Tài liệu Skkn một số biện pháp quản lý để làm tốt công tác chủ nhiệm

Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ TRƯỜNG THPT LÊ HOÀN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TÊN ĐỀ TÀI MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỂ LÀM TỐT CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM Người thực hiện: Hà Thị Nguyệt Chức vụ: Giáo viên SKKN thuộc lĩnh vực : Quản lý MỤC LỤC. MỤC LỤC Mục 1. Mở đầu. 1.1.Lý do chọn đề tài. THANH HOÁ NĂM 2017 1.2.Mục đích nghiên cứu. Trang 3 3 3 1 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= 1.3.Đối tượng nghiên cứu. 1.4.Phương pháp nghiên cứu. 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2.1Cơ sở lí luận 2.2.Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng SKKN 2.3.Nội dung SKKN và các giải pháp 2.3.1.Các giải pháp thực hiện 2.3.2.Các biện pháp thực hiện 2.3.3.Nội dung thực hiên cụ thể 2.4. Hiệu quả của SKKN 3. Kết luận-Kiến nghị 3.1.Kết luận 3.2. Kiến nghị Tài liệu tham khảo Danh mục các đề tài SKKN đã được cấp Sở GD&ĐT đánh giá đạt từ loại C trở lên 3 3 3 3 4 4 4 5 5 17 18 18 18 19 20 1.MỞ ĐẦU 1.1 Lý do chọn đề tài. Trong những năm gần đây, Việt Nam đã hội nhập mạnh mẽ với thế giới bên ngoài.Bên cạnh những thành quả gặt hái được trong quá trình đó cùng với những giá trị tốt đẹp thì nhiều mặt trái của hội nhập cũng theo gót vào Việt Nam. Chính điều đó đã làm băng hoại, xói mòn nhiều giá trị tốt đẹp của dân tộc.Một trong những đối tượng dễ bị ảnh hưởng bởi các luồng văn hóa từ ngoài vào chính là 2 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= học sinh phổ thông. Đặc biệt trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin thì điều đó lại càng dễ dàng. Làm tốt công tác chủ nhiệm có ý nghĩa rất lớn trong quá trình giáo dục học sinh,nhất là trong giai đoạn hiện nay ,khi học sinh có thể tiếp cận thông tin từ những nguồn khác nhau và việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh đang trở thành nhu cầu cấp thiết.  2 Thực tế cho thấy có rất nhiều học sinh tốt, có ý thức, chịu học, …nhưng số học sinh chưa tốt cũng không ít. Bất cứ lớp học nào cũng có học sinh chưa tốt, học sinh hư, học sinh “lệch lạc” trong nhận thức vấn đề. Lớp học do tôi chủ nhiệm cũng không là ngoại lệ.Vậy làm thế nào để giáo dục học sinh lớp mình học tập ,rèn luyện phấn đấu tốt để sau này trở thành những con người có ích cho xã hội Những vấn đề trên đã làm tôi suy nghĩ rất nhiều. Khi nhìn lại quá trình làm công tác chủ nhiệm tôi thấy mình vẫn còn những hạn chế cần khắc phục. Điều đó làm cho tôi luôn suy nghĩ, tìm tòi để nâng cao khả năng làm công tác chủ nhiệm của mình. Nhiều biện pháp đã được tôi nghĩ đến và thử nghiệm. Và đến nay tôi đã bước đầu đạt được những thành công trong công tác chủ nhiệm. Tất cả những gì tôi tìm tòi và áp dụng thành công sẽ được tôi trình bày trong “MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỂ LÀM TỐT CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM ”. Những biện pháp này được tôi áp dụng từ năm học 2015 – 2016 và hoàn thiện ở năm học 2016-2017. 1.2. Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu đề tài này giúp cho bản thân tôi nâng cao được tay nghề làm chủ nhiệm, ngoài ra tôi cũng muốn trao đổi những kinh nghiêm này với đồng nghiệp để mỗi giáo viên ngày càng làm tốt chức năng ,nhiệm vụ của một GVCN lớp.Từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. 1.3.Đối tượng nghiên cứu: -Đề tài tập trung nghiên cứu và tổng kết về một số biện pháp quản lí để làm tốt công tác chủ nhiệm. 1.4. Phương pháp nghiên cứu: -Phương pháp phân tích ,tổng hợp, hệ thống các tài liệu lí luận có liên quan đến vấn đề nghiên cứu -Phương pháp quan sát sư phạm,điều tra bằng phiếu,thống kê -Phương pháp tổng kết kinh nghiệm 2.NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1 Cơ sở lí luận Giáo viên chủ nhiệm (GVCN) đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình giáo dục học sinh. Chính vì vậy, muốn làm tốt công tác chủ nhiệm, trước hết người GVCN cần nắm vững các nhiệm vụ của GVCN. Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp. GVCN ngoài các nhiệm vụ của một giáo viên được quy định chung tại khoản 1 điều 31 của Điều lệ trường trung học phổ thông còn có những nhiệm vụ sau: 3 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= a.Xây dựng kế hoạch các hoạt động giáo dục thể hiện rõ mục tiêu,nội dung,phương pháp giáo dục bảo đảm tính khả thi,phù hợp với đặc điểm học sinh, vói hoàn cảnh và điều kiện thực tế nhằm thúc đẩy sụ tiến bộ của cả lớp và của từng học sinh. b.Thực hiện các hoạt động giáo dục theo kế hoạch đã xây dựng. c.Phối hợp chặt chẽ với gia đình học sinh ,với các giáo viên bộ môn, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh,các tổ chức xã hội có liên quan trong việc hỗ trợ giám sát việc học tập ,rèn luyện,hướng nghiệp của học sinh lớp mình chủ nhiệm và góp phần huy động các nguồn lực trong cộng đồng phát triển nhà trường. d.Nhận xét ,đánh giá và xếp loại học sinh cuối kì ,cuối năm học;đề nghị khen thưởng và kỉ luật học sinh;đề nghị danh sách học sinh được lên lớp thẳng,phải kiểm tra lại,phải rèn luyện thêm về hạnh kiểm trong hè,phải ở lại lớp;hoàn chỉnh việc ghi sổ điểm ,học bạ. đ.Báo cáo thường kỳ hoặc đột xuất về tình hình của lớp với hiệu trưởng. 