Tài liệu Skkn rèn chữ viết cho học sinh lớp 1 để nâng cao chất lượng vở sạch chữ đẹp

S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “RÌn ch÷ viÕt cho häc sinh líp Mét ®Ó n©ng cao chÊt l­îng vë s¹ch, ch÷ ®Ñp” Hä vµ tªn : §ç ThÞ Hµ C«ng viÖc ®­îc giao: Chñ nhiÖm líp 1C §¬n vÞ c«ng t¸c: Tr­êng tiÓu häc thÞ trÊn §åi Ng« Lôc Nam - B¾c Giang §åi Ng« , ngµy 5 th¸ng 8 n¨m 2011 1 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ PhÇn I. §Æt vÊn ®Ò 1. Lí do chọn .đề tài : Như chúng ta đã biết kĩ năng viết là một trong bốn kĩ năng ( nghe , đọc , nói, viết ) rất quan trọng của bậc Tiểu học . Đặc biệt lớp Một l¹i là nền móng của bậc tiểu học . §ối với lớp Một thì việc rèn kĩ năng tập viết cho học sinh là vô cùng quan trọng v× nó là nền móng cho chữ viết của học sinh ở những lớp trên . Cố vấn Phạm Văn Đồng đã nói : “ Chữ viết cũng là một biểu hiện của nết người . Dạy cho học sinh viết đúng , viết cẩn thận , viết đẹp là góp phần rèn luyện cho học sinh tính cẩn thận , tính kỷ luật , lòng tự trọng đối với mình cũng như đối với thầy và bạn mình ” . Mặt khác như ông cha ta đã dạy “ Nét chữ , nết người ” . Vì vậy chữ viết là yếu tố hàng đầu không thể thiếu được . Và để góp phần nâng cao chất lượng dạy và học thì một vấn đề rất quan trọng đó là xây dựng nề nếp giữ vở sạch , viết chữ đẹp . * Với những lí do trên , nên tôi đã chọn đề tài “ RÌn ch÷ viÕt cho häc sinh líp Mét ®Ó n©ng cao chÊt l­îng vë s¹ch, ch÷ ®Ñp” để muốn trao đổi một vài kinh nghiệm , mong được lắng nghe ý kiến đóng góp của đồng nghiệp giúp bản thân có phương pháp dạy tốt hơn . 2.Cơ sở lí luận : Thực tế hiện nay ,chữ viết của các em học sinh tiểu học chưa được đẹp ,chưa đúng mẫu sự liên kết giữa các nét chữ ,hoặc liên kết giữa các chữ cái chưa chuẩn ,tốc độ viết còn chậm ,học sinh sử dụng nhiều loại bút để viết bài nên còn hạn chế trong việc giữ gìn “Vở sạch – chữ đẹp”.Đây là một mảng quan trọng lớn có ảnh hưởng đến chất lượng học sinh và được các cấp lãnh đạo quan tâm .Khả năng tập trung của các em còn chưa cao ,tư duy còn chưa phát triển đều ,các thao tác trí tuệ của các em chưa hoàn chỉnh .Vì thế trong quá trình dạy và giảng bài 2 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ giáo viên cần phải có chữ mẫu cho hợp lí ,phân tích chữ mẫu giáo viên phải phân tích rõ ràng ,dễ hiểu ,chính xác .Nâng cao chất lượng giờ dạy để học sinh viết đúng ,viết nhanh ,viết đẹp thì phong trào “Vở sạch –chữ đẹp’’mới có chất lượng Trong ngôn ngữ viết có chức năng giao tiếp và được qui định thống nhất. Mặc dù xác định được tầm quan trọng như vậy nhưng thực tế cho thấy phân môn tập viết trong trường tiểu học chưa được coi trọng nhiều ,giáo viên còn chưa nắm được các nét cơ bản .sách giáo viên ,tài liệu chưa cụ thể ,rõ ràng như những môn học khác nên việc dạy phân môn tập viết còn hạn chế . PhÇn II. PhÇn Néi dung 1. Cơ sở thực tiễn 1.1.Thuận lợi: - Nh©n d©n ®Þa bµn thÞ trÊn §åi Ng« lµ n¬i cã truyÒn thèng hiÕu häc. Tr­êng tiÓu häc thÞ trÊn §åi Ng« cã c¬ së vËt chÊt ®Çy ®ñ, c¬ ng¬i nhµ tr­êng ®¶m b¶o xanhs¹ch - ®Ñp. Ngay từ đầu năm học được các cấp lãnh đạo, Ban giám hiệu quan tâm tạo ®iÒu kiÖn cơ sở vật chất tốt cho lớp học. Bàn ghế đúng kích cỡ, đủ ánh sáng, không gian tho¸ng mát. - Đa số các em đều qua mẫu giáo. - N¨m häc 2010 - 2011 t«i ®­îc ph©n c«ng phô tr¸ch líp 1C. Víi tæng sè lµ 30 em. Sĩ số lớp vừa, nên thuận lợi trong việc quản lý và đi sâu sát đến học sinh. - Đa số phụ huynh quan tâm đến việc học của các em, các em có đầy đủ đồ dùng học tập. 1.2.Khó khăn : Häc sinh líp Mét ngµy ®Çu tiªn ®i häc ë tr­êng phæ th«ng cßn rÊt nhiÒu bì ngì . ViÖc lµm quen víi ch÷ viÕt ®èi víi c¸c em thËt khã kh¨n bëi ®«i tay cßn vông vÒ , lãng ngãng. 