PhÇn I: më ®Çu
I. LÝ do chä ®Ò tµi
XuÊt ph¸t tõ môc tiªu d¹y TiÕng ViÖt ë TiÓu häc lµ “Cung cÊp cho häc sinh
vèn tri thøc TiÕng ViÖt vµ rÌn cho häc sinh c¸c kü n¨ng sö dông TiÕng ViÖt nh
mét c«ng cô giao tiÕp vµ c«ng cô ®Ó t duy”.
M«n TËp lµm v¨n lµ mét m«n häc míi ®èi víi häc sinh líp 2 nªn m«n TËp
lµm v¨n gi÷ mét vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng bëi nã ®· tËn dông nh÷ng hiÓu biÕt vµ
kü n¨ng vÒ TiÕng ViÖt do c¸c ph©n m«n kh¸c rÌn luyÖn hoÆc cung cÊp thªm.
§ång thêi hoµn thiÖn nh÷ng kü n¨ng ®ã trong qu¸ tr×nh lµm c¸c bµi tËp lµm v¨n,
häc sinh ®îc rÌn luyÖn, hoµn thiÖn, ph¸t triÓn nh÷ng kü n¨ng nãi, viÕt.
Sau mét sè n¨m lµm c«ng t¸c qu¶n lÝ, chØ ®¹o ch¬ng tr×nh TiÓu häc míi
t«i thÊy còng cÇn nh×n nhËn l¹i néi dung vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc TËp lµm v¨n
líp 2 ®Ó thÊy ®îc nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm nh÷ng h¹n chÕ ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng
biÖn ph¸p, c¸ch thøc gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng d¹y häc m«n tËp lµm v¨n.
MÆt kh¸c ®Ó gióp gi¸o viªn cã biÖn ph¸p gióp häc sinh nãi viÕt ®óng, cã kh¶
n¨ng sö dông chÝnh x¸c TiÕng ViÖt trong giao tiÕp ë céng ®ång vµ trong häc tËp
c¸c m«n häc kh¸c thuËn lîi h¬n. Bªn c¹nh ®ã ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®ßi hái cña
x· héi, phï hîp víi n¨ng lùc, tr×nh ®é cña häc sinh vµ chÊt lîng cña gi¸o dôc.
XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ vµ nh÷ng lÝ do trªn th× lµm thÕ nµo ®Ó gióp häc sinh
häc tèt ph©n m«n TËp lµm v¨n khèi Hai t«i xin ®a ra mét kinh nghiÖm ®ã lµ:
“Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi kÓ ng¾n líp 2
ë TiÓu häc Liªn Khª”.
II. Môc ®Ých nhiÖm vô nghiªn cøu
- §¸nh gi¸ thùc tr¹ng d¹y häc TËp lµm v¨n líp 2 cña trêng TiÓu häc Liªn Khª
vµ chØ ra nh÷ng u nhîc ®iÓm
- Kh¶o s¸t vµ ph©n tÝch néi dung, ph¬ng ph¸p c¸c lo¹i v¨n b¶n d¹y häc cña
ph©n m«n TËp lµm v¨n.
- Kh¶o s¸t chÊt lîng häc m«n Tập làm văn häc sinh cña nhµ trêng trong hai
n¨m häc 2010-2011; 2011- 2012
- Trªn c¬ së ph©n tÝch néi dung ph¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 2 vµ ®¸nh gi¸
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
thùc tr¹ng d¹y häc TËp lµm v¨n, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p d¹y häc cô thÓ cho tõng
d¹ng bµi v¨n KÓ ng¾n
III. §èi tîng nghiªn cøu vµ ph¹m vi nghiªn cøu
1. Ph¹m vi nghiªn cøu:
- Ph¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n líp 2 trong trêng TiÓu häc
2. §èi tîng nghiªn cøu:
- §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ néi dung, ph¬ng ph¸p d¹y häc TËp lµm v¨n
líp 2 còng nh nh÷ng thùc tr¹ng d¹y häc TËp lµm v¨n líp 2, tõ ®ã cã nh÷ng biÖn
ph¸p d¹y häc phï hîp gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng d¹y häc m«n TËp lµm v¨n,
t«i ®· kh¶o s¸t:
- S¸ch gi¸o khoa vµ s¸ch gi¸o viªn líp 2 träng t©m lµ ph©n m«n TËp lµm v¨n.
- Thùc tiÔn c¸c giê d¹y TËp lµm v¨n líp 2 cña trêng TiÓu häc Liªn Khª vµ mét
sè bµi lµm cña häc sinh.
IV. NhiÖm vô nghiªn cøu
- Lµm s¸ng tá nh÷ng thùc tr¹ng cña viÖc d¹y TËp lµm v¨n ë líp 2.
- NhËn thøc cña gi¸o vÒ ph¬ng ph¸p d¹y TËp lµm v¨n khèi Hai
- T×m ra nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó th¸o gì cho viÖc d¹y vµ häc ë líp 2.
V. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi nµy, t«i ®· sö dông c¸c ph¬ng ph¸p c¬ b¶n
sau:
- Ph¬ng ph¸p quan s¸t, kh¸o s¸t: T«i ®· kh¶o s¸t, quan s¸t t×nh h×nh d¹y vµ
häc m«n TËp lµm v¨n líp 2 t¹i Trêng TiÓu häc Liªn Khª n¬i t«i ®· vµ ®ang
c«ng t¸c.
- Ph¬ng ph¸p ph¸p ph©n tÝch
- Ph¬ng ph¸p tæng hîp
- Ph¬ng ph¸p thùc nghiÖm
- §èi chiÕu thèng kª c¸c biÓu mÉu
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
2
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
PhÇn II: néi dung
I. nh÷ng c¬ së khoa häc cña viÖc d¹y tËp lµm v¨n líp 2
1. C¸c giai ®o¹n cña ho¹t ®éng lêi nãi vµ c¸c kü n¨ng lµm v¨n.
Ho¹t ®éng lêi nãi lµ mét cÊu tróc ®éng bao gåm bèn giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau:
§Þnh híng, lËp ch¬ng tr×nh, thùc hiÖn ho¸ ch¬ng tr×nh vµ kiÓm tra. CÊu tróc
nµy ®· ®îc c¸c t¸c gi¶ ph¬ng ph¸p tËp d¹y häc. TËp lµm v¨n vËn dông triÖt ®Ó
khi x©y dùng hÖ thèng kÜ n¨ng lµm v¨n, cã thÓ thÊy mèi quan hÖ nµy trong s¬ ®å
sau:
CÊu
tróc
®éng lêi nãi
1. §Þnh híng
ho¹t
HÖ thèng kü n¨ng lµm v¨n
1. KÜ n¨ng x¸c ®Þnh ®Ò bµi, yªu cÇu vµ giíi h¹n ®Ò
bµi ( kÜ n¨ng t×m hiÓu ®Ò )
2. KÜ n¨ng x¸c ®Þnh t tëng c¬ b¶n cña bµi viÕt.
2. LËp ch¬ng tr×nh 3. KÜ n¨ng t×m ý ( thu thËp tµi liÖu cho bµi viÕt)
vµ néi dung biÓu ®¹t 4. K n¨ng lËp dµn ý ( hÖ thèng hãa lùa chän tµi liÖu)
3. Thùc hiÖn hãa 5. KÜ n¨ng diÔn ®¹t ( dïng tõ ®Æt c©u thÓ hiÖn chÝnh
ch¬ng tr×nh
x¸c, ®óng ®¾n phong c¸ch bµi v¨n, t t¬ng bµi v¨n).
