Tài liệu Truyện cổ các dân tộc ít người việt nam

HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH Truyïån cöí caác dên töåc ñt ngûúâi Viïåt Nam Nhaâ xuêët baãn vùn hoåc - Haâ nöåi — 2000 Ban Vùn hoåc Viïåt Nam tuyïín choån In theo baãn “Truyïån cöí Taây - Nuâng”- NXB Vùn hoáa, 1986. http://ebooks.vdcmedia.com 1 Nhiïìu taác giaã 2 MUÅC LUÅC CHAÂNG QUAN TRIÏÌU ................................................................................................................. 3 TAÂI XÒ PHOOÂNG............................................................................................................................ 8 MÊËT TAI, MÊËT TOÁC .................................................................................................................... 17 HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH ..................................................................................... 25 BAÁN CAÁI TUÃ ÀÛÁNG .................................................................................................................... 30 MÖÌ CÖI XÛÃ KIÏÅN ....................................................................................................................... 34 KHÖNG BAO GIÚÂ BIÏËT GIÊÅN .................................................................................................. 37 CHIÏËC CÊÌU PHUÁC ÀÛÁC ............................................................................................................ 47 HOÂ KÑNH THAÁN .......................................................................................................................... 53 CHAÂNG NHO SÔ VAÂ COÁC THÊÌN ............................................................................................... 61 TÒNH BAÅN .................................................................................................................................... 67 BÙÆT ÀÏÌN CHÊÅU VAÂNG.............................................................................................................. 72 CAÁ BÖËNG NUÖËT CAÁ TRÏ .......................................................................................................... 82 CHAÂNG NGÖËC ÀI HOÅC .............................................................................................................. 87 TUNG COÂN LÊËY ÀÛÚÅC VÚÅ TIÏN............................................................................................. 93 http://ebooks.vdcmedia.com HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH 3 CHAÂNG QUAN TRIÏÌU Quan Triïìu möì cöi cha meå tûâ ngaây coân nhoã. Chaâng àûúåc caác baác caác chuá trong laâng nuöi nêëng daåy döî. Nùm mûúâi taám tuöíi chaâng lêëy vúå. Nghïì chñnh cuãa chaâng laâ quùng chaâi, keáo voá úã ngoaâi söng. Vúå chaâng thò vaâo rûâng haái cuãi, mùåc duâ hai vúå chöìng laâm viïåc rêët siïng nùng nhûng cuöåc söëng vêîn thiïëu thöën. Laâm nghïì cêu caá, chaâng phaãi dêåy trûúác gaâ chuöìng àïí ra söng àùåt voá tûâ luác caá àang àoái loâng vaâ thûác khuya àïí àoán caá chúi trùng. Vò phaãi thûác khuya dêåy súám nhû vêåy nïn coá nhiïìu lêìn chaâng nguã vêåt bïn búâ söng, búâ suöëi. Möåt höm, gùåp phaãi ngaây trúâi sûúng muöëi nùång haåt, gioá bêëc rñt tûâng höìi. Quan Triïìu ngöìi keáo voá khuya, hai con mùæt chaâng cûá rñu dêìn, cuöëi cuâng chaâng ngaã lûng vaâo möåt göëc cêy to röìi nguã thiïëp ài luác naâo khöng biïët. Coá möåt àoaân ngûúâi ài qua àûúâng, thêëy chaâng nùçm co quùæp úã dûúái göëc cêy : möåt ngûúâi trong boån hoå beân cúãi aáo àang mùåc àùæp cho chaâng. Trúâi saáng roä, chaâng thûác dêåy. Thêëy coá caái aáo khöng biïët laâ cuãa ai, liïìn cûá thïë mùåc vaâo röìi thu xïëp trúã vïì nhaâ. Chaâng vïì nhaâ giûäa luác vúå chaâng àang sûãa soaån ài kiïëm cuãi. Àiïìu laå laâ Quan Triïìu goåi vúå, ài laåi saát bïn ngûúâi vúå maâ vúå vêîn khöng thêëy