Tài liệu Tiếng nói của văn nghệ

Văn bản: "Tiếng nói của văn nghệ" - Nguyễn Đình Thi. I.Tìm hiểu chung: 1. Tác giả: - Nguyễễn Đình Thi (1924-2003) quễ ở Hà N ội. - Ông là một nghệ sĩ đa tài: viễết văn, làm thơ, so ạn k ịch,sáng tác nh ạc, viễết t ểu lu ận phễ bình,.. -> Ở lĩnh vực nào, ông cũng cóđóng góp đáng kể. - Là một nghệ sĩ tễn phong trong việc tm tòi, đổim ới ngh ệ thu ật, đ ặc bi ệt là th ơ ca. - Ông là một nghệ sĩ găến bó với Hải Phòng, có nhiễều sáng tácn ổi tễếng vễề Thành phôế C ảng nh ư: Nh ớ H ải Phòng(thơ), Vỡ bờ( tểu thuyễết)… - Năm 1996, ông được Nhà nước trao tặng Giải th ưởng HCM vễềvăn h ọc – ngh ệ thu ật 2. Tác phẩm: a. Xuấết xứ: - Văn bản được viễết ở chiễến khu Việt Băếc (1948) – giai đo ạnđấều cu ộc k/c chôếng Pháp – th ời kì đang nôễ lực xấy dựng một nễền văn nghệ vớiphương chấm: dấn t ộc – khoa h ọc – đ ại chúng. - Văn bản trích trong bài tểu luận cùng tễn. - Tác phẩm in trong tập “Mấếy vấến đễề văn học”, xuấết b ản năm1956. b. Phương thức biểu đạt: Nghị luận. c. Vấến đễề nghị luận: Sức mạnh lớn lao của văn ngh ệ trong đ ờisôếng. d. Luận điểm: + Luận điểm 1: Nội dung phản ánh hiện thực của văn ngh ệ. + Luận điểm 2: Tiễếng nói của văn nghệ rấết cấền thiễết đôếi v ớiđ ời sôếng con ng ười. + Luận điểm 3: Con đường đễến với người đọc của văn ngh ệ. ( Cũng có thể gộp luận điểm 2 và 3 thành m ột lu ận đi ểm: S ứcm ạnh kì di ệu c ủa văn ngh ệ). II – Đọc – hiểu văn bản: 1. Nội dung phản ánh hiện thực của văn ngh ệ: - Là thực tại khách quan và nhận thức m ới m ẻ. - Văn nghệ phản ánh hiện thực cuộc sôếng nh ưng văn ngh ệ khôngch ỉ ph ản ánh khách quan cái hi ện th ực ấếy mà còn biểu hiện cái chủ quan c ủang ười sáng tác – qua lăng kính c ủa tác gi ả. - Để làm nổi bật luận điểm này, tác giả đã đ ưa ra 2 dấễnch ứng: + Hai cấu thơ tả cảnh mùa xuấn tươi đẹp trong “Truy ện Kiễều”c ủa Nguyễễn Du – đấy không ch ỉ là t ả c ảnh mùa xuấn mà còn là sự rung động củaNguyễễn Du tr ước c ảnh mùa xuấn -> đem đễến cho ng ười đ ọc s ự sôếng, tuổi trẻ… + Cái chễết của nhấn vật An-na Ca-rễ-nhi-na khiễến ng ười đ ọcbấng khuấng, th ương c ảm. => Người đọc đã nhận ra được tư tưởng, tnh cảm c ủa ng ườingh ệ sĩ g ửi vào cái hi ện th ực cu ộc sôếng ấếy. Chính lời nhăến gửi toát lễn từ hiệnth ực khách quan đ ược bi ểu hi ện trong tác ph ẩm đã đem đễến cho người đọc một nhậnthức mới mẻ. - Nội dung phản ánh của văn nghệ khác với n ội dung c ủa cáckhoa h ọc xã h ội khác là ở chôễ: các khoa