Tài liệu Tích hợp liên môn giáo dục ý thức bảo tồn và phát huy di sản văn hóa cho học sinh thông qua bài học bảo vệ di sản văn hóa (tiết 1 giáo dục công dân lớp 7)

HỒ SƠ DỰ THI CUÔ ÔC THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP DÀNH CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC -------------o0o------------- PHIẾU MÔ TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC - Sở Giáo dục và đào tạo thành phố Hà Nô Ôi. - Phòng Giáo dục và đào tạo quâ Ôn Hai Bà Trưng. - Trường THCS Tây Sơn. - Địa chỉ: 52A Trần Nhân Tông - Hai Bà Trưng - Hà Nô Ôi. - Điê Ôn thoại: 04.39435158 - Thông tin về giáo viên: Họ và tên: Đỗ Thị Hiếu. Ngày sinh: 16/02/1978 Điê Ôn thoại: 0904581234 Email:[email protected] 1 PHIẾU MÔ TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC DỰ THI CỦA GIÁO VIÊN I/ Tên chủ đề: GIÁO DỤC Ý THỨC BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY DI SẢN VĂN HÓA CHO HỌC SINH THÔNG QUA BÀI HỌC "BẢO VÊÔ DI SẢN VĂN HÓA" (Tiết 1 - Giáo dục công dân lớp 7) II/ Mục tiêu dạy học: Ngày 04/11/2013, Tổng bí thứ Nguyễn Phú Trọng đã kí ban hành nghị quyết Hô ôi nghị lần thứ VIII, Ban chấp hành Trung ương khóa XI nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản và toàn diê ôn giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiê ôp hóa, hiê ôn đại hóa trong điều kiê ôn kinh tế thị trường định hướng xã hô ôi công nghiê ôp và hô ôi nhâ ôp quốc tế. Nằm trong lộ trình đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá ở các trường phổ thông theo định hướng phát triển năng lực của học sinh trên tinh thần Nghị quyết 29-NQ/ TƯ về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, sau khi Quốc hội thông qua Đề án đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông, Bộ GD-ĐT tiếp tục chỉ đạo các cơ sở giáo dục tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên sẵn sàng đáp ứng mục tiêu đổi mới, trong đó tăng cường năng lực dạy học theo hướng “tích hợp, liên môn” là một trong những vấn đề cần ưu tiên. Cũng theo đề án này thì sau năm 2015, chương trình giáo dục phổ thông sẽ dạy theo phương án tích hợp và phân hóa. Thứ trưởng Bô ô GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển cho biết: "Dạy học tích hợp sẽ mang lại nhiều lợi ích như giúp học sinh áp dụng được nhiều kĩ năng, nền tảng kiến thức tích hợp khuyến khích viê cê học sâu va rô êng, thúc đẩy thái đô ê học tâpê tích cực đối với học sinh". Dạy học tích hợp xuất phát từ yêu cầu của mục tiêu dạy học phát triển năng lực học sinh, đòi hỏi phải tăng cường yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết những vấn đề thực tiễn. Nắm bắt được những yêu cầu cơ bản của bô ô môn Giáo dục công dân nói chung và đề án đổi mới căn bản toàn diê ôn giáo dục nói riêng, chúng tôi, những người giáo viên giảng dạy bô ô môn Giáo dục công dân đều nhâ nô thức được rằng người giáo viên 2 dạy Giáo dục công dân không đơn giản chỉ là người truyền thụ kiến thức mà còn phải là người giữ vài trò điều hành các hoạt đô nô g của lớp học, tổ chức hướng dẫn học sinh học tâ pô , hướng dẫn các em chủ đô nô g lĩnh hô ôi tri thức, tìm kiếm thông tin theo chủ đề mô ôt cách khái quát và chuyên sâu. Từ đó, học sinh biết rèn luyê nô kĩ năng đạo đức, pháp luâ ôt, có thái đô ô đúng đắn trong mọi hành vi để trên cơ sở đó hình thành những phẩm chất, nhân cách con người Viê ôt Nam trong giai đoạn hiê ôn nay, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại. Tích cực hưởng ứng cuô ôc thi "Dạy học theo chủ đề tích hợp" dành cho giáo viên trung học, bản thân tôi là giáo viên đã nhiều năm tham gia giảng dạy môn Giáo dục công dân, tôi luôn có ý thức