Tài liệu Tiểu luận lịch sử giáo dục thế giới chân dung nhà cải cách giáo dục carl rogers

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM TPHCM KHOA TAÂM LYÙ GIAÙO DUÏC LÔÙP TAÂM LYÙ GIAÙO DUÏC 3 MOÂN LÒCH SÖÛ GIAÙO DUÏC THEÁ GIÔÙI Ñeà taøi: GVHT : TS. Hoà Vaên Lieân SVTH : Tröông Dieäp Thuøy Traâm Nguyeãn Höõu Quoác Traàn Thò Minh Haûi Thaønh phoá Hoà Chí Minh, ngaøy 14 thaùng 10 naêm 2012 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4] Muïc luïc I. Sô löôïc tieåu söû - tö töôûng cuûa Carl Rogers ..................................................... 2 I.1. Carl Rogers (1902 – 1987) ........................................................................ 2 I.1. Caùc taùc phaåm noåi tieáng ............................................................................. 3 II. Muïc ñích giaùo duïc ........................................................................................... 4 II.1. Sự trung thực ............................................................................................ 5 II.2. Chaáp nhaän vaø tin töôûng ............................................................................ 6 II.3. Thấu cảm .................................................................................................. 6 III. Phöông phaùp giaùo duïc ................................................................................. 6 IV. AÙp duïng nhöõng nguyeân taéc cuûa Carl Gogers trong phaùt trieån giaùo duïc ..... 8 IV.1. Nhöõng nguyeân taéc cuûa Carl Rogers trong giaùo duïc ................................. 8 IV.2. AÙp duïng nhöõng nguyeân taéc cuûa C. Rogers ............................................. 10 V. So saùnh giöõa söï khaùc bieät giöõa Carl rogers vaø caùc nhaø giaùo duïc khaùc trong phöông phaùp “laáy ngöôøi hoïc laøm trung taâm” ..................................................... 11 Page 1 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4] I. Sô löôïc tieåu söû - tö töôûng cuûa Carl Rogers I.1. Carl Rogers (1902 – 1987) Carl Rogers (8/1/1902 – 4/2/1987) Nhaø taâm lyù giaùo duïc loãi laïc ngöôøi Myõ. OÂng ñöôïc bieát ñeán nhö laø moät trong nhöõng ngöôøi ñaët neàn taûng cho vieäc nghieân cöùu lieäu phaùp taâm lyù vaø ñöôïc vinh danh vì nhöõng coáng hieán tieân phong cuûa oâng veà caùch tieáp caän Nhaân vaên coù taàm aûnh höôûng saâu roäng trong Taâm lyù hoïc. Rogers ñöôïc xem laø moät trong saùu nhaø taâm lyù hoïc kieät suaát nhaát cuûa theá kyû 20, vaø ñöôïc xeáp thöù hai sau Sigmund Freud. Carl Ransom Rogers sinh vaøo ngaøy 8 thaùng 1 naêm 1902, taïi Oak Park, ngoaïi oâ Chicago. Cha cuûa oâng Walter Rogers laø moät kyõ sö, meï oâng laøm noäi trôï vaø laø ngöôøi suøng ñaïo Thieân Chuùa. Rogers töø nhoû ñaõ toû ra thoâng minh vaø noåi baät. Theo hoïc neàn giaùo duïc toân giaùo nghieâm khaéc trong nhaø xöù Jimpley, moâi tröôøng ñaïo ñöùc ñaõ nuoâi döôõng Rogers. OÂng soáng khaù taùch bieät, ñoäc laäp vaø coù kyû luaät, ham thích vôùi kieán thöùc vaø caùch ñaùnh giaù khoa hoïc veà theá giôùi thöïc nghieäm. Naêm 1931, oâng laáy baèng tieán só. Naêm 1930, oâng laø giaùm ñoác Hoäi Phoøng choáng Baïo haønh Treû em taïi Rochester, New York. Naêm 1940, oâng laø giaùo sö taâm lyù laâm saøng taïi tröôøng ñaïi hoïc tieåu