6. KÜ n¨ng viÕt ®o¹n, viÕt bµi theo phong c¸ch kh¸c
nhau (miªu t¶, kÓ chuyÖn, viÕt th, .)
4.KiÓm tra
7. KÜ n¨ng hoµn thiÖn bµi viÕt ( ph¸t hiÖn vµ söa ch÷a
lçi )
Mçi ®Ò bµi tËp lµm v¨n ®Òu x¸c ®Þnh mét nhiÖm vô giao tiÕp, viÖc ®Þnh
híng trong mét giao tiÕp sÏ ®îc thùc hiÖn díi d¹ng t×m hiÓu ®Ò bµi. ViÖc t×m
hiÓu ®Ò bµi ph¶i ®îc tr¶ lêi c©u hái nãi ( viÕt ) ®Ó lµm g× ( x¸c ®Þnh môc tiªu nãi
n¨ng ), nãi ( viÕt ) vÒ c¸i g× (x¸c ®Þnh néi dung nãi n¨ng), nãi ( viÕt ) theo thÓ lo¹i
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
3
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
nµo ( h×nh thøc nãi n¨ng), nãi ( viÕt ) cho ai ( x¸c ®Þnh vai nãi, th¸i ®é nãi). C¸c
®Ò tËp lµm v¨n ph¶i gióp häc sinh x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng néi dung nµy.
2. C¸c d¹ng lêi nãi vµ d¹y häc tËp lµm v¨n
Lêi nãi tríc hÕt ®îc chia ra thµnh lêi nãi miÖng ( khÈu ng÷ ) vµ lêi viÕt (
bót ng÷). V× vËy kÜ n¨ng tËp lµm v¨n tríc hÕt ®îc chia thµnh kÜ n¨ng nãi vµ
viÕt.
KÜ n¨ng nãi ®îc h×nh thµnh tríc kÜ n¨ng viÕt nhê giao tiÕp tù nhiªn, kÜ
n¨ng viÕt chØ cã ®îc nhê qu¸ tr×nh häc tËp, ®©y lµ lý do khiÕn nhiÒu ngêi cho
r»ng kh«ng cÇn d¹y “ nãi” trong trêng häc, kÜ n¨ng “ nãi” cã thÓ ph¸t triÓn mét
c¸ch tù nhiªn, ch¬ng tr×nh TiÓu häc míi cho r»ng dï d¹y häc tiÕng mÑ ®Î, nhµ
trêng vÉn cÇn ph¶i d¹y cho häc sinh nãi n¨ng mét c¸ch cã v¨n hãa, h¬n n÷a
trong ho¹t ®éng s¶n sinh ng«n b¶n lµ nãi vµ viÕt th× ë mçi ngêi ho¹t ®éng nãi
®îc thùc hiÖn nhiÒu h¬n. ChÝnh v× vËy ch¬ng tr×nh TiÕng ViÖt 2000 rÊt chó
träng rÌn luyÖn kÜ n¨ng nãi cho häc sinh, ë c¸c líp ®Çu cÊp häc, khÈu ng÷ ph¸t
triÓn h¬n, cßn kÜ n¨ng viÕt míi ®îc h×nh thµnh nªn bÞ ¶nh hëng cña khÈu ng÷,
c¸c em nãi thÕ nµo viÕt thÕ nÊy, m¾c c¸c lçi ®îc tÝnh vµo lçi vi ph¹m phong
c¸ch.
Lêi nãi miÖng cã hai d¹ng: héi tho¹i vµ ®éc tho¹i. V× vËy, c¸c bµi tËp luyÖn
nãi trong giê v¨n ®îc chia ra: Nãi trong héi tho¹i vµ ®éc tho¹i.
KÜ n¨ng viÕt lµ s¶n phÈm cña qu¸ trÞnh häc tËp lµ ph¬ng tiÖn häc tËp vµ
giao tiÕp coa hiÖu qu¶, n¨ng lùc viÕt chøng tá tr×nh ®é v¨n hãa, v¨n minh cña
mét con ngêi.
3. Ng÷ ph¸p v¨n b¶n vµ øng dông d¹y tËp lµm v¨n
3.1. TÝnh thèng nhÊt cña v¨n b¶n vµ viÖc d¹y tËp lµm v¨n
§Ó t¹o lËp mét v¨n b¶n ph¶i t¹o nªn tÝnh thèng nhÊt thÓ hiÖn c¶ hai mÆt: Sù
liªn kÕt vÒ néi dung vµ liªn kÕt h×nh thøc, sù liªn kÕt nµy cã ®îc lµ nhê tÝnh
híng ®Ých cña v¨n b¶n.
Bªn c¹nh liªn kÕt néi dung, ng÷ ph¸p v¨n b¶n cßn chØ ra c¶ mét hÖ thèng
c¸c biÖn ph¸p liªn kÕt h×nh thøc, nã biÓu hiÖn ra ngoµi cña liªn kÕt néi dung, ®Ó
®¹t ®îc môc ®Ých giao tiÕp, v¨n b¶n cßn ph¶i cã sù ph¸t triÓn, chñ ®Ò cÇn ®îc
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
4
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
triÓn khai, c¸c ®Ò bµi tËp lµm v¨n cÇn ph¶i chØ ra c¸c híng triÓn khai.
3.2. Hai b×nh diÖn ng÷ nghÜa củav¨n b¶n
Néi dung thø nhÊt cña b×nh diÖn lµ néi dung miªu t¶ hay cßn gäi lµ néi
dung sù vËt, lµ nh÷ng hiÓu biÕt, nh÷ng nhËn thøc vÒ thÕ giíi xung quanh, vÒ x·
héi vµ chÝnh b¶n th©n con ngêi, néi dung nµy t¹o thµnh nghÜa sù vËt cña v¨n
b¶n.
B×nh diÖn thø hai lµ néi dung th«ng tin vÒ nh÷ng c¶m xóc, t×nh c¶m, th¸i ®é
cña ngêi viÕt ®èi víi ®èi tîng, sù viÖc ®îc ®Ò cËp ®Õn, ®èi víi ngêi tham gia
ho¹t ®éng giao tiÕp, néi dung nµy t¹o ra nghÜa liªn kÕt c¸ nh©n cña v¨n b¶n.
3.3. §o¹n v¨n vµ cÊu tróc cña ®o¹n v¨n
§o¹n v¨n lµ mét bé phËn cña v¨n b¶n bao gåm mét sè c©u liªn kÕt víi nhau
chÆt chÏ thÓ hiÖn mét c¸ch t¬ng ®èi trän vÑn vÒ mét tiÓu chñ ®Ò. Nã cã mét cÊu
tróc nhÊt ®Þnh vµ ®îc t¸ch ra khái ®o¹n v¨n kh¸c b»ng dÊu hiÖu chÊm xuèng
dßng, ®îc b¾t ®Çu b»ng ch÷ c¸i hoa viÕt thôt ®Çu dßng.