đổi mới phương pháp, vâ ôn dụng những phương pháp tích cực trong bài dạy giúp học sinh lĩnh hô ôi tri thức mô ôt cách hiê ôu quả nhất. Môn học Giáo dục công dân là mô ôt môn học rất đă ôc biê ôt, đòi hỏi người giáo viên không chỉ nắm vững kiến thức bô ô môn (những kiến thức về đạo đức và pháp luâ ôt) mà còn phải nắm được những kiến thức khác như văn hóa, lịch sử, địa lý,… Để bài giảng phong phú, học sinh học tâ pô không bị nhàm chán, người giáo viên cần có sự tích hợp liên môn vào trong bài học. Sau đây, tôi xin giới thiê ôu mô tô tiết học mà tôi đã vâ ôn dụng dạy học tích hợp kiến thức và đạt hiê ôu quả cao. 3 BÀI 15: TIẾT 24: BẢO VÊÔ DI SẢN VĂN HÓA (tiết 1) Mục tiêu cụ thể của bài học như sau: * Kiến thức: - Kiến thức môn Giáo dục công dân: Qua bài học, học sinh nêu được thế nào là di sản văn hóa, kể tên được mô ôt số di sản văn hóa ở nước ta, hiểu được ý nghĩa của di sản văn hóa, nắm được những quy định của pháp luâ ôt về bảo vê ô di sản văn hóa, từ đó có ý thức bảo tồn và phát huy di sản văn hóa. - Kiến thức tích hợp từ các môn học: 1. Hoạt đô Ông ngoài giờ lên lớp và Giáo dục nếp sống văn minh thanh lịch: Học sinh được tham quan chùa Chân Tiên và đền thờ Hai Bà Trưng (Quâ nô Hai Bà Trưng - TP. Hà Nô ôi). Ở đây, các em được tìm hiểu về chùa, tham gia quét dọn và làm sạch đẹp ngôi chùa. Qua đó, các em thêm hiểu, thêm yêu và có thái đô ô ứng xử đúng mực với các di sản. 2. Ngữ văn: Vâ ôn dụng kiến thức của thể loại văn thuyết minh (Bài 11: Tìm hiểu chung về văn thuyết minh - lớp 8) để giới thiê ôu mô ôt số di sản văn hóa như: Vịnh Hạ Long, Hoàng Thành Thăng Long, dân ca quan họ Bắc Ninh,… 3. Lịch sư: Vâ ôn dụng kiến thức môn Lịch sử, cụ thể là sách "Lịch sử Hà Nô ôi" để hiểu thêm về mô ôt số di sản ở Hà Nô ôi: Hồ Gươm, Hoàng Thành Thăng Long, … 4. Địa ly: Nắm được vị trí địa lý của mô tô số di sản văn hóa ở nước ta: nằm ở khu vực nào? Có sự thuâ ôn lợi như thế nào trong viê ôc khai thác nguồn lợi từ di sản đó như: Vịnh Hạ Long, Hô ôi An,… (Bài 25: Vùng duyên hải Nam Trung Bô ô - lớp 9). 5. Âm nhạc: Cảm nhâ ôn được giai điê ôu ngọt ngào, thấm đẫm tình cảm của cha ông ta gửi gắm qua các làn điê ôu dân ca, đờn ca tài tử Nam Bô .ô * Kỹ năng: - Nhâ ôn biết được các hành vi vi phạm pháp luâ ôt về bảo vê ô di sản văn hóa, biết đấu tranh, ngăn chă ôn những hành vi đó hoă ôc báo cho người có trách nhiê ôm xử lý. - Tham gia vào các hoạt đô nô g giữ gìn, bảo vê ô, tôn tạo các di sản văn hóa phù hợp với lứa tuổi. - Tích hợp các môn học: Hoạt đô nô g ngoài giờ lên lớp, Giáo dục nếp sống văn minh thanh lịch, Ngữ văn, Lịch sử Hà Nô ôi, Địa lý, Âm nhạc để hiểu hơn về các di sản văn hóa. * Thái đô ê: 4 - Tôn trọng và tự hào về các di sản văn hóa của quê hương, đất nước. - Ý thức bảo tồn và phát huy giá trị của các di sản văn hóa. III. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1/ Giáo viên: - Băng hình, tranh ảnh, giáo án. - Máy prozector. - Bài tập tình huống, phiếu học tập. 2/ Học sinh: - Sưu tầm tài liệu, đóng vai, văn nghê .ô - Xem trước bài. IV/ Đối tượng dạy học của bài. - Học sinh khối THCS. - Học sinh lớp 7A4 trường THCS Tây Sơn - Q. Hai Bà Trưng - TP. Hà Nô ôi. * Đăcê điểm: - Học sinh lớp 7 đã được làm quen với chương trình THCS được 1 năm, các em không còn bỡ ngỡ, lạ lẫm trước những đổi mới về phương pháp, đổi mới về cách dạy, cách học cũng như những đổi mới về kiểm tra, đánh giá mà giáo viên áp dụng trong quá trình giảng dạy. - Đây là lứa tuổi đang có sự phát triển mạnh mẽ về tâm, sinh lý, đang hình thành những giá trị nhân cách, giàu ước mơ, ham hiểu biết, thích tìm tòi, khám phá, thích được thể hiê ôn bản thân,… V/ Ý nghĩa bài học Qua thực tế giảng dạy nói chung, bô ô môn Giáo dục công dân nói riêng, tôi nhâ ôn thấy rằng, viê ôctích hợp các kiến thức liên môn vào trong giờ dạy là mô ôt vấn đề quan trọng và cần thiết. Đă ôc biê ôt là với môn Giáo dục công dân là mô ôt môn học có tính đă cô thù, giúp cho học sinh hình thành và phát triển nhân cách. Vì vâ ôy, người giáo viên không chỉ nắm chắc được kiến thức của môn học mà còn cần phải không ngừng trau dồi kiến thức của các môn học khác để từ đó tổ chức, hướng dẫn học sinh tiếp thu kiến thức bài học mô ôt cách hiê ôu quả, hình thành những thói quen, hành vi trong cuô ôc sống phù hợp với những chuẩn mực đạo đức và pháp luâ ôt. - Nắm bắt được điều đó, trong quá trình dạy học môn Giáo dục công dân, tôi luôn có ý thức đưa nội dung giáo dục tích hợp có liên quan , song cũng không làm mất đi tính đă cô trưng của môn học. - Sau những tiết học giảng dạy theo hướng tích hợp (những bài đã thực hiê ôn): 1/ Tự tin - Lớp 7. 5 2/ Ngoại khóa theo chủ đề: Sống thân ái - Vị tha - Lớp 7. 3/ Kế thừa va phát huy truyền thống của dân tô êc - Lớp 9. 4/ Ngoại khóa: Lý tưởng sống của thanh niên - Lớp 9. Tôi nhâ nô thấy: + Học sinh nắm chắc kiến thức cơ bản của bài học; đồng thời có sự hiểu biết, mở rô nô g kiến thức của những môn học khác (văn học, địa lý, lịch sử, âm nhạc, mỹ thuâ ôt,…). + Học sinh học tâ pô chủ đô nô g hơn, sáng tạo hơn thông qua sự hướng dẫn của các thầy cô, không những thế các em có sự phát hiê ôn, tìm tòi những kiến thức liên quan đến bài học rất bổ ích. Điều đó chúng tôi nhâ ôn thấy rất rõ thông qua các bài sưu tầm của học sinh, và thông qua viê ôc các em thể hiê ôn, trình bày trước lớp. Từ đó, các em có ý thức hơn trong viê ôc vâ ôn dụng kiến thức đã học và thực tế; tự xây dựng cho mình những hành vi, thói quen phù hợp với những chuẩn mực đạo đức và phát luâ ôt. + Đă ôc biê ôt, thông qua những giờ dạy theo hướng tích hợp, tôi thấy các em còn rất tự tin, dám thể hiê ôn mình trước đám đông, phát triển những năng lực tích cực: giao tiếp, cảm thụ thẩm mĩ, tự quản bản thân, hợp tác,… + Trong bài dạy "Bảo vê ô di sản văn hóa" học sinh không chỉ nắm được những kiến thức cơ bản: Thế nào là di sản văn hóa? (Tiết 1) Kể tên được mô ôt số di sản văn hóa. Ý nghĩa của di sản văn hóa. mà các em còn hiểu sâu hơn về mô ôt số di sản văn hóa thông qua viê ôc vâ ôn dụng kiến thức của các môn học khác. Qua bài học, các em có thái đô ô tự hào, trân trọng về các di sản văn hóa mà cha ông để lại. T ừ đó, các em cũng có ý thức giữ gìn, bảo vê ô và phát huy di sản văn hóa thông qua những viê ôc làm cụ thể: tìm hiểu về di sản văn hóa, giới thiê ôu về di sản văn hóa cho mọi người hoă ôc bạn bè thế giới cùng biết, tham gia dọn vê ô sinh, làm sạch đẹp di tích lịch sử (Chùa Chân Tiên). Sau mô ôt số tiết học dạy theo hướng tích hợp kiến thức liên môn, đă ôc biê ôt, là tiết 1 "Bảo vê êdi sản văn hóa" - Lớp 7, tôi nhâ ôn thấy, người giáo viên cần: 6 - Nắm chắc kiến thức bài học, bảo đảm chuẩn kiến thức, kĩ năng mà Bô ô giáo dục đã ban hành. - Tìm đọc, tham khảo thêm những tài liê ôu có liên quan: Luâ ôt Di sản văn hóa; kiến thức về lịch sử, địa lý, văn học, âm nhạc,… phù hợp với chủ đề, nô iô dung bài học. - Sử dụng đúng phương pháp học tâ pô bô ô môn, vâ ôn dụng những phương pháp dạy học tích cực: thảo luâ nô nhóm, sắm vai, nêu và giải quyết vấn đề,… nhằm phát huy tính tích cực, chủ đô nô g của học sinh. - Đă ôc biê ôt, với môn học Giáo dục công dân người giáo viên cần chú trọng đến viê ôc tiếp câ nô thực thế của học sinh thông qua viê ôc hướng dẫn cho học sinh tìm hiểu, sưu tầm tư liê ôu, tranh ảnh, băng hình có