Tài liệu Skkn xây dựng mối quan hệ giữa hiệu trưởng với hội cha mẹ học sinh trong công tác xã hội hoá giáo dục ở trường tiểu học

Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 Kinh nghiÖm X©y dùng mèi quan hÖ gi÷a hiÖu trëng víi héi cha mÑ häc sinh trong c«ng t¸c x· héi ho¸ gi¸o dôc ë tr êng tiÓu häc thÞ trÊn Thèng NhÊt giai ®o¹n 2005 – 2010. A.§Æt vÊn ®Ò I.Lêi nãi ®Çu Một trong những nhiệm vụ quan trọng, mất nhiều thời gian, công sức và đặc biệt là sự tâm huyết của người hiệu trưởng trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý, xây dựng và phát triển nhà trường là làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục. Công tác xã hội hoá giáo dục rất đa dạng, phong phú nó phụ thuộc vào đặc điểm tình hình kinh tế, xã hội, mặt bằng dân trí, vị trí cấp học, vị trí trường học, tầm quan trọng của từng loại trường; phụ thuộc vào sự quan tâm của lãnh đạo ngành, của chính quyền địa phương; phụ thuộc vào mức độ hiểu biết về trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền lợi của người học, của phụ huynh và nhân dân trong khu vực với việc phát triển giáo dục trên địa bàn. Địa phương thị trấn Thống Nhất được thành lập từ năm 1957 trên cơ sở nông trường quân đội. Được sự quan tâm của các cấp, giáo dục trên địa bàn cũng liên tục phát triển cùng với sự phát triển kinh tế xã hội qua các thời kỳ. Từ khi được chia tách ổn định trường tiểu học Thống Nhất đã có bước phát triển mạnh và tương đối ổn định, nhất là từ khi có phong trào xây dựng trường Chuẩn Quốc gia. Địa phương Thống Nhất nói chung và trường tiểu học Thống Nhất nói riêng là một trong những đơn vị đi đầu trong phong trào này. Năm 2001 nhà trường được công nhận là trường chuẩn Quốc gia giai đoạn 1996 – 2000. Để tiếp tục duy trì và phát triển nhà trường vấn đề đặt ra cho các cấp lãnh đạo đặc biệt là lãnh đạo nhà trường trong đó vai trò hết sức quan trọng của người hiệu trưởng là phải biết phân tích lựa chọn, từ đó kết hợp các điều kiện sẵn có, khai thác các tiềm năng vốn có tạo thành sức mạnh, động lực phát triển nhà trường trong thời kỳ mới. Cần thiết phải hiểu và thực hiện có chiều sâu phát triển giáo dục bằng con đường xã hội hoá. 1 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 Trong việc thực hiện vấn đề xã hội hóa giáo dục ở nước ta nói chung và ở trường tiểu học Thống Nhất nói riêng hiện nay, vai trò của Ban đại diện Cha me học sinh (BĐD CMHS) trong các trường là hết sức quan trọng. Bởi lẽ, đây vừa là một tổ chức, vừa là cầu nối giữa nhà trường với xã hội. Một BĐD CMHS hoạt động có hiệu quả sẽ là cánh tay đắc lực góp phần hỗ trợ nhà trường thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ giáo dục, đồng thời tạo sự tương tác tích cực giữa ba đối tượng: Gia đình – Nhà trường – Xã hội trong quá trình giáo dục nhân cách học sinh. Hiểu rõ vai trò của mình, trong những năm qua, BĐD CMHS Trường tiểu học thị trấn Thống Nhất luôn ra sức phấn đấu, kiện toàn tổ chức để cùng nhà trường thực hiện thắng lợi những nhiệm vụ đề ra. Với vị trí là trường Tiểu học trong hệ thống giáo dục phổ thông, nhà trường có nhiều thuần lợi song cũng không ít khó khăn trong việc thực hiện xã hội hoá giáo dục. Trường tiểu học Thống Nhất có những thuận lợi cơ bản là: Trường đóng trên địa bàn có mặt bằng dân trí cao; được sự quan tâm, chăm lo của các cấp lãnh đạo ngành cũng như chính quyền địa phương, song cũng gặp nhiều khó khăn đó là: Nguồn ngân sách địa phương quá eo hep nên phần kinh phí giành cho phát triển CSVC trường lớp không đáp ứng được yêu cầu; không có các mạnh thường quân ủng hộ nên lựa chọn khả thi nhất là lấy hội cha me học sinh làm nòng cốt trong công tác xã hội hoá giáo dục là một lựa chọn phù hợp. Xin trích dẫn một số ý kiến của lãnh đạo nhà trường và lãnh đạo Hội Cha Me học sinh nhà trường để minh chứng cho sự lựa chọn này:………………………… Ban đại diện CMHS–“Cánh tay đắc lực của nhà trường”…………….. Nếu không nhờ sự hỗ trợ của BĐD CMHS thì có lẽ nhiều phong trào, nhiều hoạt động trường sẽ không thực hiện nổi bởi lẽ nguồn kinh phí được cấp từ ngân sách là có hạn, trong khi đó nhu cầu xây dựng phong trào, tổ chức các hoạt động thì