chöìng, maäi àïën khi Quan Triïìu cúãi boã aáo ngoaâi ra, vúå http://ebooks.vdcmedia.com Nhiïìu taác giaã 4 chaâng múái nhòn thêëy chöìng. Biïët laâ aáo coá pheáp taâng hònh, chaâng sung sûúáng cêët kyä úã àêìu giûúâng àïí chúâ dõp duâng àïën ? Nùm êëy nhaâ vua thu nhiïìu vaâng baåc chêët vaâo kho àïí chi vaâo viïåc xêy lêu àaâi cung àiïån. Nhên dên trong nûúác ngaây caâng àoái khöí. Vúå chöìng Quan Triïìu cuäng lêm vaâo caãnh tuáng thiïëu. Möåt höm, chaâng mùåc aáo thêìn röìi ài thùèng àïën kinh àö, chaâng thûã vaâo kho nhaâ vua lêëy tröåm möåt ñt vaâng baåc vïì chi duâng. Chaâng bûúác vaâo cöíng, boån lñnh gaác, mùæt moã troân thao laáo maâ vêîn khöng thêëy chaâng. Quan Triïìu öm möåt duám baåc ài ra, boån lñnh cuäng muâ tõt. Lêìn àêìu tiïn lêëy àûúåc baåc, chaâng caâng thêëy roä giaá trõ cuãa aáo thêìn. Chaâng laåi vaâo kho lêìn thûá hai, thûá ba, khöng möåt ai phaát hiïån ra chaâng. Tûâ àoá ngaây naâo chaâng cuäng vaâo kho nhaâ vua lêëy vaâng baåc vïì phên phaát cho baâ con laâng xoám. Röìi dêìn daâ chaâng àem vaâng baåc chia cho caã nhûäng dên ngheâo úã quanh vuâng moåi ngûúâi rêët caãm phuåc. Vò duâng aáo thêìn haâng ngaây nïn aáo àaä coá chöî raách. Thêëy aáo bõ raách chaâng cùæt maãnh giêëy daán laåi, vò vêåy möîi khi chaâng mùåc aáo thêìn ài laåi, ngûúâi ta thêëy muån vaá tung tùng nhaãy nhoát tûåa nhû möåt con bûúám àang bay lûúån trong khöng trung. Haâng ngaây vaâo kiïím tra, boån quan quên thêëy kho vaâng cuãa nhaâ vua ngaây caâng hao huåt thò lêëy laâm laå, chuáng tra hoãi boån lñnh canh. Boån lñnh cuäng rêët ngaåc nhiïn vò haâng ngaây chuáng canh gaác cêín mêåt, khöng hïì thêëy möåt ngûúâi naâo beán maãng, maâ sao laåi coá chuyïån mêët tröåm. Chuáng baân nhau chuá yá canh gaác nghiïm hún. Suöët ngaây höm sau, chuáng chó thêëy ngoaâi möåt con bûúám bay ài bay laåi thò khöng coá möåt ngûúâi laå naâo, nhûng àïën chiïìu khi xem laåi àöëng vaâng thò àaä thêëy mêët hùèn böën thoãi vaâng thoi. Chuáng nghô xa nghô gêìn “Hay laâ con bûúám àaä lêëy tröåm” lêåp tûác chuáng chuêín bõ http://ebooks.vdcmedia.com HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH 5 sùn con bûúám. Höm sau laåi möåt con bûúám bay vaâo, lûúái liïìn sêåp xuöëng, chuåp ngay àûúåc. Quan Triïìu liïìn bõ bùæt. Chuáng giaãi chaâng lïn nöåp vua. Nhaâ vua beân haå lïånh töëng chaâng vaâo nhaâ giam chúâ ngaây xûã aán. Nhên dên quanh vuâng, àûúåc tin Quan Triïìu bõ bùæt giam, liïìn ruã nhau keáo àïën gùåp vua, àöìng thanh xin tha töåi cho chaâng. Nhûng vua sai quên lñnh àuöíi hoå ra khoãi cung. Saáng höm sau, giûäa luác nhaâ vua àang cuâng caác quan trong triïìu hoåp baân xûã töåi Quan Triïìu thò chúåt nghe cêëp baáo úã ngoaâi biïn aãi, quên giùåc àöng nhû kiïën coã, àang hung hùng tiïën sêu vaâo àêët nûúác cûúáp cuãa giïët ngûúâi. Nghe tin, nhaâ vua höët hoaãng hoaän ngay viïåc xûã töåi Quan Triïìu, döìn sûác vaâo viïåc chöëng giùåc. Thïë giùåc maånh nhû vuä baäo, quên nhaâ vua bõ thua úã khùæp núi. Chuáng àang tiïën thùèng vïì kinh àö, nhaâ vua run lïn bêìn bêåt, caác tûúáng voä, caác quan vùn mùåt maây taái meát, vò quên tung ra bao nhiïu bõ tiïu diïåt bêëy nhiïu. Àaä coá keã baân àïën viïåc treo cúâ haâng, hoaâng hêåu, phi têìn cuäng nhû caác baâ lúán nhaâ quan àïìu khoác sûúát mûúát. Nhên dên trong kinh thaânh kïu khoác nhû ri, ai nêëy cuöëng cuöìng ài tòm núi laánh naån. Chúåt coá ngûúâi nhúá túái Quan Triïìu laâ ngûúâi coá nhiïìu pheáp laå, liïìn têu vua xin tha cho chaâng àïí chaâng àem taâi ra deåp giùåc cûáu nûúác cûáu dên. Nhaâ vua rêët tûác giêån Quan Triïìu vò àaä lêëy mêët cuãa kho hún bêíy trùm thoãi vaâng, nhûng nghô túái ngai vaâng, vua liïìn chuêín lúâi têu, ra lïånh ên xaá cho chaâng vaâ cûã chaâng cêìm quên àaánh giùåc. Vua hûáa : http://ebooks.vdcmedia.com Nhiïìu taác giaã 6 - Nïëu nhaâ ngûúi deåp àûúåc giùåc nûúác, ta khöng