Tài liệu Thay vinh benh phoi man tac nghen va benh tim mach [compatibility mode]

BỆNH PHỔI MẠN TẮC NGHẼN VÀ BỆNH TIM MẠCH (Chronic Obstructive Pulmonary Disease and Cardiovascular Disease) PGS.TS. Phạm Nguyễn Vinh Đại học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch Bệnh viện Tim Tâm Đức Viện Tim Tp. HCM 1 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Định nghĩa bệnh phổi mạn tắc nghẽn • Bệnh phổi mạn tắc nghẽn (COPD): – Hạn chế thông khí không hồi phục hoàn toàn • Bao gồm: – Phế khí thũng (emphysema) – Viêm phế quản mạn + nghẽn đường thở mạn – Bệnh đường thở nhỏ (small airways disease) 2 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Ba thể bệnh của bệnh phổi mạn tắc nghẽn TL: Estrada Y Martin RM, Brown SD. In Cardiovascular Medicine, ed by Willerson, Cohn, Wellens, Holmes; Springer 3rd ed 2007, p. 2247-2262 3 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Tầm quan trọng của COPD • Hoa Kỳ: > 16 triệu COPD; nguyên nhân tử vong hàng thứ 4 (1997)*, thứ 3 (2003)** • Thế giới: bệnh nhân COPD ngày càng tăng • Năm 2020: nguyên nhân tử vong hàng thứ 3 thế giới (hiện nay hàng thứ 6) TL:*Reilly JJ et al. In Harrison’s Principles of Internal Medicine, 17th ed, 2008, McGraw Hill, p 1635-1643 ** National Heart, Lung and Blood Institute, 2003, Report No 03-5229 4 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Bốn nguyên nhân tử vong hàng đầu tại Hoa Kỳ từ 1980-2002 TL: Estrada Y Martin RM, Brown SD. In Cardiovascular Medicine, ed by Willerson, Cohn, Wellens, Holmes; Springer 3rd ed 2007, p. 2247-2262 5 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Các yếu tố nguy cơ của COPD • • • • • • Thuốc lá Tăng đáp ứng đường thở (co phế quản) Nhiễm trùng phổi nhiều lần: còn cần chứng minh Phơi nhiễm từ môi trường: mỏ, xí nghiệp dệt… Ô nhiễm không khí: khói, bụi Yếu tố di truyền: – Thiếu α 1- antitrypsin – Các yếu tố khác: còn cần xác định TL: Reilly JJ et al. In Harrison’s Principles of Internal Medicine, 17th ed, 2008, McGraw Hill, p 1635-1643 6 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Các điểm chính gợi ý thiếu α 1- antitrypsin • • • • Phế khí thũng nhiều nhất ở thùy dưới phổi COPD ở tuổi 40 Tiền sử gia đình bị COPD ở tuổi trẻ Phế khí thũng kiểu xuyên tiểu thùy (panlobular emphysema) 7 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Thể tích khí thở ra tối đa trong 1 giây (FEV1)/ số lượng gói thuốc trong năm 8 TL: Burrows R et al. Am Rev Respir Dis 115: 95, 1977 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Sinh bệnh học của phế khí thũng • • ECM: extracellular matrix MMP: matrix metalloproteinase TL: Reilly JJ et al. In Harrison’s Principles of Internal Medicine, 17th 9 ed, 2008, McGraw Hill, p 1635-1643 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Tiêu chuẩn GOLD về độ nặng của COPD TL: Reilly JJ et al. In Harrison’s Principles of Internal Medicine, 17th ed, 2008, McGraw Hill, p 1635-1643 10 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Khác biệt giữa bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh hen phế quản TL: Estrada Y Mantin RM, Brown SD. In Cardiovascular Medicine, ed by Willerson, Cohn, Wellens, Holmes; Springer 3rd ed 2007, p. 2247-2262 11 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch CT ngực/ bệnh nhân COPD đã ghép phổi trái TL: Reilly JJ et al. In Harrison’s Principles of Internal Medicine, 17th 12 ed, 2008, McGraw Hill, p 1635-1643 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Cận lâm sàng giúp chẩn đoán bệnh phổi mạn tắc nghẽn • X-quang ngực: – Phế khí thũng nặng – Các biến chứng/ COPD • CT phổi = rất tốt chẩn đoán phế khí thũng • Khảo sát chức năng phổi: FEV1, FVC, FEV1/FVC, TLC, RV – Khó thở khi FEV1 < 60% dự trù FVC: forced vital capacity TLCL: total lung capacity RV: Residual volume FEV1: forced expiratory volume in 1 second 13 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Phim ngực thẳng và nghiêng/ Phế khí thũng b/n nữ TL: Estrada Y Mantin RM, Brown SD. In Cardiovascular Medicine, ed by Willerson, Cohn, Wellens, Holmes; Springer 3rd ed 2007, p. 2247-2262 14 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch CT ngực ngang carina/ Phế khí thũng TL: Estrada Y Martin RM, Brown SD. In Cardiovascular Medicine, ed by Willerson, Cohn, Wellens, Holmes; Springer 3rd ed 2007, p. 2247-2262 15 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Chẩn đoán phân biệt COPD • • • • Hen phế quản Sợi hóa dạng nang (cystic fibrosis) Dãn phế quản (Bronchiectasis) Thuyên tắc phổi 16 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Tương quan giữa suy tim phải với bệnh phổi mạn tính và tăng áp động mạch phổi 17 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Nguyên nhân của tâm phế (cor pulmonale) và suy tim phải do tăng áp phổi • COPD • Các bệnh phổi khác dẫn đến giảm oxy mạn • Suy tim trái 18 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Dạng thất phải người bình thường và người tăng áp phổi 19 TL: Bogaard HJ et al. Cardiology, ed by Crawford MH, DiMarco JP, Paulus WJ. Mosby 2010, 3rd ed, p. 1159-1170 Bệnh phổi mạn tắc nghẽn và bệnh tim mạch Định nghĩa TAĐMP/ bệnh nhân COPD • Áp lực ĐMP trung bình (mPAP)> 20 mmHg • m PAP Є 20-35 mmHg: ít ảnh hưởng đến lâm sàng COPD • m PAP Є 35-45 mmHg: nặng vừa • m PAP > 45 mmHg: rất nặng • TL: Bogaard HJ et al. Cardiology, ed by Crawford MH, DiMarco JP, Paulus WJ. Mosby 2010, 3rd ed, p. 1159-1170 20