Tài liệu Skkn một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4 5 tuổi ở trường mầm non sông âm năm học 2017 2018

I. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài “Tre em hôm nay thế giơi ngày maiy co thê noi câu hat này cư vang vong mãi tronng tâm hồn của tôi - mô ̣t cô giaon mầm nonn. No luôn nhăc nhơ chon tôi vê lương tâm và trach nhiê ̣m nghê nghiê ̣p của minh chinh là ngươi gop mô ̣t phần nhỏ be của minh vàon viê ̣c ươm những mầm xanh tương lai của đât nươc, gop phần đàon taon mô ̣t thế hê ̣ là chủ nhân tương lai của đât nươc phat triên tonàn diê ̣n vê moi mă ̣t. Đúng vậy đối vơi tre mầm nonn, mà đặc biệt là lưa tuổi mẫu giaon được xem như: “Điêm khơi đầuy của qua trinh hinh thành nhân cach conn ngươi thi việc rèn kỹ năng sống chon tre là vô cùng quan trong và rât cần thiết. Bơi tre đang chập chững bươc những bươc đầu tiên vàon đơi, đang từng bươc: “Hoc cach làm ngươiy. Nếu cac kỹ năng sơm được hinh thành thi tre sẽ co nhân cach phat triên tonàn diện và bên vững. Rèn kỹ năng sống chon tre từ lúc đầu đơi là chia khoa thành công chon tương lai của mỗi đưa tre. N. Mandela - cố Tổng thống Nam Phi đã noi:“Giáo dục là vũ khí mạnh nhất mà người ta có thể sử dụng để thay đổi cả thế giới.[1] Chinh vi vậy , việc rèn luy ện kỹ năng sống chon tre là điêu rât cần thiết. Việc hinh thành cac kỹ năng cơ bản tronng hoc tập và sinh honat là y ếu tố quy ết định đến qua trinh hinh thành và phat triên nhân cach sau này của tre. Khi xảy ra vân đê nàon đo, nếu không được trang bị kỹ năng sống, tre sẽ không đủ kiến thưc đê xử lý cac tinh huống bât ngơ. Vi thế, rèn luy ện kỹ năng sống sẽ giúp tre sơm co ý thưc làm chủ bản thân, sống tich cực và hương đến những điêu lành manh chon chinh minh cũng như xã hội. Ở độ tuổi mầm nonn, tre xuât hiện tinh trang thụ động, không biết ưng pho tronng những honàn cảnh nguy câp, không biết cach tự bảon vệ bản thân trươc nguy hiêm, tim kiếm sự giúp đỡ…. Co nhiêu nguy ên nhân khac nhau gây ra tinh trang này , tronng đo việc thiếu kỹ năng sống là nguy ên nhân sâu xa nhât. Don đo, việc day kỹ năng sống chon tre là rât cần thiết. Xã hội ngày càng phat triên keon theon đo là sự phat triên vê kinh tế xã hội, nếu một đưa tre không co cac kỹ năng cơ bản thi làm saon trương thành tronng cuộc sống. Bên canh đo nếu tre co cac kỹ năng sống tốt tre sẽ dễ dàng hòa nhập vơi cuộc sống hơn. Tuy nhiên hiện nay vẫn còn nhiêu giaon viên, phụ huy nh chưa nhận thưc rõ ràng vê việc rèn kỹ năng sống chon tre. Trên thực tế co rât nhiêu tre thiếu kỹ năng sống: tre sống thụ động, không biết ưng pho phù hợp tronng những honàn cảnh nguy câp, không biết cach tự chăm soc, tự bảon vệ bản thân trươc nguy hiêm, luôn tim kiếm sự giúp đỡ của ngươi lơn khi gă ̣p kho khăn.... Bên canh sự quan tâm qua mưc của một số bậc cha mẹ ây vẫn tồn tai những gia đinh vi qua mải mê vơi công việc mà saon nhãng tơi việc quan tâm chăm soc conn cai dẫn đến hậu quả tre thiếu tinh thương và cach giaon dục đúng đăn dẫn đến tinh trang tre co lối sống không lành manh như tre chơi bơi, baon lực hoc đương, sống vô cảm không biết quan tâm tơi ngươi khac.... Một vân đê đang quan tâm hiện nay nữa là tinh trang băt coc tre em, tre em bị xâm hai tinh dục, cac tai nan thương tich ngày càng gia tăng tập trung ơ lưa 1 tuổi thiếu nhi đặc biệt là đối vơi lưa tuổi mầm nonn và tôi thiết nghĩ tỉ lệ tre bị băt coc, tai nan thương tich ngày càng tăng một phần là don tre chưa co kỹ năng ưng pho vơi những honàn cảnh nguy câp, chưa biết cach tự bảon vệ bản thân trươc những sự nguy hiêm co thê xảy ra. Từ thực tế trên, tôi nghĩ rằng nếu chúng ta làm tốt việc rèn kỹ năng sống chon tre chinh là đă ̣t nên mong giúp tre trơ thành conn ngươi mơi, chủ động, sang taon. Giúp tre co được những kinh nghiệm tronng cuộc sống, biết được những điêu nên làm và không nên làm, giúp tre tự tin, chủ động và biết cach ưng xử phù hợp tronng cuộc sống, khơi gợi khả năng tư duy sang taon của tre, taon tiên đê cơ bản đê tre trơ thành ngươi co trach nhiệm và co tự chủ tronng cuộc sống của bản thân minh. Từ những lý don trên tôi nhận thây việc rèn kỹ năng sống chon tre là rât quan trong, cần thiết và thực sự co ý nghĩa vơi tre nên tôi đã trăn trơ tim ra những biện phap đê làm saon giúp tre co được những kỹ năng sống tốt nhât. Chinh vi thế là một giaon viên chủ nhiệm lơp mẫu giaon 4-5 tuổi, tôi xin manh dan traon đổi cùng cac ban đồng nghiệp một số kinh nghiệm mà tôi chon là tâm đăc nhât vơi đê tài: “Một số biện pháp ren kỹ năng sống cho tr 4 - 5 tuổi ở trường mầm non Sông Âm năm học 2017 - 2018”. 2. Mục đích nghiên cứu Qua đê tài “Một số biện phap rèn kỹ năng sống chon tre 4 - 5 tuổi ơ trương mầm nonn Sông Âm năm hoc 2017 - 2018y. Tôi muốn rèn luy ện chon tre những kỹ năng sống cơ bản và cần thiết vơi tre, giúp tre co được những kinh nghiệm sống đê tre biết được minh nên và không nên làm gi, giúp tre tự tin, chủ động tronng cuộc sống, taon chon tre những nhân cach tốt chon sau này . 3. Đối tượng nghiên cứu Một số biện phap rèn kỹ năng sống chon tre mẫu giaon 4 - 5 tuổi ơ trương mầm nonn Sông Âm năm hoc 2017 - 2018. 4. Phương pháp nghiên cứu: Phương phap nghiên cưu, xây dựng cơ sơ lý thuy ết: thu thâ ̣p, phân tich, tổng hợp cac tài liệu sach, baon, tap chi co liên quan đến đê tài. Từ đo đoc, phân tich tổng hợp lý thuy ết đê xac định cơ sơ lý luận của đê tài cũng như năm băt được đặc điêm tâm sinh lý của tre, làm căn cư đưa ra hệ thống cac biện phap tac động đến tre. Phương phap điêu tra khảon sat thực tế, thu thập thông tin: khảon sat tinh hinh thực tế trên tre, những tồn tai, han chế và nguy ên nhân. Traon đổi vơi ban bè đồng nghiệp, vơi giaon viên cac trương mầm nonn đê tich lũy thêm kinh nghiệm từ đo lựa chon cac biện phap hữu hiệu nhât phù hợp vơi đặc điêm của tre ơ lơp đê rèn kỹ năng sống chon tre. Phương phap thống kê, thực nghiệm, xử lý số liệu: thống kê, thực nghiệm trên tre, đanh gia kết quả đat được, son sanh kết quả trươc và sau khi ap dụng biện phap từ đo rút ra những bài hoc kinh nghiệm. 