ngày càng tăng lên. BĐD CMHS còn tổ chức được những hoạt động giúp nâng cao chất lượng học tập của học sinh. Điển hình là phối hợp cùng các tổ chuyên môn trong trường mở các lớp bồi dưỡng học sinh yếu, thường xuyên tổ chức tặng quà 2 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 cho các em học sinh đạt thành tích tốt trong học tập hay trong các cuộc thi nhằm động viên kịp thời những thành quả mà các em đạt được. Ngoài ra, BĐD CMHS Trường cũng thường xuyên thăm hỏi, vận động các em học sinh bỏ học trở lại trường… Chủ yếu ở tấm lòng: Ông Nguyễn Đình Toản; Nguyễn Quốc Nam – Trưởng BĐD CMHS Trường khẳng định “Chúng tôi làm việc này chủ yếu là ở tấm lòng, giúp được các em học sinh, các thầy cô chừng nào là chúng tôi cảm thấy vui chừng ấy.” Các ông còn cho biết thêm, cũng nhờ BĐD CMHS hoạt động có hiệu quả mà bà con nhân dân ngày càng tín nhiệm, sẵn sàng đóng góp khi có nhu cầu chính đáng. Chung tay góp sức : Có thể nói, một trong những nhân tố góp phần vào sự thành công trong hoạt động của BĐD CMHS nhà trường chính là sự đồng tâm nhất trí của tập thể cha me học sinh, sự tâm huyết của BĐD và sự ủng hộ nhiệt tình của các các cựu giáo viên, cựu học sinh của trường. Trong nhà trường Hiệu trưởng là người tổ chức, lãnh đạo và quản lý mọi hoạt động của nhà trường. Hiệu trưởng có trách nhiệm xây dựng môi trường giáo dục thuận lợi. Xây dựng sự phối hợp của liên ngành chức năng đối với giáo dục đào tạo, phối hợp với các ban ngành có liên quan đến giáo dục: Y tế, Thể dục thể thao, Dân số môi trường, Ban chăm sóc và bảo vệ trẻ em… cùng chăm sóc, giáo dục học sinh. Huy động các lực lượng xã hội tham gia vào giáo dục: Đoàn thanh niên, Hội nông dân, Hội chữ thập đỏ, Hội cựu chiến binh…Huy động các nguồn đầu tư trong xã hội cho giáo dục: Ngân sách Nhà nước, đóng góp của Hội cha me học sinh, hỗ trợ của các lực lượng xã hội khác, của chính quyền địa phương, đơn vị kết nghĩa, các nhà tài trợ...Tranh thủ sự lãnh đạo của Đảng bộ địa phương, sự chỉ đạo của ngành giáo dục. Phối hợp với phụ huynh học sinh thành lập Hội cha me học sinh; phối hợp với các tổ chức cơ sở, cộng đồng dân cư nơi học sinh ở đó để giáo dục học sinh. 3 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 Tõ khi ®îc bæ nhiÖm lµm HiÖu trëng nhµ trêng th¸ng 4 n¨m 2005 ®Õn nay, tõ mét trêng tiÓu häc cßn thiÕu mét sè tiªu chuÈn cña trêng chuÈn quèc gia giai ®o¹n I, ®Õn nay ®· ph¸t triÓn thµnh trêng chuÈn Quèc gia møc ®é II ®Çu tiªn cña huyÖn; lµ ®¬n vÞ dÉn ®Çu trong phong trµo thi ®ua gia ®o¹n 2005 – 2010 cña gi¸o dôc Thanh Ho¸; ®îc tÆng Hu©n ch¬ng lao ®éng h¹ng Ba; ®îc t»ng cê thi ®ua cho ®¬n vÞ dÉn ®Çu… Cã ®îc kÕt qu¶ nµy lµ do nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã cã vai trß ®Æc biÖt quan träng lµ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c x· héi ho¸ gi¸o dôc. §Ó lµm tèt c«ng t¸c nµy th× vai trß quyÕt ®Þnh lµ mèi quan hÖ Gia ®×nh – Nhµ trêng – X· héi, mµ viÖc x©y dùng c¸c mèi quan hÖ nµy chñ yÕu lµ do ngêi HiÖu trëng x©y dùng. ChÝnh v× vËy b¶n th©n t«i ®· tËp trung nghiªn cøu thùc hiÖn vÊn ®Ò: “X©y dùng mèi quan hÖ gi÷a hiÖu trëng víi Héi Cha mÑ häc sinh trong c«ng t¸c x· héi ho¸ gi¸o dôc” vµ ®· ®¹t ®îc hiÖu qu¶ râ rÖt. §©y lµ mét bµi häc kinh nghiÖm ®· thµnh c«ng trong c«ng t¸c qu¶n lý cña ngêi hiÖu trëng ë trêng tiÓu häc thÞ trÊn Thèng NhÊt. II.Thùc tr¹ng cña c«ng t¸c phèi hîp gi÷a hiÖu trëng vµ héi cha me häc sinh ë trêng tiÓu häc Thèng NhÊt. 1. Quan niÖm vÒ vÞ trÝ, vai trß cña Héi Cha mÑ häc sinh . Trong những năm trước 2005 Hội Cha me học sinh nhà trường cũng đã duy trì hoạt động đều và cũng đã có những thành công nhất định song chỉ dừng lại ở mức độ tổ chức hội nghị mỗi năm một lần để nghe nhà trường báo cáo kết quả học tập của học sinh; nghe kết quả đóng góp các khoản tiền mà nhà trường được phép thu. Hội chưa có điều lệ để hoạt động; chưa phát huy hết vai trò của mình trong việc hỗ trợ các hoạt động của nhà trường; chưa phát triển song hành cùng với sự phát triển của nhà trường. Đặc biệt là các chi hội trưởng ở các lớp chưa thấy được vị trí, vai trò của mình, nhiều người chưa tâm huyết với công việc được giao. Nhận