Tài liệu Skkn một số biện pháp quản lý,chỉ đạo công tác thư viện góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở trường tiểu học thiệu hòa

MỤC LỤC NỘI DUNG A. MỞ ĐẦU: I. Lý do chọn đề tài II. Mục đích nghiên cứu III. Đối tượng nghiên cứu IV. Phương pháp nghiên cứu B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN I. Cơ sở lý luận về công tác quản lý, chỉ đạo thư viện ở trường Tiểu học II. Thực trạng công tác chỉ đạo hoạt động thư viên ở trường Tiểu học hiện nay III. Giải pháp và tổ chức thực hiện Biện pháp 1: Biện pháp 2: Biện pháp 3: Biện pháp 4: Biện pháp 5: Biện pháp 6: Biện pháp 7: IV. Hiệu quả của các biện pháp. C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ I. Kết luận II. Kiến nghị TRANG 1 2 2 2 2 3 4 9 10 10 11 15 16 17 17 19 20 1 A. MỞ ĐẦU I. Lý do chọn đề tài Ngày nay, khoa học công nghệ phát triển với tốc độ nhanh và quy mô rộng lớn. Mỗi quốc gia đều nhận thức rõ hơn vai trò có tính chất quyết định của nhân tố con người. Giáo dục và đào tạo đảm nhận trọng trách đào tạo những con người lao động mới, đáp ứng nhu cầu phát triển xã hội, phù hợp với nền kinh tế tri thức. Có thể nói, chưa bao giờ giáo dục lại được đặc biệt chú ý như hiện nay. Toàn Đảng, toàn dân ta thực sự quan tâm đến giáo dục, coi "GD & ĐT là quốc sách hàng đầu, Nhà nước và xã hội phát triển giáo dục, nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”. Sự quan tâm đó được thể hiện rõ trong các báo cáo chính trị của Đảng. Đảng khẳng định "Phát triển GD & ĐT là một trong những động lực thúc đẩy công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế và bền vững". Ngày 04 tháng 11 năm 2013, Ban Chấp hành Trung ương khoá XI ban hành nghị quyết số 29 – NQ/TW về “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng Xã hội Chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”. Trong văn kiện Đại Hội Đảng lần thứ XII, kế thừa quan điểm chỉ đạo của nhiệm kỳ trước, Đảng ta đưa ra đường lối đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, xác định đây là một kế sách, quốc sách hàng đầu, tiêu điểm của sự phát triển, mang tính đột phá, khai mở con đường phát triển nguồn nhân lực Việt Nam trong thế kỷ XXI, khẳng định triết lý nhân sinh mới của nền giáo dục nước nhà “ dạy người, dạy chữ, dạy nghề” Trong những năm qua, sự nghiệp GD & ĐT của nước ta đã phát triển đem lại những kết quả bước đầu rất quan trọng trong chiến lược phát triển giáo dục. Tuy nhiên trong quá trình phát triển, giáo dục nước nhà đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức và còn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập. Điều đó đòi hỏi toàn ngành cần cố gắng nhiều hơn nữa về mọi mặt trong đó có đổi mới quản lý chỉ đạo công tác thư viện. Thư viện trường học là một trong những bộ phận góp phần đảm bảo chất lượng giáo dục. Tổ chức tốt hoạt động thư viện trường học chính là tạo điều kiện nâng cao chất lượng GD & ĐT trong giai đoạn hiện nay. Việc đưa hoạt động thư viện trường học vào nề nếp, nâng cao hiểu biết kiến thức, nâng cao văn hoá đọc cho cán bộ giáo viên và học sinh góp phần nâng cao chất lượng giáo dục là thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm học. Vì vậy chỉ đạo công tác thư viện ở trường Tiểu học là hết sức cần thiết và cấp bách nhằm đáp ứng với nhu cầu xã hội trong xu thế hội nhập và phát triển của đất nước ta hiện nay. Tài liệu về biện pháp quản lý chỉ đạo công tác thư viên còn nghèo nàn, những tài liệu nghiên cứu sâu về vấn đề này quá ít, kinh nghiệm về công tác quản lý chỉ đạo thư viện ở trường Tiểu học Thiệu Hòa hầu như chưa có. 2 Chính vì những lý do trên, tôi đã tìm tòi, nghiên cứu và áp dụng"Một số biện pháp quản lý, chỉ đạo công tác thư viện góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở trường Tiểu học Thiệu Hòa”. II. Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu "Cán bộ quản lý chỉ đạo công tác thư viện ở trường Tiểu học" nhằm tìm ra những biện pháp hữu hiệu nâng cao chất lượng công tác thư viện, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở trường Tiểu học. III. Đối tượng nghiên cứu:Biện pháp chỉ đạo công tác thư viện ở trường Tiểu học Thiệu Hòa - Thiệu Hóa, Thanh Hóa IV. Phương pháp nghiên cứu: 1.Phương pháp nghiên cứu lý luận, phân tích tổng hợp lí thuyết 2. Phương pháp nghiên cứu thực tế 2.1. Phương pháp quan sát 2.2. Phương pháp điều tra 2.3. Phương pháp lấy ý kiến 2.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm 3. Phương pháp hỗ trợ Phương pháp thống kê. B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM I. Cơ sở lý luận về công tác quản lý, chỉ đạo thư viện ở trường Tiểu học. 1)Vai trò của thư viện nhà trường đối với hoạt động dạy học Như chúng ta đã biết thư viện nhà trường là tổ chức có nhiệm vụ su tập, tàng trữ, bảo quản, giới thiệu, phổ biến, cho mượn tất cả các loại ấn phẩm, tạo điều kiện cho cán bộ, giáo viên, học sinh, nhân viên trường Tiểu học đến đọc sách, báo, tìm kiếm thông tin cần thiết cho học tập, công tác và đời sống. Thư viện trường Tiểu học là thư viện trường học, thuộc thư viện khoa học chuyên ngành GD & ĐT, nằm trong hệ thống thư viện chung và thực hiện nghiêm chỉnh những văn bản quy phạm pháp luật về công tác thư viện của Nhà nước. Đồng thời thư viện trường Tiểu học phải đáp ứng những điều kiện phục vụ giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh ở trường Tiểu học theo quy định ở Điều 47, Điều 48 - Điều lệ trường Tiểu học (Ban hành kèm theo Thông tư số 41/2010/TT-BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo). Thư viện trường Tiểu học còn một nhiệm vụ quan trọng là tổ chức cho HS theo từng loại đối tượng được mượn SGK, góp phần đảm bảo tất cả các HS đều có SGK để học tập, tổ chức tủ sách lưu động đưa đến các điểm trường. Mỗi trường Tiểu học có một thư viện bao gồm: Kho sách, phòng đọc cho HS, cho GV với đầy đủ các phương tiện cần thiết như tủ, giá, hộp thư mục, bàn ghế,... 