Tài liệu Skkn một số biện pháp ngăn chặn bạo lực học đường của lớp chủ nhiệm 10g35 ở trường thpt triệu sơn 3

1. MỞ ĐẦU 1.1. Lí do chọn đề tài Hiện nay sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế thị trường ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường phát triển giáo dục. Đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ 4.0 đã mở rộng cho các em, nhất là học sinh THPT những mối quan hệ mới. Thông qua mạng xã hội các em không chỉ làm quen kết bạn với học sinh trong trường, bạn bè gần nơi mình sinh sống mà còn có thể kết bạn ở nhiều nơi khác nhau. Mặt tốt đó là các em mạnh dạn hơn, bắt nhịp với cuộc sống mới tốt hơn nhưng mặt trái ảnh hưởng cũng không nhỏ đến sự phát triển nhân cách của các em. Bởi lứa tuổi học sinh THPT là lứa tuổi rất dễ “mẫn cảm” với những yếu tố mới trong cuộc sống. Các em muốn chứng tỏ cái “tôi” của bản thân nhưng lại chưa có khả năng “điều chỉnh cảm xúc”. Vì vậy, chỉ cần một tác động nhỏ cũng có thể dẫn đến hành động “nổi loạn” của các em. Và từ hành động nổi loạn này là một trong những tác nhân gây nên tình trạng “bạo lực học đường hiện nay”. Đặc biệt hiện tượng “bạo lực học đường” ở các em học sinh nữ ngày càng gia tăng với tính chất “phức tạp” hơn. Vụ việc năm học sinh nữ đánh một bạn nữ trong lớp ở Hưng Yên gây xôn xao dư luận là sự việc xảy ra ngày 22-3-2019 vừa qua tại trường THCS Phù Ủng. Người lớn chúng ta giật mình và không tin về lối hành xử “thô bạo, côn đồ” lại do các em học sinh nữ ở lứa tuổi 15 thực hiện. Các em lột đồ của bạn và “thản nhiên” quay phim lại coi như “đây là chiến tích”. Rồi “bạo lực học đường” không chỉ dừng lại ở những học sinh với nhau mà bạo lực học đường còn gây ra từ chính những người lớn chúng ta. Đau lòng hơn cả từ chính những “nhà giáo dục”. Sự việc một cô giáo ở trường THCS Duy Ninh huyện Quảng Ninh tỉnh Quảng Bình đã phạt một học sinh nam trong lớp 231 cái tát đến ngất xỉu chỉ vì “nói tục” một lần nữa “gióng lên hồi chuông” về nạn bạo lực trong trường học. Với những lý do trên tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp ngăn chặn bạo lực học đường của lớp chủ nhiệm 10G35 ở trường THPT Triệu sơn 3” làm sáng kiến của mình trong năm học 2018-2019. Trong phạm vi sáng kiến này một mặt tôi đề cập đến “hiện tượng bạo lực” giữa các em học sinh mặt khác tôi cũng rất băn khoăn trăn trở với hiện tượng “bạo lực kiểu mới” của chính những người lớn chúng ta “bạo lực tinh thần”. Hiện tượng bạo lực này “tác động một cách xâu xa”, nó không chỉ đơn thuần là đau đớn về mặt thể xác mà nỗi đau này dai dẳng, giằng xé có thể ảnh hưởng đến cả một tâm hồn, một nhân cách con người. Là một giáo viên chủ nhiệm lớp đồng thời cũng là bậc làm cha làm mẹ, tôi cũng mong muốn chúng ta thay vì chỉ biết “đổ lỗi” cho các em thì hãy hãy “gần và hiểu”, “yêu và thương” các em từ đó có những tác động tâm lí phù hợp, uốn nắn các em nên người. 1.2. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của đề tài là tìm ra căn nguyên tình trạng bạo lực học đường từ đó có những biện pháp giáo dục đạo đức lối sống cho các em nhằm hạn chế “bạo lực học đường” của lớp chủ nhiệm nói riêng và học sinh trong trường THPT Triệu Sơn 3 nói chung. Đưa ra một số biện pháp ngăn chặn nguy cơ xảy ra bạo lực học đường góp phần giúp các em học sinh nâng cao kỹ năng sống, tạo môi trường học tập vui vẻ, thân thiện, năng động, bổ ích cho học sinh. 1.3. Đối tượng nghiên cứu 1 Đối tượng mà tôi nghiên cứu là các văn bản pháp luật quy định về tình trạng bạo lực học đường của học sinh THPT; các biện pháp để giáo dục đạo đức kĩ năng sống cho học sinh của lớp chủ nhiệm để các em có lối sống lành mạnh an toàn phù hợp với “trường học thân thiện, học sinh tích cực” 1.4. Phương pháp nghiên cứu. Khi triển khai đề tài này, tôi sử dụng những phương pháp sau: - Phương pháp nghiên cứu lí thuyết - Phương pháp giáo dục tích hợp - Phương pháp thu thập thông tin - Phương pháp điều tra khảo sát thực tế 2 2. NỘI DUNG 2.1. Cơ sở lí luận Tình trạng bạo lực học đường hiện nay không chỉ ngành giáo dục quan tâm mà đang là vấn đề “nóng” được cả xã hội quan tâm theo dõi. Có rất nhiều vụ việc “bạo lực học đường” diễn ra trong thời gian gần đây làm cho chúng ta không khỏi đau lòng và lo lắng cho “hiền tài của đất nước” mai sau. Vì vậy, nhằm hạn chế tình trạng bạo lực học đường thì Bộ giáo dục và Đào tạo nói riêng, Đảng và Nhà nước nói chung đưa ra nhiều văn bản được chỉ đạo sâu rộng trên phạm vi cả nước như: Ngày 17/7/2017, Nghị định số 80/2017/NĐ-CP quy định về môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường có hiệu lực thi hành từ ngày 05 tháng 9 năm 2017. Bộ giáo dục và đào tạo số 5886/QQD-BGDDT ngày 28 tháng 12 năm 2017 Quyết định ban hành chương trình hành động, chống bạo lực học đường trong các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên giai đoạn 