h ọc này miễu tả tự nhiễn xã hội theoquy lu ật khách quan, còn văn ngh ệ t ập trung khám phá, miễu t ả chiễều sấu tnhcảm, sôế phận con người, miễu tả thễế giới nội tấm của con ng ười. => Tóm lại, với phép lập luận phấn tch, với nh ững dấễnch ứng tễu bi ểu c ụ th ể, Nguyễễn Đình Thi cho thấếy: nội dung văn nghệ là phản ánhhiện thực. Hiện th ực ấếy mang tnh hình t ượng c ụ th ể, sinh đ ộng, là đ ời sôếng, tưtưởng, tnh cảm của con người thông qua cái nhìn và tnh c ảm c ủa ng ười ngh ệ sĩ. 2. Tiễếng nói của văn nghệ rấết cấền thiễết đôếi với đ ời sôếng c ủacon ng ười: - Văn nghệ giúp cho con người có cuộc sôếng đấềy đ ủ hơn, c ảmthấếy cu ộc đ ời đ ẹp h ơn và có ý nghĩa h ơn: + Văn nghệ giúp con người tự nhận thức chính b ản thấn mình,giúp ta sôếng đấềy đ ủ, phong phú h ơn cu ộc sôếng của chính mình. + Trong những trường hợp con người bị ngăn cách gi ữa cu ộcsôếng, tễếng nói c ủa văn ngh ệ là s ợi dấy bu ộc chặt họ với cuộc đời thường bễnngoài với tấết c ả nh ững s ự sôếng, hành đ ộng vui buôền, gấền gũi. + Văn nghệ góp phấền làm tươi mát sinh hoạt khăếc kh ổ hăềngngày, gi ữ cho đ ời vấễn t ươi. Tác ph ẩm văn nghệ giúp cho con người vui lễn, biễếtrung động và ước m ơ trong cu ộc đ ời còn vấết v ả, c ực nh ọc. 3. Con đường đễến với người đọc của văn nghệ: - Nghệ thuật là tễếng nói của tnh cảm. - Chôễ đứng của văn nghệ chính là chôễ giao nhau gi ữa tấm hôềncon ng ười v ới cu ộc sôếng s ản xuấết, chiễến đấếu; là ở tnh yễu ghét, nôễi buôền vuitrong đời sôếng t ự nhiễn v ới đ ời sôếng xã h ội. - Nghệ thuật là tư tưởng nhưng là tư tưởng đã đ ược ngh ệthu ật hóa – t ư t ưởng c ụ th ể sinh đ ộng, lăếng sấu, kín đáo chứ không lộ liễễu, khôkhan, áp đặt. => Tác phẩm văn nghệ lay động cảm xúc, đi vào nh ậnth ức,tấm hôền ng ười đ ọc băềng cn đ ường tnh c ảm. Đễến với một tác phẩm văn nghệ,chúng ta sôếng cùng cu ộc sôếng đ ược miễu t ả trong đó, đ ược yễu ghét, buôền vui đợichờ, cùng với các nhấn v ật và ng ười nghệ sĩ. Ngh ệ thu ật không đ ứng ngoài tr ỏ veễcho ta đường đi mà vào đôết lửa trong lòng khiễến chúng ta ph ải t ự b ước lễnđ ường. III. Tổng kễết: Ghi nhớ, sgk, trang 17: IV. Luyện tập: Bài tập 1: Trong văn bản “Tiễếng nói c ủa văn nghệ” NguyễễnĐình Thi viễết: “ Tác phẩm vừa là kễết tnh của tấm hôền ng ười sáng tác, v ừalà s ợi dấy truyễền cho ng ười đ ọc s ự sôếng mà nghệ sĩ mang trong lòng”. Em hiểu cấu văn trễn như thễế nào? Lấếy m ột ví dụ c ụ th ể đãh ọc ch ứng minh cho nh ận xét đó.