nô iô dung liên quan đến bài học, vâ ôn dụng những tình huống có vấn đề, gần gũi, thực tiễn cuô ôc sống để học sinh được trao đổi, giải quyết, nếu có điều kiê ôn, tổ chức cho học sinh tham quan mô tô số di sản văn hóa, di tích lịch sử ở địa phương. Tích hợp hoạt đô nô g ngoài giờ lên lớp, với bài học này, tôi có tổ chức cho học sinh đến tham quan, tìm hiểu chùa Chân Tiên, đền thờ Hai Bà Trưng. Đây là hai di tích lịch sử gần gũi với các em, nằm ngay trên địa bàn quâ ôn Hai Bà Trưng. Đến đây, các em được tìm hiểu, có thêm nhiều kiến thức về lịch sử, về kiến trúc. Không những vâ ôy, các em còn được tham gia dọn vê ô sinh, góp phần làm sạch đẹp chùa Chân Tiên. Viê ôc làm này tuy nhỏ bé nhưng có ý nghĩa lớn trong viê ôc bồi đắp cho các em ý thức giữ gìn và bảo vê ô di sản văn hóa. - Ngoài ra, để tiết học thành công, người giáo viên cần sử dụng có hiê uô quả công nghê ô thông tin trong giảng dạy. Đó chính là những đoạn phim, tư liê ôu, máy tính, máy chiếu,… Hơn nữa, các em còn được tham gia biểu diễn các tiết mục múa hát dân ca, đó là những di sản văn hóa phi vâ ôt thể của nhân loại. Tất cả những điều đó có tác dụng rất lớn đối với viê ôc tác đô nô g đến nhâ nô thức, khơi gợi tình cảm, thái đô ô của học sinh, từ đó, xây dựng và phát triển những kĩ năng sống tích cực cho các em. * Khi dạy Giáo dục công dân không phải bài nào cũng vâ ôn dụng tích hợp kiến thức liên môn, người giáo viên cần có sự linh hoạt, tích hợp cần có sự chọn lọc làm sao để bài dạy đạt hiê ôu quả cao nhất. Điều quan trọng vẫn phải dạy theo đúng đă ôc trưng bô ô môn và bảo đảm chuẩn kiến thức. 7 Trong bài dạy "Bảo vê ê di sản văn hóa" (Tiết 1) tôi đã vâ ôn dụng tích hợp liên môn qua mô ôt số hoạt đô nô g sau: - Hoạt đô ông 1: Giới thiê ôu bài: Vâ ôn dụng kiến thức âm nhạc, giáo viên chiếu mô ôt đoạn clip trên nền nhạc bài hát "Viê ôt Nam quê hương tôi" - Đỗ Nhuâ ôn để đưa các em đến với mô ôt số di sản tiêu biểu của đất nước. - Hoạt đô ông 2: Tìm hiểu thế nào là di sản văn hóa + Học sinh trình bày phần sưu tầm: Vâ ôn dụng kiến thức văn học, cụ thể văn thuyết minh (Bài 11: Tìm hiểu chung về văn thuyết minh - lớp 8) để giới thiê ôu các sản phẩm mà mình sưu tầm được. Qua đó, học sinh phát triển năng lực giao tiếp và khả năng thuyết trình trước đám đông. Tìm hiểu khái niê ôm: Thế nào là di sản văn hóa. + Vâ ôn dụng kiến thức về lịch sử Hà Nô ôi, văn học, âm nhạc để cung cấp cho các em hiểu biết về mô tô số di sản văn hóa: Hồ Gươm, Đờn ca tài tử. - Hoạt đô ông 3: Tìm hiểu ý nghĩa của di sản văn hóa, di tích lịch sử. Vâ ôn dụng kiến thức văn thuyết minh, địa lý (Bài 25: Vùng duyên hải Nam Trung Bô ô - lớp 9) giúp học sinh hiểu rõ hơn về giá trị của mô ôt số di sản văn hóa (Hô ôi An, Chùa Chân Tiên). - Hoạt đô ông 4: Củng cố: Vâ ôn dung kiến thức địa lý để các em tham quan mô ôt số di sản văn hóa thông qua trò chơi: Đi tìm di sản văn hóa ( Hình lược đồ Viê ôt Nam gắn với những khu vực, tỉnh có di sản văn hóa). Vâ ôn dụng kiến thức âm nhạc thông qua tiết mục múa hát dân ca do chính các em biểu diễn  giáo dục ý thức bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa. Dạy tích hợp là mô ôt điều cần thiết nhằm phát huy tính tích cực, chủ đô nô g của học sinh trong giờ học. Song, tích hợp không được gò bó, cứng nhắc mà phải phù hợp có hiê uô quả, và đă cô biê tô là phải đúng đă cô trưng, đúng phương pháp bô ô môn như tôi đã nói ở trên. VI/ Thiết bị dạy học, học liê Ôu: - Trong bài học, tôi có sử dụng mô ôt số thiết bị dạy học và học liê ôu như sau: + Máy chiếu prozector. + Máy tính. + Vâ ôn dụng những ứng dụng khoa học công nghê ô vào viê ôc: Quay phim chùa Chân