bang Ohio. Page 2 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4] Töø naêm 1945-1957, oâng ñöôïc môøi thaønh laäp neân Trung taâm Tham vaán taïi tröôøng Ñaïi hoïc Chicago vaø giaûng daïy taâm lyù hoïc taïi ñaây. Naêm 1956 Rogers trôû thaønh chuû tòch ñaàu tieân cuûa Vieän Haøn Laâm caùc nhaø Trò lieäu Taâm lyù Myõ. Khoaûng 1957- 1963, OÂng giaûng daïy taâm lyù hoïc taïi ñaïi hoïc Wisconsin. OÂng trôû thaønh chuû tòch Trung taâm Nghieân cöùu vì Con ngöôøi taïi La Jolla naêm 1963, vaø laøm vieäc taïi ñaây cho ñeán cuoái ñôøi. Cuøng vôùi con gaùi cuûa mình, Natalie Rogers, nhöõng naêm 1975-1980, oâng ñaõ xaây döïng haøng loaït chöông trình daân söï (residential programme) taïi Myõ, Chaâu AÂu, Nhaät Baûn, laøm vieäc theo tieáp caän ñaët con ngöôøi laøm troïng taâm, chuù troïng ñeán nhöõng caùch thöùc giao tieáp coù tính giao löu vaên hoùa (cross-cultural communications), söï tröôûng thaønh cuûa con ngöôøi, taêng noäi löïc, thay ñoåi xaõ hoäi. Rogers maát naêm 1987, sau moät côn ñau tim ñoät ngoät. Naêm 1956 oâng ñöôïc Hieäp hoäi Taâm lyù hoïc Hoa Kyø trao giaûi Coáng hieán Khoa hoïc Noåi baät (Distinguished Scientific Contributions). Vaø tieáp tuïc nhaän giaûi Ngöôøi coù coáng hieán noåi baät veà Taâm lyù hoïc (Distinguished Professional Contributions to Psychology) naêm 1972. I.1. Caùc taùc phaåm noåi tieáng _ Trò lieäu laâm saøng caùc vaán ñeà cuûa treû em (The Clinical Treatment of the Problem Child) naêm 1939 _ Tham vaán vaø Trò lieäu Taâm lyù (Counseling and Psychotherapy) naêm 1942 _ Lieäu phaùp Thaân chuû Troïng taâm (Client-Centered Therapy) naêm 1951 Page 3 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4] _ Lieäu phaùp Taâm lyù vaø söï Thay ñoåi Nhaân caùch (Psychotherapy and Personality Change) naêm 1954 _ Tieán trình thaønh nhaân (On Becoming a Person) naêm 1961 _ Noäi löïc (Personal Power) naêm 1977 _ Töï do ñeå hoïc taäp trong thaäp kyû 80 (Freedom to Learn for the 80’s) naêm 1983 Laø moät nhaø taâm lyù ñaõ khôûi xöôùng caùch tieáp caän trò lieäu khoâng höôùng daãn, thaân chuû troïng taâm, nhaán maïnh ñeán quan heä lieân caù nhaân giöõa nhaø trò lieäu vaø thaân chuû, Rogers cuõng xaùc ñònh tieán trình, toác ñoä vaø söï dai daúng cuûa vieäc ñieàu trò. Tieáp caän Thaân chuû Troïng taâm laø caùch tieáp caän taâm lyù ñaëc tröng cuûa oâng nhaém ñeán söï thoâng hieåu baûn tính con ngöôøi vaø caùc moái quan heä nhaân baûn, ñöôïc öùng duïng roäng raõi trong nhieàu lónh vöïc coù lieân quan khaùc nhö Trò lieäu Taâm lyù vaø Tham vaán (Lieäu phaùp thaân chuû troïng taâm), Giaùo duïc (phöông phaùp ngöôøi hoïc troïng taâm), toå chöùc nhaân söï, thieát laäp nhoùm. II. Muïc ñích giaùo duïc Mục đích duy nhất của giáo dục là giúp người học tìm ra được cách thích nghi và thay đổi; giúp người học nhận ra rằng không có kiến thức nào là cố định, mà chỉ có quá trình tìm kiếm tri thức mới mang lại nền tảng cho sự bền vững. Sự thay đổitin tưởng vào quá trình tìm kiếm hơn là kiến thức cố định- điều duy nhất có thể được coi là mục tiêu của giáo dục trong thế giới hiện đại. Rogers diễn tả các mục tiêu của ông như sau “Tôi coi việc tạo thuận tiện cho quá trình học là mục đích của giáo dục, là cách mà chúng ta phát triển người học, là cách chúng ta có