Tài liệu Tiểu luận giải pháp nâng cao hiệu quả công tác hoạch định chính sách và định hướng phát triển thị trường chứng khoán

Lêi nãi ®Çu Nh chóng ta ®· biÕt, ®Êt níc ViÖt Nam cña chóng ta lµ mét ®Êt níc ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn m¹nh mÏ, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng sù thay ®æi lín lao ®Ó cã thÓ b¾t kÞp víi tèc té ph¸t triÓn kinh tÕ trªn thÕ giíi vµ héi nhËp víi nÒn kinh tÕ chung cña khu vùc ASEAN. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch tho¶ ®¸ng c¶ vÒ kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch ®Ó t¨ng tèc ®é ph¸t triÓn ®Êt níc. më cöa thÞ trêng, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt nhËp khÈu ... §Æc biÖt ViÖt Nam ®· cã nh÷ng nç lùc to lín trong viÖc ®a vµo ho¹t ®éng TTCK. So víi c¸c níc trong khu vùc ASEAN, níc chóng ta lµ mét trong níc cuèi cïng cã TTGD nhng víi chóng ta TTCK tuy cßn kh¸ míi mÎ l¹i rÊt cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn ®Êt níc. VËy TTCK ë níc ta ho¹t ®éng ra sao? Ảnh hëng cña nã víi nÒn kinh tÕ ë níc ta hiÖn nay nh thÕ nµo?... ChÝnh v× muèn t×m hiÓu kü h¬n vÒ vÊn ®Ò trªn nªn em ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi nµy. 1 I. kh¸i niÖm vµ chøc n¨ng cña thÞ trêng chøng kho¸n(TTCK): 1) Kh¸i niÖm: TTCK lµ ho¹t ®éng giao dÞch mua b¸n c¸c lo¹i chøng kho¸n dµi h¹n (cæ phiÕu, tr¸i phiÕu) cã tæ chøc, theo luËt ph¸p (luËt giao dÞch chøng kho¸n).thÞ trêng chøng kho¸n lµ n¬i ch¾p nèi quan hÖ cung cÇu vèn ®Çu t dµi h¹n cña nÒn kinh tÕ quèc gia vµ quèc tÕ, lµ n¬i gÆp gì, giao dÞch gi÷a nh÷ng ngêi cÇn huy ®éng vèn ®Çu t (ngêi ph¸t hµnh chøng kho¸n) víi nh÷ng ngêi cã vèn nhµn rçi muèn ®Çu t ( ngêi muèn mua chøng kho¸n) còng nh gi÷a c¸c nhµ kinh doanh chøng kho¸n víi nhau.B¶n chÊt cña thÞ trêng chøng kho¸n ®îc thÓ hiÖn trong c¸c chøc n¨ng cña thÞ trêng chøng kho¸n. 2) chøc n¨ng cña thÞ trêng chøng kho¸n: a) ch¾p nèi tÝch luü víi ®Çu t: thÞ trêng chøng kho¸n lµ n¬i thu hót m¹nh mÏ mäi nguån vèn nhµn rçi vµ t¹m thêi nhµn rçi trong níc vµ ngoµi níc vµ chuyÓn giao nh÷ng nguån nµy cho c¸c nhu cÇu ®Çu t ph¸t triÓn. b)®iÒu hoµ vèn ®Çu t: do t¸c ®éng cña cung cÇu, ttck tù ®éng ®iÒu hoµ c¸c luång vèn tõ n¬i thõa ®Õn n¬i thiÕu, tù ®éng gi¶i quyÕt linh ho¹t, nhanh chãng m©u thuÉn cña t×nh tr¹ng thõa vµ thiÕu vèn ®Çu t gi÷a c¸c ngµnh, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c khu vùc trong níc vµ gi÷a c¸c níc. c)cung cÊp th«ng tin kinh tÕ : ttck lµ n¬i cung cÊp kÞp thêi, v« t vµ t¬ng ®èi chÝnh x¸c mäi nguån th«ng tin cã liªn quan ®Õn viÖc mua, b¸n, kinh doanh chøng kho¸n cña c¸c thµnh viªn trªn thÞ trêng, tiÒn, gi¸ c¶ cung cÊp c¸c th«ng tin nµy nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t, gióp hä kh«ng bÞ thiÖt h¹i bëi nh÷ng tin ®ån thÊt thiÖt cña bän ®Çu c¬ chøng kho¸n. d)cung cÊp dÞch vô cho viÖc mua b¸n chøng kho¸n: b»ng nh÷ng dÞch vô vµ kü thuËt tÝnh to¸n, th«ng tin hiÖn ®¹i, ttck t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c thµnh viªn cña thÞ trêng giao dÞch víi nhau ®îc nhanh chãng, dÔ dµng, gi¶m ®îc l·ng phÝ vµ tæn thÊt vÒ thêi gian vµ tiÒn b¹c. II. vµi nÐt vÒ ThÞ Trêng Chøng Kho¸n ViÖt Nam (TTCKVN) sau gÇn bèn n¨m ho¹t ®éng: *Ho¹t ®éng cña thÞ trêng: 2 Ho¹t ®éng cña TTCKVN ®· ®i vµo ho¹t ®éng ®îc bèn n¨m, môc tiªu c¬ b¶n ®Ò ra cho thêi k× ho¹t ®éng ban ®Çu cña TTCKVN theo chØ ®¹o cña thêng vô bé chÝnh trÞ vµ chÝnh phñ ®· ®a vµo vËn hµnh mét TTCK qui m« nhá, ph¸t triÓn tõ thÊp lªn cao vµ kh«ng g©y mÊt æn ®Þnh Kinh TÕ X· Héi.Sau 4 n¨m ®i vµo ho¹t ®éng cña TTCKVN, kÕt qu¶ ®¹t ®îc lµ thiÕt lËp vµ ®a vµo ho¹t ®éng mét TTCK cã tæ chøc cho giai ®o¹n ban ®Çu, thÓ hiÖn ë c¸c mÆt sau: 3 a)VÒ c«ng t¸c tæ chøc vµ vËn hµnh trung t©m giao dÞch chøng kho¸n (TTGDCK): TTGDCK Thµnh Phè Hå ChÝ Minh (tphcm) ®îc tæ chøc theo m« h×nh tËp trung víi qui m« nhá, thùc hiÖn chøc n¨ng x¸c ®Þnh gi¸ chøng kho¸n theo quan hÖ cung cÇu vµ t¹o c¬ héi lu©n chuyÓn vèn cho nhµ ®Çu t chøng kho¸n.Khi thÞ trêng b¾t ®Çu ho¹t ®éng chØ cã 2 cæ phiÕu ®îc niªm yÕt, giao dÞch t¹i TTGDCK víi tæng gi¸ trÞ vèn niªm yÕt lµ 270 tû ®ång, ®Õn nay tæng gi¸ trÞ chøng kho¸n niªm yÕt lµ gÇn 6.600 tû ®ång bao gåm trªn 1.000 tû ®ång cæ phiÕu cña 21 c«ng ty cæ phÇn (ctcp) vµ trªn 5.500 tû ®ång tr¸i phiÕu chÝnh phñ (tpcp) vµ tr¸i phiÕu Ng©n Hµng §Çu T vµ Ph¸t TriÓn (nh®t&pt).Thêi gian ®Çu TTGDCK chØ thùc hiÖn giao dÞch 3 phiªn mét tuÇn, tõ 3/2002 ®· n©ng lªn 5 phiªn mét tuÇn, tÝnh ®Õn 30/6/2003 TTGDCK ®· tæ chøc ®îc 570 phiªn giao dÞch chøng kho¸n liªn tôc, an toµn ®¹t trÞ gi¸ chøng kho¸n giao dÞch gÇn 3.700 tû ®ång, trong ®ã giao dÞch cæ phiÕu kho¶ng 88% vµ giao dÞch tr¸i phiÕu gÇn 12% TTGDCK ®· thùc hiÖn tèt chøc n¨ng cña mét trung t©m lu ký chøng kho¸n trong ®iÒu kiÖn c¬ së kü thuËt còng nh nh©n lùc cßn rÊt h¹n chÕ.HÖ thèng lu ký ho¹t ®éng t¬ng ®èi hiÖu qu¶, v× thÕ ®· rót ng¾n thêi gian thanh to¸n tõ 4 ngµy xuèng cßn 3 ngµy.Ngoµi viÖc lu ký 100% tr¸i phiÕu niªm yÕt, sè lîng cæ phiÕu niªm yÕt ®îc lu ký ®Òu trªn 50% gióp cho ho¹t ®éng thanh to¸n giao dÞch chøng kho¸n nhanh gän, gi¶m thiÓu rñi ro.TTGDCK ®· chñ ®éng thùc hiÖn viÖc cung cÊp th«ng tin kÞp thêi th«ng qua c¸c c«ng ty chøng kho¸n tíi ngêi ®Çu t, ®Õn nay ®· thùc hiÖn cung cÊp th«ng tin trùc tuyÕn (on-line) thay cho viÖc cung cÊp th«ng tin t¹i sµn th«ng qua ®¹i diÖn giao dÞch cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n . Nh×n chung trong 4 n¨m qua TTGDCK ®· thùc hiÖn t¬ng ®èi tèt c«ng t¸c qu¶n lÝ niªm yÕt, thµnh viªn, giao dÞch vµ c«ng bè th«ng tin trªn thÞ trêng, ngµy cµng chñ ®éng h¬n trong tæ chøc, vËn hµnh vµ qu¶n lý giao dÞch chøng kho¸n.Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, TTGDCK TPHCM ®· thêng xuyªn tæ chøc nh÷ng buæi to¹ ®µm, tiÕp nhËn nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n tham gia thÞ trêng ®Ó kiÕn nghÞ lªn UBCKNN ®iÒu chØnh vµ bæ sung kÞp thêi nh÷ng quy ®Þnh, quy chÕ cho phï hîp víi nhu cÇu qu¶n lý vµ thùc tiÔn cña thÞ trêng. b)VÒ ph¸t triÓn hµng hãa cho TTCK: 4 §Õn nay, Uû Ban Chøng Kho¸n Nhµ Níc (UBCHNN) ®· cÊp phÐp ®¨ng kÝ l¹i ®Ó niªm yÕt cæ phiÕu cho 21 c«ng ty cæ phiÕu víi tæng trÞ gi¸ cæ phiÕu niªm yÕt lµ 1.086 tû ®ång, cÊp phÐp niªm yÕt tr¸i phiÕu cho Ng©n Hµng §Çu T vµ Ph¸t TriÓn (NH§T&PT) víi tæng gi¸ trÞ tr¸i phiÕu niªm yÕt 157 tû ®ång .TTGDCK TPHCM ®· phèi hîp víi bé tµi chÝnh, tæ chøc ®Êu thÇu h¬n 50 ®ît TPCP, tr¸i phiÕu cña quü hç trî ®Çu t ph¸t triÓn ®îc h¬n 5.400 tû ®ång ®a ra niªm yÕt trªn TTGDCK TPHCM còng ®· cÊp giÊy phÐp ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu cho 5 c«ng ty víi tæng gi¸ trÞ lªn trªn 155, 4 tû ®ång. Qua 4 n¨m ho¹t ®éng cho thÊy c«ng t¸c hµng ho¸ cho TTCK lµ rÊt quan träng, thêi k× ®Çu viÖc triÓn khai c«ng t¸c nµy cã nhiÒu khã kh¨n, nhng ®Õn nay sè lîng hµng ho¸ niªm yÕt trªn 6.000 tû ®ång, c¸c c«ng ty niªm yÕt bíc ®Çu ®· thùc hiÖn tèt c¸c quy ®Þnh vÒ c«ng bè th«ng tin trªn TTCKvµ chó träng n©ng cao chÊt lîng qu¶n trÞ c«ng ty. c)VÒ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc trung gian trªn thÞ trêng: *Ho¹t ®éng cña c«ng ty chøng kho¸n(CTCK): §Õn nay, UBCKNN ®· cÊp phÐp ho¹t ®éng cho 12 c«ng ty chøng kho¸n víi