CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH
TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
(The diagnosis and management of
cardiovascular disease in cancer patients)
PGS. TS. Phaïm Nguyeãn Vinh
Vieän Tim TP. HCM
BV. Tim Taâm Ñöùc
ÑHYK. Phaïm Ngoïc Thaïch
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Caùc vaán ñeà cuûa beänh tim maïch
vaø beänh ung thö (K)
Nguyeân nhaân töû vong cao nhaát/US (#50%)
Taàn suaát BTM vaø K cao -> gaëp caû 2 treân cuøng 1 beänh
nhaân
Caùc khuyeán caùo veà ñieàu trò BTM : döïa treân caùc n/c ñaõ
loaïi tröø beänh K
Bieán chöùng tim maïch cuûa caùc bieän phaùp ñieàu trò beänh
K : xaï trò, thuoác
TL : Hoyert DL et al. Natl vital Sta. Rep. 2006 ; 54 : 1-120
2
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Caùc bieán chöùng tim maïch cuûa beänh ung thö
Toån thöông heä tim maïch do K
K tieân phaùt
Di caên : traøn dòch maøng tim, cheïn tim ; taéc ñöôøng vaøo
hoaëc ñöôøng ra taâm thaát ; taéc ñöôøng daãn truyeàn nhó thaát
Bieán chöùng tim do bieän phaùp ñieàu trò :
RLCN thaát
TMCT
Thay ñoåi huyeát aùp
Huyeát khoái thuyeân taéc
Loaïn nhòp chaäm
Khoaûng QT daøi
3
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Hoäi chöùng tónh maïch chuû treân : treân vaø
döôùi TM azygos
TL : Force Thomas. The cancer Patient and Cardiovascular Disease. In Heart Disease, ed. By
Libby, Bonow, Mann, Zipes. Saunders Elsevier 2008, 8th ed, p. 2105-2116
4
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Roái loaïn chöùc naêng thaát traùi/beänh nhaân
ung thö
Do beänh tim rieâng bieät
Do bieán chöùng cuûa thuoác choáng ung thö hoaëc xaï trò
5
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Hai daïng cuûa beänh cô tim lieân quan ñeán
hoùa trò ung thö
TL : Yusuf SW et al. Curr. Probl cardiol 2008 ; 33 : 163-196
6
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Chaån ñoaùn suy tim/beänh nhaân ung thö (K)
Caùc trieäu chöùng chung cuûa suy tim vaø K :
Meät, khoù thôû
Daõn TM coå, ran ôû phoåi
Sinh thieát cô tim ; xaï kyù cô tim ; sieâu aâm tim ; BNP,
NT-ProBNP ; Troponin
Hieäu quaû nhaát : BNP, NT-ProBNP, sieâu aâm tim+++
TL : Yusuf SW et al. Curr. Probl cardiol 2008 ; 33 : 163-196
7
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Roái loaïn chöùc naêng thaát traùi/hoùa trò
Anthracyclines. TD : doxorubicin, daunorubicin, epirubicin
Tyrosine kinase inhibitors.TD: sunitinib, imatinib,
trastuzumab
Alkylating agents. TD : cyclophosphamide, ifosfamide,
cisplatin, mitomycin
Antimetabolites. TD : 5-Fluorouracil (5-FU)
Antimicrotubule agents. TD : Paclitaxel
Monoclonal Antibodies. TD : Alemtuzumab, Bevacizumab
Interferons. TD : interferon alpha
8
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Roái loaïn chöùc naêng thaát traùi do hoùa trò
baèng anthracyclines
Ñoäc tính/tim theo lieàu löôïng
<400mg/m2DTCT : suy tim 0,14%
#700mg/m2 DTCT : suy tim 18%
Daïng caáp (<24 giôø TTM) : vieâm cô tim vaø/hoaëc vieâm MNT
Daïng chaäm > 1 naêm
YTNC cuûa beänh cô tim do anthracycline : lieàu cao, coù xaï trò
trung thaát, tuoåi cao, tuoåi treû nöõ, coù tieàn söû beänh tim, THA
Ñieàu trò :
Ñieàu trò suy tim quy öôùc
Ngöng thuoác anthracyclines
9
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Nguy cô suy tim cuûa doxorubicin thay ñoåi
theo tuoåi
TL : Force Thomas. The
cancer Patient and
Cardiovascular
Disease. In Heart
Disease, ed. By
Libby, Bonow, Mann,
Zipes. Saunders
Elsevier 2008, 8th
ed, p. 2105-2116
10
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Taàn suaát taùc duïng phuï moät soá döôïc
chaát hoùa trò
TL : Yusuf SW et al. Curr. Probl cardiol 2008 ; 33 : 163-196
11
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Roái loaïn chöùc naêng thaát traùi do tyrosine
kinase inhibitors
Sunitinib :
Ñieàu trò renal cell carcinoma vaø K daï daày ruoät
11% : roái loaïn chöùc naêng TT
Trastuzumab (ñieàu trò böôùu vuù)
1% : neáu söû duïng toái thieåu anthracycline
7% : neáu ñaõ söû duïng nhieàu doxorubicin
12% neáu phoái hôïp vôùi paclitaxel
Trastuzumab + doxorubicin : 29% RLCNTT
Sieâu aâm tim moãi 3 thaùng neáu EF>40%
EF<40% : ngöng trastuzumab, sieâu aâm tim moãi thaùng
TL : Yusuf SW et al. Curr. Probl cardiol 2008 ; 33 : 163-196
12
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Ñieàu trò choáng ung thö
baèng tyrosine kinase
inhibitors coù theå taêng
apoptosis vaø suy tim
JNK : C-Jun N-terminal
kinase
ROS : Reactive oxygen
species
ER : endoplasmic reticulum
PERK : PKR-like ER kinase
TRAF-2 : Tumor necrosis
factor associated factor 2
TL : Force Thomas. The cancer Patient and
Cardiovascular Disease. In Heart
Disease, ed. By Libby, Bonow, Mann,
Zipes. Saunders Elsevier 2008, 8th ed, p.