1 2.2 Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Trong quá trình làm công tác chủ nhiệm ,ở những năm trước tôi chưa đi sâu vào vấn đề chủ nhiệm mà chủ yếu tập trung vào chuyên môn. Chính vì vậy , ở những năm đó số học sinh trong lớp tôi chủ nhiệm tiến bộ về mặt đạo đức chưa nhiều, tôi chưa phát huy được vai trò trung tâm,khả năng tự quản của các em. -Vấn đề thực hiện nề nếp cũng như học tập của học sinh trong lớp còn yếu kém,nhiều em chưa tự giác,đối phó khi GVCN hoặc đoàn trường kiểm tra -Phong trào hoạt động đoàn thể còn trì trệ ,qua loa -Học sinh không hứng thú với các tiết sinh hoạt 15 phút,sinh hoạt cuối tuần -Ban cán sự lớp hoạt động cầm chừng,thụ động ,không hiệu quả. -Học sinh trong lớp chưa có ý thức tốt trong vấn đề đoàn kết ,gắn bó tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong học tập và rèn luyện,khả năng giao tiêp và kỹ năng sống còn nhiều hạn chế…Vì vậy không tạo được điểm nhấn nào nổi bật ở lớp chủ nhiệm, xếp loại của lớp về mọi mặt chỉ đạt khá. 2.3. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm và các giải pháp 2.3.1. Các giải pháp thực hiện Giáo dục là một quá trình lâu dài, trong đó người làm giáo dục phải áp dụng nhiều biện pháp, từ khâu tổ chức, giáo dục, đến tác động vào từng cá nhân và tập thể. Quá trình đó cũng không phải chỉ diễn ra trong một hay hai ngày mà là quá trình tác động lâu dài, như dân gian thường nói “mưa dầm thấm lâu” . Một số giải pháp mà tôi tập trung để làm tốt công tác chủ nhiệm : -Đặt ra mục tiêu phấn đấu cụ thể cho lớp ngay từ đầu năm học (tùy theo đặc Ví dụ :lớp đạt tiên tiến xuát sắc,nằm trong tốp 5 của trường -Lập kế hoạch cụ thể trong từng giai đoạn và xây dựng các biện pháp cụ thể để đạt đươc mục tiêu đã đặt ra 2.3.2.Các biện pháp tổ chức thực hiện -Tìm hiểu đối tượng học sinh -Hoàn thiện công tác tổ chức lớp 4 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= -Xây dựng tiêu chí thi đua -Giáo dục đạo đức thông qua tiết sinh hoạt chủ nhiệm -Kêt hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn -Kết hợp chặt chẽ với hội cha mẹ học sinh và gia đình học sinh -Kết hợp chặt chẽ với các tổ chức đoàn thể -Giáo dục học sinh chậm tiến -Sử dụng phương pháp giáo dục cá biệt và phương pháp tác động tập thể một cách linh hoạt. 2.3.3.Nội dung thực hiện: a.Tìm hiểu đối tượng học sinh: Trước ngày khai giảng, GVCN được BGH nhà trường phân công lớp chủ nhiệm . *Trước khi nhận lớp: GVCN tìm hiểu tình hình chung của lớp chủ nhiệm thông qua nhiều kênh thông tin khác nhau như: GVCN cũ, học bạ… Năm học 2015 – 2016, lớp tôi có 45 học sinh, gồm 27 học sinh nữ ,18 học sinh nam .Cả 45 học sinh là Đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh. Đầu năm học lớp có một số thuận lợi và khó khăn như sau: +Thuận lợi. - Được sự quan tâm của BGH, Đoàn và các tổ chức trong nhà trường. - Có một số học sinh có ý thức học tập tốt, nhiệt tình, năng động, … - Ban cán sự (BCS) lớp có năng lực, tinh thần trách nhiệm cao. - Lớp có tinh thần đoàn kết, không chia phe – nhóm. - Trong lớp có một số học sinh nhà gần trường … +Khó khăn. - Đa số học sinh nhà ở xa trường rất khó khăn trong việc đi lại. - Lớp có 1 học sinh có hoàn cảnh gia đình đặc biệt( không có bố,mẹ bị khiếm thị) nhiều học sinh có bố mẹ đi làm ăn xa phải sống với ông bà, hoăc sống tự lập. - Nhiều học sinh ý thức học tập chưa cao, còn ham chơi, thậm chí tham gia tệ nạn xã hội (cá cược, điện tử ). - Nhiều cha mẹ học sinh chưa quan tâm đến việc học của con em. - Môi trường xã hội xung quanh trường học tương đối phức tạp, làm ảnh hưởng không tốt đến học sinh. + Kết quả chất lượng hai mặt giáo dục ở năm học 2014 – 2015: Hạnh kiểm Học lực Tốt 22 Giỏi / Khá 18 Khá 18 TB 5/ TB 27 Yếu / Yếu / * Khi nhận lớp chủ nhiệm. 5 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= Sau khi có danh sách học sinh, GVCN cố gắng nhớ hết tên học sinh trong lớp. Đây là điều rất quan trọng. Bởi con người, ai cũng muốn mình là người quan trọng đối với người khác, là người được người khác tôn trọng. Việc giáo viên gọi tên các em học sinh ngay khi mới gặp nhau là biểu hiện của điều đó. Học sinh sẽ rất vui, bất ngờ vì việc này. Chính việc này sẽ giúp người giáo viên chủ nhiệm nhanh chóng để lại ấn tượng của mình trong các em. Điều quan trọng là các em cảm nhận được sự tôn trọng của GVCN đối với mỗi học sinh. Ví dụ: Khi BGH trao cho tôi danh sách lớp, tôi đã đọc đi đọc lại nhiều lần để nhớ tên của học sinh trong lớp. Khi vào lớp tôi gọi tên học sinh và cố gắng nhớ mặt các em được nhiều nhất . Sau đó tôi có thể gọi đúng tên khá nhiều học sinh nên các em đã rất thích thú về điều đó. Tiếp theo GVCN sẽ gặp những giáo viên chủ nhiệm cũ kết hợp với buổi học nội quy, buổi lao động đầu năm của các em để nắm bắt tình hình chung, tình hình của một số học sinh trong lớp (như học sinh giỏi, học sinh cá biệt, học sinh có hoàn cảnh đặc biệt…) Một hình thức tìm hiểu học sinh nữa cũng được tôi áp dụng khá hiệu quả đó là lập phiếu điều tra thông tin cá nhân của tất cả học sinh lớp chủ nhiệm. Qua đó GVCN sẽ định hình được đội ngũ BCS lớp ,phân loại học sinh cũng như đưa ra được biện pháp giáo dục học sinh phù hợp. Ví dụ:+ Sau khi nhận lớp, tôi đã gặp GVCN cũ. Qua đó tôi nắm được một số thông tin quan trọng về một số học sinh do tôi chủ nhiệm như sau: Học sinh trong lớp sống ở nhiều địa bàn khác nhau, có những học sinh nhà rất xa trường; trong