tæng sè vèn ®iÒu lÖ lµ 465 tû ®ång, ho¹t ®éng c¸c nghiÖp vô:m«i giíi, b¶o l·nh ph¸t hµnh, tù doanh, qu¶n lý danh môc ®Çu t vµ t vÊn ®Çu t.Qua 4 n¨m tham gia thÞ trêng, vÒ c¬ b¶n c¸c c«ng ty chøng kho¸n ®· tËp trung hoµn thiÖn bé m¸y tæ chøc, n©ng cao n¨ng lùc nghiÖp vô phôc vô kh¸ch hµng, mét sè c«ng ty ®· t¨ng vèn ®iÒu lÖ, sö dông ph¬ng thøc nhËn lÖnh giao dÞch gi¸n tiÕp qua fax, m¹ng trùc tuyÕn…, më thªm c¸c chi nh¸nh, phßng giao dÞch, ®¹i lÝ nhËn lÖnh t¹i c¸c tØnh, thµnh phè Hµ NéI, TP.HCM, H¶i D¬ng, H¶i Phßng, B×nh D¬ng, ®ång nai, long An, §µ n½ng.C¸c c«ng ty chøng kho¸n ®· x©y dùng ®îc mét ®éi ngò nh©n viªn nghiÖp vô kinh doanh ®îc ®µo t¹o tèt.Nh×n chung, c¸c c«ng ty chøng kho¸n ®· thùc hiÖn ®îc vai trß trung gian trong viÖc m«i giíi mua b¸n chøng kho¸n, tÝch cùc tham gia t vÊn niªm yÕt vµ thùc hiÖn cung cÊp th«ng tin ®Õn nhµ ®Çu t, gãp phÇn vµo thµnh c«ng cña thÞ trêng .Tuy nhiªn, h¹n chÕ trong ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n lµ mét sè c«ng ty cha tu©n thñ nghiªm tóc c¸c quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng, cha thÓ hiÖn vai trß tÝch cùc, chñ ®éng ph¸t triÓn thÞ trêng, chÊt lîng t vÊn ®Çu t chøng kho¸n vµ t vÊn niªm yÕt cha cao, cha ®Èy m¹nh nghiÖp vô tù doanh, nhµ ®Çu t cßn cha thùc sù tin tëng vµo tÝnh c«ng b»ng vµ kh¸ch quan trong ho¹t ®éng m«i giíi, t vÊn 5 ®Çu t, ®éi ngò nh©n viªn cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu c«ng viÖc. *Ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc trung gian, hç trî kh¸c: UBCKNN ®· lùa chän NH§T&PT viÖt nam lµm ng©n hµng chØ ®Þnh thanh to¸n, thùc hiÖn thanh to¸n tiÒn cho c¸c giao dÞch chøng kho¸n.TÝnh ®Õn nay, ng©n hµng thanh to¸n ®· thùc hiÖn thanh to¸n bï trõ cho c¸c giao dÞch chøng kho¸n mét c¸ch kÞp thêi, chÝnh x¸c víi tæng sè tiÒn kho¶ng 1.000 tû ®ång.HiÖn nay, ng©n hµng thanh to¸n ®ang triÓn khai ho¹t ®éng theo híng võa lµ ng©n hµng lu kÝ võa lµ ng©n hµng phôc vô ho¹t ®éng cñaTTCK.§Ó phôc vô cho chuyÓn giao chøng kho¸n nhanh chãng, an toµn vµ thùc hiÖn dÞch vô liªn quan ®Õn quyÒn cña ngêi n¾m gi÷ chøng kho¸n, ®Õn nay ®· cã 5 ng©n hµng lu kÝ (2 ng©n hµng trong níc, 3 ng©n hµng níc ngoµi) vµ 11 c«ng ty chøng kho¸n ®îc cÊp giÊy phÐp thùc hiÖn dÞch vô lu kÝ chøng kho¸n.HiÖn nay, TTCK ®· cã hÖ thèng lu kÝ chøng kho¸n tËp trung ho¹t ®éng æn ®Þnh vµ ®· cho phÐp ngêi níc ngoµi më tµi kho¶n t¹i c¸c c«ng ty chøng kho¸n, ng©n hµng trong níc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nguêi ®Çu t trong vµ ngoµi níc tham gia thÞ trêng.Tuy nhiªn, do c¬ së vËt chÊt cßn yÕu kÐm, nghiÖp vô lu kÝ, ®¨ng kÝ vµ thanh to¸n bï trõ cha ®îc tù ®éng ho¸, ph¶i xö lÝ thñ c«ng lµm t¨ng thêi gian vµ chi phÝ, ®é an toµn thÊp. §Õn nay, UBCKNN ®· chÊp thuËn cho 07 tæ chøc kiÓm to¸n ®éc lËp kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c tæ chøc ph¸t hµnh, niªm yÕt chøng kho¸n vµ tæ chøc kinh doanh chøng kho¸n gåm 06 tæ chøc kiÓm to¸n trong níc vµ 01 tæ chøc kiÓm to¸n níc ngoµi.C¸c tæ chøc kiÓm to¸n ®îc chÊp thuËn ®· ®¸p øng ®îc yªu cÇu kiÓm to¸n cho c¸c ®èi tîng tham gia TTCK, tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh triÓn khai nghiÖp vô nµy mét sè tæ chøc kiÓm to¸n còng cã nh÷ng thiÕu xãt nhÊt ®Þnh, chÊt lîng b¸o c¸o kiÓm to¸n cha cao, UBCKNN ®· phèi hîp chÆt chÏ víi Bé Tµi ChÝnh trong viÖc qu¶n lÝ c¸c tæ chøc kiÓm to¸n ®îc chÊp thuËn còng nh c¸c biÖn ph¸p xö lÝ kÞp thêi. d)VÒ tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc: mÆc dï TTCK ViÖt nam míi h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng ®îc 4 n¨m nhng ®· thu hót ®îc sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc.Sè lîng c¸c nhµ ®Çu t tham gia thÞ trêng liªn tôc t¨ng, cuèi n¨m 2000 cã gÇn 3.000 tµi kho¶n giao dÞch, cuèi n¨m 2001 cã gÇn 9.000 tµi kho¶n, cuèi n¨m 2002 cã h¬n 6 13.000 tµi kho¶n, vµ ®Õn n¨m 2003 ®· cã h¬n 14.500 tµi kho¶n giao dÞch, trong ®ã cã h¬n 90 nhµ ®Çu t cã tæ chøc vµ 15 nhµ ®Çu t níc ngoµi.Sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t ®· gãp phÇn quan träng cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña thÞ trêng. III. ®¸nh gi¸ thÞ trêng chøng kho¸n sau bèn n¨m ho¹t ®éng: 1)nh÷ng kÕt qña ®¹t ®îc: qua 4 n¨m ho¹t ®éng cña TTCK ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nh sau: +®· më ra mét TTCK theo m« h×nh tËp trung víi qui m« nhá.Ho¹t ®éng cña TTCK mÆc dï cha ph¸t triÓn nh mong muèn, song bíc ®Çu ®· ®îc triÓn khai kh¸ su«n sÎ, kh«ng g©y ra nh÷ng biÕn ®éng lín hoÆc t¸c ®éng tiªu cùc tíi ®êi sèng kinh tÕ-x¨ héi cña ®Êt níc. +®· huy ®éng ®îc mét khèi lîng vèn nhÊt ®Þnh cho ng©n s¸ch nhµ níc th«ng qua ®Êu thÇu vµ b¶o l·nh ph¸t hµnh trªn 5.400 tû ®ång TPCP, tr¸i phiÕu Quü hç trî ph¸t triÓn ®Ó niªm yÕt trªn thÞ trêng.§· cã 05 c«ng ty niªm yÕt ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng vèn ®iÒu lÖ víi tæng vèn t¨ng thªm 155, 4 tû ®ång. +®· x©y dùng ®îc mét hÖ thèng c¸c tæ chøc trung gian tham gia ho¹t ®éng trªn TTCK, bao gåm c¸c c«ng ty chøng kho¸n, c¸c tæ chøc lu kÝ, ng©n hµng lu ký, ng©n hµng chØ ®Þnh thanh to¸n.c¸c trung gian tµi chÝnh ®· lµm tèt vai trß m«i giíi mua b¸n chøng kho¸n trªn thÞ trêng tËp trung, tÝch cùc tham gia b¶o l·nh ph¸t hµnh vµ t vÊn cho c¸c c«ng ty trong viÖc niªm yÕt vµ cung cÊp th«ng tin cho nhµ ®Çu t, thùc hiÖn tèt viÖc thanh to¸n, bï trõ c¸c giao dÞch chøng kho¸n trªn thÞ trêng. +c«ng chóng ®· dÇn lµm quen víi mét ph¬ng thøc ®Çu t míi víi kho¶ng 14.500 nhµ ®Çu t, trong ®ã cã h¬n 90 nhµ ®Çu t cã tæ chøc vµ 35 nhµ §TNN. +ho¹t ®éng qu¶n lÝ, vËn hµnh thÞ trêng cña UBCKNN vµ TTGDCK tp.HCM ®· cã nhiÒu c¶i tiÕn vµ tõng bíc hoµn thiÖn trªn c¬ së rót kinh nghiÖm tõ ho¹t ®éng thùc tiÔn. +ho¹t ®éng cña thÞ trêng chøng kho¸n gãp phÇn thóc ®Èy tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc vµ ¸p dông nh÷ng th«ng lÖ tèt nhÊt trong qu¶n lý c«ng ty, trong ®ã viÖc thùc hiÖn c«ng khai th«ng tin vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan 7 träng t¹o ra tiÒn ®Ò phÊn ®Êu cho sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c cña doanh nghiÖp nãi chung, c«ng ty niªm yÕt nãi riªng. +®· x©y dùng 2 nghÞ ®Þnh cña chÝnh phñ (nghÞ ®Þnh 48/N§-CP nay dîc thay thÕ b»ng nghÞ ®Þnh 144/N§-CP, nghÞ ®Þnh 22/N§-CP vÒ xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc chøng kho¸n vµ TTCK), x©y dùng 10 v¨n b¶n ph¸p quy ( tríc ®©y) vµ 15 v¨n b¶n ( hiÖn nay) quy ®Þnh vµ híng dÉn c¸c ho¹t ®éng ph¸t hµnh chøng kho¸n ra c«ng chóng, niªm yÕt, giao dÞch trªn TTCK tËp trung, chÕ ®é c«ng bè th«ng tin trªn ttck, quy ®Þnh vÒ chÕ ®é kiÓm to¸n, kiÓm to¸n trong lÜnh vùc chøng kho¸n, quy dÞnh vÒ thanh tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng thÞ trêng, híng dÉn vÒ qu¶n trÞ c«ng ty theo th«ng lÖ quèc tÕ. +®· so¹n th¶o vµ x©y dùng vµ ®îc thñ tíng chÝnh phñ ban hµnh 2 quyÕt ®Þnh (quyÕt ®Þnh 39/q®-ttg vÒ u ®·i thuÕ t¹m thêi trong lÜnh vùc chøng kho¸n, quyÕt ®Þnh 139/q®-ttg nay ®îc thay thÕ b»ng quyÕt ®Þnh 146/q®-ttg vÒ tû lÖ tham gia cña bªn níc ngoµi vµo TTCKVN).ngoµi ra ®· so¹n th¶o v¨n b¶n híng dÉn thùc hiÖn chÝnh s¸ch u ®·i thuÕ cho c¸c c«ng ty chøng kho¸n, c«ng ty qu¶n lÝ quü, c«ng ty niªm yÕt, c¸ nh©n nhµ ®Çu t chøng kho¸n trong vµ ngoµi níc vµ híng dÉn tham gia cña bªn níc ngoµi vµo ttckvn. +chÝnh phñ ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 163/2003/q®-ttg ngµy 5/8/2003 phª duyÖt chiÕn lîc ph¸t triÓn ttckvn ®Õn n¨m 2010.néi dung chiÕn lîc ®· nªu lªn nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n nhÊt, quan ®iÓm vµ nguyªn t¾c còng nh ®Þnh híng vµ gi¶i ph¸p toµn diÖn ph¸t triÓn ttck trong giai ®o¹n tõ nay ®Õn 2010. 