thức của lãnh đạo nhà trường về vị trí, vai trò của Hội Cha me học sinh đôi lúc chưa thật đầy đủ; văn bản pháp lý xác định về quan hệ giữa hiệu trưởng với ban Đại diện Hội Cha me học sinh còn thiếu. Hoạt động của hiệu trưởng chủ yếu dựa vào trách nhiệm và sự nhiệt tình cá nhân; ít ràng buộc lẫn nhau dấn đến dễ thiếu trách nhiệm trong công việc. 4 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 Như vậy có thể nói cả nhà trường và Hội Cha me học sinh đều nhận thức chưa thật đầy đủ về vị trí, vai trò, của Hội Cha me học sinh nên chưa có sự phối hợp chặt chẻ, hoạt động chưa đạt hiệu quả cao. 2. Trách nhiệm của Hội Cha mẹ học sinh. Mặc dù cha me nào cũng dành sự quan tâm đặc biệt cho con cái, sẵn sàng tạo mọi điều kiện thuần lợi nhất cho con em đến trường, cho việc học tập của con em song, sự quan tâm đó phần nhiều thuộc về cá nhân, chưa thật sự chú trọng đến hoạt động hội nên trong thời gian qua sự quan tâm đó chưa đồng đều giữa các gia đình, thiếu thống nhất cao trong tổ chức nên phong trào học tập, rèn luyện của học sinh; sự quan tâm đến cơ sở vật chất, điều kiện học tập chung cho cả trường chưa được đề cao, chưa có tính mặt bằng. Hội Cha me học sinh còn hoạt động chưa thường xuyên, hiệu quả chưa cao; mới chủ yếu tổ chức được các hội nghị toàn thể và thường kỳ vào đầu và cuối các năm học. Việc tuyên truyền của hội về trách nhiệm của gia đình, của cha me học sinh đối với nhà trường, đối với sự nghiệp phát triển giáo dục chưa thường xuyên, chưa sâu rộng; chưa được thể hiện bằng những kế hoạch, việc làm cụ thể. Hoạt động hội chưa đạt được kết quả cao; chưa có tính độc lập tương đối, hoàn toàn lệ thuộc vào kế hoạch của nhà trường. 3. C¬ së ph¸p lý cña Héi cha mÑ häc sinh. Từ tháng 3 năm 2008 trở về trước, Hội Cha me học sinh hoạt động theo nhu cầu là chính, chưa có điều lệ nên chưa có cơ sở pháp lý để nâng cao hiệu quả hoạt động. Ngày 28/3/2008 Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành điều lệ Ban đại diện cha me học sinh, nêu rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Ban đại diện cha me học sinh trường. Nghĩa vụ của ban đại diện cha me học sinh trường. 5 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 Phối hợp với hiệu trưởng nhà trường tổ chức thực hiện nhiệm vụ theo nghị quyết của cuộc họp đầu năm học, thực hiện các hoạt động giáo dục trong từng thời gian do Ban đại diện cha me học sinh trường đề ra. Phối hợp với hiệu trưởng hướng dẫn, tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chủ trương chính sách về giáo dục đối với cha me học sinh nhằm nâng cao trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ, giáo dục học sinh. Phối hợp với hiệu trưởng tổ chức giáo dục học sinh hạnh kiểm yếu tiếp tục rèn luyện trong dịp nghỉ hè ở địa phương. Phối hợp với hiệu trưởng giáo dục đạo đức cho học sinh; bồi dưỡng, khuyến khích học sinh giỏi, giúp đỡ học sinh yếu kém; giúp đỡ học sinh nghèo, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh khuyết tật, tàn tật; vận động học sinh đã bỏ học trở lại tiếp tục đi học; động viên cán bộ, giáo viên, nhân viên tích cực nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục toàn diện. Hướng dẫn về công tác tổ chức và hoạt động cho các Ban đại diện cha me học sinh lớp. Quyền của Ban đại diện cha me học sinh trường: Quyết định triệu tập các cuộc họp sau khi đã thống nhất với hiệu trưởng. Căn cứ ý kiến của các Ban đại diện cha me học sinh lớp để kiến nghị với hiệu trưởng về những biện pháp cần thiết nhằm thực hiện nhiệm vụ năm học của trường và về quản lý học tập của học sinh. Quyết định chi tiêu để cải thiện điều kiện học tập, chăm sóc giáo dục học sinh từ nguồn đóng góp, tài trợ tự nguyện theo quy định. Trách nhiệm của hiệu trưởng nhà trường. Tạo điều kiện thực hiện Điều lệ Ban đại diện cha me học sinh, ủng hộ hoạt động của cha me học sinh thực hiện nghị quyết đầu năm học. 6 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 Định kỳ tổ chức cuộc họp với Ban đại diện cha me học sinh trường, Ban đại diện cha me học sinh lớp để tiếp thu ý kiến của Ban đại diện và cha me học sinh về công tác quản lý của nhà trường, biện