CÊu tróc cña ®¹on v¨n gåm:
+ CÊu tróc diÔn dÞch
+ CÊu tróc quy n¹p
+ CÊu tróc song song
+ CÊu tróc phèi hîp
3.4. Mét sè thÓ lo¹i tËp lµm v¨n ®îc d¹y ë TiÓu häc
3.4.1. Miªu t¶
Theo tõ ®iÓn TiÕng ViÖt - Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc x· héi, Hµ Néi; 1997 cã
nghÜa lµ: “ ThÓ hiÖn sù vËt b»ng lêi nãi hay nÐt vÏ”
Theo §µo Duy Anh trong H¸n ViÖt tù ®iÓn, “ miªu t¶” lµ “ lÊy nÐt vÏ hoÆc
c©u v¨n ®Ó biÓu hiÖn c¸i ch©n tíng cña sù vËt ra”.
Trong v¨n häc, nhµ v¨n “ miªu t¶” lµ b»ng ng«n ng÷ sinh ®éng ®· kh¾c häa
nh÷ng nÐt ®Æc trng nh÷ng ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt … t¹o nªn bøc tranh khiÕn ngêi
®äc, ngêi nghe nh c¶m thÊy m×nh ®ang ®øng tríc sù vËt hiÖn tîng ®ã.
3.4.2. KÓ chuyÖn
TruyÖn lµ mét lo¹i thÓ hiÖn v¨n häc lín thuéc lo¹i tù sù cã hai phÇn chñ yÕu
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
5
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
lµ cèt truyÖn vµ nh©n vËt, thñ ph¸p nghÖ thuËt chÝnh lµ kÓ.
4. C¸c quy t¾c héi tho¹i vµ d¹y héi tho¹i ë TiÓu häc
Quy t¾c héi tho¹i lµ nh÷ng quy t¾c bÊt thµnh v¨n nhng ®îc x· héi chÊp
nhËn vµ nh÷ng ngêi tham gia héi tho¹i ph¶i tu©n theo khi vËn ®éng héi tho¹i ®Ó
cho cuéc vËn ®éng nh mong muèn.
C¸c quy t¾c héi tho¹i gåm:
+ Quy t¾c th¬ng lîng
+ Quy t¾c lu©n phiªn
+ Quy t¾c liªn kÕt héi tho¹i
+ Quy t¾c t«n träng thÓ diÖn ngêi nghe
+ Quy t¾c khiªm tèn vÒ phÝa ngêi nãi
+ Quy t¾c céng t¸c.
II. Thùc tr¹ng d¹y tËp lµm v¨n, Kh¶o s¸t vµ ®¸nh gi¸
néi dung, ph¬ng ph¸p d¹y tËp lµm v¨n SGK líp 2
1. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng d¹y TËp lµm v¨n líp 2 ë trêng TiÓu häc Liªn Khª
Sau khi nghiªn có ch¬ng tr×nh míi, qua c¸c ®ît kiÓm tra gi÷a k×, cuèi k×,
qua c¸c ®ît dù giê th¨m líp khèi 2, t«i thÊy thùc tr¹ng d¹y tËp lµm v¨n líp 2 cã
nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm sau:
1.1. Nh÷ng u ®iÓm
Néi dung d¹y häc:
- RÌn luyÖn häc sinh kÜ n¨ng nãi, viÕt víi nh÷ng ®Ò tµi, néi dung quen thuéc,
gÇn gòi víi c¸c em. Ng÷ ®iÖu ®a vµo bµi d¹y kh¸ phong phó.
- D¹y ®îc c¸ch giao tiÕp, øng xö, c¸ch lµm viÖc, c¸ch tæ chøc ®o¹n, bµi vµ
c©u.
- Coi träng viÖc gi¸o dôc v¨n hãa trong giao tiÕp, øng xö.
- HÖ thèng c¸c m¹ch kiÕn thøc s¾p xÕp ®an xen, kh«ng chång chÐo phï hîp
víi tr×nh ®é nhËn thøc cña häc sinh líp 2.
Ph¬ng ph¸p d¹y häc:
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
6
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
Ch¬ng tr×nh coi träng vµ khuyÕn khÝch d¹y trªn c¬ së ho¹t ®éng häc tËp tÝch cùc,
chñ ®éng vµ s¸ng t¹o cña häc sinh, d¹y theo ph¬ng ph¸p ®æi míi lÊy häc sinh lµm
trung t©m.
1.2. Nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ:
VÒ phÝa häc sinh:
- Vèn tõ ë giai ®o¹n nµy cßn qu¸ non nít, nghÌo nµn, cha phong phó nªn
häc sinh nãi, viÕt nh÷ng c©u cha ®óng ng÷ ph¸p, cha cã ý thøc nãi thµnh c©u.
VÝ dô: Khi bµi tËp yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u hái: MÑ cña em bao nhiªu
tuæi?
+ Häc sinh 1: Ngoµi 35 tuæi
+ Häc sinh 2: MÑ cña em gÇn 14 tuæi
+ Häc sinh 3: MÑ em 60 tuæi
Trong c¸c c©u tr¶ lêi cña häc sinh th× c©u 1 häc sinh tr¶ lêi thiÕu bé phËn tr¶
lêi c©u hái Ai?, c©u tr¶ lêi cña häc sinh 2, 3 sö dông ®é tuæi víi mÑ cha ®óng.
Tuæi mÑ qu¸ trÎ hoÆc qu¸ giµ do c¸c em cha n¾m ®îc tuæi cña tõng tuæi cña
tõng løa tuæi ®èi víi ngêi trëng thµnh.
- Do häc sinh trêng ë khu vùc n«ng th«n, häc sinh Ýt ®îc giao tiÕp tríc
®¸m ®«ng nªn kh¶ n¨ng nãi cña c¸c em cßn rôt rÌ, ng¹i tr×nh bµy ý kiÕn cña
m×nh tríc mäi ngêi.
- Häc sinh cha x¸c ®Þnh râ néi dung, yªu cÇu cña bµi yªu cÇu c¸c em lµm
g×? C¸c c©u hái ph¶i tr¶ lêi nh thÕ nµo? C¸c em chän nh÷ng tõ ng÷ nµo ®Ó tr¶
lêi.
- Mét sè em cha hiÓu bµi nhng cha m¹nh d¹n cã ý kiÕn víi gi¸o viªn.
VÒ phÝa gi¸o viªn
T«i ®i s©u vµo dù giê th¨m líp c¸c gi¸o viªn trong trêng víi ph©n m«n
“TËp lµm v¨n” nãi chung ë c¸c khèi vµ ®Æc biÖt m«n TËp lµm v¨n ë khèi 2 nãi
riªng, t«i nhËn thÊy r»ng:
- Gi¸o viªn cha n¾m v÷ng ý ®å, néi dung c¸c bµi tËp ®a ra trong tiÕt TËp lµm
v¨n.
- Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y cßn ®¬n ®iÖu, rËp khu«n m¸y mãc theo s¸ch híng
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
7
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
dÉn.
- Gi¸o viªn cha lµm râ c¸c bíc cÇn thiÕt cña mét tiÕt häc, chØ quan t©m
®Õn viÖc häc sinh nãi ®óng viÕt ®óng theo ý c« gi¸o sao cho nhanh ®Ó gi¶i quyÕt
hÕt c¸c bµi tËp ®a ra trong tiÕt häc. Tõ ®ã dÉn ®Õn häc sinh tiÕp thu bµi mét
c¸ch thô ®éng.
