Tài liệu Skkn một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng học tập phân môn hát ở lớp 6 trường thcs ngư thuỷ bắc

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HỌC TẬP PHÂN MÔN HÁT Ở LỚP 6 TRƯỜNG THCS NGƯ THUỶ BẮC   I. PhÇn më ®Çu 1. LÝ do chän ®Ò tµi : ¢m nh¹c lµ mét nhu cÇu nhËn thøc ho¹t ®éng vµ gi¶i trÝ cña x· héi lo¹i ngêi. M«n ©m nh¹c d¹y häc ë trêng THCS Ng Thuû B¾c kh«ng nh»m môc ®Ých ®µo t¹o c¸c em thµnh nh÷ng ca sÜ, nghÖ sÜ chuyªn nghiÖp, mµ chñ yÕu th«ng qua m«n häc nh»m t¸c ®éng vµo thÕ giíi tinh thÇn cña c¸c em, gióp c¸c em cã sù ph¸t triÔn hµi hoµ, toµn diÖn vÒ nh©n c¸ch. Sù cã mÆt cña m«n ©m nh¹c trong nhµ trêng lµm th¨ng b»ng néi dung häc tËp, gãp phÇn ph¸t triÔn t×nh c¶m ®¹o ®øc, trÝ tuÖ, nh©n c¸ch cña häc sinh. ¢m nh¹c cã mét vÞ trÝ quan träng, nã t¹o cho nhµ trêng mét kh«ng khÝ vui t¬i, lµnh m¹nh ®Ó c¸c em t¨ng thªm lßng yªu trêng yªu líp, say sa häc tËp vµ hoµ m×nh vµ tËp thÓ. Qua m«n häc nµy häc sinh cã thÓ thÊy ®îc m«n ©m nh¹c lµ mét liÒu thuèc tinh thÇn, t¹o sù hng phÊn trong häc tËp vµ c¶m nhËn ®îc phÇn nµo sù hÊp dÉn cña thÕ giíi ©m nh¹c. “TiÕng h¸t vÉn lµ hoa th¬m, lµ kh«ng khÝ vµ lµ ¸nh s¸ng mÆt trêi cña tr¸i ®Êt”. M«n ©m nh¹c ë trêng THCS sÏ cïng c¸c m«n häc kh¸c ph¸t triÔn n¨ng lùc t duy, trÝ tuÖ, t¹o cho c¸c em mét tr×nh ®é v¨n ho¸ ©m nh¹c, gãp phÇn ®µo t¹o nh÷ng ngêi lao ®éng ph¸t triÔn toµn diÖn vÒ ®øc – trÝ – thÓ- mØ (theo nghÞ quyÕt TW II cña §¶ng vÒ môc tiªu gi¸o dôc). Víi vÞ trÝ quan träng nh vËy nhng thùc tÕ tõ khi t«i ®îc ph©n c«ng vÒ gi¶ng d¹y m«n ©m nh¹c ë trêng THCS Ng Thuû B¾c, qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y n¨m 20032004 nãi chung vµ chÊt lîng ®¹t cha cao, t×nh tr¹ng ®ã b¾t buéc b¶n th©n t«i suy nghØ cÇn ph¶i lµm g× ®Ó n©ng cao chÊt lîng m«n ©m nh¹c nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ ph©n m«n häc h¸t ë líp 6 nãi riªng? §iÒu cÇn thiÕt vµ cÊp bÊt nhÊt lµ ph¶i t×m ra biÖn ph¸p gi¶ng d¹y thÝch hîp ®Ó thu hót häc tËp cña häc sinh nh»m ®a chÊt lîng ph©n m«n häc h¸t nãi riªng vµ chÊt lîng m«n häc nãi chung ngµy mét ®i lªn. 2. C¬ së khoa häc : NÕu t×m ra biÖn ph¸p gi¶ng d¹y thiÕt thùc h¬n vµ øng dông nã mét c¸ch khoa häc, g©y ®îc hóng thó häc tËp cho häc sinh th× chÊt lîng häc tËp ph©n m«n h¸t cña c¸c em sÏ ®îc n©ng