2 II. NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận. Nhà tâm lý hoc - Nguy ễn Thị Ánh Tuy ết đã nhận định vê đơi sống xúc cảm và tinh cảm của tre mẫu giaon nhỡ đo là: [2] Cac lonai tinh cảm bậc caon của tre phat triên ngày càng rõ net hơn son vơi mẫu giaon be. Tinh cảm đaon đưc ngày càng được phat triên don lĩnh hội được cac chuẩn mực hành vi, quy tăc ưng xử. Tre bối rối, cảm thây co lỗi khi hành vi pham sai lầm. Tre biết đòi ngươi lơn đanh gia đúng mưc hành vi đúng, sai, tốt, xâu của minh vê động cơ, hành vi. Từ tuổi mẫu giaon nhỡ, những động cơ: “vi xã hộiy băt đầu chiếm vị tri ngày càng lơn tronng số cac động cơ đaon đưc. Tronng thơi kỳ này , tre đã hiêu rằng những hành vi của chúng co thê mang lai lợi ich chon những ngươi khac và chúng băt đầu thực hiện những công việc vi ngươi khac theon sang kiến của riêng minh. Ở tre mẫu giaon nhỡ trơ đi, hành vi của chúng tương đối dễ xac định. Nếu động cơ vi xã hội chiếm ưu thế thi tre sẽ thực hiện những hành vi mang tinh đaon đưc tốt đẹp. Ngược lai nếu động cơ nhằm thỏa mãn quy ên lợi riêng chiếm ưu thế thi tronng nhiêu trương hợp tre sẽ hành động nhằm tim kiếm những quy ên lợi ca nhân ich kỷ, dẫn đến những sai pham nghiêm trong vê quy tăc đaon đưc xã hội. Đối vơi những đưa tre này cần ap dụng những biện phap giaon dục thich hợp, co hiệu quả nhằm thay đổi những cơ sơ của nhân cach đã được hinh thành một cach bât lợi này , trươc hết phải cảm hona tre bằng tinh y êu thương, đồng thơi lai đòi hỏi ơ chúng sự y êu thương và quan tâm đến những ngươi xung quanh, taon ra những tinh huống đê gợi lên ơ tre những hành vi đaon đưc tốt đẹp. Nhà giaon dục ngươi Ý Maria Monntessonri đã noi:“Thời kỳ quan trọng nhất của cuộc đời không phải là ở tuổi học đại học, mà là thời kỳ đầu tiên, giai đoạn từ khi sinh ra cho tới khi sáu tuổi”.[3] Đúng vậy , rèn kỹ năng sống đang là nhu cầu câp thiết đối vơi thế hệ tre và đối vơi tre mầm nonn. Rèn luy ện kỹ năng sống sẽ giúp tre nhanh chong hòa nhập và khẳng định vị tri của minh tronng tập thê, mà xa hơn là một cộng đồng, xã hội. Don đo, chon dù tre co tài giỏi, thông minh đến đâu nhưng thiếu kỹ năng sống, tre cũng không thê tiếp cận vơi môi trương xung quanh, hòa nhập cũng như khẳng định minh. Rèn kỹ năng sống nhằm tăng sưc đê khang, tăng năng lực chon tre hôm nay và vững bươc tronng tương lai. Ở mỗi lưa tuổi, mỗi thơi kỳ, tre co những đặc điêm tăng trương và phat triên khac biệt mang tinh chât phưc tap riêng của no. Qua việc rèn kỹ năng sống tre sẽ được lĩnh hội cac kiến thưc phù hợp vơi tre từ đo tre sẽ phat triên cân đối hài hòa cả vê thê chât lẫn tâm hồn. Vơi từng giai đonan phat triên của từng lưa tuổi thi việc rèn kỹ năng cũng đòi hỏi ngươi giaon dục tre phải co kiến thưc kỹ năng đúng đăn, đây cũng là cơ hội chon ngươi giaon dục tre thêm cơ hội hoc hỏi và trau dồi kinh nghiệm của bản thân từ đo co thê rút kết ra những kinh nghiệm đê co cach giaon dục tre tốt nhât. 3 Rèn kỹ năng sống chon tre em là giúp chon tre tự tin hơn vàon bản thân, thê hiện những hiêu biết của minh tronng cuộc sống. Tuy nhiên, co những trương hợp tre tự ti, rụt rè trươc hiện thực dù co vốn kiến thưc kha tốt đê ưng dụng vàon thực tế. 2. Thực trạng vấn đề rèn kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. Năm hoc 2017 - 2018, tôi được phân công phụ trach lơp mẫu giaon 4 - 5 tuổi. Ngay từ đầu năm hoc tôi đã đặt ra nhiệm vụ và mục tiêu chon chinh bản thân đo là phải làm saon đê co thê mang lai chon cac conn một môi trương giaon dục tốt nhât, monng muốn giúp cac conn co những kỹ năng tronng cuộc sống, biết được những điêu nên làm và không nên làm, giúp cac conn luôn tự tin, chủ động và biết cach ưng xử phù hợp tronng cuộc sống. Đê thực hiện mục tiêu đo đầu năm tôi đã tiến hành khảon sat thực trang của lơp minh. Tôi nhận thây co những thuận lợi và kho khăn sau: 2.1. Thuận lợi. Bản thân tôi luôn nhận được sự ủng hộ, quan tâm nhiệt tinh của ban giam hiệu nhà trương, của cac câp lãnh đaon địa phương vê việc taon điêu kiện cơ sơ vật chât, chuẩn bị đầy đủ đồ dùng, đồ chơi chon cô và tre. Môi trương chon tre honat động luôn sach sẽ, ngăn năp gon gàng. Bản thân luôn là tâm gương sang vê moi mặt chon tre noni theon. Ngonài ra tôi cũng là một giaon viên co kinh nghiệm tronng giảng day cũng như co nhiêu cố găng tronng qua trinh tự hoc, tự rèn luy ện. Biết ưng dụng công nghệ thông tin vàon giảng day và luôn ý thưc được tầm quan trong của việc rèn kỹ năng sống chon tre. Mặt khac bản thân tôi luôn nhận được sự ủng hộ nhiệt tinh của cac bậc phụ huy nh. Đây cũng là y ếu tố thuận lợi đê tôi co thê ap dụng một số biện phap rèn kỹ năng sống chon tre mẫu giaon 4 - 5 tuổi. 2.2. Khó khăn: Bên canh những thuận lợi trên khi đi vàon thực tế qua trinh rèn kỹ năng sống chon tre 4 - 5 tuổi cũng còn gặp rât nhiêu kho khăn: Giaon viên chỉ mơi chú ý đến honat động chinh nên việc lồng ghep day tre cac kỹ năng sống vàon cac honat động hàng ngày còn mơ nhat, chưa được chú trong. Giaon viên cũng chưa thương xuy ên đanh gia kỹ năng sống chon tre. Tre tuy cùng độ tuổi nhưng nhận thưc lai không đồng đêu, co nhiêu tre sinh cuối năm và co nhiêu tre thê lực không tốt, đây cũng là một tronng những nhân tố làm han chế kết quả của honat động giaon dục kỹ năng sống chon tre. Ở lơp còn co một số tre qua hiếu động, khả năng tập trung chú ý chưa caon hay quậy pha. Một số tre lai kha nhút nhat vi tre mơi từ trương khac chuy ên đến. Tre ơ lơp phần lơn được sinh ra tronng những gia đinh nông dân, kinh tế kho khăn nên bố mẹ phải đi làm ăn xa phải đê conn ơ nhà chon ông bà dẫn đến chuy ện phối kết hợp giữa gia đinh và cô giaon gặp nhiêu han chế, một số tre lai là conn đầu lòng nên được ông bà bố mẹ nâng niu, chiêu chuộng, không chon tre làm bât cư việc gi dẫn đến tinh trang tre không biết cach tự phục vụ bản thân minh như tre đã 4 - 5 tuổi mà vẫn chưa biết tự xúc cơm ăn, chưa biết cach mặc aon quần.... 2.3. Kết quả thực trạng. 