2)Nh÷ng h¹n chÕ: *thø nhÊt:§¶ng vµ ChÝnh Phñ chñ tr¬ng ph¸t triÓn hÖ thèng thÞ trêng tµi chÝnh, trong ®ã ®ã cã thÞ trêng vèn, TTCK, tuy nhiªn trong ®iÒu hµnh thùc tiÔn th× hÖ thèng thÞ trêng bÞ chia c¾t:thÞ trêng tiÒn tÖ do ng©n hµng nhµ níc qu¶n lý, thÞ truêng b¶o hiÓm do bé tµi chÝnh ®iÒu hµnh, TTCK do UBCKNN gi¸m s¸t.C¸c bé ngµnh ®Òu x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn cña m×nh, song cha cã sù tæng hîp thèng nhÊt chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ trêng tµi chÝnh nãi chung.V× vËy, ®Þnh híng c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn thiÕu ®ång bé, cha coi viÖc ph¸t triÓn thÞ trêng vèn, TTCK lµ kh©u ®ét ph¸ trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. *thø hai:nÒn kinh tÕ viÖt nam cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, thu nhËp cña d©n chóng thÊp, nguån vèn l¹i bÞ ph©n t¸n, 8 ®Çu t vµo c¸c tµi s¶n thay thÕ nh tiÒn göi ng©n hµng, ®Çu t bÊt ®éng s¶n, ngo¹i tÖ…cha cã chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó khai th¸c nguån lùc tµi chÝnh trong d©n.TTCK cha thùc sù trë thµnh kªnh huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cho ®Çu t ph¸t triÓn.hiÖn nay, tû lÖ ®Çu t vµo chøng kho¸n cßn qu¸ nhá bÐ, tæng gi¸ trÞ thÞ trêng míi chØ chiÓm 1, 6% GDP. *thø ba: hÖ thèng doanh nghiÖp viÖt nam cßn mang nÆng t tëng cña c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, cßn tr«ng chê vµo nguån vay u ®·i, kh«ng muèn huy ®éng vèn trªn thÞ trêng.C¸c doanh nghiÖp e ng¹i kiÓm to¸n vµ c«ng bè th«ng tin khi niªm yÕt trªn TTCK.C¸c doanh nghiÖp niªm yÕt kh«ng ph¶i lµ doanh nghiÖp lín, cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn hÊp dÉn ngêi ®Çu t.Ngoµi ra ë mét sè c«ng ty niªm yÕt tû lÖ vèn thuéc së hò nhµ níc cßn kh¸ cao do vËy khèi lîng cæ phiÕu thùc sù ®a vµo giao dÞch rÊt thÊp.c¸c tæ chøc niªm yÕt cha thÊy hÕt ®îc tÇm quan träng cña viÖc c«ng khai th«ng tin nªn cha chñ ®éng, tù gi¸c cung cÊp th«ng tin cho c«ng chóng ®Çu t, chÝnh ®iÒu nµy phÇn nµo ¶nh hëng ®Õn lßng tin vµ quyÕt ®Þnh tham gia thÞ trêng cña ngêi ®Çu t. *thø t :do khu«n khæ thÞ trêng nhá bÐ, chÊt lîng cæ phiÕu cha cao nªn ho¹t ®éng thÞ trêng kh«ng thÓ s«i ®éng.Víi qui m« nhá, gi¸ c¶ chøng kho¸n vµ chØ sè chøng khãan lu«n biÕn ®éng, g©y t©m lý dÌ dÆt cña nhµ ®Çu t tham gia TTCK.KiÕn thøc vµ sù hiÓu biÕt cña c«ng chóng ®Çu t còng nh kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng kinh doanh cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n cßn h¹n chÕ.Ngoµi ra, c¸c chÝnh s¸ch, c«ng cô ®iÒu chØnh cña nhµ níc thiÕu ®«ng bé, c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt cña UBCKNN nh ®iÒu chØnh biªn ®é, t¨ng phiªn khíp lÖnh, t¸ch l« cæ phiÕu…, cha ph¸t huy hiÖu qu¶ thiÕt thùc. *thø n¨m: qu¶n lý nhµ níc vÒ chøng kho¸n vµ TTCK cßn nhiÒu khã kh¨n, bÊt cËp.UBCKNN ®· t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý gi¸m s¸t, sö lý kÞp thêi c¸c vi ph¹m, tuy nhiªn c¬ chÕ qu¶n lý ®iÒu hµnh cha ®¸p øng ®ßi hái thÞ trêng, thÓ hiÖn ë c¸c mÆt nh hÖ thèng ph¸p lý cha ®ång bé, thËm chÝ m©u thuÉn (vÝ dô gi· c¸c v¨n b¶n vÒ tham gia mua cæ phiÕu cña c¸c nhµ §TNN), chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c ®èi tîng tham gia thÞ trêng (thuÕ, phÝ, …) cha thèng nhÊt vµ cha thùc sù ph¸t huy t¸c dông (vÝ dô ®èi víi nhµ ®Çu t c¸ nh©n ®îc miÔn thuÕ, nhng c¸c nhµ ®Çu t cã tæ chøc th× cha ®îc miÔn thuÕ), cha kÞp thêi xö lý c¸c t×nh huèng, ®Æc biÖt lµ lóc thÞ trêng lªn xuèng thÊt thêng.H¹n chÕ cña TTGDCK cßn h¹n chÕ vÒ m« h×nh tæ 9 chøc vµ tr×nh ®é kü thuËt, viÖc cung cÊp th«ng tin thÞ trêng cha ®îc thuËn lîi cho ngêi quan t©m. 3)nguyªn nh©n tån t¹i: *nh÷ng tån t¹i vµ h¹n chÕ nªu trªn, b¾t nguån tõ c¸c nguyªn nh©n c¬ b¶n sau: +mét lµ:TTCK lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña thÞ trêng tµi chÝnh nhng ®îc x©y dùng vµ ph¸t triÓn mét c¸ch riªng rÏ, thiÕu chiÕn lîc tæng thÓ ph¸t triÓn thÞ trêng tµi chÝnh còng nh sù phèi hîp cha chÆt chÏ gi÷a c¸c bé ngµnh liªn quan trong viÖc ho¹ch ®Þnh vµ thùc thi c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p. +hai lµ:chøng kho¸n niªm yÕt cßn h¹n chÕ vÒ sè lîng, chÊt lîng cha cao.NhiÒu doanh nghiÖp cha tiÕp cËn kÞp thêi víi thÞ trêng vèn mµ cßn û l¹i vµo sù bao cÊp, u ®·i cña nhµ níc hoÆc thãi quen vay ng©n hµng, mÆt kh¸c doanh nghiÖp cßn ng¹i c«ng bè th«ng tin, c«ng khai tµi chÝnh khi tham gia niªm yÕt. +ba lµ:thÞ trêng cßn thiÕu v¾ng c¸c nhµ ®Çu t cã tæ chøc (ng©n hµng, b¶o hiÓm, quü ®Çu t, c¸c tæ chøc ®Çu t chøng kho¸n chuyªn nghiÖp) nªn ¶nh hëng ®Õn tÝnh æn ®Þnh cña thÞ trêng do t¸c ®éng t©m lý cña c¸c nhµ ®Çu t nhá, thiÕu tÝnh chuyªn nghiÖp. +bèn lµ: viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh thÞ trêng cña UBCKNN, TTGDCK cßn bÊt cËp, h¹n chÕ do sù thiÕu chñ ®éng vµ thiÕu kinh nghiÖm cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý thÞ trêng. +n¨m lµ:vai trß cña nhµ níc hç trî thÞ trêng lµ rÊt quan träng nhng cha ®îc chó ý ®óng møc nh c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch u ®·i, ®Æc biÖt lµ u ®·i vÒ thuÕ ®èi víi c¸c tæ chøc tham gia thÞ trêng. +s¸u lµ:nh÷ng biÕn ®éng trong thêi gian qua vÒ thÞ trêng bÊt ®éng s¶n, gi¸ vµng, l·i xuÊt ng©n hµng t¨ng…còng t¸c ®éng, ¶nh hëng xÊu ®Õn TTCK. IV. gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn TTCK: 1)quan ®iÓm nguyªn t¾c: +viÖc hoÆch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn TTCK ph¶i b¸m s¸t ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ trêng tµi chÝnh, thùc thi chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«, ®îc ®Æt trong mèi liªn hÖ víi c¸c lÜnh vùc kinh tÕ kh¸c trong m«i trêng ph¸p lý chung vµ phï hîp víi tr×nh ®é kinh tÕ-x· héi cña ViÖt Nam. 10 +hoÆch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn TTCK trªn nh÷ng nguyªn t¾c chñ ®¹o, song cã ®iÒu chØnh linh ho¹t gi¶i ph¸p vµ bíc ®i. +hoÆch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn TTCK viÖt nam ®îc ®Æt trong ®iÒu kiÖn, xu thÕ, lé tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nãi chung vµ khu vùc tµi chÝnh, thÞ trêng vèn nãi riªng. 2)hoÆch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn TTCK trong nh÷ng n¨m tíi: +tiÕp tôc hoµn thiÖn khung ph¸p lý vµ chÝnh s¸ch hiÖn hµnh cho ho¹t ®éng TTCK, kÞp thêi ®iÒu chØnh b»ng ph¸p luËt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña c¸c chñ thÓ trªn thÞ trêng, tæ chøc x©y dùng LuËt chøng kho¸n. +x©y dùng kÕ hoÆch triÓn khai thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ TTCK bao gåm c¸c nhiÖm vô cô thÓ, trong ®ã chó träng c¸c néi dung:n©ng cao tÝnh c«ng khai, minh b¹ch vÒ ho¹t ®éng cña TTCK, n©ng cao chÊt lîng, ®a d¹ng ho¸ dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng, x©y