Mô tả:
THAI KYØ VAØ BEÄNH LYÙ TIM MAÏCH
PGS.TS PHAÏM NGUYEÃN VINH
VIEÄN TIM TP HOÀ CHÍ MINH
The effects of time in gestation
and of maternal position on the
cardiovascular system of the
mother. Data were obtained at 3
periods during gestation and once
postpartum. Solid line = supine;
broken line = side; dotted line =
sitting
2
Schematic representations of the percent increases in the intravascular
volumes that occur during pregnancy. Plasma volume increases by
approximately 50 percent and total red cell volume by approximately 25
percent, causing a 40 percent increase in total blood volume
3
The distribution of
increased cardiac
output in
association with
human pregnancy.
The data are
fragmentary,
especially early in
pregnancy, and
nonexistent in the
postpartum period.
The change in flow
to each region is
labeled
4
Trieäu chöùng cô naêng vaø thöïc theå coù theå coù
treân thai phuï coù tim bình thöôøng
Trieäu chöùng cô naêng
Giaûm khaû naêng gaéng söùc
Meät
Khoù thôû phaûi ngoài
Xaây xaåm
Ngaát
5
Trieäu chöùng thöïc theå
Nhìn:
- Thôû nhanh
- Phuø chi
- Tónh maïch coå noåi, soùng A vaø V nhoâ cao, x vaø y saâu vaø nhanh
- Maïch mao quaûn
Sôø
- Moûm tim leäch phía traùi, roäng vaø maïnh
- Coù boùp cuûa thaát phaûi, cuûa ÑMP sôø thaáy
Nghe
- Ran ñaùy phoåi
- T2 maïnh vaø taùch ñoâi roäng
- Aâm thoåi ñaàu vaø giöõa taâm thu ôû vuøng van ÑMP hay bôø traùi thaáp cuûa
xöông öùc
- Aâm thoåi lieân tuïc (tieáng tónh maïch – venous hum aâm thoåi tuyeán söõa)
- Aâm thoåi taâm tröông
6
Bieán ñoåi ôû ECG, Xquang vaø sieâu aâm tim coù
theå xaûy ra treân thai phuï coù tim bình thöôøng
ECG
Leäch truïc QRS
Thay ñoåi khoaûng ST vaø soùng T
Q nhoû vaø T ñaûo ôû DIII (bieán maát khi hít saâu)
R cao ôû V2
Nhòp xoang nhanh (thöôøng coù)
Taàn suaát loaïn nhòp gia taêng
7
Xquang ngöïc (neân traùnh)
Bôø traùi tim thaúng hôn
Tim naèm ngang
Ñaäm ñoä phoåi gia taêng
Traøn dòch maøng phoåi löôïng ít ôû ngay sau sinh
8
Sieâu aâm tim Doppler
Kích thöôùc thaát traùi vaø phaûi gia taêng
Chöùc naêng taâm thu thaát traùi taêng nheï hoaëc khoâng ñoåi
Taêng nheï kích thöôùc nhó traùi vaø phaûi
Traøn dòch maøng tim löôïng ít
Voøng van 3 laù daõn hôn
Hôû van 3 laù vaø van ÑMP cô naêng
9
Thai phuï vaø beänh tim baåm sinh (1)
Beänh tim baåm sinh
Nguy cô vôùi meï tuøy thuoäc:
Loaïi beänh tim baåm sinh
Thuû thuaät moå tim ñaõ ñöôïc thöïc hieän
Möùc ñoä tím
Chöùc naêng tim
Nguy cô vôùi con tuøy thuoäc:
Möùc ñoä tím
Chöùc naêng tim cuûa meï
Töû vong thai nhi coù theå ñeán
40% vôùi meï coù BTBS tím
20% vôùi meï coù BTBS khoâng tím
10
Thai phuï vaø beänh tim baåm sinh (2)
Thoâng lieân nhó
Ít coù aûnh höôûng leân baø meï vaø thai
Khuyeán caùo coù thai hay khoâng tuøy thuoäc vaøo aùp löïc ÑMP vaø tình traïng
söùc khoûe cuûa ngöôøi beänh
Thoâng lieân thaát
Aûnh höôûng leân baø meï vaø thai tuøy thuoäc aùp löïc ÑMP, chöùc naêng thaát traùi
vaø loaïn nhòp tim
Khi coù taêng aùp ÑMP, coù nguy cô luoàng thoâng ñaûo ngöôïc phaûi traùi luùc
sinh, do aùp löïc maùu heä thoáng giaûm vì xuaát huyeát hay gaây meâ luùc sinh
Caàn phoøng ngöøa baèng buø dòch vaø duøng thuoác vaän maïch sôùm ñeå oån ñònh
huyeát aùp
22% thai nhi coù nguy cô thoâng lieân thaát nhö baø meï
11
Thai phuï vaø beänh tim baåm sinh (3)
Coøn oáng ñoäng maïch
Aûnh höôûng leân meï vaø thai nhi tuøy thuoäc aùp löïc ÑMP vaø chöùc
naêng tim traùi. Caàn phoøng ngöøa luoàng thoâng ñoåi chieàu luùc sinh
gioáng beänh thoâng lieân thaát
Töù chöùng Fallot
Söï gia taêng khoái löôïng tuaàn hoaøn – söï giaûm söùc caûn maïch
ngoaïi vi khi coù thai – taêng luoàng thoâng phaûi traùi
Caùc daáu hieäu nguy cô cao ôû thai phuï coù töù chöùng Fallot laø:
