SKKN Sử dụng sơ đồ trong giảng dạy các bài học môn Lịch sử THPT
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
M ôc l ô c
Trang
PhÇn mét : Mét sè vÊn ®Ò lý luËn .............................................................. 2
I.
Lý do chän ®Ò tµi …………………………………………………..................…………............ 2
II.
LÞch sö vÊn ®Ò ................................................................................................................ 5
III. Môc ®Ých nghiªn cøu ................................................................................................. 6
IV. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ......................................................................................... 6
V. §èi t−îng nghiªn cøu ................................................................................................ 6
VI. Ph¹m vi ®Ò tµi ..…......................................................................................................... 7
PhÇn hai : Néi dung ®Ò tµi ……………………....................………………..……….... 7
I.
NhËn thøc chung vÒ s¬ ®å lÞch sö ...................................................................... 7
II.
C¸c d¹ng s¬ ®å ®−îc sö dông trong bµi häc lÞch sö ................................. 8
III.
Ph−¬ng ph¸p, t¸c dông khi sö dông s¬ ®å vµo bµi häc lÞch sö ......... 11
IV. KÕt qu¶ khi sö dông s¬ ®å vµo bµi gi¶ng lÞch sö........................................ 24
V. Mét sè tån t¹i, h¹n chÕ ........................................................................................... 27
PhÇn ba : KÕt luËn chung .................................................................................. 28
I.
Nh÷ng kinh nghiÖm khi sö dông s¬ ®å lÞch sö............................................. 28
II.
§iÒu kiÖn ¸p dông s¸ng kiÕn kinh nghiÖm .................................................... 28
III.
H−íng nghiªn cøu míi ........................................................................................... 29
IV. KiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt ...................................................................................................... 30
Tµi liÖu tham kh¶o ………………...........................................………………………….. 31
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
1
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
PhÇn mét : Mét sè vÊn ®Ò lý luËn
I. Lý do chän ®Ò tµi
Trong c¸c m«n häc ë tr−êng phæ th«ng, m«n lÞch sö cã vai trß rÊt quan träng
trong viÖc gi¸o dôc nh©n c¸ch, ®¹o ®øc, nh©n sinh quan, thÕ giíi quan cho häc sinh.
Häc lÞch sö, thÕ hÖ trÎ hiÓu ®−îc cuéi nguån d©n téc, biÕt ®−îc qu¸ khø cña tæ tiªn.
Tõ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ qu¸ khø, häc sinh hiÓu râ truyÒn thèng d©n téc, tù hµo víi
thµnh tùu dùng n−íc vµ gi÷ n−íc cña tæ tiªn, x¸c ®Þnh ®−îc nhiÖm vô trong hiÖn t¹i
vµ cã th¸i ®é, hµnh ®éng ®óng ®¾n ®Ó h−íng tíi t−¬ng lai. NhËn biÕt ®−îc tÇm quan
träng cña lÞch sö, ngay tõ n¨m 1942, l·nh tô Hå ChÝ Minh ®· viÕt t¸c phÈm "LÞch
sö n−íc ta", mét bµi diÔn ca gåm 104 c©u th¬ lôc b¸t nh»m kh¬i dËy lßng yªu
n−íc, tinh thÇn ®oµn kÕt, niÒm tù hµo d©n téc cho quÇn chóng nh©n d©n. Qua ®ã
khÝch lÖ quÇn chóng nh©n d©n ®øng lªn theo §¶ng lµm c¸ch m¹ng. Më ®Çu bµi diÔn
ca, Ng−êi ®· r¨n d¹y c¸c thÕ hÖ con ch¸u n−íc nhµ :
"D©n ta ph¶i biÕt sö ta
Cho t−êng gèc tÝch n−íc nhµ ViÖt Nam"
M«n LÞch sö ®−îc ®−a vµo ch−¬ng tr×nh gi¸o dôc nãi chung, bªn c¹nh viÖc
gi¸o dôc cho häc sinh ®¹o lÝ "Uèng n−íc nhí nguån", gi¸o dôc t− t−ëng, ®¹o ®øc,
lèi sèng cho thÕ hÖ trÎ - nh÷ng chñ nh©n t−¬ng lai cña ®Êt n−íc, nã cßn ®ãng vai trß
quan träng trong viÖc ph¸t triÓn trÝ tuÖ, gióp häc sinh hiÓu biÕt phong phó vÒ v¨n
ho¸, khoa häc x· héi, khoa häc tù nhiªn,...cña kh«ng chØ ®Êt n−íc ViÖt Nam mµ cßn
cña c¶ thÕ giíi. NhÊt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay, khi ®Êt n−íc ®ang trong qu¸ tr×nh
®æi míi, giao l−u, héi nhËp víi thÕ giíi th× viÖc gi¸o dôc t×nh yªu quª h−¬ng, ®Êt
n−íc, lÝ t−ëng c¸ch m¹ng, gi¸o dôc ý thøc tr¸ch nhiÖm trong viÖc b¶o tån, gi÷ v÷ng
b¶n s¾c d©n téc l¹i cµng trë lªn quan träng h¬n bao giê hÕt.
M«n lÞch sö ®ãng mét vai trß vµ vÞ trÝ quan träng nh− vËy, tuy nhiªn mét thùc
tÕ ®¸ng buån lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, do nhËn thøc vµ quan niÖm sai lÖch vÒ vÞ
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
2
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
trÝ, chøc n¨ng cña m«n lÞch sö trong ®êi sèng x· héi, trong gi¸o dôc ®· lµm cho kÕt
qu¶ häc tËp vµ gi¶ng d¹y cña bé m«n bÞ gi¶m sót nghiªm träng. T×nh tr¹ng häc sinh
kh«ng biÕt nh÷ng sù kiÖn lÞch sö phæ th«ng, kh«ng nhí næi nh÷ng kiÕn thøc lÞch sö
c¬ b¶n, nhí sai hoÆc nhÇm lÉn kiÕn thøc lÞch sö ®· trë lªn phæ biÕn. Minh chøng râ
rµng nhÊt cho ®iÒu nµy lµ qua c¸c k× thi, nhÊt lµ k× thi §¹i häc - Cao ®¼ng chÊt l−îng
m«n sö rÊt thÊp. ThÊp ®Õn lçi nhiÒu ng−êi coi ®ã lµ mét "th¶m ho¹", bëi cã qóa
nhiÒu thÝ sinh sau 12 n¨m häc hµnh khi ®i thi chØ nhËn ®−îc ®iÓm 0, ®iÓm 1, ®iÓm
2...cña m«n lÞch sö.