thể học để sống như các cá nhân đang phát triển. Tôi coi việc tạo thuận tiện cho quá trình học là chức năng hoạt động nắm giữ các câu trả lời có tính chất tích cực, khám Page 4 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4] phá, thay đổi, tiến triển đối với một vài vấn đề khó hiểu nhất đang ám ảnh con người ngày nay”. Có thể hiểu một cách khái quát, mục đích giáo dục của ông đề ra là để tạo thuận tiện cho quá trình học để phát triển người học theo hướng tích cực. Như vậy mục đích ông đề ra là để đổi mới phương pháp giáo dục. Mặt khác, ông cho rằng sự khởi đầu của việc học không phải dựa trên kĩ năng giảng dạy của nhà giáo, không phải kinh nghiệm của nhà giáo hoặc chương trình giảng dạy của mình mà học tập dựa trên phẩm chất nhất định thái độ trong mối quan hệ cá nhân giữa người điều hành và người học. II.1. Sự trung thực Điều đầu tiên trong những phẩm chất thái độ tạo thuận tiện cho quá trình học là sự trung thực trong vai trò người tạo ra sự thuận tiện cho quá trình học. Về phẩm chất này Rogers nói “Có lẽ điều cơ bản nhất trong số những thái độ cần thiết này là sự trung thực và thành thật. Khi người thầy là là một người thực sự như là bản thân anh ta, bước vào mối quan hệ với người học không chỉ với vẻ bề ngoài, thì anh ta có thể gây ấn tượng nhiều hơn. Điều này có nghĩa là các cảm xúc mà anh ta đang trải nghiệm phù hợp với anh ta, phù hợp với ý thức của anh ta và anh ta có thể sống với những cảm xúc ấy, có thể diễn đạt chúng nếu thích hợp. Như vậy có nghĩa là anh ta bước vào mối tương giao cá nhân trực tiếp với người học trên cơ sở con người với con người. Và anh ta chính là bản thân anh ta, không chối bỏ bản thân mình”. Từ đó ta có thể hiểu người thầy là một con người trung thực trong mối quan hệ của anh ta với học sinh. Anh ta có thể nhiệt tình, có thể chán nản, có thể quan tâm đến học sinh, có thể tức giận, có thể nhạy cảm và đồng cảm. Bởi vì anh ta chấp nhận những cảm xúc này như là của riêng anh ta, anh ta không cần phải đẩy chúng cho học sinh của mình. Anh ta có thể thích hay không thích kết quả học tập của học sinh nào đó mà không có ý là kết quả đó về khách quan tốt hay xấu. Anh ta chỉ đơn giản đang bộc lộ cảm xúc về kết quả học tập, một cảm xúc đang tồn tại trong bản thân anh ta. Do đó, anh ta là một con người đối với học sinh của mình, không phải Page 5 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4] là hiện thân không bản sắc của yêu cầu giảng dạy, cũng không phải là tàu điện ngầm thô cứng vận chuyển kiến thức từ thế hệ này truyền sang thế hệ khác. II.2. Chaáp nhaän vaø tin töôûng Nhóm thứ hai gồm các phẩm chất đánh giá cao, chấp nhận và tin tưởng. Thái độ này là sự đánh giá cao người học như là con người không hoàn hảo với nhiều cảm xúc, nhiều tiềm năng. Về các phẩm chất này Rogers cho rằng việc đánh giá cao người học, đánh giá cao cảm xúc của anh ta, con người của anh ta đó là sự quan tâm đến người học, chấp nhận người học như là một con ngwofi riêng biệt, có giá trị theo quyền riêng của anh ta. Đó là sự tin tưởng cơ bản- một niềm tỉn rằng người khác ở mức độ cơ bản nào đó là đáng tin cậy. Người thầy có thể chấp nhận hoàn toàn nỗi sợ hãi và do dự của học sinh khi tiếp cận với một vấn đề mới, cũng như sự chấp nhận