Tài liệu Skkn ngữ văn dạy ngữ âm cho học sinh lớp 6 dựa trên một số nghiên cứu về ngữ âm tiếng anh

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ TRƯỜNG THCS TIẾN THẮNG THUYẾT MINH MÔ TẢ GIẢI PHÁP: “DẠY NGỮ ÂM CHO HỌC SINH LỚP 6 DỰA TRÊN MỘT SỐ NGHIÊN CỨU VỀ NGỮ ÂM TIẾNG ANH” Tác giả : HOÀNG THỊ TỰ Chức vụ: Giáo viên Lĩnh vực nghiên cứu : Dạy học tiếng Anh Đơn vị công tác: Trường THCS Tiến Thắng Tiến Thắng, tháng 3 năm 2021 1 CỘNG HOÀ Xà HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập- Tự do- Hạnh phúc 1. TÊN GIẢI PHÁP: “Dạy ngữ âm cho học sinh lớp 6 dựa trên một số nghiên cứu về ngữ âm tiếng Anh” 2. NGÀY GIẢI PHÁP ĐƯỢC ÁP DỤNG THỬ: Năm học 2020-2021 3. CÁC THÔNG TIN BẢO MẬT NẾU CÓ: Không 4. CÁC GIẢI PHÁP CŨ THƯỜNG LÀM Trong những năm học trước, các khối lớp tôi được phân công giảng dạy học tiếng Anh theo chương trình hiện hành (chương trình 10 năm). Trong mỗi đơn vị bài học không có các tiết dạy ngữ âm riêng rẽ, vì vậy tôi thường rèn kĩ năng phát âm trong mục dạy từ mới. Tuy nhiên, việc làm đó không đạt được kết quả cao do thời gian hướng dẫn cho học sinh thường bị hạn chế. Khi dạy kĩ năng đọc và cho học sinh làm bài tập ngữ âm, tôi cũng đã cố gắng hướng dẫn và cung cấp cho học sinh một số lưu ý cho học sinh. Kết quả bài làm ngữ âm của các em đã có tiến bộ, tuy nhiên kĩ năng nói và đọc của học sinh chưa được chuẩn và lưu loát do tôi chưa tập trung nhiều vào việc rèn kĩ năng cho các em 5. SỰ CẦN THIẾT PHẢI ÁP DỤNG GIẢI PHÁP NÀY Mục đích của việc học tiếng Anh không chỉ dừng lại ở việc học ngữ pháp để có thể vượt qua được các kì thi, mà mục đích cao hơn đó là sử dụng tiếng Anh như là một ngôn ngữ để giao tiếp, tiến tới việc sử dụng tiếng Anh như là ngôn ngữ thứ hai của đất nước ta. Nếu coi việc nói tiếng Anh là kết quả thì ngữ âm tiếng Anh được coi là một trong những điều kiện cần có, nó được coi như mạch xi măng trong việc xây dựng nền móng cho ngôi nhà. Trong cấu trúc đề thi, phần bài tập về ngữ âm là phần không thể thiếu và chiếm 10% tổng điểm bài thi. Điều đó cho thấy, ngữ âm là một trong những phần quan trọng trong việc dạy và học tiếng Anh. Ngữ âm chiếm một vị trí quan trọng như vậy nhưng trong thực tế giảng dạy giáo viên và học sinh lại thường không coi trọng nội dung này như các kĩ năng khác, mặc dù đều biết rằng ngữ âm là nền tảng cơ sở để phát triển kĩ năng nói. Khi ôn tập cho học sinh nhiều giáo viên cũng như bản thân tôi trước đây còn hiểu một cách mơ hồ, lung túng thậm chí còn hiểu một cách chưa đầy đủ về ngữ 2 âm cũng như hệ thống các âm trong tiếng Anh. Giáo viên thường chỉ tập trung vào việc dạy ngữ pháp, đối với ngữ âm lại dạy rất sơ sài, chưa có sự tìm hiểu sâu về ngữ âm mà chủ yếu dựa trên các kinh nghiệm sẵn có của bản thân. Đối