3 2) Nội dung công tác thư viện trong nhà trường Thư viện nhà trường là nơi xây dựng, bảo quản, sử dụng ( tổ chức cho giáo viên và học sinh mượn và đọc) sách, báo. Thư viện nhà trường góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên cũng như học tập của học sinh. Thư viện còn là nơi tích cực tham gia vào việc bồi dưỡng chính trị và xây dựng nếp sống văn hoá, phát triển văn hoá đọc cho mọi thành viên trong nhà trường. Với học sinh Tiểu học nhu cầu đọc sách của các em rất lớn, vậy các em đọc sách ở đâu? Chúng ta hiểu rằng không đâu bằng thư viện nhà trường. 3)Tuyên ngôn của IFLA/UNESCO Thư viện trường học là một phần không thể thiếu của quá trình giáo dục. Nó cung cấp các dịch vụ học tập, sách và các nguồn tư liệu khác tạo điều kiện cho các thành viên của trường học trở thành những người biết suy nghĩ quyết đoán và biết sử dụng các dạng thông tin khác nhau một cách hiệu quả. Thư viện trường học là một cơ quan truyền thông của nhà trường hoạt động hướng tới các mục tiêu sau: - Phát triển học vấn, kiến thức thông tin, văn hóa, việc dạy và học. - Hỗ trợ tăng cường các mục tiêu giáo dục. - Phát triển và duy trì ở trẻ em thói quen và hứng thú trong việc đọc, nghiên cứu và thói quen đến thư viện trong suốt cuộc đời của trẻ. - Tạo cơ hội để người đọc có kinh nghiệm trong việc tạo ra và sử dụng thông tin để có kiến thức, hiểu bài, làm giàu trí tưởng tượng và thư giãn. - Hỗ trợ cho học sinh kỹ năng nghiên cứu và thực hành trong đánh giá và xử lý thông tin, không phụ thuộc vào hình thức, khuôn khổ hay môi trường truyền thông hoặc hình thức giao tiếp trong cộng đồng. - Giúp học sinh tiếp cận với các nguồn thông tin địa phương, khu vực, quốc gia, toàn cầu và tạo cơ hội để học sinh tiếp cận với các ý tưởng, kinh nghiệm và quan điểm đa dạng. - Tổ chức các hoạt động nhằm khuyến khích khả năng nắm bắt thông tin nhạy bén và hiểu biết về văn hóa, xã hội. - Cộng tác chặt chẽ với học sinh, giáo viên, các nhà quản lý và phụ huynh nhằm thực hiện nhiệm vụ của trường học. - Đề cao quan điểm cho rằng tự do trí tuệ và sự tiếp cận thông tin là cần thiết đối với quyền công dân và cuộc sống trong xã hội bình đẳng. - Khuyến khích việc đọc, khai thác các nguồn lực và dịch vụ của TVTH đối với tất cả các thành viên trong cũng như ngoài trường học. 4) Quan điểm của Đảng và nhà nước ta về công tác thư viện trong nhà trường Chính vì thư viện trường học có vai trò quan trọng như trên nên Đảng và nhà nước ta luôn quan tâm đến công tác thư viên trong trường học. Điều đó thể hiện qua các hệ thống văn bản của Đảng, nhà nước và của ngành dọc. Trường tồn cùng thời gian, những văn bản chỉ đạo đó thể hiện Đảng, Nhà nước và Bộ GD & ĐT rất kiên định mục tiêu phát triển thư viện cũng như phát triển giáo dục. Chúng ta cùng 4 điểm lại một số văn bản của các cấp lãnh đạo. Ngày 9/7/1990 Bộ GD & ĐT đã ban hành Quyết định số 659/QĐ về "Tiêu chuẩn thư viện trườngTiểu học" để các nhà trường xác định rõ phải xây dựng thư viện nhà trường như thế nào cho đáp ứng được với yêu cầu đặt ra cho Giáo dục hiện tại. Ngày 10/7/1990 Bộ GD & ĐT lại ra thông tư "Hướng dẫn thực hiện phương thức phát hành sách giáo khoa và tổ chức thư viện trong các nhà trường phổ thông". Ngày 6/11/1998 Bộ GD & ĐT ban hành QĐ số 61/1998/QĐ/BGD&ĐT. V/v: “ban hành quy chế và tổ chức, hoạt động thư viện trường phổ thông”. Ngày 02 tháng 01 năm 2003, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành quyết định số 01/2003/QĐ-BGD&ĐT về “Tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông”. Ngày 28 tháng 01 năm 2004, Bộ Giáo dục và Đào tạo lại ban hành quyết định số 01/2004/QĐ-BGD&ĐT về sửa đổi bổ sung quyết định 01/2003/QĐBGD&ĐT,..... Bộ đã cung cấp cho tất cả các nhà trường đầy đủ phương tiện dạy học. Thư viện các nhà trường đã đủ sách, báo, tài liệu. Theo triết học "Lượng đổi dẫn đến chất đổi". Có nghĩa là khi đã được trang bị đầy đủ cho thư viện nhà trường đòi hỏi phải thay đổi cách chỉ đạo thư viện nhà trường. Chính vì vậy cần đổi mới cách chỉ đạo thư viện ở trường Tiểu học. Thay đổi tức là xoá bỏ toàn bộ cái cũ thay vào đó là cái hoàn toàn mới, tức là quản lý mang tính khoa học, tính cụ thể và mang tầm chiến lược lâu dài và phải chú ý tới hiệu quả công việc chứ không còn mang tính hình thức như trước đây nữa. Có như vậy thì công tác thư viện mới mang lại hiệu quả cao trong giáo dục. Để đảm bảo được những yêu cầu trên đòi hỏi GD & ĐT phải có những đổi mới phù hợp với thực tiễn của xã hội cũng như thực tiễn phát triển của đất nước. Xuất phát từ thực tế đó Bộ GD & ĐT đã tiến hành đổi mới một số khâu đột phá trong quá trình giáo dục. Một quan điểm quan trọng trong đổi mới lần này là trọng tâm hướng vào người học, tức là học sinh phải tự học, tự nghiên cứu để chiếm lĩnh tri thức dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Bộ đã đưa vào thử nghiệm mô hình trường học mới Việt Nam VNEN và ban hành Thông tư số 30/2014/TT- BGDĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 về đánh giá học sinh Tiểu học. Theo thông tư, ngoài việc hình thành kiến thức cho học sinh, giáo viên còn phải chú trọng hình thành phẩm chất và năng lực cho người học. II. Thực trạng công tác chỉ đạo hoạt động thư viện ở trường Tiểu học hiện nay. a) Thực trạng chung - Cách học từ xa xưa nay ăn đậm vào tiềm thức của mỗi học sinh,đó là không tự mình tìm hiểu bất cứ một vấn đề nào mà hầu như tất cả đều trông chờ vào thầy cô. - Trong những năm trước đây hầu hết ở các nhà trường Tiểu học đều không có cán bộ thư viện mà đều là cán bộ thư viện kiêm nhiệm. Do vậy trình độ cũng như năng lực còn nhiều hạn chế. Bên cạnh đó là tâm lý coi thư viện chỉ là nơi cất giữ 5 tài liệu,SGK và các tài liệu khác liên quan đến nhà trường chứ không phải là nơi để học sinh, giáo viên, cán bộ công nhân viên của nhà trường đến tham khảo. Do vậy cũng phần nào ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục. Đặc biệt, hiện nay mặc dù một số trường đã được biên chế cán bộ thư viện chuyên trách, được đào tạo cơ bản qua trường lớp, nhưng cũng còn tồn tại khá nhiều bất cập. Đời sống của cán bộ thư viện còn nhiều khó khăn. Cán bộ thư viện khi được biên chế, tuyển dụng vào các trường học làm công tác thư viện, được hưởng mức lương khởi điểm nếu đem so sánh với giá cả thị trường hiện tại thì mức thu nhập như vậy có thể nói là còn quá thấp. Điều đó dẫn đến hiệu quả công việc của cán bộ thư viện chưa cao bởi khi cuộc sống chưa đảm bảo thì thời lượng đầu tư cho công