Tài liệu Thay vinh benh tang huyet ap co che, dich te, lam sang va chan doan [compatibility mode]

Beänh taêng huyeát aùp : cô cheá, dòch teã, laâm saøng vaø chaån ñoaùn PGS. TS. Phaïm Nguyeãn Vinh Vieän Tim TP. HCM BV. Tim Taâm Ñöùc TTÑT & BD CBYT ÑH Y Döôïc TP. HCM BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN ÑÒNH NGHÓA  Khoâng ai bieát roõ aùp huyeát ôû loaøi ngöôøi, bao nhieâu laø bình thöôøng. Con soá mong muoán HA taâm tröông < 80 mmHg vaø HA taâm thu < 130 mmHg coù ñöôïc laø nhôø ôû thoáng keâ. Nhöõng ngöôøi coù soá ño HA nhö vaäy ít bò beänh taät vaø töû vong tim maïch. 2 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN Phaân ñoä THA ôû ngöôøi lôùn > 18 tuoåi (JNC VII) Xöû trí Khôûi ñaàu ñieàu trò Thay ñoåi Khoâng chæ ñònh baét buoäc loái soáng Phaân ñoä THA HA tth, mmHg Bình thöôøng < 120 Tieàn THA 120 139 80 hoaëc89 Caàn Khoâng ñieàu trò thuoác Thuoác cho chæ ñònh baét buoäc THA gñ1 140 90 159 hoaëc 99 Caàn Lôïi tieåu cho haàu heát tröôøng hôïp; coù theå UCMC, cheïn thuï theå AGII, cheïn beâta; UC calci hoaëc phoái hôïp Thuoác cho chæ ñònh baét buoäc THA gñ2 >160 hoaëc > 100 Caàn Phoái hôïp 2 thuoác/ haàu heát tröôøng hôïp Thuoác cho chæ ñònh baét buoäc HA ttr, mmHg vaø < 80 Coù chæ ñònh baét buoäc Khuyeán khích TL : JNC 7. JAMA 2003 ; 289 : 2560-2572 3 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN Phaân ñoä THA cuûa hoäi tim maïch vaø hoäi THA Chaâu AÂu Möùc ñoä HAtth Lyù töôûng < 120 Bình thöôøng 120-129 Bình thöôøng cao 130-139 THA ñoä 1 (nheï) 140-159 90-99 THA ñoä 2 (vöøa) 160-179 THA ñoä 3 (naëng) > 180 THA taâm thu ñôn thuaàn > 140 HAttr < 80 80-84 85-89 100-109 > 110 < 90 TL : ESH/ESC Guidelines Committee 2003. Hypertension 2003 ; 21 : 1011-1053 4 Cập nhật về cđ và đt bệnh THA 2009 Ngöôõng ñònh nghóa Taêng Huyeát AÙp/ phöông thöùc ño HA TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007 5 Cập nhật về cđ và đt bệnh THA 2009 Ñònh nghóa vaø Phaân ñoä huyeát aùp TL: Mancia G et al. European Heart Journal June 11, 2007 6 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN Taàn suaát taêng huyeát aùp ôû 3 quaàn theå daân chuùng 2000-2001 TL : Gu D et al. Hypertension 2002 ; 40 : 925 7 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN Caùc yeáu toá beänh sinh cuûa THA         Yeáu toá di truyeàn Taêng hoaït giao caûm Taêng hoaït maïch maùu vaø taùi caáu truùc maïch maùu Ñoä cöùng ñoäng maïch Heä thoáng renin – angiotensin Aldosterone Muoái natri Nitric oxide (NO) vaø Endothelin 8 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN Chöùng côù di truyeàn trong THA  Töông quan veà THA giöõa sinh ñoâi ñoàng hôïp töû (monozygotic) so vôùi sinh ñoâi dò hôïp töû  Töông quan veà THA/ gia ñình  Xaùc ñònh ñöôïc 10 gens/ THA *  Hoäi chöùng Liddle TL: * Lifton RP et al. Cell 2001; 104: 545 - 546 9 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN HOÄI CHÖÙNG LIDDLE: BEÄNH THA DI TRUYEÀN  Ñoät bieán gene cuûa ASSC (amiloride