Tài liệu Luận văn Nghiên cứu quy trình chiết tách tinh dầu từ củ tỏi (allium saticum l. ) và xác định thành phần hóa học trong tinh dầu

B TR GIÁO D C VÀ ĐÀO T O NG Đ I H C M TP.HCM BÁO CÁO KHÓA LU N T T NGHI P Tên đề tài: NGHIÊN C U QUY TRÌNH CHI T TÁCH TINH D U TỪ C T I (Allium sativum L.) VÀ XÁC Đ NH THÀNH PH N HÓA H C TRONG TINH D U KHOA CÔNG NGH SINH H C CHUYÊN NGÀNH: NÔNG NGHI P-D C-MÔI TR NG CBHD: TH.S NGUY N MINH HOÀNG SVTH: NGÔ TH TH Y UYÊN MSSV: 1053010928 Khóa: 2010 – 2014 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 5 năm 2014 LỜI CẢM ƠN KHÓA LUẬN TỐT NGHIÊP L IC M N V i lòng bi t n sâu sâu s c, em xin g i l i c m n đ n các Th y Cô khoa Công Ngh Sinh H c đã gi ng d y và truy n đ t ki n th c cho em trong su t những nĕm v a qua để em hoàn thành t t đ tài này đ ng th i cũng là giúp em có c s cho những nghiên c u sau này. Em xin chân thành c m n th y Nguy n Minh Hoàng đã t n tình h ng d n, ch b o em trong su t th i gian thực hi n đ tài này cũng nh th y đã t o đi u ki n để em có thể thực hi n t t đ tài này t i phòng thí nghi m Hóa-Môi tr tr ng c a ng Đ i h c M TP.HCM. Cu i cùng, con xin g i l i c m n đ n gia đình đã đ ng viên, quan tâm, hỗ tr con r t nhi u và xin c m n các b n trong phòng thí nghi m Hóa- Môi tr nhi t tình giúp đỡ trong su t quá trình thực hi n đ tài. Em xin chân thành c m n. ng đã KHÓA LUẬN TỐT NGHIÊP MỤC LỤC M CL C Đ T V N Đ .......................................................................................................... 1 PH N 1: T NG QUAN .......................................................................................... 2 1.1. T NG QUAN V T I ................................................................................. 3 1.1.1. Phân lo i thực v t ................................................................................... 3 1.1.2. Đ c điểm sinh thái ................................................................................. 4 1.1.3. Thành ph n hóa h c .............................................................................. 5 1.1.4. M t s loài t i Vi t Nam ................................................................... 9 1.1.5. Công d ng c a t i trong đ i s ng ....................................................... 11 1.2 T NG QUAN V TINH D U: .................................................................. 13 1.2.1 Khái ni m: ............................................................................................. 13 1.2.2 Quá trình tích lũy .................................................................................. 13 1.2.3. Tr ng thái tự nhiên ............................................................................... 14 1.2.4. Tính ch t v t lý c a tinh d u ................................................................ 15 1.2.5. Thành ph n hóa h c ............................................................................. 15 1.2.6. Vai trò c a tinh d u ............................................................................. 16 1.2.7. Các ph ng pháp khai thác tinh d u .................................................... 18 PH N 2: V T LI U VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U ................................ 19 2.1. V T LI U .................................................................................................. 20 2.1.1. Nguyên li u .......................................................................................... 20 2.1.2. D ng c và thi t b ............................................................................... 20 2.1.2. Hóa ch t ............................................................................................... 