CẬP NHẬT VỀ ĐIỀU TRỊ BỆNH ĐỘNG
MẠCH VÀNH MẠN 2013: CHẨN ĐOÁN,
ĐIỀU TRỊ NỘI, CAN THIỆP HOẶC PHẪU
THUẬT
(Current Management of chronic coronary artery
disease: diagnosis medical treatment percutaneous
coronary intervention or surgery bypass)
PGS.TS.Phạm Nguyễn Vinh
Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch
Bệnh viện Tim Tâm Đức
Viện Tim Tp.HCM
1
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Caùc theå laâm saøng BÑMV
►
Bệnh ĐMV mạn:
* Cơn đau thắt ngực ổn định (CĐTN/ÔĐ)
* CĐTN Prinzmetal
* Thiếu máu cơ tim yên lặng (TMCT)
* Bệnh cơ tim TMCB
* Hở van 2 lá do BĐMV
►
Hội chứng ĐMV cấp:
* NMCT có ST chênh lên
* NMCT không ST chênh lên
* CĐTN không ổn định (CĐTNKÔĐ)
2
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Bệnh nhân đến khám vì đau ngực :
Hỏi bệnh sử
Khám thực thể
Lượng giá yếu tố nguy cơ
=>
Khả năng bệnh ĐMV
(TD : thấp, trung bình, cao)
Tài liệu : ACC/AHA/ACP - ASIM Chronic Stable Angina Guidelines JACC
Vol 33, No 7 1999, p.2098
3
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
PHAÂN LOAÏI LAÂM SAØNG CÑTN
CÑTN ñieån hình (chaéc chaén)
1. Ñau, töùc sau xöông öùc vôùi tính chaát côn ñau vaø thôøi
gian ñieån hình
2. Xaåy ra khi gaéng söùc hoaëc stress tình caûm
3. Giaûm khi nghæ hoaëc söû duïng Nitroglycerine
° CÑTN khoâng ñieån hình (coù theå coù beänh) : Chæ 2 trong 3
tieâu chuaån treân
° Ñau ngöïc khoâng do tim : Chæ moät hay khoâng coù tieâu chuaån
treân
° TL : Diamond, JACC, 1983 (45)
°
4
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
KHẢ NĂNG BỊ BĐMV CHỈ DỰA VÀO TRIỆU CHỨNG
CƠ NĂNG, THEO TUỔI VÀ GIỚI TÍNH
Tuổi
(Năm)
Đau ngực
không do BĐMV
Nam
30 - 39
40 - 49
50 - 59
60 - 69
4
13
20
27
Nữ
2
3
7
14
CĐTN không
điển hình
Nam
34
51
65
72
Nữ
12
22
31
51
CĐTN
điển hình
Nam
76
87
93
94
Nữ
26
55
73
86
* Mỗi trị số biểu hiện phần trăm của BĐMV có ý nghĩa phát hiện khi thông tim.