thỏa mãn của học sinh khi đạt được thành tựu. Một người thầy như vậy có thể chấp nhận tính đôi lúc thờ ơ của học sinh, ước muốn thất thường thích khám phá khía cạnh nhỏ của tri thức, cũng như nỗ lực nghiêm túc đạt được những mục tiêu chính của học sinh. II.3. Thấu cảm Một thành phần nữ thiết lập nên thái độ chung cho việc học hỏi theo kinh nghiệm và tự thúc đẩy bản thân là sự hiểu biết thấu cảm. Khi người thầy có khả năng hiểu phản ứng từ nội tâm của học sinh, có ý thức nhạy cảm về cách thức, quá trình giáo dục và học hỏi tạo ấn tượng đối với học sinh, thì sau đó việc học hỏi sẽ tiến triển đáng kể. III. Phöông phaùp giaùo duïc Carl Roger được chúng ta biết đến với liệu pháp trị liệu tâm lý Thân chủ trọng tâm, ở lý thuyết này ông đặt thân chủ lên hang đầu và tôn trọng những giá trị cá nhân của họ, Phương pháp của ông phản ánh quan điểm của ông về bản chất con người. Quan điểm này là có, người có một khả năng hiện thực hóa và sự tự giải quyết vấn đề của riêng của mình. Page 6 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4] Chính vì vậy, trong lĩnh vực giáo dục, ông chủ trương lấy người học làm trung tâm cho hoạt động giáo dục, giáo viên là người hướng dẫn và phải tìm mọi cách hỗ trợ giúp đỡ học sinh của mình để họ phát huy khả năng sâu xa tiềm tang trong con người của họ. Năm 1969: cuoán”Töï do ñeå hoïc hoûi” ñaõ baét ñaàu phaûn aùnh söï quan taâm saâu saéc cuûa oâng veà giaùo duïc. Năm 1983: taùi baûn laïi thaønh “Töï do ñeå hoïc hoûi trong nhöõng naêm 1980”. Ở đây ông nhấn mạnh việc tìm kiếm tri thức. Ông quan niệm bởi vì môi trường sống của chúng ta luôn luôn thay đổi, do đó, chúng ta phải : Đối mặt với hoàn cảnh hoàn toàn mới trong giáo dục, khi mà mục tiêu giáo dục, nếu chúng ta phải tiếp tục, là làm cho việc thay đổi và học hỏi diễn ra thuận tiện. C. Rogers laø ngöôøi ñaàu tieân ñöa ra phöông phaùp giaûng daïy höôùng vaøo con ngöôøi töø nhöõng naêm 60 cuûa theá kyû tröôùc. Ñaây laø yù töôûng chính trong phöông phaùp tieáp caän nhaân vaên ñoái vôùi vaán ñeà chaát löôïng giaùo vieân. OÂng ñaõ coù caùi nhìn nhaän khaùc veà giaùo duïc, môû ra con ñöôøng môùi veà giaùo duïc, laáy hoïc sinh laøm trung taâm. OÂng ñaõ khaúng ñònh raèng: “Hoïc sinh coù moái quan taâm vaø höùng thuù rieâng, nhieäm vuï cuûa ngöôøi thaày laø phaûi khôi daäy, giuùp ñôõ chuùng boäc loä vaø phaùt trieån”. Theo ông “Thực sự chúng ta không thể dạy người khác, chúng ta chỉ có thể làm cho việc học của anh ta trở nên dễ dàng hơn mà thôi”, và “Người dạy là người đặt ra hình thức diễn đạt bằng các cách khác nhau, làm rõ ràng các mục tiêu cho thành viên trong lớp và cung cấp phương pháp học thích hợp, linh hoạt cho họ”. Carl Roger nhaán maïnh: “Trong phöông phaùp sö phaïm höôùng vaøo ngöôøi hoïc tröôùc heát xuaát phaùt töø nhaân tính cuûa con ngöôøi ñeå ñi ñeán hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân tính ôû theá heä treû ñeå moãi con ngöôøi phaùt huy heát tính ñoäc laäp, töï chuû, saùng Page 7 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4] taïo, ñi ñeán vieäc truyeàn thuï (giaûng daïy, giaùo duïc) coù chaát löôïng vaø coù hieäu quaû, theå hieän cuoái cuøng laø ôû theá heä treû lónh hoäi ñöôïc caùc tri thöùc, kyõ naêng, thaùi ñoä, caùc giaù trò cuûa