Tài liệu Vai trò của thực hành mô phỏng trong nhi khoa đến sự tự tin của sinh viên đại học điều dưỡng chính quy trong thực hành kỹ thuật tiêm tĩnh mạch cho trẻ em

BO YTE TRUONG DAI DIEU DUONG NAM DINH • HOC • • BAO CAO TONG KET DE TAI NGHIEN CU'U KHOA HOC CAP CO SO VAI TRO CUA THtfC HANH MO PHONG TRONG NHI KHOA DEN SV HOC • TV • TIN CUA SINH VIEN DAI • • DIEU DUONG CHINH QUY TRONG THVC HANH KY THUAT TIEM TINH MACH CHO TRE EM • • Chu nhiem de tai: TS. Nguyen Thi Minh Chinh Nhom nghien ciiu: DDCKI. Hoang Thi Van Lan ThS. Nguyen Thi Thanh Huyen ThS. Bui Thuy Ngoc ThS. Pham Thi Hoang Yen Nam Dinh, thang 3/2019 _! BOYTE TRUONG DAI HOC DIEU DUONG NAM DINH BAO CAO TONG KET DE TAI NGHIEN CUU KHOA HOC CAP CO SO VAI TRO CUA THVC HANH MO PHONG TRONG NHI KHOA DEN SV HOC • TV • TIN CUA SINH VIEN DAI • • DIEU DVONG CHINH QUY TRONG THVC HANH KY THUAT TIEM TINH MACH CHO TRE EM • • TOUONG DAI HOC D!Fl' DUONG , ______ NAM Dinh THU VIEN So:............. Chu nhieni de tai: TS. Nguyen Thi Minh Chinh Nhom nghien cuu: DDCKL Hoang Thi Van Lan ThS. Nguyen Thi Thanh Huyen ThS. Bui Thiiy Ngoc ThS. Pham Thi Hoang Yen Nam Dinh, thang 3/2019 0 BAO CAO TONG KET DE TAI NGHIEN CUU KHOA HOC CAP CO SO 1. Ten de tai: Vai tro cua thuc hanh mo phong trong nhi khoa den sir tir tin cua sinh vien dai hoc dieu duong chinh quy trong thuc hanh ky thuat tiem tinh mach cho tre em 2. Chu nhiem de tai: TS. Nguyen Thi Minh Chinh 3. Co quan chu tri: Truong Dai hoc Dieu duong Nam Dinh X X 4. Co quan quan ly de tai: Truong Dai hoc Dieu duong Nam Dinh 5. Danh sach nghien cuu vien: DDCKI. Hoang Thi Van Lan ThS. Nguyen Thi Thanh Huyen ThS. Bui Thuy Ngoc ThS. Pham Thi Hoang Yen 6. Thoi gian thuc hien de tai: tu thang 12 nam 2017 d£n thang 08 nam 2018 1 MVC LUC DANH MUC CHU" VIET TAT.................................................................................... 4 DANH MUC BANG...................................................................................................... 5 1. DAT VAN DE............................................................................................................. 6 2. TONG QUAN TAI LIEU......................................................................................... 9 2.1 Sy ty tin cua sinh vien............................................................................................. 9 2.2. Cac phuong phap day hoc dya tren tinh huong.................................................. 9 3. DOI TLTONG VA PHUONG PHAP NGHIEN CLJ'U....................................... 20 z • 3.1. Doi tuong nghien cun:.......................................................................................... 20 3.2 Dia diem va then gian nghien cun....................................................................... 20 3.3 Phuong phap nghien cun:...................................................................................... 20 3.4 Mau va phuong phap chon mau........................................................................... 20 3.5 Cong cu va phuong phap thu thap thong tin:..................................................... 21 3.6 Chi so nghien cun................................................................................................... 22 3.7 Xu ly va phan tich so lieu...................................................................................... 23 3.8 Khia canh dao dire nghien cun:........................................................................... 23 4. KET QUA NGHIEN CUU...................................................................................... 24 4.1 Dac diem chung cua doi tirong nghien cun........................................................ 24 4.2 Thue trang muc do tir tin cua sinh vien............................................................... 24 4.3 Thay doi muc do tir tin cua sinh vien sau thirc hanh mo phong..................... 29 5. BAN LUAN................................................................................................................ 33 5.1 Dac diem chung cua doi tirong nghien cun........................................................ 33 5.2 Thirc trang muc do tu tin cua sinh vien ve thirc hanh ky thuat tiem tinh mach a tre em............................................................................................................................ 33 5.3 Thay doi muc do ty tin cua sinh vien sau thyc hanh mo phong..................... 