21 2.2. PH NG PHÁP NGHIÊN C U .............................................................. 22 2.2.1. Ly trích tinh d u b ng ph 2.2.2 Ly trích tinh d u b ng ph 2.2.3. Ly trích tinh d u b ng ph ng pháp ngâm chi t ................................. 22 ng pháp ch ng c t lôi cu n h i n c ........ 25 ng pháp chi t soxhlet............................... 27 2.2.4. Đánh giá c m quan ............................................................................... 30 2.2.5. Ph ng pháp xác đ nh ch s hóa lý c a tinh d u t i ........................... 31 2.2.6. Ph ng pháp xác đ nh các thành ph n hóa h c chính c a tinh d u ..... 34 KHÓA LUẬN TỐT NGHIÊP MỤC LỤC PH N 3: K T QU VÀ TH O LU N................................................................ 35 3.1. KH O SÁT CÁC Y U T NH H NG Đ N HI U SU T QUÁ TRÌNH LY TRÍCH TINH D U T I B NG PH NG PHÁP NGÂM CHI T ................................................................................................................. 36 3.1.1. Th i gian ngâm chi t ........................................................................... 36 3.1.2. T l dung môi so v i kh i l ng nguyên li u ..................................... 37 3.2. KH O SÁT CÁC Y U T NH H NG Đ N HI U SU T QUÁ TRÌNH LY TRÍCH TINH D U T I B NG PH NG PHÁP CH NG C T LÔI CU N H I N C ..................................................................................... 39 3.2.1 L ng tinh d u thu đ c t it i so v i t i khô ................................ 39 3.2.2. Th i gian ch ng c t t i u ................................................................... 40 3.2.3. T l dung môi so v i nguyên liêu ....................................................... 42 3.3. KH O SÁT CÁC Y U T NH H NG Đ N HI U SU T QUÁ TRÌNH LY TRÍCH TINH D U T I B NG PH NG PHÁP CHI T SOXHLET .......................................................................................................... 44 3.3.1 L ng tinh d u t i thu đ c t it i so v i t i khô........................... 44 3.3.2. Kh o sát th i gian chi t t i u ............................................................. 45 3.3.3 Thể tích dung môi chi t t i u .............................................................. 46 3.4. ĐÁNH GIÁ C M QUAN: ......................................................................... 48 3.5. XÁC Đ NH CÁC CH S HÓA H C C A TINH D U T I ................. 49 3.5.1. Xác đ nh ch s acid ............................................................................. 49 3.5.1. Xác đ nh ch s xà phòng hóa ............................................................. 50 3.5.3. Xác đ nh ch s ester ............................................................................ 50 3.6. PHÂN TÍCH THÀNH PH N HÓA H C CHÍNH TRONG TINH D U B NG PH NG PHÁP S C KÝ KHÍ GHÉP KH I PH (GC/MS) ............ 51 PH N 4: K T LU N VÀ Đ NGH .................................................................... 55 4.1. K T LU N ................................................................................................ 55 4.1.1. Kh o sát các y u t nh h ng đ n hi u su t quá trình ly trích tinh d u t i b ng ph ng pháp ngâm chi t……………………………………………..….55 4.1.2. Kh o sát các y u t nh h ng đ n hi u su t quá trình ly trích tinh d u t i b ng ph ng pháp ch ng c t lôi cu n h i n c………..…………55 4.1.3. Kh o sát các y u t nh h ng đ n hi u su t quá trình ly trích tinh d u t i b ng ph ng pháp chi t Soxhlet……………………..……..……..55 4.1.4. Đánh giá c m quan .............................................................................. 57 4.1.5. Xác đ nh các ch s hóa h c c a tinh d u t i ...................................... 