nhûäng tha töåi chïët cho maâ coân phong chûác tïí tûúáng, hûúãng löåc cao nhêët trong caác haâng vùn voä... Quan Triïìu àûúåc thaã ra giûäa luác quên giùåc àang rêìm rêåp keáo àïën chên thaânh vêy kñn kinh àö, giûäa luác moåi ngûúâi àang hoang mang, hoaãng höët. Sau khi nhêån lïånh vua, Quan Triïìu liïìn keáo àaåi quên ra ngoaâi thaânh röìi àoáng úã möåt núi, chaâng baão hoå : - Àïí ta sang traåi giùåc doâ thaám tònh hònh, caác ngûúâi haäy sùén saâng chúâ lïånh ta tiïën lïn diïåt giùåc. Noái xong chaâng mùåc aáo thêìn vaâo röìi ài thùèng sang dinh traåi giùåc suåc saåo khùæp núi. Boån lñnh àöng nhû kiïën coã nhûng khöng möåt ai nhòn thêëy chaâng. Giûäa luác tïn tûúáng giùåc àang hung hùng thuác quên tiïën àaánh thò Quan Triïìu giêåt phùæt thanh kiïëm, theát lïn möåt cêu, cheám àûát àöi ngûúâi noá chïët khöng kõp ngaáp. Quên giùåc mêët tûúáng xön xao nhû ong vúä töí, chuáng giêîm àaåp lïn nhau, chaåy tröën caã vïì biïn aãi, khöng möåt àûáa naâo daám ngoaái cöí laåi. Thûâa thùæng Quan Triïìu quay vïì traåi, dêîn quên sô àuöíi theo, tiïu diïåt. Thùæng trêån trúã vïì, Quan Triïìu àûúåc nhaâ vua sai baây yïën tiïåc khoaãn àaäi. Vua phong chûác tïí tûúáng cho chaâng giûäa muön tiïëng reo hoâ cuãa quên sô vaâ caác quan vùn voä triïìu àònh. Sau àoá, chaâng têu vua baäi boã lïånh thu vaâng baåc cuãa dên àïí xêy lêu àaâi, laåi xin àem vaâng baåc trong kho phên phaát cho nhûäng ngûúâi ngheâo. Nhaâ vua nhêët nhêët nghe lúâi. Trùm hoå àûúåc no êëm. Nûúác nhaâ trúã laåi yïn vui. http://ebooks.vdcmedia.com HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH 7 Vïì sau, khi Quan Triïìu chïët, dên lêåp àïìn thúâ àïí ghi nhúá cöng cuãa chaâng.* Theo lúâi kïí cuãa cuå Hoaâng Huy Toaåi Thõ xaä Cao Bùçng http://ebooks.vdcmedia.com Nhiïìu taác giaã 8 TAÂI XÒ PHOOÂNG Taâi Xò Phooâng möì cöi cha tûâ ngaây coân beá, meå chaâng buöåc buång úã vêåy nuöi con. Àïëm tûâng ngaây, tûâng thaáng baâ mong àûáa con choáng lúán. Khi Taâi Xò Phooâng 13 tuöíi thò quï hûúng coá loaån, hai meå con bõ lûu laåc möîi ngûúâi möåt ngaã. Taâi Xò Phooâng àûúåc möåt Nuáng Cuán* àem vïì nuöi laâm hêìu baân. Dêìn dêìn lúán khön àûúåc öng chuã giao cho chuyïn viïåc nêëu ùn. Nuáng Cuán vöën laâ möåt viïn quan saânh nghïì àuåc khoeát. Haâng nùm cûá àïën dõp tïët àêìu nùm, tïët thaáng baãy, hay ngaây giöî öng cha, hùæn thûúâng múâi kheáo caác quan trêën àõa phûúng vïì chúi. Nùm êëy vaâo möåt ngaây cuöëi nùm, coá viïn quan trêën noå àïën biïëu Nuáng Cuán möåt con caá cheáp khiïng hai. Nhòn con caá vûâa àeåp laåi vûâa beáo, Nuáng Cuán haâi loâng. Hùæn goåi Taâi Xò Phooâng lïn dùån laâm thõt, möåt nûãa laâm viïn, möåt goác xaâo taái, möåt goác bung dûâ àïí soaån möåt bûäa tiïåc ngon thïët ba viïn quan lúán. Laäo dùån ài dùån laåi : - Tiïåc têët niïn nùm nay ta muöën doån toaân caác moán caá. Àoá laâ bûäa tiïåc hiïëm coá, ngûúi phaãi nêëu ngon, nïëu khöng vûâa loâng khaách thò ngûúâi seä mêët tïët vaâ mêët viïåc. - Taâi Xò Phooâng vêng lïånh chuã, xaách con caá cheáp coân söëng xuöëng búâ söng. Khi giú con dao toan möí, böîng chaâng thêëy con caá tûå nhiïn chaãy nûúác mùæt, haá möìm nhû muöën kïu van. Chaâng caãm thêëy loâng mònh se laåi, ngêåp ngûâng giêy laát chaâng thaã caá xuöëng http://ebooks.vdcmedia.com HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH 9 söng. Caá gùåp nûúác, quêîy maånh röìi àïën trûúác mùåt Taâi Xò Phooâng toã yá caám ún vaâ biïën mêët. Giûäa luác àang bêng khuêng, Taâi Xò Phooâng sûåc nhúá túái bûäa tiïåc, liïìn cêìm röí ra chúå àõnh mua möåt con caá khaác. Nhûng ngaây chúå cuöëi nùm, khöng coân möåt con naâo, chaâng àaânh phaãi mua thõt lúån vïì bùm viïn, thõt boâ vïì hêìm dûâ vaâo xaâo taái thay cho caá. Khi khaách bûúác vaâo nhaâ, Nuáng Cuán hïët lúâi khoe moán ùn àùåc biïåt. Nhûng khi thûác ùn bûng lïn, caã chuã lêîn khaách àïìu ngaåc