Do cã kÕt qu¶ thÊp ®Õn møc ®¸ng b¸o ®éng nh− vËy nªn cø sau mçi k× thi, c¸c
nhµ nghiªn cøu, c¸c chuyªn gia gi¸o dôc, c¸c gi¸o viªn ë c¸c cÊp häc kh¸c nhau l¹i
®i t×m hiÓu nguyªn nh©n dÉn tíi "th¶m ho¹" trªn cña m«n LÞch sö. Theo ý kiÕn cña
c¸ nh©n t«i, nguyªn nh©n dÉn tíi thùc tr¹ng ®¸ng buån ®ã cña m«n LÞch sö lµ do :
Thø nhÊt, t©m lÝ cña häc sinh vµ phô huynh trong nhiÒu n¨m trë l¹i ®©y ®ang
coi m«n lÞch sö lµ "m«n phô", cho nªn ®· xem nhÑ viÖc häc sö.
Thø hai lµ, ch−¬ng tr×nh lÞch sö hiÖn nay cßn qu¸ nÆng, vèn kiÕn thøc qu¸
nhiÒu trong khi thêi l−îng gi¶ng d¹y l¹i Ýt. Ch−¬ng tr×nh s¸ch giao khoa theo ý kiÕn
®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia th× cßn ch−a hÊp dÉn, ch−a hay nªn ch−a kÝch thÝch
®−îc høng thó cña ng−êi häc.
Thø ba lµ, kh«ng Ýt nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c qu¶n lÝ, l·nh ®¹o cña c¸c nhµ
tr−êng còng ch−a cã quan ®iÓm thËt ®óng ®¾n vÒ vÞ trÝ, chøc n¨ng cña m«n LÞch sö.
Cã c¸i nh×n ch−a thËt kh¸ch quan, c«ng b»ng víi m«n LÞch sö nãi riªng vµ c¸c m«n
x· héi nãi chung lªn ch−a quan t©m ®óng møc tíi m«n LÞch sö vµ c¸c m«n häc x·
héi kh¸c. Trong hÖ thèng c¸c nhµ tr−êng phæ th«ng hiÖn nay hÇu nh− chØ −u tiªn
cho c¸c m«n To¸n, Lý, Ho¸ vµ phÇn nµo lµ V¨n, Anh. M«n LÞch sö chØ ®−îc coi lµ
"m«n phô". §iÒu nµy ®· g©y t©m lÝ kh«ng tèt, g©y trë ng¹i cho c¸c gi¸o viªn lµm
c«ng t¸c gi¶ng d¹y lÞch sö.
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
3
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
Thø t− lµ, hiÖn nay cã mét bé phËn kh«ng nhá gi¸o viªn gi¶ng d¹y lÞch sö
ch−a ý thøc hÕt vÒ vai trß, vÞ trÝ vµ tÇm quan träng cña m«n häc mµ m×nh ®ang gi¶ng
d¹y. Hä ch−a t©m huyÕt víi bé m«n, so¹n bµi cßn ch−a chu ®¸o, ph−¬ng ph¸p d¹y
häc vµ kh¶ n¨ng truyÒn thô kiÕn thøc cßn ch−a s©u s¾c, dÉn tíi t×nh tr¹ng giê häc
kh« khan, cøng nh¾c. Bµi häc chØ nÆng vÒ viÖc cung cÊp c¸c sù kiÖn, c¸c sè liÖu ®·
cã s½n trong s¸ch gi¸o khoa. Ph−¬ng ph¸p d¹y häc phæ biÕn mµ nhiÒu gi¸o viªn sö
dông vÉn lµ ph−¬ng ph¸p "truyÒn thèng" : ThÇy ®äc - Trß chÐp. KiÕn thøc lÞch sö
trong s¸ch giao khoa th× rÊt nhiÒu, phong phó, ®a d¹ng nh−ng gi¸o viªn vÉn truyÒn
®¹t mét chiÒu, nhåi nhÐt kiÕn thøc, sa ®µ vµo nh÷ng chi tiÕt vôn vÆt khiÕn cho häc
sinh c¶m thÊy nhµm ch¸n trong lÜnh héi kiÕn thøc. HÇu hÕt häc sinh khi häc m«n
lÞch sö ®Òu cè g¾ng häc thuéc lßng vµ nhí tõng sù kiÖn mµ kh«ng cã kh¶ n¨ng kh¸i
qu¸t ho¸ c¶ tiÕn tr×nh lÞch sö, c¶ mét giai ®o¹n lÞch sö. ChÝnh ®iÒu nay ®· g©y nªn
t©m lÝ ch¸n häc lÞch sö, sî häc lÞch sö ë c¸c em.
Qua nh÷ng n¨m th¸ng trùc tiÕp gi¶ng d¹y m«n lÞch sö, t«i nhËn thÊy lÞch sö lµ
m«n häc t−¬ng ®èi kh« khan, kiÕn thøc nhiÒu, s¸ch gi¸o khoa viÕt dµi, néi dung
ch−¬ng tr×nh cã qu¸ nhiÒu sù kiÖn, qu¸ nhiÒu kh¸i niÖm nªn häc sinh rÊt khã nhí,
rÊt khã cã thÓ kh¸i qu¸t ®Ó tõ ®ã ®¸nh gi¸, nhËn xÐt, ph©n tÝch b¶n chÊt cña c¸c sù
kiÖn, c¸c qu¸ tr×nh lÞch sö.