việc còn chưa được nhiều, ắt hiệu quả phục vụ còn thấp. Ngoài lương ra cán bộ thư viện không có một khoản thu nhập nào khác.Vậy làm thế nào để thu nhập của cán bộ thư viện được nâng cao hơn nhằm khuyến khích cán bộ thư viện yên tâm công tác và góp sức mình vào nâng cao chất lượng giáo dục, đó là điều băn khoăn trăn trở của không riêng gì ngành giáo dục mà là nỗi trăn trở của các cấp, các ngành trong quá trình đổi mới giáo dục giai đoạn hiện nay. - Tuy nền kinh tế phát triển nhưng đất nước ta vẫn là một nước nghèo trong khu vực và trên thế giới, nền kinh tế xuất phát điểm là một nước với nền nông nghiệp lạc hậu. Đời sống của nhân dân mặc dù đã được nâng lên nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là sự chênh lệch về kinh tế giữa các vùng miền còn khá cao do điều kiện tự nhiên dẫn đến. Chính vì vậy việc đầu tư cho giáo dục ở các vùng miền còn rất khác nhau về mức độ cũng như quy mô, kéo theo là quan niệm chưa hoàn toàn đúng đắn về công tác giáo dục và đào tạo ở nhiều nơi. Công tác xã hội hoá giáo dục ở những vùng kinh tế khó khăn còn rất nhiều hạn chế. Nơi nào công tác xã hội hoá giáo dục còn chưa lan rộng trong mọi tầng lớp quần chúng nhân dân thì ở đó nếu việc đầu tư của Nhà nước chưa kịp thời ắt cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy và học sẽ còn thiếu thốn. Hiển nhiên ở những nơi đó thư viện nhà trường cũng sẽ chưa được đầu tư đúng mức và công tác chỉ đạo thư viện của Ban giám hiệu ở nơi đó còn gặp rất nhiều khó khăn. Khi công tác xã hội hoá giáo dục chưa lan rộng thì việc xây dựng mô hình xã hội hoá công tác thư viện sẽ chưa bàn tới được. Cơ sở vật chất chưa được đầu tư một cách cơ bản thì ở đó sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giáo duc. Chính vì vậy điều kiện kinh tế xã hội cũng đã tác động không nhỏ đến công tác chỉ đạo thư viện ở trường Tiểu học. - Thư viện nói chung, thư viện trường Tiểu học nói riêng là một bộ phận thuộc nhà trường. Do vậy phụ thuộc vào quỹ đất hiện có của đơn vị mình mà các nhà trường bố trí khu nhà cho thư viện. Nói đến thư viện, trước khi chưa có quy định chung về thư viện thì thư viện của các nhà trường muôn hình, muôn vẻ vì nó là các khu nhà tận dụng của nhiều phòng khác nhau khi các phòng đó được đưa đến phòng mới thì "nghiễm nhiên" nó được dành cho phòng thư viện. Từ khi có công 6 văn hướng dẫn về xây dựng thư viện chuẩn thì thư viện các nhà trường đã được quan tâm chú ý. - Trong những năm gần đây, “văn hóa đọc” có chiều hướng đi xuống trầm trọng. Khi cần một thông tin gì trong học tập, công việc mọi người thường vào mạng để tìm kiếm, sau đó lãng quên luôn chứ không tìm đọc sách, báo và các tài liệu tham khảo với mục đích tích lũy kiến thức, tích lũy nghiệp vụ. Với giáo viên và học sinh Tiểu học nói chung và học sinh trường Tiểu học Thiệu Hòa nói riêng thì sự tìm kiếm thông tin, tri thức khi đến phòng đọc lại càng hạn chế. Việc sử dụng các loại tài liệu hiện có trong thư viện vẫn chưa được thường xuyên. Đầu năm giáo viên cùng học sinh đến mượn sách giáo khoa cùng sách giáo viên để phục vụ cho công tác giảng dạy của lớp mình phụ trách. Nếu bỗng dưng cán bộ giáo viên đến thư viện tìm tài liệu tham khảo thì đó sẽ là trước tiết thao giảng hoặc kiểm tra hoạt động nhà giáo - Khi đến phòng đọc thì việc giữ ổn định trật tự với học sinh Tiểu học là hết sức khó khăn do đặc điểm tâm lý lứa tuổi. Mặt khác, thư viện ở trường Tiểu học chủ yếu là sự đầu tư của Nhà nước, là các nguồn tài liệu, sách, báo đều do cấp trên bổ sung hàng năm dựa vào nguồn kinh phí của ngân sách. Nguồn tài liệu trong thư viện còn nghèo nàn. Việc bổ sung nguồn tài liệu hàng năm là việc làm không riêng gì của cán bộ nhà trường mà là trách nhiệm chung của tất cả các ngành. Cần huy động tất cả các thành phần xã hội cùng tham gia vào công tác thư viện và công tác thư viện là trách nhiệm chung của tất cả các cán bộ giáo viên, nhân viên trong nhà trường. b)Thực trạng việc chỉ đạo hoạt động thư viện ở trường Tiểu học Thiệu Hòa – Thiệu Hóa - Thanh Hoá *Đặc điểm tình hình địa phương - Đây là một xã thuần nông của huyện Thiệu Hóa, nằm cách trung tâm huyện 11 km về phía Tây, kinh tế còn nhiều khó khăn. Toàn xã được chia làm 6 thôn với diện tích tự nhiên khoảng 655,7ha; tổng số dân khoảng 6231 người. - Mấy năm trở lại đây, nền kinh tế của xã đã có chuyển biến. Đời sống nhân dân ổn định hơn, văn hoá giáo dục có sự phát triển, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ngày càng được giữ vững. Nhưng công tác xã hội hoá giáo dục còn hạn chế, việc đầu tư cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy và học còn chưa kịp thời. Vì vậy thư viện nhà trường chưa được đầu tư đúng mức và nó chưa có tác dụng cộng hưởng nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. *Tình hình nhà trường + Về đội ngũ: Tổng số cán bộ giáo viên: 17 đồng chí Cán bộ quản lý: 03 Đại học: 12 Cao đăng: 4 7 THSP: 1 - Ban giám hiệu đều có trình độ đại học sư phạm, tuổi đời còn trẻ, năng lực công tác cũng như năng lực chuyên môn khá vững vàng. Bên cạnh đó là đội ngũ cốt cán, các tổ khối trưởng nhiệt tình tham gia các hoạt động khác ngoài hoạt động chuyên môn.Trường có 12 lớp với số lượng học sinh 358 em, thực hiện giảng dạy đủ các môn học theo quy định của Bộ GD & ĐT. - Bên cạnh đó trường Tiểu học Thiệu Hòa gặp rất nhiều khó khăn trong công tác thư viện. Nhà trường thiếu cán bộ thư viện, thiết bị đã nhiều năm. Cơ sở vật chất thiếu thốn. Trong. những năm qua, nhà trường đã vươn lên khắc phục khó khăn. Tuy vậy, để làm bất cứ điều gì phải mang tính đồng bộ thì hiệu quả mới cao. Thư viện nhà trường chủ yếu là sách, tài liệu được cấp. Nhà trường hàng năm có mua sắm bổ sung nhưng còn ít do điều kiện tài chính. Thư viện có các danh mục sau: TT Tên tài liệu, tạp chí Số lượng 1 Sách giáo khoa các khối 494 cuốn 2 Sách tham khảo 514 cuốn 3 Sách nghiệp vụ 507 cuốn 4 Sách thiếu nhi 241 cuốn 5 Báo GD - TĐ 1 đầu báo 6 Toán tuổi thơ 1 đầu báo 7 Văn học tuổi trẻ 1 đầu báo 8 Giáo dục Tiểu học 1 đầu báo - Tổng diện tích dành cho thư viện: 28 m2 Trong đó: + Phòng đọc sách: 16m2 + Kho sách: 12 m2 - Bàn ghế phòng đọc: đủ 15 chỗ ngồi đọc. - Giá treo, tủ sách, giá để sách chưa