57 4.1.6. Phân tích thành ph n hóa h c chính trong tinh d u b ng ph ng pháp s c ký khí ghép kh i ph (GC/MS) ...................................................... 57 KHÓA LUẬN TỐT NGHIÊP MỤC LỤC 4.2. Đ NGH .................................................................................................... 57 TÀI LI U THAM KH O ...................................................................................... 58 PH L C ............................................................................................................... 61 KHÓA LUẬN TỐT NGHIÊP DANH MỤC HÌNH DANH M C HÌNH Hình 1.1: Cây t i ................................................................................................. 3 Hình 1.2: C t i ................................................................................................... 4 Hình 1.3: C u t o c a alliin ................................................................................. 6 Hình 1.4: C u t o c a allicin ............................................................................... 7 Hình 1.5: Sự chuyển hóa alliin thành allicin........................................................ 8 Hình 1.6: Sự chuyển hóa alliin thành các ch t .................................................... 8 Hình 1.7: C u t o c a diallyl disulfide ........................................................... 8 Hình 1.8: Ph n ng t o ra diallyl disulfide ...................................................... 9 Hình 2.1: Cân kỹ thu t......................................................................................... 20 Hình 2.2: Bình lóng ............................................................................................. 21 Hình 2.3: Chi t tinh d u t d ch t i trong c n b ng diethyl eter......................... 23 Hình 2.4: S đ tóm t t quá trình ngâm chi t trích ly tinh d u t i...................... 24 Hình 2.5: B ch ng c t lôi cu n h i n c .......................................................... 25 Hình 2.6: Tinh d u t i ......................................................................................... 26 Hình 2.7: B chi t soxhlet ................................................................................... 28 Hình 2.8: Đun nhẹ d ch chi t trong b p cách th y .............................................. 29 Hình 2.9: Đun cách th y tinh d u t i hòa trong KOH ........................................ 33 Hình 3.1: Đ th biểu di n di n hàm l ng tinh d u t i theo th i gian ngâm chi t ........................................................................................... 37 Hình 3.2: Đ th biểu di n hàm l ng tinh d u theo t l dung môi : nguyên li u .......................................................................................... 38 Hình 3.3: Đ th biểu di n di n hàm l ng tinh d u t i theo th i gian ch ng c t ............................................................................................. 41 Hình 3.4: Đ th biểu di n hàm l ng tinh d u theo t l dung môi : nguyên li u .......................................................................................... 43 KHÓA LUẬN TỐT NGHIÊP Hình 3.5: Đ th biểu di n di n hàm l DANH MỤC HÌNH ng tinh d u t i theo th i gian chi t soxhlet ........................................................................................ 46 Hình 3.6: Đ th biểu di n di n hàm l ng tinh d u t i theo thể tích dung môi ............................................................................................. 