Tài liệu Skkn một số giải pháp tổ chức nâng cao chất lượng hoạt động chơi ở các góc cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi, trường mầm non điền trung, huyện bá thước

1. MỞ ĐẦU: 1.1. Lý do chọn đề tài: Hoạt động chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo, nó là hoạt động phù hợp với nhu cầu khả năng hứng thú của trẻ và tạo ra những nét tâm lý đặc trưng cho lứa tuổi mẫu giáo. Những phẩm chất tâm lý và những đặc điểm nhân cách của trẻ mẫu giáo hình thành và phát triển mạnh mẽ nhất trong hoạt động chơi. Những biến đổi về chất trong tâm lý trẻ, chuẩn bị cho trẻ sang một giai đoạn phát triển cao hơn được hình thành chính trong hoạt động này. Hoạt động chơi còn là tiền đề quan trọng để hình thành những dạng hoạt động khác như học tập lao động. A.X. Macarenco đã đánh giá trò chơi có ý nghĩa to lớn trong giáo dục trẻ em: Trong trò chơi đứa trẻ như thế nào thì sau này lớn lên nó sẽ cũng như thế trong công việc. Vì vậy cho nên việc giáo dục người công dân trong tương lai được tiến hành trước hết là trong trò chơi. Trò chơi là phương tiện phát triển toàn diện trẻ em. Trong trò chơi trẻ lĩnh hội những kinh nghiệm xã hội của người lớn một cách tự nhiên hình thành những khả năng và năng lực: Thể lực, Trí tuệ... trò chơi không phải là chỉ là phương tiện giáo dục cho trẻ mà còn là hình thức tổ chức cuộc sống của trẻ ở trường mẫu giáo, là phương tiện hình thành xã hội trẻ em. [1] Hoạt động vui chơi ở các góc là một khu vực có giới hạn trong không gian của lớp, các khu vực này được trang bị đầy đủ đồ dùng, đồ chơi và được trang trí phù hợp với nội dung của chủ đề, chủ điểm. Hoạt động vui chơi giúp trẻ thoả mãn nhu cầu nhận thức, nhu cầu giao tiếp bằng ngôn ngữ và nhu cầu vui chơi của trẻ. Khi tham gia vào hoạt động vui chơi ở các góc giúp trẻ bớt căng thẳng trong sinh hoạt hàng ngày, tạo tâm lý thoải mái đối với trẻ. Trẻ chơi ở các góc được thể hiện được vai chơi, qua hoạt động vui chơi trẻ được trải nghiệm, được tái tạo lại một xã hội thu nhỏ, từ đó tạo cơ hội cho trẻ hoạt động theo ý tưởng và khả năng sáng tạo của mình. Nhờ vậy mà cô giáo có điều kiện hiểu trẻ hơn, cả về kiến thức cũng như kỹ năng của trẻ. Từ đó có biện pháp bổ sung uốn nắn kịp thời những kỹ năng, tạo điều kiện cho trẻ phát triển hoàn thiện hơn. Hoạt động vui chơi ở các góc còn là phương tiện củng cố kiến thức làm phong phú thêm vốn kinh nghiệm của trẻ về cuộc sống xung quanh . Hoạt động vui chơi ở các góc làm thỏa mãn nhu cầu chơi của trẻ, trẻ được 1 tự do lựa chọn góc chơi, nhóm chơi, bạn chơi của mình và trẻ tự chơi theo khả năng, ý tưởng của mình. Đó là tính chất của hoạt động vui chơi các góc. Mặt khác trong quá trình chơi tạo hứng thú, niềm say mê cho trẻ giúp trẻ phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo. Điều đó ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển nhận thức của trẻ. Hoạt động vui chơi các góc còn tạo cơ hội để phát triển các quá trình tâm lý nhận thức cho trẻ như: cảm giác, tri giác, trí nhớ, tư duy, tính đoàn kết đặc biệt là trí tưởng tượng và ngôn ngữ của trẻ. Hoạt động vui chơi các góc có ý nghĩa đặc biệt với trẻ. Hoạt động vui chơi giúp trẻ hình thành các hành vi xã hội, trẻ biết rủ nhau cùng chơi, biết chia sẻ kinh nghiệm chơi và biết tương trợ giúp đỡ lẫn nhau, biết thể hiện ngôi thứ và cách sưng hô của một xã hội thu hẹp. Giáo viên đã nhận thức được tầm quan trọng của việc tổ chức chơi theo góc, vai trò của cô giáo thể hiện trong các góc chơi, phát huy một cách tối đa và hiệu quả nhất. Mặt khác giáo viên cũng đã tìm hiểu ý thích của trẻ với các trò chơi trong các góc trước khi tổ chức cho trẻ chơi để giờ chơi được trẻ thực hiện phong phú và sinh động hơn. Không