đủ, chưa khoa học. - Nếu trước kia thư viện lúc nào cũng đông người đến đọc tài liệu và tham khảo thì hiện nay con số đó giảm đi rất nhiều do “văn hoá đọc” đang xuống dốc. Mặt khác các phương tiện công nghệ thông tin phát triển nhanh như: truyền hình, điện thoại, internet, ... làm cho con người giảm khả năng hứng thú đọc sách. Một số giáo viên có thể ngồi một chỗ truy cập thông tin cần thiết trên mạng và sử dụng nó như một thông tin chính thống làm cho việc quản lý dạy học gặp nhiều khó khăn. Chính điều đó cũng ảnh hưởng rất nhiều trong công tác chỉ đạo thư viện ở trường Tiểu học Thiệu Hòa. Muốn chỉ đạo đồng bộ thì thư viện nhà trường cần được đầu tư theo kịp với sự phát triển của công nghệ thông tin. Cơ sở vật chất nghèo nàn không theo kịp, không có cán bộ thư viện, thiết bị, điều đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác chỉ đạo của cán bộ quản lý. - Đối tượng phục vụ ở đây là học sinh Tiểu học, hơn nữa lại là học sinh ở vùng nông thôn. Mặc dù trình độ dân trí đã được nâng lên, xong để học sinh có thói quen 8 đến phòng đọc của nhà trường thì quả là một vấn đề cần bàn nhiều. Trong thời đại bùng nổ thông tin, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc giải trí đến với các em rất nhanh nhạy. Các em ham mê phim Hàn Quốc, các trò chơi game trên mạng hơn là đọc sách. Nhưng cái khó cơ bản là thói quen trong cách nghĩ của một bộ phận giáo viên và học sinh. Ngại tìm và nghiên cứu tài liệu tại thư viện. Thể hiện ở số liệu điều tra như sau: Số GV mượn sách thường xuyên: 25 % Số GV đọc sách thường xuyên: 30 % Số HS mượn sách thường xuyên: 30 % Số HS đọc sách thường xuyên: 20 % III. Giải pháp và tổ chức thực hiện: Qua nghiên cứu thực tiễn và lý luận của công tác chỉ đạo thư viện ở trường Tiểu học của chúng tôi. Bằng kinh nghiệm quản lý của bản thân và học hỏi ở bạn bè đồng nghiệp. Qua hệ thống thông tin, sách báo, tôi đã mạnh dạn áp dụng một số nội dung và biện pháp sau và đã phần nào mang lại kết quả như mong muốn. Biện pháp 1: Tham mưu với UBND xã tu sửa, xây dựng phòng thư viện. . Trong những năm qua trường Tiểu học Thiệu Hòa có 14 phòng cao tầng, trong đó có 12 phòng dùng để học văn hóa, 1 phòng học âm nhạc, tiếng Anh, 1 phòng làm thư viện và thiết bị. Trường có một khu nhà cấp 4 hư hỏng. Cuối năm 2015, phòng Giáo dục và Đào tạo về kiểm tra, tư vấn về xây dựng cơ sở vật chất để UBND huyện, sở Giáo dục và Đào tạo kiểm tra công nhận lại chuẩn I cho trường. Năm học 2015 - 2016 số lớp 1 tăng thêm 1 lớp. Để có đủ số phòng học và một số phòng chức năng theo quy định, đảm bảo cho chất lượng dạy học đạt kết quả cao, ngay từ đầu năm, tiếp thu ý kiến tư vấn của lãnh đạo và chuyên viên phòng giáo dục và Đào tạo, Tôi cùng Hiệu trưởng nhà trường gặp gỡ đại diện ĐU, HĐND, UBND tham mưu, trao đổi và làm tờ trình lên Đảng ủy, HĐND, UBND đề nghị tu sửa khu nhà cấp 4 đã hư hỏng làm một số phòng chức năng và thư viên Nhà trường. Được sự đồng thuận của lãnh đạo địa phương, UBND xã tiến hành tu sửa, xây dựng khu nhà cấp 4 hư hỏng thành một khu phòng khang trang sạch đẹp bao gồm 4 phòng. Trong 4 phòng đó, 2 phòng được sử dụng cho công tác thư viện, 1 phòng đọc có diện tích 35,25m2; kho sách 15m2. Trong phòng đọc được trang bị 12 bộ bàn ghế dành cho giáo viên và học sinh đến đọc. Phòng đọc được trang trí đúng quy định, hợp chuẩn với nhiều biểu bảng khoa học, đẹp mắt, sinh động. Kho sách có đầy đủ tủ, giá đựng sách. Trong điều kiện kinh tế địa phương còn nhiều thiếu thốn, đây được xem như là một thành công lớn trong công tác tham mưu của BGH nhà trường. * Kết luận: Công tác tham mưu của Ban giám hiệu nhà trường có vai trò quan trọng, đặc biệt là về vấn đề cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học. Nếu BGH trăn trở, có những tham mưu đúng, trúng thì sẽ được sự đồng thuận cao của lãnh đạo địa 9 phương, có được sự đầu tư đúng mức cho giáo dục. Chất lượng giáo dục trong nhà trường được nâng cao. Biện pháp 2: Nâng cao nhận thức về công tác thư viện cho đội ngũ giáo viên, học sinh và quần chúng nhân dân. Đây không phải là vấn đề mới nhưng hết sức khó khăn, bởi cái đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi con người, để xoá bỏ nó đi không phải là vấn đề ngày một ngày hai, mà đó là cả một quá trình lâu dài và vô cùng khó khăn. Tuy đời sống kinh tế đã được nâng lên nhưng làm thế nào cho mọi người hiểu được vai trò của thư viện trong quá trình đổi mới giáo dục của nước nhà? Đó là vấn đề còn nhiều lúng túng đối với đội ngũ quản lý giáo dục cấp thấp. Nâng cao nhận thức bằng cách nào? Tuyên truyền ra sao? Lồng ghép nó như thế nào? Đối tượng nào cần chú trọng hơn? Đối tượng nào có thể tuyên truyền nhanh chóng hơn? Hàng loạt câu hỏi đặt ra trong đầu. Thế là tôi tham mưu với hiệu trưởng lên một kế hoạch để tuyên truyền. - Trước hết là kêu gọi các lực lượng như Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh họp triển khai các văn bản, nghị quyết, thảo luận về các tiêu chí của thư viện. Bàn những việc cần làm để nâng cao vai trò của thư viện giúp nâng cao chất lượng giáo dục. - Lên lịch phân công nhiệm vụ rõ ràng, giải thích về vị trí, vai trò, nhiệm vụ của thư viện đối với sự nghiệp giáo dục của nhà trường. - Ban giám hiệu có kế hoạch tuyên truyền sâu rộng trong quần chúng nhân dân bằng nhiều hình thức khác nhau như : + Thông qua các cuộc tiếp xúc cử tri để tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước và những quy định về một trường chuẩn, một thư viện chuẩn. Mỗi cán bộ giáo viên là những thành viên tuyên truyền tích cực vì lúc này họ đã hiểu rất rõ vai trò của thư viện. + Thông qua họp phụ huynh học sinh để tuyền truyền kêu gọi sự hỗ trợ và đóng góp của nhân dân. Việc làm này không những là trách nhiệm mà còn gắn liền với lợi ích của con em mình trong quá trình học tập rèn luyện và tu dưỡng ở nhà trường.. * Kết luận: Có nhận thức đúng về vai trò của công tác thư viện thì cán bộ, giáo viên và phụ huynh học sinh sẽ tham gia vào các hoạt động một cách tích cực và có hiệu quả cao. Đây cũng là động lực thúc đẩy quá trình giáo dục phát triển.  