Tài liệu Skkn xây dựng kế hoạch sinh hoạt lớp theo chủ điểm tháng cho lớp 11d trường thpt tống duy tân

MỤC LỤC Trang I. Đặt vấn đề ................................................................................................ 2 II. Giải quyết vấn đề ..................................................................................... 3 2.1. Cơ sở lí luận của vấn đề ....................................................................... 3 2.2 Thực trạng của vấn đề ........................................................................... 4 2.3. .Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề ................................ 6 2.3.1.Một số kinh nghiệm xấy dựng kế hoạch tiết sinh hoạt lớp ............... 7 2.3.2. Nội dung thực nghiệm ..................................................................... 8 2.4. Hiệu quả áp dụng sáng kiến kinh nghiệm ............................................ 16 III. Kết luận ................................................................................................ 17 XÂY DỰNG KẾ HOẠCH SINH HOẠT LỚP THEO CHỦ ĐIỂM THÁNG CHO LỚP 11D TRƯỜNG THPT TỐNG DUY TÂN I. Đặt vấn đề Ngay từ lớp 1 các em đã được học bài tập đọc: Ngôi trường là ngôi nhà thứ hai của em. Ở trường các em vừa được học hỏi kiến thức vừa được rèn luyện nhân cách, đạo đức. Vậy cần phải làm thế nào để nhà trường thực sự là ngôi nhà thứ hai của em , để mỗi ngày đến trường là một ngày vui. Để khuyến khích học sinh hăng say vào các hoạt động học tập thì giáo dục cần phải đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện là một yêu cầu bức thiết đối với ngành giáo dục, với mỗi nhà trường và mỗi giáo viên hiện nay. Kết quả của hoạt động giáo dục luôn được đánh giá trên hai mặt đó là kết quả học tập các môn văn hóa và kết quả rèn luyện đạo đức thông qua các hoạt động ngoại khóa, hoạt động đoàn thanh niên, các hoạt động của lớp. Bản thân tôi là một giáo viên giảng dạy bộ môn Sinh học ở trường trung học phổ thông, lại liên tục làm kiêm nhiệm công tác chủ nhiệm, tôi luôn trăn trở suy nghĩ nghiêm túc về việc làm thế nào để tiết sinh hoạt lớp cũng là một tiết học chính khóa và thấy bản thân mình cần phải có kế hoạch, biện pháp cụ thể, tích cực để góp phần nâng cao chất lượng bộ môn ở các lớp mình đang tham gia giảng dạy và chất lượng lớp chủ nhiệm 11D. Để có thể đạt được mục tiêu ấy ngoài việc tích cực đổi mới các giờ dạy bộ môn Sinh học, tôi nghĩ rằng cũng cần đổi mới giờ sinh hoạt lớp bằng cách xây dựng kế hoạch sinh hoạt lớp theo chủ điểm. Có nhiều lý do khác nhau dẫn đến các em học sinh chỉ chú trọng đến các tiết học văn hóa mà chưa hề coi tiết sinh hoạt lớp cuối tuần cũng là một tiết học chính khóa. Các em đa số đều cho rằng đây là tiết của cô/ thầy chủ nhiệm hay của cán sự lớp, thái độ của các em có thể là thờ ơ, làm việc riêng, nói chuyện mất trật tự hay đơn giản hơn là im lặng. Phần lớn các em học sinh cũng không có nhận thức đúng đắn về vai trò của giờ học này. Chính vì thế thái độ học tập của các em chưa tích cực, đặc biệt không mấy hứng thú. Mặt khác do tác động của cơ chế xã hội, nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học không có việc làm. Điều này ảnh hưởng đến niềm tin và tâm lý của các em 2 khi đang ngồi trên ghế nhà trường. Các em luôn có tâm lý học cho xong cho qua nhận được bằng tốt nghiệp THPT là các em sẽ có những hướng đi khác nhưng các em đâu biết rằng cho dù ở lĩnh vực nào, cấp bậc nào, công việc nào cũng luôn cần một con người có đạo đức và tri thức. Tiết sinh hoạt lớp cuối tuần là khoảng thời gian các em tự đánh giá bản thân trong tuần qua và là lúc “nạp năng lượng, ý tưởng” cho những tuần kế tiếp. Đối với các thầy cô giáo làm công tác chủ nhiệm lớp, giờ sinh hoạt là khoảng thời gian vô cùng quý báu để các thầy cô tổng kết lại hoạt động của lớp trong tuần qua, xây dựng kế hoạch tuần kế tiếp, kịp thời chấn chỉnh nề nếp, uốn nắn học sinh, tuyên dương các học sinh ngoan, làm việc tốt, học sinh đạt kết quả cao trong học tập đồng thời khơi dậy trong các em sự thích thú, khả năng sáng tạo, phát hiện các học sinh có năng khiếu về một lĩnh vực hay một môn học nào đó....và đặc biệt là giáo dục kĩ năng sống cho các em một cách tập trung và hiệu quả. Với mong muốn nâng cao chất lượng , hiệu quả giờ sinh hoạt cuối tuần, từng bước nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, hoàn thành tốt nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm, tôi đã chọn đề tài “xây dựng kế hoạch sinh hoạt lớp theo chủ điểm tháng cho lớp 11D trường THPT Tống Duy Tân năm học 2016-2017”. II. Giải quyết vấn đề 2.1. Cơ sở lí luận của vấn đề: Người giáo viên chủ nhiệm (GVCN) lớp là người chỉ đạo, quản lý giáo dục toàn diện học sinh lớp chủ nhiệm bao gồm các hoạt động như: hoạt động học tập, hoạt động ngoại khóa, hoạt động TDTT, hoạt động văn nghệ và các hoạt động của các tổ chức khác trong nhà trường như Đoàn thanh niên, Đội cờ đỏ, đội tự quản, thanh niên xung kích... Người giáo viên chủ nhiệm lớp còn là nhà tâm lý, là người các em tin tưởng gửi gắm tâm tư, nguyện vọng, tình cảm, là người luôn lắng nghe, giúp các em giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong học tập, trong mối quan hệ bạn bè và trong cuộc sống. 3 Đồng thời, GVCN là người đánh giá khách quan kết quả học tập rèn luyện của mỗi học sinh và phong trào chung của lớp. Cùng với nhà trường, thông qua công tác chủ nhiệm, góp phần định hình, định hướng tính cách của học sinh. Công tác chủ nhiệm có vai trò hết sức quan trọng trong việc giáo dục đạo đức kĩ năng sống, nâng cao tri thức cho các em học sinh. Trong quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, công tác chủ nhiệm được tính 4 tiết/ tuần. Trong đó có một tiết chính khóa, đó là giờ sinh hoạt lớp ngày cuối tuần. Như vậy sinh hoạt là một môn học bắt buộc. Tuy nhiên đây là một môn học có nhiều điểm khác biệt với những môn học văn hóa khác.Vì sinh hoạt lớp là dạng hoạt động giáo dục tập thể, là một hình thức tổ chức tự quản cho học sinh và là một trong những biện pháp cơ bản góp phần xây dựng tập thể học sinh đoàn kết. Chính thông qua các giờ sinh hoạt lớp, các em học sinh có thể bày tỏ, chia sẻ tâm tư, tình cảm và tự đánh giá, nhận xét nhau thẳng thắn, tích cực. Các học sinh trong lớp được liên kết lại với nhau, giáo viên gắn bó với học sinh trong một cộng đồng thu nhỏ để giải quyết những vấn đề của cuộc sống thực hàng ngày ở nhà trường, lớp học. Học sinh được mở rộng các mối liên hệ, tăng cường sự hiểu biết, giúp đỡ lẫn nhau, khắc phục xu hướng hẹp hòi, cục bộ, bè phái trong đời sống tập thể. Đây cũng là dịp để học sinh làm quen với nhiều loại hình hoạt động khác nhau, giúp các em phát triển các kĩ năng cơ bản và cần thiết cho bản thân. Các em phải được vừa học vừa chơi, được thể hiện khả năng của mình... Nếu như các bộ môn văn hóa đều có chương trình, sách giáo khoa, sách giáo viên, chuẩn kiến thức kĩ năng, tài liệu tham khảo..., thì tiết sinh hoạt lớp lại không có một tài liệu hướng dẫn cụ thể nào. Vài năm gần đây, việc thiết kế giáo án sinh hoạt lớp đã được triển khai đến các nhà trường, các thầy cô giáo làm công tác chủ nhiệm. Như vậy, nội dung và cách thức cơ bản để tiến hành giờ sinh hoạt lớp đã được thống nhất trong các nhà trường. Tuy nhiên việc thực hiện ở mỗi nơi, mỗi giáo viên... vẫn có sự khác biệt. 2.2. Thực trạng của vấn đề Vai trò của giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng và ảnh hưởng rất nhiều đến học sinh trong tập thể lớp. Hay nói cách khác chủ nhiệm chính là linh hồn của tập thể lớp, vừa là nhà quản lí, vừa là nhà giáo dục trong một tập thể thu nhỏ. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của giáo viên chủ nhiệm đó là việc tổ chức giờ sinh hoạt lớp. Làm sao để gây được hứng thú cho học sinh, không làm cho giờ sinh hoạt bị căng thẳng hoặc nhàm chán, biết lôi cuốn học sinh vào 4 những hoạt động tích cực trong giờ sinh hoạt lớp? Đây là một câu hỏi không dễ có câu trả lời. Thực tế cho thấy, các giờ sinh hoạt lớp thường không đạt được hiệu quả như mục tiêu đã đặt ra. Nhiều giáo viên chủ nhiệm lên lớp qua quýt hoặc không chú ý đầy đủ mục tiêu giờ dạy, không đầu tư đúng mức cho giờ dạy. Nhiều học sinh thường không thích giờ sinh hoạt lớp. Trong bối cảnh hiện nay mạng xã hội như facebook, zalo ... trở nên phổ biến học sinh nào cũng có tài khoản trên 2 trang mạng này. Tôi đã kết bạn với các em học sinh của mình, thâm nhập vào các diễn đàn của tuổi teen, cộng với việc tôi tham gia giảng dạy 9 lớp (kể cả môn sinh học và môn nghề làm vườn) trên tổng số 20 lớp của nhà trường, tôi đã rút ra được khung cảnh và diễn biến của một số giờ sinh hoạt lớp khiến các em "thờ ơ". Ví