Lµm thÕ nµo ®Ó gióp häc sinh tiÕp thu kiÕn thøc lÞch sö mét c¸ch khoa häc?
Lµm thÕ nµo ®Ó gióp c¸c em ghi nhí chÝnh x¸c c¸c sù kiÖn lÞch sö mét c¸ch cã hÖ
thèng, l«gic, tõ ®ã c¸c em suy nghÜ vµ hiÓu sù kiÖn, hiÓu mét qu¸ tr×nh lÞch sö mét
c¸ch s©u s¾c? §ã thùc sù lµ nh÷ng tr¨n trë cña t«i vµ cña c¸c ®ång nghiÖp trong nhµ
tr−êng THPT H−ng Yªn. Víi mong muèn t×m ra mét ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y cã
hiÖu qu¶, gióp häc sinh nhËn thøc kiÕn thøc lÞch sö nhanh, n¾m ch¾c, nhí l©u sù
kiÖn lÞch sö, hÖ thèng ho¸ ®−îc c¸c mèc thêi gian, c¸c giai ®o¹n lÞch sö mét c¸ch
t−êng tËn, t«i ®· t×m hiÓu, häc tËp vµ ¸p dông ph−¬ng ph¸p sö dông c¸c d¹ng s¬ ®å
trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y. Qua mét sè n¨m ¸p dông ph−¬ng ph¸p nµy vµo gi¶ng
d¹y, nhÊt lµ gi¶ng d¹y ë c¸c líp cã häc sinh häc Ban Khoa häc x· héi (häc ch−¬ng
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
4
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
tr×nh N©ng cao), t«i nhËn thÊy ph−¬ng ph¸p nµy cã nhiÒu −u ®iÓm trong viÖc gióp
häc sinh tiÕp thu c¸c kiÕn thøc, c¸c sù kiÖn, c¸c giai ®o¹n lÞch sö mét c¸ch l«gic,
chÝnh x¸c, khoa häc. V× vËy, t«i xin ®−îc tr×nh bµy râ h¬n kinh nghiÖm ®ã cña m×nh
qua mét ®Ò tµi s¸ng kiÕn kinh nghiÖm mang tªn "Sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y
c¸c bµi häc lÞch sö".
II. LÞch sö vÊn ®Ò
Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ d¹y häc lÞch sö ë c¸c cÊp häc, còng ®· cã mét
sè ®ång nghiÖp ë trong vµ ngoµi tØnh H−ng Yªn ®Ò cËp tíi vÊn ®Ò sö dông c¸c lo¹i
s¬ ®å, b¶ng biÓu vµo gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö. C¸c ®ång nghiÖp ®ã ®· cô thÓ
ho¸ vÊn ®Ò nµy b»ng c¸c bµi viÕt, c¸c bµi nghiªn cøu, c¸c s¸ng kiÕn kinh nghiªm,
nh− :
-
"HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc lÞch sö trong ch−¬ng tr×nh lÞch sö líp 10 - 11 - 12 b»ng
s¬ ®å" cña c« NguyÔn ThÞ Th×n (Tr−êng THPT Cöa Lß - NghÖ An).
-
"Sö dông l−îc ®å, s¬ ®å, ®å thÞ tù t¹o trong d¹y häc lÞch sö ë tr−êng THPT" cña
c« §Æng ThÞ H−¬ng Sen (Tr−êng BTVH sè 3 - §èng §a - Hµ Néi).
-
"S¬ ®å ho¸ khi d¹y c¸c bµi s¬ kÕt lÞch sö" cña thÇy NguyÔn V¨n Tho¹i (Tr−êng
THPT NguyÔn BØnh Khiªm).
-
"Sö dông s¬ ®å t− duy trong viÖc hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc m«n lÞch sö THPT" cña
§Æng ThÞ TuyÕt Mai (Líp QH - 2007 - S− ph¹m lÞch sö).
-
"Sö dông s¬ ®å ho¸ kiÕn thøc trong d¹y häc lÞch sö" cña c« NguyÔn ThÞ QuyÕn
(Tr−êng THPT Phï Cõ - H−ng Yªn).
Tuy nhiªu, theo ý kiÕn cña c¸ nh©n t«i, c¸c bµi viÕt, c¸c c«ng tr×nh nghiªn
cøu ®ã cßn t−¬ng ®èi s¬ l−îc, ch−a cã nh÷ng dÉn chøng s¸t thùc, ch−a ®Ò cËp ®Õn
viÖc ¸p dông vµo thùc tÕ gi¶ng d¹y vµ ch−a ®Ò cËp tíi nh÷ng vÊn ®Ò mµ t«i ®ang
quan t©m, nghiªn cøu vµ ®· ¸p dông. Bëi vËy, t«i tr×nh bµy s¸ng kiÕn kinh nghiÖm
nµy víi mong muèn trao ®æi thªm víi c¸c ®ång nghiÖp ë trong vµ ngoµi tØnh vÒ
ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y nµy víi mong muèn khi cïng ¸p dông vµo gi¶ng d¹y sÏ ®¹t
®−îc kÕt qu¶, hiÖu qu¶ cao nhÊt.
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
5
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
III. Môc ®Ých nghiªn cøu
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm "Sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö"
nh»m môc ®Ých :
• Gióp gi¸o viªn THPT :
-
Cã thªm ph−¬ng ph¸p, ph−¬ng tiÖn truyÒn thô kiÕn thøc ®a d¹ng, sinh ®éng,
g©y høng thó cho häc sinh.
-
N©ng cao kh¶ n¨ng x©y dùng vµ sö dông c¸c lo¹i s¬ ®å lÞch sö nãi riªng, c¸c
lo¹i ®å dïng trùc quan nãi chung.