cao. II. PhÇn néi dung: 1.Thùc tr¹ng d¹y vµ häc ph©n m«n häc h¸t ë trêng THCS. 1 Trong thêi gian võa qua, t«i ®îc ph©n c«ng vÒ gi¶ng d¹y t¹i trêng THCS Ng Thuû B¾c, ®©y lµ mét trêng vïng biÓn thuéc vµo vïng s©u, vïng xa cña huyÖn. §©y lµ mét trêng cã ®iÒu kiÖn khã kh¨n so víi c¸c trêng kh¸c, Nhng qua thùc tÕ cho thÊy chÊt lîng gi¸o dôc ë ®©y kh¸ cao nhng còng cha ®ång bé vÒ chÊt lîng häc sinh trong c¸c m«n häc, ®Æc biÖt m«n ©m nh¹c. M«n ©m nh¹c ë ®©y häc sinh cho lµ m«n häc phô, nªn c¸c em cha chó träng vµo m«n häc, ë tiÓu häc gi¸o viªn chØ d¹y c¸c m«n chÝnh, d¹y rÊt s¬ sµi, hoÆc thËm chÝ kh«ng d¹y ®Õn ©m nh¹c nªn khi c¸c em vµo líp 6 c¸c em rÊt bë ngë vÒ kiÕn thøc ©m nh¹c dÉn ®Õn häc sinh h¸t sai, “sai truyÒn thèng” nªn gi¸o viªn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc gi¶ng d¹y. Mét phÇn n÷a lµ c¬ së vËt chÊt cña nhµ trêng ®ang cßn h¹n chÕ, phßng häc bé m«n cha cã nªn cã ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng d¹y vµ häc cña gi¸o viªn vµ häc sinh. C¸c yÕu tè trªn nã ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng häc tËp m«n ©m nh¹c nãi chung, ph©n m«n häc h¸t nãi riªng, ®iÒu nµy ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i kÞp thêi uèn n¾n, t×m ra mét sè ph¬ng ph¸p d¹y phï hîp víi ph©n m«n nµy ®Ó gióp c¸c em häc tËp tèt. 2. C¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng häc tËp ph©n m«n h¸t ë líp 6 trêng THCS Ng Thuû B¾c. - Gi¸o viªn ph¶i sö dông ®µn, ®µn thµnh thôc bµi h¸t mµ m×nh d¹y. - Gi¸o viªn nªn sö dông b¨ng, ®Üa, tranh ¶nh, t liÖu cã liªn quan ®Õn bµi häc. - Gi¸o viªn cã thÓ cung cÊp cho häc sinh mét sè kiÕn thøc nh¹c lÝ trong qu¸ tr×nh d¹y h¸t nh: Cao ®é, trêng ®é, c¸c kÝ hiÖu thêng gÆp ë b¶n nh¹c. Ngoµi ba biÖn ph¸p trªn b¶n th©n t«i qua thêi gian c«ng t¸c gi¶ng d¹y ®óc rót ®îc thªm mét sè kinh nghiÖm nh»m n©ng cao chÊt lîng häc tËp ph©n m«n h¸t, ®Æc biÖt lµ ph©n m«n häc h¸t ë líp 6 nh sau:  Gi¸o viªn chó ý s÷a sai khi d¹y h¸t - Khi häc sinh h¸t sai gi¸o viªn kh«ng nªn phª b×nh th¼ng th¾n mµ ph¶i cã biÖn ph¸p ®éng viªn ®Ó c¸c em cã høng thó h¬n, b»ng c¸ch gi¸o viªn ph¶i h¸t chuÈn x¸c, lu ý nh÷ng chæ khã h¸t trong bµi, ®a ra c¸c bµi tËp phßng ngõa vÒ ®é cao, ®é dµi. - Khi häc sinh h¸t sai, gi¸o viªn ph¶i so s¸nh gi÷a c¸i sai cña häc sinh víi