Tài liệu: N.Eng J Med 1979; 300:1350-8
Circulation 1981; 64:360-7
5
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Qui trình chẩn đoán ban đầu bệnh nhân đến khám vì đau thắt ngực (1)
Löôïng ñònh laâm saøng
Qui trình chaêm soùc hoäi
chöùng ÑMV caáp
Ñau thaét ngöïc khoâng oån ñònh
Nghi ngôø beänh phoåi
Beänh söû, khaùm thöïc theå
ECG
Sinh hoùa vaø huyeát hoïc
Xquang ngöïc
Nghi ngôø suy tim, tieàn
söû NMCT, ECG baát
thöôøng, laâm saøng baát
thöôøng, THA hoaëc ÑTÑ
Khaûo saùt TMCB
-Traán an
-Gôûi khaùm chuyeân
khoa khaùc
ECG gaéng söùc
Hoaëc
Stress hình aûnh baèng thuoác hay baèng
gaéng söùc
Löôïng ñònh laïi trieäu chöùng coù laø do TMCB
Khoâng chöùng côù trieäu chöùng laø do TMCB
Sieâu aâm tim (hoaëc aûnh coäng
höôûng töø – MRI) ñeå khaûo saùt baát
thöôøng caáu truùc vaø chöùc naêng
Löôïng ñònh tieân löôïng qua laâm saøng vaø traéc nghieäm khoâng xaâm nhaäp
Neáu chaån ñoaùn BÑMV ñaõ chaéc chaén,
nhöng chöùc naêng thaát chöa ñöôïc
6
khaûo saùt
TL: Fox K et al. Guidelines on the management of stable angina pectoris. Eur. Heart Journal 2006; 27: 1341 - 1381
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Qui trình chẩn đoán ban đầu bệnh nhân đến
khám vì đau thắt ngực (2)
Nguy cô thaáp
Töû vong tim maïch < 1%/naêm
Ñieàu trò noäi
Nguy cô trung bình
Töû vong tim maïch < 1 - 2%/naêm
Nguy cô cao
Töû vong tim maïch > 2%/naêm
Ñieàu trò noäi
+
Chuïp ÑMV (tuøy thuoäc möùc ñoä
trieäu chöùng vaø ñaùnh giaù laâm saøng
Chuïp ÑMV neáu chöa
ñöôïc thöïc hieän
Ñieàu trò noäi
Vaø
Chuïp ÑMV (ñeå khaûo saùt ñaày ñuû
nguy cô vaø löôïng ñònh nhu caàu
taùi löu thoâng ÑMV
Khoâng
Löôïng ñònh ñaùp öùng ñieàu trò noäi
Trieäu chöùng cô naêng kieåm soaùt chöa ñuû; löôïng
ñònh khaû naêng taùi löu thoâng ÑMV (PCI hoaëc BC
ÑMV)
Giaûi phaãu hoïc ÑMV
nguy cô cao, coù chöùng
côù coù lôïi neáu taùi löu
thoâng
Coù
Taùi löu thoâng ÑMV
7
TL: Fox K et al. Guidelines on the management of stable angina pectoris. Eur. Heart Journal 2006; 27: 1341 - 1381
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Quy trình chẩn đoán BĐMV tại Viện Tim
TP HCM và BV Tim Tâm Đức
LS:
- Trieäu chöùng cô naêng vaø thöïc theå
- Tieàn söû baûn thaân vaø gia ñình
- Yeáu toá nguy cô
- ECG luùc nghæ
- Xquang ngöïc
ECG gaéng söùc vaø/hoaëc Echo
Dobutamin, Xaï kyù cô tim,
MSCT ñoäng maïch vaønh
- Sieâu aâm tim luùc
nghæ
- Huyeát ñoà,
Cholesterol, TG,
HDL-C, LDL-C,
Ñöôøng maùu,
CRP, Fibrinogen
Hoäi chaån noäi
Chuïp Ñoäng maïch vaønh
8
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Độ nhậy và độ đặc hiệu của trắc nghiệm chẩn
đoán ĐTN ổn định
►
TL: Morrow DA, Gersh BJ. Chronic Coronary Artery Disease. In Braunwald’s
Heart Disease, Saunders Elsevier, 8th ed 2008, p. 1353-1401
9
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Các xét nghiệm cần thực hiện nhằm khảo sát
ban đầu bệnh nhân đau thắt ngực (1)
Loaïi I (cho moïi beänh nhaân)
1. Cholesterol maùu, triglyceride maùu, HDL – C, LDL – C (möùc chöùng cöù B)
2. Ñöôøng maùu/ ñoùi (möùc chöùng cöù B)
3. Huyeát ñoà (B)
4. Creatinine maùu (C)
Loaïi I (tuøy theo löôïng ñònh laâm saøng)
1. Chaát chæ ñieåm toån thöông cô tim neáu nghi ngôø H/C ÑMV caáp (möùc chöùng cöù
A)
2. Chöùc naêng tuyeán giaùp neáu laâm saøng nghi ngôø (möùc chöùng cöù C)
10
TL: Fox K et al. Guidelines on the management of stable angina pectoris. Eur. Heart Journal 2006; 27: 1341 - 1381
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Các xét nghiệm cần thực hiện nhằm khảo sát
ban đầu bệnh nhân đau thắt ngực (2)
Loaïi IIa
1. Traéc nghieäm dung naïp glucose qua ñöôøng uoáng (möùc chöùng cöù B)
Loaïi IIb
1. Hs CRP (B)
2. Lipoprotein a, ApoA vaø ApoB (B)
3. Homocysteine (B)
4. HbA1c (B)
5. NT – BNP (B)
TL: Fox K et al. Guidelines on the management of stable angina pectoris. Eur.
