ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN LIPID MÁU
SINH XƠ VỮA: CẬP NHẬT 2013
PGS. TS. Phạm Nguyễn Vinh
Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch
Bệnh viện Tim Tâm Đức
Viện Tim Tp. HCM
1
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Đặc điểm của RLLM hỗn hợp
Tăng cholesterol toàn phần và triglyceride
↑ LDL-C, ↑ LDL apo B, ↑ Lpa đậm đặc ,
↑ VLDL-C, ↑ VLDL triglycerids,↓- HDL-C
Lâm sàng:
Béo phì
Hội chứng chuyển hoá
Đái tháo đường
TL: Genest J et al. Braunwald’s Heart Disease, ed by Libby, Bonow, Mann, Zipes; Saunders Elsevier 2008, 8th ed.p. 1071- 1091
2
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Tiến trình bệnh lý tim mạch
Điều trị biến cố lâm sàng
Điều trị tổn thương thầm lặng
Tổn thương cơ quan đích
Nhồi máu cơ
tim, Đau thắt
ngực, đột quỵ
Xơ vữa động mạch
Tổn thương
mạch máu
Bệnh cảnh
lâm sàng
Suy tim
Yếu tố nguy cơ:
Hút thuốc lá, béo phì,
tăng huyết áp,
rối loạn lipid máu
Lối sống,
yếu tố di truyền
Kiểm soát
yếu tố nguy cơ
Thay đổi lối sống
Bệnh thận
giai đoạn cuối,
tổn thương não
Tử vong
3
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Hình ảnh cắt ngang một lipoprotein
4
TL: Mosca L, Waters D. In Cardiology, ed. by MH Crawfodt, J P Dimarco, WJ Paulus Mosby Elsevier 2010, 3rd ed, p 89-108
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Dịch tễ học của bệnh tim mạch
Nhiều YTNC: tăng nguy cơ xơ
Prevalence of CVD in Adults Aged
20 Years and Older by Age and Sex:
NHANES 1999-20042
vữa động mạch
Nguy cơ NMCT và đột qụy gia
Men
Tiền sử có biến cố XVĐM của
bệnh nhân sẽ dẫn đến biến cố
khác
MI = myocardial infarction; NHANES = National Health and
Nutrition Examination Survey; NCHS = National Center for
Health Statistics; NHLBI = National Heart, Lung, and Blood
Institute; CHD = coronary heart disease; HF = heart failure.
1. NHLBI. http://www.nhlbi.nih.gov/about/framingham.
2. American Heart Association. Heart Disease and Stroke
Statistics—2008 Update. Dallas, Tex: American Heart
Association; 2008.
CVD = bệnh tim mạch
5
Percent of Population
tăng với XVĐM
Women
Ages
Source: NCHS and NHLBI. These data include CHD,
HF, stroke, and hypertension.
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Tác động của LDL-C
Tăng 1% LDL-C sẽ tăng >2% BĐMV trong 6 năm
Giảm 10-mg/dL LDL-C sẽ làm giảm 5.4% nguy cơ tim
mạch trong 5 năm
LDL-C = low-density lipoprotein cholesterol; CAD = coronary artery disease.
Wilson PW. Am J Cardiol. 1990;66:7A-10A.
Cholesterol Treatment Trialists’ (CTT) Collaborators. Lancet. 2005;366:1267-1278.
6
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Tần suất RLLM hỗn hợp
Mixed Dyslipidemia:
60%
High TG levels
Small, dense LDL particles
*Population of approximately 8500 communitydwelling men with known CHD; TGs in this
study = levels >200 mg/dL.
40%
20%
data for US adult population, 1988-94.
‡Population
of US statin-treated patients with CHD
or CHD risk equivalents and well-controlled LDL-C levels.
HDL-C = high-density lipoprotein cholesterol; TG = triglyceride;
VA-HIT = Department of Veterans Affairs HDL Intervention Trial.
Fazio S. Clin Ther. 2008;30:294-306. Rubins HB. Am J Cardiol.
