Tài liệu Thay vinh chan doan va dieu tri bien chung tim mach cua hcch va dtd [compatibility mode]

CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG (Diagnosis and management of cardiovascular complication of metabolic syndrome and diabetes mellitus) PGS.TS Phaïm Nguyeãn Vinh Vieän Tim TP Hoà Chí Minh Beänh vieän Tim Taâm Ñöùc CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Taàm quan troïng cuûa hoäi chöùng chuyeån hoùa (HCCH)  1988 – 1994 (> 20 tuoåi): 23.9% tieâu chuaån ATP III; 25,1% tieâu chuaån WHO/ HCCN*  Nghieân cöùu gaàn ñaây/ 439 treû em vaø ngöôøi lôùn beùo phì**: HCCH 38.7%/ beùo vöøa; 49.7%/ beùo naëng TL: * Ford ES et al. Diabetes Care 2003; 26: 575 – 81 ** Weiss R et al. N Engl J Med 2004; 350: 2362 - 2374 2 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Taàm quan troïng cuûa Ñaùi thaùo ñöôøng  Hieän nay: 150 trieäu/ theá giôùi  Naêm 2025: gaáp ñoâi (5.4% toaøn boä daân chuùng) TL: Wild S et al. Diabetes Care 2004; 27: 1047 - 1053 3 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Ñònh nghóa HCCH YTNC Beùo phaàn buïng (Voøng buïng) Nam Nöõ + Triglycerides + HDL-C Nam Nöõ + HA + Ñöôøng maùu luùc ñoùi Möùc ñoä > 102 cm (> 90 – AÙ chaâu) > 88cm (> 80 – AÙ chaâu) > 150 mg/dL < 40 mg/dL < 50 mg/dL > 130/> 85 mmHg > 110 mg/dL TL : NCEP-ATP III. Guidelines. JAMA May16, 2001 - Vol 285, No 9, p. 1493 4 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Caùc ñaëc ñieåm cuûa HCCH 1. Beùo trung taâm 2. Ñeà khaùng Insuline 3. Roái loaïn lipid maùu -  TG -  LDL nhoû, ñaäm ñaëc -  HDL 4. THA 5. Taêng ñoâng maùu 6. Tình traïng vieâm (CRP , IL – 6 ) 5 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Taàn suaát beänh ÑMV ôû ngöôøi treân 50 tuoåi thay ñoåi theo HCCH vaø ÑTÑ   MS: hoäi chöùng chuyeån hoùa (HCCH) DM: ñaùi thaùo ñöôøng (ÑTÑ) • TL: Alexander CM et al. Diabetes 2003; 52: 1210 - 1214 6 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Sinh lyù beänh veà beänh tim maïch treân b/n HCCH vaø ÑTÑ (1)  Beùo phì (beùo phuû taïng ++): vai troø chính trong phaùt trieån HCCH  Teá baøo môõ phuû taïng (visceral adipocytes): * ñeà khaùng insulin *  roái loaïn lipid maùu * THA *  tieâu sôïi huyeát * tieát cytokines (TNF - , interleukin 6) ->  CRP 7 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Sinh lyù beänh veà beänh tim maïch treân b/n HCCH vaø ÑTÑ (2) - TNF : vai troø chính trong beänh sinh cuûa ñeà khaùng insulin/ teá baøo môõ - TNF : giaûm hoaït tính lipoprotein lipase (LPL) ->  TG,  HDL,  LDL nhoû TL: Rosenson RS. New Approaches in the Intensive Management of Cardiovascular Risk in the Metabolic Syndrome. Curr Probl Cardiol 2005; 30: 241 - 280 8 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Khôûi kích sinh lyù beänh nguy cô tim maïch do teá baøo môõ phuû taïng FFA: acid beùo töï do TNF: yeáu toá hoaïi töû böôùu PAI – 1 (plasminogen activator inhibitor 1): chaát öùc cheá söï hoaït hoùa plasminogen 1 TL: Rosenson RS. New Approaches in the Intensive Management of Cardiovascular Risk in the Metabolic