lớp có , 1 học sinh nhà rất nghèo,không có bố-mẹ bị khiếm thị nên phải tự lo liệu cuộc sống va học tập; 7 học sinh có cha mẹ đang đi làm ăn xa, … +Tiếp theo tôi cho học sinh điền vào phiếu điều tra thông tin cá nhân do tôi soạn sẵn những thông tin cơ bản về sơ yếu lí lịch học sinh cho đến những thông tin khác mà tôi muốn tìm hiểu như năng khiếu,ước mơ,sở thích,bạn thân... Trên cơ sở những thông tin này, trước các hành vi ứng xử của học sinh, GVCN sẽ đưa ra được biện pháp xử lý phù hợp, có thái độ, lời nói đúng mực. Tránh được việc đụng chạm đến những vấn đề nhạy cảm của các em cũng như có thể động viên các em kịp thời. Khi mới nhận lớp GVCN không nên áp đặt ngay những quy định của lớp, buộc các em vào khuôn khổ ngay lập tức.Cần cho các em chút thời gian. Ví dụ: Ở lớp tôi chủ nhiệm hiện nay áp dụng nhiều quy định riêng của lớp như xếp hạnh kiểm theo thang điểm, vi phạm nội quy sẽ phải làm vệ sinh phòng học …Tất cả các biện pháp này đều áp dụng từ từ, điều quan trọng là tôi đã áp dụng nó đúng lúc. Chính vì vậy mà tôi đã được các em ủng hộ. b)Hoàn thiện công tác tổ chức lớp b.1- Bầu ban cán sự (BCS) lớp – chia tổ. + Cơ sở chọn BCS lớp – chia tổ. 6 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= Để bầu BCS lớp đạt hiệu quả - hoạt động tốt, GVCN tham khảo ý kiến của GVCN cũ bởi họ là người nắm rõ khả năng của các em học sinh. Một cán bộ lớp tốt phải là người năng động, nhiệt tình, biết sống vì tập thể, không ích kỉ, … cho nên khi chọn BCS lớp giáo viên cần chú ý đến tính cách của người học sinh mà mình chọn,hơn nữa cần chọn đúng nguồn để tránh phải thay đổi. Ở đầu năm học lớp có một buổi lao động, giáo viên cũng có thể quan sát những học sinh mà mình có ý định đưa vào BCS lớp. Trong khi các em lao động, giáo viên quan sát để đánh giá về ý thức, tác phong, khả năng phối hợp với các bạn khác. Đặc biệt trong giờ lao động, người giáo viên có thể sẽ chọn được một lớp phó lao động tốt. Khi quan sát, không nhất thiết là luôn có mặt ở bên lớp mà giáo viên nên quan sát học sinh từ xa vì khi đó thái độ, ý thức, khả năng và uy tín của các em mới thật sự bộc lộ. Ngoài ý thức trách nhiệm các thành viên trong BCS còn phải có năng lực tốt. GVCN có thể dựa vào học bạ để xem xét. Khi chọn BCS lớp, cố gắng bảo đảm ở mỗi địa bàn cư trú có một thành viên của BCS lớp. Làm được như vậy thì trong quá trình hoạt động giáo viên có thể để nắm tình hình các thành viên trong lớp thông qua các em. Ví dụ: Ở lớp tôi có lớp trưởng ở Phú Yên, lớp phó học tập ở Xuân Lai,bí thư ở Xuân Vinh, tổ trưởng tổ 1 ở Xuân Tân, tổ trưởng tổ 2 ở Thọ Thắng, tổ trưởng 3 ở Xuân Minh, … Vai trò của GVCN trong việc chọn BCS lớp rất quan trọng nhưng các thành viên trong lớp cũng có vai trò không kém. Vì vậy khi lựa chọn giáo viên cần căn cứ vào sự tín nhiệm của tập thể, điều này thể hiện qua việc bình bầu dân chủ đầu năm. Khi tiến hành chia tổ, GVCN cần tạo sự đồng đều trong tổ. Có nghĩa là mỗi tổ sẽ có các đối tượng học sinh có học lực, ý thức chấp hành nội quy khác nhau. Nói cách khác, mỗi tổ phải bảo đảm nhiều đối tượng: có học sinh yếu, học sinh giỏi, học sinh ở địa bàn xa – gần, có học sinh ngoan, học sinh cá biệt, … Làm được như vậy thì trong quá trình học tập các em có thể hỗ trợ nhau, nhắc nhở nhau trong học tập, trong lao động. Ví dụ: Lớp tôi đầu năm có 45 học sinh, tôi chia làm 3 tổ:Tổ 1 gồm 15 thành viên, có một số học sinh có học lực nổi bật như Hoàng Thị Lệ, Nguyễn Thị Vân, Nguyễn Văn Mạnh , …một số học sinh có ý thức chưa tốt như Nguyễn Văn Sơn, Nguyễn Văn Vĩnh … Tổ 2 gồm 15 học sinh, có 2 học sinh nổi bật về học lực là em Trịnh Trọng Hoàng, Trần Thị Ly; một số học sinh ý thức chưa tốt như Nguyễn Văn Hùng, Nguyễn Thị Linh... Trong quá trình chia tổ, tôi đưa học sinh mà mình dự định cho làm tổ trưởng vào tổ đó. + Tiến hành bầu BCS lớp. 7 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= Việc bầu chọn BCS lớp được tiến hành trong tiết sinh hoạt của tuần thứ nhất hoặc tuần thứ hai đầu năm học. Trước khi bầu, GVCN thông qua tiêu chuẩn của các chức danh được bầu. Ví dụ: Tiêu chuẩn của lớp trưởng: Học lực từ khá trở lên, hạnh kiểm tốt, năng động, nhiệt tình, có khả năng tổ chức, có uy tín với bạn trong lớp… Tiêu chuẩn của lớp phó học tập: học lực giỏi, nhiệt tình giúp đỡ bạn, tính tình hòa đồng, … Ở các chức danh khác giáo viên cũng đưa ra tiêu chuẩn tương tự. Sau khi thông qua tiêu chuẩn các chức danh, GVCN đề cử luôn chức danh lớp trưởng và các lớp phó. Ví dụ: Chức danh lớp trưởng: Nguyễn Đình Linh,Nguyễn Phương Nam Lớp phó học tập: Nguyễn Văn Mạnh,Hoàng Thị Lệ Lớp phó lao động: Nguyễn Thị Ngọc Anh, Đỗ Xuân Thành … Qua việc nêu tiêu chuẩn và đề cử thì các em học sinh đã định hình được những người mà mình sẽ chọn. Bây giờ cho các em tiến hành ứng cử, đề cử và tiến hành biểu quyết chọn BCS lớp. Chọn xong lớp trưởng và các lớp phó, GVCN cho các tổ tự bầu tổ trưởng trên cơ sở tiêu chuẩn đã đưa ra. Khi bầu tổ trưởng, giáo viên cũng nên định hướng cho các em. Kết quả bầu chọn BCS lớp ở lớp tôi như sau: Lớp trưởng: Nguyễn Đình Linh Lớp phó học tập: Hoàng Thị Lệ Lớp phó lao động: Nguyễn Thị Ngọc Anh Lớp phó văn – thể: Đỗ Thị Hoa Thủ quỹ: Nguyễn Thị Linh Tổ trưởng tổ 1: Nguyễn Thị Vân Tổ trưởng tổ 2: Nguyễn Thị Hà Tổ trưởng tổ 3: Lê Xuân Dương Là một trường học ở vùng nông thôn nên các vấn đề