Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 1
Lôøi Giôùi Thieäu
Treân lónh vöïc giaùo duïc, ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc laø moät vaán ñeà
ñöôïc ñeà caäp vaø baøn luaän töø raát laâu. Caùc nhaø nghieân cöùu ñaõ khoâng ngöøng nghieân cöùu,
tieáp thu nhöõng thaønh töïu môùi veà hieäu quaû cuûa vieäc ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc ôû
tröôøng phoå thoâng ñeå ñöa neàn giaùo duïc nöôùc ta ngaøy caøng hieän ñaïi hôn, ñaùp öùng ñöôïc
nhu caàu hoïc taäp ngaøy caøng cao cuûa nhaân daân vaø phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån cuûa ñaát
nöôùc: Coâng nghieäp hoaù – Hieän ñaïi hoaù.
Nhöõng naêm gaàn ñaây, ñònh höôùng ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc ñaõ
ñöa vaøo thöïc hieän trong phaïm vi caû nöôùc. Phöông phaùp daïy hoïc ñöôïc thoáng nhaát theo
quan ñieåm “Tích cöïc hoaù hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa hoïc sinh, döôùi söï laõnh ñaïo, toå chöùc
ñieàu haønh cuûa giaùo vieân”.
Vieäc thöïc hieän ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc ôû baäc THCS thì giaùo
vieân ñöôïc tham khaûo, nghieân cöùu taøi lieäu cuûa Boä, Ngaønh, ñöôïc tham gia ñaày ñuû caùc
lôùp taäp huaán boài döôõng thay saùch giaùo khoa ngaén haïn vaø ñöôïc toå chuyeân moân môû caùc
chuyeân ñeà veà daïy hoïc phöông phaùp môùi trong caùc moân hoïc. Neân baûn thaân cuõng ruùt ra
ñöôïc kinh nghieäm trong vieäc vaän duïng phöông phaùp daïy hoïc môùi, nhöng chaéc chaén
khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt.
Duø sao ñaây cuõng laø tieán hieäu toát cuûa neàn giaùo duïc nöôùc nhaø, noù ñaùp
öùng phuø hôïp vôùi nhu caàu phaùt trieån con ngöôøi môùi trong thôøi ñaïi môùi. Ñoåi môùi phöông
phaùp daïy hoïc nhaèm giaùo duïc con ngöôøi phaùt trieån toaøn dieän, naêng ñoäng, saùng taïo.
Phöông phaùp naøy giuùp hoïc sinh phaùt trieån khaû naêng töï giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà, töï
reøn luyeän thaùi ñoä tình caûm cho baïn thaân. Ñaây cuõng chính laø nhieäm vuï cuûa phöông
phaùp daïy hoïc môùi vaø chöông trình saùch giaùo khoa môùi mang laïi.
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 2
I. ÑAËT VAÁN ÑEÀ
1. Lyù do choïn ñeà taøi
Nhöõng naêm gaàn ñaây vieäc daïy hoïc moân Vaên – Tieáng vieät ôû tröôøng
phoå thoâng coù nhieàu chuyeån bieán roõ reät: saùch giaùo khoa ñaõ ñöôïc ñoåi môùi ( ba
quyeån Vaên – Tieáng vieät – Taäp laøm vaên ñöôïc bieän soaïn thaønh moät quyeån Ngöõ
vaên); Ba phaân moân Vaên – Tieáng vieät – Taäp laøm vaên ñöôïc tích hôïp vôùi nhau
trong quaù trình daïy hoïc noù khoâng taùch bieät nhau maø boå trôï cho nhau, ñoàng thôøi
phöông phaùp daïy hoïc môùi cuõng ñöôïc ñöa vaøo vaän duïng trong daïy hoïc. Phöông
phaùp daïy hoïc môùi ñaõ khaúng ñònh vaø nhaán maïnh tính tích cöïc hoïc taäp cuûa hoïc
sinh trong hoaït ñoäng hoïc: töø khaâu tieáp nhaän ñeán khaâu vaän duïng caùc kyõ naêng,
kieán thöùc cuûa moân hoïc cuõng ñöôïc chuù troïng hôn.
Sau hôn ba naêm thöïc hieän chöôùng trình môùi: saùch giaùo khoa môùi,
phöông phaùp daïy hoïc môùi. Baûn thaân ñaõ trieät ñeå vaän duïng nhuaàn nhuyeãn, linh
hoaït caùc thao taùc vaø phöông phaùp môùi trong töøng baøi hoïc, lôùp hoïc vaø tieát hoïc.
Baûn thaân luoân phaán ñaáu thöïc hieän toát muïc tieâu giaùo duïc laø ñaøo taïo ra nhöõng
con ngöôøi naêng ñoäng, saùng taïo trong vieäc tìm toøi, nghieân cöùu vaø giaûi quyeát
vaán ñeà.
Veà hoïc sinh cuõng ñaõ quen vôùi caùch hoïc môùi, caùc em ñaõ maïnh daïn,
chuû ñoäng hôn trong hoaït ñoäng hoïc cuûa mình: Caùc em yù thöùc ñöôïc muïc ñích
cuûa vieäc hoïc, coù söï chuaån bò baøi toát ôû nhaø, bieát caùch ghi cheùp vaø lónh hoäi tri
thöùc qua söï toå chöùc vaø höôùng daãn cuûa giaùo vieân.
Qua nhöõng naên thöïc hieän theo ñònh höôùng môùi trong vieäc daïy hoïc.
Ñaëc bieät vôùi moân Ngöõ vaên ñaõ tích hôïp caùc phaân moân. Giaùo vieân coù yù thöùc vaø
töï trau doài kieán thöùc cho mình trong vieäc daïy hoïc moân hoïc: Khoâng chæ vaän
duïng phöông phaùp môùi, kieán thöùc môùi maø coøn phaûi bieát tích hôïp hôïp lyù kieán
thöùc cuûa töøng baøi, töøng lôùp hoïc ( tích hôïp doïc vaø tích hôïp ngang) theo quy taéc
ñoàng taâm kieán thöùc ngaøy caøng cao. Ngoaøi ra giaùo vieân coøn naém ñöôïc ñaëc
ñieåm taâm sinh lyù cuûa hoïc sinh neân ñaõ vaän duïng phuø hôïp caùc phöông phaùp daïy
hoïc gaây höùng thuù cho hoïc sinh trong quaù trình hoïc vaø lónh hoäi tri thöùc. Qua ñoù
ñaõ reøn luyeän kyõ naêng, thaùi ñoä, tình caûm cho hoïc sinh, giuùp caùc em vaän duïng
nhieàu trong vieäc öùng söû haøng ngaøy. Ñaây chính laø haønh trang cho caùc em böôùc
vaøo trong töông lai.
