1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài.
Bác Hồ kính yêu của chúng ta từng nói :
“Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn, ngủ biết học hành là ngoan”
Từ khi mới sinh ra trẻ như một cái búp non mới chớm nở ở trên cành, nếu
được sự quan tâm chăm sóc của mọi người, búp non sẽ cho ta bông hoa đẹp. Ở
tuổi này chỉ cần trẻ biết ăn, biết ngủ, biết học thế là ngoan và cũng trong thời kỳ
này trẻ luôn là trung tâm của mọi người trong gia đình. Mỗi chúng ta ai cũng
muốn dành cho trẻ những gì tốt đẹp nhất mà mình có thể.
Thật vậy, đối với trẻ mầm non, tất cả thế giới xung quanh trẻ đều mới lạ,
bất kể cái gì trẻ thấy cũng đáng yêu, đáng nhớ và mới mẻ lạ lùng. Từ những câu
chuyện cổ tích diệu kỳ được bà, mẹ kể cho nghe giúp tuổi thơ lớn lên với bao
nhiêu cảm nhận về cái đẹp, cái thiện trong cuộc sống.
Ở trường mầm non, chuyện cổ tích luôn là người bạn thân thiết, một món
ăn tinh thần không thể thiếu với trẻ, bởi ở đó nó chứa những hình ảnh sinh động,
bắt mắt và lôi cuốn. Trẻ luôn bị cuốn hút bởi cái đẹp, những điều kỳ diệu. Mở
cuốn truyện, các em sẽ được hòa mình với điệu nhảy cùng nàng công chúa xinh
đẹp, lộng lẫy, chàng hoàng tử tốt bụng, dễ mến hay đôi khi là những con vật quen
thuộc có thể nói chuyện được với nhau, có tính cách ngộ nghĩnh thú vị như một
con người. Chuyện cổ tích của bé mang đậm giá trị nhân văn, có ý nghĩa giáo dục
sâu sắc sẽ nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ giúp các em phát triển tư duy lành mạnh và
trong sáng nhất.[1]
Đối với trẻ mầm non nói chung, trẻ 5 - 6 tuổi nói riêng những câu chuyện
cổ tích đặc biệt hấp dẫn trẻ, do đó khi cho trẻ được làm quen với văn học và đặc
biệt là việc dạy trẻ kể sáng tạo chuyện cổ tích là cách tốt nhất và mang lại hiệu
quả cao nhất trong quá trình phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Khi kể trẻ biết dùng
ngôn ngữ của mình để thể hiện những suy nghĩ, những ý kiến từ đó vốn từ của trẻ
được phong phú hơn.[6] Câu chuyện cổ tích với các nội dung gần gũi, đầy tính
nhân văn như: Ở hiền gặp lành, kẻ ác sẽ bị trừng trị, dũng cảm đối mặt với những
thử thách, dũng cảm đối mặt với những trở ngại, biết hy sinh quên mình để giúp
đỡ người gặp cảnh hoạn nạn, khó khăn... Từ đó hình thành cho trẻ những ứng xử
cần thiết trong sinh hoạt, vui chơi và học tập. Giúp trẻ học những điều hay, những
việc làm đúng qua những câu chuyện cổ tích. [2]
Thông qua hoạt động dạy trẻ kể chuyện, đặc biệt là kể sáng tạo chuyện sẽ
giúp trẻ phát triển tư duy, óc tưởng tượng bay bổng, phát triển khả năng mạnh
dạn, tự tin, phát triển ngôn ngữ mạch lạc, rõ ràng hơn. Kể chuyê ̣n sáng tạo giữ vai
trò quyết định sự phát triển tâm lý của trẻ, là phương tiện phát triển năng lực tư
duy, sáng tạo, biết yêu cái đẹp, hướng tới cái đẹp.[3]
Nhưng làm thế nào để trẻ hiểu và dễ dàng nắm được cách kể sáng tạo?
Làm thế nào để gây hứng thú đối với trẻ? Làm thế nào để rèn luyện kỹ năng kể
chuyện sáng tạo cho học sinh mầm non nói chung và lớp mẫu giáo A3 nói riêng?
Là giáo viên trực tiếp đứng lớp bản thân tôi luôn trăn trở cho chất lượng dạy tiết
kể chuyện cho trẻ không chỉ đọc thuộc, nhớ nội dung câu chuyện mà còn biết
nhập vai để thể hiện được giọng kể, cử chỉ, điệu bộ, nét mặt phù hợp với mỗi
1
nhân vật trong câu chuyện kể. Vì vậy, việc dạy trẻ kể sáng tạo chuyện cổ tích cho
trẻ mẫu giáo là một nội dung cần được quan tâm đặc biệt.[4]
Tuy nhiên trên thực tế việc dạy trẻ kể chuyện cổ tích, mục tiêu của giáo
viên chỉ dừng lại ở việc dạy trẻ kể chuyện theo lời nói của nhân vật. Trẻ nắm
được nội dung chuyện, tập kể lại câu chuyện, nắm được ý nghĩa câu chuyện, còn
việc dạy trẻ kể sáng tạo chuyện cổ tích chưa được quan tâm nhiều. Do đó chưa
phát huy hết khả năng tư duy, sáng tạo, tính tích cực chủ động của trẻ.
Hiểu được tầm quan trọng của việc kể sáng tạo chuyện cổ tích với trẻ mầm
non là việc làm thiết thực, cấp bách để giải quyết những khó khăn, lúng túng
trong việc dạy học kể sáng tạo chuyện hiện nay. Tôi đã tìm hiểu và lên kế hoạch
cho bản thân, làm thế nào để đưa chuyện cổ tích đến với trẻ một cách nhẹ nhàng,
đơn giản và hiệu quả nhất. Xuất phát từ lí do trên tôi đã mạnh dạn nghiên cứu và
áp dụng đề tài:"Một số kinh nghiệm dạy trẻ 5- 6 tuổi tham gia tích cực kể sáng
tạo chuyện cổ tích tại lớp A3 Trường mầm non Dân Quyền ".
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Đánh giá thực trạng về kể sáng tạo chuyện cổ tích 5- 6 tuổi lớp A3 Trường
Mầm non Dân Quyền. Từ đó có các giải pháp phù hợp giúp trẻ phát triển óc
tưởng tượng nghệ thuật, hư cấu nghệ thuật, liên kết văn bản, ngôn ngữ mạch lạc,
đồng thời phát triển ở trẻ tính tích cực cá nhân, tính độc lập sáng tạo.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Kinh nghiệm dạy trẻ 5- 6 tuổi tham gia tích cực vào hoạt động kể sáng
tạo chuyện cổ tích tại lớp A3 Trường mầm non Dân Quyền
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình thực hiện, tôi chủ yếu thực hiện 3 nhóm phương pháp sau:
Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Thu thập tài liệu, tìm đọc sách
báo, tập san.
Nhóm phương pháp nghiên cứu khoa học thực tiễn: Khảo sát thực tế các
cháu tại trường, lớp thu thập thông tin.