pháp phối hợp giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn, vận động học sinh bỏ học trở lại lớp, giải quyết kiến nghị của cha me học sinh, góp ý kiến đối với hoạt động của các Ban đại diện cha me học sinh. Nhà trường cử đại diện ban giám hiệu làm nhiệm vụ thường xuyên phối hợp với Ban đại diện cha me học sinh trường trong việc tổ chức hoạt động của các Ban đại diện cha me học sinh và hoạt động của cha me học sinh. Các văn bản này là cơ sở pháp lý để xây dựng mối quan hệ giữa hiệu trưởng với ban đại diện cha me học sinh nhà trường. b. gi¶i quyÕt vÊn ®Ò I.C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn mèi quan hÖ. 1.X¸c ®Þnh vÒ t tëng: Hiệu trưởng nhà trường phải ưu tiên về thời gian, trí tuệ, phải có kế hoạch cụ thể trong việc xây dựng và phát triển Hội cha me học sinh của nhà trường; thực sự coi Hội cha me học sinh là lực lượng chủ yếu và nồng cốt trong công tác xã hội hoá giáo dục. Chú trọng trong công tác tham mưu, phối hợp; tôn trọng tính độc lập của hội trong công tác. Trong công tác phối hợp phải bảo đảm phương châm 3 cïng: Cïng biÕt – Cïng bµn – Cïng lµm. 2. Tuyªn truyÒn ®êng lèi, chñ tr¬ng cña §¶ng vÒ x· héi ho¸ gi¸o dôc.. Thông qua các kỳ họp, các cuộc tiếp xúc, thông qua các phương tiện thông tin của địa phương; của trường phổ biến, tuyên truyền chủ trương chính sách của Đảng và nhà nước về công tác xã hội hoá giáo dục, cập nhật những quy định mới nhất về phát triển giáo dục đào tạo trong giai đoạn hiện nay. 3. X©y quy chÕ phèi hîp gi÷a Ban ®¹i diÖn Héi cha mÑ häc sinh víi HiÖu tr ëng. Dựa trên các văn bản hiện hành của cấp trên nhất là điều lệ Ban đại diện cha me học sinh và thực tế của nhà trường, hiệu trưởng và trưởng ban đại diện hội CMHS chủ động xây dựng quy chế phối hợp hoạt động giữa hiệu trưởng và ban đại 7 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 diện hội CMHS. Quy chế nêu rõ trách nghiệm, nghĩa vụ của mỗi bên, trách nhiệm phối hợp của 2 bện; tính độc lập tương đối của mỗi bên (điều này rất quan trọng làm cho Hội cha me học sinh thấy được sự tôn trọng, trông đơị của nhà trường vào Hội. Từ đó kích thích lòng tự hào, mong muốn tham gia vào công tác phát triển giáo dục của nhà trường). Nội dung quy chế gồm: Tr¸ch nhiÖm cña hiÖu trëng a) Tạo điều kiện thực hiện Điều lệ Ban đại diện cha me học sinh, ủng hộ hoạt động của cha me học sinh thực hiện nghị quyết đầu năm học. b) Định kỳ tổ chức cuộc họp với Ban đại diện cha me học sinh trường, Ban đại diện cha me học sinh lớp để tiếp thu ý kiến của Ban đại diện và cha me học sinh về công tác quản lý của nhà trường, biện pháp phối hợp giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn, vận động học sinh bỏ học trở lại lớp, giải quyết kiến nghị của cha me học sinh, góp ý kiến đối với hoạt động của các Ban đại diện cha me học sinh. c) Nhà trường cử đại diện Ban giám hiệu làm nhiệm vụ thường xuyên phối hợp với Ban đại diện cha me học sinh trường trong việc tổ chức hoạt động của các Ban đại diện cha me học sinh và hoạt động của cha me học sinh. d) Cung cấp các văn bản pháp quy về hoạt động của Hội, thường xuyên cập nhật các thông tin, các văn bản mới với lãnh đạo Hội. e) Tạo điều kiện thuận lợi về thời gian, địa điểm, các phương tiện vật chất cần thiết , các điều kiện đảm bảo cho Hội sinh hoạt. Tr¸ch nhiÖm cña Héi cha mÑ häc sinh. a) Phối hợp với hiệu trưởng nhà trường tổ chức thực hiện nhiệm vụ theo nghị quyết của cuộc họp đầu năm học, thực hiện các hoạt động giáo dục trong từng thời gian do Ban đại diện cha me học sinh trường đề ra. 8 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 b) Phối hợp với hiệu trưởng hướng dẫn, tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chủ trương chính sách về giáo dục đối với cha me học sinh nhằm nâng cao trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ, giáo dục học sinh. c) Phối hợp với hiệu trưởng tổ chức giáo dục học sinh hạnh kiểm yếu tiếp tục rèn luyện trong dịp nghỉ hè ở địa phương. d) Phối hợp với hiệu trưởng giáo dục đạo đức cho học sinh; bồi dưỡng, khuyến khích học sinh giỏi, giúp đỡ học sinh yếu kém; giúp đỡ học sinh