của lớp không nhiều nên tôi chỉ chọn tổ trưởng mà không chọn tổ phó. Thiết nghĩ đó cũng là điều hợp lí. Qua quá trình hoạt động của lớp, tôi thấy rằng BCS làm việc hiệu quả, được các thành viên trong lớp tôn trọng. Chính điều này là nhân tố tích cực giúp lớp tôi luôn hoàn thành nhiệm vụ và luôn nằm trong tốp 5 lớp dẫn đầu về thi đua giữa các lớp. + Phân công nhiệm vụ cho BCS lớp. BCS lớp là đại diện cho lớp, chịu trách nhiệm trước GVCN về toàn bộ hoạt động học tập, rèn luyện của lớp trong thời gian học. BCS lớp do tập thể lớp bầu ra, được GVCN quyết định công nhận. Nhiệm kì của BCS lớp là một năm. -- Cơ cấu của BCS lớp gồm: 1 lớp trưởng 3 lớp phó 1 thủ quỹ 3 tổ trưởng Ngoài ra còn có BCH chi đoàn gồm: 1 bí thư, 1 phó bí thư và 1 ủy viên. 8 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= -- Nhiệm vụ của lớp trưởng: Là người chịu sự điều hành, quản lí trực tiếp của GVCN. Lớp trưởng là người điều hành, quản lí toàn bộ các hoạt động của lớp và từng thành viên trong lớp. Theo dõi, đôn đốc lớp chấp hành đầy đủ và nghiêm chỉnh nội quy của trường, quy định của lớp. Thực hiện nề nếp tự quản trong lớp. Lớp trưởng là người thay mặt GVCN quản lí lớp, kịp thời nắm bắt thông tin của lớp, báo cáo cho giáo viên chủ nhiệm. Cuối tuần, trong tiết sinh hoạt chủ nhiệm, lớp trưởng tổng kết, đưa ra đánh giá, nhận xét về quá trình hoạt động của lớp. Trên cơ sở báo cáo của tổ trưởng, lớp trưởng xếp loại hạnh kiểm cho các thành viên trong lớp… Ví dụ: Nếu học sinh nào trong lớp nghỉ quá 2 ngày thì lớp trưởng sẽ báo với GVCN, báo cáo tình hình 15 phút đầu buổi… -- Nhiệm vụ của các lớp phó: + Lớp phó lao động: phân công, theo dõi, đôn đốc các thành viên trong lớp ở các buổi lao động. Theo dõi công tác trực nhật hàng tuần của các tổ, ý thức giữ vệ sinh của cá nhân các thành viên trong lớp. Cuối tuần báo cáo hoạt động lao động (nếu có), vệ sinh của lớp… + Lớp phó học tập: đôn đốc, nhắc nhở các thành viên trong lớp học tập. Giúp đỡ những học sinh yếu trong khả năng của mình. Kiểm tra bài cũ đối với các thành viên trong lớp ở 15 phút đầu buổi học… + Lớp phó văn – thể: chịu trách nhiệm về các hoạt động văn nghệ, thể dục – thể thao. Ví dụ: Em Đỗ Thị Hoa là lớp phó văn - thể. Khi nghe thầy Bí thư Đoàn trường thông báo là có Hội diễn văn nghệ chào mừng Ngày nhà giáo Việt Nam 20 – 11 thì em đã chủ động nắm bắt thể lệ, chủ đề, hình thức thi từ Ban tổ chức để thông báo cho lớp. Sau khi có ý kiến của GVCN thì em Hoa tập hợp các bạn có năng khiếu để tổ chức tập luyện … -- Nhiệm vụ của thủ quỹ: thu và quản lí các khoản quỹ của lớp, cuối tháng – cuối học kì – cuối năm báo cáo công khai hoạt động thu chi quỹ lớp. -- Nhiệm vụ của các tổ trưởng: phân công, theo dõi, đôn đốc các thành viên trong tổ làm trực nhật, vệ sinh. Theo dõi, báo cáo hoạt động hàng tuần của các tổ viên. Kiểm tra bài cũ các thành viên trong tổ ở 15 phút đầu buổi,… +Phát huy vai trò của BCS lớp. Trong những năm trước, khi làm công tác chủ nhiệm, tôi không chú ý đến vai trò của BCS lớp. Lớp trưởng, các lớp phó, các tổ trưởng chỉ là chức danh, không hoạt động đúng vai trò và chức năng của mình. Hay nói đúng hơn là chỉ mang tính hình thức. Chính vì vậy, GVCN phải làm nhiều việc của lớp, thêm vào đó mọi thành viên trong lớp không tiến bộ, đặc biệt là trong việc thực hiện nội quy. Giáo viên khó nắm tình hình lớp kịp thời. Một lớp học muốn tiến bộ, tự quản tốt thì vai trò của BCS lớp rất quan trọng. Các em cùng học chung một lớp, chung độ tuổi,chung tâm lý, … nên dễ nắm tình hình lớp, dễ hiểu nhau, … đó là điều kiện để lớp hoạt động tốt, giáo viên có thể nắm được tình hình lớp mà không phải ngày nào cũng trực ở lớp. 9 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= Vậy làm sao phát huy được vai trò của BCS lớp? Trước hết giáo viên phải tạo được thiện cảm và niềm tin, quan trọng hơn là dám tin và dám giao nhiệm vụ cho các em. Bên cạnh đó là sự định hướng và hướng dẫn của GVCN. Ví dụ: Để chào mừng Ngày nhà giáo Việt Nam 20 – 11, Đoàn trường tổ chức hội thi văn nghệ, tôi đã để cho các em tự chọn tiết mục để tham gia. Trong đó lớp phó văn nghệ là người tổ chức và chịu trách nhiệm. Tôi chỉ đóng vài trò là người hướng dẫn, tham gia ý kiến ở nội dung, cố vũ động viên các em, cho các em thấy ý nghĩa của việc tự mình tổ chức sẽ có lợi cho các em như thế nào. Cùng chung một lớp, chung độ tuổi, chung địa bàn cư trú nên học sinh thường hiểu nhau, nắm được thông tin của bạn mình. Các em có thể tâm sự với nhau những điều mà chúng khó tâm sự với GVCN. Vì vậy GVCN nên tận dụng ưu điểm này ở BCS lớp để nắm tình hình của các thành viên trong lớp. Không những thế, GVCN còn có thể “nhờ” các em giải quyết những vấn đề mà bản thân mình khó giải quyết. Ví dụ: Thông qua BCS lớp tôi có thông tin về học sinh như: Nguyễn Ngọc Ánh, Nguyễn Văn Công là những lao động chính trong nhà (nuôi lợn, thả cá), đây cũng là hai học sinh ham chơi điện tử ở nhà. Học sinh Nguyễn Ngọc Ánh có mẹ bị khiếm thị,hoàn cảnh rất khó khăn Tuy nhiên để làm được như vậy, GVCN phải có định hướng, hướng dẫn cho các em làm việc. Ví dụ : Lớp tôi có nhiều học sinh có học lực TB và có cả học sinh có học lực yếu nhưng lại không bao giờ hỏi thầy bộ môn, hỏi bạn dù không biết. Trong trường hợp này tôi cho lớp phó tập trung những học sinh khá giỏi các môn của lớp lại và định hướng cho