- Gi¸o viªn cha quan t©m ®Õn söa c©u, c¸ch dïng tõ ®Æt c©u, c¸ch dïng tõ
sai cña häc sinh.
- Cha kh¾c s©u néi dung kiÕn thøc cÇn ®¹t ®îc sau mçi bµi tËp.
Néi dung ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa
- C¸c d¹ng bµi tËp ®a ra nhiÒu nhng cha kh¾c s©u ®îc néi dung kiÕn
thøc cho tõng d¹ng bµi.
- H×nh thøc c¸c bµi tËp ®a ra gi«ng nhau nªn cha kÝch thÝch sù høng thó
häc tËp cña c¸c em.
- Thêi gian mçi tiÕt tËp lµm v¨n häc sinh gi¶i quyÕt tõ 2 ®Õn 4 bµi tËp trong
kho¶ng 35 ®Õn 40 phót lµ h¬i khã víi c¸c em.
2. Kh¶o s¸t, ®¸nh gi¸ néi dung, ph¬ng ph¸p d¹y tËp lµm v¨n líp 2
2.1. Ch¬ng tr×nh tËp lµm v¨n líp 2
- Ch¬ng tr×nh tËp lµm v¨n líp 2 ®îc s¾p xÕp mçi tiÕt trong mét tuÇn
thêng gåm 2, 3 bµi tËp; riªng c¸c tuÇn «n tËp gi÷a häc kú vµ cuèi häc k× néi
dung thùc hµnh vÒ tËp lµm v¨n ®îc r¶i ra trong c¸c tiÕt «n tËp. Cô thÓ ch¬ng
tr×nh ®îc bè trÝ d¹y nh sau:
+ Häc k× 1: 16 tiÕt
+ Häc k× 2: 15 tiÕt
C¶ n¨m cã 31 tiÕt vµ sè bµi thùc hµnh r¶i r¸c trong c¸c tiÕt «n.
2.2. C¸c kiÓu bµi tËp lµm v¨n trong s¸ch gi¸o khoa líp 2
Tõ líp 2 ®Õn líp 5 cã c¸c bµi tËp lµm v¨n ®éc lËp, ë líp 2 chØ gåm c¸c bµi
tËp thùc hµnh tËp lµm v¨n ®îc cÊu thµnh tõ mét tæ hîp bµi tËp. Chóng bao gåm
hai kiÓu bµi tËp sau:
- Bµi tËp lµm v¨n mµ tªn gäi chØ ®îc ghi theo tªn ph©n m«n, cßn tªn bµi
ghi ë phÇn môc lôc.
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
8
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
- Bµi «n tËp ë gi÷a k×, cuèi k×.
2.3. C¸c kiÓu d¹ng bµi tËp lµm v¨n trong s¸ch gi¸o khoa líp 2
HÖ thèng c¸c bµi tËp cña ph©n m«n tËp lµm v¨n líp trong s¸ch gi¸o khoa
TiÕng ViÖt 2 phong phó vµ ®a d¹ng. ViÖc ph©n chia c¸c d¹ng bµi tËp ë líp 2 cã
thÓ dùa vµo nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau nh: XÐt vÒ c¸c lo¹i bµi tËp, xÐt vÒ h×nh
thøc, xÐt vÒ c¸c kÜ n¨ng ®îc rÌn luyÖn, nÕu xÐt vÒ c¸c kÜ n¨ng ®îc rÌn luyÖn
phôc vô cho viÖc häc tËp vµ giao tiÕp hµng ngµy cã nh÷ng d¹ng bµi tËp sau.
+ D¹ng 1: Thùc hµnh vÒ c¸c nghi thøc lêi nãi tèi thiÓu
D¹ng nµy gåm: Chµo hái, tù giíi thiÖu
- §¸p lêi chµo, tù giíi thiÖu
Nãi lêi c¶m ¬n, xin lçi
- Chia vui
- §¸p lêi chia vui
- §¸p lêi c¶m ¬n, xin lçi
- Chia buån, an ñi
- Kh¼ng ®Þnh, phñ ®Þnh
- §¸p lêi chia buån, an ñi
- Mêi, nhê, yªu cÇu, ®Ò nghÞ
- Khen ngîi
- §¸p lêi ®ång ý, tõ chèi
- §¸p lêi khen ngîi
+ D¹ng 2: C¸c kÜ n¨ng phôc vô häc tËp vµ ®êi sèng hµng ngµy
D¹ng bµi tËp nµy gåm:
- Khai b¶n tù thuËt
- Tra môc lôc s¸ch
-ViÕt tin nh¾n ®Ó nh¾n tin, chia - LuyÖn tËp vÒ thêi khãa biÓu
vui, chia buån
- NhËn vµ gäi ®iÖn tho¹i
- LuyÖn thêi gian biÓu
- §äc vµ lËp danh s¸ch häc sinh
+ D¹ng 3: KÓ ng¾n ( hay thùc hµnh rÌn luyÖn kÜ n¨ng diÔn ®¹t nãi )
- KÓ ng¾n theo tranh
KÓ ng¾n theo c©u hái
- KÓ vÒ gia ®×nh
- KÓ vÒ ngêi th©n
- KÓ vÒ con vËt
- KÓ chuyÖn ®îc chøng kiÕn
+ D¹ng 4: T¶ ng¾n ( hay thùc hµnh rÌn luyÖn kÜ n¨ng diÔn ®¹t viÕt )
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
9
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
- T¶ ng¾n vÒ 4 mïa
- T¶ vÒ c©y cèi
- T¶ ng¾n vÒ loµi chim
- T¶ ng¾n vÒ B¸c Hå
- T¶ ng¾n vÒ biÓn
+ D¹ng 5: Thùc hµnh rÌn luyÖn kÜ n¨ng nghe
D¹ng nµy dùa vµo nh÷ng c©u hái gîi ý ®Ó kÓ l¹i hoÆc nªu ®îc ý chÝnh cña
mÈu chuyÖn ng¾n ®· nghe.
Trong khu«n khæ cho phÐp cña ®Ò tµi nµy t«i ®i s©u gióp gi¸o viªn d¹y tèt
d¹ng bµi “ KÓ ng¾n”.
2.4. NhËn xÐt c¸c néi dung, bµi tËp d¹y tËp lµm v¨n d¹ng “KÓ ng¾n” ë líp
2
Qua viÖc nghiªn cøu néi dung d¹y TËp lµm v¨n 2, d¹ng bµi tËp “KÓ ng¾n”
®îc s¾p xÕp nh sau:
TuÇn
Néi dung bµi
1(Bµi 3)
KÓ l¹i néi dung mçi tranh díi ®©y b»ng 1, 2 c©u
Trang
®Ó t¹o thµnh c©u chuyÖn.