nghèo, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh khuyết tật, tàn tật; vận động học sinh đã bỏ học trở lại tiếp tục đi học; động viên cán bộ, giáo viên, nhân viên tích cực nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục toàn diện. đ) Hướng dẫn về công tác tổ chức và hoạt động cho các Ban đại diện cha me học sinh lớp. e) Phối hợp với tổ chức Đội TNTP và Nhi đồng; Chi hội chữ thập đỏ; Chi hội khuyến học của nhà trường trong công tác tuyên truyền giáo dục; tham hỏi động viên, tạo điều kiện để học sinh có hoàn cảnh khó khăn có được những điều kiện tối thiểu đến trường. Quyền của Ban đại diện cha mẹ học sinh trường: a) Quyết định triệu tập các cuộc họp sau khi đã thống nhất với hiệu trưởng. b) Căn cứ ý kiến của các Ban đại diện cha me học sinh lớp để kiến nghị với hiệu trưởng về những biện pháp cần thiết nhằm thực hiện nhiệm vụ năm học của trường và về quản lý học tập của học sinh. c) Quyết định chi tiêu để cải thiện điều kiện học tập, chăm sóc giáo dục học sinh từ nguồn đóng góp, tài trợ tự nguyện theo quy định. Quy định về trao đổi thông tin giữa hiệu trưởng với trưởng ban đại diện trường, lớp và phụ huynh học sinh: Hiệu trưởng có trách nhiệm cung cấp văn bản về kết quả học tập, rèn luyện của học sinh toàn trường cho hội. Trao đổi thông 9 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 tin bằng điện thoại cá nhân; bằng đăng tin trên Website của trường, giúp hội in và chuyển giấy mời họp đến từng phụ huynh học sinh. 4. T¹o ®iÌu kiÖn thuËn lîi, duy tr× hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ban ®¹i diÖn héi Cha mÑ häc sinh. - Về văn bản: Tạo fiel dữ liệu lưu trữ các văn bản, hồ sơ của Hội cha me học sinh trên máy vi tính của trường và trên website của trường để cán bộ hội và phụ huynh thuận tiện trong truy cập và sử dụng. In ấn các văn bản, báo cáo của trường chuyển đến đại diện cha me học sinh lớp, trường. - Về điều kiện làm việc: Ưu tiên tạo điều kiện về phòng họp; thiết bị trình chiếu, nghe nhìn, văn phòng phẩm, nguồn điện, lực lượng phục vụ các hội nghị của hội. - Ưu tiên cử lãnh đạo nhà trường tham dự các buổi sinh hoạt của hội. - Thường xuyên viết bài, đưa tin về kết quả hoạt động hội trên các phương tiện thông tin của trường, của địa phương. II .C¸c biÖn ph¸p tæ chøc thùc hiÖn 1. X¸c ®Þnh râ vÞ trÝ, vai trß, tr¸ch nhiÖm cña HiÖu trëng trong viÖc tæ chøc, duy tr× ho¹t ®éng, ph¸t huy vai trß cña Héi Cha MÑ häc sinh. Căn cứ vào các văn bản hiện có; điều kiện thực tế của hội, của trường, hiệu trưởng nhà trường phải xác định cho mình phải là người chủ động ( nhưng không làm lu mờ vai trò của lãnh đạo hội) và quyết định các vấn đề quan trọng trong định hướng hoạt động của hội để nhà trường có lợi nhiều nhất. Chủ động từ công tác tham mưu, đến tổ chức thực hiện, chủ động đề cao vai trò của lãnh đạo hội và của hội cha me học sinh. 2. Cung cÊp c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cña §¶ng, nhµ níc vÒ ho¹t ®éng cña nhµ trêng, cña héi cha mÑ häc sinh cho héi. Ngay từ đầu các năm học hoặc khi cấp trên có chủ trương mới, hiệu trưởng chủ động giới thiệu và cung cấp các văn bản cho hội thông qua lãnh đạo hội như: Điều lệ hội cha me học sinh; Điều lệ trường tiểu học 2007. quy định đánh giá xếp loại học sinh tiểu học, quy chế thi học sinh giỏi. Các văn bản về triển khai phong trào nói không với tiêu cực trong thi cử, nói không với bệnh thành tích trong giáo 10 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 dục; phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực bậc tiểu học; kế hoạch năm học hàng năm của nhà trường; kế hoạch chiến lược nhiều năm của nhà trường. Các tiêu chuẩn của trường chuẩn Quốc gia các mức độ. Các báo cáo sơ kết học kỳ, tổng kết năm học… các văn bản về triển khai các cuộc vận động từ thiện, nhân đạo trong nhà trường. 