3 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ - Do häc ë mÉu gi¸o các em chñ yÕu lµ tËp t« theo mÉu in s½n nªn chưa xác ®ịnh được điểm đặt bút ,điểm dừng bút khi viết chữ ,chưa xác định ®ược khoảng cách giữa các con chữ ,chưa biết viết nối giữa các con chữ . - Các em cầm bút nhưng chưa đúng, cầm sát ngòi bút, cầm bút chặt quá, ngồi chưa đúng tư thế, chưa biết cách để vở đúng. - Đa số các em chưa có ý thức rèn chữ giữ vở, cần đến sự nhắc nhở nhiều của giáo viên. - Còn một vài phụ huynh chưa quan tâm đến việc học của các em. - Phụ huynh chưa nắm được cấu tạo chữ viết theo chương trình mới - Do mét sè cha mẹ các em phải đi làm ăn xa göi con cho người thân . 2.Biện pháp thực hiện : Muèn häc sinh gi÷ g×n vë s¹ch vµ viÕt ®óng , viÕt ®Ñp . Trong thêi gian gi¶ng d¹y t«i ®· kiªn tr× thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau : 2.1 .BiÖn ph¸p thø nhÊt : ChuÈn bÞ ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh viÕt tèt : Trước tiên giáo viên giới thiệu cho các em xem một vài quyển vở mẫu của các anh chị học năm trước có ý thức tốt trong việc “Rèn chữ – giữ vở”, Từ đó giáo dục các em xem thế nào là một quyển vở sạch, chữ đẹp, gióp c¸c em cã ®éng c¬ muèn “Rèn chữ – giữ vở” a. VÒ c¸c ph­¬ng tiÖn ®Ó viÕt ch÷ Ngay từ đầu năm giáo viên thống nhất lo¹i bót viÕt (bót ch×, bót mùc) , lo¹i vë, c¸ch bäc vë vµ b¶o qu¶n vë cho học sinh. VD: Bót ch× : viÕt lo¹i bót ch× 2B. Bót mùc: gi¸o viªn tham kh¶o lo¹i bót nµo kh«ng nhße mùc, kh«ng t¾c mùc,viÕt nÐt thanh nÐt ®Ëm râ rµng sau ®ã t­ vÊn cho phô huynh häc sinh mua.Vở phải mua loại có dßng kẻ rõ ràng, các ô li đều nhau, trắng và giấy không bị nhße mực. Bäc vë: Ngoài tờ giấy bao bên trong, bên ngoài còn được bäc thêm một tờ bọc nhựa ®Ó giữ vở được suốt năm ... 4 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ Để vở được sạch không bị quăn góc, không bị vết bÈn do mồ hôi tay và hạn chế được tình trạng chữ bút chì in từ trang này qua trang kia, mỗi em cần sử dụng tờ giấy kê (lo¹i giấy bìa)bọc cả quyển vở bên ngoài lẫn bên trong lại , khi viết trang nào lật trang đó lên và một tờ giấy kê rời có kích thước chiều rộng kho¶ng 15cm chiều dài dài hơn chiều ngang quyển vở. Khi viết ta đặt tờ giấy kê nằm ngang giữ cho mồ hôi tay không bị bÈn vở và vở không quăn góc. Để tránh tình trạng đổ mực ra vở (giai đoạn viết bút mực) giáo viên yêu cầu học sinh sử dụng bút máy khi viết và không được ®Ó lä mực gÇn vë. Gi¸o viªn yêu cầu các em phải bơm mực sẵn trước khi đi học. Nh­ng ë lớp giáo viên vÉn có sẵn lä mực để bơm mực cho các em khi các em quên bơm mực khi đến lớp. b.Về chữ: Chữ viÕt phải đúng cỡ chữ, đúng mẫu, cách nối nét đúng, mềm mại, đặt dấu phụ đúng chỗ, khoảng cách giữa các con chữ đúng quy định. Hướng dẫn cách trình bày vở theo