1995;75:1196-1201. Alsheikh-Ali AA. J Am Coll Cardiol.
2007;49(suppl A):A389. Ford ES. JAMA. 2002;287:356-359.
Jacobson TA. Diabetes Obes Metab. 2004;6:353-362.
7
0%
VA-HIT*
TGs
>150 mg/dL
HDL-C
TGs
2.
NHANES III†
HDL-C (Statin-Treated Pts)
Men <40 mg/dL
Women <50 mg/dL
TGs (/Met. Syn. Cohort )
†Survey
% of Population
Low HDL-C levels
1.
3.
80%
Alsheikh-Ali
et al‡
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Tăng nguy cơ bệnh tim mạch do tăng
Triglyceride máu
Rate of Death, MI, or
Recurrent ACS After 30 Days
LDL-C thấp và TG
thấp: mục tiêu điều trị
bệnh nhân
HC/ĐMVC
8
P = .180
HR: 0.85
(95% CI,
0.57-1.08)
11.7%
Ref
16.5%
HR: 0.84
(95% CI,
0.85-1.09)
15
10
17.9%
15.0%
P = .017
20
P = .192
HR: 0.72
(95% CI,
0.54-0.94)
5
LDL-C 70
LDL-C <70
0
TG <150
TG 150
Miller M, et al. J Am Coll Cardiol. 2008;51:724-730.
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Tăng nguy cơ bệnh tim mạch do giảm HDL-C: toàn
thể bệnh nhân
Nguy cơ biến cố tim mạch chính yếu trong 5
năm (%)
Nghiên cứu TNT: tương quan giữa nồng độ HDL-C vào tháng thứ 3
và nguy cơ 5 năm biến cố lớn tim mạch/ 9770 b/n BĐMV điều trị
bằng statin
12
10
8
HR (95% CI) versus Q1:
Q2:
1.00 (0.82-1.21)
Q3:
0.80 (0.65-0.99)
Q4:
0.92 (0.74-1.13)
Q5:
0.75 (0.60-0.95)
6
4
2
0
Q1
(<38)
Q2
(38 to <43)
Q3
(43 to <48)
Q4
(48 to <55)
Q5
(≥55)
Quintile of HDL-C Level (mg/dL)
No. of Events
9
204
220
169
188
157
*CHD death, nonfatal non–procedure-related MI, resuscitation after cardiac arrest, or fatal or nonfatal stroke.
Q = quintile.
Barter P, et al. N Engl J Med. 2007;357:1301-1310.
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
HDL-C có nhiều hiệu quả bảo vệ khác nhau
HDL
Chống oxid hoá
Kháng viêm
Chống huyết khối
Trợ tiêu sợi huyết
• Chống kết tập tiểu cầu
• Hoạt hoá protein C
Giúp vận chuyển ngược
cholesterol
Tác động chống XVĐM
10
Rader DJ. Am J Cardiol. 2003;92:42J-49J.
Shah PK, et al. Circulation. 2001;104:2376-2383.
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
TG có nhiều tác dụng xấu khác nhau
Tăng VLDL-C giàu dư
chất
HDL thấp
LDL nhỏ, đậm đặc
Hypertriglyceridemia
Thay đổi đông máu
VLDL-C = very-low-density lipoprotein cholesterol.
Nesto RW. Am J Cardiovasc Drugs. 2005;5:379-387.
Jacobson TA, et al. Clin Ther. 2007;29:763-777.