47 KHÓA LUẬN TỐT NGHIÊP DANH MỤC BẢNG DANH M C B NG B ng 1.1: M t s loài Allium Vi t Nam ............................................................9 B ng 3.1: K t qu kh o sát th i gian ngâm chi t t i u .......................................36 B ng 3.2: K t qu kh o sát t l dung môi ngâm chi t t i u ...............................38 B ng 3.3: K t qu kh o sát l ng tinh d u thu đ c t it i so v i t i khô ........................................................................................................39 B ng 3.4: K t qu kh o sát th i gian ch ng c t t i u .........................................40 B ng 3.5: K t qu kh o sát t l dung môi ch ng c t t i u .................................42 B ng 3.6: K t qu kh o sát l ng tinh d u thu đ c t it i so v i t i khô ........................................................................................................44 B ng 3.7: K t qu kh o sát th i gian chi t t i u .................................................45 B ng 3.8: K t qu kh o sát thể tích dung môi chi t t i u ...................................47 B ng 3.9: K t qu xác đ nh ch s acid .................................................................49 B ng 3.10: K t qu xác đ nh ch s xà phòng hóa ................................................50 B ng 3.11: Thành ph n hóa h c c a tinh d u t i ..................................................51 B ng 3.12: So sánh k t qu trong và ngoài n c ..................................................53 KHÓA LUẬN TỐT NGHIÊP DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH M C CÁC TỪ VI T T T GC/MS: Gas Chromatography Mass Spectometry HDL: High Density Lipoprotein LDL: Low Density Lipoprotein ĐẶT VẤN ĐỀ KHÓA LUẬN TỐT NGHIÊP Đ TV NĐ Cùng v i sự ti n b c a khoa h c kỹ thu t cũng nh y h c, khuynh h quay v v i thiên nhiên, tìm tòi và phát triển những ph ngày càng đ c chú tr ng. Th o d ng ng thu c truy n th ng c thiên nhiên ngày càng đóng vai trò quan tr ng trong phòng, chữa b nh và nâng cao s c kh e c a con ng tr i dài t B c đ n Nam, thu c vùng nhi t đ i gió mùa ẩm, n i. V i lãnh th c ta có ngu n tài nguyên thực v t phong phú và đa d ng, trong đó cây c làm thu c chi m m t t l khá cao. T i là m t cây đ c tr ng kh p n i để làm gia v hàng ngàn nĕm nay t Châu Á đ n Trung Đông, t i luôn đ ng khi thu c kháng sinh đ tuy n đ u đi u tr ch ng vi khuẩn. Đ n c khám phá, t i b t đ u lùi l i tuy n sau. Đ n nay, cùng v i sự xu t hi n c a những siêu vi trùng kháng kháng sinh, t i l i đ ng trong danh sách những thu c ch ng lây nhi m. Cái l i nh t c a d c th o tự nhiên nh t i là nó không t n công vi khuẩn b a bãi hay c n tr sự phòng v tự nhiên c a c thể nh thu c kháng sinh, chúng là những probiotic kích thích các c ch phòng v tự nhiên c a c thể mà không làm h i những vi khuẩn có ích. Bên c nh đó t i còn có tác d ng lo i tr các g c tự do trong c thể, góp ph n làm ch m quá trình lão hóa. T it i có những thành ph n t t cho s c kh e tuy nhiên trong quá trình sử d ng thì những thành ph n ho t tính có hi u qu b phá ho i nghiêm tr ng. Tinh d ut iđ c s n xu t để kh c ph c đi u đó vì lo i tinh d u này giữ l i đ c các thành ph n ho t tính có trong t i. Xu t phát t t m quan tr ng c a tinh d u t i, cùng v i lòng say mê ham h c h i và nghiên c u khoa h c, em đã ch n đ tài “NGHIÊN C U QUY TRÌNH CHI T TÁCH TINH D U T C T I (Allium sativum L.) VÀ XÁC Đ NH THÀNH PH N HÓA H C C A TINH D U ”, nh m góp ph n đánh giá, b sung thêm giá tr c a lo i tinh d u hữu ích ch a đ c nghiên c u nhi u này. 1 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TỔNG QUAN PH N 1: T NG QUAN SVTH: NGÔ THỊ THỦY UYÊN 2 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TỔNG QUAN 1.1. T NG QUAN V T I 1.1.1. Phân lo i thực v t Tên khoa h c: Allium sativum L.  