dụ 1: "Thầy chủ nhiệm lớp tớ nghiêm có tiếng, nên tiết sinh hoạt cả lớp im phăng phắc. Tiết sinh hoạt là lúc thầy kiểm điểm các bạn bị ghi vào sổ đầu bài, thầy đưa ra hình phạt. Ví dụ: bạn nào bị điểm kém kiểm tra miệng thì chép lại bài 50 lần, bạn nào đi dép lê đến trường thì bị thầy tịch thu đi chân đất về nhà, bạn nào trong lớp hay nói chuyện riêng thì lên góc bảng đứng…. thầy đưa ra hình phạt và bọn tớ cứ thế thi hành. Không ai lên tiếng nếu có ý kiến thì thầy quay lại “bắt lý” thế là cả lớp đều im lặng”. Điều này đã khiến cho tiết sinh hoạt trở thành một chiều, vô cùng thụ động và chẳng có tác dụng gì nhiều với những vấn đề đáng lẽ cả lớp phải cùng nhau góp ý, đưa ra hình thức kỉ luật phù hợp để lần sau bạn đó không còn tái phạm nữa. Ví dụ 2: “Ở lớp tớ thì trước khi vào sinh hoạt cô chủ nhiệm yêu cầu lớp trưởng nhận xét, đánh giá tình hình của lớp trong tuần qua. Nhưng lớp trưởng chỉ sơ qua thôi chứ nói kĩ, nói đủ thì kiểu gì cũng bị bọn tớ cho “nghỉ chơi dài dài”. Còn cô giáo thì tin tưởng vào lớp trưởng nên mọi thứ coi như cho qua hết. Ví dụ 3: “Thầy giáo chủ nhiệm là một người nói nhiều và dài dòng. Có công việc gì đó là thầy nói đi nói lại, bạn nào mắc lỗi là thầy nhớ dai kinh khủng, tuần này nhắc nhở, xử lý kỉ luật rồi nhưng tuần sau lại nhắc tiếp làm cho bạn đó “ không mở mày mở mặt lên được”. Tiết sinh hoạt lớp bọn tớ chỉ ôm cặp gục đầu xuống bàn khi nào đánh trống là chạy nhanh ra khỏi lớp” Ví dụ 4: 5 “Ôi dào, tiết sinh hoạt 45 phút là thời gian bọn mình được nghe “giảng đạo” miễn phí ấy mà. Từ một sự viêc nho nhỏ nhưng cô mình “lên lớp” cả tiết. Bọn mình nghe ù hết cả tai” Ví dụ 5: “ Mình thích nhất là tiết sinh hoạt vì bọn mình hầu như chẳng liên quan, chỉ mấy bạn đã rơi vào “tầm ngắm” là tuần nào cũng bị nhắc nhở, phạt trực nhật, phạt dọn nhà vệ sinh. Cô và lớp trưởng nói gì thì cứ việc nói bọn mình cứ xúm lại nói chuyện riêng, bàn kế hoạch đi chơi hay làm gì đó cho ngày chủ nhật hoặc tuần tới. Cả lớp chia thành mấy nhóm như thế, tan giờ là về…” Như vậy có thể thấy một số lí do chính dẫn đến giờ sinh hoạt kém hiệu quả là: - Nội dung giờ sinh hoạt lớp khô cứng lặp đi lặp lại, không thực sự gắn với nhu cầu của học sinh. - Hình thức tổ chức giờ sinh hoạt lớp đơn điệu, nhàm chán, không hứng thú với học sinh bởi các em không được cùng nhau tổ chức, tham gia vào giờ sinh hoạt lớp - Giáo viên quá nghiêm khắc, không gần gũi, thân thiện, không đặt mình vào vị trí của học sinh để hiểu các em. - Giáo viên thường phê bình học sinh hơn là khen ngợi, lẽ ra phải là ngược lại. - Giáo viên thờ ơ, lơ là, thiếu trách nhiệm đối với học sinh lớp chủ nhiệm. 2.3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề Trong quá trình thực hiện đề tài này, tôi đã vận dụng và phối hợp nhiều phương pháp như: Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Đọc các tài liệu liên quan đến vấn đề đổi mới phương pháp dạy học, giáo viên chủ nhiệm và đổi mới công tác chủ nhiệm. Phương pháp điều tra quan sát: Thông qua việc dự giờ thăm lớp, qua thực tế dạy học giờ sinh hoạt lớp của giáo viên và học sinh trong nhà trường. Thông qua trò chuyện, trao đổi và lắng nghe tâm tư, tình cảm và nguyện vọng của các em. Phương pháp tổng kết và đúc rút kinh nghiệm: Tìm hiểu nguyên nhân, đưa ra giải pháp. Phương pháp đàm thoại: Trao đổi với giáo viên trong tổ chuyên môn và tổ chủ nhiệm và các giáo viên dạy bộ môn. 6 Phương pháp thực nghiệm: Tiến hành thực nghiệm để kiểm nghiệm tính khả thi và tác dụng của các ý kiến đóng góp về việc đổi mới giờ sinh hoạt lớp. 2.3.1. Một số kinh nghiệm xây dựng kế hoạch giờ sinh hoạt lớp * Giáo viên chủ nhiệm phải xây dựng được một đội ngũ cán sự lớp có năng lực, nhiệt tình, gương mẫu, có trách nhiệm cao và có uy tín trước các bạn khác. Đội ngũ này sẽ hỗ trợ đắc lực cho các thầy cô chủ nhiệm trong công tác tổ chức, quản lí các hoạt động giáo dục học sinh lớp chủ nhệm nói chung và thực hiện giờ sinh hoạt nói riêng. Bởi vì giờ sinh hoạt giáo viên chỉ giữ vai trò thiết kế, giám sát là chính, còn học sinh sẽ thi công nên học sinh phải có ý thức tự quản, có khả năng tổ chức điều hành tốt. * Tạo hứng thú cho học sinh, GVCN cần: - Đa dạng hóa về nội dung tiết sinh hoạt lớp. Nội dung tiết sinh hoạt phải cụ thể bổ ích, phải gắn với nhu cầu hứng thú của học sinh và phù hợp với tâm lý, khả năng tiếp