11
Gia tăng dư chất của chylomicron
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Bệnh cảnh lâm sàng dẫn đến RLLM hỗn
hợp:
Béo phì
Hội chứng chuyển hóa
Đái tháo đường
12
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Nồng độ lipid máu/ bệnh nhân nằm viện vì
bệnh ĐMV tại Hoa Kỳ: LDL-C
LDL-C (mg/dl) <130 (3.4 mmol/L
14
13
130-160
(4.1mmol/L)
>160
56.4%
LDL-C<100 mg/dl (2.6
mmol/L)
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
20
30
40
50
60 70 80 90
100 110 120 130 140 150 160 170 180 190 200 210 220
LDL-C Levels in 136,905 Patients Hospitalised With CAD: 2000-2006 Only 21.1% on Lipidlowering Medication
Sachdeva etal, Am Heart J 2009; 157:111-7.e2
13
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Nồng độ lipid máu /bệnh nhân nằm viện vì
bệnh ĐMV tại Hoa Kỳ: HDL-C
HDL-C (mg/dl)
<40
>40 (<1mmol/L)
(<1mmol/L)
20
19
18
55%
HDL-C<40 mg/dl
(<1mmol/L)
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
0
5
10
15 20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95 100
HDL-C Levels in 136,905 Patients Hospitalised With CAD: 2000-2006
Sachdeva etal, Am Heart J 2009; 157:111-7.e2
14
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Nồng độ lipid máu /bệnh nhân nằm viện vì
bệnh ĐMV tại Hoa Kỳ: TG
14
TG (mg/dl) <150
(<1.7 mmol/L)
>150 (>1.7 mmol/L
13
12
35%
TG>150mg/dL (1.7 mmol/L)
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
0
40
80
120
160
200
240
280
320
360
400
440
480
TG Levels in 136,905 Patients Hospitalised With CAD: 2000-2006
Sachdeva etal, Am Heart J 2009; 157:111-7.e2
15
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Rối loạn lipid máu/ ĐTĐ2 (1)
DIABETES MELLITUS
(n=18686)
NO DIABETES
(n=71370)
Type 2
(n=17220)
Total Cholesterol
5.6 (217)
5.9 (228)
LDL-C
3.4 (131)
3.9 (151)
Values are in mmol/L (mg/dL)
NO SIGNIFICANT ELEVATION OF LDL-C!!
Keech AC et al, Lancet 371:117-25, 2008
16
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Rối loạn lipid máu/ ĐTĐ2 (2)
± LDL
Small, dense
LDL
Metabolic Syndrome
FCHL
Type 2 Diabetes
↑ TG
↓ HDL-C
Keech AC et al, Lancet 371:117-25, 2008
17
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Nguyên nhân của rối loạn lipid máu
thứ cấp: tăng cholesterol máu
SELECTED CAUSES OF SECONDARY HYPERLIPIDEMIA
Related to hypercholesterolemia
Hypothyroidism
Nephrotis syndrome
Chronic liver disease (mainly primary
Billary cirrhosis)
Acute intermittent porphyria
Dysglobulinemia
Cushing’s syndrome
Hyperparathyroldism
TL: Mosca L, Waters D. In Cardiology, ed. by MH Crawfodt, J P Dimarco, WJ
Paulus Mosby Elsevier 2010, 3rd ed, p 89-108
18
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Nguyên nhân của rối loạn lipid máu thứ
cấp: tăng triglyceride máu
Related to hypertriglyceridmia
Alcoholism
Diabetes mellitus
Obesity
Estrogen use
Hypothyroidism
Pancreatitis
Dysglobulinemia
Glycogen storage disease
Chronic renal failure
Cushing’ syndrome
Lipodystrophy
Acute intermittent porphyria
Glucocorticoid use
Beta- blocker use
Duretic use
Hypopituitarism
Pregnancy
Stress
Uremia
TL: Mosca L, Waters D. In Cardiology, ed. by MH Crawfodt, J P Dimarco, WJ Paulus
Mosby Elsevier 2010, 3rd ed, p 89-108
19
Đt rối loạn lipid máu sinh xơ vữa: cn 2013
Hậu quả của thuốc lá trên nồng độ
lipid máu
TL: Mosca L, Waters D. In Cardiology, ed. by MH Crawfodt, J P Dimarco, WJ
Paulus Mosby Elsevier 2010, 3rd ed, p 89-108
20
- Xem thêm -
.PDF 
46 
62 
94 