36 KET LUAN..................................................................................................................... 41 KHUYEN NGHI............................................................................................................42 TAI LIEU THAM KHAO............................................................................................ 43 PHU LUC 1..................................................................................................................... 48 2 PHIEU DIEU TRA DANH CHO SINH VIEN.... 48 PHIEU DIEU TRA DANH CHO GIANG VIEN 51 PHU LUC 2........................ 53 DANH SACH SINH VIEN 57 3 DANH MVC CHLf VIET TAT cs Cham soc DD Dieu du&ng MP Mo phong NB Ngubd benh PPGD Phuong phap giang day SV Sinh vien TH Thurc hanh 4 DANH MUC BANG Bang 1. Bae diem doi tuong nghien cuu.................................................... 24 Bang 2. Muc do tu tin cua SV ve giao tiep voi nguoi benh va nguoi nha 24 Bang 3. Miic do tir tin cua SV ve thirc hien cac lieu phap tarn ly cho nguoi benh va nguoi nha.................................................................................................... 25 Bang 4. Muc do tu tin cua sinh vien ve chuan bi cac phuong tien, dung cu. 26 Bang 5. Muc do tu tin cua SV ve thuc hien ky thuat tiem tinh mach cho tre 27 Bang 6. Muc do tu tin cua SV ve hubng dan theo doi va CS tre sau tiem .... 28 Bang 7. Muc do tu tin cua SV vien ve thuc hien KT tiem tmh mach cho tre .... 29 Bang 8. Tu danh gia ve muc do tu tin cua sinh vien sau buoi thuc hanh mo phong 2...................................................................................................... 29 Bang 9. Tu danh gia ve muc do tu tin cua SV sau buoi thuc hanh MP 6 30 Bang 10. Tu danh gia ve muc do tu tin cua SV sau buoi thuc hanh mo phong 2 9 va sau buoi 6...........................................................................................................31 Bang 11. Giang vien danh gia ve muc do tu tin cua sinh vien sau buoi thirc hanh 9 « mo phong 2 va sau buoi 6...................................................................................... 31 5 1. DAT VAN DE Trong thbi dai hien nay, viec dao tao dieu duong dang bi anh huong boi nhung thay doi nhanh chong trong cong nghe, su phat trien cua xa hoi, kinh te e X *» va su phuc tap trong nhu cau cham soc sue khde cua con nguoi. Nhung thay doi nay bupc nhung nha dao tao dieu duong phai co nhung chinh sach phu hop ve chuong trinh giang day de dam bao rang cac sinh vien dat deroc nhirng kien there x z va ky nang can thiet trong cong cuoc bao ve sue khde nhan dan. z Day hoc theo phuong phap mo phong dang dupe coi la mot chien lupc day hoc co tiem nang trong viec chuan bi cho sinh vien doi pho voi nhung thach X •> thuc va nhu cau khong the doan truoc trong mo hinh benh tat hien nay. Phuong X z X phap mo phong dupe Hpi dong dieu du&ng qubc gia My (2005) dinh nghTa la •> mot phuong phap hoc tap ma nguoi hoc co the chung minh nang luc, tu duy phe phan, ra quyet dinh thong qua viec trai nghiem trong cac tinh huong dera tren • z * mot moi trubng lam sang thuc te. Phuong phap nay giup sinh vien cd the tu tin khi doi mat voi tinh huong cham soc lam sang there te [8]. Cham soc tre em la mot ITnh verc kh6, khong chi voi sinh vien dieu X X duong ma con kho voi ca cac dieu duong vien nhieu kinh nghiem. Mot trong f nhung ly do do la viec thuc hien cac cham soc tren tre nhi thuong rat phuc tap boi cau true sinh ly co the cua tre, ben canh do la ap lire ter phia gia dinh cua tre. Tuy vay, an toan van phai la yeu to hang dau khi cham soc nh6m doi terong ngerdi benh nay. Doi voi phan Ion sinh vien dieu duong deu rat boi roi va kho X thuc hien dupe cac cham soc cho nguoi benh thanh cong o cupc gap go dau tien •> voi nguoi benh, boi vi hp khong cd kinh nghiem hoac trai nghiem cu the trong viec thuc hien cac dich vu cham soc nay. Ky thuat tiem la ky thuat pho bien ma nguoi dieu duong