Ñeå phaùt huy hôn nöõa keát quaû ñaõ ñaït ñöôïc trong nhöõng naêm hoïc vöøa
qua vaø khaéc phuïc nhöõng haïn cheá, thieáu soùt trong vieäc daïy hoïc theo ñònh
höôùng tích cöïc vaø tích hôïp cuûa moân hoïc. Ñöôïc söï quan taâm cho pheùp cuûa Ban
giaùm hieäu tröôøng THCS Ninh Ñieàn. Toâi maïnh daïn tieán haønh laøm saùng kieán
kinh nghieäm “Thực trạng dạy học phương pháp mới Ngữ Văn 8” ñeå baûn thaân
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 3
töï ruùt kinh nghieäm cho mình trong vieäc thöïc hieän phöông phaùp daïy hoïc Ngöõ
vaên vaø ñoàng nghieäp tham khaûo.
Saùng kieán naøy vôùi tö caùch laø tham khaûo ruùt kinh nghieäm neân raát mong
nhaän ñöôïc yù kieán ñoùng goùp cuûa caùc baïn ñoàng nghieäp, cuûa Ban giaùm hieäu
tröôøng vaø caùn boä chæ ñaïo.
2. Nhieäm vuï, ñoái töôïng, phaïm vi cuûa ñeà taøi
a) Nhieäm vuï:
Ñeà taøi tìm hieåu thöïc traïng vieäc daïy vaø hoïc saùch giaùo khoa
Ngöõ vaên 8 ôû tröôøng THCS Ninh Ñieàn naêm hoïc 2005 – 2006, ñeå tìm ra caùc giaûi
phaùp toát nhaát cho vieäc thöïc hieän daïy vaø hoïc saùch giaùo khoa Ngöõ vaên trong
nhöõng naêm tieáp theo.
b) Ñoái töôïng:
Ñoái töôïng cuûa ñeà taøi chuû yeáu laø giaùo vieân daïy moân Ngöõ Vaên
8 vaø hoïc sinh lôùp 8 cuûa tröôøng THCS Ninh Ñieàn naêm hoïc 2005 – 2006.
c) Phaïm vi öùng duïng:
Giôùi haïn trong vieäc daïy hoïc saùch giaùo khoa Ngöõ vaên môùi
theo phöông phaùp daïy hoïc môùi.
II. NOÄI DUNG
1. Lyù luaän chung
Xaõ hoäi hieän nay laø xaõ hoäi coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù – xaõ hoäi
coâng ngheä thoâng tin phaùt trieån. Neân giaùo duïc caàn phaûi ñaøo taïo ra nhöõng con
ngöôøi naêng ñoäng, saùng taïo, chuû ñoäng tìm toøi trong lao ñoäng ñeå tieán kòp vôùi caùc
cöôøng quoác naêm chaâu, tieán kòp vôùi söï phaùt trieån cuûa thôøi ñaïi. Chính vì theá,
coâng taùc giaùo duïc khoâng theå laøm theo moät khuoân maãu coù saün hay aùp ñaët maø
phaûi phaùt huy ñöôïc tö duy ñoäc laäp cuûa hoïc sinh, laøm cho hoïc sinh coù khaû naêng
giaûi quyeát nhöõng tình huoáng coù vaán ñeà moät caùch saùng taïo. Neân giaùo duïc cho
hoïc sinh laøm sao coù khaû naêng töï tìm ra caùi môùi, caùi ñuùng, caùi chaân lyù. Ta coù
caâu: “ Ngöôøi thaày toài truyeàn ñaït chaân lyù. Ngöôøi thaày gioûi daïy caùch tìm ra chaân
lyù”. Giaùo duïc laø taïo cho hoïc sinh chuû ñoäng tìm ra caùi môùi maø ñuùng. Ñeå thöïc
hieän ñöôïc quy trình naøy thì khoâng theå khoâng thoáng nhaát phoái hôïp chaët cheõ vaø
lieân tuïc giöõa hoaït ñoäng daïy cuûa thaày vaø hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh.
Ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích treân khoâng coù con ñöôøng naøo khaùc laø giaùo duïc
phaûi ñöôïc caûi tieán. Giaùo vieân phaûi ñöôïc ñaøo taïo ñuùng chuyeân moân nghieäp
vuï…. ngöôøi daïy phaûi bieát vaän duïng caùc phöông phaùp daïy hoïc ñeå ñöa kieán thöùc
ñeán vôùi ngöôøi hoïc. Trang thieát bò phaûi ñöôïc trang bò ñaày ñuû. Giaùo vieân phaûi
khôi daäy vaø phaùt huy toái ña naêng löïc töï hoïc cuûa hoïc sinh vaø khaû naêng saùng taïo
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 4
cuûa hoïc sinh. Vì phöông phaùp töï hoïc laø caàu noái giöõa giöõa hoïc taäp vaø nghieân
cöùu khoa hoïc – moät yeáu toá quan troïng baûo ñaûm thaønh coâng trong hoïc taäp, coù
khaû naêng phaùt hieän vaø giaûi quyeát hôïp lyù vaán ñeà naûy sinh, töø ñoù reøn luyeän yù
thöùc töï hoïc, nhu caàu töï tìm hieåu daãn ñeán caùc em seõ ham hoïc töø ñoù seõ khôi daäy
tieàm naêng voán coù cuûa con ngöôøi.
Chuùng ta thaáy raêng saùng taïo laø tieàm naêng voán coù ôû moãi con ngöôøi, laø
phaåm chaát tö duy ñaõ ñöôïc nhaán maïnh trong muïc tieâu giaùo duïc maø baùo caùo cuûa
Ban chaáp hanh Trung öông Ñaûng khoaù VIII ñaõ neâu: “ Taäp trung naâng cao chaát
löôïng daïy vaø hoïc, trang bò ñuû kieán thöùc caàn thieát ñi ñoâi vôùi taïo ra naêng löïc töï
hoïc saùng taïo cuûa hoïc sinh”. Vaø trong Nghò quyeát Trung öông 2 khoaù VIII ghi “
Heát söùc coi trong giaùo duïc chính trò, tö töôûng, nhaân caùch, khaû naêng tö duy saùng
taïo vaø naêng löïc thöïc haønh”. Trong Luaät giaùo duïc , Ñieàu 24 cuõng xaùc ñònh: “
Phöông phaùp giaùo duïc phaûi phaùt huy tính tích cöïc, saùng taïo cuûa hoïc sinh phuø
hôïp vôùi ñaëc ñieåm töøng moân hoïc, lôùp hoïc, boài döôõng phöông phaùp töï hoïc”.