Nhóm phương pháp xử lý: Phân tích, tổng hợp, so sánh
2
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Sinh thời Bác Hồ kính yêu của chúng ta luôn quan tâm đến sự nghiệp trồng
người. Với Bác, trẻ em là những mầm non, những người chủ tương lai của đất
nước. Bác nói: “cái mầm có xanh thì cây mới vững, cái búp có xanh thì lá mới
tươi quả mới tốt, con trẻ có được nuôi dưỡng giáo dục hẳn hoi thì dân tộc mới
tự cường tự lập”. Đặt niềm tin và xác định rõ vai trò, trách nhiệm của trẻ em là
những người kế tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc: “Bác mong các
cháu chăm ngoan. Mai sau gìn giữ giang san Lạc Hồng”.
Thấm nhuần lời dạy của Bác, trong những năm qua, thực hiện đường lốí,
chủ trương, chính sách giáo dục của Đảng và Nhà nước, Bộ Giáo dục Đào tạo.
Ngành học mầm non tỉnh Thanh Hóa đã triển khai thực hiện chương trình giáo
dục mầm non với quan điểm “Lấy trẻ làm trung tâm”, giúp trẻ phát triển toàn diện
về mọi mặt nhằm hình thành ở trẻ những cơ sở đầu tiên của nhân cách con người
mới xã hội chủ nghĩa.
Việc xây dựng kỹ năng kể sáng tạo chuyện cổ tích cho trẻ không gì hơn là
cho trẻ cơ hội để trải nghiệm, thích nghi và hướng dẫn cho trẻ cách tự thể hiện
mình. Tăng cường sự tự tin, phát triển kỹ năng sáng tạo trong các hoạt động hàng
ngày, đặc biệt là chuyện cổ tích.
Nhà giáo dục của Nga đã từng đề cao vài trò của chuyện cổ tích đối với
việc nuôi dưỡng nhân cách cho trẻ thơ “ Chuyện cổ tích là môi trường nuôi dưỡng
tâm hồn trẻ, là ngọn gió tươi mát thổi bùng lên ngọn lửa tư duy và ngôn ngữ của
trẻ”.[5]
Quả thật như vậy, những câu chuyện cổ tích đóng vai trò quan trọng với sự
phát triển nhân cách của trẻ nhỏ, bởi nhân vật chính trong các câu chuyện cổ tích
như một hình tượng mô phỏng khả năng vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.
Những nhân vật họ sống chân thành, tốt bụng với những người xung quanh, giúp
đỡ kẻ yếu, quan tâm đến những người nghèo khó… sẽ được in hằn trong tâm trí
trẻ, để quyết định đến việc hình thành cảm xúc và lòng nhân ái của trẻ sau này,
mang lại thông điệp tình thương giữa người với người. Các bé sẽ biết trân trọng
hơn tình cảm gia đình, tình yêu thương của cha mẹ, lòng hiếu thảo đối với ông bà
- tình cảm thiêng liêng và cao quý.
Những câu chuyện cổ tích được lặp đi lặp lại, cái thiện luôn luôn chiến
thắng cái ác. Qua những câu chuyện, các bé sẽ biết được thêm nhiều sự tích thú vị
về con người, sự vật, sự việc thường xuất hiện trong các áng văn thơ văn của dân
tộc ta. Tất cả sẽ làm giàu thêm trí tưởng tượng vốn rất phong phú của các bé, bồi
dưỡng tâm hồn và giúp các bé thêm yêu, thêm tin vào cổ tích.[1]
Ở lứa tuổi mẫu giáo lớn, tư duy trực quan hình tượng phát triển mạnh đó
là điều kiện thuận lợi nhất để giúp trẻ cảm thụ tốt những hình tượng nghệ thuật
được xây dựng trong các tác phẩm văn học. Những câu chuyện với những tình tiết
ly kỳ, hấp dẫn, những nhân vật với đầy đủ những tính cách khác nhau đã có sức
hấp dẫn, lôi cuốn trẻ làm trẻ say mê, hứng thú. Qua việc cảm thụ các tác phẩm
văn học vốn biểu tượng của trẻ mẫu giáo có thêm nhiều, lòng ham hiểu biết và
nhận thức tăng lên rõ rệt. Vì vậy đề ra một số biện pháp dạy trẻ kể sáng tạo
chuyện cổ tích xuất phát từ vấn đề này.
3
Trẻ mẫu giáo rất giàu xúc cảm- tình cảm, mọi hoạt động và tư duy của trẻ
đều chi phối bởi tình cảm. Trẻ mẫu giáo luôn có nhu cầu đòi hỏi mọi người
xung quanh thể hiện tình cảm tốt đẹp đối với trẻ. Ngược lại trẻ cũng muốn thể
hiện tình cảm tốt đẹp của mình với mọi người xung quanh. Trẻ có cảm xúc với
những cái mới, những sự vật- hiện tượng xung quanh trẻ, nhất là đối với những
nhân vật trong chuyện. Trẻ rất yêu thương anh nông dân hiền lành thật thà trong
câu chuyện “ Cây tre trăm đốt” trẻ muốn bảo vệ cô Tấm khỏi bị dì ghẻ đối xử tệ
trong chuyện “ Tấm Cám”… Trẻ còn có tình cảm tốt đẹp và chân thành đối với
các sự vật hiện tượng mà trẻ tiếp xúc hàng ngày.[6]
Ngôn ngữ văn học nhất là những câu chuyện gần gũi trẻ, nó có một sức
mạnh lôi cuốn trẻ ghê gớm tạo cho trẻ những cảm xúc mãnh liệt trước những
nhân vật trong chuyện. Đây là thời điểm thuận lợi để giáo dục thẩm mỹ và tình
cảm đạo đức cho trẻ. Sự phát triển mạnh những xúc cảm thẩm mỹ kết hợp với sự
ghi nhớ máy móc vốn có khiến cho trẻ ở lứa tuổi này tiếp nhận và học thuộc rất
nhanh những lời của các nhân vật trong chuyện. Trẻ hòa nhập nhanh chóng với
tình cảm của nhân vật trong chuyện đó là sự hòa đồng giữa trẻ với thế giới nghệ
thuật và hiện thực cuộc sống. Cho trẻ kể sáng tạo chuyện cổ tích cũng là làm giàu
nhân cách của trẻ. Trẻ được hòa nhập vào nhân vật các câu chuyện: vui, buồn, lo
lắng và hồi hộp trải qua mọi cung bậc tình cảm một cách tự nhiên. Trẻ sẽ được
sống đúng với tuổi thơ của mình trong thế giới cổ tích với những bà tiên tốt
bụng, Thạch Sanh hiền lành, chú Cuội đáng yêu…
Qua mỗi câu chuyện sẽ bồi dưỡng lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho
các bé. Từ đó, trẻ sẽ ý thức phấn đấu, trau dồi kỹ năng sống, tích lũy kiến thức để
trở thành người công dân có ích cho xã hội.[5]
Đối với trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi hoạt động sáng tạo được thể hiện trong
mọi hoạt động đặc biệt qua hoạt động vui chơi và hoạt động học tập, vì vậy cô
dùng biện pháp trao đổi, gợi mở, sử dụng các phương tiện đồ dùng trực quan,
giúp trẻ sáng tạo chuyện cổ tích làm cho câu chuyện thêm phong phú về hình
thức, sâu sắc về nội dung và nâng cao hiệu quả giáo dục.[3]
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
* Thực trạng:
a. Thuận lợi:
Trường Mầm non Dân Quyền nằm cách trung tâm huyện Triệu Sơn 6 km.