theá heä tröôùc truyeàn cho vaø töï theá heä mình tieáp tuïc duy trì vaø phaùt trieån”. IV. AÙp duïng nhöõng nguyeân taéc cuûa Carl Gogers trong phaùt trieån giaùo duïc IV.1. Nhöõng nguyeân taéc cuûa Carl Rogers trong giaùo duïc Nhöõng nguyeân taéc của Carl Rogers ñaõ ñöôïc ñöa vaøo söû duïng trong moät soá boái caûnh giaùo duïc chaúng haïn nhö caùc chöông trình nhaèm muïc ñích nhaân baûn giaùo duïc y teá, coá gaéng ñeå thay ñoåi heä thoáng tröôøng hoïc ôû California, giaùo vieân giaùo duïc vaø moät chöông trình sau ñaïi hoïc trong ñieàu döôõng taïi Ñaïi hoïc Y Ohio. Trong chöông trình naøy, söû duïng caùc nguyeân taéc Rogerian thieát laäp baèng thaïc só trong ñieàu döôõng, coù hai vaán ñeà ñònh kyø. Moät ñaõ phaûi laøm vôùi caùc giaûng vieân vaø chia seû quyeàn löïc traùch nhieäm. Trong moät soá tröôøng hôïp caùc giaûng vieân ñaõ khoâng toân troïng giôùi haïn cuûa rieâng mình vaø hoïc sinh caáp quyeàn töï do maø caùc giaûng vieân khoâng thoaûi maùi. Ví duï, moät soá giaûng vieân ñaõ cho pheùp hoïc sinh ñeå thöông löôïng caùc hoaït ñoäng maø caùc giaûng vieân ñöôïc coi laø caàn thieát ñeå hoïc sinh hoïc taäp. Ñoâi khi, caùc giaûng vieân caûm thaáy bò toån thöông khi caùc sinh vieân ñaõ khoâng nhaän ra hoaëc giaù trò caùc giaûng vieân ñaõ cung caáp. Caùc taùc giaû cuûa baøi vieát (Chickodonz et al, 1986) moâ taû này kinh nghieäm: Page 8 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4] Noã löïc ñaùng keå ñaõ ñöôïc yeâu caàu ñeå taïo ra moät moâi tröôøng trong ñoù hoïc sinh coù theå theå hieän baûn thaân moät caùch coâng khai ñeå giaûng vieân. Daàn daàn noù trôû neân roõ raøng raèng caùch tieáp caän ngöôøi laøm trung taâm khoâng phaûi laø moät hình thöùc giaùo duïc lyù töôûng, khoâng töôûng. Ñieàu gì ñaõ ñöôïc phaùt hieän ra laø ñuùng laø ngöôøi laøm trung taâm laø phöông phaùp tieáp caän cô baûn laø moät moái quan heä ngöôøi -ñeán-ngöôøi giöõa giaùo vieân vaø sinh vieân. Nhöõng gì ñaõ ñöôïc yeâu caàu laø kinh nghieäm cuûa caû giaùo vieân vaø ngöôøi hoïc ñöôïc coâng nhaän. Vaán ñeà lôùn thöù hai laø ñaùnh giaù sinh vieân vaø cho hoï caáp cho khoùa hoïc. Laø moät phaàn cuûa moät toå chöùc hoïc taäp, giaûng vieân ñaõ ñöôïc döï kieán ##ñeå ñaùnh giaù hoïc sinh. Caùc thoâng thöôøng loaïi ñaùnh giaù cuûa giaûng vieân ñaõ khoâng ñöôïc nhìn thaáy hoïc sinh chia seû vôùi hoï söùc maïnh vaøtraùch nhieäm ñoái vôùi vieäc hoïc taäp cuûa mình. Daàn daàn, giaûng vieân phaùt hieän ra caùc chieán löôïc ñeå chia seû quyeát ñònh trong quaù trình ñaùnh giaù vôùi hoïc sinh. Moät trong soá ñoù laø raát roõ raøng veà caùc tieâu chí ñeå thaåm ñònh tröôùc khi caùc giaáy tôø ñaõ ñöôïc chæ ñònh vaø baèng vaên baûn. Moät ngöôøi khaùc laø nhaän xeùt veà döï thaûo vaø cho pheùp caùc sinh vieân ñeå vieát laïi giaáy tôø tröôùc khi chuùng ñöôïc ñöa ra moät lôùp. Tuy nhieân, moät laø söû duïng ngang haøng ñaùnh giaù trong vieäc cho ñieåm caùc loaïi giaáy tôø. Chương trình này có ba tác động đối với học sinh:  Moät laø, hôïp taùc vôùi khoa ñeå chia seû quyeàn vaø traùch nhieäm.  