qui định của giáo viên, cách trình bày bài văn xuôi, bài thơ lục bát, thơ tù do, … c.T­ thÕ ngåi viÕt vµ c¸ch cÇm bót Tư thế ngồi viết của các em rất quan trọng, ngồi ngay ngắn, lưng thẳng, không được tì ngực vào bàn, đầu hơi cúi, hai mắt cách vở từ 20 cm -> 25 cm. Cánh tay trái đặt trên mặt bàn bên trái vở, bàn tay trái tì vào mép vở giữ cho vở không xê dịch khi viết, không lệch vai, hai chân vuông góc với mặt đất . Làm thế nào để có được tư thế ngồi thoải mái sẽ là điều kiện giúp các em học tốt suốt buổi. Giáo viên cần kiểm tra và nhắc nhở thường xuyên trong các tiết học. Muốn có tư thế ngồi tốt ít nhất bàn ghế phải phù hợp với lứa tuổi và giáo viên phải hướng dẫn tư thế ngồi ngay từ đầu để các em hình thành thói quen tốt. Có tư thế ngồi tốt, cần chú ý đến cách cầm bút, để vở của học sinh. Khi viết 5 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ ta cầm bút và điều khiển bằng ba ngón tay (ngón trỏ, ngón cái và ngón giữa) của bàn tay phải. Đầu ngón tay trỏ đặt ở phía trên cách đầu bút khoảng 3 cm, đầu ngón tay cái giữ bên trái, phía bên phải của bút tựa vào cạnh đốt đầu ngón tay giữa. Ba điểm tựa này giữ bút và điều khiển ngòi bút dịch chuyển linh hoạt. Khi viết cần có sự phối hợp cử động của cổ tay, khuỷu tay và cánh tay luôn tạo cho đôi tay mềm mại khi cầm bút để viết, không viết bằng toàn thân. Vở phải để nghiêng về bên trái so với mép bàn từ 20 -> 25 để các em dễ viết. Giáo viên cần hướng dẫn các em xác định vị trí các nét nằm trên dòng kẻ nào, độ dài ra sao thật chính xác. Muốn vậy giáo viên hướng dẫn cho các em xác định được 5 đường kẻ ngang, 4 dòng li và đường kẻ dọc. 2.2. BiÖn ph¸p thø hai : Ph­¬ng ph¸p rÌn ch÷ viÕt cho häc sinh  Giai đoạn sử dụng bút chì Ở giai đoạn này nên cho học sinh sử dụng loại bút chì 2B mềm dễ viết và vãt h¬i nhọn bút khi viết ,tẩy mềm tốt để tẩy khỏi giây ra vết bẩn ( Tuy nhiªn còng cÇn ph¶i l­u ý häc sinh kh«ng ®­îc l¹m dông tÈy nhiÒu). Để học sinh có chữ viết chuẩn và đẹp, thì trước tiên các em phải viết đúng các nét cơ bản, có nghĩa là các em phải nắm được điểm đặt bút, điểm uốn lượn, điểm kết thúc trong quá trình viết. Trong chương trình phần dạy nét cơ bản ở các tiết tập viết rất ít, nên tôi đã phối hợp tuần lễ đầu để dạy cho các em các nét cơ bản . Khi thực hiện viết các nét, giáo viên phải hướng dẫn từng dòng li, từng đường kẻ của ô thật kỹ. Hướng dẫn viết nét phải hướng dẫn từng nét, từng dòng và quan sát, phát hiện và sửa chữa kịp thời những nét viết sai : chưa đúng khoảng cách, chưa đúng mẫu về độ cao, điểm đặt bút, điểm kết thúc của các nét . * RÌn viÕt ®óng träng t©m tõng nhãm ch÷ NÕu cïng mét lóc ®ßi hái häc sinh viÕt ®óng vµ ®Ñp ngay lµ diÒu rÊt khã thùc 6 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ hiÖn, mÆt kh¸c c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cÊu t¹o nÐt vµ mèi quan hÖ vÒ c¸ch viÕt c¸c ch÷ c¸i ®Ó häc sinh viÕt ®óng kÜ thuËt ngay tõ ®Çu t«i chia nhãm ch÷ vµ x¸c ®Þnh ch÷ träng t©m ®¹i diÖn cho mçi nhãm ch÷ häc sinh hay sai chç nµo, häc sinh gÆp khã kh¨n g× khi viÕt c¸c ch÷ ë nhãm ®ã. Nhãm 1: Gåm c¸c ch÷ : m n i u ­ t p Víi nhãm ch÷ nµy häc sinh hay th¾c m¾c lçi viÕt ch­a ®óng nÐt nèi gi÷a c¸c nÐt, nÐt mãc th­êng bÞ ®æ nghiªng, khi hÊt lªn th­êng