12
5
Tr¶ lêi c©u hái
47
7
KÓ ng¾n theo tranh
62
8
KÓ ng¾n theo c©u hái
69
9 ( Bµi 2)
Dùa vµo tranh tr¶ lêi c©u hái
72
10
KÓ vÒ ngêi th©n
85
13
KÓ vÒ gia ®×nh
110
14
Quan s¸t tranh, tr¶ lêi c©u hái
118
15
KÓ vÒ anh chÞ em
126
16
KÓ ng¾n vÒ con vËt
137
18 (Bµi 2 tiÕt6)
KÓ chuyÖn theo tranh, råi ®Æt tªn cho c©u chuyÖn
150
25
Quan s¸t tranh, tr¶ lêi c©u hái
66
33
KÓ chuyÖn ®îc chøng kiÕn ( viÕt)
34
KÓ vÒ ngêi th©n ( nãi, viÕt )
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
140
10
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
Nh×n vµo hÖ thèng néi dung ch¬ng tr×nh cña d¹ng bµi “KÓ ng¾n” n»m r¶i
r¸c trong c¶ n¨m häc vµ ®îc bè trÝ nhiÒu ë häc kú I, d¹ng bµi tËp nµy ®a ra mét
sè c©u hái, néi dung c¸c c©u hái chó ý nhiÒu ®Õn c¸c ®Ò tµi gÇn gòi víi cuéc sèng
hµng ngµy cña c¸c em. Qua c¸c c©u hái c¸c em tr¶ lêi sÏ ghÐp l¹i thµnh mét ®o¹n
“KÓ ng¾n” vÒ chñ ®Ò nµo ®ã, tõ ®ã gi¸o viªn gióp c¸c em rÌn luyÖn kÜ n¨ng nãi
phôc vô cuéc sèng hµng ngµy, phôc vô cho häc tËp vµ tÝch lòy vèn tõ phong phó
®Ó häc sinh viÕt v¨n tèt. Còng tõ hÖ thèng ch¬ng tr×nh d¹ng bµi “KÓ ng¾n” t«i
gióp GVph©n ra thµnh nh÷ng d¹ng bµi nhá nh sau:
2.4.1. KÓ ng¾n theo tranh
D¹ng bµi nµy ®îc bè trÝ r¶i r¸c ë häc k× 1 vµ xuÊt hiÖn rÊt Ýt ë häc k× 2, lo¹i
bµi tËp nµy lµ mét trong nh÷ng lo¹i bµi tËp kh¸ quan träng, nã lµ tiÒn ®Ò - lµ c¬ së
®Ó lµm nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho c¸c em häc kiÓu bµi quan s¸t, lËp dµn ý ë c¸c líp
trªn. Néi dung cña lo¹i bµi nµy ®îc s¾p xÕp nh díi ®©y:
Bµi
Néi dung bµi
TuÇn/
Ghi chó
Trang
3
KÓ l¹i néi dung mçi tranh díi ®©y
b»ng 1,2 c©u ®Ó t¹o thµnh c©u chuyÖn
1
1
1/12
gîi ý
S¾p xÕp l¹i thø tù c¸c tranh díi ®©y,
Néi dung bµi tËp
dùa theo néi dung c¸c tranh Êy kÓ l¹i 3/30
®äc ( Gäi b¹n) nay
c©u chuyÖn ( Gäi b¹n )
gi¶m t¶i
H·y dùa vµo c¸c tranh sau tr¶ lêi c©u hái 5/47
Dùa vµo tranh vÏ, h·y kÓ c©u chuyÖn
1
Bèn tranh kh«ng cã
cã tªn ( Bót cña c« gi¸o )
Mçi tranh gîi ý
b»ng mét c©u hái
Cã
7/62
gîiýb»ng
lêi
mét sè nh©n
vËt
2
TiÕt 5
1
Dùa theo tranh, tr¶ lêi c©u hái
9/72
Mçi tranh cã 1 c©u hái
Quan s¸t tranh tr¶ lêi c©u hái
14/118
Mét bøc tranh cã 4
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
11
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
c©u hái
2
KÓ chuyÖn theo tranh, råi ®Æt tªn cho
TiÕt 6
c©u chuyÖn
3
Quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi c©u hái
18/150
25/67
3 bøc tranh kh«ng cã
gîi ý
Mét bøc tranh cã 4
c©u hái
a. Môc ®Ých cÇn ®¹t
- Gióp häc sinh líp 2 bíc ®Çu vËn dông c¸c gi¸c quan ®Ó luyÖn c¸ch quan
s¸t cã ®Þnh híng theo c©u hái gîi ý.
- RÌn häc sinh kÜ n¨ng nghe, nãi, qua tr¶ lêi c©u hái c¸c em ban ®Çu biÕt t¶
s¬ lîc vÒ c¶nh, vÒ ngêi.
- Bíc ®Çu rÌn cho c¸c em n¾m b¾t c¸ch quan s¸t sù vËt hiÖn tîng, biÕt
quan s¸t ®Ó miªu t¶ néi dung tranh.
b. KÕt qu¶ ®¹t ®îc cña häc sinh
+ Häc sinh thÝch quan s¸t tranh.
+ Häc sinh høng thó häc qua c¸c tranh vÏ.
+ BiÕt kÓ ®îc néi dung ®¬n gi¶n cña mçi tranh b»ng mét c©u.
c. Nh÷ng h¹n chÕ, khã kh¨n khi d¹y
* VÒ néi dung, ch¬ng tr×nh S¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn
- ViÖc s¾p xÕp néi dung c¸c bµi “ quan s¸t tranh vµ tr¶ lêi c©u hái” ®èi víi
häc sinh líp 2 cha cã hÖ thèng thÓ hiÖn néi dung, cha ®i tõ dÔ ®Õn khã, tõ ®¬n
gi¶n ®Õn phøc t¹p nªn häc sinh khã ®Þnh híng vµo néi dung thÓ hiÖn trong mçi
bøc tranh.
VÝ dô: Bµi tËp 3 trang 12 ®îc häc ngay ë tuÇn 1, bµi tËp ®a ra 4 bøc tranh
yªu cÇu häc sinh mçi tranh kÓ l¹i b»ng 1, 2 c©u. MÆc dï trong 4 bøc tranh ®· cã
2 bøc tranh c¸c em ®îc quan s¸t, häc ë ph©n m«n LuyÖn tõ vµ c©u nhng c¸c
tranh ®Òu kh«ng cã gîi ý lµm ®iÓm tùa cho c¸c em lµ mét ®iÒu rÊt khã khi c¸c
em míi lªn líp 2, míi häc m«n míi, cßn hÇu hÕt c¸c bµi tËp tiÕp theo ë c¸c tuÇn
sau ®Òu cã nh÷ng gîi ý tõng tranh. Hay tÝnh kh«ng hÖ thèng thÓ hiÖ ë bµi tËp 1
trang 62 tuÇn 1, cã 4 bøc tranh yªu cÇu häc sinh kÓ l¹i c©u chuyÖn cã tªn ( Bót
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
12
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
cña c« gi¸o) trong khi ®ã sù gîi ý ë mçi tranh qu¸ ót nªn c¸c em khã kÓ ®îc
chuyÖn ngay ë tuÇn 7.