những thế, việc trang trí ở các góc, việc sắp xếp các đồ dùng, đồ chơi ở các góc phải hợp lý, đẹp mắt, theo hướng mở và mang tính sáng tạo cao để thu hút sự chú ý của trẻ. Xuất phát từ những lý do trên, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “ Một số giải pháp tổ chức nâng cao chất lượng hoạt động chơi ở các góc cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi, Trường mầm non Điền Trung, huyện Bá Thước” làm đề tài nghiên cứu của mình. 1.2. Mục đích nghiên cứu. - Tìm ra các biện pháp để giúp trẻ hiểu biết về các mối quan hệ trong xã hội thông qua hoạt động góc. Đồng thời rèn kỹ năng cho trẻ khi tham gia vào hoạt động chơi ở các góc hiệu quả hơn. - Tìm ra các biện pháp để trẻ 5 - 6 tuổi nắm được một số kỹ năng cơ bản của các vai chơi và trẻ biết thể hiện tốt vai chơi của mình. 1.3. Đối tượng nghiên cứu. Một số giải pháp tổ chức nâng cao chất lượng hoạt động chơi ở các góc cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi, Trường mầm non Điền Trung, huyện Bá Thước. Để giúp trẻ hiểu biết về vai trò của hoạt động chơi ở các góc, khi tham gia chơi trẻ biết tự nhận vai chơi, phân vai chơi, thỏa thuận vai chơi với nhau tại góc chơi, từ 2 đó tái tạo lại cuộc sống hằng hàng mà trẻ đã, đang làm và thấy, giúp trẻ có kỹ năng hơn. 1.4. Phương pháp nghiên cứu. - Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Tham khảo tài liệu qua sách chương trình giáo dục mầm non, chuyên đề, mạng Intenet, báo. - Phương pháp điều tra khảo sát thực tế thu thập thông tin: Khảo sát các hoạt động của trẻ trong lớp để nhận biết về khả năng tiếp thu và nhận thức của trẻ. - Phương pháp thống kê, sử lý số liệu: Thống kê, sử lý số liệu trong bảng khảo sát trước và sau khi áp dụng các biện pháp. - Phương pháp nghiên cứu dùng lời: Cô dùng lời nói để hướng dẫn trẻ hoạt động học, chơi các trò chơi, đi thăm quan…. - Phạm vi thực hành: Tổ chức hoạt động góc để tất cả trẻ trong lớp được tham gia hoạt động trải nghiệm . 2. NỘI DUNG: 2.1. Cơ sở lý luận. Chương trình giáo dục mầm non hiện nay là theo hướng mở, lấy trẻ làm trung tâm, trẻ luôn được hoạt động một cách tích cực, môi trường cho trẻ hoạt động vui chơi sẽ là một môi trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ nhiều nhất, nếu chúng ta biết nắm bắt và tận dụng tất cả những yếu tố có sẵn trong thiên nhiên, tác động vào trẻ qua các trò chơi, quan sát, tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ trong các tình huống. Những câu hỏi như: Vì sao, làm thế nào… và từ những tò mò ham hiểu biết ở trẻ, ta giáo dục cho trẻ hình thành hành vi đẹp, thói quen tốt, góp phần phát triển nhân cách trẻ. Hoạt động góc là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng thú nhất, mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh trẻ. Trẻ nhận thức thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám phá và quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình. Song song với sự phát triển của đất nước ngành Giáo dục và Đào tạo, mà đặc biệt là bậc học giáo dục Mầm non đang được quan tâm nhiều của toàn xã hội. Giáo dục Mầm non đã đặt ra mục tiêu phát triển toàn diện đức - trí - thể mỹ và lao động. Trong cả năm mặt phát triển đó, mặt nào cũng quan trọng. Nhưng việc hướng cho trẻ có một đức tính một nhân cách tốt của con người thời 3 đại mới là quan trọng hơn cả. Nó không thể thiếu được trong sự nghiệp giáo dục toàn diện cho cho trẻ. Hoạt động góc giúp trẻ từ chỗ không biết, chưa biết rõ đến nắm được mục đích của nội dung làm giàu vốn kinh nghiệm tăng thêm sự hiểu biết và phát triển nhận thức cho trẻ. Hoạt động góc giúp trẻ phát triển khả năng giao lưu, hoạt động góc còn giúp trẻ thể hiện tình cảm, giáo dục nhân cách cho trẻ, tình cảm của