cho·i ch©n ra nªn kh«ng ®óng . - §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm trªn ngay tõ nÐt bót ®Çu tiªn t«i ®Æt träng t©m rÌn luyÖn häc sinh viÕt nÐt mãc ng­îc, nÐt mãc xu«i , nÐt mãc hai ®Çu thËt ®óng, thËt ngay ng¾n tr­íc khi ghÐp c¸c nÐt t¹o thµnh ch÷. Khi ghÐp ch÷ t«i lu«n chó ý minh häa râ nÐt ®iÓm ®Æt bót, ®iÓm dõng bót cña mçi nÐt ®Ó ch÷ viÕt c©n ®èi, ®Ñp. - Yªu cÇu ë nhãm ch÷ nµy lµ c¸c nÐt mãc xu«i, nÐt mãc ng­îc,nÐt mãc hai ®Çu ph¶i th¼ng, chØ vßng nÐt mãc hay hÊt nÐt mãc khi viÕt c¸c nÐt s¸t li trªn hoÆc li d­íi. VD: Chữ m lưu ý học sinh viết nét móc độ rộng cho đều nhau, c¸c nÐt ®Òu ph¶i s¸t li trªn vµ li ®­íi. - Tõ c¸c nÐt c¬ b¶n ë nhãm ch÷ thø nhÊt ®­îc viÕt ®óng kÜ thuËt häc sinh sÏ cã c¬ së viÕt ch÷ ë nhãm thø hai dÔ h¬n.  Nhãm thø 2: Gåm c¸c ch÷ : l b h k g y ë nhãm ch÷ nµy cã nÐt khuyÕt (nÐt khuyÕt trªn vµ nÐt khuyÕt d­íi) .Häc sinh hay viÕt sai ®iÓm giao nhau cña nÐt vµ ch÷ viÕt cßn cong vÑo. §Ó gióp häc sinh viÕt ®óng ®iÓm giao nhau cña c¸c nÐt khuyÕt t«i lu«n cho häc sinh x¸c ®Þnh râ rµng ®iÓm giao nhau cña nÐt khuyÕt b»ng mét dÊu chÊm nhá vµ rÌn cho häc sinh thãi quen lu«n ®­a bót tõ ®iÓm b¾t ®Çu qua ®óng chÊm råi míi ®­a bót lªn tiÕp th× míi viÕt ®óng. 7 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ - §èi víi häc sinh líp Mét ®Ó viÕt ®­îc nhãm ch÷ nµy th¼ng, ngay ng¾n th× cÇn rÌn cho häc sinh biÕt viÕt nÐt sæ thËt ®óng, thËt th¼ng ë ngay c¸c bµi nÐt ch÷ c¬ b¶n khi nµo thµnh th¹o th× míi tiÕn hµnh viÕt nÐt khuyÕt . VD: Chữ b khi viết lưu ý nÐt khuyÕt cắt nhau ở đường kẻ 3 ,nếu đứng một mình hoÆc nèi víi o, «, a,.....thì viết nét thắt nhỏ vừa, nối với chữ e , ª thì thắt to hơn. Nhãm 3 : Gåm c¸c ch÷ : o « ¬ c ¨ © d ® q x Víi nhãm ch÷ nµy nhiÒu ng­êi cø nghÜ lµ ®¬n gi¶n nh­ng thùc tÕ hÇu hÕt häc sinh viÕt sai tõ ch÷ O nh­ chiÒu ngang qu¸ réng hoÆc qu¸ hÑp, nÐt ch÷ kh«ng ®Òu ®Çu to ®Çu bÐ. ChÝnh v× vËy ë nhãm ch÷ nµy t«i x¸c ®Þnh cÇn d¹y häc sinh viÕt ®óng ch÷ O ®Ó lµm c¬ së cho viÕt ®óng c¸c ch÷ kh¸c trong nhãm. VËy th× O viÕt thÕ nµo cho ®óng? §iÓm ®Æt bót tõ ®©u? chiÒu ngang chiÕm tØ lÖ bao nhiªu so víi chiÒu cao? §ã lµ viÖc lµm rÊt khã ®Ó cho häc sinh x¸c ®Þnh ®­îc. V× vËy khi d¹y ch÷ O t«i kÎ mét « vu«ng trªn b¶ng råi chia ra 3 phÇn b»ng nhau, ®¸nh dÊu 4 ®iÓm ë gi÷a c¸c c¹nh h×nh ch÷ nhËt, dïng phÊn mµu chÊm h×nh ch÷ O sau ®ã t« lªn c¸c dÊu chÊm,võa t« võa gi¶ng kÜ, nhÊn m¹nh ®iÓm ®Æt bót ®Çu tiªn vµ ®iÓm dõng bót chÝnh lµ ®iÓm ®Ó viÕt thªm dÊu “ , ”ch÷ O thµnh ch÷ ¥, vµ ®iÓm ®Ó nèi c¸c nÐt ch÷ kh¸c khi viÕt nhanh. ViÕt ®­îc ch÷ O ®óng häc sinh dÔ dµng viÕt ®óng c¸c ch÷ c¸i kh¸c trong nhãm. VD: Chữ a nét móc ng­îc lưu ý viết thẳng, móc lên tròn, nhỏ, xiên tránh trường hợp viết nét móc tròn to quá. Nhãm 4: Gåm c¸c ch÷: v r s e ª Nhãm ch÷ nµy cã nÐt xo¾n khã viÕt . Muèn viÕt ®Ñp nhãm ch÷ nµy , häc sinh ph¶i rÌn nÐt xo¾n thËt ®Ñp, vßng ch÷ e, ch÷ ª ®Òu ®Ñp VD: Chữ r lưu ý học sinh nét thắt nằm trên đường kẻ 3, từ nét thắt qua nét 8 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ móc dưới tròn. Chữ s nét thắt tương tự chữ r , lưu ý nét xiên hơi cong thì chữ sẽ đẹp hơn. * C¸c ch÷ viÕt hoa : Sau nh÷ng n¨m d¹y ch­¬ng tr×nh c¶i c¸ch t«i nhËn thÊy phÇn d¹y häc sinh lµm quen víi viÖc t« ch÷ hoa ë vë tËp vµ gi¸o tr×nh h­íng dÉn cßn phøc t¹p. B»ng c¸ch suy nghÜ thay ®æi quy tr×nh ë s¸ch h­íng dÉn häc sinh gióp bít c¨ng th¼ng vµ phÊn khëi khi ®· ®­îc t« ch÷ tr­íc khi tËp viÕt ch÷ hoa.T« ch÷ hoa t«i còng chän biÖn ph¸p lµ chia c¸c ch÷ hoa ra thµnh c¸c nhãm ch÷ cã c¸c nÐt gièng nhau. Do vËy chÊt l­îng viÕt ch÷ hoa cña häc sinh líp t«i cã nhiÒu tiÕn bé. Sau khi chia c¸c nhãm ch÷ nh­ trªn, x¸c ®Þnh träng t©m cÇn d¹y kÜ ë mçi nhãm t«i lu«n ®Æt ra mét kÕ ho¹ch rÌn ch÷ hµng tuÇn, hµng th¸ng mét c¸ch cô thÓ. Mçi tuÇn t«i rÌn mét nhãm ch÷ nhÊt ®Þnh, rÌn ®óng lo¹i ch÷ nµy th× míi chuyÓn sang lo¹i ch÷ kh¸c, lo¹i ch÷ nµy viÕt ®óng kü thuËt míi chuyÓn sang rÌn lo¹i ch÷ kh¸c råi tiÕn tíi rÌn viÕt ®Ñp nªn häc sinh rÊt say mª, phÊn khëi, kh«ng c¨ng th¼ng lo l¾ng khi tËp viÕt. Sau mçi bµi viÕt cÇn nhËn xÐt “ nÐt nµo ®­îc, nÐt nµo háng?”. T×m nguyªn nh©n v× sao háng: T¹i t­ thÕ cÇm bót, ngåi viÕt kh«ng ®óng quy ®Þnh, tay ®Æt bót kh«ng cã ®iÓm tùa, v× ch­a chuyÓn dÞch bót ®óng tÇm tay ®­a bót, do v­íng vÊp c¹nh bµn, mÆt giÊy kh«ng nh½n, hay mùc xuèng kh«ng ®Òu... Tãm l¹i cã rÊt nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn ch÷ xÊu trong khi viÕt. Sau khi ph¸t hiÖn ra nguyªn nh©n chç viÕt háng, cÇn gióp trÎ rót kinh nghiÖm, tr¸nh vÊp ph¶i sai sãt t­¬ng tù ë lÇn sau. Khi viÕt thÊy mái tay, må h«i tay ra nhiÒu , hoÆc hoa m¾t, nhøc ®Çu, cã nghÜa lµ ngåi qu¸ l©u, ph¶i nghØ gi¶i lao, chuyÓn sang c¸c ho¹t ®éng c¬ b¾p nh­ : v­¬n vai , hÝt thë, tËp thÓ dôc... Sau 4 ®Õn 5 phót trë l¹i ngåi viÕt sÏ cã hiÖu qu¶ h¬n. Sau khi rÌn xong c¸c nhãm ch÷. B¾t ®Çu häc sinh chuyÓn sang nèi c¸c con ch÷ , viÕt tiÕng, viÕt tõ ,... Ngay từ đầu, giáo viên nªu cho học sinh khoảng cách 9 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ giữa các nét, các con chữ, khoảng cách giữa các tiếng, các từ trong một hàng. Ví dụ : Khoảng cách giữa các tiếng cách nhau một thân con chữ o.... Chữ ch từ nét khuyết qua nét móc hai đầu kéo lên đường kẻ 2 rồi mới viết nét móc hai đầu và nét móc hai đầu xiên tròn tránh trường hợp không tròn hay kéo lên đến đường kẻ 3 mới viết nét móc hai đầu. Viết chữ gh lưu ý học sinh nét khuyết dưới cắt nhau ở đường kẻ 1 và nét khuyết trên cắt nhau ở đường kẻ 3, khoảng cách giữa con chữ g và con chữ h vừa phải không xa quá cũng không gần quá. Sau giai đoạn viết các nét cơ bản giáo viên tiến hành kiểm tra để phân loại học sinh. Tách các em viết yếu hoặc viết chưa chuẩn ngồi về một bên. Trong quá trình dạy, giáo viên bao giờ cũng kiểm tra những em này trước để có hướng giúp đỡ. Ngoài ra trong cuộc họp phụ huynh đầu năm, giáo viên cần giải thích cho phụ huynh thấy được ích lợi và tầm quan trọng của việc rèn chữ, giữ vở. Từ đó nhờ phụ huynh hỗ trợ thêm về việc dạy các em học ở nhà. Khi hướng dẫn các con chữ, giáo viên có thể nâng cao hơn về kỹ thuật viết như: hướng dẫn các em viết nét thanh, nét đậm ở mỗi con chữ. Tạo nét thanh bằng các nét đưa lên tay viết nhẹ, tạo nét đậm bằng các nét kéo xuống ta viết mạnh tay và lưu ý trong quá trình viết tránh trường hợp để gãy bút. Trong qu¸ tr×nh ®i b¾t tay uèn n¾n c¸c em viÕt th× ph¶i nh¾c nhë th­êng xuyªn vÒ kÜ thuËt viÕt nÐt thanh, nÐt ®Ëm . Hàng tháng giáo viên có nhận xét cụ thể về việc rèn chữ, giữ vở của từng em và nhận xét những mặt hạn chế mà học sinh cần sửa chữa. Từ đó đưa ra biện pháp khắc phục göi về cho phụ huynh xem để giúp thêm cho các em. Chúng ta không thể bỏ qua giai đọan chấm và sửa bài hàng ngày, vì qua chấm bài hàng ngày giáo viên phát hiện kịp thời những em viết chưa đúng, chưa đẹp. Từ đó, 10 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ giáo viên cho học sinh sửa bài trước khi qua bài mới.  