Nhà trường có bề dày trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, nhiều năm liền đạt trường
tiên tiến cấp huyện, năm học 2014-2015 đã được tặng giấy khen đạt trường tiên
tiến cấp tỉnh. Trường đã hoàn thành trường Mầm non đạt chuẩn Quốc gia năm
2016.
Năm học 2018 - 2019 được sự phân công của ban giám hiệu nhà trường tôi
chủ nhiệm lớp 5 - 6 tuổi. Sĩ số 35 cháu, độ tuổi đồng đều là một thuận lợi cho việc
truyền thụ kiến thức cho trẻ.
Trong năm học Phòng Giáo dục mở các lớp chuyên đề để bồi dưỡng cho
giáo viên nâng cao năng lực truyền thụ kiến thức cho trẻ.
Về phía nhà trường: Đã xây dựng các tiết dạy mẫu để chị em dự giờ để học
hỏi thêm kinh nghiệm. Có cơ sở vật chất khang trang, bàn ghế ngồi học vừa tầm
với trẻ, sân chơi sạch sẽ có đồ chơi ngoài trời. Lớp học rộng rãi, thoáng mát đảm
4
bảo cho công tác chăm sóc giáo dục trẻ theo mùa, lớp học có ti vi có thể kết nối
với máy tính xách tay, lớp được trang bị các tài liệu, sách chuyện để làm tài liệu
dạy - học kể chuyện cổ tích.
Về giáo viên: Bản thân cũng đã tìm tòi thêm đồ dùng đồ chơi có tính thẩm
mỹ và khoa học, khi truyền thụ kiến thức cho trẻ nhẹ nhàng, sáng tạo. Là giáo
viên có trình độ chuyên môn trên chuẩn với năng lực chuyên môn vững vàng, với
lòng say mê, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ. Có khả năng đọc, kể diễn cảm cho trẻ
nghe và biết hướng dẫn cho trẻ kể chuyện sáng tạo. Luôn nhận được sự tín nhiệm
và tin cậy của phụ huynh, được trẻ tin yêu, được đồng nghiệp gần gũi, chia sẻ.
b. Khó khăn.
Tuy nhiên bên cạnh những điểm mạnh trên, để dạy trẻ kể sáng tạo chuyện
cổ tích thì còn một số khó khăn sau:
Trường mầm non Dân Quyền là trường ở vùng nông thôn, gia đình các cháu
nói tiếng địa phương nhiều nên ảnh hưởng không ít đến sự phát âm chính xác.
Đối với phụ huynh đa số là nông thôn nên điều kiện để dạy dỗ thêm cho các
cháu còn ít hầu như các cháu chỉ tiếp thu kiến thức trên lớp là chủ yếu.
Một số bậc phụ huynh do bận rộn công việc, thiếu kinh nghiệm và khả
năng hỗ trợ giáo dục trẻ ở nhà nên chưa quan tâm đến việc tạo cơ hội cho trẻ rèn
luyện và được kể chuyện cho mọi người trong gia đình nghe.
Đối với giáo viên: Trao đổi với phụ huynh về chủ đề để sưu tầm thêm tranh
ảnh, đồ dùng, đồ chơi sẵn có ở địa phương còn hạn chế.
Đồ dùng trực quan dành cho nội dung kể chuyện cổ tích còn ít chưa đa
dạng phong phú. Đặc biệt là đồ đùng cho trẻ hoạt động còn rất ít, do chưa có kế
hoạch bổ sung đồ dùng dành cho kể chuyện theo từng chủ đề, việc sưu tầm đồ
dùng còn thiếu yếu tố thẩm mỹ.
Các tiết dạy kỹ năng kể chuyện sáng tạo cho trẻ chưa được chú trọng hoặc
có thì tiết dạy còn đơn điệu, nhàm chán, mang nặng tính hình thức.
(Xem phụ lục 1).
Với thực tế khảo sát, số trẻ đạt còn rất thấp, chưa đạt còn nhiều, tôi thấy
làm quen với kể sáng tạo chuyện chưa thực sự lôi cuốn tâm hồn trẻ thơ.
Từ những vấn đề trên việc tìm ra các giải pháp, phương pháp tốt để hình
thành và phát triển kỹ năng kể sáng tạo chuyện cổ tích cho trẻ 5 - 6 tuổi một cách
chính xác, bền vững, khắc phục những khó khăn của địa phương, phát huy được
tính tích cực của trẻ là thiết thực và cấp bách. Bản thân là một giáo viên mầm non
tôi luôn xác định nhiệm vụ chuyên môn rất quan trọng và cần thiết nên tôi đã
nghiên cứu tìm tòi, sáng tạo tìm hiểu thêm trong các tài liệu sách, báo, ti vi, qua
đồng nghiệp, những người có kinh nghiệm và đã áp dụng đưa ra một số giải pháp,
cách thức mới.
2.3. Các giải pháp tổ chức thực hiện.
Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch- môi trường hoạt động cho trẻ phát
triển kỹ năng kể sáng tạo chuyện cổ tích cho trẻ trong trường mầm non.
Để có kết quả tốt thì trước hết tôi phải xây dựng kế hoạch riêng cho từng
nội dung, mỗi nội dung, mỗi đề tài có một cách thức truyền thụ khác nhau. Có kế
hoạch cụ thể chi tiết về nội dung. Phải nắm bắt được đặc điểm từng trẻ trong lớp
5
sau đó đề ra mục đích yêu cầu, thiết kế bài soạn, chuẩn bị đồ dùng đồ chơi và
phương pháp truyền thụ đến cho trẻ.
Ví dụ: Với câu chuyện "Cây khế" tôi đặt câu hỏi: Dựa vào nội dung câu
chuyện con hãy tự đặt tên khác cho câu chuyện. Trẻ sáng tạo về tên chuyện như:
Phượng Hoàng tốt bụng; Cây khế và chim thần; Hai anh em.
Môi trường để trẻ hoạt động cũng là yếu tố trực quan trực tiếp, tác động
hàng ngày đến trẻ. Vì vậy việc xây dựng cảnh quan môi trường xung quanh tôi
đặc biệt quan tâm. Môi trường lớp học cho trẻ hoạt động ở đây là tất cả các yếu tố
xung quanh tác động trực tiếp đến quá trình tìm hểu, nắm bắt, kể, kể sáng tạo
chuyện với các yếu tố như: Không gian lớp học, đồ dùng trực quan; sự thân thiện
giữa cô và trẻ, trẻ với trẻ...Môi trường cho trẻ hoạt động tốt thì sẽ kích thích trẻ
phát triển ngôn ngữ, tích cực tham gia vào các hoạt động và đạt được kết quả cao.