thu và trình độ hiểu biết của học sinh, huy động đến mức cao nhất trí tuệ và tình cảm tập thể của học sinh. Tăng cường những nội dung sinh hoạt có liên quan đến các công việc chung của lớp, phù hợp với nhu cầu và sở thích của học sinh. Để học sinh được bàn bạc nỗ lực cố gắng và hợp tác với nhau để hoàn thành công việc được giao. - Thu hút tối đa sự tham gia của mọi học sinh dưới sự hướng dẫn, giúp đỡ cố vấn của giáo viên nhằm tăng cường vai trò tự quản của học sinh. Tạo môi trường chung để học sinh cùng trải nghiệm những xúc cảm tích cực, tăng cường giao lưu giữa các em, tạo ra môi trường lớp học mang bầu không khí tin tưởng, thân mật, cởi mở, sẵn sàng giúp đỡ và lắng nghe ý kến của nhau. Từ đó tình cảm gắn bó, chia sẻ giữa các em được hình thành và củng cố. - Đa dạng hóa về hình thức tố chức tiết sinh hoạt lớp: tổ chức trò chơi, hội thảo, ứng dụng công nghệ thông tin vào việc tổ chức thực hiện giờ sinh hoạt - Giáo viên phải thực sự giao lưu - đối thoại với học sinh, để học sinh cởi mở, thân thiện và đoàn kết hơn giúp học sinh tin tưởng và không ức chế về tâm lí. Khi các em mạnh dạn đưa ra những quan điểm, chính kiến của mình, chúng ta nên sẵn sàng lắng nghe và tiếp nhận những ý kiến đó một cách tôn trọng. GVCN là người tổng chỉ huy tổ chức, thực hiện chủ trương, các kế hoạch của nhà trường và của lớp học và phát huy năng lực của các thành viên. Càng tận tâm, nhiệt huyết với nghề thì người GVCN càng biết cách uyển chuyển đặt mình vào 7 vị trí các em, lắng nghe tiếng nói của học sinh để có những chia sẻ, uốn nắn, định hướng hiệu quả. - Cần khen chê học sinh đúng mức, đúng chỗ, đúng đối tượng. Nếu giáo viên chủ nhiệm biết khen chê đúng mực sẽ khiến học trò hứng thú trong học tập.Về nguyên tắc khen phải nhiều hơn chê để tạo tâm lí tích cực vì ai cũng thích khen. Thái độ khen ngợi phải chân thật, gây được cảm xúc tích cực nơi người được khen. Đối với những hành vi tích cực mới cần khen ngay khi nó vừa xuất hiện, nhất là với những em hay mắc khuyết điểm, những em học yếu, nhút nhát... vừa có một tiến bộ nào đó. Ngay cả khi ta phê bình học sinh cũng cần lưu ý là phê bình hành vi cụ thể chứ không khái quát hoá thành nhận định liên quan đến nhân cách. Tuyệt đối tránh lối phê bình chì chiết, nhắc đi nhắc lại những khuyết điểm cũ đã xảy ra từ lâu. * Giáo viên chủ nhiệm lập kế hoạch ( nội dung, cách thức sinh hoạt ) cho từng tháng trong toàn năm học, trên cơ sở nhiệm vụ năm học, các hoạt động chủ điểm của các tổ chức nhà trường, mục tiêu, kế hoạch của lớp chủ nhiệm. * Khi đưa ra những chủ điểm này nhằm phát huy trí lực học sinh, khơi gợi những cảm xúc, những suy nghĩ đa chiều để các em bộc lộ. Từ đó, GVCN có sự định hướng đúng đắn, mở ra hướng suy nghĩ tích cực cho các em. Cần có thời gian, đầu tư chuẩn bị cho chủ điểm qua việc gần gũi, thân thiện để nắm tâm tư, tình cảm của học sinh cũng như những bức xúc, những vấn đề nhạy cảm mà các em không có dịp bày tỏ hoặc không biết tâm sự cùng ai. Tránh tình trạng thiếu sự chuẩn bị hoặc chưa chuẩn bị chu đáo, vội đưa ra những vấn đề quá tầm nghĩ, tầm tư duy của học sinh sẽ gây khó khăn cho việc thảo luận. 2.3.2 Nội dung thực nghiệm a. Mục đích thực nghiệm. Ứng dụng đổi mới giờ sinh hoạt trong các giờ sinh hoạt tại lớp chủ nhiệm 11D trong năm học 2016- 2017. Thời gian thực hiện vào tiết sinh hoạt đầu tiên của mỗi tháng. Kiểm chứng tính khả thi của phương pháp trên trong việc thực hiện giờ sinh hoạt lớp. b. Nội dung thực nghiệm: Trong năm học 2016- 2017 tôi đã áp dụng việc đổi mới ở các giờ sinh hoạt theo chủ điểm tại lớp chủ nhiệm của mình - lớp 11D, trường THPT Tống Duy Tân. Cơ sở xây dựng kế hoạch: 8 - Kế hoạch năm học 2016-2017 của sở GD_ĐT Thanh Hóa - Kế hoạch năm học 2016-2017 của trường THPT Tống Duy Tân - Những thuận lợi, khó khăn của lớp chủ nhiệm. * Thuận lợi: Đa số các em ngoan, nghe lời thầy cô giáo. Chủ yếu là con nhà nông nghiệp, gia đình khó khăn nên các em không đua đòi ăn diện. Phụ huynh học sinh luôn sẵn sàng phối hợp với GVCN và nhà trường trong việc giáo dục học sinh, không có hiện tượng phụ huynh bênh vực con thiếu căn cứ. Phần lớn các em cố gắng học nhưng hay gặp vướng mắc không tháo gỡ được nên kết quả học tập chưa cao. Trong lớp không có hiện tượng bè phái, chia rẽ đoàn kết. Ban cán sự lớp, ban chấp hành Đoàn là những bạn có lực học