phai thuc hien. Viec dieu duong thuc hien mui tiem an toan se giup nguoi benh tranh khbi cac bien co va dem lai hieu qua cao ve kinh te. Tren thuc te, h4u het cac dieu duong vien moi tot nghiep gap kho khan khi thuc hien cac mui tiem tinh mach cho nguoi benh, dac biet la tre nho. Nguyen nhan cd the la do viec thuc hanh cac 6 mui tiem nay trong mot moi trubng lam sang la rat kho khan bbi ap lire tir phia ngubi benh va gia dinh. Nhung kho khan khong chi ve mat ky thuat ma cac kho khan tarn ly cung lam cho dieu duong kho co the thuc hien duoc cac mui tiem do mot each an toan va hieu qua. Trong thuc te viec thuc hien mui tiem tmh mach cho cac tre nhi con kho khan hon rat nhieu boi str tac dong ve tam ly cua z # X X tre, cua bo me tre. Do vay viec nang cao ky nang cho sinh vien dieu duong ve do X X tu tin khi thuc hien ky thuat nay can dupe lam ngay va can dune danh gia dung tir khi con thuc hanh trong nha trubng. Mire do tu tin, theo Albert Bandura, nha tam ly hoc, ngubi sang lap ly thuyet nhan thuc xa hoi va sir tir tin. Bandura (2004) mo ta sir tu tin cua sinh vien bi anh huong boi muc tieu viec vuot qua cac rao can tam ly va muc do kien tri cua sinh vien. Khi sinh vien co sir tu tin, ho se kiem soat duoc cac tinh huong, giam cac cang thang va lam chu cac cong viec ma minh dinh thuc hien [9]. Theo ly thuyet cua Bandura bang viec ho tro tich cue cua giang vien thong qua cac hoat dong trong giang day su dung moi truong gia lam sang, ngubi giang vien se giup ngubi hoc tang cubng muc do tu tin, giup ho tin vao ban than va co sir tu tin de thanh cong trong viec tiep xue cung nhu thuc hien cac hanh dong cham s6c cho ngubi benh. Hien nay, vbi hinh thuc dao tao cac ky nang don le trong nha truong khong cho ngubi hoc co hoi co cac trai nghiem thuc te ve moi truong cham s6c ngubi benh that sir. Viec lira chon hinh thuc dao tao phu hop de nang cao sir tu Z X Z *» tin cho ngubi hoc la rat can thiet. Be tang co hoi hoc tap cho sinh vien, trong nhung thap ky gan day giang vien co xu huong su dung phuong phap day hoc dua tren mb phbng. Phuong phap giang day mb phbng la phuong phap lien quan z z den nhung hoat dong phan anh thuc te cua mot moi trubng lam sang. No bao X gbm cac hoat dong nhu dong vai, va su dung bang hinh, mb hinh tuong tac va ngubi nbm de tao ra mbi trubng thuc hanh gan vbi thuc te lam sang. Phuong phap nay se cho ngubi hoc c6 kha nang bi sai hoac hong ma khong anh huong den tinh mang ngubi benh. Han nua, no mang lai cho ngubi hoc co hoi de the hien kha nang cua ho trong viec ra quyet dinh, tu duy phe phan, va cac ky nang 7 9 khac. Ngoai ra mo phong con tao ra mot moi truong trong do ngubi hoc co the dat duoc nhan thuc, tarn ly, va tinh cam cua tri thuc ma khong so gay hai cho ngubi benh. Tu nam 2016, truong dai hoc dieu duong Nam Dinh da dua vao ap dung r phuong phap giang day mbi-day hoc dua tren mb phong. Cac tinh huong thuc hanh cham soc tre em dupe thirc hien tren mo hinh tre em da nang. Viec trien khai giang day theo phuong phap nay nham muc dich nang cao sir tin cho sinh vien tir do nang cao viec thirc hien thanh cong cac thu thuat. De danh gia hieu qua cua phuong phap giang day nay, chung tbi tien hanh de tai: “Vai trb cua thuc hanh mo phong trong nhi khoa den su tu tin cua sinh vien Dai hoc Dieu f duong chinh quy den thuc hanh ky thuat tiem tinh mach cho tre em”. MUC TIEU 1. Khao sat muc do tu tin cua sinh vien dai hoc dieu duong chinh quy ve thuc hanh ky thuat tiem tinh mach cho tre em 2. Danh gia su thay doi ve muc do tu tin cua sinh vien dai hoc dieu duong chinh quy ve thuc hanh ky thuat tiem tinh mach cho tre em sau thuc hanh mo phong. 