Bên cạnh đó với nhận thức của trẻ là trực quan hình tượng nên các đồ dùng trực
quan đặc biệt là tranh ảnh, con rối...sẽ thu hút sự chú ý, tạo tâm thế mong muốn
được tham gia kể chuyện, có cảm xúc với câu chuyện sắp kể.
Ví dụ: Các hình ảnh trên internet, tranh ảnh từ sách chuyện, phục trang và
đạo cụ kèm theo cho câu chuyện…
Khai thác tốt đồ dùng dạy học sẽ giúp trẻ bước vào thế giới sinh động của
các nhân vật trong câu chuyện, khiến trẻ thích thú, say mê với câu chuyện.
Để trẻ có thể kể sáng tạo chuyện cổ tích tôi đã cung cấp cho trẻ biết nhiều
chuyện cổ tích trong và ngoài chương trình, tích cực tổ chức các hoạt động trên
lớp cho trẻ tham gia như: Tổ chức kể chuyện, đọc chuyện cho trẻ nghe. Tôi luôn
động viên, khuyến khích để giúp trẻ kể sáng tạo chuyện trước lớp.
Ví dụ: Dạy trẻ kể lại chuyện cổ tích đã nghe theo ý thích của mình, đặt tên
mới cho chuyện, kể lại chuyện dưới các vai khác nhau và cuối cùng là dạy trẻ
sáng tạo chuyện cổ tích. Có như vậy, vốn hiểu biết về cổ tích của trẻ mới trở nên
phong phú và trẻ mới có thể sáng tạo cổ tích.
6
Hình ảnh góc kể chuyện sáng tạo lớp A3 trường Mầm non Dân Quyền
Về nhịp điệu trong khi kể: Tôi xác định cho từng nội dung chuyện, đoạn
chuyện, tình huống chuyện để rèn nhịp điệu. Như nhịp điệu chậm rãi thường phù
hợp để mô tả hình tượng thần thoại hay điều nghi ngại...
Ví dụ: Trong chuyện “ Tấm Cám ” khi thể hiện giọng kể của ông tiên cần
phải thể hiện giọng chậm rãi. Nhưng cũng có những câu chuyện, đoạn chuyện cần
nhịp điệu vui vẻ, hân hoan tươi tỉnh, sôi nổi được truyền đạt với nhịp điệu khẩn
trương.
Về cường độ của giọng khi kể chuyện: Tôi hướng dẫn trẻ làm thế nào để
điều chỉnh giọng có độ vang, từ to sang nhỏ, từ nhỏ sang to của từng nhân vật.
Ví dụ: Trong chuyện “Tích Chu” có đoạn “bà tiên nói vọng: đường đến
suối tiên xa lắm, cháu có đi được không? ”. Ở đoạn này thì tôi phải sử dụng độ
vang để thể hiện cường độ của giọng thể hiện được tính cách và hành vi của nhân
vật. lúc chân thật, hồn nhiên ở đoạn kết giọng Tích Chu hối lỗi.
Về nét mặt, cử chỉ, điệu bộ: Tôi khuyến khích trẻ dùng nét mặt,cử chỉ, điệu
bộ phù hợp với nhân vật khi kể cũng hỗ trợ thêm cho người nghe hiểu hơn về câu
chuyện.
Giải pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng trực quan, đồ chơi có tính sáng tạo
thẩm mỹ, khoa học và tạo môi trường kể chuyện:
Đối với giờ hoạt động cho trẻ làm quen với kể chuyện sáng tạo, khâu chuẩn
bị đồ dùng, đồ chơi vô cùng quan trọng. Trẻ được “ Học mà chơi, chơi mà học”.
Ở lứa tuổi mầm non tư duy trực quan phát triển mạnh và chiếm ưu thế. Nên khi
cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học trẻ phải được nhìn cụ thể vào nhân vật đó.
Trước khi dạy tôi chuẩn bị đồ dùng cho mỗi tiết dạy khác nhau phù hợp với từng
chủ đề, nội dung bài dạy. Trẻ có đủ đồ dùng hoạt động, không những thế mà đồ
dùng còn được tôi lựa chọn cẩn thận, đảm bảo an toàn cho trẻ.
Do đặc điểm của trẻ mầm non là trẻ thích những cái mới lạ, hấp dẫn, ngộ
nghĩnh vì thế nếu cô giáo chỉ kể cho trẻ nghe những câu chuyện trong chương
trình mà trẻ đã được nghe nhiều lần là điều thật nhàm chán, do đó để đáp ứng với
phương pháp đổi mới hình thức tổ chức giáo dục trẻ ngày nay, đồng thời giúp trẻ
hứng thú nghe cô kể chuyện tôi đã nghiên cứu, sưu tầm rất nhiều câu chuyện ở
7
ngoài chương trình có nội dung hấp dẫn sinh động phù hợp với trẻ và phù hợp với
chủ đề, chủ điểm. Là những chuyện phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi: Nhẹ nhàng,
trong sáng.
Những chuyện mang tính giáo dục, có thể giúp các bạn nhỏ rút ra bài học
bổ ích về tình yêu thương, những đức tính tốt, những kiến thức về văn hoá, tín
ngưỡng của dân tộc…
Những chuyện kích thích trí tưởng tượng và sáng tạo của trẻ.
Cô Hằng đang kể chuyện Tấm Cám cho học sinh lớp a3
Để giờ kể chuyện phát huy được khả năng sáng tạo của trẻ và cá thể hóa
hoạt động của mỗi trẻ, bên cạnh cách kể chuyện theo nội dung sách, tôi đã hướng
dẫn trẻ cách kể chuyện sáng tạo: Thay lời nhân vật kể lại câu chuyện, sáng tạo
một kết thúc khác cho câu chuyện.
Sáng tạo về tình tiết trong diễn biến của câu chuyện: Trong một số câu
chuyện cổ tích phần diễn biến được giải quyết một cách nặng nề, cái ác bị trừng
trị quá khắt khe, tàn nhẫn.
Ví dụ: Người anh trong câu chuyện "Cây khế" bị chim hất xuống biển chết;
Lý Thông trong chuyện "Thạch Sanh" thì bị sét đánh chết...Trong những tình tiết
như vậy tôi định hướng cho học sinh thay đổi bằng các tình tiết khác giảm nhẹ về
mức độ trừng phạt kẻ xấu.
Giáo viên đặt câu hỏi: Con có thể đưa vào câu chuyện một cách trừng phạt
khác đối với người anh?
Trẻ sáng tạo một số phương án như:
Sau khi bị chim hất xuống biển người anh bị dạt vào một đảo vắng
và không bao giờ về đoàn tụ với gia đình được nữa.
Khi bị chim hất xuống biển người anh đã được người em cứu vớt,
người anh đã thấy xấu hổ, ân hận từ đó trở đi người anh hết lòng quan tâm,
thương yêu người em.
8
Giải pháp 3: Kết hợp phương pháp trực quan, phương pháp đàm thoại
và phương pháp vui- học tập qua trò chơi kể chuyện phân vai để rèn kỹ năng
kể sáng tạo chuyện cổ tích cho trẻ .
Để truyền thụ kiến thức đến trẻ đạt kết quả cao điều đầu tiên là phải đổi
mới phương pháp giảng dạy, kết hợp hài hòa giữa phương pháp dùng lời nói và
phương pháp trực quan, phương pháp thực tiễn. .