2105-2116
13
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Caùc chaát alkylating vaø roái loaïn chöùc naêng
thaát traùi (1)
Cyclophosphamide, ifosfamide, cisplatin, mitomycin :
coù theå daãn ñeán beänh cô tim
Möùc ñoä ñoäc tim cuûa cyclophosphamide : lieân quan
ñeán lieàu löôïng luùc cho, khoâng do tích tuï nhö
anthracycline.
Caùc yeáu toá nguy cô taêng nguy cô suy tim khi söû duïng
cyclophosphamide : tuoåi cao, phoái hôïp ñieàu trò vôùi
cisplatin, anthracyclines vaø xaï trò trung thaát.
Ifosfamide : ñoâi khi gaây loaïn nhòp nguy hieåm vaø suy
tim
TL : Yusuf SW et al. Curr. Probl cardiol 2008 ; 33 : 163-196
14
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Caùc chaát alkylating vaø roái loaïn chöùc naêng tim
(2)
Mitomycin C :
Ñoäc tim taêng khi phoái hôïp vôùi doxorubicin
Ñoäc tính taêng theo lieàu löôïng ; lieàu tích hôïp
30mg/m2 DTCT, taêng suy tim
Cô cheá ñoäc : lieân quan tôùi taïo laäp superoxide
Cisplatin :
Suy tim taâm tröông, NMCT caáp
Cô cheá : gia taêng keát taäp tieåu caàu
TL : Yusuf SW et al. Curr. Probl cardiol 2008 ; 33 : 163-196
15
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Caùc antimetabolite
Lieàu cao 5-FU (>80mg/m2/ng) : bieán coá tim maïch
10%
TMCB/cô tim, NMCT caáp : thöôøng gaëp
Roái loaïn chöùc naêng taâm tröông TT : ít
TL : Kurophat C et al. Am J Clin Oncol 1999 ; 22 : 466-470
16
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Caùc antimicrotubule
Taxanes (TD : Paclitaxel) : thuoác thöù 2 khi
anthracycline khoâng duøng ñöôïc vì b/c tim
Paclitaxel duøng ñôn ñoäc : khoâng b/c tim
Khi paclitaxel phoái hôïp anthracycline : ñoäc tính/tim
cao
TL : Yusuf SW et al. Curr. Probl cardiol 2008 ; 33 : 163-196
17
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Caùc khaùng theå ñôn doøng
(Monoclonal antibodies)
Thöôøng duøng ñieàu trò beänh maùu aùc tính, K vuù vaø k ñaïi
traøng – tröïc traøng
Alemtuzumab (KTÑD vôùi CD52) : ñieàu trò T-cell
leukemia
Toån thöông chöùc naêng tim
Co maïch vaønh -> TMCB/cô tim
Bevacizumab (thöôøng phoái hôïp vôùi 5-FU ñieàu trò K ñaïi
tröïc traøng di caên)
Phoái hôïp vôùi doxorubicin : beänh cô tim
Cô cheá : anti-angioneic properties
TL : Yusuf SW et al. Curr. Probl cardiol 2008 ; 33 : 163-196
18
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Caùc Interferons
Thuoäc hoï glycoproteins : interferon alpha, I-beta, I-gamma
Interferon alpha* :
beänh cô tim, hoài phuïc khi ngöng thuoác
Ñoâi khi : beänh cô tim khoâng hoài phuïc
Cô cheá : chöa roõ
*TL : - Deyton LR et al. N. Engl J Med 1989 ; 321 : 1246-1249
- Zunmerman S et al. Cancer Biother 1994 ; 9 : 291-299
19
CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH TREÂN BEÄNH NHAÂN UNG THÖ
Ñieàu trò suy tim/beänh nhaân ung thö
Caùc thuoác ñaõ ñöôïc nghieân cöùu chöùng minh hieäu quaû:
UCMC
Cheïn beâta
Cheïn thuï theå cuûa AGII. TD : Valsartan
Ñieàu trò ngay töø luùc roái loaïn chöùc naêng thaát traùi
Laâu daøi
TL : Yusuf SW et al. Curr. Probl cardiol 2008 ; 33 : 163-196
20
- Xem thêm -