2017-2021. Bạo lực học đường là hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập; xâm hại thân thể, sức khỏe; lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm; cô lập, xua đuổi và các hành vi cố ý khác gây tổn hại về thể chất, tinh thần của người học xảy ra trong cơ sở giáo dục hoặc lớp độc lập. Bạo lực học đường ảnh hưởng trực tiếp đến học tập, tâm lý của các em, người bị bạo lực sẽ bị tổn thương về cả thể xác lẫn tinh thần với những chấn động nặng nhẹ phụ thuộc vào mức độ của bạo lực. Đây là hành vi bạo lực thể chất với hành vi đánh đập chưa gây thương tích đối với bạn học là một trong những hành vi cấm học sinh không được làm. Học sinh đánh bạn có thể chịu hình thức kỷ luật khiển trách trước hội đồng kỷ luật nhà trường, nếu đánh nhau có tổ chức thì có thể chịu hình thức cảnh cáo trước toàn trường. Ngoài ra theo Thông tư 58/2011/TTBGDĐT ngày 12.12.2011 học sinh bị xếp loại yếu về hạnh kiểm, khi có hành vi đánh nhau, gây rối trật tự, trị an trong nhà trường hoặc ngoài xã hội. 2.2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu Năm học 2018-2019 tôi được Ban giám Hiệu nhà trường tin tưởng phân công làm công tác chủ nhiệm lớp 10G35. Đây là lớp cơ bản với số lượng nữ là 28, nam là 13. Nhận danh sách học sinh của lớp tôi vừa mừng vừa lo. Mừng vì số lượng học sinh nữ nhiều có thể các em sẽ đỡ “nghịch ngợm, phá phách” hơn nhưng nỗi lo cũng nhiều. Bởi tâm lí học sinh nữ “nhạy cảm” hơn học sinh nam rất nhiều. Nếu học sinh nam “mâu thuẫn” thì có thể các em “hóa giải” rất nhanh nhưng đối với học sinh nữ thì có thể “giai giẳng, giằng xé ” và có thể tạo thành những làn “sóng ngầm” trong lớp gây mất đoàn kết nội bộ. Mặt khác các em có thể kéo bè phái làm cho lớp bị “chia rẽ” khiến cho GVCN rất vất vả trong công tác quản lớp. Nhận lớp chủ nhiệm tôi bắt đầu tìm hiểu về lớp. Trước hết tôi tìm hiểu hoàn cảnh gia đình của các em và tôi được biết nhiều em có hoàn cảnh phức tạp, éo le. Cụ thể như sau: 3 em bố mẹ li dị, 7 em bố hoặc mẹ đi làm xa ở với ông hoặc bà, 10 em ở với bố mẹ nhưng bố mẹ đi làm công ty không có thời gian gần gũi con cái, 5 em bố mẹ buôn bán nhỏ như bán quán nước hoặc tạp hóa nhỏ, 3 em có bố mẹ làm công chức nhà nước, số còn lại là bố mẹ làm nông. Vì vậy, nền tảng đình đã tác 3 động không nhỏ đến sự phát triển tâm sinh lí của các em làm cho một số em “chưa thật sự chăm ngoan”. Thứ hai tôi tìm hiểu bản thân các em qua nhiều kênh thông tin, sau đó tôi sàng lọc một số học sinh “chưa ham học” như: Trần Thị Ngọc Ánh, Nguyễn Thị Ngọc Anh, Trình Việt Anh, Hà Xuân Dũng…để theo dõi và đưa ra biện pháp giáo dục riêng cho từng em. Một thực tế nữa do ảnh hưởng của nền kinh tế thị trường, các thiết bị phục vụ nhu cầu cuộc sống ngày càng đa dạng và hiện đại. Nếu như trước đây nói đến chiếc điện thoại là “xa xỉ” thì ngày nay ai ai cũng thể mua và sử dụng. Nếu như trước đây nói đến “Internet” là mới lạ thì ngày nay ở đâu chúng ta cũng có thể truy cập . Đây là “môi trường” ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển nhân cách của các em bởi các em chưa đủ độ tuổi “chín chắn” để biết chắt lọc những lợi ích mà mạng đem lại. Ngược lại ở lứa tuổi các em đang “chập chững làm người lớn” các em “tò mò và hiếu kì” nên có chuyện gì “mới” là “sẵn sàng” dùng mạng xã hội để “chia sẻ” mà không lường hết những hậu quả sau này. Thật là dễ dàng chỉ cần vài lần “nhấp chuột” các em đã có thể “download” những trò chơi có tính chất “bạo lực” hay các em dễ dàng sử dụng facebook, youtube… để “thỏa chí” với những video thực sự là “bạo lực”. Với tâm lí còn “non nớt” nên các em rất dễ bị ảnh hưởng bởi những trò chơi hay video này. 2.3. Hệ quả của thực trạng Sau một thời gian học thì trong lớp xuất hiện một bộ phận học sinh nữ gây bè phái chia rẽ nội bộ. Lớp đã “ngấm ngầm” chia làm nhiều nhóm được phân chia theo vùng địa lí hoặc sở thích của các em như nhóm em Lê Thị Anh, nhóm em Bùi Thị Vân, nhóm em Hoàng Diệu Ngọc. Các nhóm này đã có “luật riêng” để lôi kéo các thành viên trong lớp. Đây là “mảnh đất tốt” cho những học sinh “chưa chăm ngoan” dễ dàng bị lôi kéo vào nhóm còn những học sinh ngoan thì trong lớp rất khó xử khi không biết nên vào nhóm nào. Trong lớp xuất hiện nhiều cá nhân hay gây sự trong lớp như em: Nguyễn Thị Bích, Đặng Thị Châu…chỉ cần mâu thuẫn rất nhỏ với các bạn trong lớp là các em sẵn sàng có những hành vi phản ứng chưa chuẩn mực như chửi thề, ném dép về phía bạn hay túm tóc túm áo bạn. Bản thân tôi cũng đã hai lần “giải quyết mâu thuẫn” cho các em. Điều kiện hoàn cảnh nhiều em phức tạp, khi tôi muốn liên lạc với phụ huynh các em thì có nhiều phụ huynh đang còn mải mê với công việc đành “trăm sự tôi nhờ thầy nhờ cô” hay “tôi đã hết cách rồi” nên việc phối hợp với phụ huynh học sinh cũng gặp rất nhiều trở ngại. Nên sau một học kì mà nề nếp của lớp tôi luôn ở tốp cuối, nhiều học sinh có biểu hiện phản ứng lại thái độ khi giáo viên bộ môn nhắc nhở. Trao đổi với đồng nghiệp bản thân tôi rất trăn trở và “canh cánh trong lòng” muốn tìm ra căn nguyên “căn bệnh của lớp” để có những biện pháp tác động phù hợp với mong mỏi các em sẽ chăm ngoan và có động cơ học tập đúng đắn. Bản thân tôi cũng làm tròn trách nhiệm của một người giáo viên chủ nhiệm được học sinh tin yêu, phụ huynh tin tưởng. 