4 Đê năm băt được thực trang cac kỹ năng sống của tre tôi băt đầu khảon sat chât lượng trên tre ngay từ đầu năm hoc. Vơi tổng số tre ơ lơp là 30 tre. Kết quả khảon sat cụ thê như sau: Đạt Chưa đạt T Nội dung Tổng Tỉ Tỉ Số Số T số trẻ lệ lệ trẻ trẻ % % 1 Kỹ năng giaon tiếp lịch sự lễ phep. 30 19 63 11 37 2 Kỹ năng phục vụ chăm soc bản thân. 30 19 63 11 37 3 Kỹ năng tuân thủ quy tăc xã hội. 30 18 60 12 40 4 Kỹ năng hợp tac. 30 21 70 9 30 5 Kỹ năng ưng xử phù hợp vơi ngươi 30 20 67 10 33 xung quanh. 6 Kỹ năng tự bảon vệ trươc những tinh 30 18 60 12 40 huống nguy hiêm. Từ thực trang trên tôi đã đi sâu tim hiêu nguy ên nhân, tim hiêu kỹ vê đặc điêm tâm sinh lý của tre ơ lơp, bàn bac thỏa thuận vơi giaon viên cùng phụ trach lơp vơi minh, lựa chon cac biện phap đê rèn kỹ năng sống chon tre vơi những biện phap cụ thê như sau: 3. Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở trường mầm non Sông Âm năm học 2017 - 2018. 3.1. Tăng cường tham khảo sách báo, tài liệu để nâng cao trình độ chuyên môn và nắm vững đặc điểm tâm sinh lý của từng tr trong lớp. Đê co thê thực hiện tốt cac mục tiêu giaon dục đã đê ra thi trươc tiên mỗi giaon viên phải trang bị chon minh hệ thống kiến thưc phonng phú chinh xac và trải nghiệm cac kỹ năng giaon dục thực tế. Chinh vi vậy mà tôi đã dành thơi gian đê đi sâu vàon nghiên cưu, tim tòi, tham khảon những tài liệu co nội dung vê đê tài đê co nhận thưc đúng đăn nhât vê vân đê từ đo tim ra biện phap thực hiện hữu hiệu nhât. Ví dụ: Tôi tham khảon cac tài liệu sach baon đê tim hiêu đặc điêm tâm sinh lý của tre như sach: “Tâm lý hoc lưa tuổi và tâm lý hoc sư phamy của nhà xuât bản Đai hoc sư pham, “Giaon trinh tâm lý hoc tre em lưa tuổi mầm nonny nhà xuât bản Hà Nội.... Qua nghiên cưu tôi đã năm vững hơn được đặc điêm tâm sinh lý của từng tre, sự thay đổi vê tâm lý của tre tronng giai đonan hiện nay . Tôi thây rằng, đối vơi tre 4 - 5 tuổi co đặc thù tâm lý tinh cach riêng. Mỗi tre co một đặc điêm riêng biệt không tre nàon giống tre nàon. Mặt khac tôi nhận thây muốn giaon dục tre co hiệu quả thi trươc tiên cô giaon phải hiêu tre. Đúng như nhà giaon dục K.D.Usinxki đã noi:“Muốn giáo dục con người thì phải hiểu con người về mọi mặt”[4], năm vững đặc điêm của từng tre là một tronng những nội dung quan trong tronng công tac chủ nhiệm lơp ơ trương mầm nonn. Giaon viên cần phải hiêu honàn cảnh sống của tre. Năm được những đặc điêm cơ bản vê thê chât, tâm lý cũng như thoi quen hành vi đaon đưc mà tre đã co…từ đo lựa chon những biện phap tac động sư pham phù hợp nhằm 5 giúp tre phat triên tốt vê thê chât, tinh cảm. Vi vậy , qua quan sat cac honat động hằng ngày , qua trò chuy ện vơi tre, tôi năm băt được đặc điêm riêng của từng tre đê co biện phap tac động phù hợp. Ví dụ: Chau A Trà, chau Anh Thương hay co tâm lý nhút nhat và sợ hãi khi đưng trươc đam đông. Co thê don nơi ơ của cac chau là cac thôn bản không gần trung tâm nên cac chau không hay được tiếp xúc, giaon lưu vơi nhiêu ngươi. Chinh vi vậy mà tôi phải rât nhẹ nhàng, thương xuy ên trò chuy ện vơi cac chau và luôn taon cảm giac thân thiện vơi cac chau đê cac chau thây không còn sợ hãi nữa và gần gũi vơi cô hơn. Hay như ơ lơp cũng co chau Gia Bảon, chau Phúc Duy co thê trang y ếu hơn cac ban nên khi honat động cac chau thương tranh ne không muốn tham gia, vơi những chau này tôi luôn co những biện phap động viên khuy ến khich và cổ vũ cac chau đê cac chau tham gia honat động cùng cac ban. Ở lơp còn co một số be qua hiếu động như be: Ngoc Dũng,Văn Đat, Thu Trang, Chi Tài khả năng tập trung chú ý chưa caon hay quậy pha. Chau Bảon hay tranh dành đồ chơi của ban... Ngonài ra qua tim hiêu tâm sinh lý của tre tôi thây tre ơ giai đonan này rât nhanh băt chươc, tre rât nhanh nhơ nhưng cũng rât nhanh quên nên việc rèn kỹ năng sống chon tre phải thương xuy ên và liên tục. Cô cần taon chon tre được honat động dươi nhiêu hinh thưc khac nhau, thông qua cac honat động hằng ngày ơ moi lúc, moi nơi. Co như vậy thi kỹ năng sống của tre mơi thành kỹ năng và no hinh thành một thoi quen của tre. Ngonài tim hiêu kỹ vê tâm sinh lý tre tôi còn tham khảon những tài liệu hương dẫn tổ chưc thực hiện chương trinh giaon dục mầm nonn lưa tuổi 4 - 5 tuổi của nhà xuât bản Giaon dục Việt Nam đê từ đo biết cach lồng ghep việc rèn kỹ năng sống chon tre một cach linh honat, phù hợp vơi khả năng của tre. Ví dụ: Khi rèn tre một số kỹ năng tự phục vụ tronng ăn uống thi lúc đầu cô nên chon tre thực hiện từ những việc đơn giản nhât và hinh thành chon tre cac thoi quen như: ban đầu hương dẫn tre cùng cô kê bàn ghế, giúp cô lây khăn lau tay , lây bat...sau đo tre nhẹ nhàng đi đến bàn ăn, ngồi vàon bàn. Khi tre ăn cô hương dẫn tre tự xúc cơm ăn, tự uống nươc, ăn xonng xếp bat, thia vàon chỗ quy định. Tập chon tre những thoi quen tốt như ăn uống từ tốn, nhai kỹ. Khi muốn hon honặc hăt hơi phải lây tay che miệng, không lây tay bốc thưc ăn, không xúc thưc ăn của ban honặc xúc thưc ăn chon ban. Co thê noi qua một thơi gian tự hoc, tự nghiên cưu và tự bồi dưỡng tôi cảm thây minh đã trang bị được những kiến thưc cơ bản vê rèn kỹ năng sống chon tre. Tôi đã thực sự “hiêuy tre hơn và co thê đưa ra những biện phap phù hợp nhât đê giúp tre co những kỹ năng cần thiết. 3.2. Tổ chức cho tr luyện tập thường xuyên để ren các kỹ năng sống cho tr . Từ việc hiêu tre, năm được đặc điêm tâm sinh lý riêng của từng tre, tiếp theon đê rèn kỹ năng sống chon tre tôi thực hiện tổ chưc chon tre được luy ện tập thương xuy ên. Bơi việc tổ chưc cac honat động chon tre luy ện tập thương xuy ên đong vai trò chủ đaon tronng việc rèn kỹ năng sống chon tre. Sơ dĩ như vậy bơi tre mẫu giaon 4 - 5 tuổi, khả năng tập trung chú ý và ghi nhơ co chủ định còn han chế. Tre nhanh nhơ nhưng cũng nhanh quên. Nếu cac kỹ năng chúng ta day tre 6 không được củng cố bằng cach luy ện tập thương xuy ên thi chúng sẽ dần mât đi. Ngược lai nếu ta co kế honach chon tre luy ện tập thương xuy ên thi cac kỹ năng đo sẽ thành kỹ xảon, phat triên bên vững và không bị lãng quên. Việc tổ chưc chon tre luy ện tập phải co kế honach cụ thê, được tiến hành thương xuy ên và không ngừng sang taon, co như vậy mơi gây được hưng thú chon tre. Chẳng han đê hinh thành thoi quen tự phục vụ chon tre như day tre biết rửa mặt tôi đã tổ chưc chon tre thực hiện như sau: Ví dụ: Khi