Heart Journal 2006; 27: 1341 - 1381
11
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
ECG gắng sức/ chẩn đoán đau thắt ngực
Loaïi I
1. Coù trieäu chöùng ñau thaét ngöïc keøm khaû naêng bò BÑMV trung
bình ñeán cao döïa theo tuoåi, giôùi tính vaø trieäu chöùng (möùc chöùng
cöù B)
Loaïi IIb
1. Beänh nhaân coù ST cheânh xuoáng > 1mm treân ECG luùc nghæ hay
ñang uoáng digoxin (möùc chöùng cöù B)
2. Beänh nhaân coù khaû naêng BÑMV thaáp (< 10%) döïa theo tuoåi,
giôùi tính vaø trieäu chöùng (möùc chöùng cöù B)
TL: Fox K et al. Guidelines on the management of stable angina pectoris. Eur. Heart
Journal 2006; 27: 1341 - 1381
12
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Các trường hợp cần ngưng ngay ECG gắng sức
Khi xuất hiện 1 trong các lý do:
1. Triệu chứng làm hạn chế gắng sức. Td: đau, mệt, khó thở, khập khiễng
cách hồi
2. Đau kèm thay đổi ST
3. Vì an toàn như:
a. ST sụp xuống (> 2mm: chỉ định tương đối; > 4mm: chỉ định tuyệt
đối)
b. ST chênh lên > 1mm
c. Loạn nhịp nặng
d. HA tụt > 10mm kéo dài
e. THA nặng (HA tthu > 250mmHg hoặc HA ttr > 115mmHg)
4. Hoàn thành mức tần số tim tối đa được dự trù
TL: Fox K et al. Guidelines on the management of stable angina pectoris. Eur. Heart Journal 2006; 27: 1341 - 1381
13
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Khuyến cáo sử dụng trắc nghiệm gắng sức
bằng hình ảnh (siêu âm hoặc xạ ký) nhằm
khảo sát ban đầu đau thắt ngực (1)
Loaïi I
1. Beänh nhaân coù baát thöôøng ECG luùc nghæ, bloác nhaùnh traùi, ST
suïp xuoáng > 1mm, nhòp maùy hoaëc hoäi chöùng Wolf –
Parkinson – White (möùc chöùng cöù B)
2. Beänh nhaân maø ECG gaéng söùc khoâng keát luaän ñöôïc, chaån
ñoaùn coøn nghi ngôø (möùc chöùng cöù B)
TL: Fox K et al. Guidelines on the management of stable angina pectoris. Eur. Heart Journal 2006;
14
27: 1341 - 1381
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Khuyến cáo sử dụng trắc nghiệm gắng sức
bằng hình ảnh (siêu âm hoặc xạ ký) nhằm
khảo sát ban đầu đau thắt ngực (2)
Loaïi IIa
1. Ñaõ coù PCI hoaëc BCÑMV (B)
2. Thay theá ECG gaéng söùc (B)
3. Thay theá ECG gaéng söùc ôû beänh nhaân möùc nhaäy caûm thaáp nhö
Nöõ keøm ñau khoâng ñaëc hieäu (B)
4. Löôïng ñònh möùc naëng cuûa chöùc naêng khi toån thöông trung bình
treân aûnh chuïp ÑMV (C)
5. Tìm vuøng TMCB döï truø taùi töôùi maùu, treân beänh nhaân ñaõ coù
chuïp ÑMV (B)
TL: Fox K et al. Guidelines on the management of stable angina pectoris. Eur. Heart Journal 2006;
15
27: 1341 - 1381