các em cách giúp: có gắng gần gũi bạn và nhờ bạn làm một việc gì đó mà bạn thích; không ngại hỏi ý kiến bạn ở những bài tập mà bạn biết làm, từ từ chuyển qua trao đổi bài tập với nhau và khi bạn đã nhận sự giúp sức của mình thì luôn tạo cho bạn cảm giác là bạn tìm ra đáp số, … Đến giữa học kì I thì đa số những học sinh yếu đã mạnh dạn hỏi bạn, lớp học sôi động, đa số các thầy cô rất thích khi vào dạy ở lớp. Trong một lớp học thường học sinh học yếu, TB ít vì lí do từ năng lực mà phần nhiều do lười biếng, không học bài, làm bài ở nhà. Khi về nhà chủ yếu đi chơi, làm việc, cha mẹ không quan tâm – không quản lí con. Đối với những học sinh này nếu giáo viên chỉ động viên, bắt ép học bài hay xử phạt nhiều thì vấn đề không giải quyết được là bao. Trong trường hợp này, kết hợp với việc BCS lớp và những học sinh khá giỏi hỗ trợ cho các em thì GVCN giao cho BCS lớp việc giám sát học tập: kiểm tra bài cũ, bài tập làm ở nhà, … trong 15 phút đầu giờ. Việc này được làm hàng ngày, mọi thành viên trong lớp đều được tổ trưởng, lớp phó học tập kiểm tra. Nếu học sinh nào chưa thuộc bài, không làm bài thì cuối buổi sẽ phải ở lại học thuộc, làm bài dưới sự hướng dẫn, quản lý của BCS lớp xong rồi mới về. Nhưng để làm việc này thì trong kì họp phụ huynh đầu năm phải có được sự đồng ý của cha mẹ học sinh. 10 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= Cho BCS lớp giám sát việc học của các thành viên trong lớp, các em phải ở lại cuối buổi để hướng dẫn các bạn của mình còn có tác dụng làm cho BCS lớp ý thức trách nhiệm hơn đối với công việc mình làm. Ví dụ: Ở lớp, tôi đã áp dụng biện pháp này. Kết quả có nhiều khả quan, như em Bi, em Hùng, em Tú, em Dương, …ở lớp chú ý học bài, về nhà cũng chịu làm bài và đặc biệt trong lớp khi giáo viên kiểm tra bài cũ thì ít khi học sinh không thuộc bài. Tóm lại, nếu giáo viên chủ nhiệm biết phát huy vai trò của BCS lớp thì lớp sẽ hoạt động có nề nếp, GVCN dễ dàng nắm tình hình lớp hàng ngày. Khi để BCS lớp quản lí lớp, GVCN cần nhắc nhở các em cách ứng xử với các thành viên trong lớp để tránh tình trạng các em có những lời nói hoặc hành động xúc phạm bạn của mình. Nếu việc này xảy ra thì việc mất đoàn kết trong lớp là khó tránh khỏi. Khi quy trình này được tiến hành thì lớp học sẽ trở thành lớp tự quản (vì đa số các thành viên đã ý thức được vài trò của mình trong lớp) trong đó vai trò của BCS lớp rất lớn. Lớp tự quản không chỉ thể hiện ở những việc làm trên mà còn thể hiện ở tiết sinh hoạt chủ nhiệm( Có thể kiểm chứng qua các hoạt động của tiết sinh hoạt được trình bày ở phần sau). b2-Lập sơ đồ lớp học. Sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh tuy dễ nhưng sắp xếp như thế nào cho hiệu quả lại không dễ chút nào.Để lập sơ đồ lớp tốt, GVCN dựa vào các căn cứ sau: - Học lực của học sinh: xen kẽ học sinh yếu kém với học sinh khá giỏi. - Thể chất của học sinh: học sinh thấp ngồi trước, cao ngồi sau; mắt yếu ngồi gần bảng. - Nhiệm vụ của BCS lớp: tổ trưởng(lớp trưởng) thường ngồi giữa hoặc ngồi sau của tổ (lớp). - Ý thức của học sinh: học sinh nói chuyện nhiều, không chú ý học thì cho ngồi trước. Trên cơ sở các căn cứ đó, GVCN lập sơ đồ lớp sao cho phù hợp. Lập sơ đồ tổ chức lớp học theo căn cứ trên có tác dụng: - Giúp phát huy được vai trò của BCS lớp trong việc quản lý lớp học - Các em học tốt có thể hỗ trợ được cho những học sinh học còn yếu. - Những học sinh ở xa nếu có đi học muộn vào ngày mình trực nhật thì các bạn trong có thể hỗ trợ làm trực nhật kịp thời, … Nếu thấy bất hợp lí chỗ nào thì GVCN điều chỉnh kịp thời c ) Xây dựng tiêu chí thi đua của lớp. Một tập thể muốn hoạt động tốt, có nề nếp, …không chỉ dựa vào người chỉ huy mà còn cần có những nguyên tắc hoạt động của nó. Với một lớp học, ngoài những quy định chung đó của nhà trường cần có những quy định riêng của lớp được xây dựng trên cơ sở quy định chung của trường. Ở lớp tôi, ngay từ những tuần đầu của năm học GVCN cùng BCS lớp đã xây dựng “Tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm” cho từng thành viên trong lớp. 11 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= Tiêu chí đánh giá xếp loại được xây dựng trên cơ sở “Bảng thi đua” giữa các lớp của Đoàn trường. Sau khi xây dựng xong “Tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm”, trong tiết sinh hoạt chủ nhiệm, lớp trưởng tiến hành lấy ý kiến của các thành viên trong lớp để điều chỉnh cho hợp lý. Sau đó GVCN đưa ra quyết định cuối cùng. Việc lấy ý kiến của học sinh là rất quan trọng vì các em sẽ thấy mình được tôn trọng. Vì vậy, các em sẽ có ý thức tổ chức tốt hơn trong học tập. Ví dụ: Khi tiến hành lấy ý kiến của học sinh, các em có đề nghị về điểm số như sau: Nói tục, chửi thề từ - 3 tăng lên –5 Vô lễ với giáo viên từ - 7 tăng lên – 10 Vắng không phép từ - 2 giảm xuống –1 Điểm tốt từ + 1 tăng lên +2 Mẫu Bảng “Tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm HS”: -1 -1 -1 -2 -2 -5 - 10 TB/năm -3 -1 +2 -5 -3 -4 +2 -2 -1 - 10 -2 -1 -1 -3 Không mặc đồng phục Để tóc dài( với nam),nhuộm tóc Không sơ vin Đi muộn Vắng không phép Nói tục, chửi thề Vô lễ với giáo viên, người lớn Đánh nhau Làm việc riêng trong giờ học Lớp ồn Tiết A Không thuộc bài Không ghi bài Không làm bài tập về nhà Điểm tốt Không trực nhật Trực nhật chậm,bẩn Hút thuốc lá,uống rượu bia Viết, vẽ bậy lên bàn, lên