Tài liệu Bài giảng kế toán doanh nghiệp chương 2 tổ chức bộ máy và mô hình kế toán trong doanh nghiệp

Chöông 2: TOÅ CHÖÙC BOÄ MAÙY VAØ MOÂ HÌNH KEÁ TOAÙN TRONG DOANH NGHIEÄP Muïc tieâu: – Toå chöùc boä maùy keá toaùn. – Moâ hình keá toaùn. – Sô löôïc heä thoáng kieåm soaùt noäi boä. 2.1. CAÙC BOÄ PHAÄN KEÁ TOAÙN TRONG DOANH NGHIEÄP Cô caáu toå chöùc boä maùy keá toaùn bao goàm caùc boä phaän: +Boä phaän keá toaùn lao ñoäng tieàn löông; +Boä phaän keá toaùn vaät tö/haøng hoùa vaø coâng nôï phaûi traû; +Boä phaän keá toaùn chi phí saûn xuaát vaø tính giaù thaønh saûn phaåm; +Boä phaän keá toaùn baùn haøng vaø coâng nôï phaûi thu; +Boä phaän keá toaùn thanh toaùn; +Boä phaän keá toaùn toång hôïp +… 2.1 TOÅ CHÖÙC BOÄ MAÙY KEÁ TOAÙN 2.2.1. Ñoái vôùi doanh nghieäp coù quy moâ lôùn: Sô ñoà 2.1: Toå chöùc boä maùy keá toaùn trong doanh nghieäp coù quy moâ lôùn Tröôûng phoøng Keá toaùn taøi chính hay Giaùm ñoác taøi chính Phoù Tröôûng phoøng Boä phaän Keá toaùn taøi chính Boä phaän Keá toaùn quaûn trò Toå KT toång hôïp Toå KT döï toaùn Toå KT vaät tö/haøng hoùa Toå KT chi phí Toå KT baùn haøng Toå phaân tích Toå KT taøi saûn Toå KT döï aùn … … 2.2.2 Ñoái vôùi doanh nghieäp coù quy moâ nhoû vaø vöøa Sô ñoà 2.2: Toå chöùc boä maùy keá toaùn trong doanh nghieäp coù quy moâ nhoû vaø vöøa Keá toaùn tröôûng hay phuï traùch keá toaùn Keá toaùn toång hôïp Keá toaùn vaät tö vaø caùc khoaûn nôï phaûi traû Keá toaùn baùn haøng vaø caùc khoaûn nôï phaûi thu Keá toaùn chi phí Keá toaùn thanh toaùn … 2.3. CAÙC MOÂ HÌNH TOÅ CHÖÙC BOÄ MAÙY KEÁ TOAÙN Moâ hình toå chöùc ñöôïc ñònh höôùng theo 3 daïng: – Toå chöùc keá toaùn taäp trung. – Toå chöùc keá toaùn phaân taùn. – Toå chöùc keá toaùn vöøa taäp trung vöøa phaân phaân taùn. Sô ñoà 2.3: Moâ hình toå chöùc keá toaùn taäp trung Ñôn vò keá toaùn … Ñôn vò tröïc thuoäc haïch toaùn phuï thuoäc … Ñôn vò tröïc thuoäc haïch toaùn phuï thuoäc –Öu ñieåm: + Goïn nheï. + Xöû lyù, cung caáp thoâng tin nhanh. + Tieát kieäm. –Nhöôïc ñieåm: + Chæ phaùt huy trong ñieàu kieän DN saûn xuaát vaø quaûn lyù mang tính taäp trung. + Cô sôû vaät chaát ñöôïc trang bò ñaày ñuû, hieän ñaïi. Sô ñoà 2.4: Moâ hình toå chöùc keá toaùn phaân taùn Ñôn vò keá toaùn … Ñôn vò tröïc thuoäc haïch toaùn ñoäc laäp Ñôn vò tröïc