Tiên, đền thờ Hai Bà Trưng; phim tư liê uô ; đĩa nhạc dân ca, trò chơi: Đi tìm di sản văn hóa. 8 - Trang trí phòng học: Trưng bày các sản phẩm sưu tầm của học sinh, góc học tâ ôp. VII/ Hoạt đô Ông dạy học và tiến trình dạy học. Phần giới thiêuê bai: Giáo viên chiếu mô ôt đoạn clip hình ảnh của mô ôt số di sản văn hóa, nhạc nền là giai điê ôu của bài hát "Viêtê Nam quê hương tôi". Câu hỏi: Những hình ảnh vừa xem gợi cho em suy nghĩ gì? - Ở Viê ôt Nam có nhiều di sản văn hóa, phong phú về thể loại. - Chứa đựng tài năng trí tuê,ô tinh hoa tâm hồn của cha ông. - Tự hào về những di sản mà cha ông ta để lại.  Giáo viên vào bài: * Hoạt đô Ông 1: Tìm hiểu thế nào là di sản văn hóa? - Tích hợp môn: Văn học, lịch sử, địa lý: a/ Phần trình bày sản phẩm sưu tầm của học sinh: - Học sinh lên và giới thiê ôu cho thầy cô và các bạn trong lớp về mô ôt số di sản văn hóa ở Viê ôt Nam. Ví dụ: Học sinh đưa hình ảnh về di sản văn hóa Vịnh Hạ Long và giới thiê uô (Tích hợp: Văn thuyết minh - Địa lý). Vịnh Hạ Long "Vịnh Hạ Long thuô ôc tỉnh Quảng Ninh nằm ở vùng Đông Bắc của tổ quốc, là mô ôt di sản đô cô đáo vì nó chứa đựng những dấu tích quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển lịch sử trái đất, là cái nôi cư trú của người Viê tô cổ, đồng thời là tác phẩm nghê ô thuâ ôt tạo hình vĩ đại của thiên nhiên với sự hiê ôn diê ôn của hàng nghìn 9 đảo đá muôn hình vạn trạng; nhiều hang đô nô g kì thú quần tụ thành mô ôt thế giới vừa sinh đô nô g, vừa huyền bí. Bên cạnh đó, vịnh Hạ Long còn là nơi tâ pô trung đa dạng sinh học cao với những hê ô sinh thái điển hình như hê ô sinh thái rừng ngâ ôp mă ôn, hê ô sinh thái rạn san hô, hê ô sinh thái rừng cây nhiê tô đới,… cùng với hạng nghìn loài đô nô g vâ tô vô cùng phong phú. Năm 1994, UNESCO đã chính thức công nhâ ôn Vịnh Hạ Long là di sản thiên nhiên thế giới bởi giá trị ngoại hạng về mă ôt cảnh quan. Năm 2000, Vịnh Hạ Long tiếp tục được UNESCO công nhâ ôn lần thứ hai là di sản địa chất thế giới vì những giá trị đô cô đáo về địa chất, địa mạo". Ví dụ: Học sinh đưa hình ảnh “Dân ca quan họ Bắc Ninh” và giới thiệu: (Tích hợp: Văn thuyết minh, Âm nhạc) Dân ca quan họ Bắc Ninh được hình thành khá lâu đời, do cộng đồng người Việt (Kinh) ở 49 làng quan họ và một số làng lân cận thuộc hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang hiện nay của Việt Nam sáng tạo ra. Dân ca quan họ là hát đối đáp nam,nữ. Dân ca quan họ Bắc Ninh Họ hát quan họ vào mùa xuân, mùa thu khi có lễ hội hay khi có bạn bè. Một cặp nữ của làng này hát với một cặp nam của làng kia với một bài hát cùng giai điệu, khác về ca từ và đối giọng. Cặp hát phân công người hát dẫn, người hát luồn nhưng giọng hát của hai người phải hợp thành một giọng. Họ hát những bài ca mà lời là thơ, ca dao có từ ngữ trong sáng, mẫu mực thể hiện tình yêu lứa đôi, không có nhạc đệm kèm theo. Có 4 kỹ thuật hát đặc trưng: Vang, rền nền, nảy. Hát quan họ có 3 hình thức chính: Hát canh, hát thi lấy giải,hát hội. Hát quan họ gắn liền với tục kết chạ, tục kết bạn giữa các bọn quan họ,tục “ngủ bọn”. Mặc dù các phong tục này không được thực 10 hành nhiều như trước đây, cộng đồng cư dân các làng quan họ vẫn bảo tồn và truyền dạy nghệ thuật dân ca quan họ này. b/ Hình thành khái niê ôm thế nào là di sản văn hóa: Sau khi học sinh trình bày sản phẩm sưu tầm của mình và đính ảnh lên bảng, giáo viên hướng dẫn các em nhâ nô biết được thế nào là di sản văn hóa dựa vào mô ôt số câu hỏi sau: - Qua phần sưu tầm, vì sao em cho đây là những di sản văn hóa? - Những di sản này có từ khi nào? - Trong những di sản trên, di sản nào phản ánh giá trị vâ ôt chất , di sản nào phản ánh giá trị tinh thần của cha ông chúng ta? - Em hiểu thế nào là di sản văn hóa?  