2.4. Biện pháp thực hiện 2.4.1. Biện pháp thứ nhất: Tìm hiểu các hình thức bạo lực học đường 2.4.1.1. Bạo lực học đường từ mối quan hệ mâu thuẫn học sinh 4 Hình thức bạo lực này chiếm phần nhiều trong trường học. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn của các em như: Bình luận một tấm ảnh trên facbook, đi học không rủ bạn, không cho bạn mượn một tập tài liệu học tập… nhưng mâu thuẫn lớn hơn cả đó là mâu thuẫn “tình cảm” của các em. Bởi ở lứa tuổi này các em đã có những rung động của người bạn khác giới. Đối với các em tình cảm ở giai đoạn này rất “thiêng liêng” vì vậy, bản thân các em dễ bị “kích động” khi không đạt được những điều mong muốn. Trong khi đó các em chưa có khả năng “điều tiết cảm xúc bản thân”, có thể “bốc đồng” trong khoảnh khắc. Để giải quyết những mâu thuẫn này thường là những cuộc “khẩu chiến” nhưng khi đã “khẩu chiến” thì các em rất dễ “bạo lực bằng hành động” lúc đầu có thể là túm tóc, túm áo, vứt đồ vào bạn mâu thuẫn nặng hơn nữa là tát, đấm, đá, cào xé …ở mức độ nghiêm trọng khi các em sử dụng đến hung khí để làm hại bạn. Điều này cho thấy các em lúc đầu là “bạo lực” trong lời nói, khi mâu thuẫn chưa được giải quyết triệt để thì dẫn đến “bạo lực hành động”. Ví dụ có hành động “túm tóc” của hai học sinh nữ là Trần Thị Ngọc Ánh và Nguyễn Thị Ngọc Anh diễn ra vào ngày 05/03/2019 được em Nguyễn Thị Thảo có ý định quay lại bằng điện thoại. Khi tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến xích mích giữa hai học sinh này thật là đơn giản. Học sinh Trần Thị Ngọc Ánh cho rằng Ngọc Anh có hành vi “nhìn đểu”. Để giải quyết mâu thuẫn như thế này giáo viên chủ nhiệm phải thực sự “khéo léo” bởi lí do “nhìn đểu” chỉ là giọt nước tràn li gây mâu thuẫn mà thông thường các em đã mâu thuẫn từ nhiều nguyên nhân khác nhau với thời gian có thể là đã âm ỉ kéo dài. Khi giải quyết mâu thuẫn cho hai em Ánh và Anh tôi mới hiểu được hai em này đã mâu thuẫn từ lâu vì ảnh đại diện của em Ánh trên facebook bị em Anh bình luận không đúng mực. Lời nói qua lại giữa hai em trên facebook đã nhiều nhưng chưa được giải tỏa nên dẫn đến mâu thuẫn lớn. Một điều tôi cảm thấy nhức nhối hơn cả đó là tình trạng “thờ ơ” của một số học sinh. Các em nhìn thấy mâu thuẫn của bạn thay vì can ngăn hòa giải thì các em lại cổ xúy và còn có ý định “quay lại hình ảnh để làm bằng chứng”. Từ hiện tượng của lớp tôi mới tìm ra “căn nguyên” của sự việc. Tuổi của các em thực sự chưa nghĩ thấu đáo hậu quả của hành động mình gây ra đơn giản các em nghĩ rằng “hiện tượng quay lại” để sau này có bằng chứng xem ai đúng ai sai mà không hiểu rằng các em có hành động chưa đúng. Các video của các em sẽ bị chia sẻ nhanh chóng trên mạng bởi tính hiếu kì, lúc đó có những hậu quả khôn lường. Ví dụ 2: Trong lớp có em Nguyễn Minh Tú có tình cảm “đặc biệt” với em Đặng Thị Mùi. Là giáo viên chủ nhiệm tôi biết, đã nhiều lần tâm sự và phân tích cho các em hiểu tình cảm học trò mong các em biết để không ảnh hưởng chuyện học tập. Nhưng có những tình huống xảy ra mà giáo viên chúng ta không thể ngờ với “lối suy nghĩ” của các em. Trong một tiết ra chơi em Hoàng Thị Thu Thảo bạn ngồi cùng bàn với Minh Tú trong lúc nô đùa đã cầm tay Minh Tú thì được em Lê Thu bàn dưới chụp ảnh sau đó đăng lên trang cá nhân của mình. Vậy là Mùi đã rất tức giận, hôm sau đến lớp “hỏi tội” Minh Tú và Thu Thảo gây ra “một cuộc náo loạn” của lớp. Khi xử lí các “tình huống” về “tình cảm” GVCN thực sự là tế nhị. Để giải quyết các mối quan hệ bất hòa trong lớp thì trước hết tôi phân tích cho các em hiểu khi nắm bắt một thông tin nào thì phải biết “lắng nghe” câu chuyện từ “nhiều phía” khác nhau không nên quy chụp áp đặt từ cảm nhận của cá nhân mình. Tuổi học trò của các em ở THPT “ít lắm thời gian gần gũi”, có thể nói ở lớp 10 mới làm quen được bạn, lớp 11 mới “hiểu” được bạn thì lớp 12 đã trôi qua sao chúng ta 5 không biết trân trọng điều đó để rồi khi xa bạn mới cảm giác “tiếc nuối”. Giải quyết mâu thuẫn cho học sinh bản thân giáo viên đóng vai trò như “một quan toà” nghĩa là giáo viên đó phải rất công tâm, phân xử công bằng, biết lắng nghe biết chia sẻ để các em chủ động giải toả những khúc mắc trong lòng tránh hiện tượng “hiểu nhầm” trong mỗi sự việc xảy ra. Đặc biệt giáo viên chủ nhiệm không được có cái nhìn chủ quan, phiến diện đối với những học sinh cá biệt. Bởi vậy GVCN coi như “một quan toà” trong lớp nên khi “phân xử” thì cần có những “bằng chứng” sát thực để “buộc tội” học trò khiến các em phải “tâm phục, khẩu phục” tránh hiện tượng “ấm ức” trong lòng. Ví dụ: Trường THPT Triệu Sơn 3 thực hiện tháng an toàn giao thông học đường cho học sinh bỏ phiếu tố học sinh vi phạm an toàn giao thông. Nội dung vi phạm chủ yếu như: Điều khiển xe mô tô chưa đủ tuổi, không đội mũ bảo hiểm khi điều khiển xe đạp điện, xe gắn máy, xe mô tô… dàn hàng ngang khi điều khiển phương tiện giao thông, xe chở từ ba người trở lên không có lí do hợp lí… Hình thức bỏ phiếu đó là em chỉ cần ghi tên học sinh vi phạm. Học sinh đó có thể là trong lớp hoặc học sinh trong trường. Học sinh nào có nhiều lá phiếu tố giác thì yêu cầu GVCN xác minh điều tra. Như thường lệ học sinh Lê Đình Trọng đã vi phạm an toàn giao thông nhiều lần đó là lỗi không đội mũ bảo hiểm khi đi xe đạp điện. Tháng 4 vừa qua em cũng có tên trong danh sách. Khi tôi thông báo tên của em trước lớp thì em không nhận. Tôi hỏi lớp có em nào nhìn thấy bạn vi phạm không thì trong lớp không ai trả lời vì học sinh Trọng trong lớp chưa chăm ngoan nên các bạn còn “sợ”. Bỏ phiếu kín cũng không có kết quả. Ban đầu trong suy nghĩ tôi cũng cho rằng khả năng em vi phạm an toàn giao thông là cao. Nhưng khi em nói rằng “Lần này em không vi phạm thầy tin em hay không thì tuỳ” lúc đó tôi phải suy nghĩ lại. Sau đó tôi tìm hiểu lại tất cả các lá phiếu tố giác của học sinh trong lớp và học sinh trong trường thì tôi được biết có một nhóm học sinh lớp bên cạnh mâu thuẫn với em vì tội không cho bạn mượn chổi quét mạng nhện trong đợt tổng vệ sinh toàn trường vừa qua. Nếu như tôi không tìm hiểu “ngọn ngành” sự việc, để Trọng biết được nhóm học sinh lớp bên bỏ phiếu tố giác mình thì với tính cách của em rất có thể có một trận “xử tội” xảy ra. Cho nên chúng ta không nên giải quyết vấn đề theo quan điểm chủ quan cá nhân. Cần phân xử “một cách thấu tình đạt lí” để các em có niềm tin vào GVCN. Với học sinh cá biệt thì người thầy càng gặp “khó khăn” bội phần. Bởi phải giải quyết “phần nổi” tội trạng của các em nhưng đồng thời giải quyết phần chìm “đó là thu phục lòng người”. Tôi thiết nghĩ thu phục được lòng người thì bản thân các em mới trở thành một tập thể vững mạnh. Áp dụng biện pháp này vào lớp chủ nhiệm tôi thấy rất hiệu quả. 2.4.1.2. Bạo lực từ phía giáo viên Bản thân chúng ta là GVCN cũng đã ít nhất đôi lần “mắng chửi” các em. Tôi hiểu những ai đã từng là GVCN thì thấu hiểu điều này. “Nhất quỷ nhì ma thứ ba học trò” những trò nghịch ngợm của các em “muôn hình vạn trạng”, nó được “thiên biến vạn hóa”. Bởi vậy có lẽ mỗi sáng thứ bảy trong tiết sinh hoạt lớp không khỏi làm GVCN “bực tức trong lòng” mà chỉ muốn “xả hết” cho “nhẹ lòng” nhưng vô tình ta không phải “đang chỉ dẫn” cho các em mà là “bạo lực tinh thần” lên chính các em đó là chì chiết là trách tội, là mắng chửi… Một lần con gái của bạn tôi học lớp 5 về kể chuyện ở lớp khiến bạn tôi “giật mình”, cháu nói: Mẹ ơi con sợ tiết sinh hoạt lớp lắm, lúc nào cô giáo cũng “tổng xỉ vả các con”, sao cô không nhẹ nhàng 6 với các con, cô càng làm thế thì bạn Minh là học sinh cá biệt lớp con càng nghịch mẹ ạ”. Tôi hiểu rằng biện pháp “tra tấn” học sinh bằng “giáo điều, chì chiết” không những không hiệu quả mà còn “phản tác dụng”. Hình thức “bạo lực tinh thần” này thực sự là nguy hiểm bởi nó tác động trực tiếp đến nhân cách một con người. Xâu xa hơn nữa trong phạm vi sáng kiến này tôi muốn nói đến hình thức tra tấn các em bằng cả “bạo lực tinh thần” và “bạo lực thân thể”. Sự việc xảy ra ở trường THCS Duy Ninh huyện Quảng Ninh tỉnh Quảng Bình, cô giáo đã phạt một học sinh nam trong lớp 231 cái tát đến ngất xỉu chỉ vì “nói tục” làm cho nhiều người “phẫn nộ” và “nhói lòng”. Có thể nói đây là biện pháp “đầu hàng” của cô giáo khi giáo dục học sinh. Em học sinh đã “bị ngất xỉu” má em đã bị sưng phồng, tất cả vết thương thể xác thời gian có thể xóa nhòa nhưng vết thương lòng đến khi nào mới có thể xóa nhòa trong em, có thể nói đó là một chấn thương tâm lí đối với em. Hay sự việc xảy ra vào đầu tháng 4/2018 tại lớp 3A5, trường Tiểu học An Đồng (Hải Phòng). Chỉ vì thấy P.P.A nói chuyện với bạn trong giờ học nên cô giáo Nguyễn Thị Minh Hương nhắc nhở và bắt phải “uống nước từ giẻ lau bảng”. Tôi không hiểu giáo viên đó nghĩ gì mà bắt học sinh “uống nước từ giẻ lau bảng”. Bản thân chúng ta là những người lớn còn “chưa điều chỉnh được cảm xúc” của mình huống chi là các em còn nhỏ ngộ. Bản thân giáo viên có thể nói đây là hình thức “xỉ nhục” học sinh là chính. Đau xót hơn nữa là niềm tin của nhân dân đối với nghề giáo đang bị “phôi phai” ít nhiều. Nên từ khi ngồi trên ghế “giảng đường” đại học chúng ta đã có những trang giáo án cho lớp chủ nhiệm. Giáo án đó thực chất là các kế hoạch của lớp, làm sao để các kế hoạch đó đó có hiệu quả chứ không phải là GVCN “nói dông nói dài”. Bởi vậy, bản thân tôi trong mỗi tiết sinh hoạt đều có một giáo án cụ thể cho mình. Ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng cho mình một giáo án chủ nhiệm cho cả năm học. Giáo án đó có kế hoạch của trường của lớp rõ ràng và có thể được điều chỉnh theo mỗi tuần cho phù hợp với thực tiễn của lớp. Đặc biệt trang giáo án đó “thể hiện được cái tâm” của người GVCN. Bởi vậy cần lắm những giáo viên như “mẹ hiền”. Chúng ta “hiền” từ lời ăn tiếng nói đến hành động để trở thành những nhà giáo mẫu mực. Tôi thiết nghĩ bản thân chúng ta là người lớn cũng không ngừng “học ăn học nói học gói học mở” để trau dồi bản thân khi giáo dục con trẻ thành những “con ngoan trò giỏi”. 2.4.1.3. Bạo lực từ phía gia đình Tôi hiểu là cha mẹ ai cũng muốn con mình tốt, con mình ngoan, con mình được nhiều người khen ngợi. Có rất nhiều bậc cha mẹ rất kì vọng vào con cái đến khi con không đạt được “mục tiêu đặt ra” thì có thể sẵn sàng chửi rủa con. Mỗi lần họp phụ huynh của lớp tôi đều khéo léo đề cập đến vấn đề phụ huynh có hay mắng chửi con mình không khi con phạm lỗi. Tôi chỉ ra rằng các phụ huynh đang “bạo lực đến tinh thần” của con em mình thì nhiều phụ huy nghĩ đơn giản rằng “đẻ con ra thì có quyền đánh chửi con” và “đánh đòn đau con mới nên người” đó gọi là bạo lực. Trong một lần họp phụ huynh của lớp, có phần phối hợp giữa giáo dục gia đình và nhà trường, tôi lồng ghép câu chuyện đã xảy ra ở trường tôi đó là: Ở lớp 11B6 có học sinh Nguyễn Thị Kiều Linh, vì bố mẹ làm ăn xa em ở với ông bà nội từ nhỏ. Do thiếu thốn tình cảm em đã làm quen với một thanh niên ở xã bên và để lại hậu quả là em mang thai ngoài ý muốn nhưng thanh niên này lại là con nghiện. Biết chuyện gia đình em Linh ngăn cấm và bắt em vào Thành phố Hồ Chí Minh với người thân. Trong hoàn cảnh như vậy thì các bậc cha mẹ nên giải quyết thế nào để hợp tình hợp lí. Nhiều ý kiến phụ huynh vang lên nhưng đa số là “con tôi thì tôi 7 đánh chết rồi ra sao thì ra” hay “con nhà không có giáo dục”. Tổng hợp nhiều ý kiến tôi mới chỉ ra rằng: Xảy ra sự việc như thế hẳn không ai mong muốn, nhưng lỗi này chủ yếu là của người lớn chúng ta. Khi em cần nhất sự gần gũi chia sẻ thì thử hỏi lúc đó người lớn chúng ta đang ở đâu? Bố mẹ em cũng vì “cuộc sống mưu sinh” đã không thể gần con còn giáo viên chủ nhiệm thì em lại ngại chia sẻ vì xấu hổ, bạn bè thì em lại thẹn thùng vì sự việc này “quá sức” so với tuổi “ăn chưa no, lo chưa tới” của em. Những lúc như thế tôi thiết nghĩ tâm trạng em rất “cô độc” và “sợ hãi, hoảng loạn”. Sự việc đã xảy ra rồi thay vì đánh chửi xúc phạm em người lớn chúng ta hãy dang rộng vòng tay đón mẹ con em bảo vệ và động viên em vượt qua khó khăn này. Qua câu chuyện này tôi mong mỏi các bậc phụ huynh gần con để em tin tưởng chia sẻ việc làm của các em mỗi ngày, làm sao các em có tâm lí “bố mẹ không phải là bề trên” mà là những người bạn thực sự của con mình. Đặc biệt lứa tuổi các em rất “nhạy cảm” đã có những rung động nhất định với bạn khác giới. Trong khi đó phương tiện các em tiếp xúc hằng ngày thì phong phú. Các em dễ dàng chơi game, lướt facebook, tải các video, xem phim ảnh…thay vì việc cấm đoán các em thì người lớn chúng ta hướng dẫn các em biết chắt lọc thông tin để tiếp nhận. Hướng dẫn các em biết phát huy những tình bạn đẹp cùng giúp nhau tiến bộ trong cuộc sống. Tôi cũng mong các bậc cha mẹ hãy làm tròn trách nhiệm của mình không nên để “chuyện đã xảy ra rồi” lúc đó đổ lỗi và trách móc lẫn nhau. Qua câu chuyện của em Linh tôi mong đây là một bài học thực tiễn để người lớn chúng ta rút kinh nghiệm để rồi cuối cùng uốn nắn các em nên người. 2.4.2. Biện pháp thứ hai: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm 2.4.2.1. Giáo dục kĩ năng giao tiếp ứng xử Có thể nói “giao tiếp” là căn nguyên nhiều vấn đề xảy ra. Đề cao vai trò của giao tiếp có rất nhiều câu tục ngữ như “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” hay “Chim khôn kêu tiếng rảnh rang, người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe”. Nếu như kĩ năng này mà chúng ta chỉ nói lí thuyết một cách “giáo điều” thì rất khó để các em vận dụng và khắc sâu. Nếu như tiết sinh hoạt hàng tuần, chúng ta chỉ biết “xâu chuỗi tội” của các em lại để trách phạt, giáo huấn thì vô tình “không giáo dục” được các em mà ngược lại làm cho các em cảm thấy “chán nản”. Vì vậy, người giáo viên chủ nhiệm được ví như một “đạo diễn tài ba” qua mỗi kịch bản một mặt vừa gửi gắm được thông điệp của mình nhưng mặt khác giáo dục được các kĩ năng sống cần thiết của mỗi người. Tôi tìm hiểu một số kĩ năng giao tiếp ứng xử hàng ngày như: Biết lắng nghe, biết thấu hiểu, biết phòng tránh bạo lực, biết nói lời hay ý đẹp, biết quan tâm chia sẻ…Với mỗi kĩ năng như vậy nếu chúng ta chỉ đưa ra và đọc một cách “trôi chảy” hoặc đưa thành “nội quy” của lớp như: biết gần gũi bạn bè, không nói