day tre rửa mặt thi trươc tiên tôi noi chon tre biết ý nghĩa của việc giữ gin mặt sach sẽ, đo là khuôn mặt đang y êu và tôi chon tre biết khi cần rửa mặt đo là lúc mặt bẩn, khi ngủ dậy , khi đi chơi vê mặt bị bụi bẩn, trươc và sau khi ăn. Phải sử dụng khăn sach, khăn riêng đê lau mặt tranh bị lây nhiễm cac bệnh vê măt như đau măt đỏ, mụn nhot…sau đo tôi hương dẫn tre lau mặt trươc tiên cần săn tay aon lên chon khỏi bị ươt sau đo rửa tay bằng xà phòng trươc khi rửa mặt, tiếp theon là vò khăn sach văt raon nươc, trải khăn lên lòng bàn tay phải rồi lần lượt lau: lau hai măt hai bên, dịch khăn lên lau tran, lau ma, lau mũi, lau cằm, rồi lật gâp khăn lau cổ, gay , vành tai từng bên. Lau xonng giặt vò lai khăn, giũ hai ba lần nươc sach, văt khô, phơi lên gia phơi khăn. Và đê việc tre rửa mặt của tre trơ thành thoi quen, thi tôi luôn tổ chưc chon tre thực hiện lập đi lập lai vàon những lúc như: mặt bẩn, khi ngủ dậy , khi đi chơi vê mặt bị bụi bẩn, trươc và sau khi ăn. Hay đê hinh thành thoi quen tự phục vụ như: tre biết cach đi tât khi trơi lanh, biết mặc quần aon đúng cach…. Cô co thê đưa ra hinh thưc thi đua đê taon chon tre sự nhanh nhẹn, kheon leon tronng cac thaon tac. Việc xac định nội dung chon tre thực hành, tôi dựa trên nguy ên tăc chon tre làm quen từ dễ đến kho, từ đơn giản đến phưc tap. Ví dụ: Cũng là day tre cach mặc aon nhưng tuần đầu tôi day tre cach mặc aon co khuy bâm, tuần tiếp theon tôi day tre cach mặc aon co khuy cài và những tuần sau là aon co khoa keon. Lúc đầu tre thực hiện rât vụng vê lúng túng nhưng don luy ện tập thương xuy ên và co kế honach nên cac thaon tac của tre dần chinh xac hơn. Tronng qua trinh chon tre thực hiện cach mặc aon, tôi thương chon cach chon tre chơi trò chơi “Ai nhanh hơn, kheon hơny, cach chơi như sau: Chon 2 tre lên thi mặc aon, đầu tiên tôi gợi mơ, giơi thiệu vơi tre cac thaon tac mặc aon sau đo tổ chưc chon tre chơi. Cả lơp đếm ngược cùng cô từ 5 đến 1, khi nghe hết giơ phải dừng tay , cô và cac be kiêm tra kết quả và tặng quà. Vơi cach tổ chưc co hệ thống và linh honat như vậy tre lơp tôi đã co kỹ năng chăm soc bản thân tương đối tốt. 7 Hình ảnh: Trẻ tự tập cài khuy áo cho các bạn xem Đê việc tổ chưc rèn kỹ năng sống chon tre không bị nhàm chan tôi còn hương dẫn tre thực hiện cac kỹ năng sống thông qua cac trò chơi, làm động tac mô phỏng, tre sẽ thây thonải mai và băt chươc ban làm theon dễ dàng hơn. Ví dụ: Chon tre mô phỏng lai cach đanh răng: tôi tiến hành hương dẫn tre mô phỏng lần lượt cac động tac. Qua mô phỏng cac động tac, tre co thê tự đanh răng. Cô giaon quan sat và hương đê tre thực hiện đanh răng theon đúng trinh tự như: lây cốc nươc, nhúng ươt bàn chải (tay phải cầm bàn chải, tay trai cầm tuýp kem đanh răng), lây kem đanh răng (nhăc tre lây vừa kem, không nhiêu qua đê kem dây bẩn ra quần aon và bẩn tay ), sau đo ngụm nươc xúc miệng, lần lượt chải cac mặt răng. Chải mặt trươc răng của hàm trên, hàm dươi, sau đo chải mặt ngonài bên phải của hàm răng trên và dươi, tiếp theon chải mặt ngonài bên trai của hàm trên và hàm dươi, rồi chải mặt tronng bên trai, mặt tronng bên phải tiếp theon chải mặt nhai, chải mặt trươc tronng cửa răng của hàm trên và hàm dươi. Sau khi chải xonng tôi hương dẫn tre lây nươc xúc miệng hai ba lần chon sach bot của kem đanh răng, chú ý nhăc tre khac nhổ nươc bẩn vàon chậu rửa quy định, không được nuốt vi co hai chon sưc khỏe. Sau cùng tôi hương dẫn tre cât bàn chải đúng nơi quy định. Tronng qua trinh hương dẫn tôi quan sat và động viên kịp thơi tre đê tre co thoi quen vệ sinh tốt giữ hàm răng sach sẽ, không bị sâu răng. Bên canh việc giaon dục tre những kỹ năng laon động tự phục vụ thi tôi còn chú ý tơi việc giaon dục tre vơi việc bảon vệ môi trương, giaon dục tre biết nhặt rac bỏ vàon thùng ngay cả ơ trương lơp cũng như tronng gia đinh và nơi công cộng. Ví dụ: Tronng giơ honat động ngonài trơi khi chon tre daon chơi sân trương nếu nhin thây rac thay vi sai tre nhặt rac bỏ vàon thùng cô sẽ là ngươi thực hiện trươc và hỏi tre vi saon cô làm như vậy , sau đo cô phân tich chon tre hiêu là hành động nhặt rac bỏ vàon thùng là đê gop phần làm chon môi trương sach sẽ, khi đã hiêu được ý nghĩa của việc làm co ich những lần khac tre thây rac sẽ tự động thực hiện mà không cần chơ cô nhăc nhơ. Và tôi hương dẫn tre cach thực hiện như: khi thây rac cac conn nhặt lên sau đo bỏ rac vàon nơi quy định, sau đo chon tre đi rửa tay . 8 Hình ảnh trẻ nhặt lá cây trong vườn cổ tích Co thê noi vơi biện phap này , cac kỹ năng của tre luôn được củng cố và honàn thiện một cach chinh xac. Kết quả trên tre mặc dù đat được rât khả quan nhưng chưa phải là đủ. Đê chon cac kỹ năng sống của tre được hinh thành và phat triên một cach liên honàn tôi tiến hành thực hiện biện phap thư ba. 3.3. Lồng ghép ren kỹ năng sống cho tr trong các hoạt động hàng ngày. Lồng ghep việc rèn kỹ năng sống chon tre thông qua cac honat động hằng ngày và qua cac môn hoc co rât nhiêu ưu thế bơi thông qua cac honat động hằng ngày và qua cac môn hoc thi kỹ năng sống của tre sẽ được hinh thành và phat triên một cach liên honàn. Tùy vàon từng honat động mà tôi lồng ghep rèn kỹ năng sống chon tre saon chon phù hợp. Trươc hết đê làm tốt được thi ngay từ đầu năm hoc tôi đã lên kế honach chuẩn bị chon việc rèn kỹ năng sống chon tre bằng việc: tôi dan ảnh tre vàon tủ ca nhân đê tre biết được tủ ca nhân của minh, phối hợp cùng phụ huy nh chon lonai khăn rửa mặt phù hợp vơi tre và trên mỗi khăn tôi đêu dùng ký hiệu đê tre nhận ra khăn của minh, khăn của tre được phơi ơ trên gia khăn tre co thê tự lây được. Tôi cũng phối hợp cùng phụ huy nh mua chăn, gối, dep đi tronng nhà, cốc uống nươc và mỗi đồ vật đêu co ký hiệu riêng từng tre. Mục đich tôi làm như vậy đê tôi tập chon tre co tinh tự lập, hinh thành chon tre một số thoi quen tốt, một số công việc tự phục vụ. Tiếp theon tôi thực hiện nghiêm túc chế độ giơ giâc tronng sinh honat hàng ngày của tre. Đây là một tronng những nhân tố giaon dục co tac dụng thúc đẩy manh mẽ phẩm chât ca nhân, khả năng tuân thủ y êu cầu của ngươi lơn và khả