với học sinh: Việc học ngữ âm cũng có phần chưa coi trọng, một phần do các em chưa nắm được sự khác biệt giữa tiếng Anh và tiếng Việt, một phần do các em ngại do sự đòi hỏi của việc sử dụng các hệ thống môi răng, lưỡi trong quá trình phát âm. Chỉ cần đặt lưỡi hoặc môi không đúng cách thì những từ các em phát âm ra hoặc là sai, hoặc là rất khó nghe. Hơn thế nữa, các em không nắm được quy luật của sự kết hợp của các chữ cái để taọ ra âm tiết nên thường gặp khó khăn khi làm các dạng bài tập ngữ âm. Đôi khi các em đánh mất điểm ở bài thi ngữ âm do không nắm được các quy luật hoặc do phát âm không chuẩn, đó là điều rất đáng tiếc. Kĩ năng nói và bài tập ngữ âm là một điểm yếu của học sinh trường THCS Tiến Thắng, vì thế việc ôn tập và rèn cách làm dạng bài ngữ âm cho các em là điều rất cần thiết. Như vậy, xuất phát từ thực tế trên tôi nhận thấy việc rèn kĩ năng phát âm cho học sinh trong quá trình học tiếng Anh là điều vô cùng quan trọng. Vì vậy, tôi chọn giải pháp “Dạy ngữ âm cho học sinh lớp 6 dựa trên một số nghiên cứu về ngữ âm tiếng Anh” 6. MỤC ĐÍCH GIẢI PHÁP Đưa ra giải pháp này mục đích của tôi là xây dựng cho mình một phương pháp dạy học tốt, hướng dẫn học sinh cách phát âm và phân biệt các âm chứa trong các chữ cái nhất định từ đó có khả năng phát âm chuẩn và nói tiếng Anh lưu loát hơn. Mục đích hướng tới * Về kiến thức Học sinh nắm được cách phát âm chuẩn của các hệ thống âm đã được học và hướng dẫn. Giúp học sinh nắm bắt và phân biệt được hệ thống các âm đã được học trong các từ khác nhau. * Về kĩ năng Sau khi kết thúc mỗi bài học, học sinh sẽ nắm được cách phát âm của các âm đã được học. Sau đó áp dụng hiệu quả vào các bài tập ngữ âm và trong việc nói tiếng Anh trên lớp hàng ngày. 3 * Để đạt được mục đích trên yêu cầu: Giáo viên tích cực tìm hiểu về ngữ âm, tìm hiểu về các trang web hướng dẫn phát âm cũng như tìm hiểu về các từ đơn có chứa âm cần dạy để có tư liệu cung cấp thêm cho học sinh. Học sinh tích cực luyện tập, thực hành luyện tập ngữ âm bước đầu từ việc phát âm các từ đơn lẻ, dần dần hình thành phản xạ tốt hơn để nói và đọc chuẩn và lưu loát. Giáo viên tích cực tìm hiểu sâu rộng hơn về các âm được dạy trong mỗi đơn vị bài học. Cung cấp thêm cho học sinh cách phân biệt các âm được chứa trong các từ khác nhau. Cung cấp bài tập và yêu cầu học sinh thực hành ngay sau mỗi bài học để giúp học sinh ghi nhớ tại chỗ các cặp âm vừa được học 7. NỘI DUNG 7.1. Giải pháp “Dạy ngữ âm cho học sinh lớp 6 dựa trên một số nghiên cứu về ngữ âm tiếng Anh” a. Các bước thực hiện (Ví dụ: Thực hiện theo nội dung của Unit 1) Bước 1: Cho học sinh quan sát khẩu hình. * Short vowel /ʌ/ (Nguyên âm ngắn /ʌ/) /ʌ/ is a short, relaxed vowel sound. Open your mouth wide. Your tongue