- Thêi gian cho mçi bµi tËp Ýt, thêng mçi tiÕt TËp lµm v¨n häc sinh lµm tõ 2
®Õn 3 bµi tËp, mçi bµi tËp trong mét tiÕt thuéc c¸c d¹ng kh¸c nhau nªn viÖc khai
th¸c d¹ng bµi tËp quan s¸t tranh tr¶ lêi c©u hái cã phÇn bÞ h¹n chÕ, bÞ bã hÑp
trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. V× vËy chØ häc sinh giái, nhËn thøc nhanh míi
n¾m b¾t ®îc néi dung chÝnh cña c¸c tranh cßn ®a sè häc sinh häc rÊt thô ®éng,
nhÊt lµ häc sinh trêng t«i ë vïng n«ng th«n. Ch¼ng h¹n: TiÕt tËp lµm v¨n tuÇn 5
trang 47 cã 3 bµi tËp t¬ng øng víi 3 néi dung:
+ Bµi 1: Tr¶ lêi c©u hái
+ Bµi 2: §Æt tªn cho bµi
+ Bµi 3: LuyÖn tËp vÒ môc lôc s¸ch
Hay tiÕt tËp lµm v¨n tuÇn 7 trang 62 cã 3 bµi tËp t¬ng øng víi 2 néi dung:
+ Bµi 1: KÓ theo tranh
+ Bµi 2,3: LuyÖn tËp vÒ thêi khãa biÓu
- S¸ch gi¸o viªn híng dÉn ph¬ng ph¸p d¹y häc, kh«ng cã ®Þnh híng cô
thÓ cho mçi bµi “kÓ ng¾n theo tranh”, hÇu hÐt c¸c d¹ng bµi nµy ®a ra c¸ch d¹y
nh sau:
+ Gi¸o viªn gióp häc sinh n¾m v÷ng yªu cÇu bµi
+ Gi¸o viªn gióp häc sinh ch÷a mét phÇn bµi tËp
+ Häc sinh lµm bµi vµo vë
+ Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh trao ®æi, nhËn xÐt vÒ kÕt qu¶, rót ra
nh÷ng ®iÓm ghi nhí vÒ tri thøc
* VÒ häc sinh
- Kh¶ n¨ng n¾m b¾t néi dung chÝnh cña mçi tranh cßn chËm, cha n¾m
®îc mèi quan hÖ gi÷a c¸c tranh trong c©u chuyÖn, hÇu hÕt c¸c em chØ thÝch
quan s¸t, kÓ ra tÊt c¶ nh÷ng g× cã trong tranh b»ng c¸hc liÖt kª.
VÝ dô: Bµi 1 tuÇn 7 trang 62: Dùa vµo tranh vÏ, h·y kÓ c©u chuyÖn cã tªn (Bót
cña c« gi¸o), häc sinh kÎ theo c¸c tranh.
Tranh 1: B¹n trai mÆc ¸o mµu xanh l¸ c©y, b¹n g¸i mÆc ¸o mµu xanh da trêi. Hai
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
13
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
b¹n ®ang nãi chuyÖn khi ngåi häc
Tranh 2: Mét ngêi ®a cho b¹n trai mét c¸i bót
Tranh 3: Hai ngêi ngåi viÕt bµi
Tranh 4: B¹n khoe ®iÓm 10 víi mÑ
- C¸c em ng¹i nãi tríc líp nªn kh¶ n¨ng diÔn ®¹t cßn h¹n chÕ, cha biÕt
dïng tõ, c©u ®óng phï hî víi tõng tranh vµ cha biÕt liªn kÕt c¸c tranh ®Ó t¹o
thµnh c©u chuyÖn
- Vèn tõ cña c¸c em cßn nghÌo nªn kh¶ n¨ng dïng tõ ®Æt c©u cßn lñng cñng,
nãi c©u thiÕu thµnh phÇn chÝnh, c©u kh«ng diÔn ®¹t ®îc néi dung cña tõng
tranh.
2.4.2. KÓ ng¾n theo c©u hái
Lo¹i bµi tËp nµy ®îc chia ra ë ngay häc k× 1, néi dung vµ ch¬ng tr×nh cña
lo¹i nµy ®îc ®a ra díi h×nh thøc nh:
Bµi
Néi dung cña bµi
TuÇn/trang
Tr¶ lêi c©u hái:
2
a, C« gi¸o (hoÆc thÇy gi¸o) líp 1 cña em tªn lµ g×?
b, T×nh c¶m cña c« ( hoÆc thÇy) ®èi víi häc sinh nh thÕ nµo?
c, Em nhí nhÊt ®iÒu g× ë c« gi¸o ( hoÆc thÇy gi¸o )
8 / 69
d, T×nh c¶m cña em ®èi víi c« gi¸o ( hoÆc thÇy gi¸o) nh
thÕ nµo?
Víi mét bµi tËp trªn môc ®Ých bµi tËp ®a ra nh»m:
- Gióp häc sinh nãi thµnh c©u, nãi nh÷ng ®iÒu ®· biÕt vÒ thÇy c« gi¸o líp 1
cña em.
- Tõ kÜ n¨ng nãi, dùa vµo c¸c c©u tr¶ lêi, viÕt ®îc mét ®o¹n v¨n kho¶ng 4, 5
c©u vÒ thÇy, c« gi¸o.
- RÌn häc sinh c¸ch nãi, viÕt. Nãi râ rµng, rµnh m¹ch, viÕt thµnh c©u.
Tõ nh÷ng môc ®Ých ®Ò ra, t«i thÊy khi gi¶ng d¹y häc sinh chØ ®¹t ®îc yªu cÇu
sau:
Nãi ®îc tªn c« gi¸o líp 1 cña m×nh, ®óng thùc tÕ
- BiÕt tr¶ lêi ®îc 4 c©u hái.
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
14
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
Bªn c¹nh nh÷ng häc sinh ®¹t ®îc t«i thÊy trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y cßn
gÆp mét sè nh÷ng h¹n chÕ, khã kh¨n sau ®©y:
* VÒ häc sinh:
- Cha biÕt t×m nh÷ng tõ nãi vÒ t×nh c¶m cña ngêi lín ®èi víi trÎ con vµ
ngîc l¹i.
- Cha biÕt c¸ch sö dông tõ ®óng chç tïy thuéc vµo v¨n c¶nh.
VÝ dô: Víi c©u hái 4 häc sinh tr¶ lêi
+ Em rÊt chu ®¸o, tËn t×nh víi c« gi¸o cña em
- Häc sinh cha biÕt c¸ch tr¶ lêi mµ hÇu hÕt chØ biÕt c¸ch b¸m s¸t vµo c©u hái
vµ thªm tõ tr¶ lêi nh trong häc To¸n häc.
Ch¼ng h¹n víi bµi tËp trªn häc sinh tr¶ lêi:
a. C« gi¸o líp 1 cña em tªn lµ Thanh
b. T×nh c¶m cña c« ®èi víi em lµ th¬ng yªu.
c. Em nhí nhÊt ®iÒu ë c« lµ c« cho em mîn bót ¹!
d. T×nh c¶m cña em ®èi víi c« lµ kÝnh träng.
* VÒ ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y
T«i thÊy hÇu hÕt gi¸o viªn gi¶ng nh s¸ch gi¸o viªn nh sau:
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu cña bµi, c¶ líp ®äc thÇm, suy nghÜ.
- Gi¸o viªn më b¶ng phô ®· viÕt 4 c©u hái (a, b, c, d); mêi 4 häc sinh nªu
lÇn lît 4 c©u hái, hái c¸c b¹n:
Häc sinh 1 hái: C« gi¸o (hoÆc thÇy gi¸o) líp 1 cña em tªn lµ g×? (NhiÒu HS
tiÕp nèi tr¶ lêi).
Häc sinh 2 hái: T×nh c¶m cña c« (hoÆc thÇy) ®èi víi häc sinh nh thÕ nµo?