8 2. TONG QUAN TAI LIEU 2.1 Sir • tir • tin cua sinh vien Khai niem ve sir tu tin dugc mo ta dau tien boi Bandura. Theo Bandura sir x z X x tu tin dirge dinh nghTa la sir nhan cua con nguoi ve kha nang to churc va thuc hien cac hanh dong can thiet de hoan thanh dirge mot nhiem vu cu the. X Su tg tin la thubc do khach quan cua hoat dong trong khi nhan thuc ve sir tu tin la sir danh gia cua ca nhan ve kha nang cua ho de thuc hien hanh vi vi vay *> X thuat ngu “sir tir tin” thirong dirge thay doi thanh “nhan thuc ve sir tir tin”[28]. Nhan thuc ve su tu tin anh hudng den su lua chon cac hanh vi va each moi nguoi cam nhan, suy nghT, dong lire va each thuc hien [9]. Nhan thuc manh me ve sir tu tin lam cho con nguoi tang kha nang kiem soat va thuc hien cac nhiem vu kho khan. Nhung nguoi c6 sir tu tin cao ve kha nang cua minh thi khi tiep can cac nhiem vu kho khan hg se coi do nhu la nhung thach thuc can phai dugc kiem soat va vugt qua chu khong phai la nhung moi de dga can tranh. Hg tiep can cac tinh huong kho khan voi sir chac chan rang hg co the co gang kiem soat z z •> dugc chung. Su tu tin nhu vay tao ra nhung ket qua tot, giam cang thang va lam X giam kha nang bi tram cam [9], Ngugc lai voi nhung nguoi khong tin vao kha nang cua minh thi hg se tranh thuc hien nhiem vu kho khan ma theo quan diem z z cua hg do la nhung moi de dga. Khi phai doi mat voi nhung cong viec kho khan, hg khong kien nhan de thuc hien nhiem vu ma nhanh chong bo cuoc, va nghT den tat ca cac ket qua bat Igi hon la tap trung vao lam the nao de thuc hien nhiem vu thanh cong [9]. • • z Su tu tin cua sinh vien la viec nguoi sinh vien nhan thay kha nang cua minh co the thuc hien dugc nhiem vu nao do da dugc giao cho mot each tot nhat X de dat dugc muc tieu de ra. 2.2. Cac phuo’ng phap day hoc dua tren tinh huong 2.2.1. Khai niem ve phu ffngphap day hoc dua tren tinh hudng r f z Tinh huong: Theo quan diem triet hgc, tinh huong dugc nghien cuu nhu la mot to hgp cac moi quan he xa hoi cu the, ma den mot thoi diem nhat dinh lien 9 k6t con nguoi vdi moi truong, bi€n con nguoi thanh mot chu the cua mot hoat dong co doi tuong nham dat dupe mot muc tieu nhat dinh [1], Tinh huong la toan the nhung sir viec xay ra tai mot noi, trong mot thoi 9 9 9 gian hoac mot thoi diem. Mot each tong quat co the sir dung khai niem tinh huong dirge xem xet ve mat tarn li hoc. D6 la tinh huong dirge quan niem tren co so quan he giua chu the va khach the, trong khong gian va thoi gian. “Tinh huong la he thong cac str kien ben ngoai c6 quan he voi chu the, co tac dung thuc day tinh tich cue cua ngubi do. Trong quan he khong gian tinh huong xay ra ben ngoai nhan thuc cua chu the, trong quan he thoi gian tinh huong xay ra 9 z . truoc so voi hanh dong cua chu the [6]. Trong quan he chuc nang tinh huong la sir doc lap cua cac sir kien doi vbi chu the b thoi diem ma ngubi d6 thuc hien hanh dong”. r •> r x Tinh huong day hoc: Xet ve mat khach quan, tinh huong day hoc la to hop nhung moi quan he xa hoi cu the dupe hinh thanh trong qua trinh day hoc, khi * • r ma nguoi hoc da tro thanh chu the hoat dong cua doi tuong nhan thuc trong moi trubng day hgc, nham mot muc dich day hgc cu the. Xet ve mat chu quan, tinh r huong day hoc chinh la trang thai ben trong duoc sinh ra do su tuong tac giira •9 r r r f chu the vdi doi tuong nhan thuc. Ban chat cua tinh huong day hoc la don vi cau z true cua bai len lop, chua dung moi lien he muc dich - npi dung - phuong phap theo chieu ngang tai mot thbi diem nao do vdi noi dung la mot don vi kien thuc z z [16]. Mot tinh huong thong thuong chua phai la mot tinh huong day hoc. No chi trd thanh tinh huong day hgc khi ngirbi giao vien dira nhung noi dung can truyen thu vao trong cac su kien tinh huong va cau true cac su kien sao cho phu hop vdi Z 9 9 logic su pham, de khi nguoi hoc giai quyet nd se dat dupe muc tieu day hoc. Phuong phap day hoc dua tren tinh huong: Theo Trinh Van Bieu, day hoc Z 9 dua tren tinh huong la mot phuong phap day hoc dupe to chuc theo nhung tinh huong cd thuc cua cupc song, trong do nguoi hoc dupe kien tao tri thuc qua viec giai quyet cac van de cd tinh xa hpi cua viec hoc tap [5]. z Theo Phan Trong Ngp, ban chat cua phuong phap day hoc (PPDH) dua tren tinh huong la thong qua viec giai quyet nhung tinh huong, nguoi hoc cd 10 dirge kha nang thich ung tot nhat voi moi truong xa hoi day bien dong. PPDH bang tinh huong rat gan voi PPDH giai quyet tinh huong co van de nhirng van co nhieu diem khac nhau. PPDH bang tinh huong co co so li luan va pham vi ung dung rong hon [3]. 