năng định hương vê thơi gian chon tre. Tôi đã căn cư vàon nội dung cụ thê của từng honat động đê lựa chon nội dung lồng ghep chon phù hợp. Chẳng han: Thông qua hoạt động đón trẻ và trả trẻ: Khi đon tre tôi nhăc nhơ tre chàon cô giaon, chàon bố mẹ rồi hương dẫn tre cât đồ dùng vàon tủ ca nhân của minh. Sau đây hương dẫn tre cât dep vàon gia dep và lây dep đi tronng lơp đi vàon. Khi trả tre tôi cũng hương dẫn tre lai tủ ca nhân lây cặp, đổi dep và chàon cô giaon trươc khi ra vê. Đầu năm hoc tre chưa quen nên tôi phải hương dẫn tre tỉ mỉ và khi tre làm được tôi tuy ên dương kịp thơi đồng 9 thơi khich lệ tre. Sau một thơi gian hương dẫn và tập chon tre, tre làm rât tốt và mỗi khi tre đến lơp không cần tôi nhăc nhơ tre đã tự giac chàon cô giaon, chàon bố mẹ và tự cât đồ dùng ca nhân của minh. Sau đây tôi thương xuy ên gần gũi trò chuy ện tiếp xúc vơi tre đê hương tre vàon cac kỹ năng sống khac. Khi trò chuy ện vơi tre đôi lúc tôi còn đong vai thành tre đê giaon tiếp vơi tre như những ngươi ban, đê tre thây cô rât gần gũi vơi tre. Thông qua hoạt động học có chủ định: Đây là một tronng những honat động đê tôi tich hợp co hiệu quả nội dung giaon dục kỹ năng sống chon tre. Tôi căn cư vàon nô ̣i dung của từng tiết hoc đê tich hợp một cach hài honà, không ôm đồm. Ví dụ: Qua honat động kham pha khona hoc: “Trò chuy ện một số bộ phận trên cơ thêy, tôi day tre kỹ năng sau đây : Kỹ năng chăm soc bản thân: tre co một số kỹ năng và co ý thưc giữ gin, bảon vệ cac bộ phận trên cơ thê. Kỹ năng giaon tiếp tự tin: khi trả lơi phải đưng thẳng, măt nhin thẳng vàon cô, noi ton, rõ ràng…. Kỹ năng tuân thủ quy tăc giơ hoc như muốn noi phải giơ tay , chơ đến lượt cô mơi mơi được noi, không noi leon, tập trung chú ý nghe cô…. Chinh vi thế tre lơp tôi hoc rât ngonan, tronng giơ hoc biết chú ý lăng nghe, tuân thủ theon sự hương dẫn của cô và đặc biệt rât tự tin khi trả lơi câu hỏi cô đưa ra. Ở lưa tuổi này cac lonai tinh cảm bậc caon như tinh cảm tri tuệ, tinh cảm đaon đưc, tinh cảm thẩm mỹ đêu ơ vàon thơi điêm phat triên thuận lợi nhât, đặc biệt là tinh cảm thẩm mỹ, tinh y êu cai đẹp tronng tự nhiên và tronng nghệ thuật càng khiến tre găn bo hơn vơi conn ngươi và thiên nhiên, từ đo tre monng muốn làm những điêu tốt đẹp chon moi ngươi và chon môi trương sống, như vậy qua giaon dục thẩm mỹ đã co tac dụng giaon dục cả tinh cảm đaon đưc bơi thực chât vơi tre nhỏ cai đẹp và cai tốt không thực sự được phân biệt rach ròi, thông qua cac tac phẩm nghệ thuật như thơ truy ện tôi chon tre cảm nhận cai tốt của cac nhân vật tronng tac phẩm từ đây tôi co thê giaon dục tre làm nhiêu việc tốt đây cũng là một phần tronng giaon dục nhân cach chon tre. Ví dụ: Qua tiết hoc làm quen tac phẩm văn hoc truy ện: “Tich Chuy. Tôi giaon dục chon tre biết y êu quý, kinh trong ngươi thân tronng gia đinh, biết vâng lơi ông bà bố mẹ, biết giúp đỡ ông bà bố mẹ những công việc phù hợp vơi sưc của minh. Thông qua hoạt động ngoài trời: Honat động daon chơi ngonài trơi cũng là một honat động không thê thiếu tronng chế độ sinh honat hằng ngày của tre. Thông qua honat động ngonài trơi, tre được tiếp xúc gần gũi vơi thiên nhiên, hit thơ bầu không khi tronng lành, được kham pha, thỏa mãn tri tò mò của tre. Chinh vi vậy , tôi đã lồng ghep day tre nhiêu kỹ năng khac nhau như: kỹ năng nhận biết được cac nguy hiêm xung quanh minh, những nguy hiêm từ lửa, điện, nươc và xử lý một số tai nan thương tich thương gặp. Ví dụ: Qua việc trò chuy ện quan sat cai xich đu. Tre nhận biết được một số nguy ên nhân gây ngã, tai nan và biết cach phòng tranh nguy cơ gây ngã. Cac kỹ năng tôi day tre đo là: Kỹ năng giaon tiếp: tre biết lăng nghe cô, ban, nêu ý kiến, chia se thông tin. Kỹ năng xử lý tinh huống: khi ngồi trên xich đu chẳng may bị ngã be cần làm gi? (Nằm y ên, chơ xich đu dừng hẳn mơi ngồi dậy đê tranh xich đu đập vàon đầu, ban khac chay đi baon vơi cô…) 10 Kỹ năng ra quy ết định: làm gi hay không làm gi đê phòng tranh ngã? (Không đu qua nhanh, không xô đẩy ban khi ngồi trên xich đu, năm chăc tay cầm…). Hay qua honat động “quan sat thơi tiếty, tôi chon tre quan sat nhận biết thơi tiết tronng ngày từ đo giaon dục tre ăn mặc phù hợp vơi thơi tiết đê giữ gin sưc khỏe, bên canh đo tôi kết hợp lồng ghep day tre kỹ năng nhận biết mối nguy hiêm của thiên tai như sâm, set, tia lửa điện. Qua đo tôi rèn chon tre cac kỹ năng cần thiết như không đi ra ngonài khi trơi mưa ton, không trú mưa ơ cac gốc cây ton đê phòng tranh thương tich co thê xảy ra. Honat động daon chơi, tham quan co tac dụng rât lơn đối vơi việc mơ rộng tầm hiêu biết của tre. Thiên nhiên không chỉ mang đến chon tre những thư cần thiết, mà còn hâp dẫn tre bơi những điêu kỳ diệu mà không co gi thay thế nổi. Vi vậy , daon chơi, tham quan co tac dụng lơn tronng việc rèn kỹ năng sống chon tre. Thông qua giờ hoạt động góc: Honat động vui chơi ơ tre mầm nonn thực sự đong vai trò chủ đaon đối vơi sự phat triên của tre. Thông qua vui chơi, hành động chơi vơi những mối quan hệ ban bè cùng chơi giúp tre tiếp thu những kinh nghiệm xã hội, và mơ ra một chặng đương phat triên mơi vê chât. Đo là giai đonan đầu tiên của qua trinh hinh thành nhân cach. Tổ chưc trò chơi chinh là tổ chưc cuộc sống của tre, trò chơi là phương tiện đê tre hoc làm ngươi. Chúng ta biết rằng: “Tre hoc mà chơi, chơi mà hocy. Vi thế qua việc tham ra chơi ơ cac khu thi cac kỹ năng sống được tre tiếp thu một cach dễ dàng nhât. Ví dụ: Qua khu chơi phân vai mẹ conn, tre hoc được cac kỹ năng như: kỹ năng giaon tiếp (giaon tiếp giữa mẹ vơi conn, tre biết noi nựng conn, dặn dò conn, giaon tiếp giữa cac thành viên tronng gia đinh), kỹ năng chăm soc (biết lây nươc chon conn uống, xúc bột chon conn ăn), kỹ năng hợp tac (tre hoc được cach chơi tronng nhom chơi, biết trò chuy ện chia se vơi ban bên canh. Sau khi chơi xonng tre biết cât đồ chơi đúng nơi quy định. 11 Hình ảnh trẻ chơi ở khu phân vai Không chỉ ơ khu phân vai tre mơi hoc được cac kỹ năng sống mà ơ tât cả cac khu chơi khac thi cac kỹ năng của tre đêu co thê được củng cố và phat huy . Ví dụ: Ở khu xây dựng, tre co kỹ năng hợp tac, làm việc theon nhom. Tre ơ lơp tôi đã biết tự phân vai chơi chon nhau và chơi rât đonàn kết, không tranh giành đồ chơi của nhau và đã biết cùng nhau taon nên công trinh đẹp (vi dụ: xây ngôi trương của be, tre phân công nhau: ban Tâm thi xếp hàng ràon, ban Phú chơ gach, ban Mi trang tri trương cây xanh, ban Dũng, Nam, Duy lăp ghep lơp...). Qua việc tổ chưc bữa ăn chon tre, tôi tập chon tre làm một số công việc tự phục vụ qua đo hinh thành ơ tre một số kỹ năng sử dụng đồ dùng ăn, uống đúng cach và hành vi văn hona văn minh như: cach dùng ca, cốc, bat, thia.Tham gia chuẩn bị bữa ăn (tự kê ghế, gâp khăn lau, tự chia đĩa, chia bat). 