Vì nhận thức của trẻ là trực quan hình tượng nên việc thực hiện nhuần
nhuyễn phương pháp đàm thoại và trực quan sẽ giúp trẻ nắm bắt câu chuyện
một cách nhanh nhất từ đó giúp trẻ kể, kể sáng tạo chuyện cổ tích. Trong vận
dụng hai phương pháp này, bản thân tôi đã thực hiện: Dùng hệ thống câu hỏi phù
hợp để gợi cho trẻ nắm được mốc, sự kiện, tình tiết chính của chuyện: Thông qua
hệ thống câu hỏi giúp trẻ nhớ lại trình tự cốt chuyện và kể bằng ngôn ngữ, trí
tưởng tượng sáng tạo của mình.
Ví dụ: Câu chuyện "Cóc kiện trời" Cô hỏi trẻ:
Vì sao Cóc lại lên kiện trời?
Cùng đi với Cóc có những ai?
Khi lên đến trời thì chuyện gì đã xảy ra?
Khi về đến trần gian thì thấy hiện tượng gì?
Chuyện cổ tích có mở đầu, có kết thúc để nói rõ số phận của nhân vật
trung tâm. Mở đầu chuyện thường là những câu chỉ thời gian phiếm định như
“Ngày xửa ngày xưa...”, “Đã lâu lắm rồi” hoặc không gian phiếm định như “Ở
một làng nọ...”.
Thông qua trò chuyện với trẻ tôi gợi cho trẻ nhớ lại một số đặc điểm nổi bật
của chuyện cổ tích bằng hệ thống câu hỏi.
Ví dụ: - Câu đầu tiên trong chuyện cổ tích thường là câu nói nào? Ngàv
xửa ngàv xưa...
Chuyện cổ tích thường kể về những người như thể nào? Những người nhỏ
bé, hiền lành, tốt bụng.
Chuyện cổ tích thường có những nhân vật nào nữa? ông bụt, cô tiên,...
Những nhân vật ấy thường giúp đỡ người nào? Người tốt.
Chuyện cổ tích thường kết thúc như thể nào? Người tốt được hưởng hạnh
phúc, kẻ xấu bị trừng phạt...
Trao đổi với trẻ theo hệ thống các câu hỏi hướng vào các yếu tố thần kỳ:
Câu hỏi phải luôn kích thích sự sáng tạo trong diễn đạt ngôn ngữ và hoạt
động kể của trẻ.
Ví dụ: Chuyện “Cây tre trăm đốt” yếu tố thần kỳ là phép lạ của ông Bụt.
Giáo viên hỏi:
Bụt đã giúp đỡ anh nông dân như thế nào?
Chuyện "Tấm cám" yếu tố thần kỳ là sự hóa thân của cô Tấm.
Giáo viên hỏi:
Cô Tấm đã được biến hóa như thế nào?
Bằng nghệ thuật ngôn từ, người kể sẽ làm cho câu chuyện cất tiếng nói, vẽ
ra một thế giới như cuộc đời thực. Vì vậy tôi đã sử dụng từ ngữ có hình ảnh để
dựng lại những tình tiết của chuyện, nhằm gây được hứng thú cho trẻ trong giờ kể
chuyện, thu hút các em say sưa lắng nghe. Tôi đã dàn dựng câu chuyện thành một
9
vở kịch cho tất cả trẻ trong lớp đều được tham gia. Để thực hiện được một vở kịch
trên lớp, tôi đã lên kế hoạch chuẩn bị: viết kịch bản thoại, phân vai cho từng trẻ,
lên ý tưởng về trang phục, đạo cụ, sa bàn …
Ví dụ: Chuyện " Ba Cô Gái" tôi chuẩn bị các bức tranh:
Tranh 1: Ba cô gái sống cùng mẹ.
Tranh 2: Mẹ làm việc vất vả lo cho 3 cô gái.
Tranh 3: Mẹ ốm nhờ sóc mang thư cho các con.
Tranh 4: Cô út hiếu thảo về thăm mẹ và sống hạnh phúc.
Tôi luôn hướng dẫn cho trẻ nắm nội dung từng tranh rồi sau đó cho trẻ tập
đóng vai kể từng đoạn, cả chuyện.
Cô Hằng hướng dẫn trẻ thảo luận nhóm ở hoạt động kể sáng tạo chuyện cổ tích
Giải pháp 4: Tạo không gian cổ tích cho trẻ kể sáng tạo chuyện.
Việc tạo không gian cho trẻ hoạt động và trải nghiệm vô cùng cần thiết đối
với trẻ mầm non. Vì thế trong những năm gần đây bản thân tôi luôn cố gắng sưu
tầm các hình ảnh phù hợp để cắt dán trang trí vào góc văn học và một số góc
trong và ngoài lớp học thể hiện trên các mảng tường. Vận động phụ huynh đóng
góp chuyện tranh đưa vào góc văn học cho trẻ hoạt động thường ngày. Tổ chức
cho trẻ sưu tầm tranh và cắt dán tạo thành bộ sưu tập tạo thành những câu chuyện
hay. Vẽ và làm các bức tranh to về nội dung câu chuyện để thể hiện trên các mảng
tường trong không gian rộng giúp trẻ dễ tri giác, trẻ được thảo luận, bàn bạc về
câu chuyện đó. Ngoài ra để giúp trẻ luôn hứng thú trong việc kể sáng tạo chuyện
cổ tích theo tranh, tôi đã nghiên cứu và làm trang trí một góc nhỏ gọi đó là “ Cổ
tích của bé” để cô và trẻ cùng bỏ hình ảnh sưu tầm và các bức tranh cô và trẻ vẽ
có nội dung theo từng chủ đề giúp trẻ hàng ngày quan sát và tự kể theo nội dung
tranh. Từ đó trẻ biết vận dụng những kiến thức vào kể sáng tạo chuyện cổ tích
một cách dễ dàng.
Ngoài việc tạo những bức tranh trên mảng tường, những tập chuyện tranh
chữ to tôi còn nghiên cứu làm một số đồ dùng trực quan cho trẻ hoạt động như:
10
Một số con rối dẹt có bánh xe, có cử động tay chân và tận dụng những chuyện
tranh cũ, những sản phẩm vẽ của trẻ, cắt dán bìa cứng cho trẻ ghép tranh kể sáng
tạo chuyện. Tôi cắt rời các con vật cho trẻ tự chọn các con vật đó để kể sáng tạo
chuyện theo ý tưởng của mình.
Qua cách nghĩ và làm như vậy tôi đã tạo ra một góc văn học với đầy đủ
chủng loại, đồ dùng trực quan đa dạng phong phú đã giúp trẻ hứng thú tham gia
vào hoạt động. Trẻ có nhiều ý tưởng hay khi trẻ được trải nghiệm kể sáng tạo
chuyện. Bên cạnh đó trong giờ dạo chơi tôi còn tận dụng vườn cổ tích ở trường để
tạo ra không gian cổ tích như: quang cảnh, ánh sáng, âm thanh... Tất cả những cái
đó làm nảy sinh trong trẻ những tưởng tượng, những liên tưởng về các nhân vật
cổ tích và tạo động lực cho trẻ yêu thích các nhân vật cổ tích và say mê kể sáng
tạo chuyện.