Biện pháp 3: Ban giám hiệu nhà trường "ghé chân" vào vị trí nhân viên thư viện, thiết bị Do nhà trường không có nhân viên thư viện, thiết bị biên chế cũng như hợp đồng, năm học 2015 - 2016 nhà trường gặp rất nhiều khó khăn trong công tác thư viện, thiết bị. Để giải quyết những khó khăn đó, BGH họp bàn và thống nhất phân công 2 đồng chí phó hiệu trưởng phụ trách quản lý 2 mảng thư viện và thiết bị "ghé chân" vào vị trí nhân viên thư viên, thiết bị. Tôi được hiệu trưởng phân công "ghé chân" vào công tác thư viện. Đây là một khó khăn rất lớn đối với tôi bởi vì thứ 10 nhất tôi không có nghiệp vụ thư viện. Thứ hai với thực trạng nhà trường nhiều năm không có nhân viên thư viện, thiết bị, một số năm chỉ hợp đồng ngắn hạn nên thư viên nhà trường thiếu bàn tay chăm sóc của nhân viên thư viện. Thư viện không được trang trí theo quy định. Hồ sơ, sổ, sách trong thư viện bị thất lạc nhiều, sắp xếp thiếu khoa học, đầu sách thiếu chủng loại, nghèo nàn. Làm thế nào để hoàn thành nhiệm vụ hiệu trưởng giao phó và để công tác thư viện trong nhà trường có hiệu quả cao đó là câu hỏi luôn đặt ra trong đầu tôi. Tôi bắt tay vào công việc: Ban đầu tôi đến trường Tiểu học Thiệu Chính để học hỏi đồng chí thư viện, thiết bị một số loại hồ sơ thư viện và cách làm các loại hồ sơ đó. Tiếp theo tôi cùng đồng chí phó hiệu trưởng phụ trách thiết bị đến trường Tiểu học Thiệu Tâm để tham quan, tham khảo cách trang trí phòng thư viên, thiết bị và học hỏi một số cách làm biểu bảng trong phòng thư viện, thiết bị. Một khâu rất quan trọng trong công tác thư viện là làm kỹ thuật sách và phân loại sách. Để có thể hoàn thành khâu này tôi tham mưu với hiệu trưởng mời nhân viên thư viện, thiết bị trường Tiểu học Thiệu Tâm về trường Tiểu học Thiệu Hòa hướng dẫn chúng tôi một số kỹ thuật trong công tác thư viện, thiết bị, vào các buổi chiều. Tôi học hỏi, tiếp thu cách phân loại đầu sách, làm kỹ thuật sách và một số công việc khác trong công tác thư viên. Sau 10 ngày trực tiếp học hỏi, tiếp thu chúng tôi bắt tay vào làm. Sau một thời gian thư viện nhà trường đã hoàn thiện từ việc trang trí đến cách làm kỹ thuật sách và một số công việc khác. Kết quả thể hiện ngày 09 tháng 3 năm 2016, Sở Giáo dục và Đào tạo về kiểm tra công nhận chuân cho trường Tiểu học Thiệu Hòa nhận xét về công tác thư viện với nhiều ưu điểm. * Kết luận: Nếu chúng ta nổ lực cố gắng, làm việc có trách nhiệm thì chúng ta sẽ vượt qua mọi khó khăn. Việc tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ có vai trò rất quan trọng trong công tác giáo dục. Dù gặp rất nhiều khó khăn trong công tác thư viện, đặc biệt là về nghiệp vụ thư viện nhưng BGH đã “ghé chân” vào vị trí nhân viên thư viện. Kết quả mang lại thật đáng mừng.  Biện pháp 4: Thực hiện công tác xã hội hoá thư viện Cũng như công tác xã hội hoá giáo dục thì công tác xã hội hoá thư viện cũng phải được thực hiện với quy mô và hình thức tương tự như vậy để mang lại hiệu quả cao nhất. Ban giám hiệu nhà trường phối hợp với các cơ quan, các tổ chức chính trị, kinh tế, xã hội lên kế hoạch tuyền truyền cho họ hiểu được chủ trương đó và việc xây dựng thư viện hiệu quả cao. Thông qua các cuộc họp, các buổi giao lưu hoặc các ngày lễ lớn ở trong năm làm thế nào để các tổ chức xã hội hiểu đ ược nếu như đổi mới giáo dục như hiện nay mà thư viện không được đầu tư đúng mức thì việc đổi mới giáo dục mới chỉ ở trên giấy tờ còn thực tế chưa đạt được bao nhiêu để tranh thủ sự giúp đỡ của các tổ chức. Các tổ chức xã hội cùng với nhà trường xây dựng thư viện bằng nhiều hình thức khác nhau như ủng hộ tiền, sách, báo, truyện, 11 sách tham khảo và cơ sở vật chất, ... BGH lập chương trình hoạt động, kế hoạch đầu tư, củng cố, phát triển theo thời gian quy định. Căn cứ vào các văn bản quy định hàng năm, BGH làm tờ trình lên cơ quan có thẩm quyền kế hoạch bổ sung thư viện dựa trên nguồn kinh phí hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước dành cho giáo dục. Có những giải pháp giải trình về kế hoạch phát triển giáo dục của địa phương, sự phát triển về quy mô cũng như sự phát triển về chất lượng, dẫn đến nhu cầu cần phải được nâng cấp thư viện, trong đó có việc bổ sung kinh phí nhằm duy trì đảm bảo cho sự phát triển của thư viện. Do kinh phí hàng năm dành cho thư viện còn quá khiêm tốn, Trong khi đó việc đòi hỏi cần bổ sung các loại tài liệu cũng như sách báo hàng năm cho thư viện là rất lớn. Ban giám hiệu đã huy động được các lực lượng tham gia vào quá trình xây dựng thư viện. Cũng như xã hội hoá giáo dục, huy động mọi ngành, mọi tổ chức cơ quan cùng tham gia vào công tác xã hội hóa thư viện, xây dựng thư viện. Việc hỗ trợ vào xây dựng thư viện của các lực lượng bằng nhiều hình thức khác nhau như ủng hộ nguồn kinh phí, hiện vật như bàn ghế, tủ đựng tài liệu, sách báo, truyện tranh,...Huy động bằng cách nào? Ban giám hiệu đã tranh thủ sự hảo tâm của các tổ chức, lực lượng ngoài nhà trường. Tuyên truyền vận động cho mọi tổ chức, mọi lực lượng ngoài nhà trường cùng tham gia vào việc đóng góp kinh phí vào xây dựng thư viện nhà trường. Huy động nguồn sách báo từ bên ngoài. Đây cũng là một nguồn bổ sung vào thư viện nhà trường. Phối hợp với khuyến học, mặt trận, viết thư kêu gọi sự ủng hộ, quyên góp sách cho thư viện đến các chi hội khuyến học, dòng họ khuyến học, từng khu, từng ban ngành trong xã, sự hỗ trợ của các tổ chức, các hội, các cơ quan kinh tế, nguồn đóng góp của học sinh. Đặc biệt là kế hoạch xây dựng "Tủ sách vàng" bằng cách mỗi học sinh sau khi hoàn thành chương trình Tiểu học, để nhớ lại quãng thời gian học dưới mái trường, có thể lưu niệm lại trường một cuốn sách mà em cho là quý nhất đối với bản thân. Cuốn sách đó đã giúp em nhiều trong học tập và tu dưỡng, để các bạn học sinh khoá sau có thể có điều kiện được đọc lại những cuốn sách đó. Rồi phong trào "Góp phần cuốn sách nhỏ đọc nghìn cuốn sách" cũng được phụ huynh và học sinh nhiệt tình hưởng ứng. Trong năm học, chúng tôi đã tìm hiểu, liên hệ và tuyên truyền vận động tới tổ chức " nhóm chia sẻ trách nhiệm xã hội " do ông Nguyễn Quang Thạch đứng đầu và bà Nguyễn Thị Thu - Việt Kiều tại Đức là cộng tác. Được sự hảo tâm, giúp đỡ của nhóm, trường chúng tôi đã được tài trợ 6 tủ sách gồm 176 cuốn với nhiều chủng loại khác nhau. Đây là thành công