Hai laø, cho ñieåm vaø ñaùnh giaù sinh vieân ôû moãi khoùa hoïc:  Roõ raøng veà tieâu chuaån ñaùnh giaù tröôùc khi aán ñònh vaø vieát baøi thi  Phaûi ghi nhaän xeùt vaøo tôø nhaùp vaø cho pheùp sinh vieân vieát laïi baøi thi tröôùc khi chaám ñieåm vaø traû baøi. Page 9 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4]  Ba laø sinh vieân thieát laäp moái quan heä phuï thuoäc laãn nhau nhieàu hôn vôùi giaûng vieân. Nhöõng nguyeân taéc giaùo duïc Rogers ñaõ chöùng minh ñöôïc thaønh coâng. Tuy nhieân, ñoâi khi chính quyeàn tröôøng hoïc vaø caùc cô quan nhaø nöôùc coá thuû choáng laïi caùc thay ñoåi ñaõ ñöôïc ñang dieãn ra vaø chaám döùt moät soá chöông trình. Rogers thaáy raèng chính trò cuûa giaùo duïc vaø cô sôû giaùo duïc laø moät yeáu toá quan troïng quyeát ñònh söï thaønh coâng hay thaát baïi cuûa vieäc söû duïng caùc nguyeân taéc naøy. Ngoaøi caùc baùo caùo veà söï thaønh coâng hay thaát baïi cuûa caùc chöông trình maø nhöõng nguyeân taéc naøy ñaõ ñöôïc thöû ra, nghieân cöùu cuõng ñaõ ñöôïc tieán haønh treân nhöõng aûnh höôûng cuûa thaùi ñoä taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho cuûa giaùo vieân treân hoïc sinh. IV.2. AÙp duïng nhöõng nguyeân taéc cuûa C. Rogers Aùp duïng nguyeân taéc GD cuûa C. Rogers, trong nghieân cöùu cuûa Aspy vaø Roebuck (1969) vaø thu ñöôïc keát quaû nhö sau: 1. Soá ngaøy nghæ hoïc ít hôn. 2. Coù söï töï troïng tích cöïc hôn. 3. Möùc ñoä ñieåm cao hôn. 4. Ít vi phaïm kyû luaät hôn. 5. Ít coù haønh vi phaù hoaïi taøi saûn nhaø tröôøng 6. Chæ soá IQ taêng. 7. Taêng ñieåm soá veà khaû naêng saùng taïo 8. Thoaûi maùi hôn vaø söû duïng naêng löïc tö duy cao hôn.  Taùc duïng cuûa nguyeân taéc giaùo duïc theo Carl Rogers Page 10 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4]  Sinh vieân nhaän ra traùch nhieäm hoïc taäp vaø chuû ñoäng hôn.  Caûm thaáy ít leä thuoäc vaø reøn luyeän naêng löïc nhieàu hôn.  Taïo ra nhöõng moái quan heä phuï thuoäc nhieàu hôn vôùi khoa. Toùm laïi, chuùng ta ñaõ thaáy raèng Rogers ñaõ quan taâm ñeán ñoäng löïc vaø töï hoïc chöù khoâng phaûi laø sinh vieân vôùi hoïc sinh neân ñöôïc daïy nhö theá naøo. Rogers cho raèng, trong sinh vieân, vaãn coøn moät khaû naêng baåm sinh cho söï taêng tröôûng. Quaù trình töï hieän thöïc, trong ñoù, neáu quaù trình ñöôïc töï do, seõ daãn ñeán baét ñaàu töï vaø hoïc taäp nhanh hôn, kyõ hôn vaø laâu daøi hôn laø vieäc hoïc truyeàn thoáng. Nhöõng quaù trình töï thöïc hoùa ñöôïc giaûi phoùng khi moät giaùo vieân coù thaùi ñoä ñaëc bieät. Ñoù laø, caùc quaù trình naøy ñöôïc giaûi phoùng, vaø ñöôïc laäp ban ñaàu hoïc taäp xaûy ra, khi caùc giaùo vieân ñoàng dö voâ ñieàu kieän giaûi thöôûng vaø ñaùp öùng empathetically vôùi theá giôùi cuûa, ñeán quyeàn lôïi vaø nhieät tình cuûa hoïc sinh. Lòch söû cuûa caùc chöông trình coù nhöõng thaùi ñoä giaùo vieân ñaõ ñöôïc ñaõ coá gaéng chæ ra raèng ñoù laø khoù khaên cho giaùo vieân vaø caùn boä quaûn lyù ñeå thay ñoåi thaùi ñoä cuûa hoï, chia seû quyeàn löïc vaø traùch nhieäm cuûa mình vaø tin töôûng vaøo ñoäng löïc noäi taïi cuûa hoïc sinh ñeå tìm hieåu. Lòch söû cuûa caùc chöông trình naøy cuõng chæ ra raèng, nôi maø giaùo vieân vaø caùn boä quaûn lyù thay ñoåi cuûa hoï thaùi ñoä, ñoäng löïc cuûa hoïc sinh, baøi hoïc vaø haønh vi ñöôïc caûi thieän. V. So saùnh giöõa söï khaùc bieät giöõa carl rogers vaø caùc nhaø giaùo duïc khaùc trong phöông phaùp “laáy ngöôøi hoïc laøm trung taâm”  Phương