bảng Vào muộn tiết học Tập trung chậm,không nghiêm túc trongbuổi sinh hoạt chung Bỏ giờ Sau khi thống nhất thang điểm, GVCN cho tổ chức thực hiện. Mỗi tổ trưởng có một cuốn sổ theo dõi các thành viên trong lớp dựa trên thang điểm đã thống nhất. Cuối tuần, vào tiết sinh hoạt chủ nhiệm, các tổ trưởng lên báo cáo trên bảng tình hình các thành viên trong tổ. Sau khi báo cáo xong, tổ trưởng sẽ 12 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= giải trình ý kiến của tổ viên (nếu có). Nếu ý kiến vượt quá nhiệm vụ của tổ trưởng thì lớp trưởng hoặc GVCN giải trình. Trên cơ sở báo cáo của tổ trưởng, lớp trưởng quy ra điểm rồi xếp loại hạnh kiểm trong tuần cho các thành viên trong lớp. Vào thứ bẩy của tuần cuối cùng trong tháng, GVCN họp cùng BCS lớp để xếp loại hạnh kiểm tháng cho học sinh trong lớp. Với việc xếp loại hạnh kiểm theo thang điểm như vậy thì việc đánh giá hạnh kiểm của học sinh là tương đối chính xác. Tuy nhiên có những vi phạm của học sinh là ngoài ý muốn của các em. Vì vậy trong quá trình thực hiện GVCN cần có cách xử lý phù hợp, nếu là trường hợp ngoài ý muốn thì không nên trừ điểm của các em nhưng cần chú ý để không bị học sinh nói dối. Những học sinh vi phạm, giáo viên cũng nên cho các em “lập công chuộc tội”. Nếu như đẩy các em vào đường cùng, không có điều kiện sửa sai thì dễ làm cho các em chán nản, thất vọng, mất động cơ để phấn đấu. Ví dụ 1: Trong thang điểm tôi có đưa ra trường hợp: - Trong tuần nếu bị hạnh kiểm loại TB hoặc khá nhưng đạt 3 điểm tốt và có ý thức sửa sai thì sẽ được nâng một bậc hạnh kiểm. - Trong tuần đạt 3 điểm tốt, không vi phạm nội quy thì được tuyên dương trước lớp và trước trường, … Ví dụ 2: Học sinh nghỉ học không phép, giáo viên tìm hiểu lí do, nếu nghỉ vì lý do chính đáng nhưng không kịp viết đơn thì chấp nhận cho các em nộp đơn vào ngày đi học sau đó. Một điều cần chú ý trong khi xử lí các hành vi phạm của học sinh nữa là phải tìm hiểu lý do dẫn đến những vi phạm của học sinh. Nếu cách xử lí không phù hợp với lý do, trừ điểm mà các em không “tâm phục khẩu phục” sẽ dễ dẫn đến thái độ bất mãn nơi các em. Ví dụ: Lớp có 2 học sinh thường xuyên đi học muộn là Nguyễn Văn Sơn và Nguyễn Thị Vân. Qua tìm hiểu tôi biết được rằng nhà của em ở xa trường Ở hai trường hợp này nếu không biết lí do mà cứ trừ điểm liên tục thì cứ thể đây là một trong những nguyên nhân nếu các em nghỉ học. Trong trường hợp này tôi thường hỏi lí do và ít trừ điểm nên càng về sau các em càng cố gắng. d)Giáo dục đạo đức thông qua tiết sinh hoạt chủ nhiệm: *Sinh hoạt 15 phút: GVCN phân công cụ thể từng cá nhân trong BCS phụ trách theo lịch cố định trong tuần.Ngoài nội dung bắt buộc theo quy định của Đoàn trường thì có thể đọc báo ,trao đổi,định hướng nghề nghiệp,tìm hiểu gương người tốt việc tôt hoăc gương vượt khó vươn lên trong học tập… *Sinh hoạt cuối tuần: Tùy từng tuần GVCN có thể tổ chức tiết sinh hoạt với sự phân bố thời gian hợp lí cho các hoạt động sau Hoạt động 1: Nhận xét đánh giá 13 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= 1. - Các tổ trưởng báo cáo lên bảng tình hình học tập của các thành viên trong tổ. Giải trình ý kiến của tổ viên (nếu có), nếu tổ trưởng không giải trình được thì lớp trưởng hoặc GVCN giải trình. - Lớp trưởng đánh giá nhận xét và đề xuất ý kiến (nếu có). Trên cơ sở báo cáo của tổ trưởng, lớp trưởng quy ra điểm rồi xếp loại hạnh kiểm tuần cho các thành viên trong lớp. - Nếu là cuối tháng thì lớp trưởng đọc luôn hạnh kiểm tháng cho cả lớp (đã được GVCN và BCS lớp họp xét vào tiết cuối của ngày thứ sáu cuối tháng). 2.- Giáo viên chủ nhiệm đánh giá nhận xét tình hình học tập trong tuần. - Đưa ra hình thức tuyên dương, phê bình, hình thức xử phạt đối với các hành vi tương ứng. 3.-Thủ quỹ báo cáo tình hình thu chi quỹ lớp trong tháng (hoạt động này chỉ diễn ra ở tuần cuối tháng). 4.- Lớp trưởng tổ chức cho lớp nêu ý kiến về việc dạy và học ở các môn học. - GVCN giải trình. 5.-GVCN thông báo kế hoạch tuần tiếp theo. Hoạt động 2:Sinh hoạt tập thể Tổ chức các hoạt động vui học,tìm hiểu kĩ năng sống… Cuối mỗi học kì hay mỗi năm có thể cho học sinh bộc bạch ươc mơ hoài bão của bản thân hay những vướng mắc,mong muốn đề xuất… Qua các bước hoạt động trong tiết sinh hoạt chủ nhiệm có thể thấy học sinh là trung tâm của tiết sinh hoạt còn giáo viên chỉ đóng vai trò là người tông kết vấn đề. e) Kết hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn: Thường xuyên tập hợp ý kiến của đồng nghiệp về lớp mình cũng như lớp khác,trao đổi với giáo viên bộ môn về các vấn đề cụ thể để tìm ra các giải pháp hiệu quả với từng vấn đề .Ngoài ra GVCN còn là cầu nối giữa học sinh với giáo viên có liên quan về công tác dạy va học của lớp. g) Kết hợp chặt chẽ với hội cha mẹ học sinh và gia đình học sinh: -Tổ chức tốt các cuộc họp phụ huynh thường kì -Trao đổi với phụ huynh qua điện thoại ,sổ liên lạc điện tử,khi cần thiết có thể mời phụ huynh đến trường trao đổi trực tiếp để giải quyết các vấn đề có liên quan đến học sinh lớp chủ nhiệm. -Liên hệ thường xuyên với BCH hội để hội phụ huynh nắm bắt kịp thời tình hình của lớp cũng như các kế hoạch của nhà trường nhằm tích cực hóa và nâng cao hiệu quả hoạt động của hội;mời phụ huynh tham gia các hoạt động chủ điểm hay ngoại khóa(như tư vấn tuyển sinh, du học ,lễ tri ân và trưởng thành,…) i) Kết hợp chặt chẽ với các đoàn thể GVCN phải chủ động nắm bắt kịp thời các kế hoạch hoạt động của đoàn thanh niên,công đoàn nhà trường để động viên,đôn đốc các em tham gia các phong trào mà nhà trường và các đoàn thể phát động một cách hiệu quả. k) Giáo dục học sinh chậm tiến 14 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= Để có thể giáo dục học sinh chậm tiến trước hết GVCN phải tìm hiểu lí lịch ,hoàn cảnh,tính cách ,điểm yếu ,điểm mạnh của học sinh đó.