should rest in the middle of your mouth. It's pronounced /ʌ/.../ʌ/ * Nguyên âm đôi /əʊ/ /əʊ/ is a long vowel sound. It begins with /ə/ and move to /ʊ/. It's pronounced /əʊ/.../əʊ/ Giáo viên cho học sinh quan sát ảnh mẫu về khẩu hình khi phát âm của hai âm các em chuẩn bị học trong bài hôm đó. 4 Bước 2: Tìm hiểu cách thức hình thành âm đó qua khẩu hình. Giáo viên giới thiệu về âm cho các em (nguyên âm hay phụ âm; nguyên âm ngắn hay nguyên âm dài; phụ âm bật hơi hay phụ âm tắt, ...) Từ ảnh mẫu phân tích cách thức hình thành âm dựa trên vị trí của lưỡi, môi và răng, độ mở của miệng và họng. Đồng thời hướng dẫn học sinh cách kết hợp các cơ quan trên như thế nào cũng như cách giữ hơi và đẩy hơi tùy thuộc theo mỗi âm khác nhau. Bước 3: Hướng dẫn cho học sinh phát âm theo khẩu hình. Trước tiên, giáo viên cho học sinh nghe mẫu cách phát âm theo trang web học tiếng Anh hướng dẫn. Hướng dẫn và luyện tập theo link: http://www.tienganh123.com/phat-amtieng-anh-co-ban/1514-short-vowel-%C9%99-nguyen-am-ngan-%C9%99.html Tiếp theo, hướng dẫn học sinh cụ thể cách phát âm. * Short vowel /ʌ/ (Nguyên âm ngắn /ʌ/) - Bước 1: Nâng nhẹ phần thân lưỡi - Bước 2: Lưỡi thả lỏng, hạ đầu lưỡi xuống vị trí sau răng cửa hàm dưới - Bước 3: Nhẹ nhàng bật âm rất ngắn, chúng ta sẽ phát âm được âm /ʌ/ có nét tương đồng với âm “ă” của tiếng Việt. * Nguyên âm đôi /əʊ/ Bước 1: Đặt lưỡi ở vị trí phát âm âm /ə/ Bước 2: miệng tròn dần để phát âm /ʊ/, phát âm /ə/ dài, /ʊ/ ngắn và nhanh. Tiếp theo, giáo viên thực hành mẫu, sau đó hướng dẫn học sinh phát âm. Gọi học sinh thực hành và sửa khẩu hình cho học sinh nếu cần. Bước 4: Tìm hiểu các từ đơn có chứa âm. Giáo viên cung cấp và hướng dẫn học sinh tìm hiểu các từ đơn có chứa âm đang học. Yêu cầu học sinh ghi nhớ quy luật để phục vụ cho việc làm bài tập ngữ âm và áp dụng trong việc nói tiếng anh thường ngày. * Short vowel /ʌ/ (Nguyên âm ngắn /ʌ/) 1. "o" được phát âm là /ʌ/ 5 Examples Transcription Meaning some /sʌm/ vài done /dʌn/ Đã xong 2. "ou" được phát âm là /ʌ/ Examples Transcription Meaning young /jʌŋ/ Trẻ enough /i’nʌf/ Đủ, vừa đủ 3. "u" được phát âm là /ʌ/ Examples Transcription Meaning sun /sʌn/ Mặt trời run /rʌn/ Chạy 4. "un"/ “um” được phát âm là /ʌ/ Examples Transcription Meaning unhappy /ʌn’hæp.i/ Không hạnh phúc umbrella /ʌmbrel.ə/ Cái ô * Nguyên âm đôi /əʊ/ 1.“o” thường được phát âm là /əʊ/ khi nó ở cuối một từ Examples Transcription Meaning potato /pə’teɪ.təʊ/ khoai tomato /tə’mɑ:təʊ/ Cà chua 2.