pháp giáo dục cua Carl Roger: Page 11 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4] Như chúng ta đã biết, Carl Roger đã rất thành công với liệu pháp Thân chủ trọng tâm trong tâm lý học và với giáo dục ông cũng đề cao quan điểm tươn tự như thế đó là quan điểm lấy người học làm trong tâm trong hoạt động dạy học. Khi thực hiện quan điểm này, nhà giáo dục sẽ tự do thể hiện nặng lực giáo dục của mình bằng cách thực hiện linh hoạt những phương pháp giảng dạy sao cho phù hợp nhất nhằm phát huy tối đa khả năng sáng tạo trong học sinh. Song song đó, người học cũng phải thực hiện phần việc mà giáo viên giao theo cách riêng của mình Với Carl Roger, ông không chú trọng việc dạy kiến thức một cách máy móc mà điều quan trọng là hướng dẫn một phương pháp học mới mẽ giúp cho việc học trở nên dễ dàng và thuận lơi. Khi thực hiện quan điểm này, người dạy có thể cho người học thực hiện những phương pháp làm việc cũng như là học tập nhằm phát huy cao tính độc lập sáng tạo của người học đó là: làm việc nhóm, giao việc cho người học, trao đổi trực tiếp, có thể khích lệ động viên… giúp các em nhận thấy khả năng và phát huy khả năng của mình ở mức cao nhất.  Phương pháp giáo dục của Ruxo  Giáo dục tự nhiên  Ông đề cao giáo dục phải thích ứng tự nhiên, tự nhiên chính là con người  Giáo dục phù hợp với tự nhiên là hoạt động giáo dục phải phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi học sinh, dựa vào sự phát triển tự nhiên của trẻ em.  Biểu hịên: lòng yêu thương, tôn trọng quyền lợi của trẻ em. “Thiên nhiên mong muốn rằng trẻ em phải được làm trẻ em trước khi thành người lớn”.  Giáo dục tự do  Để cho trẻ em tự do phát huy tính tích cực, sáng tạo của mình. Page 12 [Chaân dung Carl Rogers]  [Nhoùm 4] Rutxo đã phân kỳ việc giáo dục trẻ em ra làm 4 thời kỳ phù hợp với sự phát triển lứa tuổi. - 0 – 2 tuổi: giáo dục tự nhiên và tự do - 3 – 12 tuổi: giáo dục về mặt thực tiễn - 13 – 15 tuổi: giáo dục trực quan, coi trọng thí nghiệm, thực hành - 16 – trưởng thành: giáo dục ý chí  Giáo dục phòng vệ  Rútxô trình bày rõ các ý định của mình: “ Quyển sách của tôi là nhằm ngăn chặn không cho con người trở thành tai ác […]. Tôi gọi đó là nền giáo dục phòng vệ (negative) như là nền giáo dục tốt nhất hay thậm chí là duy nhất tốt lành […].  Nền giáo dục phòng vệ là làm cho các cơ quan – phương tiện của nhận thức – được tinh tường trước khi mang lại nhận thức cho chúng.  Nền giáo dục phòng vệ không phải là phóng đãng. Nó không mang lại đức hạnh, nhưng ngăn chặn tội lỗi; nó không phô trương chân lý mà ngăn chặn sai lầm.  Phương pháp giáo dục của Jonh Makarenko  . - Phương pháp giáo dục song song Là một nhà giáo dục đề cao vai trò của tập thể, Makarenko đã đề ra một phương pháp giáo dục cũng cần có một yếu tố tiên quyết, đó là tập thể - phương pháp giáo dục tác động song song. Để hiểu phương pháp giáo dục bằng tác động song song, trước hết cần biết "phương pháp tác động trực tiếp" còn gọi là "phương pháp tác động tay đôi" là gì? Phương pháp tác động trực tiếp là nhà giáo dục tác động thẳng tới từng đối tượng được giáo dục bằng chăm lo, săn sóc, khen thưởng, khích lệ, phê bình, khiển trách, kỷ luật hay ra mệnh lệnh buộc phải thực hiện các yêu cầu giáo dục. Hình thức Page 13 