Giáo viên nhâ nô xét và rút ra kết luâ nô Giáo viên mời mô ôt học sinh lên sắp xếp những sản phẩm sưu tầm của mình theo 2 cô ôt: Di sản văn hóa vâ êt thể và di sản văn hóa phi vâ êt thể. Để giúp học sinh hiểu sâu hơn về khái niê ôm di sản văn hóa vâtê thể và di sản văn hóa phi vâ êt thể, giáo viên tích hợp kiến thức văn học và lịch sử Hà Nô ôi, âm nhạc để giới thiê ôu về Hồ Gươm (Di sản văn hóa vâ ôt thể) và đờn ca tài tư Nam Bộ (Di sản văn hóa phi vâ ôt thể). Thông qua phần tìm hiểu này, học sinh cũng được hình thành và phát triển năng lực cảm thụ thẩm mĩ của bản thân. (Tích hợp văn thuyết minh; lịch sử Hà Nô ôi) Cụm di tích và danh thắng Hồ Gươm - đền Ngọc Sơn, mô ôt lẵng hoa giữa lòng thành phố, đây là nơi có cảnh quan thiên nhiên đẹp, có kiến trúc nổi bâ ôt, đô ôc đáo. Đây cũng là nơi gắn với truyền thuyết lịch sử: Lê Lợi trả gươm thần. Vào năm 1865, 11 Nguyễn Văn Siêu đã đứng ra lo sửa sang lại khu đền Ngọc Sơn. Trên núi Đô ôc Tôn, ông cho xây Tháp Bút. Đi qua Tháp Bút là Đài Nghiên. Đó chính là biểu tượng về truyền thống hiếu học của người Hà Nô ôi. Qua Đài Nghiên là cầu Thê Húc( nơi đâ uô nắng mai). Đầu bên kia là Đắc Nguyê ôt Lâu( Lầu được trăng) cũng là cổng đền Ngọc Sơn. Đền có ba nếp nhà chính: Nếp giữa thờ Văn Xương, Quan Vũ và Lã Tổ; nếp sau thờ thờ Trần Hưng Đạo. Trước mă ôt là bái đường là đình Trấn Ba( đình chắn sóng). Di sản văn hóa vâ ôt thể: HỒ GƯƠM Di sản văn hóa phi vâ ôt thể: ĐỜN CA TÀI TỬ NAM BÔô Tích hợp văn thuyết minh, âm nhạc. Đờn ca tài tư Nam bộ là một dòng nhạc dân tộc của Việt Nam đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể và là một danh hiệu UNESCO ở Việt Nam có vùng ảnh hưởng lớn, với phạm vi 21 tỉnh thành phía nam. Đờn ca tài tử hình thành và phát triển từ cuối thế kỉ 19, bắt nguồn từ nhạc lễ, Nhã nhạc cung đình Huế và văn học dân gian. Đờn ca tài tử là loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng của 12 vùng Nam Bộ. Đây là một loại hình nghệ thuật của đàn và ca, do những người bình dân, thanh niên nam nữ nông thôn Nam Bộ hát ca sau những giờ lao động. Đờn ca tài tử xuất hiện hơn 100 năm trước, là loại hình diễn tấu có ban nhạc gồm 4 loại là đàn kìm, đàn cò, đàn tranh và đàn bầu (gọi là tứ tuyệt), sau này, có cách tân bằng cách thay thế độc huyền cầm bằng cây guitar phím lõm. Những người tham gia đờn ca tài tử phần nhiều là bạn bè, chòm xóm với nhau. Họ tập trung lại để cùng chia sẻ thú vui tao nhã nên thường không câu nệ về trang phục. Giáo viên giới thiê ôu hình ảnh của 5 di sản ở Hà Nô ôi đã được công nhâ ôn là di sản quốc gia đă ôc biê ôt vào ngày 22/02/2014(Tích hợp: Giáo dục nếp sống văn minh -thanh lịch). Với sự kiê ôn này, các em hiểu thêm về Hà Nô ôi, mô ôt thủ đô nghìn năm tuổi, tự hào với rất nhiều di sản, từ đó có ý thức tôn vinh, bảo vê ô, giữ gìn và phát huy giá trị của những di sản đó; ứng xử có văn hóa với những di sản vô giá đó. * Hoạt đô Ông 2: Tìm hiểu y nghĩa của di sản văn hóa Tích hợp: Hoạt đô nô g Ngoài giờ lên lớp, Giáo dục nếp sống văn minh thanh lịch, Văn học, Địa lý. a/ Học sinh sắm vai tình huống. 