• Gióp häc sinh :
-
TiÕp thu kiÕn thøc mét c¸ch toµn diÖn, ghi nhí kiÕn thøc lÞch sö cã hÖ thèng,
tõ ®ã hoµn thiÖn, kh¾c s©u nh÷ng kiÕn thøc ®· häc.
-
RÌn luyÖn vµ n©ng cao kÜ n¨ng vÏ c¸c lo¹i s¬ ®å lÞch sö; kÜ n¨ng tù nghiªn
cøu, tù häc hái trong qu¸ tr×nh häc lÞch sö.
IV. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
• Nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn, c¸c tµi liÖu vÒ ph−¬ng ph¸p gi¶ng
d¹y lÞch sö.
• Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch, tæng hîp, so s¸nh ®èi chiÕu.
• Ph−¬ng ph¸p thùc nghiÖm s− ph¹m, kh¸o s¸t thùc tÕ qua thùc tiÔn qu¸ tr×nh
gi¶ng d¹y lÞch sö cña b¶n th©n sau nhiÒu n¨m ®øng trªn bôc gi¶ng.
• Tæng hîp, ®¸nh gi¸ vµ rót kinh nghiÖm.
V. §èi t−îng nghiªn cøu
• §Ò tµi xoay quanh nghiªn cøu 2 qu¸ tr×nh :
-
Qu¸ tr×nh chuÈn bÞ vµ gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö cña gi¸o viªn.
-
Qu¸ tr×nh häc tËp lÞch sö cña häc sinh. Chñ yÕu lµ häc sinh c¸c líp 12 (®Æc
biÖt lµ häc sinh häc theo häc ch−¬ng tr×nh N©ng cao) cña tr−êng THPT
H−ng Yªn tõ n¨m 2005 ®Õn n¨m 2012.
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
6
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
VI. Ph¹m vi ®Ò tµi
• Trong ch−¬ng tr×nh LÞch sö cÊp Trung häc phæ th«ng, cã rÊt nhiÒu bµi häc
thuéc c¶ 3 khèi líp 10, 11 vµ 12 cã thÓ sö dông s¬ ®å vµo bµi gi¶ng. Song do
®iÒu kiÖn vÒ thêi gian, kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng, t«i chØ giíi h¹n tr×nh bµy viÖc
¸p dông ®Ò tµi nµy trong ch−¬ng tr×nh LÞch sö Líp 12 - PhÇn LÞch sö ViÖt
Nam - nhÊt lµ Ch−¬ng tr×nh N©ng cao.
PhÇn hai : Néi dung ®Ò tµi
I. NhËn thøc chung vÒ s¬ ®å lÞch sö
S¬ ®å lÞch sö lµ mét lo¹i dông cô trùc quan, mét ph−¬ng tiÖn quan träng trong
d¹y häc lÞch sö trong c¸c tr−êng phæ th«ng. §©y lµ mét c«ng cô ®¬n gi¶n, mét
ph−¬ng tiÖn ghi chÐp kiÕn thøc lÞch sö c« ®äng, sóc tÝch, ®Çy s¸ng t¹o vµ hiÖu qu¶.
Lµ mét ph−¬ng tiÖn ®Ó cô thÓ ho¸ c¸c sù kiÖn, c¸c nh©n vËt, c¸c giai ®o¹n lÞch sö ®Ó
trªn c¬ së ®ã h×nh thµnh nªn kh¸i niÖm lÞch sö cho häc sinh.
Cïng víi c¸c lo¹i dông cô trùc quan kh¸c, s¬ ®å lµ ph−¬ng tiÖn d¹y häc quan
träng võa ®Ó gi¸o viªn tæ chøc nhËn thøc cho häc sinh, võa lµ c¬ së ®Ó häc sinh tÝch
cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o trong viÖc lÜnh héi vµ ghi nhí kiÕn thøc lÞch sö.
S¬ ®å lÞch sö lµ mét c«ng cô d¹y häc ®¬n gi¶n, dÔ lµm nh−ng khi ®−îc chuÈn
bÞ chu ®¸o, ®−îc sö dông mét c¸ch hîp lÝ trong nh÷ng bµi gi¶ng sÏ lµm cho tiÕt häc
thªm sinh ®éng, hÊp dÉn h¬n qua ®ã gióp häc sinh :
-
S¸ng t¹o h¬n trong häc tËp
-
Ghi nhí kiÕn thøc lÞch sö tèt h¬n
-
TiÕt kiÖm thêi gian
-
Nh×n thÊy bøc tranh tæng thÓ vÒ lÞch sö
-
Ph¸t triÓn nhËn thøc, t− duy
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
7
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
II. C¸c d¹ng s¬ ®å ®−îc sö dông trong bµi häc lÞch sö
Trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö, ng−êi gi¸o viªn cã thÓ sö dông nhiÒu
d¹ng s¬ ®å kh¸c nhau, c¸ nh©n t«i th−êng sö dông mét sè d¹ng s¬ ®å sau :
1. S¬ ®å d¹ng cÊu tróc :
§©y lµ lo¹i s¬ ®å thÓ hiÖn c¸c sù kiÖn, c¸c thµnh phÇn, c¸c yÕu tè trong mét
chØnh thÓ thèng nhÊt vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng.
VÝ dô : H×nh 1. S¬ ®å thÓ hiÖn qu¸ tr×nh ra ®êi cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam
Héi viÖt nam c¸ch m¹ng thanh niªn
(6.1925)
®«ng d−¬ng
céng s¶n ®¶ng
(6.1929)
T©n viÖt c¸ch m¹ng ®¶ng
(7.1928)
An nam
céng s¶n ®¶ng
(8.1929)
®«ng d−¬ng
céng s¶n liªn ®oµn
(9.1929)
®¶ng céng s¶n viÖt nam (3.2.1930)
H×nh 1
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
8
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
2. S¬ ®å thÓ hiÖn mét giai ®o¹n, mét qu¸ tr×nh lÞch sö
§©y lµ lo¹i s¬ ®å thÓ hiÖn c¸c mèc thêi gian, c¸c sù kiÖn, c¸c giai ®o¹n, c¸c chÆng ®−êng lÞch sö trong mét qu¸
tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn chung.