2.2.2. Cac hinh thuc day hoc dua tren tinh huong Viec ra quyet dinh ly tuong trong thuc hanh lam sang la kha phuc tap. Bdi vi mot phan cac quyet dinh lien quan den viec sir dung cac thong tin chu quan cua nguoi benh. Vi vay de co mot quyet dinh lam sang dung dan sinh vien can phai duoc dao tao va huan luyen tai cac don vi dao tao truoc khi ra thuc te lam sang [2], Ben canh do, trong cham soc nguoi benh, nguoi dieu duong phai doi mat r y voi hai van de quan trong dua ra nhan dinh dung va lua chon dupe cac can thiep e x z a •> r •> dieu duong phu hop nhat voi dieu kien cu the cua nguoi benh. De giai quyet hai z x z /w z van de nay khong phai la de dang nhat la trong cac tinh huong cham s6c lam sang phuc tap. Trong thuc te nhieu nguoi dieu duong da phai mat rat nhieu nam moi co duoc nhung kinh nghiem rieng trong cham soc nguoi benh. De rut ngan r y then gian nay, viec hinh thanh kha nang ra quyet dinh lam sang tu khi ngoi tren ghe nha truong la rat can thiet [37]. Tren thuc te, cac trung tarn dao tao ky nang da duoc thanh lap ngay cang nhieu trong cac co so dao tao y khoa va dieu duong. Day la noi se giup cho cac sinh vien hinh thanh va ren luyen cac kha nang, dac biet la kha nang ra quyet dinh lam sang. \ ■ X ••/y yr r Hien nay, cac chuong trinh dao tao dieu duong tai Viet Nam va cac nude tren the gioi dang dan tiep can voi viec hinh thanh nang lire cho sinh vien, chfnh vi the doi moi trong phuong phap dao tao, dac biet la dao tao trong thuc hanh dieu duang la viec lam rat can thiet. Cac hinh thuc dao tao truyen thong truoc day chi don thuan la viec lam mau cua giang vien va quan sat thu dong cua sinh vien thi ngay nay cac phuong phap dao tao tien tien gan vai tro chu dong cua sinh vien vao viec hoc da dupe ap dung o cac co so dao tao dieu duong. 11 Trong cac hinh thuc dao tao do, mo phong hay day hoc dua tren cac tinh huong xay dung san la phuong phap dao tao voi muc di'ch nhan rpng cac kinh nghiem lam sang va cho phep sinh vien hoc tap trong mot moi truong an toan va *> Z dupe kiem soat [17]. Day hoc dua tren cac tinh huong xay dung san dupe coi Z Z A nhu mot chien lupc giang day bo sung cho kinh nghiem giang day truyen thong bang each cho phep sinh vien va cac chuyen gia cham soc sue khoe hoc hoi trong mot moi truong an toan, giam nguy co tu vong cho ngubi benh. Phuong phap day hoc dua tren cac tinh huong xay dung san giup sinh vien dieu duong co kha nang hoc hoi tuong tac, thuc hanh cac kha nang moi duoc phat trien trong moi truong khong co rui ro va co phan hoi tuc thi tu mot giang vien giau kinh nghiem [20]. Tren thuc te co rat nhieu hinh thuc day hoc dua tren cac tinh huong xay dung san, moi hinh thuc the hien nhung diem manh, diem yeu von co cua no A 9 A/ trong dao tao dieu duong. Trong moi chuong trinh dao tao , de phat huy nhung diem manh va cai thien cac diem yeu cua moi phuong phap, nen ap dung nhieu phuong phap ciing luc de tao co hoi cho sinh vien duoc thuc hanh mot each toan dien nhat [20]. Phuongphap day hoc dua tren tinh huong cai san trong may tinh the hien cac diem manh nhu: De dang, linh hoat va khong gioi han viec truy cap; huu z •> Ich cho viec thu nhan kien thuc va tu duy tich cue; giup cho ca nhan the hien su z z 9 tien trien trong hoc tap; su dung phu hop cho hoc vien c6 trinh dp thap va dac z 9 z biet la chi phi tuong doi thap. Tuy nhien, phuong phap nay cung the hien nhung Z Z A z 9 mat han che nhat dinh cua no nhu: Khong co su tuong tac ve mat the chat nen sinh vien de quen, dp tin cay thap va khong the hien viec hoc tap dua tren kinh nghiem [24], Z A A X 9 AA9Z»ZA Phuong phap day hoc dua tren tinh huongo ngudi benh do voi cac the manh nhu: de dang tiep can, kinh te khi thuc hien giang day cham soc da nganh, ho trp cho ca nhan phat trien trong hoc tap, phu hop cho hoc vien co trinh dp Z Z Z z thap. Tuy nhien phuong phap nay co mot so mat han che sau: han che trong 12 tuong tac ve the chat, do tin cay th lip va it the hien hoc tap dua tren kinh nghiem [24], Phuong phap day hoc dua tren tinh huong voi su tham gia cita nguoi X •> benh that', phuong phap nay the hien vai tro cao trong dao tao dieu duong qua cac the manh nhu: Do tin cay cao, co sir tuong tac, sinh dong hoa, co the ap dung cac kien thuc ly thuyet va cac kinh nghiem trong boi canh lam sang thuc Z 9 te, the hien dupe cam xue, cam giac