“oa” thường được phát âm là /əʊ/ trong một từ có một âm tiết tận cùng bằng một phụ âm. Examples Transcription Meaning coat /kəʊt/ Áo choàng, áo khoác road /rəʊd/ Đường đi 6 3. Nhóm “o”được phát âm là /əʊ/ ở những từ có một âm tiết và tận cùng bằng hai phụ âm hay phụ âm + e. Examples Transcription Meaning comb /kəʊm/ Cái lược cold /kəʊld/ Lạnh 4.Nhóm “ow” được phát âm là /əʊ/ ở những từ có tận cùng bằng “ow” hay “ow + một phụ âm”. Examples Transcription Meaning know /nəʊ/ Biết, hiểu biết show /ʃəʊ/ Chỉ, chứng tỏ 5.Nhóm “ou” được phát âm là /əʊ/. Examples Transcription Meaning soul /səʊl/ Tâm hồn dough /dəʊ/ Bột nhão Bước 5: Rèn luyện âm với các ví dụ và vận dụng. Yêu cầu học sinh thực hành luyện âm với hệ thống từ được cung cấp trong sách giáo khoa và hệ thống từ giáo viên cung cấp thêm. Từ đó vận dụng trong các dạng bài tập và thực hành nói hàng ngày. Ngoài việc tìm tòi và cung cấp thêm tài liệu để học sinh thực hành phân biệt các âm sau khi đã được học lý thuyết, giáo viên cần chú trọng việc phát hiện và sửa lỗi ngữ âm cho học sinh hàng ngày trong các tiết học nhằm giúp các em học sinh hình thành phản xạ tốt đối với việc nói và nghe tiếng Anh. Exercise 1: Listen and put the words in the correct column /əʊ/ and /ʌ/ Judo-going-homework-open-brother-monday-mother-month * The correct answer: /əʊ/ /ʌ/ Judo month 7 Going mother Open monday homework brother Exercise 2: Circle the word that has the underlined part pronounced differently. 1. money Sorry morning story 2. now Grow down town 3. study student studio stupid 4. house About hour country b. Nhiệm vụ của giáo viên và học sinh * Với giáo viên Tích cực tìm hiểu sâu rộng về ngữ âm. Tìm hiểu nhiều nguồn tài liệu khác nhau cũng như các trang web luyện âm để hướng dẫn học sinh tự thực hành tại nhà. Sau mỗi đơn vị bài học sẽ cho học sinh thực hành làm các dạng bài tập ngữ âm nhằm giúp các em nắm vững và ghi nhớ sâu hơn. Tích cực kiểm tra, và khuyến khích học sinh sử dụng tiếng Anh trên lớp, sửa lỗi phát âm cho học sinh và rút kinh nghiệm chi tiết đối với từng lỗi mà học sinh mắc phải trong quá trìnhphát âm cũng như làm bài. Yêu cầu học sinh tự tìm thêm các từ đơn có chứa âm vừa được học ngoài những từ đã được cung cấp trong sách giáo khoa. Hướng dẫn học sinh một số cách làm hiệu quả khi làm bài tập ngữ âm, đặc biệt là bài thi. * Với học sinh Tích cực ôn tập hệ thống kiến thức giáo viên cung cấp. Tích cực luyện kĩ năng phát âm sau mỗi bài học dựa trên những hướng dẫn của giáo viên. Tích cực làm bài tập thực hành sau mỗi bài học để ghi nhớ cách phát âm cũng như ghi nhớ các từ đơn có chứa âm mà giáo viên đã cung cấp để áp dụng vào làm bài tập cũng như bài thi. c. Sản phẩm được tạo ra từ giải pháp Sau quá trình áp dụng giải pháp, hầu hết học sinh khối lớp 6 do tôi trực tiếp 8 giảng dạy đã có sự chuyển biến rõ rệt. Các em không chỉ cảm thấy việc học ngữ âm không còn quá khó như lúc các em mới bắt đầu học chương trình tiếng Anh lớp 6. Các em cũng đã phần nào tự tin hơn