Syndrome. Curr Probl Cardiol 2005; 30: 241 - 280 9 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Nguy cô cuûa ñeà khaùng insulin Nghieân cöùu Framingham: ñeà khaùng insulin laøm gia taêng  LDL, VLDL, IDL  LDL nhoû (deã xaâm nhaäp noäi maïc thaønh maïch, do ñoù deã bò oxid hoùa) TL: Otvos JD et al. Circulation 2003; 108 (suppl IV) 740 - 741 10 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG LDL – C vaø thaønh phaàn cuûa LDL gia taêng theo soá yeáu toá cuûa HCCH TL: Otvos JD et al. Circulation 2003; 108 (suppl IV) 740 - 741 11 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Taêng xô vöõa ñoäng maïch do ñeà khaùng insulin Ñeà khaùng insulin (HCCH, ÑTÑ) laøm gia taêng:  Quaù trình vieâm  Quaù trình oxid hoùa (oxidation) => Taêng xô vöõa ñoäng maïch 12 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Phoøng ngöøa vaø xöû trí caùc yeáu toá nguy cô tim maïch treân b/n HCCH      Ñieàu trò thay ñoåi loái soáng vaø giaûm caân Ñieàu trò taêng nhaäy caûm insulin vaø oån ñònh ñöôøng maùu Ñieàu trò roái loaïn lipid maùu Ñieàu trò taêng huyeát aùp Ñieàu trò choáng keát taäp tieåu caàu 13 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Caùc bieán chöùng tim maïch cuûa ÑTÑ  Bieán chöùng vi maïch: - beänh voõng maïc - beänh thaän - beänh thaàn kinh (neuropathy)  Bieán chöùng maïch maùu lôùn: - beänh ñoäng maïch vaønh (ÑMV) - beänh maïch maùu naõo - beänh maïch maùu ngoaïi vi  Suy tim  Loaïn nhòp tim: rung nhó vaø ñoät töû 14 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Taàm quan troïng cuûa beänh tim maïch treân b/n ÑTÑ  Haàu heát b/n ÑTÑ töû vong vì beänh tim maïch; 80% do xô vöõa ñoäng maïch  75% töû vong tim maïch/ ÑTÑ do beänh ÑMV, 25% do beänh maïch maùu naõo hay maïch ngoaïi vi 15 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Gia taêng nguy cô beänh ñoäng maïch vaønh ôû b/n ñaùi thaùo ñöôøng type 2 TL: Haffner SM et al. N Engl J Med 1998; 339: 229 – 234 16 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Cô cheá caùc baát thöôøng maïch maùu ôû b/n ÑTÑ  Taêng ñöôøng maùu  Taêng Insulin maùu  Stress oxid hoùa  Roái loaïn lipid maùu  Traïng thaùi taêng ñoâng, choáng tieâu sôïi huyeát  Baát thöôøng di truyeàn TL : Heart Disease; WB Saunders 6th ed 2001, p 2134 17 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Sinh beänh hoïc cuûa roái loaïn lipid maùu do ÑTÑ TL: Beckman JA et al. Braunwald’s Heart Disease, WB Saunders 2005, 7th ed p 1041 18 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Ñieàu trò giaûm nguy cô tim maïch treân beänh nhaân ñaùi thaùo ñöôøng  Thay ñoåi loái soáng vaø chaêm soùc coù hieåu bieát (comprehensive management)  Kieåm soaùt chaët ñöôøng huyeát  Ñieàu trò roái loaïn lipid maùu  Ñieàu trò taêng huyeát aùp 19 CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BIEÁN CHÖÙNG TIM MAÏCH CUÛA HOÄI CHÖÙNG CHUYEÅN HOÙA VAØ ÑAÙI THAÙO ÑÖÔØNG Nghieân cöùu STENO – 2/ beänh nhaân ÑTÑ 2 Phaàn traêm ñaït muïc tieâu ñieàu trò TL: Gaede P et al. N. Engl J Med 2003; 348: 383 - 393 20