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Khuyến cáo sử dụng siêu âm tim nhằm khảo
sát ban đầu đau thắt ngực
Loaïi I
1. Nghe tim thaáy baát thöôøng, nghi coù beänh van tim hoaëc beänh cô
tim phì ñaïi (möùc chöùng cöù B)
2. Nghi coù suy tim (möùc chöùng cöù B)
3. Coù tieàn söû NMCT (möùc chöùng cöù B)
4. Coù bloác nhaùnh traùi, coù soùng Q hoaëc coù bieán ñoåi beänh lyù ECG
bao goàm bloác phaân nhaùnh traùi tröôùc (C)
TL: Fox K et al. Guidelines on the management of stable angina pectoris. Eur. Heart
Journal 2006; 27: 1341 - 1381
16
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Khuyến cáo sử dụng Holter ECG (ECG di động)
nhằm khảo sát ban đầu đau thắt ngực
Loaïi I
1. Ñau thaét ngöïc treân beänh nhaân nghi coù loaïn nhòp tim (möùc chöùng
cöù B)
Loaïi IIa
1. Nghi ñau thaét ngöïc do co maïch (möùc chöùng cöù C)
TL: Fox K et al. Guidelines on the management of stable angina pectoris. Eur. Heart
Journal 2006; 27: 1341 - 1381
17
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Khuyến cáo sử dụng MSCT chụp mạch trong
đau thắt ngực ổn định
Loaïi IIb
1. Beänh nhaân khaû naêng BÑMV thaáp keøm ECG
gaéng söùc hoaëc traéc nghieäm stress hình aûnh
khoâng keát luaän ñöôïc
TL: Fox K et al. Guidelines on the management of stable angina pectoris. Eur. Heart
Journal 2006; 27: 1341 - 1381
18
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Khuyến cáo sử dụng chụp ĐMV nhằm chẩn
đoán đau thắt ngực ổn định (1)
Loaïi I
1. Ñau thaét ngöïc oån ñònh, naëng (CCS > 3) keøm khaû naêng beänh
ÑMV cao; ñaëc bieät khi ñieàu trò noäi khoâng kieåm soaùt ñöôïc trieäu
chöùng (chöùng cöù B)
2. Soáng soùt sau ñoät töû (chöùng cöù B)
3. Loaïn nhòp thaát naëng (chöùng cöù C)
4. Beänh nhaân coù tieàn söû taùi löu thoâng ÑMV (PCI, BCÑMV), coù
xuaát hieän ñau thaét ngöïc naëng hay vöøa (C)
TL: Fox K et al. Guidelines on the management of stable angina pectoris. Eur. Heart
Journal 2006; 27: 1341 - 1381
19
Cập nhật về đtrị bệnh ĐMV mạn: cđ, đt nội, can thiệp hoặc phẫu thuật
Khuyến cáo sử dụng chụp ĐMV nhằm chẩn
đoán đau thắt ngực ổn định (2)
Loaïi IIa
1. Caän laâm saøng khoâng xaâm nhaäp khoâng keát luaän ñöôïc hoaëc
töông phaûn treân beänh nhaân nguy cô BÑMV trung bình ñeán
cao (chöùng cöù C)
2. Nguy cô cao taùi heïp ÑMV sau PCI, neáu PCI ñöôïc thöïc hieän
ôû vò trí quan troïng cuûa ÑMV (chöùng cöù C)
TL: Fox K et al. Guidelines on the management of stable angina pectoris. Eur. Heart
Journal 2006; 27: 1341 - 1381
20
- Xem thêm -