Daïy hoïc Ngöõ vaên khoâng ngoaøi quyõ ñaïo chung laø taïo cho hoïc sinh coù
khaû naêng phaùt trieån tö duy, saùng taïo, chuû ñoäng tích cöïc trong hoïc taäp. Daïy hoïc
Ngöõ vaên 8 theo höôùng tích hôïp Vaên – Tieáng vieät – Taäp laøm vaên: vieäc daïy hoïc
Vaên nhaèm taïo cho hoïc sinh reøn luyeän phaåm chaát, thaùi ñoä, tình caûm cuûa baûn
thaân, reøn luyeän cho hoïc sinh khaû naêng nghe – noùi – ñoïc – vieát; Daïy Tieáng
vieät laøm sao cho hoïc sinh vaän duïng vaøo quaù trình giao tieáp cuûa mình; coøn Taäp
laøm vaên reøn cho hoïc sinh caùch söû duïng ngoân ngöõ vaøo vieäc theå hieän, trình baøy
vaán ñeà naøo ñoù coù tính logic, maïch laïc. Noùi chung, daïy hoïc Ngöõ vaên laø taïo cho
hoïc sinh sau khi hoïc xong THCS, caùc em coù khaû naêng giao tieáp toát, hình
thaønh, phaùt trieån nhaân caùch, phaåm chaát ñaïo ñöùc, bieát ñöôïc caùch öùng xöû trong
xaõ hoäi.
Ñeå thöïc hieän toát ñieàu ñoù thì giaùo vieân caàn phaûi vaän duïng linh hoaït
caùc phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc phaûi quan taâm ñeán moái quan heä giöõa noäi
dung baøi hoïc vôùi phöông phaùp daïy hoïc:
+ Phaûi chuù troïng reøn luyeän phöông phaùp töï hoïc.
+ Daïy hoïc thoâng qua toå chöùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh.
+ Taêng cöôøng hoïc taäp caù theå phoái hôïp vôùi hoïc taäp hôïp taùc.
+ Keát hôïp ñaùnh giaù cuûa thaày vaø töï ñaùnh giaù cuûa hoïc sinh.
+ Daïy hoïc theo ñònh höôùng tích hôïp maø saùch giaùo khoa môùi
ñem laïi.
* Toùm laïi: Trong phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc laø ngöôøi ñöôïc giaùo
duïc trôû thaønh ngöôøi töï giaùo duïc, laø nhaân vaät töï giaùc chuû ñoäng, coù yù thöùc veà söï
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 5
giaùo duïc cuûa baûn thaân mình. Nhöng noùi theá khoâng phaûi ta hoaøn toaøn gaït boû
caùc phöông phaùp daïy hoïc truyeàn thoáng: dieãn giaûng, vaán ñaùp.
Ñeå khuyeán khích vaø phaùt huy ñöôïc taùc duïng cuûa caùch hoïc vaø phöông
phaùp daïy hoïc tích cöïc nhaèm thay ñoåi caùch daïy truyeàn thoàng ñaõ aên saâu vaøo
ngöôøi daïy khoâng theå moät sôùm, moät chieàu coù theå thay ñoåi ñöôïc ngay. Vì vaäy,
ngöôøi giaùo vieân caàn phaûi noã löïc phaán ñaáu ñeå thöïc hieän toát phöông phaùp daïy
hoïc môùi vaø theo ñònh höôùng tích hôïp cuûa moân hoïc: Ñoøi hoûi giaùo vieân phaûi ñaàu
tö nhieàu cho vieäc soaïn giaûng; thay ñoåi caùch daïy, caùch kieåm tra ñaùnh giaù; phaûi
xaây döïng heä thoáng caâu hoûi coù tính phaùt huy khaû naêng tö duy cuûa hoïc sinh.
ñoàng thôøi hoïc sinh laø chuû theå cuûa hoaït ñoäng hoïc cuõng phaûi reøn luyeän, tích cöïc
trong hoaït ñoäng hoïc cuûa mình ñeå coù khaû naêng töï laäp trong hoïc taäp, thi cöû, tích
luyõ tri thöùc cho baûn thaân ñeå coù theå vaän duïng vaøo thöïc teá cuoäc soáng.
Ñaáy laø moät soá cô sôû lyù luaän chung cho vieäc daïy hoïc Ngöõ vaên 8 noùi
rieâng vaø Ngöõ vaên noùi chung.
Daïy hoïc theo phöông phaùp môùi vaø hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh coù theå
dieãn bieán baèng sô ñoà sau:
* SÔ ÑOÀ VEÀ QUY TRÌNH DAÏY HOÏC CUÛA GIAÙO VIEÂN
Ñieåm xuaát phaùt: 0
I
II
Thaày
Höôùng daãn
Toå chöùc
III
Toå chöùc
IV
Troïng taøi
coá vaán
Troø
Tri thöùc
Töï nghieân cöùu
Tri thöùc
Töï theå hieän Thöôøng thöùc
xaõ hoäi
Theå hieän
Thöôøng thöùc
qua nhoùm
xaõ hoäi
Töï ñieàu chænh
Tri thöùc
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 6
* SÔ ÑOÀ VEÀ QUY TRÌNH HOÏC CUÛA HOÏC SINH
Nghieân cöùu SGK – Taøi lieäu
Chuaån bò ôû nhaø ( Caâu hoûi SGK)
Giaûi Maõ
Caâu hoûi SGK
Tranh aûnh
Lieân heä thöïc teá
Khai thaùc tri thöùc döôùi söï toå chöùc höôùng daãn cuûa giaùo
vieân ( Traû lôøi vaø ghi cheùp noäi dung)
Vaän duïng laøm baøi taäp ( thöïc haønh)
* SÔ ÑOÀ VEÀ QUY TRÌNH SOAÏN GIAÛNG CUÛA GIAÙO VIEÂN
Nghieân cöùu SGK – SGK – Taøi lieäu
Söu taàm – chuaån bò ñoà duøng daïy hoïc
Chuaån
bò
ôû
nhaø
Xaùc ñònh muïc tieâu caàn ñaït
( Kieán thöùc, kyõ naêng, thaùi ñoä)
Xaùc ñònh phöông phaùp daïy hoïc
Phaùc thaûo quaù trình daïy hoïc
Xaây döïng heä thoáng caâu hoûi
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 7
Ñònh höôùng baøi daïy
Hoaït
ñoäng
ôû
lôùp
Toå chöùc hoïc sinh nhaän thöùc baøi daïy
( baèng heä thoáng caâu hoûi)
Ñieàu
chænh
Phaùt
trieån
Keát
luaän
baøi
Daën
doø
Nhaän
xeùt
2. Noäi dung cuûa giaûi phaùp
Saùch giaùo khoa Ngöõ vaên ñöôïc xaây döïng treân nguyeân taéc tích
hôïp, vì theá khi daïy baát kyø baøi naøo cuõng caàn yù thöùc cao veà moái quan heä chaët
cheõ giöõa ba phaân moân Vaên – Tieáng Vieät – Taäp laøm vaên. Phöông phaùp daïy
hoïc theo quan ñieåm tích hôïp laø vaän duïng kieán thöùc kyõ naêng Tieáng Vieät ñeå tìm
hieåu vaên baûn vaø ngöôïc laïi…
Theo saùch Ngöõ vaên môùi thì hoïc sinh ñöôïc hoïc vôùi tinh thaàn töï
hoïc saùng taïo: Töø choã laøm quen, taäp döôït, laøm theo ñeán phaùt hieän, khaùm phaù
vaø saùng taïo döôùi söï höôùng daãn cuûa giaùo vieân. Giaùo vieân haïn cheá toái ña
phöông phaùp daïy laøm cho hoïc sinh thuï ñoäng nhö ñoïc cheùp… maø muïc ñích cuûa
phöông phaùp daïy hoïc môùi laø: Hoïc ñeå bieát, hoïc ñeå suy nghó, reøn luyeän trí thoâng
minh cuï theå: “ Hoïc ñi ñoâi vôùi haønh”. Taêng cöôøng cho hoïc sinh thöïc haønh qua
giao tieáp vaø luyeän taäp ngoân ngöõ baèng nhieàu hình thöùc phuø hôïp. Thoâng qua
thöïc haønh maø cung caáp cuûng coá lyù thuyeát.
Chöông trình Ngöõ vaên THCS chuû yeáu laø lyù thuyeát giao tieáp. Do
vaäy veà phöông phaùp daïy hoïc ta caàn phaûi coá gaéng daàn ñeå phöông phaùp ñaøm
thoaïi, trao ñoåi theo nhoùm trôû thaønh quen thuoäc trong moãi giôø hoïc. Theo tinh
thaàn ñoù, hoïc sinh laø ngöôøi chuû ñoäng neâu vaán ñeà thaûo luaän, trao ñoåi vôùi nhau
ñeå ruùt ra keát luaän döôùi söï höôùng daãn cuûa giaùo vieân.
Giaùo vieân cuõng caàn chuù yù vai troø to lôùn cuûa daïy hoïc Ngöõ vaên
vôùi vieäc phaùt trieån toaøn dieän moïi phaåm chaát vaø naêng löïc cuûa hoïc sinh. Coù
nghóa laø ta chuù troïng tôùi giaù trò vaø hieäu quaû giaùo duïc cuûa töøng vaên baûn, töøng
theá maïnh cuûa caùch dieãn ñaït theå hieän tö töôûng, tình caûm khi reøn luyeän kyõ naêng
nghe, noùi, ñoïc, vieát cho hoïc sinh.
Gaén lieàn vôùi thöïc teá cuûa tröôøng, vieäc ñoåi môùi phöông phaùp daïy
hoïc khoâng naèm ngoaøi ñònh höôùng cuûa ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc chung.
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 8
Caùch tieán haønh ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc trong moãi giôø Ngöõ vaên coù hieäu
quaû, ñoái vôùi moãi giaùo vieân caàn laø:
* Vaän duïng linh hoaït, saùng taïo caùc phöông phaùp daïy hoïc nhaèm phaùt
huy tính tích cöïc hoïc taäp cuûa caùc ñoái töôïng hoïc sinh:
- Ñoïc saùng taïo: Ñoái vôùi vieäc tìm hieåu vaên baûn coù theå ñoïc dieãn
caûm, ñoïc phaân vai… nhaèm ñeå hoïc sinh sô löôïc naém ñöôïc noäi dung vaên baûn qua
ngoân töø vaø hình aûnh cuûa vaên baûn.
- Daïy hoïc neâu vaán ñeà: Toå chöùc caùc tình huoáng coù vaán ñeà, neâu ra
vaán ñeà, giuùp hoïc sinh nhöõng ñieàu caàn thieát ñeå giaûi quyeát vaán ñeà. Kieåm tra
caùch giaûi quyeát vaán ñeà aáy, heä thoáng hoaù kieán thöùc ñaõ tieáp nhaän. Phöông phaùp
naøy giaùo vieân caàn löu yù chuù troïng tôùi hoaït ñoäng töï giaùc, tích cöïc cuûa hoïc sinh
vaø khi taïo tình huoáng caàn laøm cho hoïc sinh höùng thuù, tin vaøo khaû naêng giaûi
quyeát vaán ñeà cuûa baûn thaân.
- Phöông phaùp gôïi tìm: Laø söû duïng caâu hoûi ñeå gôïi cho hoïc sinh
tìm toøi, suy nghó nhaèm ñaït muïc tieâu baøi hoïc. Bôûi vì khoâng phaûi baát kyø vaán ñeà
naøo hoïc sinh ñoïc leân cuõng hieåu ñöôïc vaán ñeà, neân giaùo vieân caàn ñaët caâu hoûi
gôïi môû ñeå hoïc sinh suy nghó tìm ra noäi dung baøi hoïc. Ñaây laø phöông phaùp reøn
luyeän kyõ naêng tö duy cuûa hoïc sinh.
- Phöông phaùp hoaït ñoäng nhoùm:
+ Giaùo Vieân: Chia hoïc sinh thaønh töøng nhoùm ( Töø hai hoïc sinh
trôû leân) tuyø noäi dung caâu hoûi thaûo luaän maø phaân thaønh nhoùm lôùn hay nhoû.
Giaùo vieân aán ñònh thôøi gian cuï theå, giao nhieäm vuï cuï theå. Giaùo vieân caàn ñeán
töøng nhoùm hoã trôï, ñoäng vieân, nhaéc nhôû, ñöa ra caâu hoûi gôïi yù khi hoïc sinh bò beá
taéc hay ñi cheäch höôùng.
+ Hoïc Sinh: Töï theå hieän ñaët mình vaøo tình huoáng. Caùc thaønh
vieân trong nhoùm chia seû nhöõng suy nghó cuûa baûn thaân veà baøi hoïc qua trao ñoåi
thaûo luaän.
Phöông phaùp naøy, giaùo vieân trôû thaønh ngöôøi höôùng daãn vaø taïo thaønh
söï töông hoã giöõa hoïc sinh vôùi nhau. Hoïc sinh töï giaùc tieán haønh caùc hoaït ñoäng
chieám lónh tri thöùc. Ôû hoaït ñoäng nhoùm, phöông thöùc hoïc taäp hôïp taùc vaø
phöông thöùc töï hoïc ñeàu ñöôïc phaùt huy toát. Moái quan heä giöõa caùc thaønh vieân
trong taäp theå, nhoùm, lôùp trôû neân gaàn guõi, thaân thieän hôn.