nhiïn tröë mùæt nhòn nhau. Nuáng Cuán mùåt àoã gay quay laåi hoãi Taâi Xò Phooâng, chaâng àaânh thuêåt laåi chuyïån con caá cheáp khoác úã búâ söng vaâ viïåc thaã caá cuãa mònh. Nuáng Cuán vûâa tiïëc cuãa laåi vûâa xêëu höí vúái khaách, liïìn quaát lñnh löi Taâi Xò Phooâng ra sên noåc cöí àaánh nùm chuåc roi röìi àuöíi ra khoãi nhaâ. Giûäa buöíi chiïìu ba mûúi tïët, bõ möåt trêån àoân raách da naát thõt vaâ bõ töëng cöí ra khoãi nhaâ chuã, Taâi Xò Phooâng khoá tòm möåt núi nûúng thên, vò theo phong tuåc àõa phûúng, ngaây cuöëi nùm, khöng möåt ai nhêån ngûúâi laå mùåt vaâo nhaâ vaâ cuäng khöng möåt ai boã tiïìn ra cho möåt ngûúâi naâo. Taâi Xò Phooâng beân ra búâ söng ngöìi öm mùåt khoác. Böîng möåt con nûúác tûå nhiïn phun lïn giûäa doâng, röìi möåt cö gaái mùåc aáo hoa àuã nùm maâu : xanh, àoã, trùæng, tñm, vaâng hiïån lïn giûäa con nûúác. Cö con gaái mùåt ngoåc, da ngaâ, tûâ tûâ tiïën àïën trûúác mùåt chaâng, cuái àêìu chaâo vaâ hoãi ? - Nùm hïët tïët àïën, chùèng hay chaâng coá àiïìu gò maâ phaãi ra àêy than khoác ? http://ebooks.vdcmedia.com Nhiïìu taác giaã 10 Taâi Xò Phooâng kïí cêu chuyïån thaã con caá cheáp luác saáng vaâ viïåc bõ chuã àaánh àuöíi cho cö gaái nghe. Cö gaái beân noái : - Thiïëp àêy chñnh laâ con caá maâ chaâng thaã ban saáng. Nïëu khöng coá chaâng thaã xuöëng söng thò thiïëp àêu coân coá mùåt úã àêy. Cha thiïëp laâ vua Long Vûúng, vêåy xin múâi chaâng vïì ùn tïët vúái cha thiïëp goåi coá chuát baáo àïìn, mong chaâng chúá chöëi tûâ. Taâi Xò Phooâng nghe noái rêët vui mûâng, beân gêåt àêìu bùçng loâng. Cö gaái baão chaâng nhùæm mùæt laåi röìi cêìm tay dùæt ài. Khi múã mùæt ra, chaâng thêëy úã trûúác mùåt möåt toâa lêu àaâi chñn têìng cao ngêët. Long Vûúng niïìm núã chaâo àoán vaâ hïët lúâi caãm ún chaâng àaä cûáu söëng con gaái mònh. Möåt luác sau, möåt baân tiïåc coá haâng trùm moán àûúåc baây biïån taåi phoâng ùn. Long Vûúng múâi chaâng ùn uöëng thoãa thñch, ùn xong chaâng àûúåc múâi àïën möåt phoâng êëm cuáng coá göëi thïu àïåm gêëm àïí nghó lûng, coá keã hêìu ngûúâi haå. Laâ khaách quyá cuãa Long Vûúng, ba ngaây tïët, chaâng àûúåc tiïëp àaäi hïët sûác àêìy àuã thên mêåt. Sang ngaây thûá tû, chaâng xin pheáp Long Vûúng cho trúã vïì trêìn. Cöng chuáa buöìn rêìu ngoã yá muöën àûúåc kïët duyïn vúái chaâng, taå laåi ún cûáu söëng. Taâi Xò Phooâng tûâ chöëi noái mònh laâ thên töi àoâi heân haå, khöng cha meå, anh em, hoå haâng, khöng nhaâ cûãa, àêu daám saánh cuâng cöng chuáa caânh vaâng laá ngoåc. Long Vûúng vaâ caác triïìu thêìn úã Thuãy phuã hïët lúâi khuyïn nhuã, Taâi Xò Phooâng khöng thïí tûâ chöëi àûúåc vaâ lïî cûúái àûúåc töí chûác rêët linh àònh. http://ebooks.vdcmedia.com HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH 11 Sau ngaây cûúái ñt lêu, Taâi Xò Phooâng baân vúái vúå sûãa soaån vïì trêìn. Cöng chuáa bùçng loâng ài theo chöìng, naâng dùån chöìng nïëu vua cha cho vaâng baåc chêu baáu thò chúá nhêån chó nïn xin caái phuâ luâ têíu.* Coá caái àoá seä coá moåi thûá trïn àúâi. Buöíi chiïìu höm êëy, Taâi Xò Phooâng gùåp Long Vûúng xin vïì trêìn vaâ ngoã yá àûa caã vúå vïì theo. Long Vûúng khöng giûä chên chaâng àûúåc. Khi Long Vûúng àõnh cho con rïí vaâng, baåc, chêu baáu thò Taâi Xò Phooâng nhúá lúâi vúå dùån liïìn têu xin caái phuâ luâ têíu. Long Vûúng khöng chuát ngêìn ngaåi vaâo buöìng riïng lêëy àûa cho. Taâi Xò Phooâng caãm ún, àoaån hai vúå chöìng tûâ biïåt Long Vûúng vïì trêìn. Chaâng laåi nhùæm nghiïìn mùæt àïí vúå dùæt ài, chó giêåp baä trêìu, hoå lïn àïën búâ söng. Khi mùåt trúâi gaác nuái hoå ài túái möåt baäi röång mïnh möng, cöng chuáa nhòn khùæp böën phña röìi noái : - Trúâi töëi röìi, chuáng ta haäy nghó laåi àêy thöi ! Taâi Xò Phooâng hoãi : - Sao khöng kiïëm núi coá laâng maåc maâ truá chên laåi nghó taåi chöën àöìng khöng möng quaånh naây. Cöng chuáa noái : Moåi sûå