khá, nhiệt tình, có tinh thần trách nhiệm cao với công việc. Bao gồm: Em Trần Thị Mai: lớp trưởng, kết quả đầu vào lớp 10 và tổng kết cuối năm lớp 10 cao nhất lớp (TBC các môn 7.8). Em được các bạn trong lớp rất quý mến. Em Nguyễn Thị Hường: lớp phó học tập. tính tình ngoan ngoãn, học lực khá, ý thức học tập tốt. Em Đỗ Văn Đạt: Bí thư lớp. Tính tình sôi nổi, thích tham gia các hoạt động phong trào của lớp, của trường có tinh thần trách nhiệm cao. Ngoài ra các thành viên khác trong lớp cũng có nhiều thế mạnh như: Em Nguyễn Minh Hải, em Lê Quang Tùng, em Lê Quang Thương học tốt các môn tự nhiên. Điểm tổng kết các môn toán , lý, hóa đều trên 9.0 Em Lê Thị Hồng, em Hoàng Thị Hương, em Phạm Thị Vân, em Hoàng Thị Hà học tốt các môn xã hội: văn, sử, địa… Em Phan Văn Thiện có tài thổi sáo. Em thổi sáo rất hay cả những bài quê hương, đất nước và những bài nhạc trẻ. Em Lê Văn Ánh, Lê Đình Tuân hát hay… * Khó khăn: Lớp đông học sinh: 46 em ( so với các lớp khác trong trường) trong đó tỉ lệ nam nữ không đều: 16 hs nữ, 30 hs nam. Đây là một trong những khó khăn cho GVCN vì HS nam thường nghịch, mất trật tự, hay phá rối và khó bảo hơn so với HS nữ. 9 Trong tổng số 46 em có tới 15 em ở xã Vĩnh An, đây là một xã xa trường nhất, em xa nhất cách trường 15km. Vậy mà vẫn còn những em đi xe đạp đến trường ngày 2 buổi đều đặn gia đình em chưa có điều kiện mua xe đạp điện cho em. Trong lớp có hơn một nửa số em là học sinh thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, con thương binh, bệnh binh, vùng 135. Điều kiện gia đình còn nhiều khó khăn. Điểm đầu vào lớp 10 thấp (12.5 điểm/ 3 môn: toán , văn , tiếng anh trong đó toán, văn tính hệ số 2). Lực học của các em rất yếu ảnh hưởng đến quá trình tiếp thu kiến thức văn hóa và rèn luyện đạo đức. Đầu năm lớp 10 các em đăng kí học bồi dưỡng 3 môn toán, lý, hóa nhưng đến cuối lớp 10 nhiều em không thể học theo được dẫn đến tâm lý chán nản. - Kết quả học lực, hạnh kiểm lớp 10D năm học 2015-2016: - Về học lực: Sĩ số 46 GIỎI SL Tỉ lệ 0 0% KHÁ SL Tỉ lệ 11 23.9% TB SL Tỉ lệ 30 65.2% YẾU SL Tỉ lệ 5 10.9% KÉM SL Tỉ lệ 0 0% - Về hạnh kiểm: TỐT SL Tỉ lệ 17 37% Sĩ số 46 KHÁ SL Tỉ lê 20 43.5% TB SL 9 YẾU Tỉ lệ 19.5% SL 0 Tỉ lệ 0% Dựa trên những đặc điểm, thuận lợi, khó khăn và kết quả của năm học lớp 10, tôi đã rất băn khoăn : làm thế nào để nâng cao chất lượng học sinh lớp chủ nhiệm. Bên cạnh việc quan tâm nhiều hơn nữa đến công tác chủ nhiêm tôi nghĩ rằng mình cần xây dựng kế hoạch sinh hoạt lớp theo chủ điểm tháng. Kế hoạch này nhằm mục đích giúp các em xác định đúng đắn động cơ và mục đích học tập, giúp các em thấy có trách nhiệm thực sự với việc học từ đó giúp các em nỗ lực hơn, cố gắng hơn trong việc học. Đồng thời tạo cơ hội cho các em được nói tiếng nói của bản thân, giúp các em tự tin, xây dựng tập thể đoàn kết, tiên tiến. Các em được tham gia thảo luận về những vấn đề mà đông đảo các em quan tâm, vì vậy các em sẽ hưởng ứng rất tích cực. Dựa vào những căn cứ trên tôi xây dụng kế hoạch sinh hoạt lớp như sau: Tháng Ngày sinh hoạt Nội dung 10 Người chịu trách nhiệm chính Ghi chú 9/2016 3/9/2016 10/2016 1/10/2016 11/2016 5/11/2016 12/2016 3/12/2016 1/2017 7/1/2017 ổn định tình hình lớp. Lấy phiếu tín nhiệm ban cán sự lớp và ban chấp hành Đoàn Xây dựng kế hoạch, chỉ tiêu và nhiệm vụ năm học lớp 11 Trao đổi khó khăn, vướng mắc trong quá trình học tập và cuộc sống Thi đua học tốt chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 Tìm hiểu về việc làm thêm tại địa phương. Tìm hiểu về tình bạn, tình yêu tuổi học trò. 4/2/2017 Suy nghĩ, thái độ của em về game online. 4/3/2017 Tìm hiểu về sức khỏe sinh sản vị thành niên. 8/2016 2/2017 3/2017 27/8/2016 4/2017 1/4/2017 5/2017 6/5/2017 Kinh nghiệm làm bài thi đạt điểm cao. Chia sẻ kế hoạch học ôn hè và nghỉ hè. GVCN GVCN, ban cán sự lớp và tất cả thành viên Lớp trưởng, bí thư Đoàn, GVCN, tập thể HS Tập thể lớp Lớp trưởng, tập thể lớp. Lớp trưởng, bí thư Đoàn, GVCN, tập thể HS Lớp trưởng, bí thư Đoàn, GVCN, tập thể HS Lớp trưởng, bí thư Đoàn, GVCN, tập thể HS Lớp trưởng, lớp phó học tập, bí thư Đoàn, GVCN, tập thể HS Tập thể lớp. Sau đây là hai ví dụ về viê ̣c đổi mới giờ sinh hoạt cuối tuần mà tôi đã tiến hành ở lớp 11D. ** Tiết sinh hoạt tháng 12/2016: ngày thực hiện 3/12/2016. Chủ điểm: Tìm hiểu về việc làm thêm tại địa phương. 