13 Giáo viên tích hợp kiến thức về môn văn học, địa lý để giúp học sinh hiểu về di tích lịch sử "Đền Hùng" ở Phú Thọ: - Là nơi thờ các vua Hùng, những người có công dựng nước. - Đó là những người có công lớn trong viê ôc chống thiên tai, lũ lụt, chống giă ôc ngoại xâm (Nhắc lại mô ôt số kiến thức về văn học). Tích hợp Mô ôt số văn bản, truyê ôn truyền thuyết đã học ở lớp 6: "Con rồng cháu tiên" " Sơn Tinh - Thủy Tinh" " Sự tích Hồ Gươm" " Thánh Gióng" - Có thái đô ô biết ơn các vị vua Hùng. b/ Rút ra kết luâ ôn bài học: - Qua phần tình huống sắm vai, học sinh hiểu được ý nghĩa của các di sản văn hóa và ý nghĩa của viê cô bảo vê ô di sản văn hóa. - Năm 2010 là năm Hà Nô iô vui mừng đón nhâ nô mô tô sự kiê nô trọng đại: Ky niê ôm 1000 Thăng Long - Hà Nô ôi. Trong niềm hân hoan chào đón sự kiê ôn đó, Hà Nô ôi của chúng ta cũng có thêm những di sản được UNESCO công nhâ ôn là di sản văn hóa thế giới. Và có thể nói rằng, năm 2010 là năm thành công của di sản văn hóa( chiếu clip). Giáo viên chốt ý: Những di sản đó được UNESCO công nhâ ôn là di sản văn hóa thế giới bởi: - Những di sản đó có nét riêng, đô ôc đáo, nổi bâ ôt về kiến trúc. - Thể hiê ôn tinh hoa của dân tô ôc Viêt.ô - Mang bản sắc văn hóa Viêtô Nam. Điều đó cũng tạo cho Viê ôt Nam những cơ hô ôi, thuâ nô lợi: - Tôn lên vị thế của đất nước. - Có nhiều cơ hô ôi để hô ôi nhâ ôp và phát triển kinh tế, xã hô ôi. - Thu hút được nhiều bạn bè quốc tế đến với Viêtô Nam. - Thiết lâ ôp quan hê ô ngoại giao,… 14 Để minh chứng cho giá trị của di sản, giáo viên giới thiê ôu với học sinh mô ôt di sản văn hóa đã được UNESCO công nhâ nô là di sản văn hóa thế giới qua clip về phố cổ Hô êi An. Trong phần này, giáo viên đã tích hợp kiến thức của môn văn học (thể loại văn thuyết minh) và kiến thức về địa lý (Bài 25: Vùng duyên hải Nam Trung Bô ô - lớp 9) để giúp cho học sinh hiểu hơn về giá trị của di sản này. Di tích “Chùa Cầu” – Hội An Giáo viên chốt: Không chỉ Hô êi An mà còn nhiều nơi khác (Huế, Vịnh Hạ Long,…) đã trở thành điểm đến được yêu thích của khách du lịch, đă cô biê ôt là khách nước ngoài. Điều đó đã mang lại lợi ích rất lớn về kinh tế. Nhiều nước trên thế giới đã và đang phát triển ngành kinh tế này: Nganh công nghiêpê không khói. * Gắn với những di sản văn hóa gần gũi, tọa lạc ngày trên quâ nô Hai Bà Trưng, gần với trường THCS Tây Sơn đó là chùa Chân Tiên. Đây là mô tô ngôi chùa được xây dựng từ thời nhà Lý, nằm trên con phố Bà Triê ôu. Nơi đây cũng ghi lại biết bao thăng trầm của người Hà Nô ôi. Vâ ôn dụng kiến thức liên môn: Hoạt đô nô g ngoài giờ lên lớp, Giáo dục nếp sống văn minh - thanh lịch: giáo viên và học sinh lớp 7A4 trường THCS Tây Sơn đã có mô ôt buổi tham quan chùa. Cô trò chúng tôi cũng đã ghi lại buổi tham quan bổ ích đó bằng mô ôt đoạn clip (chiếu hình ảnh). Qua buổi tham quan chùa Chân Tiên, các em học sinh cũng đã được bồi đắp thêm lòng tự hào, yêu mến về quê hương, đất nước mình với biết bao di sản văn hóa- 15 ở đó chứa đựng tài năng, sức sống, tâm hồn của dân tô ôc Viê ôt. Từ đó, các em có ý thức bảo tồn, giữ gìn và phát huy giá trị của di sản văn hóa. * Hoạt đô Ông củng cố: Trò chơi: Đi tìm di sản văn hóa. Múa hát liên khúc dân ca. Tích hợp: kiến thức môn Địa ly, Âm nhạc. Giáo viên công bố luâ ôt chơi và hình thức chơi. Học sinh sẽ nhìn trên bản đồ Viê ôt Nam, chọn ô tương ứng với mô ôt số địa điểm có di sản văn hóa dựa vào câu hỏi gợi ý để tìm tên di sản văn hóa. Qua phần trò chơi, học sinh biết được một số di sản văn hóa có ở Việt Nam thuộc tỉnh nào nhờ kiến thức tích hợp từ môn Địa lý. Khép lại nô iô dung bài học, học sinh đã chuẩn bị 1 tiết mục múa hát: Liên khúc dân ca. Các làn điê ôu dân ca chính là những di sản văn hóa vô giá của cha ông ta, phản ánh đời sống tâm hồn, tình cảm sâu sắc và phong phú của ông cha ta thuở trước. Thông qua các làn điê ôu này, các em càng thêm hiểu, thêm yêu các di sản văn hóa. Bằng điê ôu múa, lời ca, các em cũng đã góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa, góp phần để các di sản văn hóa còn sống mãi với thời gian. 16 Giáo viên kết