(NhiÒu HS tiÕp nèi tr¶ lêi).
T¬ng tù nh thÕ víi c©u 3, 4 gi¸o viªn khuyÕn khÝch HS tr¶ lêi hån nhiªn,
ch©n thùc vÒ c« gi¸o cña m×nh, gi¸o viªn nhËn xÐt vµ khen ngîi nh÷ng ý kiÕn
hay cã c¸i riªng.
Häc sinh thi tr¶ lêi c¶ 4 c©u hái tríc líp, c¶ líp vµ gi¸o viªn nhËn xÐt, gãp ý,
b×nh ngêi tr¶ lêi hay.
2..4.3. KÓ vÒ gia ®×nh
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
15
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
§©y lµ mét lo¹i bµi giíi thiÖu chung vÒ gia ®×nh m×nh, d¹ng bµi nµy ®îc
tr×nh bµy ë s¸ch gi¸o khoa nh sau:
Bµi 1: KÓ vÒ gia ®×nh em
Gîi ý:
a. Gia ®×nh em gåm mÊy ngêi? ®ã lµ nh÷ng ai?
b. Nãi vÒ tõng ngêi trong gia ®×nh em.
c. Em yªu quý nh÷ng ngêi trong gia ®×nh em nh thÕ nµo?
Bµi 2: Dùa vµo nh÷ng ®iÒu ®· kÓ ë bµi tËp 1, h·y viÕt 1 ®o¹n v¨n ng¾n (tõ 3
®Õn 5 c©u) vÒ gia ®×nh em.
a. Môc ®Ých cÇn ®¹t:
- Häc sinh biÕt kÓ vÒ gia ®×nh, c¸c em biÕt nãi thµnh c©u, râ rµng, ®ñ ý, biÕt
tæ chøc liªn kÕt t¹o thµnh mét ®o¹n v¨n ng¾n.
- N¾m ®îc tõng thµnh viªn trong gia ®×nh.
- BiÕt thÓ hiÖn ®îc t×nh c¶m cña m×nh ®èi víi gia ®×nh.
b. KÕt qu¶ thùc tÕ häc sinh ®¹t ®îc:
- Häc sinh nãi ®îc tªn c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh m×nh.
- BiÕt kÓ ®îc theo ®óng 3 c©u hái.
c. Nh÷ng h¹n chÕ, khã kh¨n khi d¹y
- Lîng thêi gian trong kho¶ng 40 phót, yªu cÇu HS nãi, viÕt vÒ gia ®×nh lµ rÊt
khã.
- §èi víi häc sinh:
+ Häc sinh cßn nhÇm lÉn gi÷a kiÓu bµi “ KÓ ng¾n theo c©u hái” vµ “ KÓ
vÒ gia ®×nh” nh÷ng c©u hái ë d¹ng nµy chØ lµ gîi ý cßn HS ph¶i dùa vµo thùc tÕ
trong gia ®×nh ®Ó kÓ, nhng ®a sè c¸c em chØ dùa vµo 3 c©u hái gîi ý ®Ó tr¶ lêi
theo.
+ Khi nãi vÒ tõng thµnh viªn trong gia ®×nh th× c¸c em cha kÓ ®îc tªn
tõng thµnh viªn trong gia ®×nh m×nh cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau gi÷a c¸c ®é tuæi,
søc kháe hay nghÒ nghiÖp.
+ NhiÒu em kh«ng biÕt dïng tõ ®Æt c©u ®óng víi v¨n c¶nh.
+ Cha biÕt c¸ch xng h« trong khi kÓ vÒ gia ®×nh.
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
16
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
- §èi víi gi¸o viªn: ChØ ®a ra ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y nh s¸ch gi¸o viªn.
2.4.4. KÓ vÒ ngêi th©n
D¹ng bµi “ KÓ vÒ ngêi th©n” lµ d¹ng tiÕp nèi bµi “ KÓ vÒ gia ®×nh”, ë
d¹ng bµi “ KÓ vÒ gia ®×nh” ®ßi hái häc sinh ph¶i kÓ tÊt c¶ thµnh viªn trong gia
®×nh m×nh, cßn ë d¹ng bµi “ KÓ vÒ ngêi th©n” s¸ch gi¸o khoa ®a ra nh sau:
Bµi
Néi dung cña bµi
Yªu cÇu, tªn bµi
TuÇn /trang
1
KÓ vÒ «ng, bµ (hoÆc 1 ngêi th©n cña em)
KÓ vÒ ngêi th©n
10/85
Gîi ý:
a, ¤ng, bµ (hoÆc ngêi th©n )cña em
bao nhiªu tuæi?
b, ¤ng, bµ (hoÆc ngêi th©n ) cña em
lµm nghÒ g×?
c, ¤ng, bµ (hoÆc ngêi th©n ) cña em
yªu quý, ch¨m sãc em nh thÕ nµo?
2
Dùa theo lêi kÓ ë bµi tËp 1, h·y viÕt
1 ®o¹n v¨n ng¾n tõ 3 ®Õn 5 c©u kÓ vÒ
«ng, bµ hoÆc ngêi th©n cña em.
H·y viÕt tõ 3 ®Õn 4 c©u kÓ vÒ anh, KÓ vÒ anh, chÞ em 15/126
3
chÞ, em ruét ( hoÆc anh, chÞ, em hä)
cña em.
H·y kÓ vÒ mét ngêi th©n cña em KÓ ng¾n vÒ ngêi 34/140
(bè, me, chó, d× ....) theo c¸c c©u hái th©n ( nãi, viÕt)
gîi ý sau:
1
a, Bè ( mÑ, chó, d×,.....) cña em lµm
nghÒ g×?
b, H»ng ngµy bè( mÑ, chó, d×,......)
lµm nh÷ng viÖc g×?
c, Nh÷ng viÖc Êy cã Ých nh thÕ nµo?
2
H·y viÕt nh÷ng ®iÒu ®· kÓ ë bµi tËp
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
17
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
1 thµnh mét ®o¹n v¨n.
a. Môc ®Ých cÇn ®¹t :
- BiÕt kÓ nh÷ng ®iÒu ®· biÕt vÒ mét ngêi th©n ë møc ®é cao h¬n nh:
KÓ vÒ tuæi, nghÒ nghiÖp.
- Häc sinh nãi viÐt thµnh c©u râ rµng, rµnh m¹ch vÒ ngêi th©n vµ liªn
kÕt c¸c c©u thµnh ®o¹n v¨n.
- BiÕt tá th¸i ®é t×nh c¶m víi ngêi th©n vµ tr©n träng thµnh qu¶ lao ®éng
mµ ngêi th©n t¹o ra.
b. Nh÷ng h¹n chÕ, khã kh¨n khi d¹y.
- Häc sinh cha x¸c ®Þnh ®îc yªu cÇu cña ®Ò, ®ã lµ cha biÕt chän ®îc
mét ngêi th©n trong gia ®×nh cña m×nh ®Ó kÓ.
- Khi kÓ viÖc x¸c ®Þnh tuæi t¸c cña ngêi th©n cßn sai lÖch, cha íc
lîng ®óng ®é tuæi. VÝ dô: Khi kÓ vÒ bµ cã em nãi “ Bµ em n¨m nay ®· 30 tuæi”,
hoÆc “chÞ em n¨m nay ®· 40 tuæi”.