Trẻ được tham gia thường xuyên vào các hoạt động sáng tạo chuyện cổ tích
thì ngoài việc phát triển thị hiếu thẩm mỹ, ngôn ngữ, khả năng cảm thụ, khả năng
đánh giá cái đẹp một cách đúng đắn còn phát triển ở trẻ các phẩm chất của tư duy,
như tính mềm dẻo, tính linh hoạt và tính sáng tạo.
Cô Hằng cho trẻ lớp A3 tham quan vườn cổ tích tại khu B
Trường Mầm Non Dân Quyền
Giải pháp 5: Sử dụng công nghệ thông tin 4.0 trong việc dạy trẻ kể
sáng tạo chuyện cổ tích.
Ngày nay, nhờ sự phát triển không ngừng của khoa học kỹ thuật, việc
áp dụng công nghệ thông tin 4.0 đã giúp ích và hỗ trợ tích cực trong quá trình dạy
học với những hình ảnh sinh động, những video - clip có gắn liền hình ảnh, âm
11
thanh được sưu tầm và tải về qua internet gắn với nội dung bài dạy. Đây là nguồn
tư liệu, thiết bị, đồ dùng dạy học phong phú, đa dạng, hấp dẫn tạo hứng thú và
sáng tạo cho trẻ trong học tập, vui chơi nói chung, trong kể chuyện cổ tích nói
riêng.
Việc sưu tầm những video, những tranh ảnh trên mạng tôi lựa chọn phù hợp
với câu chuyện cổ tích theo chủ đề, đảm bảo tính phù hợp, tính thẩm mỹ, tính
giáo dục...Với những hình ảnh sinh động, hấp dẫn, kích thích được trí tưởng
tượng sáng tạo của trẻ, trẻ hứng thú tham gia kể chuyện và kể một cách sáng tạo.
Ví dụ: Câu chuyện "Cô bé quàng khăn đỏ" Cảnh cô bé đi vào rừng trong
tranh do nhà trường cấp chỉ có hình ảnh: Cô bé quàng chiếc khăn đỏ, các cây cổ
thụ, cây hoa rừng hai bên đường.
Cô Hằng thiết kế hình ảnh bằng công nghệ thông tin cho trẻ tại lớp A3
Khi tôi thiết kế bằng trình chiếu, tôi đã đưa thêm các chi tiết, hình ảnh động
như bướm đang bay, chim đang hót trên cành, cô bé đang nhảy nhót hát ca và một
số hình ảnh con vật sống trong rừng như hươu, nai, sóc. Trẻ đã biết kể thêm các
chi tiết nhỏ làm cho câu chuyện thêm hấp dẫn. Trẻ kể: Cô bé đi vào rừng, vừa đi
vừa cất cao tiếng hát "Vào rừng xem hoa, nghe tiếng chim rừng vui ca, tìm
vài bông hoa, cùng hái đem tặng bà". Nghe cô bé hát chim cũng hòa theo hót líu
lo...
Giải pháp 6: Dạy trẻ cách thể hiện ngôn ngữ của mình phù hợp với lời
kể sáng tạo chuyện cổ tích.
Để giúp trẻ phát triển tối đa về việc kể sáng tạo chuyện tôi đã dạy trẻ biết
cách thể hiện ngôn ngữ của nhân vật phù hợp với lời kể. Thể hiện được ngôn ngữ
của bản thân mỗi trẻ về câu chuyện, đồ vật, bức tranh hay sự vật hiện tượng xung
quanh mà trẻ nghe được. Tôi đã chuẩn bị cho trẻ những tập chuyện tranh sưu tầm
bằng cách đọc kể cho trẻ nghe ở các giờ đón, trả trẻ và giờ chơi hàng ngày…
12
Qua cách làm quen như vậy trẻ biết đánh giá, nhận xét về đặc điểm tính
cách của các nhân vật thông qua ngôn ngữ nói của mình.
Ví dụ: Bà tiên ông bụt thì tốt bụng còn phù thuỷ thì độc ác.
Bên cạnh đó tôi còn định hướng cho trẻ quan sát các tranh chuyện, cho trẻ
xem qua đĩa hình các câu chuyện. Đồng thời đàm thoại giữa cô và trẻ, giúp trẻ
nhận xét đánh giá nội dung chuyện một cách chính xác và nói lên ý tưởng của
mình qua sự nhận thức.
Tôi dạy trẻ kể chuyện theo từng nhóm, theo thời gian thực hiện một tuần
hoặc hai tuần, kết hợp lồng ghép các môn học khác, các trò chơi để củng cố và
khắc sâu kiến thức, mở rộng vốn hiểu biết về thế giới xung quanh cho trẻ.
Sau đây là một số cách dạy trẻ sử dụng đồ dùng trực quan:
Dạy trẻ sử dụng rối tay: Tôi dạy trẻ sử dụng từng con một, kết hợp với lời
nói, ngôn ngữ biểu cảm cùng với cách diễn rối qua cử động các con rối đi lại.
Dạy trẻ ghép tranh kể chuyện: Tôi cho trẻ chọn những tranh mà trẻ thích
ghép thành một dải câu chuyện, sau đó kể từng tranh kết hợp với lời nói chỉ dẫn
thông qua các nhân vật trong tranh.
Dạy trẻ ghép các nhân vật kể chuyện: Tôi cho trẻ chọn những nhân vật mà
trẻ thích, sau đó ghép các nhân vật với nhau tạo thành một câu chuyện theo ý
tưởng của trẻ.
Qua cách dạy này tôi đã tiến hành tổ chức một giờ hoạt động có chủ đích
kể sáng tạo chuyện cổ tích như sau:
Bước 1: Cô kể mẫu câu chuyện cổ tích sáng tạo lần 1
Cô kể mẫu câu chuyện lần 2 nhưng không hết câu chuyện .
Cô Hằng đang dạy trẻ lớp A3 kể chuyện bằng sa bàn
Bước 2: Các bé được kể sáng tạo chuyện cổ tích với những đồ dùng và bối
cảnh mà tôi đã chuẩn bị trước: Tôi chia lớp làm 3 nhóm, cho các nhóm tự bình
chọn nhóm trưởng. Tôi cho 3 nhóm về 3 góc hoạt động tôi đã chuẩn bị trước (các
nhân vật rối, bối cảnh, đạo cụ hóa trang…)tôi cho mỗi nhóm 3 phút để tự thảo
luận, sáng tạo nội dung chuyện, lời thoại các nhân vật trong chuyện. Trong lúc
các con đang bàn luận, tôi đến từng nhóm để hướng dẫn các con cách sử dụng đạo
13
cụ và gợi ý về nội dung của một câu chuyện cổ tích gần gũi với trí tưởng tượng
của các con.