thuoäc haïch toaùn ñoäc laäp … –Öu ñieåm: +Ñaùp öùng nhu caàu thoâng tin taïi ñôn vò noäi boä. +Phuø hôïp vôùi DN coù quy moâ lôùn. –Nhöôïc ñieåm: +Boä maùy keá toaùn coàng keành, toán keùm vaø choàng cheùo. Sô ñoà 2.5: Moâ hình toå chöùc keá toaùn vöøa taäp trung vöøa phaân taùn Ñôn vò keá toaùn … Ñôn vò tröïc thuoäc haïch toaùn phuï thuoäc Ñôn vò tröïc thuoäc … haïch toaùn ñoäc laäp 2.4. TOÅ CHÖÙC HEÄ THOÁNG KIEÅM SOAÙT NOÄI BOÄ TRONG DOANH NGHIEÄP 2.4.1. Caùc khaùi nieäm vaø yù nghóa 2.4.1.1. Caùc khaùi nieäm Kieåm soaùt noäi boä laø nhöõng phöông phaùp vaø chính saùch ñöôïc thieát keá ñeå ngaên chaën gian laän, giaûm thieåu sai soùt, khuyeán khích hieäu quaû hoaït ñoäng, vaø nhaèm ñaït ñöôïc söï tuaân thuû caùc chính saùch vaø quy trình ñöôïc thieát laäp. 2.4.1.2. YÙ nghóa –Ñaûm baûo söï chính xaùc soá lieäu keá toaùn vaø BCTC. –Giaûm ruûi ro gian laän. –Giaûm ruûi to khoâng coá yù. –Giaûm ruûi ro khoâng tuaân thuû quy trình kinh doanh. 2.4.2. Toå chöùc heä thoáng KSNB: 2.4.2.1. Moâ hình toå chöùc heä thoáng KSNB: –Heä thoáng KSNB do laõnh ñaïo cuûa ñôn vò toå chöùc. Sô ñoà 2.6: Moâ hình toå chöùc Heä thoáng KSNB HEÄ THOÁNG KSNB CÔ CHEÁ KSNB (phuï thuoäc quaù trình) KIEÅM TOAÙN NOÄI BOÄ (ñoäc laäp quaù trình) Ngöôøi kieåm soaùt chòu traùch nhieäm veà keát quaû hoaït ñoäng Ngöôøi kieåm soaùt khoâng chòu traùch nhieäm veà keát quaû hoaït ñoäng 2.4.2.2. Toå chöùc heä thoáng kieåm soaùt noäi boä (KSNB) a. Thieát laäp cô cheá KSNB: –Thieát laäp cô cheá kieåm soaùt baùn haøng vaø giao haøng; –Thieát laäp cô cheá kieåm soaùt mua haøng; –Thieát laäp cô cheá kieåm soaùt HTK vaø TSCÑ; –Thieát laäp cô cheá kieåm soaùt tieàn; –Thieát laäp cô cheá kieåm soaùt heä thoáng thoâng tin; b. Thieát laäp boä phaän kieåm toaùn noäi boä (KTNB): –ÔÛ caùc DN coù quy moâ lôùn phaûi toå chöùc boä maùy KTNB. –Boä phaän KTNB ñöôïc toå chöùc ñoäc laäp. –Vieäc baét buoäc phaûi thaønh laäp boä phaän KTNB chæ coù taïi caùc toå chöùc tín duïng, hay ngaân haøng. –KTNB coù caùc nhieäm vuï: + Kieåm tra tính phuø hôïp, hieäu löïc vaø hieäu quaû cuûa heä thoáng KSNB. + Kieåm tra vaø xaùc nhaän chaát löôïng, ñoä tin caäy cuûa thoâng tin. + Kieåm tra söï tuaân thuû caùc nguyeân taéc hoaït ñoäng, quaûn lyù. + Phaùt hieän sai soùt, ñeà xuaát yù kieán.