trong viec hoc tap va ren luyen cac kha e z e 9 ' nang, giup phat trien tot tu duy tich cue, kha nang ra quyet dinh, lam viec nhom trong sinh vien, tich hop kien thuc va phu hop voi nguoi hoc b trinh do cao hon. 9 Z Z Tuy nhien, phuong phap nay cung the hien nhung mat han che nhat dinh nhu: Chi phi cao, han che trong viec su dung, tuy thuoc vao kha nang cua giang vien [26], Phuong phap day hoc dua tren tinh huong voi su tham gia cua ngudi X benh chuan: day la phuong phap dupe ap dung rpng rai trong dao tao dieu duong cung nhu cac nganh cham soc sue khoe hien nay do tinh uu viet cua no: tinh hien thuc cao trong viec tuong tac giua cac ca nhan va dap ling cam xue, z phu hop cho viec dao tao kha nang giao tiep, hieu qua trong viec danh gia sinh z z z vien. Tuy nhien, phuong phap nay cung co mot so mat han che nhu: doi khi dau z hieu khong phu hop voi trieu chung, khong co kha nang thuc hien mot so can thiep sau va dua ra cac phan ling phu hop [30]. Dao tao dieu duong su dung nhung tinh huong dua tren bang chung se z X Z mang ca the gioi lam sang vao lop hoc cho doi tupng sinh vien dieu duong tro thanh giai phap huu hieu cho van de thieu trai nghiem lam sang tren doi tuong nay [35], Phuong phap nay khuyen khich sinh vien sir dung va tich hop kien 9 thuc da hoc tren lop, phat trien kha nang danh gia lam sang va tu duy tich cue, X cai thien su tu tin cung nhu nang luc thuc hanh nghe trong tuong lai [26]. Cac f x z nghien cuu lien quan den sinh vien dieu duong cho thay trong khoa hoc lam sang dau tien, sinh vien the hien su gioi han ve mat kien thuc, thuc hanh kha nang va tu duy tich cue cung nhu su tu tin. Tren the gioi, nhan thuc dupe van de nay tu rat som, cac truong dao tao dieu duong da tich hop chuong trinh giang 13 z \ *» day str dung phuong phap mo phong voi cac tinh huong dua tren bang chung de gianh nhieu thoi gian cho sinh vien dune ren luyen kha nang thuc hanh, phat trien tu duy tich cue va cai thien sir tir tin tir do giup hinh thanh nang lire thuc •> \ hanh dap ung nhu cau cham soc sue khoe trong thbi dai bung no cong nghe ngay nay [11]. Truong Dai hoc Dieu duong Nam Dinh la mot trong nhung truong dao tao chuyen nganh ve dieu duong. Voi viec trong tarn trong day hoc theo nang lire truong dang trong tarn vao viec nang cao cac kha nang cho sinh vien song z song voi nang cao kien thuc. Mot trong nhung kha nang dupe chu trong do la Z X kha nang ra quyet dinh tren lam sang. Tai trung tarn tien lam sang cua nha truong sinh vien duoc ren luyen ve kha nang nay thong qua cac phuong phap giang day tich cue nhu: dong vai, giai quyet van de cua nguoi benh, tinh huong mo phong. 2.2.3 Cac buoc thwc hien giang day dua tren tinh huong r Buoc 1: Xay dung tinh huong: Trong moi tinh huong, nguoi giang vien khi thiet ke can dua ra day du cac thong tin can thiet nhu: thong tin ve nguoi benh, thong tin ve viec cham soc va dieu tri hien tai, cac tinh huong phat sinh trong qua trinh cham soc, nhung diem quan trong trong cham soc nguoi benh, muc tieu can dat dupe khi tien hanh cham soc, yeu cau doi voi sinh vien va cac dieu kien trang thiet bi, dung cu lien z z quan den cham soc nguoi benh trong tinh huong do [11]. z - Cac tinh huong uu tien lua chon: X z z z • Tan suat xuat hien cao (hay gap tren thuc te) • Tdn suat thip (nhung truong hop hiem gap) • Nguy co mSc loi cao/ nguy co gay nguy hiem cho nguoi benh cao • Thuc hien nhieu nhiem vu long ghep, phuc tap - Tinh dac trung tinh huong theo cac doi tupng hoc tap: Khi thiet ke cac tinh hubng mo phong trong dao tao dieu duong, nguoi giang vien can chu y tinh toan dien trong dao tao, do do trong moi doi tupng, kich ban thirong bao gom mot so chu de chinh lien quan den viec cham soc 14 z X z X X • X ngudi benh. Thu- nhat chu de ve giao tiep trong cham soc, vdi chu de nay sinh vien dirge ren luyen tinh chu dong, nhay ben trong giao tiep vdi ngudi benh, gia z dinh va cac nhan vien y te khac; sinh vien phai giai thich dirge mot each hgp ly ve y lenh, dugc thu thach vdi nhung ngudi khd tinh de ren luyen kha nang giao tiep nghe nghiep cua sinh vien. Cac chu de kho cung la nhung kich ban dugc ZZ Z X Z thiet ke trong dao tao dieu dir&ng, vi du nhir