11 Lý do chọn chủ điểm: Việc làm thêm đối với học sinh THPT nghe thật xa lạ nhưng đối với địa phương tôi thì không xa lạ chút nào. Địa bàn tuyển sinh của trường Tống Duy Tân trên 5 xã: Vĩnh Hùng,Vĩnh Tân, Vĩnh Minh, Vĩnh Thịnh, Vĩnh An nhưng có 4/5 xã làm nghề đá: đá xẻ, đã mỹ nghệ. Nghề đá xẻ đã có từ rất lâu còn nghề đá mỹ nghệ mới phát triển trong vài năm gần đây nhưng tốc độ phát triển rất nhanh. Công làm đá rất cao, người thợ lành nghề lương có thể đạt 350.000/ngày công, người học việc thấp nhất cũng được 150.000/ngày công. Mà công việc này không yêu cầu trình độ kĩ thuật gì cả, miễn là có sức khỏe là có thể được sắp xếp công việc ngay. Các em nếu mới vào làm thường được chủ cho bê đá, khuân vác, mài đá hoặc những việc “sai vặt”. Các em thường phải đứng hoặc cúi cả ngày, bên cạnh bụi đá bay mù mịt, tiếng máy chạy ầm ầm suốt ngày. Nếu ai đã đi đường quốc lộ 217 đoạn qua xã Vĩnh Thịnh, Vĩnh Minh sẽ thấy các cơ sở sản xuất, chế tác đá dày đặc. Chính vì công cao và được nhận tiền luôn nên nhiều em đã nghỉ học bồi dưỡng buổi chiều đi làm đá, hoặc nghỉ học cả buổi sáng đi làm. Mục đích chính là lấy tiền mua điện thoại và thẻ Game online. Thời gian nghỉ hè, nghỉ Tết là các em đi làm nhiều. Đi làm có tiền được mua những thứ mình thích cộng thêm học lực yếu dẫn đến các em ngại học rồi bỏ học. Ngoài việc làm đá các em còn hay theo các bạn rủ rê bỏ học đi làm phục vụ trong các hàng ăn ở thành phố lớn, phụ việc cho một số thợ cơ khí, nhôm kính, điện nước. Các em còn có suy nghĩ đây chính là thời gian học việc để sau này tự mở xưởng làm nghề. Theo tìm hiểu sau đợt nghỉ Tết và nghỉ hè có rất nhiều học sinh bỏ học mà lý do chủ yếu là chán học, muốn đi làm. Thời điểm tháng 12 dương lịch cũng là cận kề Tết Nguyên Đán tôi đưa ra chủ điểm này mong muốn các em có suy nghĩ đúng về việc “ có nên bỏ học để đi làm không”. Nội dung tiết sinh hoạt này được tôi xây dựng như sau: Bước 1: Tôi đưa ra chủ điểm và định hướng quá trình thảo luận của các em bằng một số câu hỏi như: - Đi làm thêm (làm đá…) có những lợi ích gì? - Đi làm thêm (làm đá…) có những tác hại gì? 12 - Hỏi trực tiếp một em đang làm thêm xem lý do vì sao đi làm thêm, khi đi làm thêm em cảm thấy như thế nào về sức khỏe, tâm lý, tinh thần. Đi làm thêm có ảnh hưởng đến thời gian và kết quả học tập của em không? - Số tiền đi làm thêm có được em sử dụng vào việc gì? - Hỏi trực tiếp một em chưa đi làm thêm xem em có ý định đi làm thêm không? Vì sao?...... Bước 2: Lớp trưởng tổ chức cho các em thảo luận. Các em sẽ nêu ra ý kiến của mình. Giáo viên chủ nhiệm và các thành viên khác nghiêm túc lắng nghe. Bước 3: Tôi cho các em tự suy nghĩ, tự nhận định xem ý kiến của bạn như thế có đúng không. Bước 4: Tôi chốt lại vấn đề. Tôi sẽ làm cho các em hiểu vấn đề là: - Các em đang trong giai đoạn gần cuối của dậy thì (tuổi 17), cơ thể các em vẫn chưa hoàn thiện. Nếu các em thường xuyên làm những công việc nặng nhọc, quá sức, môi trường làm việc nhiều khói bụi, tiếng ồn….sẽ dẫn đến sự phát triển không bình thường của cơ thể như đau lưng, cong vẹo cột sống, thoái hóa đốt sống cổ, đau vai gáy, thính giác, thị giác suy giảm….Những điều này ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và khả năng sinh sản sau này… - Các em đang trong độ tuổi “được bố mẹ cho ăn học, nuôi dưỡng”, việc học tốt, rèn luyện tốt là quan trọng nhất. Đi làm thêm sẽ làm ảnh hưởng xấu đến kết quả học tập. Không thể vì lý do kiếm tiền để mua điện thoại xịn, quần áo đẹp …mà bỏ học đi làm. Việc này còn ảnh hưởng đến tư tưởng của các em sau này thích thì làm, không thích thì nghỉ, các em sẽ không có trách nhiệm với công việc được giao. - Đối với một số em vì hoàn cảnh gia đình thực sự khó khăn, việc đi làm của các em đó sẽ được gia đình các em xem xét và quyết định. Giáo viên chủ nhiệm có ý kiến để em nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của nhà trường, hội phụ huynh và xã hội. Bước 5: Kết thúc tiết sinh hoạt là một tiết mục hát của bạn Lê Văn Ánh. Sau tiết sinh hoạt lớp tôi vẫn tiếp tục tìm hiểu thêm về vấn đề này và có liên hệ với phụ huynh để có hướng giải quyết đúng đắn và kịp thời. ** Tiết sinh hoạt của tháng 2/2017 diễn ra vào ngày 4/2/2017 với chủ điểm “Suy nghĩ, thái độ của em về game online.” 