Bước 3: Là phần thể hiện khả năng ngôn ngữ, tư duy và biểu diễn của các
con qua việc trình bày lại câu chuyện cổ tích của nhóm mình vừa sáng tác. Từng
nhóm lần lượt lên kể chuyện kết hợp sử dụng đồ dùng và đạo cụ, các con đều rất
sáng tạo và có trí tưởng tượng vô cùng phong phú. Đồng thời, ngôn ngữ các con
biểu đạt nội dung câu chuyện rất tốt. Tâm hồn trẻ thơ được hiện lên qua từng
thước phim hình ảnh mà trẻ tự sáng tạo qua ngôn ngữ của mình.
Bước 4: Trẻ kể sáng tạo chuyện cổ tích theo nhóm, cá nhân. Cô cho trẻ
đánh giá và nhận xét câu chuyện của bạn kể. Theo dõi cách sử dụng đồ dùng trực
quan của trẻ để cô góp ý nhận xét.
Cô Hằng hướng dẫn nhóm trẻ tham gia kể sáng tạo chuyện cổ tích bằng sa bàn
Cuối tiết học, tôi khuyến khích: Mỗi bạn sẽ kể một câu chuyện cổ tích mà
mình yêu thích nhất và thể hiện vào tiết học ngày hôm sau. Các con thực sự thích
thú và tự tin thể hiện mình qua những trải nghiệm mới mẻ này. Tiết học đạt kết
quả ngoài sự mong đợi, các con rất chủ động, sáng tạo, độc lập trong suy nghĩ,
cũng như thể hiện được tinh thần đoàn kết nhóm, hoạt động tập thể. Tiết học đã
chứng minh được rằng nếu các bé được học tập trong môi trường giáo dục tốt, có
phương pháp và nội dung giảng dạy tiên tiến thì thái độ và khả năng tiếp thu ngôn
ngữ sẽ phát triển theo hướng tích cực và ngày càng tiến bộ, kèm theo trí tưởng
tượng, óc sáng tạo của mình.
14
Học sinh 5 tuổi khu B Trường mầm non Dân Quyền tham gia
kể chuyện đạt giải nhì cấp cụm .
Giải pháp 7: Công tác tuyên truyền kêu gọi xã hội hóa giáo dục. Tăng
cường thiết bị, đồ dùng và tạo môi trường cho trẻ tích cực kể sáng tạo
chuyện cổ tích.
Để nâng cao chất lượng môn học đây là biện pháp không thể thiếu, vì thế
tôi thường xuyên gặp gỡ và trao đổi với phụ huynh trực tiếp hoặc thông qua sổ
liên lạc gia đình để thống nhất kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ ở trường cũng như
ở nhà thông qua giờ đón trẻ, trả trẻ phối kết hợp với phụ huynh tổ chức các ngày
lễ hội 8-3, tết trung thu. Từ đó vận động phụ huynh để phụ huynh quyên góp
những vật liêu sẵn có để làm nhiều đồ dùng phục vụ cho bộ môn văn học.
Gia đình là nơi trẻ được chăm sóc, yêu thương, gia đình còn là môi trường
để trẻ thực hành những gì trẻ học được ở trường mầm non. Trong gia đình, với
các bậc phụ huynh biết tạo cho trẻ sự tự tin, khuyến khích để trẻ được kể lại các
câu chuyện đã được cô dạy một cách sáng tạo sẽ có vai trò hết sức quan trọng
trong việc trẻ được thể hiện, rèn kỹ năng kể chuyện cổ tích của trẻ.
Trao đổi với phụ huynh vào các buổi họp phụ huynh, giờ đón, trả trẻ về các
nội dung: Tên câu chuyện kể hôm nay, tình cảm của trẻ về câu chuyện, mức độ kể
của trẻ..., giải thích khái quát cho phụ huynh rõ về kể chuyện sáng tạo (không
nhất thiết phải là y nguyên như câu chuyện trong sách về lời nói, kết chuyện...)
Lưu ý cho phụ huynh về cách khen, chê trẻ để không gây sự tự ti cho trẻ,
thường xuyên khích lệ trẻ để trẻ tự tin kể lại câu chuyện cổ tích mà trẻ được nghe
cho ông bà, bố mẹ và mọi người trong gia đình cùng nghe.
15
Cô Hằng và trẻ lớp A3 trong hoạt động đón và trả trẻ
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với phụ huynh, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Với sự cố gắng của bản thân cùng với sự giúp đỡ của lãnh đạo và
đồng nghiệp, sự phối kết hợp của các bậc phụ huynh, sự hồn nhiên yêu thích và
chăm chỉ của trẻ trong thời gian thực hiện sáng kiến. Từ bài tập ứng dụng cụ thể
các biện pháp và hình thức mới tôi thấy trẻ tham gia hoạt động tích cực và kết quả
đã cho thấy thật bất ngờ. ( xem phụ lục 2)
*Đối với hoạt động giáo dục:
Nhìn vào bảng khảo sát cuối năm của trẻ sau khi áp dụng các giải pháp,
cách thức mới vào tiết dạy tôi thấy kết quả đạt được rất khả quan. Tỷ lệ phần trăm
trẻ khá tốt tăng lên rõ rệt. Trẻ hào hứng tiếp nhận kiến thức một cách thoải mái
thông qua các hoạt động nhóm, tập thể. Trẻ đã biết cách dùng ngôn ngữ sáng tạo
để kể chuyện, đặc biệt là các câu chuyện cổ tích mà trẻ yêu thích.
*Đối với phụ huynh:
Thông qua việc sử dụng các biện pháp phối kết hợp với phụ huynh trẻ, với
các tổ chức đoàn thể trong xã hội, các bậc phụ huynh đã hiểu được tầm quan
trọng của quá trình giáo dục trẻ mầm non, qua các hoạt động ở trường mầm non
nói chung và qua hoạt động phát triển kỹ năng kể sáng tạo chuyện nói riêng. Vì
thế mà đã có sự chuyển biến trong việc giáo dục trẻ ở nhà, cũng như đã tạo điều
kiện thuận lợi về cơ sở vật chất như: Góp nguyên vật liệu để giáo viên làm đồ
dùng trực quan phục vụ cho tiết dạy. Từ đó giúp cho việc tổ chức các hoạt động
học đạt kết quả cao hơn
* Đối với bản thân:
Sau khi áp dụng các biện pháp vào thực tế, là giáo viên trực tiếp giảng dạy,
tôi dễ dàng cho trẻ thực hiện tốt các hoạt động trên lớp, thực hiện tốt các chủ
điểm, chủ đề, tạo môi trường tốt cho trẻ ứng dụng và trải nghiệm hàng ngày.
* Đối với đồng nghiệp và nhà trường:
100% giáo viên đã nắm vững trình tự và phương pháp dạy kể chuyện sáng
tạo. Hướng dẫn kỹ năng cho trẻ rõ ràng, biết chọn lựa phương pháp phù hợp, chủ
đạo, đặc biệt là biết khéo léo trong việc chọn lựa các hình thức tổ chức gây hứng
thú cho trẻ tham gia tích cực vào giờ học.