12 Hình ảnh trẻ đi chia cơm cho bạn, sắp bàn ghế ăn Tre được tập luy ện một số thoi quen hành vi văn minh tronng ăn uống (tre biết rửa tay bằng xà phòng trươc khi ăn, khi ăn thi mơi cô, mơi ban, biết vệ sinh ca nhân trươc và sau khi ăn, biết giữ vệ sinh chung và hành vi văn hoa như không noi chuy ện khi ăn, hon honặc ngap phải quay ra ngonài đồng thơi lây tay che miệng, biết nhặt cơm rơi bỏ vàon đĩa và lau tay …). Khi tổ chưc giâc ngủ chon tre, tôi day tre biết tự minh lây , cât gối đúng nơi quy định, biết lau chùi chân trươc khi lên giương, đi nhẹ, noi khẽ, không làm ồn khi ban đang ngủ. Ngonài ra tôi còn lồng ghep giaon dục kỹ năng sống chon tre vàon cac honat động khac tronng ngày như: ăn phụ, honat động chiêu, vệ sinh, trả tre.... Bằng việc taon tinh huống co vân đê đê tre suy nghĩ và giải quy ết qua đo tre được củng cố cac kỹ năng của minh. Ví dụ: Vàon cac giơ honat động chiêu tôi tổ chưc cac trò chơi co luật, trò chơi dân gian..., và taon ra cac câu hỏi tinh huống chon tre giải quy ết như: khi chau đang ăn banh mi bỗng gặp một ban nhỏ đang rât đoi vậy thi conn phải làm gi? Tôi dành thơi gian chon tre suy nghĩ và chon tre noi ra suy nghĩ của minh. Sau khi tre đã trả lơi tôi day chon tre biết phải mơi ban ăn banh mi và chia chon ban một nửa banh mi minh đang co, bên canh đo tôi giải thich chon tre biết rằng giúp đỡ ngươi khac tronng lúc kho khăn là một việc tốt đang được khen ngợi, minh biết giúp đỡ moi ngươi đến khi minh gặp kho khăn thi sẽ được ngươi khac giúp đỡ minh. Từ đo tôi giaon dục tre biết cach quan tâm chia se vơi ngươi khac, gop phần vàon việc hinh thành nhân cach, tinh cảm chon tre. Qua việc rèn kỹ năng sống chon tre tronng cac honat động hàng ngày , tôi nhận thây tre lơp tôi đã tiến bộ rât nhiêu. Việc lồng ghep kỹ năng sống vàon cac honat động hằng ngày đảm bảon tinh liên tục đê mỗi kỹ năng, phẩm chât mơi được hinh thành sẽ trơ thành thoi quen, thành thuộc tinh vững chăc tronng nhân cach tre. Tuy nhiên không nên lam dụng tich hợp qua nhiêu sẽ làm ảnh hương đến kết quả của honat động chinh cũng như sẽ gây tâm lý nặng nê chon tre khi tham gia vàon cac honat động đo. Sau mỗi honat động, tôi nhận xet đanh gia cac kỹ năng đat được trên tre bơi đây cũng là một tronng những biện phap giaon dục kỹ năng sống chon tre rât hiệu quả. 13 3.4. Đánh giá kỹ năng sống của tr thường xuyên. Việc nhin nhận, xem xet lai cac công việc đã làm tronng một thơi gian nhât định sẽ rút ra được những bài hoc bổ ich, co những điêu chỉnh honặc cải tiến cac honat động tiếp theon đat hiệu quả hơn. Việc đanh gia cac kỹ năng sống của tre thương xuy ên lai co vai trò đặc biệt hơn. Sau mỗi honat động tronng ngày , tôi luôn dành thơi gian đê nhận xet đanh gia honat động đo nhằm cũng cố cac kỹ năng chon tre và tim ra biện phap đê cac honat động sau cô cùng tre thực hiện tốt hơn. Ví dụ: Qua việc chon tre chơi ơ khu phân vai, tôi nhận xet đanh gia nhom chơi ban hàng như sau: hôm nay bac Khanh Chi ban hàng thật là kheon, biết chàon mơi khach lịch sự, biết nhận tiên của khach và đưa bằng hai tay , biết cảm ơn khach, nhưng tôi thây tiên của bac cât chưa cẩn thận, tôi khuy ên bac lần sau nếu co nhiêu tiên như vậy nên cât vàon túi, đừng đê lên bàn như vậy nhe! Khi nghe những lơi nhận xet đơn giản như vậy , tre co thêm tự tin vàon bản thân, năm được kỹ năng giaon tiếp lịch sự, hinh thành tinh cẩn thận chon tre. Honặc qua việc nhận xet giơ ăn trưa: hôm nay cô cảm ơn ban Diễm My , ban Hiếu, ban Anh Thương đã giúp cô chuẩn bị bữa ăn chon cac ban, ba ban đã biết chia thia vàon bat, bê cơm chon cac ban bằng hai tay và khi đưa chon cac ban thi đặt nhẹ nhàng. Như vậy bản thân chau Diễm My , chau Hiếu, chau Anh Thương sẽ tự tin vàon honat động của minh và cac ban khac tronng lơp hôm sau cũng cố găng làm tốt như vậy đê được cô khen. Mỗi ngày tôi đêu ghi chep vàon nhật ký và đanh gia những biêu hiện tâm sinh lý của tre tronng cac honat động. Tôi đặc biệt chú ý đến việc đanh gia cac kỹ năng, trang thai cảm xúc và hành vi của tre. Tôi xac định những tre cần lưu ý đê co biện phap chăm soc riêng phù hợp và lây đo làm căn cư thươc đon đê đanh gia cuối mỗi chủ đê. Việc đanh gia kỹ năng sống chon tre ơ mỗi chủ đê tôi dựa vàon mục tiệu đat được trên tre ơ chủ đê đo, sử dụng phiếu đanh gia cuối chủ đê ghi cac thông tin vê cac kỹ năng tre đã làm và chưa làm được tronng chủ đê. Ví dụ: Tronng chủ đê gia đinh: tôi đanh gia sự tich cực của tre khi cùng cô, cùng ban tham gia cac honat động tronng chủ đê, đanh gia việc tre co thực hiện một số quy tăc đơn giản tronng gia đinh như biết nghe lơi bố mẹ, cât don đồ dùng của minh ngăn năp, co được một số kỹ năng chàon hỏi, xin phep, biết được vị tri của minh tronng gia đinh. Bằng việc nhận xet đanh gia thương xuy ên như vậy , tôi đã rút ra được nhiêu kinh nghiệm rèn kỹ năng sống chon tre và cũng đã co nhiêu kỹ năng sống được hinh thành và cũng cố trên tre. Tre giaon tiếp tốt hơn, tự tin vàon bản thân hơn, nhận thưc đúng vị tri của minh, biết nhận xet ban, kheon leon hơn tronng cac honat động lần sau. Thông qua việc nhận xet đanh gia kheon leon của cô, tre biết tự điêu chỉnh hành vi của minh saon chon tốt, saon chon được cô khen. Biện phap đanh gia đã gop phần đang kê vàon việc nâng caon kết quả giaon dục kỹ năng sống chon tre. 3.5. Phối hợp với phụ huynh để ren kỹ năng sống cho tr . Sonng sonng vơi việc thực hiện cac biện phap trên, là giaon viên chủ nhiệm lơp, tôi