- Dung tích hoàng caàu treân 60%
- Ñoä baûo hoøa oxygen maùu ñoäng maïch döôùi 80%
- Taêng aùp buoàng thaát phaûi
- Coù côn ngaát
Giaûi phaãu söûa chöõa trieät ñeå beänh töù chöùng Fallot tröôùc khi coù
thai
12
Thai phuï vaø beänh tim baåm sinh (4)
Beänh Ebstein
Tieân löôïng cuûa thai phuï coù beänh Ebstein:
- Ñoä naëng cuûa hôû van 3 laù
- Ñoä naëng cuûa suy thaát phaûi
- Möùc ñoä tím
- Hieäu quaû cuûa phaãu thuaät
Khi sanh:
- Khaùng sinh phoøng vieâm noäi taâm maïc nhieãm truøng
- Theo doõi saùt huyeát ñoäng
- Thôû theâm oxygen
- Ñieàu trò noäi khoa sao cho huyeát aùp khoâng giaûm nhieàu hay giaûm ñoät
ngoät
Beänh tim baåm sinh tím phöùc taïp vaø hoäi chöùng Eisenmenger:
Töû vong thai phuï: 38 ñeán 44%
Chaám döùt thai kyø
13
Thai phuï vaø beänh van tim (1)
Quy ñònh chung ñoái vôùi thai phuï coù beänh van tim bao
goàm:
- Phoøng thaáp baèng khaùng sinh
- Haïn cheá vaän ñoäng theå löïc ôû b/n coù trieäu chöùng cô
naêng
- Phoøng ngöøa vieâm noäi taâm maïc nhieãm truøng khi sinh
- Theo doõi saùt huyeát ñoäng khi chuyeån daï
Söï chaêm soùc cuõng thay ñoåi theo toån thöông (heïp hay
hôû) vaø theo loaïi van beänh
14
Thai phuï vaø beänh van tim (2)
Heïp van 2 laù
Thai phuï bò heïp 2 laù deã bò phuø phoåi caáp vaøo thaùng thöù 7 cuûa
thai kyø (luùc khoái löôïng tuaàn hoaøn cao nhaát) vaø vaøo thôøi kyø chu
sinh
Heïp khít van 2 laù (dieän tích môû van döôùi 1cm2) vaø/hoaëc coù aùp
löïc ÑMP cao – ñieàu trò beänh tim tröôùc khi coù thai
Moå nong van ôû thai phuï bò heïp khít van 2 laù. Moå tim kín thaùng
thöù 5 cuûa thai kyø
Tröôøng hôïp heïp nheï hoaëc naëng vöøa vaø coù aùp löïc ÑMP khoâng
cao coù theå sinh baèng ñöôøng aâm ñaïo. Digoxin, lôïi tieåu, öùc cheá
beâta vaø nitrate ñeàu coù theå duøng kieåm soaùt huyeát ñoäng khi
chuyeån daï vaø sau sinh
Gaây teâ ngoaøi maøng cöùng raát thích hôïp cho thai phuï bò heïp 2 laù
15
Thai phuï vaø beänh van tim (3)
Hôû van 2 laù:
Thai phuï thöôøng dung naïp toát beänh hôû van 2 laù. Caàn khaùm
nghieäm baèng laâm saøng vaø sieâu aâm tim ñeå khaûo saùt chöùc naêng
thaát traùi vaø aùp löïc ÑMP
Khi coù trieäu chöùng cô naêng, coù theå ñieàu trò baèng lôïi tieåu, digoxin
vaø hydralazine. Hydralazine coù taùc duïng giaûm haäu taûi.
Heïp van ÑMC:
Heïp van ÑMC naëng coù nguy cô cao cho thai phuï. Do ñoù neân
khuyeân chaám döùt thai kyø
Thai phuï bò heïp van ÑMC nheï hay vöøa coù theå dung naïp ñöôïc
thai nhi. Ñieàu trò noäi khoa coù theå duøng lôïi tieåu, digitalis
16
Thai phuï vaø beänh van tim (4)
Hôû van ÑMC:
Gioáng hôû van 2 laù, thai phuï thöôøng dung naïp toát vôùi hôû van ÑMC.
Khi coù trieäu chöùng cô naêng, coù theå ñieàu trò baèng lôïi tieåu, digitalis
vaø hydralazine
Hoäi chöùng Marfan:
Nguy cô cuûa thai phuï coù hoäi chöùng Marfan xaûy ra caû ôû meï laãn
con. Con coù theå bò di truyeàn beänh naøy (50%). Meï coù theå bò boùc
taùch ÑMC vaø töû vong vaøo kyø chu sinh
Neân khuyeán khích khoâng coù thai hoaëc chaám döùt thai kyø. Khi caàn
coù theå söû duïng öùc cheá beâta ñeå giaûm bieán chöùng boùc taùch ÑMC.
Khi chuyeån daï neân moå baét con
17
Thai ngheùn ôû phuï nöõ mang van nhaân taïo
Nguy cô thai phuï bao goàm: söï gia taêng huyeát ñoäng
luùc coù thai, tình traïng taêng ñoâng ñeå ñöa ñeán bieán
chöùng huyeát khoái thuyeân taéc
Nguy cô ñoái vôùi thai nhi do thuoác khaùng ñoâng vaø
thuoác tim maïch khaùc
Thai phuï mang van sinh hoïc vaø coù nhòp xoang, khoâng
caàn duøng khaùng ñoâng. Van sinh hoïc seõ bò voâi hoùa
nhanh
Thai phuï mang van cô hoïc: khaùng ñoâng loaïi Heparin
ñuùng caùch hoaëc ngay caû duøng Coumadin, khoâng coù
nguy cô cao hôn thai phuï bình thöôøng
18
19
20
- Xem thêm -