3. C«ng t¸c tham mu, phèi hîp cña hiÖu trëng. - Tham mu trong lùa chän nh©n sù ban ®¹i diÖn ®¶m b¶o ph¸t huy ®îc n¨ng lùc, së trêng, vÞ trÝ trong x· héi: Hiệu trưởng chủ động lựa chọn, giới thiệu các thành phần tham gia ban đại diện cha me học sinh theo các tiêu chí: Có tâm huyết với phong trào, có điều kiện tham gia được nhiều năm. Có uy tín trong phụ huynh học sinh, có uy tín với lãnh đạo địa phương, có sở trường trong giao tiếp, triển khai kế hoạch. Mời những đồng chí trong lãnh đạo địa phương , các tổ chức đoàn thể ở địa phương có con em đang học tại trường tham gia lãnh đạo hội… - Tham mu trong x©y dùng kÕ ho¹ch ho¹t ®éng: §¶m b¶o ®óng híng, ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶ tèi ®a. Đảm bảo tham mưu thực hiện đúng kế hoạch dự kiến của nhà trường chứ không làm thay. 4. T¹o dùng m«i trêng ho¹t ®éng cho Héi Cha mÑ häc sinh. Hiệu trưởng chủ động trong việc tham mưu xây dựng kế hoạch hoạt động hội phù hợp với thời gian, thời điểm, phù hợp với kế hoạch hoạt động của trường, bảo đảm không chồng chéo, không cồng kềnh. Chủ động mời hội CMHS tham gia các chương trình như: Lễ khai giảng các năm học; các đợt phát động thi đua; các phong trào trong nhà trường. Tham gia công tác phổ cập giáo dục tiểu học; tham gia duy trì sỹ số học sinh; tham gia thăm hỏi động viên, tặng quà học sinh ốm đau, học sinh có hoàn cảnh khó khăn kịp thời. Tham gia xây dựng kế họach và tham gia tổ chức các sự kiện của trường như: lễ khai trường, lễ công nhận trường học văn hoá cấp huyện; lễ công nhận trường chuẩn Quốc gia mức độ II; lễ đón nhận huân chương lao động hạng Ba. Tham gia đón tiếp các đoàn kiểm tra, đoàn thăm quan học tập quan trọng của trường. 11 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 Tổ chức các buổi giao lưu giữa CBGV – NV nhà trường với ban đại diện CMHS như: Giao lưu văn nghệ; giao lưu TDTT; Giao thừa, đốn xuân … Điều này đã tạo được không khí thân mật, hiểu biết, chia sẽ với nhà trường, thu hep khoảng cách nếu có giữa lãnh đạo nhà trường với hội CMHS. 5. X©y dùng mèi quan hÖ h÷a c¬ giøa hiÖu trëng vµ ban ®¹i ®¹i diÖn Héi Cha MÑ häc sinh võa ®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi võa b¶o ®¶m mèi liªn hÖ chÆt chÏ, cïng chung môc ®Ých trong ho¹t ®éng cña Héi Cha mÑ häc sinh. Mối quan hệ này được xác lập dựa trên các văn bản quy định chức năng nhiệm vụ của hiệu trưởng; của ban đại diện cha me học sinh do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, cũng như các văn bản về quy chế hoạt động và phối hợp công tác mà hai bên đã xây dựng. Các văn bản này đảm bảo sự hỗ trợ lẫn nhau để hoàn thành nhiệm vụ của mỗi bên. Ngoài ra để tạo thuận lợi cho công việc còn cần đến xây dựng mối quan hệ dựa trên sự hiểu biết về các cá nhân trong ban đại diện hội CMHS như có cùng những sở trường, sở đoản về thể dục thể thao, văn nghệ… Điều này tuy đơn giản nhưng mang lại không khí hiểu biết, thông cảm nên hiệu quả công việc lại rất cao. 6. X©y dùng mèi qua hÖ Nhµ trêng – Héi cha mÑ häc sinh – ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng. Nội dung này chính là thực hiện phối hợp Gia đình – Nhà trường - Xã hội trong công tác giáo dục. Những việc làm cụ thể là: - Thông qua các vị lãnh đạo hội CMHS là chức sắc ở địa phương tham mưu, đàm đạo, gặp gỡ tạo sự ủng hộ của từng cá nhân lãnh đạo địa phương đối với kế hoạch sẽ xây dựng. Để bảo đảm tính khách quan, lấy hội cha me học sinh làm nòng cốt trong công tác vận động. - Coi trọng giao dịch bằng văn bản của hội với chính quyền địa phương. 7. Giao ban ®Þnh kú, ®ét suÊt: 12 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 Hiệu trưởng và trưởng ban đại diện cha me học sinh trường; lớp tổ chức họp giao ban tại văn phòng nhà trường do Hiệu trưởng và trưởng ban đại diện cha me học sinh trường đồng chủ trì. a) Giao ban định kỳ: 5 lần trên /năm: đầu năm; giữa kỳ I; cuối kỳ I, giữa kỳ II và cuối năm. b) Giao ban đột xuất: Tuỳ điều kiện, tình hình cụ thể mà hiệu trưởng và trưởng ban đại diện hội cha me học sinh có thể hội ý nhanh để triệu tập giao ban đột xuất. 8.