khi làm dạng bài tập ngữ âm và phát âm tiếng Anh, mặc dù kết quả đạt được sau học kì 1 là chưa thực sự cao. d. Kết quả Sau một học kì nghiên cứu và áp dụng phương pháp này, việc phát âm và đọc tiếng Anh của các em học sinh khối lớp 6 do tôi giảng dạy đã có những chuyển biến rõ rệt, kết quả bài thi ngữ âm trong bài thi cuối kì cũng đã có những thay đổi nhất định. Đó là kết quả của một quá trình cố gắng của cô và trò chúng tôi. Mặc dù có thể so với các đơn vị khác đó vẫn là những kết quả rất khiêm tốn, nhưng chúng tôi đã đạt được kết quả ban đầu dựa trên sự cố gắng, nỗ lực hết mình. Và tôi có thể khẳng định được rằng giải pháp mà tôi nghiên cứu và áp dụng đã có hiệu quả nhất định bước đầu. 7.2. Phạm vi áp dụng của giải pháp Học kì I năm học 2020-2021 tôi đã áp dụng giải pháp trên và đã đạt được hiệu quả bước đầu. Tôi sẽ tiếp tục áp dụng giải pháp này trong học kì II và trong những năm học tiếp theo trong phần dạy và rèn ngữ âm cho học sinh đang học tiếng Anh theo chương trình thí điểm. Tôi hi vọng rằng giải pháp này của tôi sẽ góp phần nâng cao chất lượng và khả năng nói tiếng Anh của học sinh trường THCS Tiến Thắng nói riêng và học sinh của huyện Yên Thế nói chung. Kết quả bài làm phần thi ngữ âm trong bài thi giữa học kì I và cuối học kì I năm học 2020-2021trên tổng số 68 em học sinh của khối 6 như sau: HS Giữa kì I Cuối kì 1 Điểm Giỏi Điểm Khá Điểm TB Điểm Yếu Điểm Kém (1đ tròn) SL % 3 4.41 17 25 (0.75đ) SL % 7 10.29 27 39.71 (0.5đ) SL % 28 41.18 15 22.06 (0.25đ) SL % 17 25 7 10.29 (0đ) SL 13 2 % 19,12 2.94 Kết quả minh chứng cho sự tiến bộ của học sinh sau khi kết thúc học kì I năm học 2020-2021: Bài kiểm tra giữa kì, ở bài số II (nội dung kiểm tra phần ngữ âm) học sinh không làm đúng được đáp án nào) 9 Và đến bài kiểm tra cuối kì, học sinh đã làm đúng được 3 trên tổng số 4 câu của bài thi ngữ âm. 7.3. Lợi ích thu được từ giải pháp Giải pháp đã giúp cho học sinhphần nào tự tin hơn khi làm bài tập ngữ âm cũng như giao tiếp tiếng Anh trên lớp. Các em đã không còn ngại khi áp dụng đúng các hướng dẫn phát âm vào trong quá trình đọc và nói tiếng Anh trên lớp hàng 10 ngày. Giải pháp này đã rèn cho các em những hiểu biết cần thiết về ngữ âm tiếng Anh, giúp các em phân biệt được sự khác biệt giữa tiếng Anh và tiếng Việt, đồng thời giúp các em hạn chế được hiện tượng “Việt hóa” tiếng Anh trong quá trình giao tiếp. Giải pháp do bản thân tự tìm hiểu, nghiên cứu và triển khai nên sẽ tiết kiệm được thời gian, không tốn kinh phí và có khả năng áp dụng trên phạm vi rộng. * Cam kết: Tôi cam đoan những điều tôi trình bày bên trên là đúng sự thật và không sao chép vi phạm bản quyền. XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN ĐƠN VỊ TÁC GIẢ CỦA GIẢI PHÁP Hoàng Thị Tự