tục chửi thề, không gây bè phái, biết giúp bạn cùng tiến… thì tôi thiết nghĩ rất khó để các em “khắc cốt ghi tâm”, có thể các em thực hiện điều đó nhưng không phải là tự nguyện, tự giác. Bởi vậy, trong tiết sinh hoạt lớp, tôi lồng ghép dạy các em một số kĩ năng sống bằng cách đưa ra các bài tập tình huống cụ thể hoặc câu chuyện cụ thể. Tôi thực hiện như sau: Bước 1:Tôi đưa ra bài tập tình huống như sau Trong lớp 10 X ở trường THPT Y có hoàn cảnh bạn A gia đình phức tạp. Bố thì vi phạm pháp luật đang thụ lí tại một trại giam tỉnh Nghệ An, mẹ em sức khỏe yếu buôn bán vài thứ lặt vặt hàng rong, anh trai của em thì bất mãn với gia đình nên bỏ lên Hà Nội tụ tập với bạn bè. Ngay khi mới vào lớp em đã rất muốn thể hiện là 8 “đàn chị” trong lớp và đứng đầu nhóm tự em biệt hiệu cho nhóm là “ngôi sao sáng”. Nhóm này tự đặt ra các điều luật như: ai có bạn mới thì phải “khao” cả nhóm, các thành viên trong nhóm hiển nhiên không phải trực nhật, nếu “thủ lĩnh” của nhóm thiếu dụng cụ học tập thì các thành viên khác phải lo…Đặc biệt tất cả các thành viên trong lớp phải gọi bạn ấy là chị. Bài kiểm tra các môn học thì những học sinh giỏi nhất lớp các môn đó phải “lo cho chị”. Nếu thành viên nào không thực hiện “nội qui” của chị thì sẽ bị “xử đẹp”. Bước 2: Tôi đặt ra các câu hỏi: Câu 1: Nếu là thành viên trong lớp em có tuân thủ các “nội qui” bạn A đưa ra không? Câu 2: Vì sao bạn A lại trở nên “ngông cuồng và khác người” như thế? Câu 3: Là thành viên trong lớp em có “xa lánh” bạn A không? Câu 4: Biết các việc làm của bạn A là không đúng thì em có giám “tố giác” bạn A với giáo viên chủ nhiệm hoặc giáo viên khác trong trường không? Câu 5: Để kéo bạn A trở lại như các thành viên khác trong lớp thì em cần phải làm gì? Bước 3: Tôi cho các em thảo luận nhóm và đưa ra ý kiến của mình. Bước 4: Tôi tổng hợp tất cả các ý kiến sau đó tôi phân tích, chốt lại vấn đề. Thứ nhất: Bản thân bạn A sinh ra như chúng ta không phải là người xấu nhưng bạn thiệt thòi hơn các bạn cùng trang lứa đó là bạn “không có một gia đình hạnh phúc”. Khi buồn cũng như khi vui bạn không có người để “sẻ chia, tâm sự” để vơi đi nỗi buồn cũng như nhân lên niềm vui. Vì vậy, tâm lí của bạn bị “tổn thương” nên bạn có “những hành động nổi loạn”. Điều đáng trách ở đây đó là những người lớn và bạn bè xung quanh bạn A đã bao giờ biết đặt vị trí của mình vào vị trí của bạn A hay không? Đã bao giờ gần gũi và thông cảm và quan tâm tới hoàn cảnh của bạn A chưa hay chỉ biết “xa lánh” A thôi? Cho nên bạn A đáng thương hơn là đáng trách, hãy yêu thương gần gũi bạn A hơn bao giờ hết. Hãy chỉ cho bạn những hành động chưa đúng bằng một thái độ “trìu mến” và bao dung. Thứ hai: Các thành viên trong lớp nên đoàn kết và biết đến hoàn cảnh và điều kiện sống của nhau để có thể hỗ trợ chia sẻ cho nhau khi khó khăn về tinh thần cũng như vật chất. Là thành viên trong lớp không phân biệt người này người khác mà hãy sống một cách hòa đồng và thân thiện. Một khi các em làm được những điều này thì không có thành viên nào muốn “làm đàn chị” và “bị cô lập” khi đó tập thể chúng ta mới trở thành tập thể vững mạnh. Sau khi tôi cho các em tìm hiểu tình huống trên thì em Đỗ Thị Thu Hà gặp tôi nói “lời xin lỗi” của nhóm và hứa từ nay thay đổi không gây mất đoàn kết trong lớp. Em cũng hứa bản thân em sẽ thay đổi để thầy cô tin tưởng em. Mặt khác thông qua kĩ năng này tôi có thể hình thành và rèn luyện cho các em các kĩ năng khác như: kĩ năng làm việc nhóm và kĩ năng không nói lặp từ và biết trình bày trước đám đông. Đây là hai kĩ năng cần thiết sau này các em ra đời và đi làm. Với kĩ năng làm việc nhóm tôi gọi những học sinh có thể gọi là “nhút nhát” và có tâm lí “ngại đám đông” lên trình bày. Ban đầu tôi cho các em cầm giấy để trình bày nhưng sau đó ở những tiết sinh hoạt sau trình bày một vấn đề khác thì có thể tự trình bày với suy nghĩ của bản thân. Với kĩ năng không nói lặp thì tôi yêu cầu với mỗi thành viên lên trình bày thì nói một cách “chậm dãi, từ tốn” không cần phải vội vàng. Biết nhấn mạnh những điều cần nói. 9 Ví dụ ở lớp tôi có học sinh Lê Thanh Hoàng hay nói lắp, em rất ngại giao tiếp trước đám đông, bởi vì mỗi lần em nói thì các bạn hay “chế nhạo” và “chê cười” nên em càng rụt rè trước đám đông. Vì vậy, với kỹ năng giao tiếp trước đám đông thì tôi yêu cầu Hoàng lên trình bày quan điểm của mình với bài tập tình huống mà tôi đưa ra. Sau đó tôi luyện cho em nói từng câu rõ ràng, mạch lạc và chậm dãi nhất có thể. Sau một thời gian làm việc nhóm thì em đã mạnh dạn trình bày ý kiến của mình trước tập thể lớp. Đặc biệt em đã hạn chế rất nhiều hiện tượng nói lắp. 2.4.2.2. Kĩ năng biết nói lời hay ý đẹp Thông thường tâm lí của con người chúng ta luôn thích được khen còn nếu bị chê thì sẽ buồn nhiều khi còn tự ái. Muốn góp ý một vấn đề gì cho bạn thì nên tế nhị và góp ý cho phù