trẻ được hình thành qua mối quan hệ tốt giữa người với người, mối quan hệ giữa con người và lao động, giữa trẻ và gia đình, tình cảm đó được thể hiện một cánh chân thành qua các trò chơi như: Gia đình, Bán hàng, Xây dựng, …Trẻ được tham gia hoạt động góc còn giúp trẻ phát triển tình cảm tập thể, là trung tâm tập hợp trẻ cùng chơi với nhau theo nhóm, thể hiện sự đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau trong các nhóm chơi. Thông qua hoạt động chơi còn giúp trẻ có lòng dũng cảm, cương quyết, có tính phấn đấu, vui vẻ. Khi chơi xong trẻ tích cực học tập mang lại những giá trị tinh thần tốt cho sức khoẻ. Khi chơi trẻ được thực hiện những động tác tự nhiên với đồ dùng, đồ chơi và có ý thức giữ gìn đồ chơi ở các góc. [2] Khi tham gia chơi ở các góc, do nhu cầu muốn được thể hiện thật sinh động và chân thật những gì mình nhìn thấy, nghe thấy và cảm nhận thấy. Nên trẻ rất cố gắng thể hiện vai chơi của mình, cách ứng xử, tình cảm, thái độ, cử chỉ, nét mặt, cách thức phù hợp với góc trẻ tham gia và trò chơi trẻ đang chơi. Cứ như vậy trong quá trình chơi bằng cách đó, vô tình mà trẻ có thể học được cách ứng xử giao tiếp, cách thức thể hiện. Hơn thế nữa trẻ có thể thấu hiểu cảm tình người của con người với con người, con người với thiên nhiên, con người với thế giới đồ vật… Góp phần hình thành hành vi xã hội của bản thân trẻ, làm giàu thêm vốn kinh nghiệm, kỹ năng thực hiện, quy trình thực hiện của một số công việc, kích thích sự sáng tạo, tư duy của trẻ. Hoạt động vui chơi theo góc giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu giao tiếp. Khi tham gia vào các góc chơi, trẻ là 1 chủ thể hoạt động tích cực, trẻ được đi lại, nói năng một cách tự nhiên, được tự do chơi, tự do quyết định điều mà trẻ muốn. Trẻ được tự do lựa chọn bạn chơi, nhóm chơi của mình hay chơi cá nhân. Trẻ tự thỏa thuận với nhau về nội dung chơi cũng như vai chơi… Trong khi chơi trẻ được đối thoại cùng nhau thông qua vị trí của các vai chơi từ đó diễn đạt ý kiến của mình với các bạn cùng chơi. Trẻ biết tạo ra một môi trường cởi mở, ấm cúng 4 mang đậm văn hóa của thế giới trẻ thơ. Nhờ vậy mà trẻ dễ dàng hướng tới cái đẹp trong hành vi văn minh, trong cách giao tiếp ứng xử với mọi người. Thông qua hoạt động vui chơi theo góc trẻ nắm được các chuẩn mực của hành vi đạo đức quý như: dần dần trẻ biết vận dụng vào đời sống thật, biết quan tâm, giúp đỡ, biết chăm sóc, lo lắng cho người thân khi bị ốm, khi buồn. Dần dần các quy tắc ứng xử bên ngoài đã trở thành những quy tắc ứng xử bên trong của trẻ. Hoạt động vui chơi theo góc góp phần hình thành những hành vi xã hội như biếtquan tâm chia sẻ, nhường nhịn, kiềm chế, biết thỏa hiệp cũng như phối hợp cùng nhau. Như vậy, hoạt động vui chơi theo góc đã góp phần giải quyết những mâu thuẫn giữa một bên là mong muốn (của trẻ) được thể hiện mình của trẻ với một bên là khả năng còn hạn chế. Nó thỏa mãn nhu cầu chơi của trẻ. 2.2 Thực trạng. 2 1.1. Thuận lợi: - Nhà trường tạo điều kiện thuận lợi trong việc bổ sung thêm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các hoạt động nói chung và hoạt động góc nói riêng. - Làm tốt công tác tuyên truyền huy động trẻ trong độ tuổi ra lớp 100%. - Lớp có đầy đủ các góc, bố trí các góc hợp lý. - Giáo viên chủ nhiệm và phó chủ nhiệm đạt trình độ đại học. Bản thân có bằng trung cấp lý luận chính trị. - Trẻ khỏe mạnh, ngoan ngoãn, đi học chuyên cần. - 100% các cháu được đi học từ mẫu giáo 4-5 tuổi. - Trẻ có một số kỹ năng tham gia hoạt động vui chơi. - Đa số trẻ nhanh nhẹn, hoạt bát, thích tham gia hoạt động. - Đa số phụ huynh quan tâm, quyên góp nguyên vật liệu, phế thải và tham gia làm đồ dùng đồ chơi cùng giáo viên. 2.2.2. Khó khăn: - Mặc dù nhà trường có quan tâm bổ sung thêm đồ dùng đồ chơi nhưng vẫn chưa đồng bộ, chưa đa dạng về chủng loại. - Đồ dùng đồ chơi ở các góc phần lớn là do cô, trẻ và phụ huynh tự làm nên độ bền, giá trị sử dụng, giá trị thẩm mỹ chưa cao mang tính chất trang trí, trưng bày là chủ yếu. 5 - Cách sắp xếp đồ dùng đồ chơi, nguyên học liệu đôi khi chưa khoa học, chưa theo hướng mở để hấp dẫn, thuận tiện cho trẻ chơi. - Giáo viên chưa có nhiều thời gian tập chung cho việc làm đồ dùng đồ chơi bổ sung, thay thế vào các góc. - Chưa thực sự quan tâm đến việc tổ chức cho trẻ chơi và nhập vai chơi cùng trẻ. - Phương pháp tổ chức của cô đôi khi còn cứng nhắc, chưa linh hoạt mềm dẻo để lôi cuốn trẻ vào vai chơi. - Trẻ chưa mạnh dạn thảo luận về nội dung chơi, chọn nhóm chơi, bạn chơi, góc chơi. - Chưa cùng nhau chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi. - Giao tiếp với bạn chơi chưa thể hiện bằng ngôn ngữ chơi. - Không tự đổi vai chơi khi cần thiết. - Chưa biết cách bố trí các khu vực trong góc. - Trẻ chơi chưa thực sự thoải mái mà chơi theo kiểu áp đặt của cô giáo. - Chưa biết tạo tình huống, sử lý tình huống khi tham gia chơi. - Một số ít các bậc phụ huynh đi làm ăn xa, để con lại cho ông bà chăm sóc. Vì vậy một số kỹ năng cơ bản của trẻ trong cuộc sống hàng ngày còn hạn chế, việc này ảnh hưởng rất lớn đến khả năng nhập vai chơi của trẻ. Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm(tháng 9 năm 2018): Phát huy những thuận lợi, khắc phục những khó khăn còn tồn tại, tôi đi sâu vào nghiên cứu và tìm ra được một số biện pháp tổ chức nâng cao chất lượng hoạt động chơi ở các góc cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi tại Trường mầm non Điền Trung nơi tôi đang công tác. Tôi tiến hành khảo sát trẻ lớp mẫu giáo 5-6 tuổi do tôi phụ trách vào cuối tháng 9 năm 2018 với kết quả như sau: Số trẻ đạt Tổng TT Nội dung Số trẻ 1 Lựa chọn và chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi phù hợp với 25 Tốt Khá Trung bình Số trẻ chưa đạt Số Tỉ Số Tỉ Số Tỉ Số Tỉ trẻ lệ trẻ lệ trẻ lệ trẻ lệ % % % % 6 24 8 32 5 20 6 24 6 góc chơi của mình 2 Trẻ mạnh dạn tham gia chơi, thỏa thuận về nội 25 7 28 4 16 6 24 8 32 dung chơi, chọn nhóm chơi, bạn chơi. 3 Linh hoạt và sáng tạo, biết kiểm soát quá trình chơi tại 25 6 32 6 24 5 20 8 32 góc chơi dựa vào kinh nghiệm bản thân. 4 Tự lực, tự tin vào khả năng 25 5 20 8 32 5 20 7 28 của mình. 5 Sử dụng sáng tạo, đa dạng các nguyên vật liệu rời, đơn lẻ trong quá trình chơi. (Tự 25 4 16 9 36 8 32 4 16 lựa chọn, tự làm, tạo ra sản phẩm cho góc chơi). 6 Cách bố trí các khu vực trong góc chơi. 25 4 16 7 28 9 36 5 20 7 Giao tiếp với bạn trong quá trình chơi bằng ngôn ngữ 25 6 24 8 32 7 28 4 16 chơi. 8 Đổi vai chơi với bạn khi 3 2 1 4 1 1 6 2 8 cần thiết, khi trẻ thích. 3 12 6 24 10 40 6 24 25 Số trẻ chưa đạt cao, chất lượng trẻ chưa đạt vẫn còn, tốt khá còn thấp, trẻ ở loại trung bình vẫn còn cao, một số trẻ chưa hứng thú nhiều trong hoạt động vui chơi hoặc nếu chơi thì chơi chưa chú ý nhiều. Trong hoạt động góc một số trẻ thích chơi các góc yên tĩnh như góc sách, tạo hình, tránh những góc ồn như âm nhạc, xây dựng, phân vai… 2.3. Một số giải pháp thực hiện. 2.3.1. Xây dựng kế hoạch. Căn cứ kế hoạch chuyên môn của nhà trường, kế hoạch của tổ chuyên môn và kế hoạch giáo dục lớp, tôi đã tiến hành xây dựng kế hoạch hoạt động vui chơi phù hợp với đặc điểm tình hình của lớp và của trẻ theo 10 chủ đề trong năm. 7 Khi xây dựng kế hoạch tôi luôn chú trọng đến các mục tiêu và kết quả mong đợi, chọn nội dung chơi sao cho phù hợp với khả năng của trẻ, với đặc diểm tình hình và không gian của lớp. Chuẩn bị đồ dùng đầy đủ cho các góc. Sau khi xây dựng xong kế hoạch tôi