lớn trong công tác thư viên năm học 2015 - 2016 của nhà trường. Sách tài trợ được phân làm 2 nhóm cơ bản sau: 1. SÁCH THIẾU NHI: Nhà xuất bản Kim Đồng, Dân Trí, Giáo dục STT Tên sách Số Tác giả lượng 1 Hòn đảo phía chân trời 2 Trần Nhuận Ninh 12 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên Đảo giấu vàng Cuộc phiêu lưu của Tom Bác sĩ Apôlit Hoàng tử bé Không gia đình Cụ rùa Harriet Những tấm lòng cao cả Hai vạn dặm dưới biển Túp lều bác Tôm Thời thơ ấu của các thiên tài Những chuyện hay viết cho thiếu nhi Cánh buồm đỏ thắm Những chuyện hay viết cho thiếu nhi Từ làng sen Hươu cao cổ chim bồ nông và tôi Những người tí hon Ba giai - Tú xuất Con cá sấu khổng lồ Cô bé quàng khăn đỏ Giỏi toán lớp 5 Nhà thông thái Tiếng Anh Tiểu học Dép thông minh lớp 3 Em thích giỏi Tiếng Việt Em thích giỏi Toán 4 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 7 2 1 1 2 2 2 2 2 1 2 2 6 2 1 1 28 Em thích giỏi Tiếng Việt 3 29 Chơi vui đố lạ lớp 5 2 30 Chơi vui đố lạ lớp 4 2 31 Em thích giỏi Tiếng Việt lớp 5 2 32 Dép thông minh lớp 5 2 33 Dép thông minh lớp 4 - 120 câu đố 2 Trần Nhuận Ninh Trần Nhuận Ninh Trần Nhuận Ninh Trần Nhuận Ninh Trần Nhuận Ninh HECTORMALOT HECTORMALOT HECTORMALOT HECTORMALOT HECTORMALOT HECTORMALOT Nguyên Hương Nguyên Hương Tô Hoài Sơn Tùng ROALĐAHL ROALĐAHL ROALĐAHL ROALĐAHL ROALĐAHL Phạm Đình Thực - Hải Đăng Phạm Đình Thực - Hải Đăng Phạm Đình Thực - Hải Đăng Phạm Đình Thực - Hải Đăng Ng - Việt Long - Hà Diệp Hoa Phạm Đình Thực - Lê Quang Lâm Ng-Việt Long - Vũ Thanh Phương Ng-Việt Long - Vũ Thanh Phương Ng-Việt Long - Vũ Thanh Phương Ng-Việt Long - Vũ Thanh Phương Ng-Việt Long - Vũ Thanh Phương Ng-Việt Long - Vũ Thanh Phương 13 2. SÁCH THAM KHẢO: Nhà xuất bản Kim Đồng, Dân Trí, Giáo dục STT Tên sách Số Tác giả lượng 1 Những gương mặt không thể nào quên 2 Nguyễn Quốc Tín 2 Ba ngày ở nước tí hon 2 Nguyễn Quốc Tín 3 100 câu chuyện về chiến tranh thú vị 4 RICK - BAYR 4 Những cuộc phiêu lưu của người thích 2 MAIBA TABAN đến 5 Những cách thông thường để sinh tồn 1 DOMINIC UTTON 6 Học cách làm người 3 DOMINIC UTTON 7 Những cách để trở nên thông minh hơn 2 HELEN GREATHEAD 8 Bác của chúng ta 2 Bích Thuận 9 Người bạn tốt nhất 4 HILARY - DEREIRA 10 Mỗi người là một kho tàng 4 Mai Hà Uyên 11 Bí kíp giúp bạn thích đọc sách 2 Mai Hà Uyên 12 Cánh buồm đỏ thắm 1 Mai Hà Uyên 13 Cờ vua những bài học đầu tiên 2 Lương Trọng Minh 14 Cùng khám phá công nghệ 2 DENNY SMITH - LORRIE MACK 15 Bảng cửu chương mở rộng 1 CAROI VORDE RMAN 16 Giải toán thật dễ 9 - 10 tuổi 4 CAROI VORDE RMAN 17 Khoa học thật dễ 9 - 11 tuổi 4 CAROI VORDE RMAN 18 Khoa học thật dễ 7 - 9 tuổi (T1) 4 CAROI VORDE RMAN 19 Khoa học thật dễ 7 - 9 tuổi (T2) 4 CAROI VORDE RMAN 20 Giải toán thật dễ 8 - 9 tuổi 7 CAROI VORDE RMAN 21 Bí ẩn bên trong bộ não 2 ROBERTWINSTON 22 Hướng tới tương lai 4 GERRY BAILEY 23 Sáng chế công cụ 2 GERRY BAILEY 24 Thế giới mở rộng 2 GERRY BAILEY 25 Đồng tiền những bài học đầu tiên 2 GERRY BAILEY 26 Đồng tiền sức mạnh của chi tiêu 4 GERRY BAILEY 27 Nghề quản lý tiền 2 GERRY BAILEY 28 Lịch sử đồng tiền 4 GERRY BAILEY 29 Thời đại bùng nổ ý tưởng 4 GERRY BAILEY 30 Kỹ thuật thưở ban sơ 4 GERRY BAILEY 31 Máy móc dưới nước 6 GERRY BAILEY 32 Những kỳ tích y học 2 GERRY BAILEY 33 Các nhà phát minh vĩ đại 2 GERRY BAILEY 14 34 35 36 37 Kể chuyện Bác Hồ Theo chân Bác Khoa học về cơ thể người Cờ vua hãy chơi để chiến thắng 2 2 2 4 Hoàng Nguyên Cát Tố Hữu TAMES - CRACKNELL CAIRE SUMMERSCALF * Kết luận: Trong các nhân tố tạo nên sự phát triển của giáo dục thì công tác xã hội hóa giáo dục có vai trò vô cùng quan trọng. Xã hội hóa thư viện cũng là hoạt động nằm trong xã hội hóa giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Biện pháp 5: Trang bị thêm cơ sở vật chất, xây dựng nề nếp sinh hoạt, thói quen văn hoá thư viện của nhà trường. Khi đã xây dựng được mọi điều kiện của thư viện nhà trường theo quy định của một thư viện chuẩn, tức là điều kiện cần và đủ đã sẵn sàng nhưng không xây dựng được nền nếp sinh hoạt, thói quen văn hoá thư viện thì điều đó có nghĩa là hiệu quả giáo dục chưa được cộng hưởng. Vậy xây dựng thói quen sinh hoạt, nền nếp thư viện tốt sẽ khai thác thư viện một cách có hiệu quả. - Xây dựng nội quy thư viện: Ban giám hiệu đã căn cứ vào các văn bản pháp quy về công tác thư viện, điều kiện cụ thể của thư viện nhà trường cũng như thực trạng cán bộ, trình độ dân trí, văn hoá phong tục tập quán của địa phương để xây dựng nội quy thư viện. Khi xây dựng nội quy thư viện nhà trường, Ban giám hiệu đã chú ý tới các điều kiện sau để xây dựng nội quy thư viện. + Nội quy phải đảm bảo sao cho các tiêu chí rõ ràng, cụ thể, dễ thực hiện, những quy định không trái với các văn bản, mang tính khả thi cao. Sau khi đã xây dựng nội quy thư viện, Ban giám hiệu tổ chức ban hành để cán bộ giáo viên, nhân viên và học sinh trong nhà trường nắm rõ được nội quy và tổ chức thực hiện. Nội quy được đánh máy rõ ràng và phóng to dán ngay cửa ra vào của thư viện để mọi người khi ra vào thư viện có thể thấy ngay. Vì vậy nội quy thư viện đã đi sâu vào tiềm thức của mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên và mỗi cá nhân học sinh. Nó trở thành thói quen sinh hoạt thư viện, hạn chế được thói quen cũng như lề lối làm việc tuỳ tiện của cán bộ giáo viên cũng như của học sinh và nhân viên trong nhà trường khi vào thư viên. - Phát triển văn hóa đọc nhằm phát triển tâm hồn, phát triển tầm cao văn hoá dân tộc. - Tuyên truyền, phản ánh các hoạt động hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam - Ngày 21/4 và ngày sách thế giới – Ngày 23/4 được tổ chức trong nhà trường và địa phương. - Tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh về ý nghĩa to lớn, tầm quan trọng của đọc sách đối với việc nâng cao kiến thức và kỹ năng, phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người; hướng tới xây dựng một xã hội học tập. 15 - Xây dựng và phát triển phong trào đọc sách trong nhà trường. - Tôn vinh giá trị của sách, khẳng định vai trò, vị trí, tầm quan trọng của sách trong đời sống xã hội; tôn vinh người đọc và những người tham gia sưu tầm, sáng tác, xuất bản, in, phát hành, lưu giữ, quảng