lo lùæng cuãa chaâng seä àûúåc caái vêåt naây lo cho hïët. Noái xong cöng chuáa àoán lêëy caái phuâ luâ têíu úã trïn vai chöìng röìi àûa lïn miïång noái : Phuâ luâ têíu ! Phuâ luâ têíu ! Haäy cho ta möåt toâa lêu àaâi nùm gian ba têìng, cho ta moåi thûá àöì sang troång àêìy àuã. Noái dûát lúâi thò möåt tiïëng nöí vang lïn nhû êëm àöång, möåt toâa nhaâ ba têìng hiïån lïn trûúác mùåt hai vúå chöìng. Cöng chuáa àûáng dêåy dùæt http://ebooks.vdcmedia.com Nhiïìu taác giaã 12 tay chöìng ài vaâo tûâng buöìng, moåi thûá àöì duâng úã möîi buöìng àïìu bùçng vaâng hoùåc bùçng baåc. Trïn nhûäng chiïëc giûúâng àïìu coá àuã chùn, maân quêìn aáo bùçng vaãi voác luåa laâ, àuã caác maâu xanh, àoã, trùæng, tñm, vaâng haäy coân gêëp nïëp múái nguyïn. Saáng höm sau, chaâng lêëy phuâ luâ têíu ra ûúác möåt àaân trêu, möåt àaân boâ vaâ lúån, gaâ, ngan, ngöîng. Tûâ àoá Taâi Xò Phooâng nghiïîm nhiïn trúã nïn ngûúâi chuã cuãa möåt cú nghiïåp lúán... Möåt höm, ngaây cuöëi muâa mûa, ngöìi trïn lêìu cao nhòn xuöëng chaâng thêëy möåt baâ cuå lûng coâng, chöëng gêåy ài qua, bêët giaác chaâng nhúá túái ngûúâi meå giaâ. Thêëy chöìng böîng nhiïn thúã daâi, cöng chuáa hoãi: - Chùèng hay chaâng coân coá nöîi buöìn gò nûäa ? Taâi Xò Phooâng àaáp : - Töi coá möåt ngûúâi meå khöng biïët hiïån nay lûu laåc núi naâo, nhúá àïën meå giaâ thên yïu maâ caãm thêëy loâng se gan heáo... Cöng chuáa beân baân vúái chöìng nïn múã höåi phaát chêín cho ngûúâi ngheâo àoái àïí coá dõp tòm meå. Nghe lúâi vúå, Taâi Xò Phooâng treo baãng múã höåi phaát chêín, tin êëy truyïìn ra, nhûäng ngûúâi ngheâo khoá khùæp núi luä lûúåt tòm àïën lêu àaâi. Tûâ saáng àïën chiïìu, chaâng cöë nhêån mùåt tûâng ngûúâi. Nhûng ngaây naây tiïëp ngaây khaác, Taâi Xò Phooâng vêîn chûa tòm ra àûúåc ngûúâi meå thên yïu. Möåt höm, cöng chuáa hoãi : - Chùèng hay ngaây coân treã meå chaâng coân coá taâi nghïå gò àùåc biïåt ? Taâi Xò Phooâng àaáp : http://ebooks.vdcmedia.com HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH 13 - Naâng hoãi töi múái nhúá. Höìi coân treã, meå töi coân coá taâi ca haát, möîi khi meå töi cêët tiïëng haát, chuöåt úã trong öí cuäng phaãi loá àêìu ra nghe, chim àang bay cuäng phaãi ngûâng caánh... Nghe chöìng noái, cöng chuáa tiïëp lúâi : - Nïëu vêåy thò chuáng ta laåi möåt lêìn nûäa múã höåi múâi caác àoaân ca haát àïën laâm vui, chaâng thûã nghô xem coá nïn khöng ? Nghe lúâi vúå Taâi Xò Phooâng yïët laåi baãng múã höåi ca haát vaâ múâi têët caã nhûäng àoaân ca haát xa gêìn vïì dûå. Quaã nhiïn nhúâ àoá Taâi Xò Phooâng nhêån ra àûúåc meå. Meå con gùåp nhau mûâng mûâng tuãi tuãi. Tûâ àoá meå Taâi Xò Phooâng úã laåi cuâng vúái con vaâ dêu khöng coân phaãi lo kiïëm ùn tûâng bûäa. Trong gêìn möåt thaáng trúâi, Taâi Xò Phooâng vûâa múã höåi phaát chêín, vûâa múã höåi ca haát, laâm röån rõp caã möåt vuâng. Nuáng Cuán nghe tin lêëy laâm laå lùæm. Hùæn beân thên haânh àïën têån núi xem xeát, àûáng úã dûúái goác sên nhòn tröåm lïn lêìu, thêëy roä raâng thùçng nêëu bïëp cuä cuãa mònh àang àûáng bïn caånh möåt cö vúå treã àeåp nhû möåt naâng tiïn, hùæn rêët ngaåc nhiïn vaâ ghen tõ. Caâng ngùæm vúå Taâi Xò Phooâng, hùæn caâng mï mêín têm thêìn, beân nêíy ra möåt kïë àïí chiïëm àoaåt vúå Taâi Xò Phooâng. Hai höm sau, Nuáng Cuán cho ngûúâi sang múâi Taâi Xò Phooâng laåi chúi. Taâi Xò Phooâng hoãi yá vúå, vúå chaâng noái : - Thùçng Nuáng Cuán vöën laâ ngûúâi khöng töët. Lêìn naây hùæn múâi chaâng àïën chúi têët coá yá gò àêy. Nhûng chaâng cûá ài, moåi viïåc àaä coá thiïëp. http://ebooks.vdcmedia.com Nhiïìu taác giaã 14 Taâi Xò Phooâng gêåt àêìu, sang chúi nhaâ Nuáng Cuán. Vûâa nhòn thêëy chaâng bûúác vaâo sên, Nuáng Cuán vöåi chaåy ra àoán chaâo vaâ múâi chaâng ngöìi lïn giûúâng cao, àoaån sai ngûúâi úã sûãa tiïåc múâi khaách. Sau vaâi tuêìn rûúåu, thêëy Taâi Xò Phooâng àaä chïënh choaáng