luôn ý thưc được tầm quan trong của việc phối kết hợp giữa gia đinh, 14 nhà trương và xã hô ̣i tronng viê ̣c giaon dục tre. Việc rèn kỹ năng sống chon tre không phải là chuy ện một sơm một chiêu mà là cả một qua trinh. Cac kỹ năng sống phải được củng cố, rèn luy ện đồng nhât thi mơi bên vững và thành kỹ xảon. Nếu chỉ rèn kỹ năng sống chon tre ơ trương thôi thi chưa đủ. Bên canh đo, môi trương gia đinh rât thich hợp đê rèn kỹ năng sống chon tre. Tre được tiếp thu cac kỹ năng thông qua gia đinh một cach tự nhiên, nhẹ nhàng mà lai hiệu quả caon. Mặt khac, nuôi day conn luôn là mối quan tâm hàng đầu của cac bậc phụ huy nh nhât là tronng thơi buổi hiện nay , ai cũng muốn conn minh đat thành tich caon tronng hoc tập cũng như trương thành hơn vê moi mặt. Tuy nhiên việc làm thế nàon đê co thê giúp tre phat huy được khả năng tiêm ẩn? Làm thế nàon đê tre co những kỹ năng sống tốt nhât thi nhiêu phụ huy nh còn lúng túng tronng vân đê này . Trên thực tế nhiêu phụ huy nh chưa co kiến thưc vê kỹ năng sống, không biết kỹ năng sống baon gồm những kỹ năng nàon? Cần giaon dục tre từ đâu, day tre những gi? Chinh vi vậy mà tôi phải tuy ên truy ên đến cac bậc phụ huy nh đê ho hiêu tầm quan trong của kỹ năng sống, những kiến thưc cần day tre, phương phap day tre như thế nàon đê tre tiếp thu một cach thonải mai, tự nhiên. Việc tuy ên truy ên đến cac bậc phụ huy nh được tiến hành tronng giơ đon, trả tre, thông qua goc tuy ên truy ên, thông qua việc mơi phụ huy nh thăm quan honặc tham gia trực tiếp vàon cac honat động của lơp hay thông qua buổi hop phụ huy nh. Cụ thê: Thông qua giơ đon, trả tre, tôi đã traon đổi vơi phụ huy nh vê tinh hinh sưc khone, vệ sinh ca nhân, những phản ưng kem linh honat cũng như những kỹ năng của tre đê cùng phụ huy nh giaon dục tre, giúp tre chủ động tronng cac honat động. Ví dụ: Ở lơp tôi co chau Anh Thương, thơi gian đầu đi hoc chau không thê tự minh keon quần lên sau mỗi lần đi vệ sinh, không biết đi dep co quai, thậm chi không biết đội mũ len đúng cach nếu không co sự giúp đỡ của cô vi tât cả những viê ̣c đo ơ nhà bố mẹ đêu làm chon chau. Thông qua traon đổi vơi mẹ của chau, tôi biết chau là conn của gia đinh co điêu kiện. Ở nhà bà và mẹ vi qua y êu thương mà baon boc chau, làm thay hết moi việc chon chau nhưng không biết rằng điêu đo vô tinh dẫn đến việc chau không biết cach phục vụ bản thân, làm chau thiếu hụt kỹ năng sống son vơi cac ban cùng đô ̣ tuổi. Tôi co traon đổi vơi mẹ chau rằng đê chau tập làm moi thư băt đầu từ chỗ chon việc dễ nhât đê conn làm. Thông qua goc tuy ên truy ên vơi phụ huy nh: bảng được thiết kế đẹp, kich thươc ton rõ, cac phụ huy nh co thê đoc, quan sat theon dõi dễ dàng. Đây là nơi traon đổi thông tin vơi phụ huy nh rât hiệu quả. Theon từng chủ đê tôi co đanh may nội dung rèn kỹ năng sống chon tre mà cô đang day tre ơ trên lơp. Ví dụ: Ở chủ đê trương mầm nonn tôi ghi nội dung lồng ghep rèn kỹ năng sống chon tre như sau: Kỹ năng giaon tiếp: giaon tiếp vơi ban bè, vơi cô, vơi ngươi lơn, (biết chàon hỏi cô, chàon hỏi ban khi tơi lơp, chàon khach khi co khach tơi chơi, biết xin lỗi, biết cảm ơn đúng lúc…). Kỹ năng tuân thủ cac quy định của trương, lơp: không la het, không noi leon tronng giơ hoc, không làm ồn, biết chơ đến lượt…. Kỹ năng hợp tac: tre biết chơi cùng ban, chia se đồ chơi vơi ban, giúp đỡ ban khi cần thiết, cùng ban honàn thành việc đơn giản, tim sự giúp đỡ của ban khi cần.... 15 Thông qua việc mơi phụ huy nh thăm quan honặc tham gia trực tiếp vàon việc tổ chưc bữa ăn trưa chon tre. Co rât nhiêu phụ huy nh đã không khỏi ngỡ ngàng vi khả năng tự lập của conn minh trên lơp. Ví dụ: Chị Oanh, phụ huy nh chau Quang Anh co noi vơi tôi rằng ơ nhà chau không tự xúc ăn, cư đòi mẹ xúc chon thi mơi ăn, thậm chi ăn xonng còn băt mẹ lây khăn lau miệng. Nhưng ơ trên lơp thi khac hẳn, chau co thê chia cơm chon cac ban, tự ngồi vàon bàn ăn và xúc ăn rât gon gàng. Khi tôi hỏi Quang Anh: tai saon ơ nhà conn không tự xúc cơm ăn? Chau trả lơi rằng: vi mỗi khi conn đanh rơi cơm, làm đổ canh mẹ thương quat conn còn cô giaon thi không. Qua buổi thăm quan hôm đo chị Oanh đã rút được kinh nghiệm tronng việc rèn kỹ năng sống chon tre đo là không nên nong vội, it la măng chau, nên tôn trong chau, conn co quy ên làm sai, nếu sai mẹ sẽ động viên conn làm lai. Việc phối hợp vơi phụ huy nh bằng hinh thưc này đã giúp phụ huy nh hiêu biết thêm vê cach rèn kỹ năng sống chon tre, từ đo cac bậc phụ huy nh biết cach day conn minh cac kỹ năng sống tốt hơn. Hình ảnh một buổi họp phụ huynh Thông qua cac buổi hop phụ huy nh, tôi cũng đã chủ động lồng ghep nội dung rèn kỹ năng sống chon tre đến cac bậc phụ huy nh như cac kỹ năng tự phục vụ bản thân, kỹ năng nhận biết được cac nguy hiêm xung quanh tre,...từ đo tre biết ưng pho vơi những tinh huống co thê xảy ra. Cac bậc phụ huy nh đã tiếp nhận thông tin một cach đồng bộ, không gò bo, gượng ep. Tôi giải thich chon phụ huy nh hiêu việc day kỹ năng sống chon tre cần phải băt nguồn từ gia đinh vi tre hoc hỏi nhiêu nhât từ chinh bố mẹ của minh, phụ huy nh phải là những tâm gương tốt đê tre noni theon. Bên canh việc traon đổi vơi phụ huy nh hay mơi phụ huy nh tham quan lơp hoc, đê phụ huy nh hiêu hơn vê tầm quan trong của việc rèn kỹ năng sống chon tre là rât cần thiết. Tổ chưc chon tre thực hành cac tinh huống tronng cuộc sống, giaon viên taon tinh huống chon tre giải quy ết vơi sự gop sưc của phụ huy nh. Ví dụ: Cô tổ chưc chon tre (honặc một nhom tre) được trải nghiệm thực tế, ap dụng theon chương trinh “Conn đã lơn khôny. Cô y êu cầu tre đi tơi một cửa 16 hàng và mua chon cô một mon đồ, cô chỉ đương và hương dẫn tre đi, tronng khi tre đi tơi cửa hàng, cô đi theon đê giam sat tre nhưng không đê chon tre biết là cô đang giam sat tre, taon tinh huống là cô mơi hai phụ huy nh tham gia, một phụ huy nh đong vai là ngươi xâu còn một phụ huy nh giam sat tre cùng vơi cô (phụ huy nh giam sat tre co thê là cha honặc mẹ của tre được giam sat). Phụ huy nh đong vai làm ngươi xâu phải là ngươi mà tre chưa biết mặt. Khi tre đang trên đương đến cửa hàng phụ huy nh đong vai ngươi xâu xuât hiện hỏi han tre và chon tre kẹon, rủ tre đi theon đê chon nhiêu kẹon hơn, nếu tre không đi theon thi là điêu tốt, sau đo ta taon tinh huống thư hai là ngươi xâu bế tre đi xem phản ưng của tre như thế nàon. Cô và phụ huy nh quan sat xem ưng pho của tre như thế nàon đê tim biện phap giaon dục chon phù hợp và hiệu quả, nếu tre đi theon ngươi la cô can thiệp kịp thơi và giaon dục chon tre cac kỹ năng cần thiết như: không đi theon ngươi la, khi ngươi la keon đi, bế đi thi phải cầu cưu honặc het ton chon moi ngươi nghe thây . Qua việc phối hợp vơi phụ huy nh tổ chưc chon tre trải nghiệm thực tế này giúp tre co kỹ năng bảon vệ bản thân minh hơn và co ý thưc bảon vệ minh khỏi những tinh huống nguy hiêm. Bên canh đo tôi kết hợp vơi phụ huy nh tronng việc day tre ghi nhơ địa chỉ của gia đinh, tên bố mẹ, nghê nghiệp đê phòng khi gặp kho khăn cần giúp đỡ. Những biện phap trên đã làm thay đổi cơ bản từ phia phụ huy nh: Cha mẹ luôn coni trong tre và tich cực phối hợp vơi giaon viên đê day kỹ năng sống chon tre. Đặc biệt là giaon tiếp giữa cha mẹ và conn cai tốt hơn, đa số phụ huy nh dịu dàng, it la măng tre, thay đổi tronng cach rèn kỹ năng sống chon tre, phân việc chon tre, không cung phụng tre thai qua. 4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm * Đối với tr : Sau khi áp dụng các biện pháp, kết quả trên tr so với đầu năm đã có chuyển biến rõ rệt. Kết quả khảo sát cụ thể như sau: Kết quả đầu năm TT 1 2 3 4 5 6 Nội dung Kỹ năng giaon tiếp lịch sự lễ phep. Kỹ năng phục vụ chăm soc bản thân. Kỹ năng tuân thủ quy tăc xã hội. Kỹ năng hợp tac. Kỹ năng ưng xử phù hợp vơi ngươi xung quanh. Kỹ năng tự bảon vệ trươc những tinh huống nguy hiêm. Tổng số trẻ Đạt Kết quả cuối năm Chưa đạt Đạt Chưa đạt % Số trẻ % Số trẻ % Số trẻ % Số trẻ 30 19 63 11 37 30 100 0 0 30 19 63 11 37 28 93 2 7 30 18 60 12 40 29 97 1 3 30 21 70 9 30 29 97 1 3 30 20 67 10 33 30 100 0 0 30 18 60 12 40 29 97 1 3 17 Kết quả khảon sat trên chon thây , tre co kỹ năng sống ơ mưc đat tăng lên nhanh chong. Tre đã co được những kỹ năng tương đối bên vững. Kết quả này đã chưng minh ưu điêm của việc thực hiện co hiệu quả cac biện phap. Tre lơp tôi đã co được những kỹ năng sống cơ bản, cần thiết của lưa tuổi này . Đồng thơi cũng lĩnh hội được những kỹ năng kỹ xảon, thoi quen hành vi, nếp sống văn hona, làm nên tảng chon việc phat triên nhân cach tre tonàn diện, bên vững, co khả năng thich ưng vơi moi biến động của xã hội, biết tự khẳng định minh tronng xã hội. * Đối với bản thân: Qua việc tổ chưc honat động giaon dục kỹ năng sống chon tre tôi cũng co điêu kiện đê rèn luy ện cac kỹ năng sống của minh, co một số kinh nghiệm và tự tin hơn khi tổ chưc cac honat động giaon dục chon tre tronng đo co honat động giaon dục kỹ năng sống. * Đối với phụ huynh: Sự chuy ên biến tich cực từ phia tre đã làm chon phụ huy nh cảm thây vui mừng, phân khơi, tin tương vàon kết quả giaon dục của nhà trương. Cac bậc phụ huy nh đã co thoi quen phối hợp vơi giaon viên, tich cực tham gia cac honat động giaon dục tre ơ nhà trương. 18 III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Sự phat triên không ngừng của cac ngành khona hoc công nghệ tronng thơi kỳ công nghiệp hoa, hiện đai hoa đât nươc, đòi hỏi phải co những conn ngươi năng động, sang taon, co khả năng làm chủ bản thân, ưng xử phù hợp vơi môi trương xung quanh và co khả năng ưng pho tich cực trươc cac tinh huống của cuộc sống. Rèn kỹ năng sống chon tre ngay từ lúc còn be là rât cần thiết. Việc rèn kỹ năng sống chon tre cần được quan tâm và thực hành một cach manh mẽ, tonàn diện hơn nữa ơ cả gia đinh, nhà trương và xã hội, gop phần taon chon xã hội co những “Mầm ươmy khone manh và sẵn sàng vươn lên. Chinh vi vậy , việc rèn luy ện kỹ năng sống chon tre là điêu rât cần thiết. Việc hinh thành cac kỹ năng cơ bản tronng hoc tập và sinh honat là y ếu tố quy ết định đến qua trinh hinh thành và phat triên nhân cach sau này của tre. Khi xảy ra vân đê nàon đo, nếu không được trang bị kỹ năng sống, tre sẽ không đủ kiến thưc đê xử lý cac tinh huống bât ngơ. Vi thế, rèn luy ện kỹ năng sống sẽ giúp tre sơm co ý thưc làm chủ bản thân, sống tich cực và hương đến những điêu lành manh chon chinh minh cũng như xã hội. Tronng thơi buổi tre tiếp xúc vơi xã hội sơm như ngày nay , rèn kỹ năng sống chon tre thực sự rât cần thiết. Việc hinh thành cac kỹ năng cơ bản tronng hoc tập và sinh honat không chỉ mang lai lợi ich vê mặt sưc khỏe mà còn giúp cac em sơm co ý thưc đê làm chủ bản thân, sống tich cực và hương đến những điêu lành manh chon chinh minh cũng như xã hội. Rèn kỹ năng sống là việc làm thương xuy ên đòi hỏi mỗi giaon viên phải nâng caon trach nhiệm nghê nghiệp, tim cac biện phap đê tổ chưc chon tre được honat động, chuẩn bị những tiên đê cần thiết giúp chon tre bươc vàon hoc phổ thông và hoc làm ngươi. 2. Kiến nghị: - Nhà trương cần tổ chưc nhiêu buổi kiến tập, thực tập, traon đổi kinh nghiệm vê việc rèn kỹ năng sống chon tre đê chúng tôi được hoc hỏi, hoc tập vê thực hiện tốt tai lơp minh phụ trach. Trên đây là “Một số biện pháp ren kỹ năng sống cho tr 4 - 5 tuổi ở trường mầm non Sông Âm năm học 2017 - 2018” mà bản thân tôi đã đúc kết được tronng qua trinh rèn kỹ năng sống chon tre. Rât monng nhận được sự gop ý, nhận xet của Hội đồng khona hoc trương mầm nonn Sông Âm và Hội đồng khona hoc câp trên, đê bản thân tôi co được nhiêu kinh nghiệm quý bau hơn nữa tronng việc gop phần nâng caon chât lượng chăm soc giaon dục tre mầm nonn. Tôi xin chân thành cảm ơn! XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... Nguyệt Ấn, ngày tháng năm 2018 Tôi xin cam đonan đây là SKKN của minh viết, không saon chep nội dung của ngươi khac. Người viết Mai Thị Thủy 19 TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Giaon dục là vũ khi manh nhât mà ngươi ta co thê sử dụng đê thay đổi cả thế giơiy. Lonigiaihay .conm [2] Chương 8: bài 7: “Đặc điêm phat triên tâm lý tre tuổi mẫu giaon nhỡy. Tâm lý hoc tre em. Tac giả: Nguy ễn Thị Ánh Tuy ết [3] http://www.tudiendanhngon.vn. [4]. Diến đàn baon dân tri. 20