Trong moãi baøi hoïc, giaùo vieân caàn vaän duïng linh hoaït caùc phöông
phaùp sao cho phuø hôïp. Vì khoâng phaûi baát kyø baøi hoïc naøo cuõng duøng phöông
phaùp nhö nhau maø phaûi vaän duïng caùc phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc vaøo trong
caùc tình huoáng: Giôùi thieäu baøi môùi; Thieát keá heä thoáng caâu hoûi; Moâ hình hoaù
noäi dung baøi hoïc…
Ví duï 1: Vaän duïng phöông phaùp tích cöïc vaøo giôùi thieäu baøi:
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 9
Baøi 12: OÂN DÒCH, THUOÁC LAÙ ( Saùch giaùo khoa Ngöõ vaên 8 –
Taäp 1)
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ
Em nhaän thaáy vieäc söû duïng thuoác laù - Lieân heä thöïc teá vaø traû lôøi: Vieäc
huùt thuoác laù cuûa moïi ngöôøi raát
trong thöïc teá xaõ hoäi nhö theá naøo?
nhieàu.
- GV lieân heä chæ ra thöïc teá cho HS thaáy
vieäc huùt thuoác laù trôû thaønh thoùi quen,
thaønh nghieän cuûa nhieàu ngöôøi.
Treo tranh veà phoøng choáng thuoác laù. - Quan saùt vaø ruùt ra keát luaän veà
Em cho bieát noäi dung cuûa böùc tranh naøy? böùc tranh: caám huùt thuoác laù.
- Vì thuoác laù coù nhieàu taùc haïi.
Vì sao laïi caám huùt thuoác laù?
- Töø ñaáy neâu ra vaán ñeà vaø chuyeån vaøo
baøi môùi.
Ví duï 2: Vaïân duïng phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc vaøo moâ hình hoaù
noäi dung baøi hoïc.
Baøi 4: NÖÔÙC ÑAÏI VIEÄT TA (saùch giaùo khoa Ngöõ vaên 8 – Taäp
II ).
Khaùi quaùt traät töï laäp luaän cuûa ñoaïn trích baèng sô ñoà:
Nguyeân lyù nhaân nghóa
Tröø baïo
Yeân daân
Chaân lyù cuûa neàn ñoäc laäp daân toäc
Vaên
hieán laâu
ñôøi
Laõnh
thoå
rieâng
Phong
tuïc
rieâng
Lòch söû
rieâng
Phaùt huy söùc maïnh cuûa nhaân nghóa
cuûa ñoäc laäp daân toäc
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Chuû
quyeàn
rieâng
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 10
* Naém vöõng noäi dung baøi hoïc vaø naêng löïc hoïc taäp boä moân cuûa hoïc
sinh ñeå töø ñoù xaây döïng ñöôïc moät heä thoáng caâu hoûi, baøi taäp nhaèm toå chöùc,
höôùng daãn caùc ñoái töôïng hoïc sinh trong lôùp tích cöïc, chuû ñoäng hoïc taäp. Chuù
troïng boài döôõng vaø phaùt trieån naêng löïc caù nhaân cuûa moãi hoïc sinh.
* Giuùp hoïc sinh söû duïng saùch giaùo khoa,vôû baøi taäp moät caùch coù yù
thöùc vaø hieäu quaû, linh hoaït hôn. Ñoàng thôøi uoán naén höôùng daãn caùch töï ñoïc, töï
hoïc nhöng phaûi phuø hôïp vôùi naêng löïc cuûa hoïc sinh.
* Taêng cöôøng kieåm tra ñaùnh giaù baèng nhieàu hình thöùc khaùc nhau, coi
kieåm tra, ñaùnh giaù laø moät bieän phaùp kích thích hoïc taäp, giuùp hoïc sinh tìm ra
nguyeân nhaân vaø caùch khaéc phuïc nhöõng haïn cheá cuûa minh trong vieäc lónh hoäi
kieán thöùc. Giaùo vieân ñoåi môùi caû vieäc kieåm tra ñaùnh giaù keát quaû hoïc taäp cuûa hoïc
sinh.
Ví duï: Ñeà kieåm tra phaàn Vaên – thôøi gian 45p
I. TRAÉC NGHIEÄM: ( 4ñ )
Haõy khoanh troøn caâu traû lôøi maø em cho laø ñuùng nhaát:
Caâu 1: Taäp thô “ Nhaät kyù trong tuø” saùng taùc trong hoaøn caûnh naøo?
A. Baùc ñang hoaït ñoäng caùch maïng ôû Phaùp.
B. Baùc bò giam trong nhaø tuø cuûa Töôûng Giôùi Thaïch ôû Quaûng Taây –
Trung Quoác.
C. Baùc ñang hoaït ñoäng ôû Paéc Boù.
D. Trong thôøi kyø laõnh ñaïo nhaân daân khaùng chieán choáng Myõ.
Caâu 2: “ Nhaät kyù trong tuø” saùng taùc baèng chöõ gì?
A. Chöõ Noâm.
B. Chöõ Phaùp.
C. Chöõ Quoác ngöõ.
D. Chöõ Haùn.
Caâu 3: Baøi thô “ Ngaém traêng” thuoäc theå thô gì?
A. Thô nguõ ngoân.
B. Thô luïc baùt.
C. Thô thaát ngoân töù tuyeät.
D. Thô thaát ngoân baùt cuù.
Caâu 4: Doøng naøo noùi ñuùng hoaøn caûnh ngaém traêng cuûa Baùc trong baøi thô
“Ngaém traêng”?
A. Khi ñang ñaøm ñaïo vòeâc quaân treân thuyeàn.
B. Trong ñeâm khoâng nguû vì lo laéng vaän meänh cuûa ñaát nöôùc.
C. Trong nhaø tuø thieáu thoán: khoâng röôïu cuõng khoâng hoa.
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 11
D. Treân ñöôøng ñi hiu quaïnh töø nhaø tuø naøy sang nhaø tuø khaùc.
Caâu 5: Bieän phaùp tu töø naøo ñöôïc söû duïng nhieàu trong baøi thô “ Ñi
ñöôøng”?
A. Nhaân hoaù.
B. So saùnh.
C. AÅn duï.
D. Ñieäp töø, ñieäp ngöõ.
Caâu 6: Baøi thô “ Töùc caûnh Paéc Boù” luùc saùng taùc Baùc laáy teân laø gì?
A. Nguyeãn Vaên Ba.
B. Nguyeãn Taát Thaønh.
C. Nguyeãn AÙi Quoác.
D. Hoà Chí Minh.
Caâu 7: Theå loaïi Hòch laø gì?