húi men, hùæn lên la hoãi Taâi Xò Phooâng nguyïn do vò sao maâ trúã nïn giaâu coá. Taâi Xò Phooâng deão möìm kïí hïët moåi bûúác àûúâng sau ngaây úã nhaâ Nuáng Cuán ra ài. Chaâng cuäng khöng quïn noái roä caã caái phuâ luâ têíu àaä giuáp chaâng lêåp nïn cú àöì. Nuáng Cuán liïìn nöíi loâng tham, hùæn vûâa muöën àoaåt vúå cuãa Taâi Xò Phooâng laåi vûâa muöën chiïëm caái phuâ luâ têíu. Laäo beân chuöëc thïm rûúåu cho chaâng. Àïën khuya, Taâi Xò Phooâng say mïìm nhû buán, Nuáng Cuán beân sai coäng ngay chaâng vaâo buöìng vúå ba cuãa mònh. Àïën gêìn saáng Taâi Xò Phooâng tónh rûúåu, thò vúå ba Nuáng Cuán nùæm lêëy chaâng la lúán lïn rùçng Taâi Xò Phooâng vaâo buöìng mònh àõnh giúã troâ bêåy baå. Nuáng Cuán thûác dêåy hoâ heát ngûúâi úã troái gö chaâng laåi, hùæn hêìm hêìm quaát thaáo. - Töåi maây thêåt to nhû trúâi biïín, laát nûäa ta seä cho giaãi àïën nhaâ vua. Biïët laâ mùæc mûu Nuáng Cuán, Taâi Xò Phooâng mùæng nhiïëc traã laåi khöng tiïëc lúâi. Nhûng röìi Nuáng Cuán vúâ giaã nhên giaã nghôa baão chaâng phaãi chuöåc töåi bùçng caách àöíi vúå, àöíi nhaâ cûãa cuãa caãi kïí caã caái phuâ luâ têíu. Taâi Xò Phooâng noái : - ûâ ! Àöíi cuäng àûúåc. Nhûng töi coân phaãi hoãi vúå töi xem àaä. Nghe Taâi Xò Phooâng noái vêåy, Nuáng Cuán liïìn ra cúãi troái cho chaâng, hùæn cûúâi hïình hïåch noái tiïëp : http://ebooks.vdcmedia.com HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH 15 - Maây vïì nhúá noái kheáo vúái vúå maây, maây àöíi thïë laâ khön : Àöíi möåt vúå lêëy àûúåc ba vúå, àöíi möåt caái nhaâ lêëy möåt toâa nhaâ, àöíi vaâi àaân gia suác lêëy têët caã kho vaâng baåc chêu baáu, mêët möåt caái phuâ luâ têíu àûúåc möåt caái êën quan• Maây khöng thiïåt gò caã, nghe khöng ! Taâi Xò Phooâng vïì kïí laåi moåi chuyïån àaä xêíy ra, nhûng vúå chaâng àaä noái : - Àêy laâ möåt dõp àïí chaâng vûâa giêìu sang vûâa coá quyïìn thïë, chaâng haäy nghe lúâi hùæn maâ àöíi vúå, àöíi nhaâ. Àaä àïën luác thiïëp phaãi noái thêåt vúái chaâng, vúái meå. Thiïëp laâ ngûúâi dûúái Long cung khöng thïí ùn àúâi úã kiïëp vúái chaâng maäi àûúåc. Súám muöån thiïëp seä phaãi tûâ biïåt chaâng vaâ meå vïì vúái cha thiïëp, chaâng haäy bùçng loâng laâm theo lúâi laäo quan kia thò seä coá ba ngûúâi vúå, coá nhaâ cûãa, coá vaâng baåc, chêu baáu, cuãa caãi vaâ êën quan. Nhûäng caái àoá múái thûåc laâ cuãa chaâng maäi maäi... Coá tiïëng Nuáng Cuán goåi úã ngoaâi sên, chaâng traã lúâi laâ mònh àaä bùçng loâng. Nuáng Cuán thêëy Taâi Xò Phooâng vaâ vúå bùçng loâng thò vö cuâng mûâng rúä, hùæn liïìn theo Taâi Xò Phooâng lïn lêìu gùåp cöng chuáa. Cöng chuáa noái : - Ta vaâ chöìng ta àaä bùçng loâng, Nuáng Cuán haäy mau mau àûa chöìng ta sang bïn nhaâ trao cho chaâng têët caã vúå con, gia taâi, êën tñn röìi haäy sang àêy... Nuáng Cuán beân àûa Taâi Xò Phooâng vïì nhaâ, trao vúå con, nhaâ cûãa, kho vaâng, kho baåc, cuãa caãi, êën quan cho chaâng röìi têët tûúãi quay ài. Ba ngûúâi vúå ngú ngaác chùèng hiïíu cêu chuyïån ra thïë naâo. http://ebooks.vdcmedia.com Nhiïìu taác giaã 16 Taâi Xò Phooâng laåi phaãi möåt lêìn nûäa kïí têët caã moåi viïåc àaä xêíy ra. Ba ngûúâi vúå Nuáng Cuán bêëy lêu cuäng àaä chaán gheát hùæn nay laåi caâng cùm chöìng ùn úã tïå baåc. Ba naâng àïìu vui loâng nhêån lêëy Taâi Xò Phooâng laâm chöìng. Nhûäng keã ùn ngûúâi úã trong nhaâ cuäng vui veã nhêån chaâng laâm chuã. Laåi noái chuyïån Nuáng Cuán sau khi àïën vúái ngûúâi vúå múái, hùæn cûúâi khaâ khaâ toan öm chêìm lêëy cöng chuáa nhûng cöng chuáa nhanh nheån laánh ngûúâi ài, laâm cho hùæn quúâ huåt ngaä xuöëng saân. Thêëy vêåy, cöng chuáa beân noái : - Vúå chöìng ùn àúâi úã kiïëp vúái nhau, Nuáng Cuán chúá nïn noáng vöåi, tûâ nay Nuáng Cuán phaãi nghe thiïëp... Chiïìu höm êëy, cöng chuáa sai phuâ luâ têíu laâm möåt bûäa tiïåc lúán coá àuã 12 thûá rûúåu ngon vaâ möåt trùm moán ùn. Trong bûäa