c¸i ®óng cña gi¸o viªn, ©m thanh ph¶i ®îc vang lªn, gi¸o viªn s÷a sai ph¶i chËm so víi tèc ®é h¸t b×nh thêng cña bµi h¸t. gi¸o viªn cã thÓ h¸t mÉu hoÆc ®µn mÉu nhiÒu lÇn ë chæ sai, chñ yÕu thùc hµnh, tr¸nh lêi lÏ dµi dßng, lÝ thuyÕt. VÝ dô: Bµi h¸t : “ TiÕng chu«ng vµ ngän cê” nh¹c vµ lêi : Ph¹m Tuyªn 2 Häc sinh thêng h¸t sai ë c©u Vµ b¹n nhá gÇn xa ……… ë c©u nµy häc sinh thêng ng©n chö “xa” cho nªn kÐo theo sai c¶ c©u v× vËy ®Ó söa sai chæ nµy gi¸o viªn nªn nãi cho häc sinh biÕt tõ “ vµ……..gia” ph¶i h¸t trêng ®é gièng nhau mµ ng©n chö “ ®×nh ”. Vµ còng cã thÓ gi¸o viªn vç tay theo tiÕt tÊu ®Ó häc sinh dÔ nhËn thÊy, sau ®ã yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn nhiÒu lÇn ë chæ khã nµy. VÝ dô bµi h¸t : “ Tia n¾ng h¹t ma”. Nh¹c: Kh¸nh Vinh ë bµi nµy häc sinh thêng h¸t sai ë chæ cã ®¶o ph¸ch V× líp 6 c¸c em cha häc h×nh thøc nµy do vËy khi häc sinh h¸t sai gi¸o viªn kh«ng diÔn gi¶i lÝ thuyÕt dµi dßng mµ chØ thùc hiÖn trùc tiÕp b»ng giäng ®iÖu, cö chØ cho häc sinh vç tay. §ã lµ gi¸o viªn ®µn mÉu nhiÒu lÇn ë chæ khã nµy (®èi víi « nhÞp ®ã) vµ h¸t mÉu kÕt hîp ®éng t¸c gâ ph¸ch cho häc sinh nghe råi yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn, sau ®ã míi ghÐp vµo bµi.  C¸ch gi÷ nhÞp cho häc sinh h¸t : Khi tËp h¸t, häc sinh ph¶i nh×n lêi ca trong SGK nªn kh«ng thÓ theo giái ®îc tay b¾t nhÞp cña gi¸o viªn. §Ó thay thÕ tay b¾t nhÞp, gi¸o viªn cã thÓ gâ ph¸ch hay gâ nhÞp b»ng c¸c nh¹c khÝ gâ nh mâ, song loan, sªnh tre hoÆc ®Çu thíc kÎ vì… ®Ó gi÷ nhÞp cho häc sinh tËp h¸t víi tèc ®é chËm. Khi häc sinh h¸t thuéc, h¸t ®óng, gi¸o viªn nªn b¾t nhÞp ®Ó häc sinh tËp h¸t ®Òu vµ diÔn c¶m theo ®óng tèc ®é cña bµi.  Mét sè trß ch¬i hç trî cho khi thùc hiÖn d¹y ph©n m«n nµy. Theo suy nghØ cña t«i th× trong giê d¹y h¸t, ngoµi biÖn ph¸p gi¶ng d¹y chÝnh, gi¸o viªn cÇn lßng vµo mét sè trß ch¬i cã liªn quan ®Õn néi dung d¹y h¸t 3 ®Ó g©y høng thó häc tËp cho häc sinh nh»m n©ng cao h¬n chÊt lîng giê d¹y, còng nh giê häc. VÝ dô: a. Trß ch¬i: T×m Èn sè trong ca khóc thiÕu nhi . H×nh thøc ch¬i: + Nªu tªn t¸c gi¶ ®Ó t×m t¸c phÈm. + Nªu tªn t¸c phÈm ®Ó t×m t¸c gi¶. H×nh thøc thëng: + ChÊm ®iÓm vµ tuyªn d¬ng. b. Trß ch¬i: Thi giäng h¸t hay. Thay cho viÖc kiÓm tra bµi cñ H×nh thøc ch¬i: + Häc sinh lµ ca sØ . + Gi¸o viªn lµ ngêi dÉn ch¬ng tr×nh, võa lµ nh¹c c«ng võa lµ ban gi¸m kh¶o. H×nh thøc thëng: + ChÊm ®iÓm vµ tuyªn d¬ng. c. Trß ch¬i : Ai lµ ngêi nhanh nhÊt. H×nh thøc ch¬i. + Cho häc sinh nghe nh¹c kh«ng lêi ®Ó ®o¸n lêi ca nh»m ph¸t triÔn tai nghe cho häc sinh. Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p hÕt søc thiÕt thùc mµ b¶n th©n t«i ®· thùc hiÖn trong c¸c tiÕt d¹y h¸t, ®Æc biÖt ph©n m«n häc h¸t ë líp 6 ®· ®a ®Õn mét kÕt qu¶ kh¸ quan träng trong thêi gian võa qua. Sau khi bæ sung c¸c biÖn ph¸p nµy vµo gi¶ng d¹y häc sinh ë ®©y, trong qu¸ tr×nh d¹y cã mét sè häc sinh h¸t sai vÒ ®é cao, ®é dµi, tiÕt tÊu t«i ®· thùc hiÖn bÊm ®µn, so s¸nh gi÷a c¸i sai cña häc sinh víi c¸i ®óng cña gi¸o viªn cho häc sinh nhËn râ hoÆc nghØ ®µn vµ s÷ dông chÝnh lêi ca cña m×nh tËp tõ chËm ®Õn nhanh, khi cho häc sinh nhËn râ xong t«i gäi häc sinh ®øng dËy tõng c¸ nh©n, tæ nhãm ®Ó kiÓm tra vµ s÷a ch÷a. Tæ chøc c¸c trß ch¬i cho häc sinh trong qu¸ tr×nh häc h¸t. KÕt qu¶ lµ 100% häc sinh rÊt thÝch häc m«n ©m nh¹c ®Æc biÖt ph©n m«n häc h¸t, c¸c em häc tËp say sa nhiÖt t×nh. Vµ còng tõ ®©y chÊt lîng m«n häc ®îc n©ng cao h¬n so víi n¨m tríc. Cô thÓ: TT ChÊt lîng häc sinh 2003-2004 2005-2006 1 Giái 15/105 25/96 2 Kh¸ 50/105 60/96 3 Trung b×nh 35/105 9/96 4 Cha ®¹t 5/105 2/96 III KÕt luËn : ¢m nh¹c lµ mét m«n häc kh«ng kÐm phÇn quan träng ®èi víi løa tuæi thiÕu niªn, v× vËy n©ng cao chÊt lîng häc tËp m«n ©m nh¹c nãi chung ph©n m«n h¸t 4 nãi riªng lµ rÊt cÇn thiÕt. Muèn lµm ®îc ®iÒu nµy ngêi gi¸o viªn ph¶i biÕt øng dông ph¬ng ph¸p d¹y häc linh ho¹t ®Ó ®¶m b¶o giê d¹y cã hiÖu qu¶ cao nh : - Ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p s÷a sai thÝch hîp cho tõng bµi häc cô thÓ - C¸ch gi÷ nhÞp cho häc sinh hiÓu - Ph¶i kÕt hîp mét sè trß ch¬i vµo trong tiÕt d¹y h¸t - Ph¶i s÷ dông §DDH mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p hÕt søc thiÕt thùc mµ b¶n th©n t«i ®· ®óc rót trong qu¸ tr×nh d¹y häc nªn cã thÓ ¸p dông ®Ó ®a vµo gi¶ng d¹y ph©n m«n h¸t ë líp 6 c¸c trêng THCS. §Ò xuÊt cña m«n häc víi së gi¸o dôc, phßng gi¸o dôc, nhµ trêng cÇn quan t©m h¬n n÷a vÒ viÖc ®Çu t trang thiÕt bÞ, CSVC cho m«n häc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho gi¸o viªn vµ häc sinh trong qu¸ tr×nh d¹y vµ häc. Gi¸o viªn Ng« ThÞ Nhµn 5