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4] tác động này xuất hiện trong lịch sử giáo dục cùng với sự ra đời hiện tượng giáo dục và dạy học. Về bản chất, tác động song song cũng có mục đích là nhằm giáo dục các cá nhân, nhưng thông qua tác động của tập thể cơ sở mà trong đó cá nhân sống và hoạt động. Dùng dư luận của tập thể lành mạnh để điều chỉnh hành vi suy nghĩ, hoạt động của mỗi cá nhân. Chúng ta có thể hiểu tác động song song là hình thức tác động gián tiếp tới đối tượng giáo dục thông qua sự tác động của các thành viên trong tập thể cơ sở để các thành viên trong tập thể tác động lẫn nhau.  Phương pháp giáo dục bằng hệ thống viễn cảnh Theo Makarenko, chúng ta có thể hiểu phương pháp giáo dục trong hệ thống viễn cảnh là dựa trên yêu cầu của quá trình giáo dục, căn cứ vào nhu cầu của tập thể và cá nhân, xuất phát từ đặc điểm của tập thể đối tượng, nhà giáo dục giúp cho tập thể xây dựng một hệ thống mục tiêu, một chương trình nội dung, kế hoạch giáo dục, hoạt động, tổ chức thực hiện để đạt tới những dự định đã vạch ra. Hệ thống viễn cảnh đó bao gồm từ viễn cảnh gần, trung bình đến xa. Điều chủ yếu là nhà sư phạm phải biến dự kiến cá nhân hình thành mong muốn, thành phong trào của tập thể cơ sở để mỗi thành viên thực hiện một cách tự giác dưới sự điều khiển của đội ngũ tự quản. Có như vậy hệ thống viễn cảnh mới trở thành phương pháp giáo dục. Giáo dục bằng hệ thống viễn cảnh chính là giúp cho tập thể và mỗi cá nhân xây dựng hệ thống mục tiêu và chủ động thực hiện những dự án với tư cách là người làm chủ (chủ thể) tích cực của quá trình giáo dục. Thậm chí không cần có sự động viên kích thích của nhà sư phạm. Bản thân hệ thống viễn cảnh có sức mạnh như một động lực thúc đẩy con người vươn tới tương lai.  Phương pháp giáo dục bằng bùng nổ Page 14 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4] Theo kinh nghiệm của Makarenko, chúng ta có thể hiểu đó là phương pháp mà nhà sư phạm dùng những tác động mạnh đặc biệt, bất thần tạo ra những chuyển biến về mặt tâm lý, điều chỉnh quá trình hưng phấn và ức chế để phá vỡ những suy nghĩ, thói quen, hành vi xấu, tạo ra những suy nghĩ, những tình cảm hành vi mới theo yêu cầu giáo dục..  Tóm lại: Giữa Ruxo, Makarenko và Carl Roger có sự khác biệt căn bản trong phương pháp giáo dục đó là - Ruxo thì chú trọng giạo dục ở 3 phương diện đó là tự nhiên, tự do và phòng vệ, đồng thời chia quá trình giáo dục thành các giai đoạn nhỏ cho phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của người học./ - Makarenko thì chú trọng giáo dục song song, theo viễn cảnh và bùng nổ nhằm phát huy tối đa khả năng học tập của học sinh. - Carl Roger thì quan tâm vào khả năng của bản thân người học, tạo mọi điều kiện để họ phát huy mình và không bị gò bó trong một khuôn mẫu nào cả. Page 15 [Chaân dung Carl Rogers] [Nhoùm 4] Taøi Lieäu Tham Khaûo 1. Giaùo trình Lòch söû giaùo duïc theá giôùi, Haø Nhaät Thăng – Ñaøo Thanh AÂm, NXB Giaùo duïc. 2. Chaân dung nhöõng nhaø caûi caùch giaùo duïc tieâu bieåu treân theá giôùi , NXB Tri thöùc (2007) 3. Caùc website:  http://www.ued.edu.vn/khoatamlygiaoduc/mod/glossary/view.php?id=47  http://www.infed.org/thinkers/et-rogers.htm  http://www.nrogers.com/carlrogers.html Page 16