Giai đoạn sử dụng bút mực. Giáo viên quy định học sinh sử dụng cùng một màu mực và dùng bút máy. Trên bút máy phải dán tên để không lầm lẫn bút với nhau và không mang theo lä mực để tránh đổ mực ra bàn ghế, vở ...Sang giai đoạn này, các em đã đọc được nên giáo viên bắt đầu hướng dẫn các em trình bày một bài viết vào vở. Hướng dẫn từ bài tập viết, tập chép, chính tả, hướng dẫn c¸ch viÕt thø, c¸ch xuèng dßng, kÎ hÕt bµi ,bỏ chữ viết sai,.. Để học sinh có chữ viết đẹp, chuẩn mực đòi hỏi mẫu chữ của giáo viên cũng phải đẹp và chuẩn mực từ điểm đặt bút đến điểm kết thúc của một con chữ hay một chữ.ChÝnh v× vËy mµ gi¸o viªn cÇn ph¶i th­êng xuyªn rÌn ch÷ viÕt vµ lu«n cã ý thøc viÕt ®óng mÉu ,viÕt ®Ñp mäi lóc mäi n¬i ®Ó cho häc sinh quan s¸t vµ lµm theo. Song song vào đó, giáo viên phải hướng dẫn thật cẩn thận, cho học sinh viết từng dòng. Trong quá trình học sinh viết, giáo viên phải quan sát, theo dõi và uốn nắn cho các em viết chưa đúng hay ngồi sai tư thế. Nếu tập cho học sinh mà không theo dõi thì sẽ không có kết quả tốt. Thêm vào đó, giáo viên cần liên hệ với phụ huynh để cùng hợp tác nhắc nhở cho các bài viết ở nhà của các em vì rèn chữ không phải một ngày, một buổi mà phải luyện trong suốt quá trình học tập của tất cả các phân môn, cả ở trường lẫn ở nhà. Ngoài ra giáo viên còn phải dùng thêm các phương pháp nêu gương, cho học sinh xem mẫu những bài viết đẹp và khích lệ các em trước lớp khi có tiến bộ. Khi áp dụng các biện pháp trên ở lớp, tôi thấy chữ viết của các em có nhiều tiến bộ. 2.3. BiÖn ph¸p thø ba : C¸c phương pháp d¹y häc ®­îc sö dông khi rÌn 11 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ ch÷ viÕt cho häc sinh . §Ó cã kÕt qu¶ ch÷ viÕt tèt , cïng víi c¸c kinh nghiÖm rÌn ch÷ viÕt cho häc sinh ë trªn ,t«i cßn kÕt hîp sö dông song song c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y häc sau a.Phương pháp trực quan : Giáo viên khắc sâu biểu tượng về chữ cho các em bằng con đường :Kết hợp mắt nhìn ,tay nghe ,tay luyện tập .Điều này giúp các em chủ động phân tích hình dáng, kích thước và cấu tạo theo mẫu chữ ,tìm sự giống nhau và khác nhau của chữ cái đã học trước đó trong cùng một nhóm bằng thao tác so sánh tương đồng . Chữ viết mẫu là hình thức trực quan ở tất cả các bài tập viết .Đây là điều kiện đầu tiên để các em viết đúng ,có các hình thức ch÷ mẫu :Chữ mẫu in sẵn ,chữ phóng to trên bảng ,chữ mẫu trong vở tập viết ,...Tiêu chuẩn cơ bản của chữ mẫu là phải đúng mẫu quy định ,rõ ràng và đẹp . Chữ mẫu có tác dụng : Chữ mẫu phóng to trên bảng sẽ giúp học sinh dễ quan sát, từ đó tạo điều kiện để các em phân tích hình dáng và các nét chữ cơ bản ,cấu tạo chữ cái cần viết trong bài học . Chữ mẫu của giáo viên trên bảng sẽ giúp học sinh nắm được thứ tự các nét chữ của từng chữ cái ,cách nối