Để làm được điều này GVCN có thể thông qua GVCN cũ,học sinh trong lớp ,bạn bè và người thân của những học sinh chậm tiến.Từ đó GVCN phải gần gũi,lắng nghe học sinh giãi bày tâm tư nguyện vọng dể từ đó có biện pháp giáo dục phù hợp.Với học sinh chậm tiến cần kiên trì, giao việc phù hợp và khen ngợi kịp thời nếu học sinh đó có tiến bộ,biết tận dụng quan hệ bạn bè tốt của học sinh để tác động đến tâm tư tình cảm cũng như hành động của học sinh chậm tiến.Và một điều không thể thiếu đó chính là kết hợp tốt gia đình -nhà trường-GVCN Ví dụ: Em Hà Thị Minh là học sinh có có tư tưởng chán nản, bất cần,kết quả học tập thấp,, thích thì đi học không thích thì nghỉ. Em sống khép kín, ít nói chuyện, tôi cũng khó gần. Qua tìm hiểu tôi biết em Hà Thị Minh là học sinh có năng lực, bản tính hiền nhưng ở nhà cha mẹ bất hoà, Minh ở với bà. Trong trường hợp này tôi đã đến tận nhà em để động viên, em đã cởi mở hơn với tôi. Tôi làm cho em thấy em vẫn là người có ích ,quan trọng với mọi người bằng cách chủ động phân công cho em tham gia các hoạt động của lớp, cho dù đó chỉ là việc đi mua phấn ,photo tài liệu … hay động viên em lên bảng chữa bài tập nếu biết em có làm được. Ngoài ra tôi còn cử hai học sinh học tốt trong lớp thay nhau đến nhà giúp đỡ Minh học bài. Khi em có tiến bộ dù nhỏ tôi vẫn ghi nhận và khen ngợi kịp thời ,còn thông báo cho bà của em biết để động viên em thêm. Sau 2 tháng, ,tôi đã là người có thể tâm sự chia sẻ những việc mà em đang gặp khókhăn, em Minh đã có nhiều chuyển biến về tinh thần: vui vẻ, nói nhiều, điểm cao hơn và đặc biệt từ giữa tháng 11 có mong muốn được ngồi gần lớp phó học tập để được giúp đỡ nhiều hơn. Bà của Minh nói rằng: “Không biết sao bây giờ Minh thay đổi như vậy”. m) Phương pháp giáo dục cá biệt và phương pháp tác động tập thể. Người GVCN muốn làm tốt công tác chủ nhiệm phải biết vận dụng nhiều phương pháp giáo dục khác nhau trong đó có phương pháp giáo dục cá biệt và giáo dục tác động tập thể. *Phương pháp giáo dục cá biệt ở đây không nên hiểu là giáo dục học sinh cá biệt mà cần hiểu phương pháp giáo dục cá biệt là sự tác động tới từng cá nhân một cách chuyên biệt để đảm bảo tính phù hợp với đối tượng. Ví dụ: Cùng một biểu hiện có lỗi như nhau, nhưng có em phải phê bình nghiêm khắc, có em lại nhắc nhẹ, có khi nhắc chung chung, có lúc lại nhắc nhở riêng (trực tiếp), có khi phải tách học sinh ra khỏi tập thể để giáo dục riêng, … Thực chất của quá trình giáo dục cá biệt là vận dụng “Tâm lý học lứa tuổi” để giáo dục học sinh, xử lý các tình huống mà người giáo viên gặp phải trong dạy học nói chung và trong công tác chủ nhiệm nói riêng. Vận dụng phương pháp giáo dục cá biệt và giáo dục tập thể người giáo viên phải đo được mức độ hành vi, nắm được tâm lí chung của tập thể cũng như 15 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= tâm lý chung của cá nhân. Nếu không đáng khen mà khen quá lời cũng không nên, chỉ đáng nhắc nhở nhưng vì lẽ nào đó giáo viên cảnh cáo, phê bình gay gắt sẽ dễ làm cho học sinh chán nản, mất lòng tin, bi quan, … Để vận dụng phương pháp này hiệu quả, người giáo viên chủ nhiệm cần nắm được tâm lý của từng cá nhân trong lớp cũng như tâm lí – tính cách chung của học sinh lớp mình chủ nhiệm. Trên cơ sở đó việc chủ nhiệm sẽ hiệu quả hơn. Muốn hiểu tâm lý học sinh, giáo viên cần quan sát vào hoạt động thực tế của học sinh ở lớp học, cộng đồng, gia đình, …Nghiên cứu đặc điểm học sinh là việc làm hết sức quan trọng. Vì chỉ trên cơ sở hiểu biết từng em mới có khả năng phân loại nhóm theo các đặc điểm về học lực, tính cũng như hoàn cảnh. Ví dụ: Giáo viên có thể hiểu rõ tính cách của học sinh mình nếu chịu quan sát kĩ các em qua các buổi lao động, sinh hoạt chủ nhiệm, các buổi hội thao, … Điều đặc biệt quan trọng đối với giáo viên chủ nhiệm là bằng các biện pháp nghiên cứu, phân tích được nguyên nhân của các hiện trạng, đặc điểm của từng học sinh. Chỉ trên cơ sở biết được nguyên nhân dẫn tới các đặc điểm tâm lý của học sinh thì giáo viên chủ nhiệm mới có giải pháp tác động, giáo dục phù hợp, mang lại hiệu quả cao. Ví dụ 1: Đều là hiện tượng học yếu nhưng có em do trí tuệ chậm phát triển, có em do hoàn cảnh gia đình khó khăn, có em do phân tán tư tưởng trong quá trình tiếp thu bài, … Ví dụ 2: Trong lớp tôi, đầu năm học có hai học sinh có biểu hiện chán học, thường xuyên nghỉ học không phép, trốn tiết là em Minh và em Công. Qua tìm hiểu cùng với các thông tin từ BCS lớp có thể chỉ ra các nguyên nhân: Đối với em Minh chủ yếu do sự bất hòa trong gia đình, em Minh sống với bà. Em Công chán học do ham mê đá bóng và trò chơi điện tử, ở nhà gia đình không quản lý. Khi giáo viên đã nắm được nguyên nhân của hành vi thì trên cơ sở tâm lý – tính cách của học sinh giáo viên đưa ra biện pháp xử lý kịp thời với học sinh. Việc xử lý kịp thời các hành vi sai trái rất quan trọng. Nếu