A. Laø vaên baûn boá caùo keát quaû söï vieäc cho moïi ngöôøi bieát.
B. Laø meänh leänh cuûa Vua.
C. Laø vaên baûn nghò luaän trình baøy ñeà nghò Vua xem xeùt.
D. Laø vaên baûn nghò luaän keâu goïi, coå vuõ moïi ngöôøi cuøng choáng keû
thuø.
Caâu 8: “ Hòch töôùng só ” laø cuûa taùc giaû naøo?
A. Nguyeãn Traõi.
B. Lyù Coâng Uaån.
C. Traàn Quoác Tuaán.
D. Traàn Quoác Toaûn.
II. TÖÏ LUAÄN: ( 6ñ )
1/ Haõy neâu nhöõng neùt chung vaø rieâng cuûa tinh thaàn yeâu nöôùc theå
hieän trong caùc vaên baûn: “ Chieáu Dôøi Ñoâ” – Lyù Coâng Uaån; “ Hòch Töôùng Só”
– Traàn Quoác Tuaán; “ Nöôùc Ñaïi Vieät Ta” – Nguyeãn Traõi. ( 3 ñ)
2/ Qua vaên baûn “ Baøn luaän veà pheùp hoïc” em hieåu ñieàu gì veà
Nguyeãn Thieáp. Haõy phaân tích maët tích cöïc trong phöông phaùp hoïc cuûa
Nguyeãn Thieáp trình baøy vôùi Vua. ( 3 ñ )
--------------heát--------------* Taêng cöôøng söû duïng caùc thieát bò ñoà duøng vaø phöông tieän daïy
hoïc.
* Khoâng goø boù giôø hoïc trong moät quy trình vôùi nhöõng böôùc ñi baét
buoäc, giaùo vieân ñöôïc quyeàn chuû ñoäng, saùng taïo thieát keá giôø hoïc caên cöù vaøo muïc
tieâu cuûa baøi hoïc laøm sao taïo ñöôïc höùng thuù hoïc taäp cho hoïc sinh.
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 12
Ñeå ñaûm baûo tính khoa hoïc, ngheä thuaät cho giôø hoïc Ngöõ vaên, söï vaän
duïng caùc phöông phaùp daïy hoïc phaûi thaät söï linh hoaït saùng taïo. Ñoåi môùi
phöông phaùp daïy hoïc khoâng coù nghóa laø töø boû heát caùc phöông phaùp daïy hoïc
truyeàn thoáng hay ñoäc toân moät phöông phaùp nhaát ñònh. Chaúng haïn, tìm hieåu
vaên baûn thì giaùo vieân khoâng theå khoâng söû duïng phöông phaùp bình giaûng, dieãn
giaûng. Vì hoïc sinh chöa ñuû khaû naêng caûm thuï heát tö töôûng cuûa taùc giaû neân giaùo
vieân caàn phaûi phaân tích dieãn giaûng ñeå hoïc sinh naém ñöôïc noäi dung.
Phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc khoâng heà haï thaáp hay giaûm nheï vai troø
cuûa ngöôøi giaùo vieân. Giaùo vieân phaûi ñöôïc ñaøo taïo chu ñaùo thích öùng vôùi nhieäm
vuï ña daïng. Giaùo vieân khoâng coøn ñoùng vai troø ñôn thuaàn laø ngöôøi truyeàn ñaït
kieán thöùc maø giaùo vieân trôû thaønh ngöôøi thieát keá, toå chöùc höôùng daãn caùc hoaït
ñoäng hoïc taäp cuûa hoïc sinh ñeå chieám lónh kieán thöùc môùi, hình thaønh thaùi ñoä, kyõ
naêng. Treân lôùp hoïc sinh hoaït ñoäng laø chính. Nhöng tröôùc ñoù, khi soaïn baøi giaùo
vieân phaûi ñaàu tö nhieàu coâng söùc, nhieàu thôøi gian môùi coù theå thöïc hieän baøi leân
lôùp vôùi vai troø ngöôøi gôïi môû, xuùc taùc, ñoäng vieân, coá vaán, troïng taøi trong hoaït
ñoäng tìm toøi haøo höôùng cuûa hoïc sinh.
Toång
soá
Lôùp
hoïc
sinh
Moân
KSCL giöõa
HK I
KSCL cuoái
HK I
Treân 5
Treân 5
SL
%
SL
%
N.vaên
8A1
33
28
84.8
31
93.9
N.vaên
8A2
32
30
93.8
30
93.8
III. GIAÙO AÙN MINH HOAÏ
Tuaàn: 10
Tieát: 37
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
KSCL giöõa KSCL
HK II
cuoái HK
II
Treân 5
SL
%
Treân 5
SL
%
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 13
NOÙI QUAÙ
A. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT
* Giuùp hoïc sinh:
- Naém ñöôïc khaùi nieäm vaø taùc duïng cuûa bieän phaùp tu töø noùi quaù.
- Naém vöõng giaù trò bieåu caûm cuûa pheùp tu töø naøy. Taùc duïng cuûa noù
khi keát hôïp vôùi bieän phaùp tu töø so saùnh.
- Phaân bieät ñöôïc noùi quaù vaø noùi khoaùc.
* Reøn luyeän kyõ naêng: Söû duïng toát pheùp tu töø noùi quaù trong giao tieáp vaø
khi taïo laäp vaên baûn ñaït hieäu quaû, giaù trò bieåu caûm cao.
B. TROÏNG TAÂM:
Hoïc sinh thöïc haønh vaø luyeän taäp.
C. CHUAÅN BÒ:
GV: Giaùo aùn, SGK, baûng phuï.
HS: Soaïn baøi, SGK, vôû ghi, VBT, söu taàm thaønh ngöõ, ca dao, thô ca
coù duøng pheùp noùi quaù, so saùnh tu töø.
D. TIEÁN TRÌNH:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY - TROØ
1. OÅn ñònh lôùp
2. Kieåm tra baøi cuõ
Theá naøo laø töø ngöõ ñòa phöông? Töø ngöõ
toaøn daân?
Em coù nhaän xeùt gì veà vieäc söû duïng töø ngöõ
ñòa phöông mình so vôùi töø toaøn daân?
Em haõy tìm moät soá töø ñòa phöông töông
öùng töø toaøn daân chæ loaøi vaät? ñoà vaät?
3. Baøi môùi
Trong ñôøi soáng sinh hoaït, giao tieáp haøng
ngaøy ta thöôøng duøng caùch noùi boùng baåy giaøu
hình aûnh gaây aán töôïng cho ngöôøi nghe veà
vaán ñeà naøo ñoù: Anh aáy ñen nhö coät nhaø
chaùy; Chò aáy ñeïp nhö tieân. Vaø trong tuïc ngöõ,
ca dao, thô ca tröõ tình cuõng söû duïng raát
nhieàu nhaèm nhaán maïnh yù caàn dieãn ñaït hay
moät söï vaät, hieän töôïng naøo ñoù. Ñoù goïi laø noùi
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
NOÄI DUNG GHI BAÛNG
Saùng kieán kinh nghieäm
quaù. vaäy noùi quaù laø gì? Pheùp tu töø naøy coù taùc
duïng nhö theá naøo? Caùc em seõ tìm hieåu roõ
qua tieát hoïc hoâm nay.