bài: Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, vượt qua những quy luâ ôt khắc nghiê ôt của thời gian, những di sản văn hóa của nhân loại sẽ còn trường tồn mãi bởi đó là sự kết tinh rực rỡ của trí tuê ô và tâm hồn con người. Hãy giữ gìn, nâng niu và tôn trọng những giá trị tốt đẹp đó. Nó sẽ trở thành điểm tựa vững bền để chúng ta bay cao, bay xa. 17 SƠ ĐỒ GHI BẢNG: VIII/ Kiểm tra, đánh giá kết quả học tâ p Ô : * Cách thức kiểm tra: - Hình thức kiểm tra: Bài viết. - Thời gian: 15 phút. - Câu hỏi: Phiếu học tập. * Đáp án: Câu 1: 1 – c; 2 – d; 3 – a Câu 2: Không đồng ý với những hành vi trên vì đó là những hành vi làm tổn hại đến các di sản văn hóa, làm xấu hình ảnh của đất nước Việt Nam, thiếu tôn trọng và thiếu ý thức bảo tồn các di sản văn hóa. * Kết quả kiểm tra: Điểm Số HS (46) % <5 0 0 5  <6.5 2 4,3 6.5  <8 12 26,1 8  10 32 69,6 * Đánh giá: Qua tiết học và kết quả của bài kiểm tra tôi nhâ nô thấy: - Về kiến thức: Học sinh hiểu được thế nào là di sản văn hóa, ý nghĩa của di sản văn hóa và ý nghĩa của viê ôc bảo vê ô di sản văn hóa. Không những thế, học sinh còn hiểu sâu sắc vấn đề thông qua viê ôc tích hợp kiến thức của các môn học khác. Từ đó, học sinh có thêm nhiều kiến thức về các di sản văn hó, thêm hiểu, thêm yêu những giá trị văn hóa vâ ôt chất, tình thần của cha ông; có ý thức bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa. - Về kỹ năng, năng lực, học sinh được phát triển tư duy ở mức cao hơn như giúp giải quyết vấn đề, sáng tạo, cảm thụ thẩm mĩ,… thông qua phần chuẩn bị tài 18 liê ôu sưu tầm tranh ảnh, trình bày sản phẩm trước lớp. Học sinh cũng rất sáng tạo trong viê ôc thể hiê ôn năng lực của bản thân qua tiết mục múa hát liên khúc dân ca, tham gia trò chơi,… Các em học tâ ôp mô ôt cách hứng thú với thái đô ô tích cực, chủ đô nô g để tiếp thu kiến thức. - Về phía giáo viên: Viê ôc dạy học theo chủ đề tích hợp trong chương trình giáo dục sẽ làm cho hoạt đô nô g của học sinh đa dạng, phong phú, góp phần đáp ứng mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diê ôn giáo dục, đào tạo những công dân tương lai năng đô nô g, sáng tạo, sống có lý tưởng và ước mơ đẹp. IX/ Các sản phẩm của học sinh: 1. Phần sưu tầm của học sinh: 2. Phiếu học tâ ôp trên lớp. 19 Họ và tên: …………………………………………. Lớp: ………….. PHIẾU HỌC TẬP TIẾT 24: BÀI 15: BẢO VỆ DI SẢN VĂN HÓA (Tiết 1) Bài tâ Ôp 1: Em hãy đọc và nối nô ôi dung ở cô ôt A với cô ôt B cho phù hợp. A B 1. Di sản văn hóa vâ ôt thể là sản phẩm vâ ôt chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, a/ và các di vâ ôt, cổ vâ ôt, bảo vâ ôt quốc gia thuô ôc công trình, địa điểm có giá tị lịch sử, văn hóa, khoa học. 2. Danh lam thắng cảnh là cảnh quan thiên nhiên hoă ôc địa điểm b/ bao gồm di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh, di vâ ôt, cổ vâ ôt, bảo vâ ôt quốc gia. 3. Di tích lịch sử – văn hóa là công trình xây dựng, địa điểm c/ được lưu giữ, lưu truyền từ đời này sang đời khác. d/ có sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến trúc có giá trị lịch sử, thẩm mĩ, khoa học. Bài tâ p Ô 2: Nhiều người khi đến các địa điểm tham quan đã có thái đô ô không đúng mực. Em hãy nhâ ôn xét về các hành vi sau: a/ Có hai vị khách nước ngoài đến thăm mô ôt ngôi chùa nổi tiếng. Vừa đến cổng, có những người ăn mă ôc rách rưới vây quanh, níu áo xin tiền khiến cho các vị khách rất khó chịu. b/ Mô ôt số học sinh đi tham quan Viê ôn bảo tàng Lịch sử. Các em so sánh các hiê ôn vâ ôt cổ với đồ vâ ôt ngày nay và tỏ thái đô ô cười cợt chế giễu. c/ Mô ôt số khách tham quan khu rừng nguyên sinh, khắc tên mình lên cây cổ thụ ngàn năm để làm kỉ niê ôm. 20