dùng vµ thùc hiÖn ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña c¸c tæ chøc kinh doanh vµ dÞch vô chøng kho¸n, ph¸t triÓn c¸c nhµ ®Çu t cã tæ chøc thuéc lÜnh vùc kinh doanh b¶o hiÓm, quü b¶o hiÓm x· héi vµ mét sè lÜnh vùc tµi chÝnh kh¸c, thùc hiÖn qu¶n trÞ c«ng ty theo th«ng lÖ tèt nhÊt phï hîp víi ®iÒu kiÖn viÖt nam, tríc hÕt ®èi víi c¸c c«ng ty niªm yÕt, c«ng ty chøng kho¸n vµ më réng ®èi víi c¸c c«ng ty cæ phÇn ph¸t hµnh chøng kho¸n ra c«ng chóng, hoµn chØnh m« h×nh tæ chøc, më réng ph¹m vi, n©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng cña thÞ trêng GDCK, t¨ng cêng hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c gi¸m s¸t thùc thi ph¸p luËt trªn TTCK, n©ng cao nhËn thøc, hiÓu biÕt cña c«ng chóng ®Çu t. +phèi hîp, tham gia x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c néi dung hîp t¸c quèc tÕ vµ ph¸t triÓn thÞ trêng vèn, TTCK. +bíc ®Çu triÓn khai c«ng t¸c ph©n tÝch, dù b¸o ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn TTCK, nghiªn cøu c¬ chÕ qu¶n lÝ nhµ níc ®èi víi rñi ro trªn thÞ trêng phôc vô c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ tham mu cho l·nh ®¹o c¸c cÊp. Bªn c¹nh viÖc ®Ò xuÊt nh÷ng vÊn ®Ò vÒ ph¸t triÓn TTCK, ®ång thêi ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ nh÷ng néi dung cã tÝnh vÜ m« vµ ®ång bé vÒ m«i trêng ®Çu t, kinh doanh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn thÞ trêng tµi chÝnh nãi chung, TTCKnãi riªng. 3)gi¶i ph¸p: 11 thÞ trêng chøng kho¸n viÖt nam ®· ®i vµo ho¹t ®éng ®îc 4 n¨m, víi kh«ng Ýt nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n.chóng ta cÇn ph¸t huy nh÷ng mÆt ®· ®¹t ®îc vµ kh¾c phôc nh÷ng mÆt cha ®îc, ®Ó cã ®îc híng ®i tèt trong t¬ng lai chóng ta cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p: +t¨ng cêng vÒ sè lîng vµ chÊt lîng c¸n bé lµm c«ng t¸c hoÆch ®Þnh chÝnh s¸ch cña c¬ quan qu¶n lÝ thÞ trêng lµ gi¶i ph¸p quan träng, cã tÝnh quyÕt ®Þnh .CÇn cã qui hoÆch, kÕ hoÆch tuyÓn dông, ®µo t¹o båi dìng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸, ph©n tÝch thùc tiÔn vµ tham mu, ®Ò xuÊt chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ trêng. +cÇn tËp trung x¸c ®Þnh râ nh÷ng môc tiªu chñ yÕu, nh÷ng nhiÖm vô cã tÝnh ®ét ph¸ cÇn u tiªn còng nh cã gi¶i ph¸p thùc hiÖn trong tõng thêi k× cô thÓ . +c¸c tæ chøc tham gia thÞ trêng còng nh c¬ quan qu¶n lÝ cÇn x¸c ®Þnh râ ph¹m vi, chøc n¨ng, vai trß trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn ttck, tõ ®ã míi ®Þnh ra ®îc chÝnh s¸ch, nhiÖm vô vµ gi¶i ph¸p phï hîp. +thiÕt lËp c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së cÇn thiÕt cho c«ng t¸c hoÆch ®Þnh chÝnh s¸ch nh : x©y dùng c¬ së th«ng tin d÷ liÖu, cung cÊp c¸c ph¬ng tiÖn kü thuËt, c«ng nghÖ, kÓ c¶ xö dông phÇn mÒm ph©n tÝch, kiÓm so¸t vµ dù b¸o thÞ trêng. +thèng nhÊt quan ®iÓm ®Ó tæ chøc thùc hiÖn : c«ng t¸c hoÆnh ®Þnh chÝnh s¸ch cßn bao gåm viÖc thiÕt lËp quan hÖ t¬ng t¸c, ph¶n håi tõ c¸c ®èi tîng tham gia thÞ trêng, c¸c tæ chøc hiÖp héi, nh÷ng tæ chøc vµ c¸ nh©n lµm c«ng t¸c nghiªn cøu… +®¶m b¶o m«i trêng kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh vµ lµnh m¹nh th«ng qua nh÷ng chñ tr¬ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi, tæ chøc thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu nghÞ ®Þnh ®¹i héi vÒ tû lÖ t¨ng trëng gdp, kiÒm chÕ l¹m ph¸t, cñng cè ho¹t ®éng thu chi ng©n s¸ch .