Hoaït ñoäng 1:
HS ñoïc caùc ví duï SGK/101?
Em haõy cho bieát yù nghóa cuûa caâu tuïc ngöõ,
ca dao aáy?
Ο – Thôøi gian ñeâm thaùng naêm raát ngaén.
- Thôøi gian ngaøy thaùng möôøi raát ngaén.
- Lao ñoäng vaát vaû moà hoâi ñoå nhieàu.
Trang 14
I. Noùi quaù vaø taùc duïng cuûa
noù:
1. Tìm hieåu baøi:
VD1:
Ñeâm thaùng naêm chöa naêm ñaõ
saùng.
Ngaøy thaùng möôøi chöa cöôøi
ñaõ toái.
VD2:
Caøy ñoàng ñang buoåi ban tröa
Moà hoâi thaùnh thoùt nhö nöa
ruoäng caøy.
Caùch mieâu taû nhö ôû caâu tuïc ngöõ vaø ca dao
treân coù ñuùng, chính xaùc vôùi thöïc teá khoâng?
Khoâng ñuùng vôùi thöïc teá.
Em coù nhaän xeùt gì veà caùch mieâu taû söï vaät,
tính chaát trong tuïc ngöõ ca dao treân?
Noùi quaù söï vaät baèng caùch phoùng ñaïi,
cöôøng ñoä tính chaát cuûa söï vaät.
Ñaáy goïi laø bieän phaùp tu töø noùi quaù.
Em haõy so saùnh caùch noùi quaù vaø caùch noùi
bình thöôøng sau vaø neâu nhaän xeùt?
- Ñeâm thaùng naêm chöa naèm ñaõ saùng – Ñeâm
thaùng naêm raát ngaén.
- Ngaøy thaùng möôøi chöa cöôøi ñaõ toái – Ngaøy
thaùng möôøi raát ngaén.
- Moà hoâi thaùnh thoùt nhö möa ruoäng caøy –
Moà hoâi öôùt ñaãm.
Caû hai caùch noùi treân ñeàu coù noäi dung yù
nghóa nhö nhau.
- Nhöng caùch noùi quaù sinh ñoäng, hình aûnh cuï
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
theå vaø coù giaù trò bieåu caûm hôn, gaây aán töôïng
hôn.
Trang 15
2. Noùi quaù laø gì: taùc
Qua tìm hieåu caùc ví duï, em haõy cho bieát duïng cuûa noùi quaù
noùi quaù laø gì?
Noùi quaù coøn ñöôïc goïi laø khoa tröông,
ngoa duï, thaäm xöng, phoùng ñaïi.
* Ghi nhôù (SGK / 102)
Duøng pheùp noùi quaù coù taùc duïng gì?
GV: Choát laïi -> ñaây laø noäi dung ghi nhôù.
Gv treo baûng phuï: em haõy xaùc ñònh bieän
phaùp tu töø trong caùc caâu sau:
a. Ñöôøng trôn nhö môõ.
b. Toâi thaáy moät con raén vuoâng ñaáy.
c. Nhìn kìa! Con caù leo caây.
d. Anh ta ñen nhö coät nhaø chaùy.
Khoanh troøn vaø gaïch chaân caâu coù pheùp
noùi quaù? Vaø cho bieát taùc duïng cuûa noù?
Trôn nhö môõ: ñöôøng raát trôn.
Ñen nhö coät nhaø chaùy: maøu da anh naøy raát
* Löu yù: Phaân bieät noùi khoaùc
ñen -> sinh ñoäng.
vôùi noùi quaù.
Vaäy tröôøng hôïp b,c laø gì?
Noùi doác, noùi khoaùc.
GV coù theå keå moät caâu truyeän “ Con raén
vuoâng” hoaëc “ Caây ôùt to”.
Qua ví duï, em haõy so saùnh noùi khoaùc vaø
noùi quaù? ( HS thaûo luaän nhoùm nhoû).
Noùi khoaùc vaø noùi quaù ñeàu laø phoùng ñaïi
tính chaát söï vaät , hieän töôïng.
Nhöng khaùc nhau ôû choã:
- Noùi quaù nhaèm muïc ñích nhaán maïnh tích
chaát söï vaät, hieän töôïng, coù giaù trò bieåu caûm
-> Muïc ñích tích cöïc.
- Noùi khoaùc: nhaèm laøm cho ngöôøi khaùc tin
vaøo moät ñieàu khoâng coù thöïc -> tieâu cöïc.
GV ghi ví duï, yeâu caàu hoïc sinh cho bieát
taùc duïng cuûa bieän phaùp tu töø noùi quaù?
a. Loã muõi taùm gaùnh loâng
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 16
Choàng yeâu, choàng baûo raâu roàng trôøi
cho.
b. Treân ñaàu nhöõng raùc cuøng rôm
Choàng yeâu choàng baûo hoa thôm raéc
ñaàu.
Noùi quaù coù chöùc naêng nhaän thöùc laøm roõ
hôn baûn chaát cuûa ñoái töôïng.
Caùch noùi quaù naøy nhaèm bieåu hieän moät söï
thaät: Söï ñam meâ, yeâu thöông ñaõ laøm cho
ngöôøi ta nhìn nhaän söï vaät khaùc ñi. Ôû ñaây coù
theå boû qua heát khuyeát ñieåm cuûa ngöôøi yeâu.
GV neâu tieáp ví duï, yeâu caàn hoïc sinh phaân
tích yù nghóa cuûa bieän phaùp noùi quaù?
a. Chí ta lôùn nhö bieån Ñoâng tröôùc maët.
b. Anh ta ñen nhö coät nhaø chaùy.
c. OÂng aáy hieàn nhö cuïc ñaát.
Caâu a nhaán maïnh, gaây aán töôïng vaø xuùc
caûm veà yù chí, quyeát taâm raát lôùn -> giaûi
phoùng ñaát nöôùc.
Caâu b,c gaây aán töôïng, sinh ñoäng vaø nhaán
- Noùi quaù coù hai taùc duïng:
maïnh tính chaát.
+ Chöùc naêng nhaän thöùc.
Qua caùc ví duï treân ta thaáy noùi quaù coù maáy
+ Chöùc naêng nhaán maïnh,
taùc duïng?
gaây aán töôïng, bieåu thò caûm
xuùc.
- Noùi quaù keát hôïp so saùnh.