13 Lý do chọn chủ điểm: Game online là trò chơi trực tuyến thu hút nhiều lứa tuổi trong đó đặc biệt là lứa tuổi học sinh. Các em có thể bỏ tiết, bỏ buổi học, nói dối bố mẹ đi lao động, tham gia hoạt động tập thể để đi chơi game. Chơi lâu dẫn đến nghiện game, học tập sa sút các em sẽ bỏ học. Xung quanh trường có nhiều địa chỉ chơi game. Các em có thể được chơi nợ, quán phục vụ sẵn nước mía, nước ngọt, bánh mỳ, mỳ tôm….Một số em ăn, ngủ luôn tại quán. Rất nhiều bố mẹ bất lực trước tình trạng nghiện game của con. Các em thường chơi game Liên minh huyền thoại, trò này tối đa có 5 em chơi lập thành 1 nhóm chính vì thế các em thường rủ nhau bỏ học đi chơi. Những em nghiện game có biểu hiện thường im lặng, đi học rất trật tự nhưng không thể tiếp thu bài vì nghỉ học nhiều không theo được chương trình, ít giao tiếp với bạn khác, thường không tham gia hoạt động tập thể. Nhưng thế giới bên trong các em đang hoạt động rất sôi nổi nào là lên cấp, lên level, mua bán thẻ cào,…Nếu GVCN và gia đình không thường xuyên quan tâm thì số các em này có nguy cơ bỏ học cao, ăn trộm, cướp giật để có tiền chơi game trở thành tệ nạn cho nhà trường, gia đình và xã hội. Thực tế trong năm học lớp 10 em Nguyễn Tiến Hạnh nghỉ học quá 45 buổi vì lý do bỏ học đi chơi điện tử. Điểm đầu vào lớp 10 của em ở mức khá trong lớp. Nhưng trong quá trình học em mất tập trung, sa đà vào trò chơi điện tử. Rút kinh nghiệm từ em Hạnh, sang đầu năm lớp 11 tôi đã tìm hiểu tình hình các em của lớp 11D đối với game online. Năm nay có em Nguyễn Việt Cường, em Đặng Long Nhật, Nguyễn Văn Bình, cũng đang nghiện chơi điện tử. Vì vậy tôi đã xây dựng kế hoạch sinh hoạt lớp từ đầu năm học về vấn đề game online, giúp em Cường, Bình, Nhật và nhiều em khác…nhận thấy được tác hại của game online đến sức khỏe, thần kinh, kết quả học tập, ảnh hưởng đến gia đình, đến lớp và đến nhà trường từ đó các em có suy nghĩ và hành động đúng với game online. Nội dung tiết sinh hoạt: Bước 1: GVCN đưa ra vấn đề trước lớp và định hướng quá trình thảo luận của các em bằng một số câu hỏi như: - Game online là gì? - Em có chơi game online không? Nếu chơi, em đang chơi game gì? - Em hãy nêu những lợi ích khi chơi game online. 14 - Em hãy nêu tác hại của game online đến sức khỏe, thần kinh, thị giác, …. - Game online ảnh hưởng như thế nào đến kết quả học tập? Vì sao? - Mối quan hệ của người chơi game với bạn bè, thầy cô và gia đình thay đổi như thế nào? - Có nên chơi game không? - Nếu đã nghiện game online thì nên làm gì để từ bỏ… - Gia đình, bạn bè, thầy cô nên làm gì để giúp các em không bị sa ngã vào các trò chơi điện tử. Bước 2: Lớp trưởng Trần Thị Mai điều hành quá trình thảo luận ở lớp. Các thành viên trong lớp được nêu lên suy nghĩ của mình, các em được tự do trình bày quan điểm của bản thân . Bước 3: Sau khi lắng nghe ý kiến của các em GVCN sẽ phân tích, góp ý để các em nhận thức được vấn đề đó là: - Việc quan trọng nhất ở lứa tuổi các em là học tập tốt, rèn luyện đạo đức tốt để trở thành con ngoan, trò giỏi. - Game online có thể “gây nghiện”, nghiện game ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, người gầy sút nghiêm trọng, thần kinh căng thẳng kéo dài, thị giác suy giảm vì tập trung nhìn lâu vào màn hình vi tính…Kết quả học sa sút, không theo kịp chương trình, ít giao lưu, chia sẻ với các bạn, thầy cô, gia đình. Các em sống thế giới ảo dễ bị kích động, trở thành tệ nạn xã hội như trộm cắp, đánh nhau, … - Những em đang chơi game thì nghiêm túc suy nghĩ ,dần dần từ bỏ, tích cực tham gia các hoạt động tập thể như văn nghệ, thể dục thể thao, tích cực thi đua học tập tốt. Kết thúc tiết sinh hoạt là tiết mục thổi sáo của bạn Phan Văn Thiện. Sau tiết sinh hoạt tôi liên hệ phối hợp với gia đình các em , giúp các em từ bỏ game, đồng thời xây dựng các nhóm học tập nhỏ trong lớp giúp đỡ những em ấy trong quá trình học tập. Tham gia ý kiến với Đoàn thanh niên tổ chức các hoạt động tập thể: đá bóng, văn nghệ…để các em có sân chơi lành mạnh và bổ ích. 2.4. Hiệu quả áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Sau khi thực hiện đề tài xây dựng kế hoạch sinh hoạt lớp theo chủ điểm phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh ở lớp 11D, năm học 201615 2017, tôi nhận thấy kết quả giờ sinh hoạt lớp có chuyển biến ro rê ̣t theo chiều hướng rất tích cực. Sau tháng đầu tiên được tôi hướng dẫn, những tháng sau