Gi i: Plantae o B : Asparagales  H : Alliaceae  Phân h : Allioideae o Tông: Allieae  Chi: Allium  Loài: A. sativum Hình 1.1: Cây t i SVTH: NGÔ THỊ THỦY UYÊN 3 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TỔNG QUAN Hình 1.2: C t i T i đã đ c công nh n là m t lo i gia v có giá tr và là m t ph ng thu c ph bi n đi u tr các b nh khác nhau và các ch ng r i lo n sinh lý. T i có ngu n g c t Trung Á và sau đó lan sang Trung Qu c, C n Đông, và khu vực Đ a Trung H i tr c khi chuyển v phía tây đ n Trung và Nam Âu, B c Phi (Ai C p) và Mexico. Ngày nay nó đ c tr ng kh p n i trên th gi i. T i đã đ c sử d ng hàng ngàn nĕm cho m c đích y t . H s ti ng Ph n cho th y t i đã đ c sử d ng kho ng 5000 nĕm tr c, và nó đã đ c sử d ng trong ít nh t 3000 nĕm trong y h c Trung Qu c. Ng i Ai C p, Babylon, Hy L p và La Mã sử d ng t i cho các m c đích chữa b nh. Nĕm 1858, Pasteur nghiên c u ho t tính kháng khuẩn c a t i, và nó đã đ c sử d ng nh m t ch t khử trùng để ngĕn ch n ho i tử trong Th chi n I và Th chi n II. [13], [16] 1.1.2. Đ c đi m sinh thái [2]  Cây th o s ng nhi u nĕm. Thân hình tr , phía d i mang nhi u r ph , phía trên mang nhi u lá. Lá c ng hình d i, thẳng, dài 15-50 cm, r ng 1-2,5 cm có rãnh khía, mép lá h i ráp. mỗi nách lá phía g c có m t ch i nh sau này phát triển thành m t tép t i (nhánh), các tép này n m chung trong m t cái bao (do các bẹ lá tr SVTH: NGÔ THỊ THỦY UYÊN c t o ra) thành m t c t i, t c là thân hành c t i. 4 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP  Hoa x p thành tán, TỔNG QUAN ng n thân, trên m t cán hoa dài 55 cm hay h n. Bao hoa màu tr ng hay h ng bao b i m t cái mo d r ng t n cùng b ng mũi nh n dài.  Nhi t đ thích h p để cây sinh tr ng và phát triển là 18-22 oC. Cây t i thích h p v i đ t cát pha, màu mỡ, thoáng khí, có đ pH = 5.5-7.0. Do t i có b r chùm ng n nên đ t tr ng t i ph i có đ ẩm cao, kho ng 70 % thì cây m i sử d ng đ c ch t dinh d ỡng trong đ t. Cây đ c nhân gi ng b ng cách tách các nhánh t hành. C n th i ti t nóng và ngày dài m i hình thành c ; tr i mát và ngày ng n thì đâm m m, ra lá m nh h n. Lúc cây ra r c n ẩm, khi c đã to l i c n khô ráo. Ra hoa tháng 5-7.  Vùng s ng: t i đ n c tr ng kh p th gi i. T i cũng đ c tr ng nhi u c ta, nhi u vùng có t i ngon là Quãng Ngãi, B c Giang, H ng Yên. ng ta thu ho ch vào cu i đông, đ u xuân; có thể dùng t Th i hay ph i khô dùng d n. 1.1.3. Thành ph n hóa h c [15, 16, 19] Trong c t i có các thành ph n nh : carbohydrate (ch t x , các đ ng sacarose, glucose, fructose, maltose, galactose), các acid béo no, protein, acid amin, vitamin E, B6, C, các ch t khoáng (canxi, đ ng, magie, phostpho, kali, natri, k m,…). T i có ch a ít nh t 33 h p ch t l u huỳnh , m t s enzyme , 17 acid amin và các khoáng ch t nh selen. Nó ch a m t n ng đ cao h n c a các h p ch t l u huỳnh h n b t kỳ loài Allium nào khác . Các h p ch t l u huỳnh có vai trò t o ra mùi và nhi u tác d ng y h c c a nó. T i ch a kho ng 1 % alliin (cysteinesulfoxide S - allyl) - m t trong những h p ch t có ho t tính sinh h c cao nh t. [15], [16] 1.1.3.1. -Glutamyl cysteine Là h p ch t c b n trong thành ph n c a t i. Nó là ch t kh i đ u cho m t lo t các ch t quan tr ng khác nh alliin, methiin ho c S-allylcysteine. SVTH: NGÔ THỊ THỦY UYÊN 5 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TỔNG QUAN 1.1.3.2. Alliin Alliin là m t thành ph n quan tr ng c b n trong t i. Ti n thân c a alliin là -Glutamyl cysteine. Alliin là S-allyl-L-cysteine sulfoxide, c u thành t nhóm allyl, nhóm sulfoxide và acid amin cysteine. Allyl là nhóm ch c CH2=CHCH2-, t “allyl” xu t phát t “Allium”, do m t nhà hóa h c ng Theodor Werthein đ t khi ông ch ng c t t i b ng h i n i Đ c là c và chi t xu t ra tinh d u có v cay n ng vào nĕm 1844. Nhóm ch c allyl này khá nh y, nó d ph n ng v i những phân tử