trình lên tổ chuyên môn nhà trường để được xem xét phê duyệt. Bám vào kế hoạch đã được phê duyệt, tôi tiến hành tổ chức hoạt động chơi ở các góc cho trẻ. Trong quá trình chơi nếu kết quả mỗi chủ đề nhánh chưa được tốt, trẻ chưa thật sự hứng thú và chưa thật sự có các kĩ năng chơi, tôi lại rút kinh nghiệm và lưu ý cho những chủ đề sau cụ thể là ; Tôi vẫn bám vào kế hoạch đã xây dựng, bám vào mục tiêu từng chủ đề, nhưng tôi thay đổi các đồ dùng đồ chơi và nguyên học liệu tại các góc chơi, tạo mối liên heeh chặt chẽ giữa các góc chơi, tạo cho trẻ cảm giác thích thú khi tham gia chơi. Ví dụ: Ở chủ đề nhánh “ Gia đình tôi” TT 1. Góc phân vai Hoạt động - Chơi mẹ con. - Nấu ăn - Bác sĩ Mục đích - Trẻ biết nhập vào vai chơi. Thể hiện được vai mẹ - con. - Biết cách chế biến 1 số món ăn. - Thể hiện đúng vai chơi của mình. - Bác sĩ biết khám bệnh, kê đơn thuốc 2. - Xây dựng - Trẻ biết sử dụng Góc ngôi nhà các nguyên liệu để xây cho bé lắp ghép tạo thành dựng ngôi nhà của bé có các khu vực: nhà bếp, vườn rau, ao cá… 3. - Vẽ, tô - Trẻ biết vẽ, bố Góc màu người cục hợp lí, tô màu nghệ thân trong đẹp, mịn, không thuật gia đình, trờn ra ngoài. - Trang trí - Biết cách trang Chuẩn bị - Một số đồ dùng: quần áo, mũ nón… - Bộ đồ chơi nấu ăn… - Đồ chơi bác sĩ: Ống nghe, nhiệt độ, bơm tiêm, thuốc… - Các loại vật liệu XD: gạch, cây hoa, cây xanh, hàng rào, đồ chơi ghép hình… - Giấy vẽ, sáp màu, giấy màu các loại… - Tranh ảnh người thân, Cách tiến hành - Trẻ hội ý tự phân vai chơi ở góc chơi của mình: hôm nay chúng mình sẽ chơi ở góc phân vai vậy ai chơi nấu ăn, ai chơi bác sĩ, bạn nào đóng vai mẹ, con...... - Góc xây dựng chúng mình sẽ xây gì? Khi chơi chúng mình phải chơi như thế nào? Chơi song phải làm sao?.... - Để vẽ , tô màu bức tranh đẹp chúng mình phải làm thế nào? … - Trong chủ đề gia 8 4. Góc học tậpsách 5. Góc thiên nhiên bưu thiếp... trí tấm bưu thiếp - H¸t c¸c để tặng người bµi h¸t vÒ thân. gia đình - Trẻ biết hát các bài hát về chủ đề - Xem - Trẻ biết lật giở tranh ảnh sách theo thứ tự, về chủ đề. biết kể chuyện Kể chuyện sáng tạo. theo tranh - Sắp xếp cách - Làm sách tranh phù hợp, làm tranh bìa đóng thành cuốn - Chăm sóc - Trẻ biết tưới vườn rau nước nhổ cỏ, bắt sâu… khung tranh, giấy màu, kép… - Các bài hát: Cả nhà thương nhau, ba thương con.. - Tranh chuyện về chủ đề. - Sách báo,tranh ảnh các loại đình có những bài hát gì? Để bài hát hay hơn chúng mình sẽ làm thế nào?... - Đây là tranh gì? Hãy kể lại nội dung bức tranh? - Khi làm sách tranh làm gì trước, các tranh được sắp xếp như thế nào? - Vườn rau của lớp, cuốc, xô nước… - Để chăm sóc vườn rau thì phải làm gì? Ai nhổ cỏ, ai đi lấy nước tưới?... Tương tự với các chủ đề khác, việc lựa chọn nội dung thực hiện cho phù hợp với hứng thú của trẻ và làm sao để trẻ được thực hiện theo hệ thống kiến thức lô zic, biết phối hợp giữa các thành viên trong cùng một nhóm chơi. Sự hợp tác giữa nhiều người trong một nhóm. Bởi vậy để tiến hành một hoạt động nhằm mô phỏng lại đời sống hàng ngày, bắt buộc phải có nhiều trẻ cùng tham gia, cùng hoạt động với nhau. Để thực hiện tốt việc phối hợp giữa các thành viên trong nhóm chơi thì trong khi lập kế hoạch chủ đề nhánh, tôi chia nhỏ các nội dung để phân bổ vào các nhánh cho phù hợp, tránh sự nhàm chán của trẻ. 2.3.2. Sắp xếp, trang trí đồ dùng đồ chơi, bố trí các góc. Sắp xếp đồ chơi, đồ dùng, học liệu ở những nơi trẻ dễ thấy, dễ lấy, dễ dùng, dễ cất. Không cất đồ chơi vào tủ để trưng bày, vào túi để cất cho mới. Không treo trên cao, dán lên tường quá tầm với của trẻ. Không xếp chồng chất đồ chơi lên nhau. Hướng dẫn trẻ phân loại đồ chơi, đồ dùng theo góc hoạt động, có chỗ để nhất định, thường xuyên cho trẻ sắp xếp gọc