bá sách. - Nâng cao trách nhiệm quản lý đối với việc xây dựng và phát triển văn hóa đọc. + Tổ chức các hoạt động đọc sách báo: Việc tổ chức cho bạn đọc đến với thư viện đọc sách báo là việc rất khó khăn đối với một thư viện ở một nhà trường đóng trên địa bàn nông thôn. Trong khi đó đầu sách báo ở thư viện chủ yếu là sách báo khoa học, các đầu sách báo văn nghệ đang còn ít, trong khi tâm lý lứa tuổi học sinh cấp Tiểu học là ham phim hoạt hình, ham chương trình chúng em tìm hiểu khoa học, ham truyện tranh, truyện kiếm hiệp mà trong thư viện nhà trường số lượng đó không phải là chiếm đa số. - Trong năm nhà trường đã đầu tư cho thư viện một máy tính có nối mạng. Thu hút học sinh đến với thư viện bằng cách kết hợp với Đoàn Đội trong nhà trường để đưa các em đến với thư viện với hình thức là trong tuần những em nào có nhiều thành tích trong hoạt động đội cũng như trong học tập các em được đến thư viện đọc truyện tranh, truyện kiếm hiệp, xem chương trình chúng em tìm hiểu khoa học, xem phim hoạt hình mang tính giáo dục cao. Như vậy sẽ khuyến khích được học sinh ham thích đến với thư viện dần dần sẽ tạo được thói quen, nền nếp văn hoá thư viện nhà trường. * Tổ chức các câu lạc bộ về sách với các hoạt động ngoại khóa... - Ngoài việc thu hút các em đến với thư viện cần tổ chức hoạt động ngoại khóa để tạo nề nếp sinh hoạt và thói quen văn hoá thư viện của nhà trường như kết hợp với Đoàn Đội tổ chức cuộc thi "Kể chuyện theo sách", tổ chức “Ngày hội đọc sách", “Kể chuyện theo chủ đề", "Thi đua đọc sách theo khối lớp", bằng nguồn kinh phí của nhà trường và nguồn kinh phí của Đoàn Đội để làm phần thưởng cho các cuộc Thi. * Kết luận: Thói quen văn hóa thư viện, văn hóa đọc từ lâu đã xuống dốc. Xây dựng hình thành thói quen văn hóa đọc, văn hóa thư viện được mọi người tham gia, hưởng ứng và mang lại kết quả cao đó là thành công của BGH nhà trường. Biện pháp 6: Tổ chức mạng lưới cộng tác viên tham gia công tác thư viện: - Trong năm học do thiếu cán bộ thư viện, thiết bị để thư viên hoạt động có hiệu quả, là người phụ trách công tác này tôi đã tổ chức mạng lưới cộng tác viên tham gia công tác thư viện. Hoạt động theo kế hoạch hoạt động của thư viện một cách ổn định nhằm tạo thêm nguồn nhân lực cho thư viện. Mạng lưới cộng tác viên bao gồm: * Các tổ trưởng của các khối lớp. * Các giáo viên chủ nhiệm các lớp. * Đại diện của các tổ chức trong nhà trường như : Đoàn TN, Công đoàn, Đội TNTPHCM, Ban đại diện hội cha mẹ học sinh. 16 - Sau khi đã lập được mạng lưới cộng tác viên, Bam giám hiệu đã phân công công việc cụ thể cho từng thành viên của mạng lưới cộng tác viên. Hướng dẫn cụ thể, tổ chức cho các thành viên của mạng lưới này hoạt động một cách nhịp nhàng và theo một kế hoạch nhất định, một chương trình mang tính ổn định. Mạng lưới cộng tác viên này sơ kết công tác hoạt động 2 lần/ năm vào cuối mỗi kỳ. Qua đó để đánh giá công tác trong thời gian vừa qua và đưa ra kế hoạch hoạt động cho thời gian sắp tới, bình bầu thành viên xuất sắc của mạng lưới cộng tác viên và đã có hình thức khen thưởng kịp thời để các cộng tác viên hoạt động tốt hơn nữa. * Kết luận: Phát huy nội lực của tập thể cán bộ giáo viên trong nhà trường là thể hiện năng lực lãnh đạo, quản lý của BGH. Nơi nào huy động được sự đồng lòng, đồng sức, phát huy hết năng lực làm việc của cán bộ giáo viên đặc biệt là đội ngũ cốt cán trong nhà trường nơi đó giáo dục phát triển mạnh. Biện pháp 7: Huy động nguồn nhân lực trong việc bảo quản tài liệu và trang thiết bị trong thư viện. - Chỉ đạo việc bảo quản thư viện: Tuy là một thư viện với quy mô nhỏ nhưng thư viện là nơi có nhiều sách báo và các loại tài liệu. Nên việc chống mối, mọt, ẩm mốc làm hỏng sách, báo cần được thực hiện thường xuyên. Phương tiện phòng, chữa cháy cần đầy đủ. - Nhà trường đã huy động nguồn nhân lực là toàn bộ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên của nhà trường vào công tác bảo quản thư viện. + Cứ một tuần, vào chiều thứ sáu, sau khi thực hiện giáo dục kỹ năng sống theo chủ đề cho học sinh, cán bộ giáo viên và nhân viên nhà trường tập trung dọn dẹp, sắp xếp thư viện nên thư viện luôn sạch sẽ, sắp xếp khoa học. + Ban giám hiệu huy động Đoàn thanh niên lao động cộng sản diệt mối, mọt, dọn ẩm mốc, dán mép sách, dọn vệ sinh khu thư viện, giá sách,...tháng một lần để thư viện luôn sạch sẽ, tài liệu, sách, báo được bảo quản tránh hư hỏng. * Kết luận: Ở địa phương kinh tế còn nhiều khó khăn, việc mua sắm, bổ sung tài liệu, trang thiết bị cho thư viện còn nhiều hạn chế. Vì vậy việc bảo quản thư viện hết sức cần thiết. Đây là biện pháp then chốt trong công tác phát triển thư viện. IV. Hiệu Quả của các biện pháp quản lý, chỉ đạo công tác thư viên mà tôi đã áp dụng. Sau một thời gian áp dụng những biện pháp trên vào công tác thư viện của nhà trường, Nhà trường đã thu được kết quả cao. Phòng thư viên được tu sửa khang trang, sạch đẹp, trang trí các biểu bảng khoa học, hợp chuẩn. Số lượng sách, báo trong thư viện tăng nhiều. Nhiều cuốn sách rất có giá trị được đưa vào thư viện. Các vật dụng phòng cháy, chữa cháy thiết yếu được trang bị đầy đủ cho thư viện nhờ sự ủng hộ nhiệt tình của lãnh đạo địa phương, đông đảo phụ huynh, cán bộ giáo viên, học sinh và mọi tầng lớp nhân dân trong xã. Đặc biệt là nhờ tấm lòng hảo tâm của nhóm "chia sẻ trách nhiệm xã hội" do ông Nguyễn Quang Thạch đứng đầu, thư viên đã được nhóm này tài trợ 176 cuốn sách quý và hay theo 17 chương trình "sách hóa nông thôn". Quyên góp và mua thêm được 904 cuốn sách trong chương trình "Tủ sách vàng". Trong đó có rất nhiều sách có giá trị, thuận lợi cho việc dạy và học của giáo viên và học sinh. Thư viện đã mua thêm được: 03 giá đựng sách, bàn ghế cho giáo viên và học sinh ngồi đọc được 25 chỗ, 01 bộ máy tính cho học sinh tìm hiểu khoa học. Đặt thêm được nhiều đầu báo giúp cho giáo viên và học sinh có tài liệu phong phú để tham khảo. Bây giờ thư viện xứng đáng là “người thầy thứ hai” của tất cả thành viên trong nhà trường. Các lượt đọc sách, mượn sách cũng tăng lên rõ rệt. Điều quan trọng hơn là thư viện đã phát huy tốt vai trò của mình. Chất lượng học sinh cao hơn rõ rệt, văn hoá đọc đã thực