sensitive sodium channel)  Nhieãm saéc theå thöôøng, troäi  Ñaëc ñieåm:* THA do taêng theå tích, renin thaáp, aldosterone thaáp * Beänh khu truù trong thaän  Ñieàu trò: triamterene, amiloride  25% THA khaùng trò do hoaït hoùa ASSC => THA khaùng trò, caàn tìm h/c Liddle 10 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN ÑOÄ CÖÙNG ÑOÄNG MAÏCH: YEÁU TOÁ BEÄNH SINH THA TAÂM THU TL : O’Rourke M. Mechanical principles in arterial disease. Hypertension 1995; 26: 2 - 9 11 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN Söï taïo laäp angiotensin vaø taùc ñoäng cuûa chaát naøy leân cô quan 12 TL : Goodfrend et al. Angiotensin receptors and their antagonists. N. Engl J Med 1996 ; 334 : 1649-1654 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN Nguyeân nhaân THA  85-95% khoâng tìm ñöôïc nguyeân nhaân : THA tieân phaùt 13 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN Nguyeân nhaân THA ôû ngöôøi lôùn             Heïp ñoäng maïch thaän Beänh nhu moâ thaän Hoäi chöùng Conn Hoäi chöùng Cushing Taêng saûn thöôïng thaän sinh duïc U tuûy thöôïng thaän Cöôøng giaùp hay nhöôïc giaùp Heïp eo ÑMC THA lieân quan ñeán thai kyø Hoäi chöùng ngöng thôû khi nguû Do thuoác vieân ngöøa thai Do taêng aùp löïc noäi soï : böôùu naõo, vieâm naøo, toan maùu hoâ haáp TL : Phaïm Nguyeãn Vinh vaø c/s. Beänh hoïc tim maïch 2006, NXB Y hoïc, p.242 14 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN Nguyeân nhaân THA ôû treû em  Sô sinh : o Heïp ñoäng maïch thaän hoaëc huyeát khoái ñoäng maïch thaän o Baát thöôøng caáu truùc thaän baåm sinh o Heïp eo ÑMC o Loaïn saûn pheá quaûn phoåi  Treû < 6 tuoåi o Beänh vieâm vaø beänh caáu truùc thaän o Heïp eo ÑMC o Heïp ñoäng maïch thaän o Böôùu Wilms  Treû 6-10 tuoåi o Beänh vieâm vaø beänh caáu truùc thaän o Heïp ñoäng maïch thaänBeänh nhu moâ thaänTHA tieân phaùt o Treû vò thaønh nieân THA tieân phaùt o Beänh nhu moâ thaän 15 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN Trieäu chöùng cô naêng  Do HA cao  Do beänh maïch maùu cuûa THA  Do beänh caên gaây ra THA (THA thöù phaùt) 16 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN Trieäu chöùng cô naêng do HA cao      Nhöùc ñaàu Xaây xaåm Hoài hoäp Deã meät Baát löïc 17 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN T/c cô naêng do beänh maïch maùu cuûaTHA       Chaûy maùu muõi Tieåu ra maùu Môø maét Côn thieáu maùu naõo thoaùng qua Côn ñau thaét ngöïc Khoù thôû do suy tim 18 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN T/c cô naêng do beänh caên gaây ra THA  Cöôøng Aldosterone : uoáng nhieàu, tieåu nhieàu, yeáu cô do haï kali maùu  Hoäi chöùng Cushing  U tuûy thöôïng thaän : nhöùc ñaàu, hoài hôïp, toaùt moà hoâi, xaây xaåm tö theá 19 BEÄNH TAÊNG HUYEÁT AÙP : CÔ CHEÁ, DÒCH TEÃ, LAÂM SAØNG VAØ CHAÅN ÑOAÙN Trieäu chöùng thöïc theå       Quan saùt chung So saùnh maïch vaø HA chi treân chi döôùi So ñaùy maét Sôø vaø nghe ÑM caûnh Khaùm buïng Khaùm chi döôùi 20