khác nhau, nh t là khi nó g n v i nguyên tử l u huỳnh CH2=CH-CH2-S-. O H2C CH NH2 S CH2 C H2 CH COOH Hình 1.3: C u t o c a alliin 1.1.3.3. Alliinase Enzyme alliinase là pyridoxal-5-phosphate. Alliinase n m trong không bào c a t bào t i. Enzyme này có thể chuyển hóa 2 c ch t trong t i là alliin pHopt = 6.5 và iso alliin pHopt = 4.5. Alliinase tan r t kém trong n c. Là enzyme không thu n ngh ch, kho ng pH ho t đ ng t i u c a enzyme này là 4.5-7.0. pH = 4 enzyme này b vô ho t m t ph n, còn pH < 3 ho c pH > 9 thì hoàn toàn b vô ho t. nhi t đ và pH t i u, alliinase có thể xúc tác t o thành allicin hoàn toàn trong vòng 1 phút. Đi u ki n l nh đông, enzyme này có xu h ng b đông t và hoàn toàn b t ho t. 1.1.3.4. Allicin Allicin là diallyl thiosulfinate. Đây là ch t đ c cô l p và nghiên c u l n đ u tiên trong phòng thí nghi m c a Chester J. Cavallito vào nĕm 1944. Allicin đ c c u thành t 2 nhóm allyl và 1 nhóm thiosulfinate. SVTH: NGÔ THỊ THỦY UYÊN 6 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TỔNG QUAN O CH H2C S CH2 S CH2 CH CH2 Hình 1.4: C u t o c a allicin  Tính ch t Allicin là h p ch t ch y u t o ra mùi hĕng n ng c a t i t (ho c giã, xay) và chi m 60-90 % t ng l Allicin ít tan trong n i đ p gi p ng thiosulfinate có trong t i. c (ch tan kho ng 2 %), tan hoàn toàn trong c n. Allicin là m t h p ch t r t kém b n, d i các đi u ki n nh nhi t đ , không khí, ho c các ph ch ng c t lôi cu n h i n ng pháp trích ly nh c, ngâm trích,…allicin s b chuyển hóa thành các h p ch t sulfide khác nh diallyl disulfide (DADS), diallyl trisulfide (DADT), allyl methyl trisulfide, ajoene, vinyldithiin… Những h p ch t này có mùi kém n ng h n so v i allicin nh ng b n vững v i hóa h c h n. Ngoài ra, allicin r t d ph n ng v i các amino acid và protein để hình thành nên các nhóm –SH. Các nghiên c u đã cho th y nhi t đ bình th ng, hàm l nh không phát hi n đ ng allicin s gi m đi nhanh chóng đ n hàm l ng c trong vòng 1-6 ngày.  Cơ chế hình thành allicin C ch c a ph n ng này đã đ c ch ng minh l n đ u tiên b i hai nhà khoa h c Stoll và Seebeck vào nĕm 1948. Khi xay hay nghi n nát t i, enzyme alliinase đ c gi i phóng, enzyme này ti p xúc v i alliin và xúc tác ph n ng. SVTH: NGÔ THỊ THỦY UYÊN 7 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TỔNG QUAN Hình 1.5: Sự chuyển hóa alliin thành allicin [15] Allicin d bi n ch t sau khi đ c t o ra. Allicin s ti p t c chuyển hóa thành diallyl sulfide, diallyl disulfide, diallyl trisulfide, ajoene, vinyldithiines. Càng để lâu, càng gi m ho t tính. Đun n u s đẩy nhanh quá trình m t ch t này. Hình 1.6: Sự chuyển hóa alliin thành các ch t [15], [20]  Tính kháng khuẩn c a allicin Allicin có tính kháng khuẩn m nh, thể hi n Gram d c vi khuẩn Gram âm và ng. Ngoài ra, allicin còn có kh nĕng kháng n m. [9], [20] 1.1.3.5 Diallyl disulfide (DADS) CH H2C S CH2 S CH2 CH CH2 Hình 1.7 : C u t o c a diallyl disulfide Diallyl disulfide là m t h p ch t organosulfur có ngu n g c t t i. Nó là m t trong những thành ph n ch y u c a tinh d u t i. Nó là m t ch t l ng màu SVTH: NGÔ THỊ THỦY UYÊN 8 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TỔNG QUAN c và có mùi t i m nh. Diallyl disulfide đ vàng không hòa tan trong n xu t trong quá trình phân h y c a allicin khi ta nghi n t i. nghi p, diallyl disulfide đ chloride allyl cs n quy mô công c s n xu t t disulfide natri và bromide allyl ho c nhi t đ 40-60 oC trong môi tr ng khí tr ; disulfide natri đ c t o ra t i chỗ b ng cách ph n ng sulfur natri v i l u huỳnh. Ph n ng t a nhi t. Hình 1.8 : Ph n ng t o ra diallyl disulfide. 