VÝ dô : H×nh 2. S¬ ®å qu¸ tr×nh vËn ®éng c¸ch m¹ng h−íng tíi C¸ch m¹ng th¸nh T¸m n¨m 1945
Phong trµo
Gi¶i phãng d©n téc
Phong trµo
d©n chñ
Phong trµo
c¸ch m¹ng
3.2.1930
3.2.1930
1931
1936
1932
1935
1935
1939
§Êu tranh phôc håi
phong trµo c¸ch m¹ng
H×nh 2
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
9
2.9.1945
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
3. S¬ ®å d¹ng ®å thÞ, biÓu thÞ sù ph¸t triÓn mét sù kiÖn, hiÖn t−îng lÞch sö
D¹ng s¬ ®å nµy thÓ hiÖn qu¸ tr×nh vËn ®éng, ph¸t triÓn, mèi liªn hÖ gi÷a c¸c
giai ®o¹n, c¸c sù kiÖn lÞch sö.
VÝ dô : H×nh 3. S¬ ®å c¸c b−íc, c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña cuéc kh¸ng
chiÕn toµn quèc chèng thùc d©n Ph¸p.
21.7.1954
HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬
§«ng Xu©n
1953 - 1954
Thu §«ng1950
Thu §«ng1947
19.12.1946
ChiÕn th¾ng
ViÖt B¾c
ChiÕn th¾ng
Biªn Giíi
H×nh 3
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
10
Cuéc tiÕn c«ng chiÕn l−îc,
®Ønh cao lµ §iÖn Biªn Phñ
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
III. Ph−¬ng ph¸p, t¸c dông khi sö dông s¬ ®å vµo bµi häc lÞch sö
S¬ ®å lÞch sö cã rÊt nhiÒu d¹ng kh¸c nhau, c¨n cø vµo néi dung cô thÓ cña
tõng ch−¬ng, tõng bµi, tõng sù kiÖn lÞch sö cô thÓ mµ ng−êi gi¸o viªn cã thÓ sö dông
c¸c lo¹i s¬ ®å kh¸c nhau. Mçi lo¹i, mçi d¹ng s¬ ®å lÞch sö cã nh÷ng c«ng dông
kh¸c nhau, do ®ã c¨n cø vµo môc ®Ých, yªu cÇu cña bµi häc lÞch sö mµ mçi gi¸o
viªn cã thÓ sö dông c¸c lo¹i s¬ ®å kh¸c nhau, vµo nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau, víi
nh÷ng môc tiªu kh¸c nhau. C¸ nh©n t«i th−êng sö dông s¬ ®å lÞch sö phôc vô cho
nh÷ng môc ®Ých sau :
1. Sö dông s¬ ®å lÞch sö ®Ó gi¶ng d¹y bµi míi
PhÇn hai : LÞch sö ViÖt Nam 1919 - 2000, yªu cÇu cña c¸c bµi häc lµ ®ßi hái
häc sinh ph¶i n¾m ®−îc rÊt nhiÒu c¸c sù kiÖn, c¸c néi dung, c¸c nh©n vËt lÞch sö,
kh«ng gian, thêi gian...NÕu ng−êi gi¸o viªn cø gi¶ng d¹y mét m¹ch theo nÕp cò th×
ch−a ch¾c häc sinh ®· n¾m ®−îc bµi, ghi nhí ®−îc nh÷ng kiÕn thøc ®· vµ ®ang häc.
V× vËy, nÕu tr−íc, trong hoÆc sau khi gi¶ng bµi, gi¸o viªn nghiªn cøu, s−u tÇm vµ sö
dông hîp lÝ c¸c s¬ ®å lÞch sö th× giê häc sÏ kh«ng cßn gß bã, nhµm ch¸n, häc sinh
tiÕp thu bµi nhanh h¬n
VÝ dô, Khi d¹y Bµi 13 : Nh÷ng chuyÓn biÕn míi vÒ kinh tÕ vµ giai cÊp
x: héi ë ViÖt Nam sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt (Ch−¬ng tr×nh N©ng
cao). Néi dung c¬ b¶n mµ häc sinh ph¶i n¾m ®−îc khi kÕt thóc bµi häc lµ :
-
Néi dung chÝnh s¸ch khai th¸c thuéc ®Þa lÇn thø hai cña thùc d©n Ph¸p.
-
Nh÷ng chuyÓn biÕn míi vÒ kinh tÕ vµ giai cÊp x· héi ë ViÖt Nam d−íi t¸c ®éng
cña cuéc khai th¸c thuéc ®Þa lÇn thø hai.
-
Nh÷ng m©u thuÉn trong x· héi ViÖt Nam.