Ta thaáy noùi khoaùc laø bieän phaùp tu töø ñoäc
laäp. Nhöng ôû nhöõng ví duï treân ta thaáy ta coøn
thaáy bieän phaùp tu töø naøo nöõa?
Noùi quaù keát hôïp vôùi so saùnh.
GV neâu ví duï:
a. Anh laøm toâi cöôøi vôõ caû buïng.
b. Ñieåm möôøi cuûa mình nhieàu voâ keå. - Duøng töø ngöõ phoùng ñaïi: voâ
Ngoaøi ra bieän phaùp noùi quaù coøn ñöôïc theå keå, voâ soá..
hieän baèng nhöõng töø ngöõ phoùng ñaïi.
Qua quaù trình tìm hieåu veà noùi quaù, em
thaáy pheùp tu töø thöôøng ñöôïc söû duïng trong
lónh vöïc naøo?
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
Söû duïng trong ñôøi soáng haøng ngaøy. Noù
ñöôïc ñuùc keát thaønh nhöõng cuïm töø coá ñònh.
Söû duïng trong tuïc ngöõ, ca dao, vaên thô tröõ
tình.
II. Luyeän taäp:
Hoaït ñoäng 2:
BT1:
HS ñoïc vaø xaùc ñònh yeâu caàu baøi taäp.
Goïi HS ñöùng taïi choã xaùc ñònh vaø giaûi thích
BT2:
yù nghóa cuûa bieän phaùp tu töø noùi quaù?
HS ñoïc vaø xaùc dònh yeâu caàu baøi taäp?
Goïi 3 HS leân baûng laøm? HS khaùc söûa
chöõa?
Baàm gan, tím ruoät: caêm phaãn, uaát öùc.
- Choù aên ñaù, gaø aên soûi: ñaát ñai caèn coãi,
hoang vu.
- Noå töøng khuù ruoät: Phaán khôûi, sung söôùng.
- Ruoät ñeå ngoaøi da: Khoâng daáu dieám ai ñieàu
gì.
- Vaét chaân leân coå: Chaïy thaät nhanh.
BT4:
Cho HS thaûo luaän nhoùm – Hình thöùc thi
laøm nhanh, xem nhoùm naøo coù nhieàu thaønh
ngöõ vaø ñuùng? ( 4’)
4. Cuûng coá:
Theá naøo laø noùi quaù?
Noùi quaù coù nhöõng chöùc naêng gì?
Coù nhöõng loaïi noùi quaù naøo?
5. Daën doø:
- Hoïc baøi.
- Hoaøn thaønh baøi taäp vaø laøm baøi taäp: 3,5,6
SGK vaøo VBT.
- Chuaån bò tieát hoïc tieáp theo: “ OÂn taäp
truyeän kyù” soaïn theo gôïi yù SGK.
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Trang 17
Saùng kieán kinh nghieäm
“ Noùi giaûm, noùi traùnh”. Neâu ñònh nghóa vaø
taùc duïng cuûa bieän phaùp tu töø naøy.
E. RUÙT KINH NGHIEÄM:
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Trang 18
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 19
IV. KEÁT LUAÄN:
Nhö vaäy, so vôùi caùch daïy truyeàn thoáng söï vaän duïng phöông phaùp daïy
hoïc trong giôø hoïc Ngöõ vaên ñaõ coù söï thay ñoåi cô baûn veà chaát: Töø vieäc thoâng
baùo, taùi hieän xen toå chöùc, höôùng daãn cho hoïc sinh chuû ñoäng tieáp nhaän, caûm
thuû, tìm toøi, ñaùnh giaù, vaän duïng kieán thöùc vaø kyõ naêng vaên hoïc, ngoân ngöõ; Töø
giôø daïy coù tính chaát tónh sang giôø hoïc coù tính chaát ñoäng. Chính vì theá, trong
moät giôø daïy toát moân Ngöõ vaên theo ñònh höôùng ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc
khoâng coù söï haï thaáp vai troø cuûa ngöôøi thaày maø ngöôïc laïi. Ngöôøi giaùo vieân
phaûi vaát vaû hôn trong thieát keá vaø ñieàu haønh giôø hoïc theo muïc ñích chuù troïng
taïo laäp cho hoïc sinh naêng löïc giao tieáp toát, khaû naêng söû duïng ngoân ngöõ linh
hoaït. Giaùo vieân caàn giaûm toái ña loái giaûng giaûi, thuyeát giaûng moät chieàu. Caàn
chuyeån quaù trình thuyeát giaûng cuûa giaùo vieân thaønh nhöõng cuoäc trao ñoåi, ñaøm
thoaïi daøi ngaén khaùc nhau giöõa giaùo vieân vôùi hoïc sinh, giöõa hoïc sinh vôùi hoïc
sinh ñeå giuùp hoïc sinh hieåu baøi vaø ñaùnh giaù möùc ñoä tìm hieåu baøi cuûa mình.
Vieäc vaän duïng phöông phaùp daïy hoïc chung hay rieâng hoaøn toaøn phuï
thuoäc vaøo söï linh hoaït cuûa töøng giaùo vieân ñöùng lôùp. Caên cöù theo noäi dung baøi
hoïc, theo ñaëc tröng cuûa töøng phaân moân vaø trình ñoä cuï theå cuûa ñoái töôïng hoïc
sinh, ngöôøi giaùo vieân phaûi bieát löïa choïn nhöõng phöông phaùp daïy hoïc thích hôïp
nhaèm giuùp hoïc sinh giaûi quyeát toát nhieäm vuï baøi hoïc vaø boäc loä caùch hieåu, caùch
caûm cuûa mình moät caùch töï tin, chuû ñoäng. Nhö vaäy trong moät giôø hoïc giaùo vieân
coù theå vaän duïng linh hoaït nhieàu phöông phaùp daïy hoïc khaùc nhau, khoâng neân
goø theo hoaëc ñoäc toân moät phöông phaùp daïy hoïc naøo.
Xin chaân thaønh caûm ôn!
Ninh Ñieàn, ngaøy 10 thaùng 04 naêm 2006
Ngöôøi vieát
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
Saùng kieán kinh nghieäm
Trang 20
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. Moät soá vaán ñeà veà ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc ôû tröông THCS
moân Ngöõ vaên – Boä GD&ÑT naêm 2002.
2. Taøi lieäu thay SGK Ngöõ vaên 8.
3. Taøi lieäu boài döôõng thöôøng xuyeân cho giaùo vieân THCS moân Ngöõ
vaên.
4. Naâng cao Ngöõ vaên 8.
5. Baøi taäp traéc nghieäm Ngöõ vaên 8 .
Nguyeãn Thò Thu Phöôïng – tröôøng THCS Ninh Ñieàn
- Xem thêm -