benh giai doan cuoi/ cham soc cuoi ddi; dap ung van de cua gia dinh va nhu cau cua xa hoi; nhung hanh vi kh6 thay *> X d6i va thuc hien nhieu cong viec lien quan vdi nhau cung mot luc. Ben canh do, sinh vien con dugc tiep xue vdi cac chu de da dang, doi khi co hoac khong co kich ban, mot so trudng hop giang vien se dong vai lam ngudi benh, mot so kich ban vdi chu de giup ren luyen cho sinh vien cd co hoi thgc hanh/ luyen tap lam viec theo nhom [7]. z *> Bude 2: Lap ke hoach cho mot buoi giang: z - Xay dung mot moi trudng thuc hanh sat vdi thuc te: x z z z Moi trudng cham soc ngudi benh can dugc thiet ke giong nhu ngoai thuc •> z •> z te lam sang the hien tinh tin cay nhu cd ho ten ngudi benh, chuan bi he thong am thanh cua ngudi benh (tieng ren, tieng thd benh ly, cac cau tra lai cua ngudi •> X benh cho cac cau hoi cua sinh vien dieu duong). Moi trudng cham soc the hien 9 Z tinh thuc te nhung khong the du doan trudc dugc va mang tinh ca nhan hba cac kinh nghiem thuc hanh. Ben canh d6, phong benh can dugc chuan bi nhu khi Z j X Z X cham soc ngudi benh thuc su, dam bao cac van de lien quan den benh ly va dieu tri thuoc [10]. - Ke hoach giang day: z Trong ke hoach giang day se the hien hinh thuc la gi (su dung mo hinh, su dung ngudi benh ao, su dung ngudi benh chuan,...), thdi gian dien ra buoi hgc: trudc do giang. vien can chuan bi cac tai lieu hen quan de phat cho sinh vien trudc moi buoi hoc, nguon luc giang vien tham gia trong buoi hoc: moi buoi giang can co it nhat 2 giang vien cho mot nhom tu 15 den 20 sinh vien. Trudc buoi giang, giang vien can xem lai ho so benh an, tinh trang ngudi benh hien tai, cac chin doan hien tai, trudc do (neu cd) va cac loai thuoc can thiet [14], 15 9 z Bude 3: Tien hanh buoi giang: X 9 Z Vao buoi giang, giang vien va sinh vien thao luan trudc ve tinh huong da dugc phat tay den sinh vien thuong vao tuan trade khi thuc hien tinh huong d6. Cac noi dung thao luan xoay quanh van de cham s6c ngudi benh dirge dira ra trong tinh huong: nhung nhan dinh can thiet tren ngudi benh, dua ra chan doan Z X 9 cham sdc uu tien, thuc hien cac can thiep can thiet de cai thien tinh trang ngudi benh. Ben canh do, mot nhiem vu khong kern phan quan trong trade khi dien ra tinh huong do la viec phan ro vai tro cua tirng sinh vien trong nhdm cham soc, viec phan nhdm cd the duoi sir chi dao cua giang vien hoac nhdm sinh vien tu de xuat vai tro cua ban than trong thirc hien tinh huong [17]. Tiep theo, sinh vien vao phong thirc hanh va tien hanh thirc hien cham soc ngudi benh theo nhdm nhu da dugc phan vai tu trudc khi thirc hanh: nhan dinh tinh trang ngudi benh va tien hanh cham sdc ngudi benh theo dien bien dugc dieu khien bdi giang vien thong qua he thong am thanh va hinh anh trong phong mo phong. Qua trinh tien hanh mot tinh huong cd the linh hoat tuy thuoc vao muc tieu cua buoi giang, tuy nhien giang vien can het sue nhay ben trong viec kiem soat thoi gian di kern vdi viec kiem soat dien bien cua tinh huong, dieu nay the hien trinh do va kinh nghiem cua giang vien trong viec dao tao dua tren cac tinh huong [24]. 9 Buac 4: Thao luan sau buoi hoc: X Z 9 X Day la mot thanh phan quan trong trong buoi giang, no quyet dinh phan 9 9 Ion viec buoi giang co thanh cong hay khong the hien qua viec giang vien cung Z X # X cap cac phan hoi cho sinh vien ve nhung can thiep cham sdc ma nhdm sinh vien Z X 9 dua ra trong khi thuc hien tinh huong. Cac thanh phan cua thao luan sau buoi giang bao gom: Huang dan cac cau hoi thao luan dugc cung cap cho sinh vien truoc khi giang; ho tro viec giai thich cac su viec dien ra trong tinh huong lien he voi thuc te lam sang; phan anh thuc hanh sau chay tinh huong, nhung bai hoc sinh vien rut ra ttr viec thuc hanh cham soc cua ban than hoac cua sinh vien khac; sinh vien dua ra y kien cua minh ve tinh huong hoc, cac van de cham soc dupe thuc hien theo tu duy cua sinh vien; danh gia sau buoi giang dupe thuc 16 hien bai bo cau hoi co san hoac bai tap phan tich hoac bao cao ve phan thuc hanh tinh huong [24]. 