gàng, ngăn nắp sau khi trẻ hoạt động chơi xong. 9 Tạo ranh giới góc hoạt động rõ ràng bằng đồ chơi hoặc vật dụng an toàn (giá, kệ, hoa, cây, gạch nhựa, thảm…) để trẻ di chuyển dễ dàng, không cản trở nhau. Thường xuyên vệ sinh sắp xếp các giá góc, đồ dùng, đồ chơi gọn gàng sạch sẽ. Bố trí các góc hợp lý trong không gian của lớp học như: góc ồn ào không gần góc tĩnh, không gây ảnh hưởng khi tổ chức hoạt động, góc ở các lớp phải phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất như: diện tích phòng học, đồ dùng, đồ chơi trong lớp, và bố trí các góc hợp lý. Các góc có khoảng rộng, cách nhau hợp lý để bảo đảm an toàn và vận động của trẻ. Tạo ranh giới giữa các góc hoạt động, ranh giới ở các góc không che tầm nhìn của trẻ và không cản việc quan sát của giáo viên. Thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích sự thu hút của trẻ vào các góc chơi. Cần bố trí hợp lý về không gian và thời gian cho các nhóm chơi, hướng dẫn tạo điều kiện cho mỗi trẻ cùng suy nghĩ cùng làm một việc gì đó không bị thúc ép, áp đặt, bắt chước lẫn nhau một cách thụ động và khuyến khích trẻ quan sát học hỏi. Trang trí phải linh hoạt, hấp dẫn và thay đổi nội dung theo từng chủ đề, không dán cố định. Hình ảnh: Sắp xếp, trang trí góc xây dựng. 10 Hình ảnh: Các góc chơi trong lớp. 2.3.3. Làm đồ dùng đồ chơi. Ngoài những đồ dùng đồ chơi mua sẵn ngoài thị trường thì đối với trẻ mẫu giáo lớn cô giáo cần gợi ý để trẻ sưu tầm và cùng cô làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho hoạt đông vào các thời điểm trong ngày: Như giờ đón, trả trẻ. Giờ hoạt động góc tại góc tạo hình và một số buổi chiều trong tuần, như vậy trẻ sẽ có hứng thú chơi và có ý thức giữ gìn đồ chơi, đồng thời trẻ sẽ thường xuyên được trãi nghiệm với những đồ chơi mới lạ, lạ mắt. Qua đó đáp ứng được nhu cầu chơi và tính tò mò ham hiểu biết của trẻ, giúp trẻ hoạt động tích cực hơn, phát triển toàn diện hơn. Ngoài ra giáo viên có thể cho trẻ làm đồ dùng đồ chơi theo nhóm vừa phát huy tính tích cực cá nhân, vừa giúp trẻ yêu hơn hoạt động nhóm và học hỏi trẻ khác. Nhưng cũng có đồ chơi giáo viên cho cá nhân trẻ làm đẻ trẻ hình thành những kỹ năng chơi độc lập tự chủ. Ví dụ: Đồ chơi cắt dán : Cô cùng trẻ cắt các miếng giấy xốp, tận dụng những võ lọ hộp sữa chua, lọ sửa su su, vỏ con ngao, thép… Tương tự với những đồ chơi khác cô và trẻ cùng làm như con công, con bướm, cái mũ, bộ ấm chén…. 11 Hình ảnh: Cô và trẻ làm đồ dùng tự tạo Biện pháp này không những tạo thêm được nhiều đồ dùng đồ chơi ở lớp mà còn rèn cho trẻ tính kiên trì chịu khó, trí tưởng tượng sáng tạo, sự khéo léo của đôi bàn tay. Qua đó tạo cho trẻ bộc lộ khả năng của mình thể hiện qua các sản phẩm do mình tạo nên. Đồng thời phát huy tối đa tính tích cực nhận thức của trẻ trong hoạt động góc. 2.3.4: Trau dồi kiến thức. Luân không ngừng trau rồi kiến thức để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, tác phong sư phạm trong mọi hoạt động với trẻ đặc biệt là tổ chức hoạt động vui chơi tại các góc cho trẻ bằng cách: - Thăm lớp dự giờ đồng nghiệp ít nhất 1 tuần 2 tiết tất cả các độ tuổi. - Thường xuyên thăm quan học hỏi kinh nghiệm trường bạn thông qua các buổi sinh hoạt chuyên môn, các tiết dạy mẫu, các chuyên đề. - Không ngừng học hỏi, tham khảo tìm hiểu sách báo, tập san, các tài liệu, tham khảo qua mạng, ….