16
Dưới sự hướng dẫn và chỉ bảo của cô giáo tạo cho trẻ tinh thần thoải mái ,
tự tin “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Tăng tỷ lệ huy động trẻ đến
trường, đảm bảo chỉ tiêu trẻ đi học thường xuyên trên tháng 97% trở lên, giảm tỷ
lệ suy dinh dưỡng xuống còn 2,5%. 100% phụ huynh phối hợp với giáo viên cùng
giáo dục phát triển năng lực kể sáng tạo chuyện cổ tích cho trẻ.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Việc dạy trẻ mầm non kể sáng tạo chuyện cổ tích là việc làm quan trọng
và cần thiết. Thông qua việc hướng dẫn trẻ sẽ giúp cho giáo viên phát hiện ra
năng khiếu của trẻ, có kế hoạch bồi dưỡng một cách bài bản, có hệ thống thì tài
năng của trẻ sẽ được nảy nở, góp phần thực hiện mục tiêu đào tạo của giáo dục
mầm non, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước mai sau.
17
Qua quá trình nghiên cứu và thực hiện các giải pháp trên vào việc dạy trẻ
kể sáng tạo chuyện cổ tích tôi có thể đưa ra một số kết luận sau:
Giáo viên mầm non là người quyết định chất lượng dạy và học. Do đó đòi
hỏi mỗi giáo viên cần thực hiện triệt để việc đổi mới phương pháp dạy học, cần
tạo ra không khí học tập thật thoải mái tự nhiên giúp cho trẻ tự tin thể hiện tích
cực khả năng sáng tạo của mình.
Bản thân mỗi giáo viên phải không ngừng tìm tòi, sưu tầm, đầu tư, bổ sung
các đồ dùng dạy học phong phú về chủng loại vào góc văn học cho trẻ.
Giáo viên phải biết tạo cơ hội cho trẻ được tham gia các hoạt động ngoài
tiết học để trẻ được tích lũy thêm nhiều kinh nghiệm, nhiều hiểu biết. Biết
khuyến khích, khích lệ trẻ để trẻ được phát huy tính sáng tạo của mình.
Thường xuyên giao nhiệm vụ cho trẻ, tạo điều kiện cho trẻ được hoạt động
tập thể để trẻ được bàn bạc, chia sẻ, được nêu lên chính kiến của mình.
Tăng cường công tác phối hợp với phụ huynh để xây dựng môi trường gia
đình cho trẻ được thường xuyên thực hành kể chuyện ở trường cũng như ở nhà.
Thường xuyên sử dụng phương pháp đánh giá trẻ và cập nhật vào sổ tay cá
nhân hằng ngày.
Thường xuyên sử dụng phương pháp trò chơi để gây hứng thú và kích
thích trẻ trong hoạt động, nhằm giúp trẻ tiếp thu kiến thức nhẹ nhàng hiệu quả.
Ngoài chuyên môn cô còn hòa nhập với thế giới trẻ thơ, cô hiểu tâm lý trẻ
biết được những thắc mắc cúa trẻ, cô nhẹ nhàng tình cảm dẫn dắt trẻ tìm hiểu và
cùng giải quyết, đến với trẻ bằng những tình cảm thân thương, tạo cho trẻ cảm
giác tự tin thoải mái.
3.2. Kiến nghị.
Để thực hiện tốt chuyên đề dạy trẻ kể sáng tạo chuyện cổ tích cho trẻ 5- 6
tuổi tôi xin đề xuất như sau:
* Đối với Ban giám hiệu trường mầm non Dân Quyền:
Quan tâm hơn nữa và thường xuyên tạo các sân chơi để các cháu mẫu giáo
5-6 tuổi được thể hiện những khả năng, năng khiếu của mình cụ thể như thi kể
chuyện sáng tạo có phụ họa ( có phụ huynh cùng được tham gia chứng kiến).
Đầu tư thêm về tài liệu giảng dạy, thiết bị đồ dùng dạy học và những tài
liệu có liên quan đến văn học chuyện cổ tích.
*Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo:
Tổ chức các buổi hội thảo, xây dựng các giờ dạy mẫu để các đơn vị được
tham gia học tập rút kinh nghiệm theo các chuyên đề.
Tổ chức cho đội ngũ giáo viên cốt cán được tham quan học tập ở các đơn vị
điển hình trong và ngoài tỉnh.
*Đối với UBND huyện Triệu Sơn:
Quan tâm hỗ trợ về cơ sở vật chất để trường mầm non Dân Quyền có được
hệ thống các phòng học và phòng chức năng đồng bộ, theo hướng hiện đại hóa để
thực hiện công tác nuôi dưỡng chăm sóc trẻ được tốt hơn.
Trên đây là những kinh nghiệm nhỏ của bản thân được đúc rút trong quá
trình thực tiễn dạy trẻ kỹ năng kể sáng tạo chuyện cổ tích nhiều năm tại lớp mẫu
giáo 5-6 tuổi. Rất mong được sự góp ý của đồng nghiệp và sự xem xét, đánh giá,
18
ghi nhận của Hội đồng khoa học các cấp để công tác giảng dạy, áp dụng sáng kiến
này trong những năm tiếp theo đạt chất lượng tốt hơn nữa.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Dân Quyền Ngày 10 tháng 04 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
Người viết
Hoàng Thị Hằng
PHỤ LỤC 1.
Bảng khảo sát trẻ đầu năm học ( Tháng 9/2018)
Tổng số trẻ được khảo sát: 35/35 = 100%
Nội dung
Đạt
Chưa đạt
19
Số trẻ
23/35
Tỉ lệ % Số trẻ
65.7 % 12/35
Tỉ lệ %
34 %
Hứng thú tham gia kể sáng tạo
chuyện cổ tích
Biết kể sáng tạo chuyện cổ tích
17/35
48.5 %
18/35
51%
8/35
23%
27/35
77%
Trí tưởng tượng, khả năng phán đoán
tình huống
3/35
8.5%
32/35
91%
Ngôn ngữ kể rõ ràng mạch lạc
PHỤ LỤC 2.
Kết quả khảo sát lần 2:( Tháng 4/2019 )
Tổng số trẻ được khảo sát 35/35 = 100%
Nội dung
Kết quả khảo sát Kết quả khảo sát sau
trước khi áp dụng khi áp dụng sáng kiến
sáng kiến
Ngôn ngữ kể rõ ràng mạch 23/35 = 65.7%
lạc
Hứng thú tham gia kể sáng 17/35 = 48.5%
tạo chuyện cổ tích.
34/35 = 97% (tăng 32%)
Biết kể sáng tạo chuyện cổ 8/35 = 50%
tích
Trí tưởng tượng, khả năng, 3/35 = 8.5%
phán đoán tình huống.
32/35 =91% (tăng 41%)
32/35 = 91% (tăng 43%)
27/35 = 77% (tăng 68%)
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Chuyện cổ tích trong mắt trẻ thơ. Tác giả Hà Thị Kim Giang - xuất bản
ĐHSP Hà Nội 2002.
[2]. Cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Tác giả Hà Thị Kim Giang – Nhà
xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội - năm 1998.
[3]. Hướng dẫn thức hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi
theo nội dung chương trình mầm non mới. Nhà xuất bản Giáo dục.
20
- Xem thêm -
.DOC 
21 
7 
94 