NÕu gi¸o viªn chØ sö dông kªnh ch÷ vµ mét vµi kªnh h×nh trong s¸ch gi¸o
khoa th× hiÖu qu¶ bµi häc ch−a ch¾c ®· cao. Thay vµo ®ã, gi¸o viªn cã thÓ sö dông 2
s¬ ®å sau vµo bµi gi¶ng (H×nh 4 vµ H×nh 5) :
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
11
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
Cuéc khai th¸c
thuéc ®Þa lÇn II
N«ng
nghiÖp
C«ng
nghiÖp
Th−¬ng
nghiÖp
GTVT
nh÷ng
chuyÓn biÕn
míi
tµi
chÝnh
kinh tÕ
NghÌo nµn, l¹c
hËu, phô thuéc
§Þa chñ
PK
H×nh 4
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
12
x: héi
Ph©n ho¸
s©u s¾c
N«ng
d©n
TiÓu t−
s¶n
T− s¶n
C«ng
nh©n
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
ChÕ ®é
phong kiÕn
§Þa chñ
PK
N«ng
d©n
TiÓu t−
s¶n
H×nh 5
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
ChÕ ®é
thuéc ®Þa
chÕ ®é thuéc ®Þa
nöa phong kiÕn
13
T− s¶n
C«ng
nh©n
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
Mét bµi häc, gi¸o viªn chØ sö dông 2 s¬ ®å (nh− H×nh 4 vµ H×nh 5) rÊt ®¬n
gi¶n, ng¾n gän nh−ng sÏ lµm cho bµi häc trë lªn ng¾n gän, c« ®äng, sóc tÝch, qua
®ã gióp häc sinh :
-
N¾m ®−îc khung, dµn ý cña bµi häc mét c¸ch khoa häc ngay ë trªn líp.
-
N¾m ®−îc nh÷ng néi dung chÝnh cña bµi häc theo nh− môc tiªu bµi häc ®Ò ra tõ
®ã ph¸t triÓn ra n¾m nh÷ng néi dung kh¸c cña toµn bµi.
-
Qua 2 s¬ ®å trªn gi¸o viªn còng sÏ rÊt thuËn lîi chèt l¹i cho c¸c em nh÷ng néi
dung c¬ b¶n khi kÕt thóc bµi häc.
-
Khi «n l¹i bµi cò, häc sinh vÏ l¹i s¬ ®å, t×m mèi liªn hÖ gi÷a chóng c¸c em sÏ tù
nhí, tù kh¾c s©u ®−îc kiÕn thøc cho m×nh.
2. Sö dông s¬ ®å vµo c¸c bµi «n tËp, s¬ kÕt, tæng kÕt
LÞch sö ViÖt Nam tõ n¨m 1919 ®Õn n¨m 2000 ®−îc chia thµnh nhiÒu nhiÒu
Ch−¬ng. Mçi ch−¬ng ®ã lµ mét giai ®o¹n lÞch sö, t¸i hiÖn qu¸ tr×nh ®Êu tranh c¸ch
m¹ng, b¶o vÖ vµ x©y dùng ®Êt n−íc cña nh©n d©n ta trong thÕ kØ XX víi nh÷ng
nhiÖm vô, môc tiªu kh¸c nhau qua tõng thêi k×. ChÝnh v× vËy, néi dung kiÕn thøc
lÞch sö rÊt phong phó, ®a d¹ng, nhiÒu sù kiÖn, nhiÒu nh©n vËt, nhiÒu vÊn ®Ò lÞch sö
... ®ßi hái häc sinh ph¶i n¾m v÷ng ®Ó trªn c¬ së ®ã ph¶i lÝ luËn, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸
®−îc c¸c kiÕn thøc lÞch sö.
Môc ®Ých yªu cÇu ®Æt ra cho häc sinh khi häc hÕt ch−¬ng tr×nh lÞch sö tõ
1919 ®Õn n¨m 2000 lµ :
-
Ph©n chia ®−îc c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña lÞch sö ViÖt Nam tõ n¨m 1919 ®Õn
n¨m 2000.
-
N¾m ®−îc néi dung chÝnh cña tõng giai ®o¹n nh− lµ diÔn biÕn, sù kiÖn, nh©n vËt
lÞch sö, chñ tr−¬ng cña §¶ng nh− : phong trµo d©n téc d©n chñ, sù ra ®êi cña
§¶ng, c¸c chñ tr−¬ng ®Êu tranh c¸ch m¹ng qua tõng thêi k×, cuéc C¸ch m¹ng
th¸ng T¸m n¨m 1945, sù thµnh lËp n−íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ, cuéc
kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p, cuéc kh¸ng chiÕn chèng ®Õ quèc MÜ, c«ng
cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, c«ng cuéc ®æi míi.....
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
14
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
-
So s¸nh ®−îc nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n cña mçi thêi k×....
§Ó häc sinh cã thÓ n¾m ®−îc nh÷ng nÐt chÝnh, nh÷ng kiÕn thøc träng t©m cña tõng ch−¬ng, tõng giai ®o¹n lÞch
sö th× kÕt thóc mçi ch−¬ng gi¸o viªn ph¶i dµnh thêi gian ®Ó s¬ kÕt l¹i néi dung cña tõng ch−¬ng. Cã nhiÒu c¸ch s¬
kÕt, tæng kÕt bµi häc, nh− s¬ l−îc l¹i c¸c bµi häc, yªu cÇu häc sinh lËp niªn biÓu, thèng kª kiÕn thøc vµo c¸c b¶ng
kiÕn thøc..v.v...C¸ nh©n t«i, khi tiÕn hµnh s¬ kÕt c¸c ch−¬ng, råi tæng kÕt ch−¬ng tr×nh th−êng dïng kÌm thªm mét sè
s¬ ®å lÞch sö ®Ó kh¾c s©u kiÕn thøc cho häc sinh, gióp c¸c em cã c¸i nh×n tæng thÓ vÒ néi dung tõng ch−¬ng.