tiïåc, ngöìi àöëi diïån vúái Nuáng Cuán, naâng chuöëc cheán eáp múâi hùæn. Tiïåc rûúåu taân, hùæn guåc xuöëng bïn baân ùn, ngaáy öì öì nhû sêëm ! Cöng chuáa beân gheá möi kheä noái vúái chiïëc bêìu baåc: - Phuâ luâ têíu haäy hoaân laåi caái lêu àaâi naây, cuâng têët caã caác vêåt duâng trong nhaâ vïì cho Long Vûúng... Dûát lúâi möåt tiïëng nöí long trúâi lúã àêët vang lïn vaâ moåi thûá àïìu biïën mêët. Chó coân laåi möåt mònh Nuáng Cuán. Àöåt nhiïn nûúác dêng lïn möîi luác möåt to laâm cho Nuáng Cuán böîng thûác giêëc. Thêëy mònh àang nùçm trïn baäi coã, hùæn ruâng mònh kïu la cêìu cûáu, hùæn gaâo, theát àïën àûát húi, nhûng khoaãng khöng trung chùèng coá ai traã lúâi hùæn. Hùæn hoaãng höët àûáng lïn, uâ teá chaåy. Nhûng muöån mêët röìi, laân nûúác àaä cuöën hùæn vïì vúái vûåc thùèm. Theo lúâi kïí cuãa öng Vûúng Viïët Khoaãng Àöìng Àùng, Laång Sún http://ebooks.vdcmedia.com HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH 17 MÊËT TAI, MÊËT TOÁC Ngaây xûa, coá möåt chaâng thanh niïn möì cöi cha meå tûâ têëm beá, àûúåc ngûúâi laâng nuöi cho lúán khön. Ngûúâi ta quen goåi chaâng laâ Möì cöi. Möì cöi caâng lúán caâng laâm khoãe, khöng coá ruöång vûúân, ngaây ngaây chaâng àem sûác àöíi lêëy hai bûäa ùn. Thêëy chaâng cêìn cuâ vaâ coá loâng töët, caác bêåc giaâ caã, caác cö con gaái vaâ caác em beá àïìu quyá mïën. Nhûäng ngaây mûa to gioá lúán, chaâng khöng ài laâm àûúåc thò caác cö con gaái ruã nhau àem gaåo nhaâ sang giuáp. Thêëy vêåy möåt vaâi chaâng trai treã trong laâng àem loâng ghen gheát, hoå tòm caách haäm haåi Möì cöi. Möåt höm, Möì cöi bõ böën trai laâng xuám laåi àaánh àïën sûát mùåt, meã traán giûäa luác chaâng àang cuâng möåt cö gaái laâng ài laâm àöìng vïì. Chaâng bõ àau dûâ caã ngûúâi, nùçm mêëy ngaây chûa laåi sûác. Thêëy boån con trai gheát mònh, chaâng beân chaåy sang laâng bïn caånh laâm thuï, gaánh mûúán nuöi thên. Nhûng àïën úã laâng naây chûa àûúåc bao lêu, chaâng laåi bõ boån trai laâng ruã nhau gêy chuyïån vaâ àaánh àêåp. Möì cöi laåi phaãi boã laâng naây ra ài möåt lêìn nûäa. lêìn naây chaâng àõnh ài kiïëm ùn úã möåt núi rêët xa. Chaâng ài ba ngaây liïìn, àïën möåt laâng nhoã úã ven rûâng heão laánh. Chaâng vaâo möåt nhaâ phuá öng xin úã http://ebooks.vdcmedia.com Nhiïìu taác giaã 18 laâm thuï. Phuá öng thêëy Möì cöi maånh khoãe, nhanh nheån, liïìn nhêån lúâi giao cho chaâng cöng viïåc haái traám. Nhûng khi nhòn rûâng traám röång mïnh möng, cêy naâo cuäng to bùçng hai ba ngûúâi öm vaâ cao thùèng vuát lïn trúâi. Möì cöi lùæc àêìu, leâ lûúäi. Phuá öng ngon ngoåt döî daânh vaâ hûáa traã cöng cao, treâo xong rûâng traám, laäo seä traã cho 500 laång baåc. Laäo coân baây caách bùæc thang tre àïí treâo. Cöng viïåc leo treâo thêåt laâ vö cuâng vêët vaã vaâ nguy hiïím, nhûng vò thêëy laâ phuá öng àöëi àaäi coá veã töët, nïn Möì cöi khöng tiïëc sûác. Tûâ àoá ngaây naâo chaâng cuäng treâo thang lïn ngoån cêy traám, cêìm saâo vuåt ruång tûâng chuâm traám chñn xuöëng àêët àïí phuá öng cuâng vúå vaâ con caái thaã sûác thu lûúåm àûa ra chúå baán. Möåt thaáng rûúäi tröi qua, vúái cêy saâo vaâ caái thang. Möì cöi leo hïët cêy traám naây àïën cêy traám khaác. Phuá öng cuäng thu vïì hïët moán baåc naây àïën moán baåc kia. Höm êëy, Möì cöi treâo àïën cêy traám thûá hai trùm cuäng laâ cêy cuöëi cuâng. Thêëy sùæp phaãi tñnh cöng traã cho Möì cöi söë baåc hún nùm trùm laång, phuá öng goåi vúå àïën baân mûu tñnh kïë. Saáng höm êëy, vúå chöìng phuá öng dêåy tûâ luác gaâ gaáy, sai con nêëu cúm laâm bûäa múâi Möì cöi. Cúm nûúác xong, Möì cöi laåi theo gia àònh phuá öng vaác saâo ra rûâng traám. Sau khi Möì cöi àaä treâo àïën ngoån cêy thò úã dûúái göëc, phuá öng sai con ruát lêëy thang tre vaác vïì nhaâ, mùåc cho Möì cöi úã trïn cao kïu la êìm ô. Chaâng cöë tòm caách tuåt xuöëng, nhûng loay hoay haâng nûãa buöíi, cuäng