- Cha biÕt t×m nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt cña ngêi th©n ®Ó kÓ.
- Khi kÓ viÖc sö dông tõ cña c¸c em cßn lÆp l¹i tõ, liªn kÕt gi÷a c¸c c©u
cßn cha chÆt chÏ.
VÝ dô: MÑ em ®· cao tuæi, mÑ em tr¾ng hång, mÑ em lµm ruéng, em rÊt yªu
mÑ.
2.4.5. KÓ vÒ con vËt
D¹ng bµi kÓ vÒ con vËt s¸ch gi¸o khoa ®a ra mét bµi tËp ®îc tr×nh bµy
nh sau:
Bµi : KÓ vÒ mét con vËt nu«i trong nhµ mµ em biÕt.
( TiÕng ViÖt2 tËp 1 trang 137, tuÇn 16 ).
a. Môc ®Ých cÇn ®¹t:
- Häc sinh biÕt kÓ vÒ mét vËt nu«i trong gia ®×nh.
- BiÕt quan s¸t vµ nãi ®îc ®Æc ®iÓm næi bËt cña con vËt mµ c¸c em ®·
quan s¸t
- RÌn kÜ n¨ng nãi thµnh c©u, liªn kÕt c¸c c©u thµnh ®o¹n v¨n
- Cã ý thøc b¶o vÖ, ch¨m sãc vËt nu«i trong nhµ.
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
18
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
b. Nh÷ng h¹n chÕ, khã kh¨n khi d¹y
- Thêi gian dµnh cho bµi tËp qu¸ Ýt, mét tiÕt TËp lµm v¨n ®ßi hái häc sinh
thùc hiÖn 3 yªu cÇu: Khen ngîi. KÓ vÒ con vËt. LËp thêi gian lµ rÊt khã.
- Häc sinh cha biÕt lùa chän nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt vÒ h×nh d¸ng, vÒ
ho¹t ®éng ®Ó kÓ mµ hÇu hÕt c¸c em chØ kÓ mang tÝnh liÖt kª tÊt c¶ c¸c bé phËn.
Ch¼ng h¹n: Con chã nhµ em cã bé l«ng vµng. Nã cã 2 c¸i tai, mét c¸i ®Çu, 4 c¸i
ch©n vµ 1 cai ®u«i ngoe nguÈy.
- Häc sinh cha biÐt kÓ t×nh c¶m, th¸i ®é cña m×nh ®èi víi con vËt nu«i.
2.4.6. KÓ chuyÖn ®îc chøng kiÕn
D¹ng bµi nµy còng nh d¹ng bµi “ KÓ vÒ vËt nu«i ®îc ®a ra 1 bµi tËp ë
tuÇn 33 vµ ®îc tr×nh bµy nh sau:
Bµi: H·y viÕt 1 ®o¹n v¨n ng¾n (3 ®Õn 4 c©u) kÓ mét viÖc tèt cña em (hoÆc
cña b¹n em).
VÝ dô: S¨n sãc mÑ khi mÑ bÞ èm; Cho b¹n ®i chung ¸o ma
(TiÕng ViÖt 2, tËp 2 trang 132)
a. Môc ®Ých cÇn ®¹t:
- Häc sinh biÕt ®îc thÕ nµo lµ mét viÖc lµm tèt.
- BiÕt viÕt 1 ®o¹n v¨n ng¾n kÓ vÌ 1 viÖc tèt cña em hoÆc cña b¹n em.
- RÌn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n gåm 3, 4 c©u.
- Cã ý thøc tham gia viÖc lµm tèt.
b. Nh÷ng h¹n chÕ khã kh¨n khi d¹y
- Do thêi lîng ch¬ng tr×nh Ýt, víi 1 bµi tËp yªu cÇu häc sinh viÕt ngay lµ
rÊt khã.
- Häc sinh cha biÕt viÕt vÒ 1 viÖc lµm tèt theo ®óng tr×nh tù viÖc lµm tèt
diÔn ra vµo lóc nµo? Em hoÆc b¹n em ®· lµm, kÕt qu¶ cña viÖc lµm ®ã nh thÕ
nµo?
- S¸ch gi¸o viªn híng dÉn cßn chung chung cha cô thÓ.
III. Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n
d¹ng bµi KÓ ng¾n líp 2
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
19
Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh häc tèt TËp lµm v¨n d¹ng bµi KÓ ng¾n Líp 2
1. Biện pháp 1: Gióp häc sinh nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ tÇm quan träng cña
ph©n m«n TËp lµm v¨n ë TiÓu häc
Lµm cho häc sinh hiÓu vai trß quan träng cña ph©n m«n nµy ®æi víi tÊt c¶ c¸c
m«n häc trong nhµ trêng v× vËy ngay tõ líp 2 mäi gi¸o viªn ph¶i chó träng
trong qu¸ tr×nh d¹y vµ häc, tuyÖt ®èi kh«ng ®îc l¬ lµ.
2. Biện pháp 2: C¶i tiÕn qui tr×nh gi¶ng d¹y (ph¬ng ph¸p häc) ph©n m«n
TËp lµm v¨n d¹ng bµi “KÓ ng¾n” líp Hai
Víi d¹ng bµi “ KÓ ng¾n” ®îc chia thµnh 6 d¹ng bµi nhá, tuy mçi d¹ng cã
mét yªu cÇu, mét néi dung riªng, mçi d¹ng bµi t«i ®a ra c¸ch híng dÉn
riªng phô thuéc tõng bµi nhng vÒ ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ®Òu cã chung c¸c
bíc nh sau:
Bíc 1: Híng dÉn häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ
Bíc 2: Bµi míi
- Giíi thiÖu bµi
- Híng dÉn lµm bµi tËp
+ T×m hiÓu yªu cÇu cña bµi tËp
+ Häc sinh tiÕn hµnh lµm
+ B¸o c¸o kÕt qu¶, nhËn xÐt, rót ra ®iÒu cÇn lu ý vµ ghi nhí.
2.1-D¹ng bµi “ KÓ ng¾n theo tranh”
Bíc 1: Híng dÉn häc sinh quan s¸t tranh ë nhµ
ViÖc häc sinh cã thêi gian quan s¸t kÜ c¸c bøc tranh ë nhµ lµ bíc cùc k×
quan träng, nã cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña viÖc häc sinh luyÖn nãi
tèt ë trªn líp. ViÖc häc sinh ®îc quan s¸t tríc bøc tranh gióp häc sinh kh«ng
bÞ lóng tÝng khi lµm bµi trªn líp, b¬c quan s¸t ë nhµ ®îc gi¸o viªn ®Þnh híng
nh sau:
+ Giao viÖc quan s¸t tríc 1 tuÇn khi häc ®Õn bµi quan s¸t tranh, tr¶ lêi c©u
hái.
+ Häc sinh ghi ra vë nh¸p nh÷ng ®iÒu häc sinh quan s¸t cña tõng tranh theo
yªu cÇu cña bµi tËp trong s¸ch gi¸o khoa.
+ Víi nh÷ng bµi tËp kh«ng cã sù ®Þnh híng b»ng nh÷ng c©u hái, lêi cña nh©n
Phan ThÞ §µo- Trêng TiÓu häc Liªn Khª – HuyÖn Kho¸i Ch©u
20
- Xem thêm -
.PDF 
59 
299 
123 