VÝ dô, khi häc Bµi 32 : Tæng kÕt lÞch sö ViÖt Nam tõ n¨m 1919 ®Õn n¨m 2000 (Ch−¬ng tr×nh N©ng cao),
®Ó kh¸i qu¸t c¸c giai ®o¹n, c¸c chÆng ®−êng lÞch sö tõ n¨m 1919 ®Õn n¨m 2000 th× c¸ch ®¬n gi¶n nhÊt mµ t«i th−êng
lµm lµ sö dông s¬ ®å (nh− H×nh 6) d−íi ®©y :
1919
1930
1945
1954
1954
H×nh 6
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
15
1975
2000
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
Sau khi vÏ s¬ ®å lªn b¶ng hoÆc tr×nh chiÕu trªn mµn h×nh Power Point, gi¸o
viªn kÕt hîp gi¶ng bµi vµ chó thÝch ng¾n gän néi dung cña tõng thêi k× : LÞch sö
ViÖt Nam tõ n¨m 1919 ®Õn n¨m 1945, chia lµm 5 thêi k× :
-
Giai ®o¹n 1919 - 1930 : Phong trµo d©n téc, d©n chñ tr−íc khi cã §¶ng
-
Giai ®o¹n 1930 - 1945 : Giai ®o¹n vËn ®éng, chuÈn bÞ cho C¸ch m¹ng th¸ng
T¸m
-
Giai ®o¹n 1945 - 1954 : Giai ®o¹n kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p (Kh¸ng chiÕn - kiÕn
quèc)
-
Giai ®o¹n 1954 - 1975 : Giai ®o¹n x©y dùng CNXH ë miÔn B¾c vµ tiÕn hµnh
c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n ë miÒn Nam
-
Giai ®o¹n 1975 - 2000 : Giai ®o¹n tiÕn hµnh c¸ch m¹ng XHCN trªn ph¹m vi c¶
n−íc
Khi sö dông s¬ ®å trªn, céng víi c¸ch gi¶ng gi¶i, tr×nh bµy cña gi¸o viªn häc
sinh ®· n¾m, ®· ghi nhí ®−îc nh÷ng ®iÓm chÝnh, nh÷ng mèc thêi gian quan träng,
nh÷ng sù kiÖn c¬ b¶n, ®Æc tr−ng cña tõng thêi k×. Tõ ®ã c¸c em cã mét c¸i nh×n hÖ
thèng, tæng qu¸t qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö d©n téc mµ c¸c em ®· ph¶i häc qua
20 bµi.
Khi häc xong Ch−¬ng II : ViÖt Nam tõ n¨m 1930 ®Õn n¨m 1945, gi¸o viªn
cã thÓ dµnh mét kho¶ng thêi l−îng nhÊt ®Þnh ®Ó kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng néi dung chÝnh
cña Ch−¬ng II nay qua mét s¬ ®å chi tiÕt (nh− H×nh 7) sau ®©y (Trang 17) :
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
16
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
Phong trµo
Gi¶i phãng d©n téc
Phong trµo
d©n chñ
Phong trµo
c¸ch m¹ng
3.2.1930
1931
1936
1932
1935
1935
1939
1941
9.3.1945
15.8
30 .8 2.9.1945
Hoµn thiÖn chñ tr−¬ng,
®−êng lèi
§Êu tranh phôc håi
phong trµo c¸ch m¹ng
ChuÈn bÞ lùc l−îng
Khëi nghÜa
tõng phÇn
Tæng khëi nghÜa
Thµnh lËp n−íc
H×nh 7
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
17
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
Ch−¬ng II : ViÖt Nam tõ n¨m 1930 ®Õn n¨m 1945 ®−îc bè côc theo 4 bµi,
häc sinh ®−îc häc trong 6 tiÕt (Ch−¬ng tr×nh N©ng cao) víi rÊt nhiÒu sù kiÖn, kiÕn
thøc. Nh−ng khi ®−îc gi¸o viªn s¬ ®å ho¸ qua H×nh 7 th× mét m¶ng kiÕn thøc lín,
trõu t−îng, rÊt khã nhí ®èi víi häc sinh sÏ trë nªn c« ®äng, sóc tÝch h¬n. Häc sinh
khi nghe gi¸o viªn gi¶ng gi¶i sÏ c¶m thÊy ®¬n gi¶n h¬n, nhÑ nhµng h¬n vµ kh«ng
cßn c¶m thÊy nÆng nÒ khi häc c¶ mét ch−¬ng quan träng nµy n÷a. ChØ qua mét s¬
®å ®¬n gi¶n nh÷ng rÊt khoa häc, häc sinh cã thÓ :
-
N¾m ®−îc nh÷ng mèc thêi gian quan träng cña c¶ Ch−¬ng II.
-
Ghi nhí ®−îc c¸c phong trµo ®Êu tranh tiªu biÓu cña nh©n d©n ta qua 15 n¨m
chuÈn bÞ cho c¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945, víi 3 cuéc tËp d−ít lín lµ Phong
trµo c¸ch m¹ng 1930 - 1931 víi ®Ønh cao lµ X« ViÕt NghÖ - TÜnh; Phong trµo
D©n chñ 1936 - 1939; Phong trµo gi¶i phãng d©n téc 1939 - 1945.
-
Tõ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n ®−îc thÓ hiªn qua s¬ ®å, häc sinh cã thÓ ®i s©u t×m
hiÓu mét sè vÊn ®Ò thuéc ph−¬ng diÖn lÝ luËn nh− chñ tr−¬ng cña §¶ng, môc
tiªu, h×nh thøc, ph−¬ng ph¸p, kÕt qu¶ ®Êu tranh gi÷a c¸c thêi k×, còng nh− ý
nghÜa lÞch sö vµ bµi häc kinh nghiÖm cña c¸c thêi k× ®Êu tranh c¸ch m¹ng.
-
Sau khi ®· n¾m ®−îc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n ®ã, häc sinh còng cã thÓ tr¶ lêi
nh÷ng c©u hái ë tÇm cao h¬n phôc vô cho môc ®Ých thi cö nh− : So s¸nh chñ
tr−¬ng, s¸ch l−îng ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña §¶ng qua c¸c thêi k×; So s¸nh thêi
k× 30 - 31 víi thêi k× 36 - 39,..v.v...