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng cô thÓ cña Héi trong nhµ trêng: HiÖu trëng nhµ trêng ®· tham mu ®Ó Héi cha mÑ häc sinh thùc hiÖn ®îc c¸c ho¹t ®éng cô thÓ sau: - Tham gia vËn ®éng cha mÑ häc sinh duy tr× tû lÖ chuyªn cÇn: Trong c¸c kú häp ban ®¹i diÖn Héi cha mÑ häc sinh giµnh mét thêi lîng cÇn thiÕt ®Ó lµm c«ng t¸c t×m hiÓu, tuyªn truyÒn ®Ó cha mÑ häc sinh chó ý t¹o ®iÒu kiÖn tèi ®a cho con em ®îc ®Õn trêng ®Çy ®ñ, ®Òu ®Æng, ®óng giê. Trëng ban ®¹i diÖn cha mÑ häc sinh líp kÕt hîp víi gi¸o viªn chñ nhiÖm th¨m hái ®éng viªn nh÷ng gia ®×nh cã con em gÆp khã kh¨n trong häc t©p kÞp thêi. Tæ chøc ký cam kÕt giµnh ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho con em tíi trêng, thi ®ua gi÷a c¸c líp vÒ duy tr× tû lÖ chuyªn cÇn cña häc sinh. - Th¨m hái ®éng viªn gia ®×nh héi viªn gÆp khã kh¨n, tÆng quµ nh©n dÞp tÕt lÔ: Hµng n¨m Héi cha mÑ häc sinh ®· kÕt hîp víi chi héi Ch÷ thËp ®á , chi héi KhuyÕn häc nhµ trêng th¨m vµ tÆng quµ nh: s¸ch vë, quÇn ¸o, ®å dïng häc tËp cho nh÷ng häc sinh hé nghÌo; häc sinh cã hoµn c¶nh khã kh¨n ®ét suÊt; hç trî tiÒn mÆt cho häc sinh èm ®au nÆng. - Tham mu víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng trong c«ng t¸c thu chi ë trêng häc: Hµng n¨m vµo ®Çu n¨m häc hiÖu trëng tham mu víi héi cha mÑ häc sinh x©y dùng c¸c kho¶n thu trong nhµ trêng vµ cïng víi héi tham gia héi nghÞ xem xÐt c¸c kho¶n thu trong nhµ trêng cô thÓ tõng n¨m do chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng tæ chøc. Sau ®ã héi c«ng khai c¸c kho¶n thu nµy tríc héi nghÞ toµn thÓ cha mÑ häc sinh. §ång thêi tham gia ®«n ®èc c«ng t¸c thu n¹p; gi¸m s¸t c«ng t¸c chi tiªu theo quy ®Þnh qu¶n lý tµi chÝnh hiÖn hµnh. ®¶m b¶o thu ®óng, thu ®ñ, thu kÞp thêi; thanh quyÕt to¸n quü héi râ rµng, chÝnh x¸c, kÞp thêi. - Tham c«ng t¸c x©y dùng CSVc nhµ trêng: Trong nh÷ng n¨m qua héi ®· ®ãng gãp kinh phÝ vµ trùc tiÕp tæ chøc x©y dùng ®îc: L¸t toµn bé s©n trêng b»ng g¹ch tuy nen; san lÊp s©n thÓ dôc cho häc sinh; mua tÆng nhµ trêng m¸y ph¸t ®iÖn hiÖn ®¹i, c«ng suÊt lín; mua tÆng nhµ trêng hÖ thèng ©m thanh hiÖn ®¹i. Trang thiÕt bÞ tr×nh 13 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 chiÕu phôc vô gi¶ng d¹y b»ng gi¸o ¸n ®iÖn tö; tÆng nhµ trêng toµn bé trang thiÕt bÞ phßng häp héi ®ång nhµ trêng. Trang bÞ qu¹t m¸t cho c¸c phßng häc, x©y dùng bån hoa c©y c¶nh ®Æc biÖt ®· cïng víi nhµ trêng tæ chøc ®îc phßng häc vi tÝnh cho häc sinh tõ n¨m 2005…tæng kinh phÝ gÇn 2 tØ ®ång. - Tham gia c«ng t¸c b¸n tró: Héi cha mÑ häc sinh cïng víi nhµ trêng tham gia vËn ®éng x©y dùng m« h×nh líp häc b¸n tró trong trêng tõ n¨m 2005. lóc ®Çu míi cã 01 líp víi 30 häc sinh ®¨ng ký hiÖn nay ®· cã 07 líp víi 230 häc sinh tham gia chiÕm tû lÖ trªn 53% häc sinh toµn trêng. §Æc biÖt héi chó ý c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t ®¶m b¶o vÖ sinh an toµn thùc phÈm cho bÕp ¨n b¸n tró cña nhµ trêng. - Tham gia c¸c ngµy ®¹i lÔ cña trêng: Mçi khi nhµ trêng tæ chøc ®¹i lÔ (lÔ khai tr¬ng x©y dùng vµ lÔ c«ng nhËn ®¬n vÞ v¨n ho¸ cÊp huyÖn; lÔ ®ã nhËn trêng chuÈn Quèc gia møc ®é II; lÔ ®ãn nhËn B»ng khen cña Thñ Tíng chÝnh phñ; lÔ ®ãn nhËn Hu©n ch¬ng lao ®éng h¹ng Ba; lÔ ®ãn nhËn Cê thi ®ua cña chñ tÞch UBND tØnh …) héi cha mÑ häc sinh ®Òu häp ®ét xuÊt huy ®éng kinh phÝ vµ trùc tiÕp huy ®éng nh©n lùc tham gia trang trÝ, v¨n nghÖ, tiÕp kh¸ch. Tæ chøc tÆng quµ cho nhµ trêng… - Quan t©m, ®éng viªn thÇy c« gi¸o trong c¸c dÞp lÔ tÕt: Trong c¸c dÞp nh kû niÖm ngµy nhµ Gi¸o ViÖt Nam; tÕt cæ truyÒn cña d©n téc Héi cha mÑ häc sinh ®Òu cã quµ tÆng c¸c thÇy c« gi¸o cña trêng ®iÒu nµy ®· cã t¸c dông ®éng viªn to lín, lµm t¨ng thªm lßng yªu nghÒ, g¾n bã víi m¸i trêng cña thÇy c« gi¸o. C. KÕt luËn – Bµi häc kinh nghiÖm. I. KÕt qu¶ nghiªn cøu: ThÓ hiÖn b»ng nh÷ng néi dung chÝnh trong b¶ng so s¸nh díi ®©y: TT Néi dung nghiªn cøu Tríc khi thùc hiÖn KÕt qña thùc hiÖn 1 VÞ trÝ vai trß cña HCMHS Cha râ rµng, chung Cã vÞ trÝ,vai trß, nhiÖm vô râ chung rµng vµ quan träng trong c«ng t¸c x· héi ho¸ gi¸o dôc 2 C¸c v¨n b¶n dïng trong Cha cã §Çy ®ñ, ph¸p quy, kÞp thêi sinh ho¹t héi 3 C«ng t¸c tham mu, phèi Cha tèt §¹t yªu cÇu, ®¶m b¶o mèi hîp cña hiÖu trëng. quan hÖ h÷u c¬ 4 M«i trêng ho¹t ®éng HÑp Cã ®iÒu kiÖn tham gia thóc ®Èy nhiÒu ho¹t ®éng 5 Quan hÖ gi÷a hiÖu trëng Cha hiÖu qu¶ G¾n bã, hiÖu qu¶ vµ HCMHS 14 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 6 Quan hÖ tay ba: gia ®×nh Cha tèt §¹t yªu cÇu – Nhµ trêng – X· héi 7 ChÕ ®é héi häp giao ban Cha cã Cã quy ®Þnh cô thÎ 8 HiÖu qu¶ ho¹t ®éng Cha cao HiÖu qu¶ cao, thiÕt thùc. II. Bµi häc kinh nghiÖm. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi nµy b¶n th©n t«i rót ra mét sè bµi häc kinh nghiÖm sau ®©y: 1)Tổ chức tốt công tác tuyên truyền: Hiệu trưởng phải làm tốt công tác tuyên truyền, phải bằng nhiều hình thức tuyên truyền đến cộng đồng như tuyên truyền trên phương tiện thông tin đại chúng, bằng hình thức liên hệ giữa lãnh đạo nhà trường với lãnh đạo địa phương, thông qua hội nghị phụ huynh học sinh, nêu gương tốt về công tác XHH giáo dục…………………………………………………………………….. 2) Xây dựng kế hoạch cụ thể: Hiệu trưởng phải xây dựng được kế hoạch dựa trên sự giải đáp như: Mục tiêu huy động là gì? Đối tượng nào? thời gian? Phân công ai giữ vai trò chủ thể huy động? 3) Tạo lập uy tín, niềm tin thông qua việc khẳng định uy tín chất lượng của nhà trường: Hiệu trưởng phải phát huy năng lực, uy tín của mình; Điều đó thể hiện bằng phẩm chất đạo đức, năng lực lãnh đạo, chất lượng giáo dục của nhà trường. Có kế hoạch sử dụng các nguồn lực huy động một cách hợp lý, đúng mục đích, dân chủ, công khai và có hiệu quả.…………………………………………………. 4) Phát huy vai trò của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm: Giáo viên chủ nhiệm là “cầu nối, là “đầu mối” giữa PHHS và nhà trường.Vì vậy, cần thường xuyên liên lạc giữa giáo viên chủ nhiệm với PHHS, bằng các hình thức: Qua sổ liên lạc; hòm thư góp ý kiến; các cuộc họp phụ huynh; trao đổi từ giáo viên với cha me học sinh; Thăm gia đình HS……………………….. 5) Phát huy vai trò của Hội cha mẹ học sinh, phụ huynh học sinh, gia đình học sinh: Trách nhiệm của Hiệu trưởng là phát hiện và tận dụng vai trò của hội PHHS 15 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 đội ngũ các nhà “ tư vấn tự nguyện” để làm công tác XHH giáo dục. Việc làm đó là cả một quá trình và là một “ nghệ thuật” của Hiệu trưởng, tạo mối quan hệ giữa đối tượng và chủ thể có sự gắn kết.………………………… 6) Làm tốt công tác tham mưu với lãnh đạo địa phương, với Phòng GD: Tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ tích cực của lãnh đạo địa phương, Phòng giáo dục. Hiệu trưởng phải làm tốt công tác tham mưu. Vì vậy, Hiệu trưởng cần chú ý Đại hội giáo dục và Hội đồng giáo dục có vai trò rất lớn trong việc huy động cộng đồng, tận dụng đến các yếu tố này trong quá trình huy động cộng đồng. 7) Thực hiện tốt quy định gắn kết ba môi trường giáo dục: Hiệu trưởng làm tốt vai trò đầu mối, tận dụng cơ hội, ngày lễ, ngày truyền thống của ngành mời lãnh đạo địa phương, Phòng Giaó dục, Hội PHHS đến dự, tạo cơ hội giao tiếp. Nhà trường cần chủ động tham gia vào các hoạt động của địa phương và duy trì tốt mối quan hệ gắn bó với địa phương, các ban ngành đoàn thể, các cơ quan, đơn vị đóng trên địa bàn để huy động nhiều nguồn lực cho nhà trường. 8) Nâng cao uy tín, năng lực của người Hiệu trưởng: Uy tín của Hiệu trưởng trong công tác XHH giáo dục là rất quan trọng. Vì vậy, phải thường xuyên tự bồi dưỡng để làm tốt vài trò đầu mối của mình trong môi trường xã hội địa phương. Hiệu trưởng có uy tín, năng lực là nguồn kích thích cho sự tham gia của cộng đồng trong công tác XHH giáo dục……………. HiÖu trëng nhµ trêng ph¶i thËt sù cè g¾ng, ®æi míi t duy, ph¶i chÞu khã t×m tßi, häc hái, ph¶i biÕt chän thêi c¬, ph¶i biÕt ph¸t huy søc m¹nh khèi ®¹i ®oµn kÕt trong c¬ quan, biÕt huy ®éng néi lùc vµ tranh thñ sù gióp ®ì, ph¶i d¸m nghØ d¸n lµm vµ d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm trong c«ng t¸c. Ph¶i x©y dùng ®îc kÕ ho¹ch c«ng viÖc cô thÓ, kh¶ thi vµ ph¶i biÕt ®îc c¸i nµo lµm tríc, c¸i nµo quyÕt ®Þnh, c«ng viÖc nµo nªn cuèn chiÕu, c«ng viÖc nµo theo thêi c¬. Ph¶i b¶o ®¶m tÝnh c«ng khai, d©n chñ trong c«ng viÖc. Trªn ®©y lµ nh÷ng kinh nghiÖn cña b¶n th©n t«i ®óc rót ®îc trong qu¸ tr×nh x©y dùng mèi quan hÖ gi÷a hiÖu trëng víi héi cha mÑ häc sinh. Nh÷ng kinh nghiÖn nµy cßn mang tÝnh c¸ nh©n chñ quan cña b¶n th©n. T«i rÊt mong ®îc sù gãp ý cña l·nh 16 Kinh nghiÖm – Phan V¨n Nguyªn TiÓu häc Thèng NhÊt 10 - 11 ®¹o cÊp trªn, sù trao ®æi cña ®ång nghiÖp ®Ó c¸c kinh nghiÖm nµy ®îc hoµn chØnh h¬n, ¸p dông ®îc réng r¶i h¬n. Thèng NhÊt, th¸ng 3 n¨m 2011 Ngêi viÕt Phan V¨n Nguyªn 17