1.1.4. M t s loài t i Vi t Nam [4] B ng 1.1: M t s loài Allium Tên khoa h c. Tên th (Cây th o, ng g i. Thành ph n hóa Phân b h c Don – Ki u Ch a tìm đ Mô t A.chinense G. Vi t Nam thân Tr ng kh p n i c, s b sung sau. Công d ng Làm gia v , rau ĕn, làm thu c b , tr ng hình trái xoan, vùng đ ng b ng. chữa đái d t và nhi u vẩy m ng.Lá b ch tr c.Ph m c có thai b g c hình d i nữ l nh hẹp dài 15-60 cm b ng; tr l , ngã r ng 1,5-4 cm. Hoa ng t hôn mê. hình tán kép màu h ng, tr ng) A.porrum L. T i tây Có nhi u ch t x . (Cây th o hai nĕm, Tr ng t i vùng Ph n cao 40-140 cm, thân Trung du B c b . giàu hình tr xanh tr khó tiêu, thi u caroten, máu, th p kh p, thân hay tròn, Thích h p v i vitamin C và E. SVTH: NGÔ THỊ THỦY UYÊN Làm rau ĕn, chữa các b nh đ ng 9 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TỔNG QUAN r ng 1-2 cm, lá m c khí h u Đà L t, Ph n thân tr ng có ni u, hai t ng, hoa h ng t nh Lâm Đ ng đ x p thành tán hình mu i Kali. suy th n, ng thực v t và béo phì, c m cúm, viêm đ c u, cu ng dài màu ng hô h p… xanh hay tím). A.sativum L. Tr ng kh p n i, 33 hỗn h p sulfur, Làm gia v , chữa (Thân tr ngon nh t là Lý 17 nhi u r aminoacid, c m, lỵ amíp, lỵ ph , lá c ng hình S n-Qu ng Ngãi, nhi u khoáng ch t trực khuẩn, viêm d i dài 15-50 cm, B c Giang, H ng nh : Cu, Ca, Fe, K, ru t, m n nh t Mg, Se, Zn, s ng, tiểu đ ng, r ng 1-2,5 cm, có Yên. Vitamin C, B1, E… ng a ung th , đ c bi t allicin, huy t áp cao… rãnh khía mép rát . hoa hình tán màu diallyldisulfide, tr ng, h ng). dialyltrisulfide. A.schoenoprasum Hành tĕm, hành Ch a tìm đ L. tr ng, nén. (Gi ng hành h nh ng ng có kích Tr ng vùng th c nh , t 10-30 đ ng b ng và cm, c tròn tr ng cỡ trung du. b sung sau c, s Làm gia v , thu c gi i c m, trúng phong, th p nhi t, nh c đ u, nghẹt mũi, ho t c ngực và an thai. 2 cm, bao b i vẩy dài. Lá và cán hình tr rõng nh ). SVTH: NGÔ THỊ THỦY UYÊN 10 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP TỔNG QUAN 1.1.5. Công d ng c a t i trong đ i s ng Tác d ng thu c ch y u c a t i là để gi m huy t áp và cholesterol, ch ng nhi m trùng và ngĕn ng a ung th . Các thành ph n ho t đ ng là các h p ch t ch a l u huỳnh đ c h p thu nhanh chóng và chuyển hóa. Nhi u nghiên c u cho th y t i làm gi m n ng đ cholesterol kho ng 10 %, thu n l i thay đ i tỷ l HDL/LDL. Hi u qu hỗ tr h huy t áp nhẹ, h huy t áp t 5-7 %. T i c ch k t t p tiểu c u và tĕng c ng ho t đ ng tiêu s i huy t, gi m c c máu đông trên l p n i m c b h h ng. M t ng d ng quan tr ng c a t i là tr đái tháo đ đ ng, t i kiểm soát m c đ ng trong máu b ng nhi u lo i c ch . Trong nghiên c u in vitro và dữ li u đ ng v t cho th y t i có thể giúp ngĕn ng a m t s kh i u r n. Do đó, t i cũng có hi u qu trong vi c phòng ch ng ung th . [8], [17], [20]. 1.1.5.1. Tỏi trong y học dân gian Lo i c nh bé này ngoài tác d ng làm gia v cho các món ĕn, còn có tác d ng r t l n cho s c kh e. T xa x a, con ng i đã dùng t i làm nguyên li u để t o ra những bài thu c chữa tr nhi u lo i b nh r t hi u nghi m. Đông y ghi nh n công d ng tr b nh c a t i nh sau: “T i có v cay, tính ôn, h i đ c n m trong hai kinh can và v , có tác d ng thanh nhi t, gi i đ c, sát trùng, chữa b nh lỵ ra máu, tiêu nh t, h ch b ng ho c đ i tiểu ti n khó khĕn. Ng ph i, tiêu đàm, chữa ch ng ch ng i âm nhu, n i thi t, có thai, đ u chẩn, đau m t không nên dùng”.[1] 1.1.5.2. Tỏi trong y học hiện đại Ngày nay, nhi u công trình khoa h c đã ch ng minh l i ích c a t i trong vi c phòng và chữa m t s cĕn b nh th i đ i nh :  Ch ng ung th : Theo các nhà khoa h c, ĕn t i th ung th d dày th p (0,03 % so v i 0,4 % ng xuyên thì tỷ l những ng i r t ít ĕn t i). Các bác sĩ cũng xác nh n tỷ l ung th d dày những ng xuyên ĕn t i th p h n 60 % so v i các những ng i khác cùng khu vực SVTH: NGÔ THỊ THỦY UYÊN i th ng 11