T−¬ng tù nh− v©y, khi häc xong Ch−¬ng IV : ViÖt Nam tõ n¨m 1954 ®Õn
n¨m 1975, gi¸o viªn còng nªn dµnh mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng
vÊn ®Ò träng t©m cña c¶ ch−¬ng cho häc sinh «n tËp vµ ghi nhí. Ch−¬ng IV lµ mét
ch−¬ng quan träng, s¸ch gi¸o khoa bè côc theo 5 bµi, häc sinh ®−îc häc 12 tiÕt. Néi
dung kiÕn thøc cña Ch−¬ng II rÊt phong phó, ®a d¹ng víi rÊt nhiÒu sù kiÖn, biÕn
cè,....kh¸c nhau. §Ó kh¸i qu¸t nh÷ng néi dung c¬ b¶n nhÊt cña ch−¬ng nµy, t«i
còng dïng mét s¬ ®å lÞch sö nh− (H×nh 8) sau ®©y (Trang 19).
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
18
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
S¶n xuÊt, chèng chiÕn tranh
ph¸ ho¹i lÇn 2, lµm nghÜa vô
hËu ph−¬ng
C¸ch m¹ng miÒn b¾c
Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô
kinh tÕ - x· héi
21.7.1954
Thùc hiÖn KÕ ho¹ch 5 n¨m
§Êu tranh chèng MÜ - DiÖm,
tiÕn tíi §ång khëi
S¶n xuÊt, chèng chiÕn tranh
ph¸ ho¹i lÇn 1, lµm nghÜa vô
hËu ph−¬ng
1969
1960
960
1965
1961
Ph¸t triÓn KT-XH,
ra søc chi viÖn
cho miÒn Nam
1973
30.4.1975
1968
Chèng chiÕn l−îc "ChiÕn
tranh ®Æc biÖt"
Chèng chiÕn l−îc "ChiÕn
tranh côc bé"
C¸ch m¹ng miÒn nam
nam
Chèng chiÕn l−îc "ViÖt Nam
ho¸ chiÕn tranh"
H×nh 8
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
19
Gi¶i phãng
hoµn toµn
miÒn Nam,
thèng nhÊt tæ
quèc
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm : sö dông s¬ ®å trong gi¶ng d¹y c¸c bµi häc lÞch sö
Mét s¬ ®å lÞch sö ®¬n gi¶n H×nh 8 ch−a thÓ kh¸i qu¸t hÕt c¸c sù kiÖn, c¸c
biÕn cè, c¸c nh©n vËt lÞch sö ®−îc häc qua Ch−¬ng IV, nh−ng còng cã thÓ gióp häc
sinh :
-
N¾m ®−îc c¸c mèc lÞch sö quan träng cña c¶ ch−¬ng.
-
Ph©n chia ®−îc c¸c giai ®o¹n chñ yÕu cña c¸ch m¹ng 2 miÒn B¾c - Nam tõ n¨m
1954 ®Õn n¨m 1975.
-
N¾m ®−îc nh÷ng nhiÖm vô chiÕn l−îc, nh÷ng thµnh tÝch quan träng, nh÷ng
th¾ng lîi chñ yÕu cña qu©n d©n hai miÒn B¾c - Nam tõ n¨m 1954 ®Õn n¨m
1975. Trªn c¬ së ®ã häc sinh cã thÓ kh¸i qu¸t ®−îc nh÷ng b−íc ph¸t triÓn cña
c¸ch m¹ng ViÖt Nam tõ n¨m 1954 ®Õn n¨m 1975 trong viÖc thùc hiÖn hai chiÕn
l−îc cña c¸ch m¹ng lµ chiÕn l−îc c¸ch m¹ng XHCN ë miÒn B¾c vµ chiÕn l−îc
c¸ch m¹ng D©n téc d©n chñ nh©n d©n ë miÒn Nam.
Tãm l¹i, s¬ ®å lÞch sö kh«ng chØ cã t¸c dông trong viÖc gi¶ng d¹y bµi míi mµ
nã cßn cã t¸c dông quan träng trong viÖc t¸i hiÖn l¹i c¸c kiÕn thøc ®· häc, hÖ thèng
ho¸ c¸c kiÕn thøc ®−îc häc rêi r¹c, t¶n m¹n qua mét sè bµi, mét ch−¬ng thµnh mét
hÖ thèng kiÕn thøc cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau theo logic x¸c ®Þnh. Tõ c¸c hÖ
thèng kiÕn thøc ®ã, häc sinh cã thÓ t×m ra ®−îc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n nhÊt vµ c¸c
mèi liªn hÖ b¶n chÊt gi÷a c¸c sù kiªn, hiÖn t−îng, biÕn cè lÞch sö ®Ó ghi nhí vµ vËn
dông chóng trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò mang tÝnh chÊt lÝ luËn.
3. Sö dông s¬ ®å trong viÖc gi¶ng d¹y c¸c chuyªn ®Ò nh»m kh¾c s©u c¸c sù kiÖn,
c¸c nh©n vËt lÞch sö
S¬ ®å lÞch sö kh«ng chØ ®ãng vai trß quan träng trong viÖc gi¶ng d¹y bµi míi,
trong c¸c bµi s¬ kÕt, tæng kÕt mµ cßn ph¸t huy gi¸ trÞ to lín trong viÖc gióp häc sinh
kh¸c s©u vÒ c¸c sù kiÖn, c¸c nh©n vËt lÞch sö quan träng. §¬n cö nh− khi ta gi¶ng
d¹y cho häc sinh vÒ cuéc ®êi ho¹t ®éng vµ nh÷ng cèng hiÕn quan träng cña l·nh tô
Hå ChÝ Minh cho lÞch sö d©n téc.
Cuéc ®êi ho¹t ®éng cña l·nh tô Hå ChÝ Minh lµ mét cuéc ®êi ho¹t ®éng ®Çy
n«i næi, víi rÊt nhiÒu c¸c sù kiÖn, c¸c giai ®o¹n lÞch sö kh¸c nhau. §Ó häc sinh ghi
bïi huy hoµng – tr−êng thpt h−ng yªn
20
- Xem thêm -