ở mọi lúc mọi nơi. - Thường xuyên đăng kí thực hiện các tiết dạy mẫu với tổ chuyên môn. Qua tiết dạy có sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp, giúp tôi phát huy những mặt đã làm được và khắc phục những hạn chế thiếu sót trong quá trình tổ chức ở những lần thực hiện sau. Từ đó tôi ngày càng nâng cao về năng lực về chuyên môn cho bản thân. 2.3.5: Tuyên truyền với các bậc phụ huynh quyên góp và tham gia làm đồ dùng đồ chơi. 12 Để có được những đồ dùng đồ chơi phục vụ trẻ cháu tham gia hoạt động tại các góc, ngoài việc cô trò tự tay làm thì tôi còn huy động các bậc phụ hunh quyên góp nguyên vật liệu phế thải sẵn có ở địa phương. Ví dụ: Các loại rau, củ, quả sẵn có ở địa phương, các loại hộp sữa, vỏ chai nhựa, hộp bánh kẹo, sữa chua...... Từ những nguyên vật liệu mà phụ huynh quyên góp được, tôi đã huy động các bậc phụ huynh tham gia đóng góp ngày công cùng các cô làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động theo từng chủ đề. Khi được tự tay mình làm ra những đồ dùng đồ chơi cho hoạt động, phụ huynh rất phấn khởi, yên tâm hơn và hiểu được công việc của các cô, hiểu được tầm quan trọng của bậc học mầm non. Cụ thể là: Vào những ngày thứ 7, chủ nhật, những ngày nghỉ. Tôi đã hướng dẫn các bậ phụ huynh làm những đồ chơi như sau: - Các miếng alu, thùng bìa kết hợp với nhau tạo thành lăng bác. - Vỏ chai nước ngọt kết hợp cùng giấy màu, xốp, băng dính, tạo ra sản phẩm là một lọ hoa rất đẹp. - Nắp chai nước ngọt, xốp, bông, tạo ra sản phẩm là cây bắp cải, xu hào, cà rốt, củ cải. - Vỏ sữa chua cùng xốp màu sẽ tạo ra sản phẩm là những con vật ngộ nghĩnh như: con gà, con vịt, con mèo, con thỏ, con lợn, con bướm… - Cành cây khô cùng xốp màu, bông sẽ tạo ra sản phẩm là những cây ăn quả rất đẹp. Còn rất nhiều sản phẩm phục vụ cho từng góc chơi tạo nên giờ hoạt động góc rất phong phú. Hình ảnh: Phụ huynh quyên góp nguyên vật liệu, phế thải. 13 Hình ảnh: Phụ huynh và giáo viên làm đồ dùng đồ chơi. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hội đồng giáo dục, với bản thân, với đồng nghiệp, với phụ huynh. Qua thời gian áp dụng các phương pháp trên tôi đã thu được k ết qu ả như sau: Số trẻ đạt Tổng TT Nội dung 1 Lựa chọn và chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi phù hợp với góc chơi của mình. Trẻ mạnh dạn tham gia chơi, thỏa thuận về nội dung chơi, chọn nhóm chơi, bạn chơi. Linh hoạt và sáng tạo, biết kiểm soát quá trình chơi tại 2 3 Số trẻ Tốt Khá Trung bình Số trẻ chưa đạt Số Tỉ Số Tỉ Số Tỉ Số Tỉ trẻ lệ trẻ lệ trẻ lệ trẻ lệ % % % % 25 19 76 5 20 1 4 0 0 25 18 72 6 24 1 4 0 0 25 18 72 5 20 2 8 0 0 14 góc chơi dựa vào kinh nghiệm bản thân. 4 Tự lực, tự tin vào khả năng 25 17 68 7 28 1 4 0 0 của mình. 5 Sử dụng sáng tạo, đa dạng các nguyên vật liệu rời, đơn 0 0 lẻ trong quá trình chơi (Tự 25 17 68 6 24 2 8 lựa chọn, tự làm, tạo ra sản phẩm cho góc chơi. 6 Cách bố trí các khu vực 0 0 25 19 76 5 20 1 4 trong góc chơi. 7 Giao tiếp với bạn trong quá 0 trình chơi bằng ngôn ngữ 25 18 72 6 24 1 4 0 chơi. 8 Đổi vai chơi với bạn khi 25 16 64 7 28 2 8 0 0 cần thiết, khi trẻ thích. Qua số liệu bảng trên cho thấy: sau khi áp dụng những giải pháp nghiên cứu vào quá trình tổ chức hoạt động góc cho trẻ ở lớp tôi có những thay đổi khá rõ rệt, số cháu chưa đạt giảm nhiều, số chát đạt tăng lên cụ thể là: * Đối với bản thân: Có những sáng tạo hơn, rút ra nhiều kinh nghiệm hơn trong quá trình tổ chức các hoạt động, tạo được mối quan hệ hợp tác giữa giáo viên, phụ huynh và học sinh với nhau. * Đối với đồng nghiệp: Tuyên truyền đến các giáo viên trong nhà trường áp dụng được những kinh nghiệm vào trong hoạt động giảng dạy ở các khối lớp. * Đối với phụ huynh: Phụ huynh tích cực hơn trong việc đóng góp các nguyên học liệu sẵn có ở địa phương. Sự phối hợp giữa Giáo viên và phụ huynh ngày càng khăng khít, phụ huynh hiểu hơn về tầm quan trọng của hoạt động góc đối với trẻ, tầm quan trọng của bậc học mầm non. * Đối với trẻ: Số cháu chưa đạt giảm rõ rệt, số chát đạt tăng lên.Trẻ hứng thú hơn, mạnh dạn hơn, biết cùng nhau chuẩn bị đồ dùng đồ chơi cho góc chơi, linh hoạt và sáng tạo, đoàn kết giúp đỡ nhau, giao tiếp với nhau bằng ngôn ngữ chơi, đặc biệt 15 là cách xắp sếp các khu vực chơi trong góc chơi phù hợp. Trong hoạt động học tập trẻ cũng mạnh dạn hơn, bày tỏ quan điểm, chính kiến của mình nhiều hơn. 