2.2.4. Cdc nghien civu ve phuong phap day hoc dua tren tinh huong trong dao tao dieu duong Tren thuc te cac phuong phap giang day truyen thong tap trung nhieu vao r r r r viec cung cap kien thuc va khoi kien thuc nay thuong tach roi voi viec thirc hanh cac kha nang [23]. Sinh vien se su dung cac kien thuc nay de dua ra cac quyet dinh lam sang khi cham s6c nguoi benh tren thuc te. Voi phuong phap nay sinh vien se bi han che trong viec dua ra cac quyet dinh lam sang mot each chinh xac va an toan, ngoai ra con tao cho sinh vien mot tarn ly lo so va rut de va tu ti ve cac quyet dinh cua minh. Z Z« X X • X /X • ZX • X X Voi su phat trien ve khoa hoc va ky thuat, viec dao tao dieu duong cung dang ngay mot thay doi. Ty le dieu duong tham gia cham soc nguoi benh trong cac benh vien tuy dang tang len nhung van chua dap ung duoc nhu cau thuc te. X < • • X Vi vay cong viec cham soc cua dieu duong dang qua tai, nguoi dieu duong chua 9 9 X « X the dap ung dupe nhu cau giang day va huong dan chuan cho sinh vien dieu 9 • duong tai lam sang. Do vay viec thay doi phuong phap giang day tai cac co so dao tao la rat can thiet [4]. z z Wiles, Simko va Schoessler (2013) tien hanh phong van sau cac sinh vien X z X Z dieu duong moi tot nghiep ve viec dua ra cac quyet dinh lam sang dua tren cac r e . f tinh huong nguoi benh cu the va kinh nghiem cua ho trong viec dua ra cac quyet e z X dinh lam sang do. Co ba chu de da dupe dua ra: phat trien su tu tin khi tim kiem su trp giup va ra quyet dinh. Wiles, Simko va Schoessler (2013) da dua ra "Su z z *> z ket hop giua kien thuc, kinh nghiem thuc tien va su hieu biet ca nhan se huong rat Ion den kha nang ra quyet dinh cua cac dieu duong". Viec nhan dinh dung dua tren cac tinh huong mo phong lam sang, se giup sinh vien chuan bi tot hon cho viec ra quySt dinh lam sang va tu tin thuc hien cac hanh dong cham soc hon sau khi tot nghiep [11]. z Theo Alfaro LeFevre (2004), tac gia cua cuon sach “Tu duy phe phan va danh gia lam sang: mot each tiep can thuc te doi 17 Prung tvao ket THU VIEN So:......... ...... qua” da chi ra rSng viec day hoc dua tren tinh huong la mot phuong phap day giup cho sinh vien co kha nang tu duy phe phan, suy nghT thau dao va tu tin trong viec ap dung cac kien thuc da dirge trang bi. Viec str dung cac tinh huong theo cac kich ban co sin se giup cho giang vien chu dong trong viec huong sinh vien vao cac tinh huong thuc te, hoc theo cac kich ban nay sinh vien se co co hoi nhin thay cac quyet dinh cham soc cua mirth co phu hop voi dieu kien thuc te cua ngubi benh khong ma khong phai lo so den sir an toan cua ngubi benh that [7]. z X Arundell, Ciofi, va Purcal (2005) da tien hanh mot nghien cuu ve vai trb cua dao tao dua tren tinh huong trong viec tu tin dua ra quyet dinh danh gia, thu r r \ thap thong tin tren lam sang cua 36 sinh vien dieu du&ng. Ket qua cho thay co su cai thien dang ke ve muc do tu tin va kha nang ra quyet dinh lam sang cua sinh vien sau tham gia hoc mot tinh huong so voi viec hoc theo phuong phap truyen thong [32]. . *ZXAeAZX • Ellis, Lashley va Nehring (2002) da tien hanh mot nghien cuu nham danh z z gia hieu qua sir dung mb phong de day cac su co quan trong (cac sir co xay ra X z z z khi cac hanh dong cua dieu du&ng co ket qua true tiep toi viec ngubi benh song hay tu vong) va kha nang danh gia the chat. Nghien cuu dinh tinh nay c6 co *> mau thuan tien la 80 sinh vien. Cac nha nghien cuu da phat trien ba kich ban, trong d6 sinh vien tu bao cao muc do thoai mai cua ho trong viec cham s6c cho X z z nhung ngubi benh can sir can thiep thiet yeu. Khao sat su dung cac thuat ngu nhu rat tu tin, tu tin, va khong tu tin mb ta su tu bao cao cua sinh vien ve muc do thoai mai trong viec cham soc mot ngubi benh nang truoc va sau khi mo phong. Ket qua cua nghien cuu cho thay rang sinh vien c6 nhieu niem tin hon X Z X X *> trong viec cham soc va danh gia ngubi benh ve cac van de tiem an sau khi tham gia vao mb hinh mb phong. Cac nha nghien cuu da su dung sinh vien cua ho trong du an va du lieu dupe thu thap trong mot khoang thbi gian ba thang [32], Ben canh do, theo Lasater (2007) phuong phap day hoc dua tren tinh huong v&i cac nhom nho duoc cho la giai phap huu hieu nhat trong viec hinh thanh va phat trien muc do tu tin va kha nang ra quyet dinh cua sinh vien [27], 18