sự đi vào nề nếp của mỗi thành viên trong nhà trường. Thể hiện ở số liệu điều tra như sau: TT Tên tài liệu, tạp chí Số lượng 1 Sách giáo khoa các khối 1108 cuốn 2 Sách tham khảo 679 cuốn 3 Sách nghiệp vụ 620 cuốn 4 Sách thiếu nhi 532 cuốn 5 Báo GD - TĐ 1 đầu báo 6 Toán tuổi thơ 1 đầu báo 7 Phụ nữ Việt Nam 1 đầu báo 8 Văn học tuổi trẻ 1 đầu báo 9 Sức khoẻ đời sống 1 đầu báo 10 Giáo dục Tiểu học 1 đầu báo 11 Tạp chí cộng sản 1 đầu báo Về hiệu quả hoạt động thư viện: Số GV mượn sách thường xuyên: 70% Số GV đọc sách thường xuyên: 85% Số HS mượn sách thường xuyên: 70% Số HS đọc sách thường xuyên: 80% Như vậy qua lý luận và thực tiễn bản thân ngày càng nhận thức rõ vai trò rất quan trọng của thư viện trường Tiểu học. Đặc biệt là trong việc nâng cao chất lượng dạy và học, nâng cao văn hoá đọc cho giáo viên và học sinh. Thư viện chỉ có thể hoạt động tốt, phát huy hiệu quả cao khi nó trở thành sự nghiệp chung của mọi thành viên trong nhà trường. Để đảm bảo được vai trò đó của thư viện, cần có sự chỉ đạo rất cụ thể và khoa học của quản lý. Lãnh đạo nhà trường phải trực tiếp chỉ đạo hoạt động của thư viện, phải cử người có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ nhiệt tình và có trách nhiệm với công việc, được tiếp tục bồi dưỡng về nghiệp vụ thư viện, được tạo điều kiện làm việc để phát huy tính tích cực của thư viện đối với trường Tiểu học. Nhu cầu đọc của đông đảo giáo viên và học sinh ngày càng tăng. 18 Chứng tỏ mọi thành viên trong nhà trường đã nhận thức rất rõ vai trò của thư viện. Việc giám sát, kiểm tra các hoạt động của thư viện được thường xuyên như một nhiệm vụ chuyên môn trong nhà trường. Việc huy động các nguồn vốn, cơ sở vật chất cho thư viện ngày càng được nhiều hơn. Đúng là "Chỉ có sách và người thầy mới làm nên trường học". Nhà trường tổ chức các buổi giới thiệu sách cho học sinh đọc, tổ chức các cuộc thi cho các em như cuộc thi đọc, sưu tầm báo, quyên góp sách quý, sách hay, góp một cuốn sách đọc nghìn cuốn sách ... * Bài học kinh nghiệm - Muốn chỉ đạo công tác thư viện góp phần nâng cao kiến thức cho cán bộ, giáo viên và học sinh trong nhà trường cần làm công tác tư tưởng để mọi người hiểu và nhận thức đúng về vai trò của thư viên trong quá trình giáo dục. Vì chỉ có như vậy thì họ mới năng nổ, nhiệt tình và ủng hộ mình. Như Bác Hồ kính yêu đã từng nói "Khó vạn lần dân liệu cũng xong". - Tạo ra một bầu không khí làm việc nghiêm túc, khoa học, nhưng không cứng nhắc. Phải biết kết hợp linh hoạt và mềm dẻo các biện pháp chỉ đạo thì hiệu quả sẽ cao hơn. - Nghiên cứu kỹ các văn bản, các quy định của cấp trên để kịp thời triển khai và thực hiện. - Luôn huy động mọi tiềm năng của tập thể sư phạm và cộng đồng cho công tác xây dựng và phát triển cơ sở vật chất cho thư viện. - Công tác chỉ đạo thư viện của cán bộ quản lý trường Tiểu học rất quan trọng. Nếu quản lý không tốt các thông tin rác trên mạng sẽ làm hoen ố, lu mờ mặt mạnh của thư viện. Người cán bộ quản lý giỏi là người cán bộ quản lý xây dựng được một nề nếp sinh hoạt, thói quen văn hoá của thư viện nhà trường mình một cách văn minh và khoa học. C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ I. Kết luận Thư viện nhà trường có một vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Đặc biệt đối với sự nghiệp giáo dục của nước nhà trong giai đoạn hiện nay, trong bối cảnh Đảng và Nhà nước cùng nhân dân rất quan tâm tạo điều kiện cho công cuộc đổi mới giáo dục phổ thông trong đó có giáo dục Tiểu học- bậc học nền móng cho cả quá trình nhận thức của học sinh sau này. Qua nghiên cứu thực tiễn công tác chỉ đạo thư viện của cán bộ quản lý trường Tiểu học Thiệu Hòa, Chúng ta nhận thấy mỗi cán bộ quản lý chỉ đạo công tác thư viện trước hết cần phải nâng cao nhận thức về công tác thư viện cho đội ngũ giáo viên và học sinh. Bên cạnh đó phải chú trọng đến công tác đào tạo và bồi dưỡng cán bộ thư viện. Tuyên truyền cho mọi người dân hiểu và tham gia tích cực trong việc xây dựng cơ sở vật chất, mua sách báo trang thiết bị thư viện. Đổi mới cách thức đánh giá công tác thư viện. Cuối cùng việc quan trọng là phải xây dựng nề nếp sinh hoạt, thói quen văn hoá của thư viện nhà trường, phát triển văn hoá đọc. Có như vậy thì 19 thư viện nhà trường mới thực sự thành "Người thầy thứ 2" theo đúng nghĩa của nó. II. Kiến nghị và đề xuất - Cần biên chế đủ nhân viên thư viên, thiết bị cho các trường học, bởi họ là người được đào tạo nghiệp vụ thư viện, thiết bị, họ sẽ công tác có hiệu quả cao. Nếu nhà trường thiếu cán bộ thư viện thì cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên dù cố gắng rất nhiều, vất vả rất nhiều thì con đường thu lượm kết quả vẫn không ngắn. - Các cấp có thẩm quyền cần có chính sách nâng cao đời sống vật chất của cán bộ thư viện để họ đảm bảo cuộc sống và nhiệt tình hơn trong công tác. - Cần có hướng dẫn cụ thể hơn trong việc trang bị, đầu tư cơ sở vật chất và huy động các lực lượng cũng như các tổ chức xã hội cùng tham gia vào công tác thư viện của nhà trường. - Cần có những văn bản mang tính pháp quy hướng dẫn các cơ quan tổ chức có trách nhiệm trong công tác xây dựng thư viện trường Tiểu học và nó không phải là trách nhiệm riêng của bất cứ một cấp, một ngành nào mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội như công tác xây dựng cơ sở vật chất cho nhà trường. - Tổ chức các cuộc thi "Cán bộ thư viện giỏi" như tổ chức hội giảng hàng năm và đó cũng là một căn cứ để đánh giá cán bộ cho các nhà trường. Trên đây là các biện pháp quản lý, chỉ đạo công tác thư viện nhằm nâng cao hiểu biết kiến thức, nâng cao văn hoá đọc cho giáo viên và học sinh góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục. Do hạn chế về thời gian, nên sáng kiến kinh nghiệm của bản thân chắc chắn không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Kính mong được sự góp ý của Hội đồng khoa học các cấp để sáng kiến kinh nghiệm này được hoàn thiện hơn và có khả năng áp dụng trong toàn bậc học. Tôi xin chân thành cảm ơn! XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ . . . Thanh Hóa, ngày 30 tháng 3 năm 2016 Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Người thực hiện Đỗ Thị Nga 20