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ. 3.1. Kết luận: Là một giáo viên phải luôn có ý thức rèn luyện, thường xuyên chú trọng tới lời nói khi giao tiếp với trẻ, với mọi người và ở mọi lúc mọi nơi. Tư học hỏi đồng nghiệp, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ tham khảo thêm một số tài liệu liên quan đến việc chăm sóc giáo dục cho trẻ. Để từ đó tổ chức tốt hoạt động góc cho trẻ nói riêng và các hoạt động khác nói chung. Cô luôn gần gũi với trẻ, nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, quan tâm chú trọng tới lời nói, cử chỉ của trẻ trong các hoạt động cũng như khi giao tiếp với bạn, với cô và với mọi người để rèn luyện uốn nắn trẻ kịp thời. Linh hoạt sáng tạo và biết tận dụng mọi cơ hội tìm ra những biện pháp hữu hiệu nhất để giúp trẻ tích cực hoạt động trong vai chơi của mình. Sưu tầm làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương và nguyên vật liệu phế thải làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ Biết kết hợp chặt chẽ với phụ huynh, tuyên truyền phụ huynh đóng góp các nguyên vật liệu để phục vụ cho trẻ hoạt động Để nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và tổ chức hoạt động góc cho trẻ nói riêng cần phải phối hợp tốt giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Giáo viên phải thực sụ tâm huyết, tự học tự bồi dưỡng, nghiên cứu tài liệu, học hỏi đồng nghiệp. Chuẩn bị đồ dùng, nguyên học liệu phong phú đa dạng, hấp dẫn trẻ. Sắp xếp góc chơi hợp lý, sắp xếp đồ nguyên học liệu theo hướng mở, dễ thấy, dễ lấy. Tạo môi trường hoạt động cho trẻ. Nhập vai chơi cùng trẻ, tạo cơ hội cho những trẻ cá biệt. Thường xuyên rèn luyện kỹ năng chơi cho trẻ. Làm tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh, Ban Giám hiệu nhà trường hỗ trợ cơ sở vật chất . 3.2. Kiến nghị. 16 Để góp phần nâng cao hơn nữa đối với chất lượng chăm sóc giáo dục mầm non tôi mạnh dạn đưa ra một số đề xuất sau: * Với giáo viên: Phải có lòng yêu nghề mến trẻ, thường xuyên tự học tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ và năng lực chuyên môn, nắm vững nội dung phương pháp bài dạy. Thường xuyên tham khảo bài dạy một cách linh hoạt, không ngừng cập nhật thông tin internet, các chuyên đề bồi dưỡng thường xuyên để tích lũy kinh nghiệm và làm giàu kiến thức cho bản thân. * Với nhà trường: Nhà trường làm tốt công tác tham mưu với các cấp, ban ngành, đoàn thể, với cộng đồng xã hội đầu tư cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học đồng bộ, đa dạng về chủng loại, đáp ứng yêu cầu tối thiểu. Tổ chức nhiều hơn nữa cuộc thi “làm đồ dùng đồ chơi” cho cô và các bé cùng tham gia. * Với Phòng Giáo dục và Đào tạo: Thường xuyên tổ chức sinh hoạt chuyên môn liên trường để giáo viên có điều kiện học hỏi rút kinh nghiệm lẫn nhau. Tổ chức cho giáo viên các trường đi tham quan, dự giờ ở một số trường điển hình trong huyện và huyện bạn để học hỏi thêm kinh nghiệm. Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi đã áp dụng vào thực tiễn trong quá trình giảng dạy. Mặc dù đã cố gắng song không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong hội đồng khoa học đóng góp ý kiến để đề tài được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn ! XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG Điền Trung, ngày 15 tháng 3 năm 2019 Tôi xin cam đoan đây là Sáng kiến kinh nghiệm của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. NGƯỜI VIẾT Lê Thị Hường 17 18