đó ban cán sự lớp đã có thể điều hành tiết sinh hoạt lớp một cách thành thạo. Các thành viên trong lớp tích cực trao đổi ý kiến. Gần đến tiết sinh hoạt theo chủ điểm các em còn tự giác tìm hiểu thông tin trước về vấn đề của tháng, trao đổi, góp ý cho nhau. Thông qua các chủ điểm các em đã nhận thức được mục đích thảo luận, các em tự vận dụng được vào bản thân mình để từ đó các em biết phát huy những thế mạnh của bản thân, khắc phục những hạn chế, đồng thời biết yêu thương những người xung quanh, trân trọng những giá trị tốt đẹp của quê hương, đất nước. Các em đều có hứng thú hơn với việc học, kết quả học tập và rèn luyện cao hơn. Các tiết sinh hoạt khác ít phải kiểm điểm những học sinh có thái độ sai (ngồi học không chú ý, làm việc riêng, nói chuyện đị học muộn, nghỉ học vô lý do....), học sinh không thực hiện nội quy (mặc đồng phục, đeo phù hiệu, đi dép có quai hậu...), học sinh thường xuyên bị điểm kém.....Trước đây các em hay mắc lỗi như: Nguyễn Tuấn Anh: học yếu, hay nói tục, không chịu học bài cũ, đọc bài chưa được lưu loát, thi lại 2 môn sang năm nay đã đọc bài lưu loát, không phải thi lại. Nguyễn Hoàng Đạo, Nguyễn Văn Đạo: hay nghỉ học vô lí do, hay nói chuyện trong giờ làm ảnh hưởng đến những bạn xung quanh, hay ngủ gật trong lớp nhưng năm nay đã giảm đáng kể các hiện tượng trên. Nguyễn Việt Cường, Đặng Long Nhật hay nghỉ học buổi chiều đi chơi điện tử. Sang năm học lớp 11 đã không còn bỏ học, kết quả học tập tốt hơn, em Cường đạt danh hiệu học sinh tiên tiến. Nguyễn Văn Hiếu: hay nói leo, nói tự do trong giờ học, hay nghỉ học vô lý do nay đã tiến bộ hơn nhiều. Các em khác đều có những chuyển biến tích cực kết quả học tập và rèn luyện đều tăng. Tập thể lớp đoàn kết, vững mạnh. Cụ thể như sau: Về học lực: Sĩ số GIỎI SL Tỉ lệ KHÁ SL Tỉ lệ TB SL Tỉ lệ 16 YẾU SL Tỉ lệ KÉM SL Tỉ lệ 46 0 0% Về hạnh kiểm: Sĩ số 46 17 TỐT SL Tỉ lệ 28 60.9% 37 % 28 KHÁ SL Tỉ lê 14 30.4% 60.9% TB SL 4 Tỉ lệ 8.7% 1 2.1% 0 0% YẾU SL Tỉ lệ 0 0% Như vậy so với năm học trước: Về học lực: năm học này đã tăng 6 em học sinh học lực khá, giảm 2 em học lực TB, giảm 4 em học lực yếu. Về hạnh kiểm: năm học này tăng 11 em hạnh kiểm tốt, giảm 6 em hạnh kiểm khá, giảm 5 em hạnh kiểm trung bình. Theo tôi, để có được kết quả tiến bộ đó bên cạnh sự nỗ lực của các em, sự tận tình chỉ bảo của các thầy cô giáo bộ môn, sự quan tâm nhiều hơn của gia đình nó còn là kết quả của công tác chủ nhiệm lớp. Bằng việc xây dựng kế hoạch sinh hoạt lớp theo chủ điểm tháng tôi đã tạo hứng thú cho các em với việc học, giúp các em tránh xa các tệ nạn xã hội, làm cho tiết sinh hoạt lớp không còn ”vô nghĩa”, cứng nhắc, xây dựng được tập thể lớp đoàn kết, vững mạnh. Sang năm lớp 12, nếu tôi vẫn tiếp tục được chủ nhiệm theo các em, tôi sẽ xây dựng kế hoạch sinh hoạt lớp theo chủ điểm tháng với những chủ đề mới được đông đảo các em quan tâm. Tôi cũng mong muốn rằng các thầy cô giáo chủ nhiệm khác cũng tự xây dựng kế hoach sinh hoạt lớp theo tháng cho lớp mình tùy thuộc vào đặc điểm học sinh của lớp để cùng nhau đưa chất lượng giáo dục của trường nâng cao. III. Kết luận: Xây dựng kế hoạch sinh hoạt lớp theo chủ điểm tháng là mô ̣t viê ̣c làm cần thiết đôí với mỗi giáo viên làm công tác chủ nhiê ̣m để góp phần nâng cao hiê ̣u quả giáo dục trong mỗi tâ ̣p thể lớp nói riêng, các nhà trường nói chung. Để đổi mới căn bản và toàn diê ̣n nền giáo dục nước nhà, không thể không đổi mới công tác chủ nhiê ̣m, trong đó thực hiê ̣n giờ sinh hoạt lớp là mô ̣t khâu quan trọng .Tuy nhiên để viê ̣c đổi mới thực sự có hiê ̣u quả, GVCN phải thực sự là người thương yêu học sinh, vì học sinh, là một nhà giáo tận tụy tận tâm. 17 XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Thanh Hóa, ngày 20 tháng 5 năm 2017 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác Người viết Hoàng Thị Xuân Danh môc t liÖu tham kh¶o 1. Điều lệ trường THPT 2. Tài liệu tập huấn công tác chủ nhiệm 3. Diễn đàn tuổi trẻ 4. Báo thanh niên 5. Trang mạng xã hội: facebook, zalo… 18 DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN Họ và tên tác giả: Hoàng Thị Xuân Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường THPT Tống Duy Tân TT 1. ... Kết quả Cấp đánh đánh giá giá xếp loại xếp loại (Phòng, Sở, (A, B, Tỉnh...) hoặc C) 0 0 Tên đề tài SKKN 0 19 Năm học đánh giá xếp loại 0 20