không xử lý kịp thời thì có thể dẫn đến những hậu qủa khó lường bởi tính hiếu thắng, muốn khẳng định mình của học sinh. Trong quá trình lý thì cần chú ý đến tính cách của học sinh để có biện pháp phù hợp, nếu không sẽ phản tác dụng. Ví dụ: Nếu một học sinh có lòng tự trọng cao thì không nên trách móc, bới tội trước lớp. Trong trường hợp này giáo viên nên gặp trực tiếp. Cách xử lý trên cũng phù hợp với học sinh có lỗi mà biết nhận lỗi và sửa, học sinh dễ “mủi lòng”. Trong trường hợp này giáo viên nên sử dụng nhiều câu biểu cảm, thể hiện thái độ, tâm trạng của chính mình. Trước học sinh lỳ lợm, bất cần đời thì biện pháp tốt nhất là tìm hiểu điểm yếu về tình cảm của đó, từ đó tác động trực tiếp. Những học sinh kiểu này giáo viên không nên la mắng, khiêu khích vì các em rất dễ làm liều. 16 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= Với học sinh có tính ganh đua thì nên khiêu khích, so sánh em đó với một học sinh Khi xử lý tình huống cần bảo đảm giữ được thể diện cho các em, làm cho học sinh thấy mình được tôn trọng nhưng cũng cần cho học sinh thấy sự nghiêm túc và cứng rắn của thầy. Điều quan trong trong việc vận dụng phương pháp giáo dục cá biệt là phải tìm hiểu nguyên nhân của hành vi, tính cách tâm lí, thái độ từ đó có biện pháp xử lý phù hợp. Trong xử lý cần tôn trọng nhân cách học sinh và phải cho các em thấy được điều này. * Phương pháp giáo dục tác động tập thể: Muốn phát huy hiệu qủa của phương pháp này,giáo viên chủ nhiệm trước hết phải là người có uy tín, có trách nhiệm, nắm vững đối tượng, xây dựng được tập thể học sinh thành một tập thể vững mạnh: + Đảm bảo quyền lợi, nghĩa vụ chung của từng thành viên của lớp. + Tổ chức những hoạt động chung để thực hiện mục tiêu. + Lớp có đội ngũ tự quản có uy tín, có trách nhiệm, có năng lực, bản lĩnh. + Có kỉ luật chặt chẽ, có qui định, nội qui phải rõ ràng, được mọi người tôn trọng và tự giác chấp hành. + Có dư luận tập thể lành mạnh, dư luận của tập thể là phản ánh sức mạnh, là bản lĩnh của mỗi thành viên. 2.4.Hiệu quả của SKKN Trên đây là một số biện pháp giúp làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp mà tôi đã thực hiện. Sau đây tôi xin nêu một vài kết quả đạt được để minh họa. *Duy trì sĩ số: Đầu năm lớp có 45 học sinh. Cuối năm có 45 học sinh, không giảm sĩ số. *Chất lượng hai mặt giáo dục cả năm Hạnh kiểm Học lực Tốt Khá TB Yếu 43 Giỏi 5/ 2 Khá 35 / TB 5 / Yếu / * Tham gia phong trào: - Lớp tham gia tất cả các phong trào do nhà trường cũng như các tổ chức phát động và đạt được một số kết quả như sau: 1. Giải khuyến khích cuộc thi Giai điệu tuổi hồng do sở GD_ĐT tổ chức 2. Giải nhì hội thi baó tường chào mừng 20- 11 3. Giải nhất cầu lông nữ Hội thao chào mừng Ngày nhà giáo VN 20 – 11 4. Giải nhì Hội diễn văn nghệ chào mừng Ngày nhà giáo Việt Nam 20 – 11 *Danh hiệu thi đua: Lớp tiên tiến xuất sắc,được huyện đoàn tặng giấy khen đạt thành tích xuát sắc trong phong trào Đoàn. 17 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= Và quan trọng hơn cả là lớp tôi đã trở thành một tập thể vững mạnh,đoàn kết tình cảm gắn bó như một gia đình thứ hai của mỗi thành viên trong lớp trong đó có cả tôi. 3.KẾT LUẬN-KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận Trải qua những thành công và cả những thât bại trong quá trình làm công tác chủ nhiệm tôi đã học hỏi,nghiên cứu, đúc rút thành đề tài sáng kiến kinh nghiệm này Tôi rất mong sự đóng góp ý kiến và chỉ bảo của BGH nhà trường, của các đồng chí tổ trưởng, các đồng chí đồng nghiệp giàu kinh nghiệm để giúp hoàn thành tốt công việc được giao và thành công trong sự nghiệp trồng người của mình. 3.2. Kiến nghị (đối với nhà trường): Thành lập tổ chủ nhiệm trong trường, thông qua đó các GVCN có thể trao đổi, học hỏi kinh nghiệm của nhau để giúp nhau làm tốt hơn nữa công tác chủ nhiệm. Tạo điều kiện để mọi giáo viên đều được làm công tác chủ nhiệm. Chỉ khi không hoàn thành nhiệm vụ mới bãi nhiệm và giao lớp đó cho giáo viên khác. Xác nhận của đơn vị Thọ Xuân, tháng 4 năm 2017 Tôi xin cam đoan SKKN này là do mình viết, không sao chép ở bất cứ tài liệu nào. Người viết: Hà Thị Nguyệt TÀI LIỆU THAM KHẢO 1 .Điều lệ trường trung học cơ sở,trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học ( Ban hành kèm theo thông tư số 12/2011/TTBGDĐT ngày 28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo)  2 .Tham khảo trên mạng internet Nguồn: WWW. báo mới.com 18 Sáng kiến kinh nghiệm =========================================================  3 . Phan Trọng Ngọ,Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm,NXB ĐHSP Hà Nội  4 .Trần Hữu Cát-Đoàn Minh Duệ(1999),Đại cương về khoa học quản lý,Trường ĐH Vinh  5 . Tiêu chí và thang điểm xếp loại thi đua các lớp của Đoàn Trường THPT Lê Hoàn năm học 2015-2016,2016-2017. DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN Họ và tên tác giả: HÀ THỊ NGUYỆT Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên trường THPT Lê Hoàn 19 Sáng kiến kinh nghiệm ========================================================= TT 1. Tên đề tài SKKN Phương pháp thể tích giải một số bài toán hình học Kết quả Cấp đánh đánh giá giá xếp loại xếp loại (Phòng, Sở, (A, B, Tỉnh...) hoặc C) Năm học đánh giá xếp loại SỞ GD&ĐT Thanh hóa C 2009-2010 không gian 2. 3. 4. 5. ... ------------------------------------ 20