khöng tòm ra caách gò caã. Thên traám thùèng tùæp, to bùçng hai ngûúâi öm, khöng thïí bêëu vñu vaâo àêu àïí tuåt xuöëng àûúåc. Thïë laâ http://ebooks.vdcmedia.com HAI ANH EM VAÂ BA CON YÏU TINH 19 tûâ àêëy, chaâng phaãi söëng úã trïn ngoån cêy traám nhû loaâi khó vûúån àoái, chaâng phaãi haái quaã traám ùn söëng, khaát nûúác, chaâng liïëm tûâng gioåt sûúng àïm àoång trïn tûâng chiïëc laá. Àïm cuäng nhû ngaây, chaâng khöng daám nguã say, ùn hïët quaã traám, chaâng phaãi ùn àïën laá, ùn hïët laá, chaâng phaãi ùn àïën voã. Möåt buöíi saáng, trúâi hûãng nùæng Möì cöi cúãi chiïëc aáo caánh phúi lïn möåt caânh trûúác mùåt, giûäa luác êëy coá möåt con gêëu ngûåa ài qua dûúái göëc cêy. Tröng thêëy caái aáo cuãa Möì cöi noá tûúãng laâ töí ong, liïìn treâo lïn àõnh ùn mêåt. Àïën gêìn bïn caái aáo, mùæt gêëu lim dim àïí traánh ong àöët vaâo mùæt nhû thoái quen cuãa noá, röìi nhoaâi ngûúâi ra ngoùåm lêëy caái aáo caánh nhai ngêëu nhai nghiïën. Thêëy thïë, möåt yá nghô taáo baåo múái nêíy ra trong oác Möì cöi. Nhùçm luác con gêëu àang nhùæm tõt caã hai mùæt vaâ maãi nhai caái aáo. Möì cöi liïìn nheâ nheå tuåt xuöëng, cûúäi ngay lïn lûng con gêëu, hai tay ghò chùåt lêëy cöí. Gêëu bõ öm bêët thònh lònh, höët hoaãng nhûng cuäng khöng daám buöng tay àaânh phaãi coäng caã Möì cöi tuåt dêìn xuöëng göëc. Khi gêëu coân caách mùåt àêët hai ba saãi, Möì cöi vöåi nhêíy xuöëng àêët boã chaåy. Gêëu cuäng chaåy àuöíi theo Möì cöi. Möì cöi cöë sûác chaåy maäi vaâo rûâng. Böîng coá möåt caái hang sêu chùæn ngang trûúác mùåt, chaâng àaânh phaãi nhaãy liïìu xuöëng hang ; gêëu khöng daám nhaãy theo. Möì cöi nhúâ vêåy àûúåc thoaát. Nhûng cuäng tûâ àêy chaâng laåi lêm vaâo möåt caãnh khöí cûåc, nguy hiïím khaác. Hang töëi om om, chaâng phaãi lêìn moâ tûâng bûúác chên àïí tòm möåt löëi ra ngoaâi. Chaâng ài maäi trong hang nhûng ài túái àêu cuäng chó thêëy töëi nhû bûng. Xung quanh chaâng chó coá nhûäng con dúi bay ài bay laåi, chuáng bay giûäa àêìu chaâng rûát tûâng súåi toác, tûâng http://ebooks.vdcmedia.com Nhiïìu taác giaã 20 maãnh da. Mùåc dêìu vêåy chaâng cöë len loãi ài hïët goác hang naây laåi doâ ài sang goác hang kia mong tòm möåt löëi thoaát. Chúåt möåt höm chaâng lêìn túái möåt chöî coá möåt tia aánh saáng loåt vaâo. Chaâng vui mûâng khêëp khúãi, nhûng vïì sau múái biïët àoá chó laâ möåt löî thöng thiïn chûá khöng phaãi laâ cûãa hang. Tuy vêåy chaâng cuäng cöë võn vaâo vaách àaá treâo lïn àïí vûúåt ra ngoaâi. Nhûng sûác chaâng àaä yïëu lùæm, àaä nùm bêíy lêìn leo lïn àûúåc vaâi ba saãi tay röìi laåi bõ ngaä xuöëng chöî cuä. Möåt höm trong khi nùçm ngêët trong hang, chaâng thêëy möåt öng cuå àêìu toác baåc phú, tay cêìm möåt caái ròu vaâ möåt hoân àaá thêìn àïën gêìn. Öng cuå baão : - Ta laâ thêìn nuái ; thêëy con khöí cûåc quaá nïn àïën cûáu con àêy ! Ta cho con möåt caái ròu, noá seä cho con cúm ùn aáo mùåc. Ta cho con hoân àaá thêìn naây, con àem ròu maâi vaâo hoân àaá naây vaâo da, da seä trúã nïn trùæng treão vaâ àeåp àeä. Cuöëi cuâng ta cho con viïn thuöëc naây noá seä cho con sûác khoãe vûúåt hang. Noái xong, thêìn nuái biïën mêët. Möì cöi tónh dêåy, nhùåt viïn thuöëc boã vaâo möìm, tûå nhiïn thêëy ngûúâi nheå nhoäm laå thûúâng. Chaâng giùæt caái ròu vaâ hoân àaá vaâo thùæt lûng röìi leo theo vaách thùèng lïn löî thöng. Khaác vúái nhûäng lêìn trûúác, lêìn naây chaâng treâo nhanh thoùn thoùæt, chó möåt laát àaä túái löî thöng húi vaâ nhòn thêëy aánh saáng bïn ngoaâi. Chaâng nhùæm mùæt laåi möåt luác röìi àu ngûúâi ra khoãi hang. Chaâng lêìn xuyïn qua rûâng, àïën quaá trûa, túái búâ möåt con söng caái. Chaâng men búâ, xuöi theo doâng. Ài àûúåc möåt quaäng chaâng gùåp möåt öng cuå tiïìu phu, nhòn thêëy Möì cöi mùåt muäi gúám ghiïëc, àêìu khöng coân súåi toác, da deã sêìn suâi, hai vaânh tai sûát lúã, aáo quêìn raách http://ebooks.vdcmedia.com