các chữ cái trong một chữ nhằm đảm bảo yêu cầu viết liền mạch ,viết nhanh . Chữ của giáo viên khi chữa bài ,chấm bài cũng được quan sát như một loại chữ mẫu ,vì thế giáo viên cần ý thức viết chữ đẹp ,đúng mẫu ,rõ ràng . Trong quá trình dạy tập viết ,nhất là những âm mà địa phương hay lẫn giáo viên cần đọc mẫu . b.Phương pháp đàm thoại gợi mở : Phương pháp này được sử dụng chủ yếu lµ giáo viªn dẫn dắt học sinh tiếp xúc với các chữ cái sẽ học bằng một hệ thống câu hỏi ,từ việc hỏi về các nét cấu tạo chữ cái ,độ cao ,kích thước chữ cái đến việc so sánh nét giống nhau và nét 12 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ khác biệt giữa các chữ cái đã học với các chữ cái đã phân tích. c.Phương pháp luyện tập : Giáo viên cần chú ý đến các giai đoạn của quá trình dạy tập viết chữ .Việc hướng dẫn học sinh luyện tập phải tiến hành từ thấp đến cao để học sinh dễ tiếp thu. Lúc đầu là việc viết đúng hình dáng ,cấu tạo kích thước các cỡ chữ ,sau đó là viết đúng dòng và đúng tốc độ quy định .Việc rèn luyện kỹ năng viết chữ phải được tiến hành đồng bộ ở lớp cũng như ở nhà ,ở phân môn tập viết cũng như ở các phân môn khác Khi học sinh luyện tập chữ viết ,giáo viên cần luôn luôn uốn nắn cách ngồi viết ,cách cầm bút .Cần lưu ý các hình thức luyện tập cơ bản như sau : *Tập viết chữ vào bảng con của học sinh : Học sinh luyện tập viết bằng phấn vào bảng con trước khi viết vào vở .Học sinh có thể viết chữ cái vần ,chữ khó vào bảng .Khi sử dụng bảng ,giáo viên phải hướng dẫn học sinh cả cách lau bảng ,cách giơ bảng ,cách sử dụng và bảo quản phấn ,... *Luyện viết trong vở : Muốn cho học sinh sử dụng có hiệu quả vở tập viết ,giáo viên cần hướng dẫn tỉ mỉ nội dung và yêu cầu về kỹ năng viết của từng bài (chữ mẫu các dấu chỉ khoảng cách giữa các chữ ,dấu chỉ vị trí đặt bút ,thứ tự viết nét ,...)giúp các em viết đủ ,viết đúng số dòng đầu tiên ở mỗi phần bài viết . Sự nghiêm khắc của giáo viên về chất lượng ở tất cả các môn học là cần thiết ,có như thế việc luyện tập viết chữ mới được củng cố đồng bộ và thường xuyên .Việc làm này yêu cầu người giáo viên ngoài những hiểu biết về chuyên môn nghiệp vụ cần có sự kiên trì ,cẩn thận và lòng yêu nghề mến trẻ d.Rèn nếp viết chữ rõ ràng sạch đẹp : Chất lượng về chữ viết của học sinh không chỉ phụ thuộc vào điều kiện chủ 13 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ quan (năng lực cá nhân ,sự luyện tập kiên trì ,trình độ sư phạm của giáo viên ,...)mà còn có sự tác động tới những yếu tố khách quan (điều kiện ,phương tiÖn phục vụ cho việc dạy và học tập viết )do vậy muốn rèn cho học sinh nếp viết rõ ràng ,sạch đẹp giáo viên cần quan tâm hướng dẫn ,nhắc nhở các em thường xuyên vÒ sử dụng đồ dùng học tập hîp lÝ. PhÇn III. KÕt qu¶ ¸p dông n¨m häc 2010 - 2011 Trong n¨m häc 2010 -2011 t«i ¸p dông nh÷ng kinh nghiÖm trªn vµo viÖc h­íng dÉn häc sinh gi÷ vë s¹ch, rÌn ch÷ ®Ñp ë líp phô tr¸ch vµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc rÊt kh¶ quan . Cô thÓ nh­ sau: * Ch÷ viÕt ®¹i trµ cña líp: Tæng sè häc sinh: 30 häc sinh. Trong ®ã: Ch÷ viÕt . Lo¹i A: 27/30 = 90 % Lo¹i B: 3/30 = 10% ( Kh«ng cã häc sinh ch÷ viÕt Lo¹i C) * Thi ch÷ viÕt cÊp tr­êng: 8 häc sinh ®¹t gi¶i. Trong ®ã 3 gi¶i nhÊt (em NguyÔn ThÞ Hoµi Thu, em TrÇn Anh Qu©n, em Phïng Ngäc Hµ), 3 gi¶i nh× (em: Tèng H¶i §¨ng, em: §oµn Thóy Ng©n, em Bïi Ph­¬ng Th¶o), 2 gi¶i ba (em: NguyÔn Quúnh Anh, em §oµn Thóy Ng©n). - Líp ®¹t gi¶i nhÊt tËp thÓ vë s¹ch ch÷ ®Ñp cÊp tr­êng. * Thi VSCĐ cấp Huyện - §ạt 1 giải nhÊt ch÷ ®Ñp cấp Huyện (Em: TrÇn Anh Qu©n ) - §ạt 2 giải nh× ch÷ ®Ñp cấp Huyện (Em: Phïng Ngäc Hµ vµ em: NguyÔn ThÞ Hoµi Thu ) * Thi VSCĐ cấp TØnh - §¹t 2 gi¶i ba ch÷ viÕt ®Ñp cÊp tØnh : (®ã lµ em TrÇn Anh Qu©n vµ em NguyÔn ThÞ Hoµi Thu). 14 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ PhÇn IV : KÕt LuËn Qua một thời gian áp dụng, tôi thấy học sinh lớp có những chuyển biến rõ rệt về chữ viết. Viết nắn nót, cẩn thận đã thành thói quen của học sinh. Các em luôn tự giác trong học tập, sách vở luôn giữ sạch đẹp. Phong trào “vở sạch - chữ đẹp” của lớp luôn được Ban thi đua đánh giá cao. Vở viết của học sinh đảm bảo chất lượng, chữ viết đúng mẫu, tốc độ viết đúng quy định. Bản thân giáo viên khi dạy cũng thấy hứng thú, say sưa nâng cao chất lượng giờ dạy tốt hơn. Häc sinh nắm được các nét cơ bản ngay từ đầu năm học . Học sinh nắm được tư thế ngồi viết ,cách cầm bút ,cách để vở ,cách giữ được vở sạch ,xác định được đường kẻ ,khoảng cách giữa các chữ . Nói tóm lại, rèn chữ vở sạch chữ đẹp cho học sinh là một công việc đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì và nhẫn nại, không nôn nóng. Không những rèn cho các em viết đúng mà còn phải tiến đến viết đẹp. Với óc thẩm mỹ và năng lực sáng tạo đã giúp con người chúng ta tạo ra nhiều mẫu chữ để trang trí và phục vụ nhu cầu đời sống con người. Tôi nghĩ những biện pháp nêu trên có thể áp dụng rộng rãi ở các lớp và tôi mong rằng kinh nghiệm này sẽ được nhân rộng ra ở các khối lớp nhất là ở lớp Một để chữ viết của các em ngày càng đẹp hơn. * Ý kiến đề xuất : Rất mong cấp lãnh đạo trang bị bàn ghế cho phù hợp với lứa tuổi học sinh lớp Mét để giúp các em ngồi viết một cách thoải mái và nhẹ nhàng hơn. Trªn ®©y là một vài kinh nghiÖm của tôi , để nâng cao chất lượng “vở sạchchữ đẹp’’của lớp .Để thực hiện tốt và đạt hiệu quả trong phong trào “rèn chữ – giữ vở”, víi vèn kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm cßn h¹n chÕ, rÊt mong ®­îc sù gãp ý cña héi ®ång khoa häc cÊp trªn ®Ó t«i tiÕp tôc nh÷ng biÖn ph¸p trªn vµo thùc tÕ vµ phæ biÕn cho b¹n bÌ ®ång nghiÖp cïng ¸p dông nh»m n©ng cao chÊt l­îng ch÷ 15 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ viÕt cho häc sinh nãi riªng vµ chÊt l­îng häc tËp, rÌn luyÖn nãi chung.Tôi rất mong sự đóng góp ý kiến nhiệt tình của các cấp lãnh đạo để kinh nghiệm của tôi ngày càng được hoàn thiện hơn. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n! §åi Ng« , ngµy 5 tháng 8 năm 2011 Người viết: §ç ThÞ Hµ 16 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ Héi ®ång khoa häc tr­êng 17 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §ç ThÞ Hµ Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc S¸ng kiÕn kinh nghiÖm “RÌn ch÷ viÕt cho häc sinh líp Mét ®Ó n©ng cao chÊt l­îng vë s¹ch, ch÷ ®Ñp” Hä vµ tªn : §ç ThÞ Hµ C«ng viÖc ®­îc giao: Chñ nhiÖm líp 1C §¬n vÞ c«ng t¸c: Tr­êng tiÓu häc thÞ trÊn §åi Ng« Lôc Nam - B¾c Giang §åi Ng« , ngµy 5 th¸ng 8 n¨m 2011 18