§©y lµ tiÒn ®Ò quan träng ®Ó ph¸t triÓn ttck vµ cñng cè lßng tin cña c«ng chóng ®Çu t. +®Èy m¹nh ph¸t triÓn hµng ho¸ cã chÊt lîng cho thÞ trêng, më kªnh huy ®éng vèn b»ng tr¸i phiÕu chÝnh phñ, tr¸i phiÕu c«ng ty, tr¸i phiÕu c«ng tr×nh.phÊn ®Êu ®a tæng gi¸ trÞ thÞ trêng chiÕm kho¶ng 2-3% GDP vµo n¨m 2005 vµ 10-15% gdp vµo n¨m 2010. +khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t cã tæ chøc tham gia thÞ trêng, ph¸t triÓn hÖ thèng quü ®Çu t vµ c«ng ty qu¶n lÝ quü 12 ®Çu t chøng kho¸n, nghiªn cøu thµnh lËp c¸c tæ chøc ®Þnh møc tÝn nhiÖm. +hoµn thiÖn c¬ b¶n khung ph¸p lÝ cho ttck b»ng c¸ch x©y dùng luËt chøng kho¸n, dù kiÕn tr×nh quèc héi ban hµnh vµo n¨m 2006, ®i theo ®ã lµ söa ®æi c¸c luËt cã liªn quan. +t¨ng cêng phèi hîp gi÷a c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng nh»m b¶o ®¶m tÝnh ®ång bé, thèng nhÊt vÒ chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ttck.ho¹t ®éng cña thÞ trêng vèn nãi chung vµ ttck nãi riªng ®ßi hái ph¶i cã sù kÕt hîp ®ång bé c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ, ®Ó ph¸t triÓn ttck kh«ng chØ cã vai trß cña ubcknn mµ cßn cã vai trß cña c¸c bé, ngµnh ®Þa ph¬ng liªn quan díi sù chØ ®¹o thèng nhÊt cña chÝnh phñ. 13 KÕt luËn ThÞ Trêng chøng kho¸n viÖt nam ®· ®i vµo ho¹t ®éng ®îc 4 n¨m víi nhiÒu th¸ch thøc vµ khã kh¨n.cïng víi viÖc triÓn khai ho¹t ®éng thÞ trêng, c¬ quan qu¶n lÝ nhµ níc ®· chó träng viÖc x©y dùng khung ph¸p lÝ cho ho¹t ®éng thÞ trêng, tæng kÕt, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng nhu cÇu thÞ trêng còng nh ®Ò ra ®Þnh híng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn thÞ trêng chøng kho¸n giai ®o¹n tríc m¾t vµ l©u dµi .Bíc vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn míi cña thÞ trêng chøng kho¸n viÖt nam, viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ còng nh nh÷ng h¹n chÕ vµ x¸c ®Þnh quan ®iÓm nguyªn t¾c, ®Ò ra gi¶i ph¸p, lùa chän ph¬ng ph¸p phï hîp nh»m n©ng cao chÊt lîng, hiÖu qu¶ c«ng t¸c hoÆch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn thÞ trêng chøng kho¸n viÖt nam lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt. 14 tµi liÖu tham kh¶o - T¹p trÝ: ThÞ trêng chøng kho¸n (sè 7-th¸ng7-2003), sè 5-2004 - Bµi gi¶ng Tµi chÝnh tiÒn tÖ ( Trêng §H QL&KD Hµ Néi) - T¹p chÝ Thêi b¸o kinh tÕ - T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o 15 Môc lôc Lêi nãi ®Çu.......................................................................1 I. Kh¸i niÖm vµ chøc n¨ng cña TTCK...................................2 1) Kh¸i niÖm.....................................................................2 2) Chøc n¨ng cña TTCK.......................................................2 II.Vµi nÐt vÒ TTCK ViÖt Nam sau bèn n¨m ho¹t ®éng...........2 III. §¸nh gi¸ TTCK sau bèn n¨m ho¹t ®éng .......................5 1) Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc.................................................5 2) Nh÷ng h¹n chÕ..............................................................6 3) Nguyªn nh©n tån t¹i......................................................7 IV. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c hoÆch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn TTCK ...........................8 1) Quan ®iÓm nguyªn t¾c.................................................8 2) HoÆch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn TTCK trong nh÷ng n¨m tíi .............................................................................8 3) Gi¶i ph¸p......................................................................9 KÕt luËn..........................................................................11 Tµi liÖu tham kh¶o...........................................................12 16