hợp với hoàn cảnh tránh làm bạn “tổn thương”. Trong lớp không nói tục chửi bậy và đặc biệt không nên nói từ “lóng”. Trong lớp tôi có học sinh nữ Nguyễn Thị Linh, em có chiều cao “khiêm tốn” còn “nặng hơn so với các bạn trong lớp. Vì vậy, có nhiều bạn trong lớp hay châm chọc mỗi khi em lên bảng. Ngay từ khi nhận lớp tôi đã quán triệt điều này nhưng có nhiều học sinh nam không gọi tên bạn mà biệt danh cho bạn là “béo”. Tôi đã gọi riêng những học sinh nam mà biệt danh cho Linh và phân tích cho các em hiểu , cha mẹ ban cho chúng ta hình hài cơ thể là một điều may mắn hơn rất nhiều những bạn “bị khiếm khuyết về cơ thể”, ai sinh ra đều mong muốn mình xinh đẹp hoàn hảo nhưng mình không may mắn được như thế thì cũng không có gì phải buồn và không được châm chọc làm “tổn thương” đến bạn. Thay vì nói Linh “béo” thì có thể nói Linh hơi mập một chút như thế Linh cảm thấy vui hơn. Đối với lớp thì tôi cũng luôn hướng dẫn các em biết nói “lời hay ý đẹp” trong mỗi tình huống. Bởi khi các em biết “lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau” thì tất cả những “ấm ức” mâu thuẫn sẽ được hóa giải thì lúc đó sẽ hạn chế được rất nhiều khả năng“bạo lực” trong lớp xảy ra. 2.4.2.3. Kĩ năng biết phòng tránh bạo lực 2.4.2.3.1. Kỹ năng phòng tránh bạo lực từ phía bạn bè Đối với các bạn trong trường trong lớp trước hết tôi mong các em không gây mâu thuẫn với ai còn khi có mâu thuẫn thì biết chia sẻ với bạn bè, gia đình và thầy cô để hóa giải các mâu thuẫn đó tránh “xung đột” xảy ra. Khi xảy ra tình trạng “bạo lực” thì giáo viên nên xử lí một cách “triệt để” chứ không phải là qua loa để rồi mâu thuẫn thêm lớn hơn. Đặc biệt giáo viên chủ nhiệm không tạo tâm lí “quá sợ hãi” để học sinh không dám nói để rồi chuyện thêm phức tạp ngoài tầm kiểm soát. Ví dụ: Tiếng khóc xé lòng của nữ sinh bị đánh hội đồng (báo Tiền Phong đưa tin) Ngày 29/3, thông tin từ Trường THCS Phù Ủng (huyện Ân Thi, Hưng Yên) xác nhận, ngày 22/3 tại trường đã xảy ra sự việc một nhóm 5 nữ sinh lớp 9 tham gia đánh một bạn nữ lớp 9A ngay tại lớp học, làm em này phải nhập viện điều trị. Nhóm nữ sinh đã lột quần áo và liên tiếp đấm đá vào vùng mặt nữ sinh. Điều đáng nói sự việc xảy ra ngay trên lớp học và kéo dài trong thời gian dài mà không có sự can ngăn của các bạn cùng lớp. Sau khi sự việc xảy ra, giáo viên chủ nhiệm yêu cầu học sinh trong lớp xóa ngay các clip đã quay và không được thông tin cho bất cứ ai. Ông Nhữ Mạnh Phong - Hiệu trưởng trường THCS Phù Ủng cho biết, sau khi sự việc xảy ra, nhà trường đã tổ chức cuộc họp kỷ luật. Tuy nhiên, hình thức xử lý cũng mang tính chất giáo dục học sinh. Các gia đình có con tham gia đánh hội đồng đã xin lỗi gia đình H.Y, cam kết sẽ giáo dục, nhắc nhở học sinh không đánh em H.Y nữa đồng thời xin không đình chỉ học đối với học sinh vì các em sắp thi 10 chuyển cấp lên THPT. Do đó, nhà trường chỉ đình chỉ học 4 đến 5 ngày đối với 5 học sinh tham gia đánh bạn. Nhà trường cũng yêu cầu học sinh xoá clip để “bảo vệ danh dự” cho học sinh bị đánh. H.Y cho hay đây không phải lần đầu tiên em bị bắt nạt. Trước đó, nhóm bạn này nhiều lần đánh em vì không làm theo lời họ. Cô giáo đã cảnh cáo nhưng tình trạng này vẫn tái diễn. Hôm 22/3, H.Y. bị đánh dã man do không cầm mũ ca nô hộ một bạn và không viết cam kết hộ bạn khác. Ngoài ra, một nữ sinh trong nhóm cho rằng H.Y. viết thư cho người yêu của bạn đó nên đánh em, dù Y. phủ nhận. Cuộc hành hung tập thể của bạn học khiến nữ sinh lớp 9 bị tụ máu mắt, trên mặt nhiều vết bầm tím. H.Y. chia sẻ em có thể tha thứ nhưng chưa dám quay lại học với các bạn vì sợ. Sự việc xảy ra khiến dư luận bức xúc. Không chỉ bức xúc với hành vi côn đồ của nhóm học sinh, mà còn bức xúc với thái độ của ban giám hiệu nhà trường và của cô chủ nhiệm. Hội đồng kỷ luật nhà trường họp và thống nhất đưa ra hình thức kỷ luật là đình chỉ 5 em học sinh. Đáng chú ý, nội dung bản tường trình không hề đề cập tới việc 1 nữ sinh bị nhóm 5 học sinh khác đánh hội đồng, lột đồ ngay tại lớp mà chỉ nói chung chung là "việc đánh nhau của một nhóm học sinh nữ". Trong khi đó, chia sẻ với báo chí, ông Nhữ Mạnh Phong - Hiệu trưởng trường THCS Phù Ủng cho rằng ông chỉ đạo nhân viên nhà trường xóa clip để làm dịu tình hình, tránh gây thiệt thòi cho nữ sinh chứ không phải nhằm che giấu sự việc. Tuy nhiên cách xử lý này của nhà trường bị phản ứng là du di, xuê xoa, xử lý nội bộ. Ngay khi nhận được thông tin, Bộ GD& ĐT đã liên hệ trực tiếp với Sở GD và ĐT Hưng Yên yêu cầu kiểm tra làm rõ vụ việc và báo cáo về Bộ. Ngày 31/3, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã về làm việc với nhà trường, Sở GD&ĐT, lãnh đạo UBND Tỉnh Hưng Yên cũng như thăm hỏi học sinh. Tại buổi làm việc, ông Nhạ khẳng định: “Đây là vụ việc rất nghiêm trọng, đau lòng, ảnh hưởng đến niềm tin xã hội, phải có biện pháp xử lý nghiêm khắc”. Sau khi yêu cầu Hiệu trưởng Trường THCS Phù Ủng, giáo viên chủ nhiệm trình bày lại sự việc, cách xử lý, Bộ trưởng Nhạ khẳng định, qua sự việc cho thấy, hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm chưa ý thức hết chức trách, nhiệm vụ được giao. Hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm chưa chủ động nắm bắt tình hình, chưa sát sao với học sinh và các hoạt động của nhà trường. Lãnh đạo nhà trường đã buông lỏng quản lí, khi sự việc xảy ra chỉ nghe báo cáo, không có các giải pháp xử lý triệt để, kịp thời. Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cũng cho rằng, Hội đồng kỷ luật nhà trường xử lý một sự việc nghiêm trọng như vậy là chưa thỏa đáng, có phần du di, xuê xoa, không đủ sức răn đe. Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên cũng ngay lập tức đề nghị xem xét cách chức toàn bộ Ban giám hiệu, Chi uỷ, Tổng phụ trách đội, kỷ luật Hội đồng kỷ luật trường THCS Phù Ủng, vì có dấu hiệu bao che, xử lý hời hợt, không đúng tính chất nghiêm trọng của vụ việc. Đối với giáo viên chủ nhiệm, lãnh đạo tỉnh cho biết sẽ xử lý bằng hình thức nặng hơn vì không nắm được tâm tư, nguyện vọng, diễn biến tâm lý học sinh. Ngoài ra, hạnh kiểm của 5 học sinh tham gia đánh nữ sinh Y và các học sinh chứng 11 kiến bạo hành nhưng không can ngăn, quay clip, cũng sẽ được đưa ra xem xét. Hiện Công an tỉnh Hưng Yên đang điều tra làm rõ vụ việc. Qua sự việc trên bản thân là giáo viên chúng ta rút ra nhiều bài học xâu sắc trong việc xử lí “tình huống sư phạm” xảy ra. 2.4.2.3.2.Kĩ năng phòng tránh bạo lực từ phía gia đình Đối với cha mẹ người thân tôi chỉ ra cho các em trước hết là con cái hãy ngoan ngoãn biết chăm chỉ học hành. Khi có sự “hiểu nhầm” với người thân thì có thể chia sẻ bằng nhiều cách như: đối thoại trực tiếp, viết thư tâm sự với bạn thân, thầy cô … Các em biết nói lời xin lỗi “khi làm chưa đúng một vấn đề nào đó”. Sau đó tôi cho các em tìm hiểu một ví dụ về bạo lực gia đình để các em cùng suy ngẫm như sau: Người dân sống ở thôn Hiệp Phổ Tây, xã Hành Trung, huyện Nghĩa Hành, Quảng Ngãi ngỡ ngàng trước hành vi tàn ác của cặp vợ chồng Nguyễn Mùi - Đoàn Thị Hồng Yến. Nạn nhân của vụ bạo hành là cháu bé 10 tuổi Nguyễn Thục Phi. Từ nhỏ, Phi đã bị cha mẹ bỏ rơi và được vợ chồng bà Yến nhận làm con nuôi. Hàng ngày, cháu bé vừa đi học, vừa ở nhà phụ giúp ông bà rửa chén, bát ở quán bún tại nhà. Nhiều lần, hàng xóm đã chứng kiến cảnh cháu bé do sơ sẩy bưng bún, phở cho thực khách bị rơi vãi và bị vợ chồng bà Yến, ông Mùi dọa nạt, đánh đập. Đỉnh điểm của vụ việc là khi người cha nuôi phát hiện mất 500.000 đồng để trong tủ và nghi ngờ bé Phi ăn cắp. Khi nghe Phi trả lời chỉ lấy 20.000 đồng và đã mua mỳ ăn, vợ chồng ông Mùi đã đóng cửa thay phiên nhau đánh, đạp bé Phi dã man khiến bé bị biến dạng cả khuôn mặt, tinh thần hoảng loạn. Qua vụ bạo hành bé Phi chúng ta những người lớn nên suy ngẫm lại. Mỗi hành động trừng phạt trẻ về thể xác và tinh thần bao giờ cũng để lại hậu quả khôn lường. Do vậy, các bậc cha mẹ hãy luôn cố gắng vượt qua được những khó khăn, trở ngại, hãy có những hành động thiết thực để cải thiện cuộc sống gia đình, giúp các con của mình trưởng thành bằng điểm tựa tinh thần vững chắc của cha mẹ. 2.4.2.3.3. Kĩ năng phòng tránh đối với bạo lực từ phía nhà trường Đối với bạo lực từ phía giáo viên hoặc các thành viên trong hội đồng giáo dục nếu xảy ra thì thông thường các em rất sợ và thường “im lặng” chứ không “dám lên tiếng”. Bởi các em có tâm lí sợ bị “trù dập”. Đối với khả năng bạo lực từ phía nhà trường thì tôi khuyên các em có thể tìm một người thân mà các em cảm thấy “tin tưởng” để giải tỏa. Các em không nên im lặng để rồi “tổn thương lớn về tâm lí” đến trường với tâm trạng căng thẳng, mệt mỏi và lo âu. Đặc biệt các em không sợ “bị trù dập” vì còn rất nhiều người bảo vệ các em. Để làm được điều này, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng. Làm sao để các em cảm thấy thật sự tin tưởng và yên tâm khi “tố giác tội lỗi của thầy cô mình” không nên sự việc xảy ra rồi chúng ta “mới lên tiếng” và cảm thấy “đau lòng”. Đó là vụ việc ông Đinh Bằng My, là Hiệu trưởng trường phổ thông Dân tộc nội trú THCS Thanh Sơn, để điều tra làm rõ thông tin ông này lạm dụng tình dục nhiều học sinh nam trong nhiều năm. (trích từ Kênh 14.vn) Tương tự như người bạn trên, em H. một học sinh lớp 9 chia sẻ, vào hồi cuối năm học vừa qua, H. được thầy My gọi lên phòng riêng khoảng 4 lần."Thầy nhờ mấy đứa bé bé gọi em lên, rồi có lần thầy nhắn tin qua zalo. Thậm chí có lần thầy đến tận lớp, lúc tan học. Lên thì thầy chỉ hỏi mấy vấn đề lung tung, học ở đâu, lớp thế nào, ở mấy đứa một phòng. 12 Song, thầy giáo bảo vào trong nằm lên giường, thầy sờ soạng. Em sợ.". Em H. không thể quên những lần thầy hiệu trưởng bắt phải "chiều" thầy Theo lời em H. mỗi lần gặp, thầy My luôn bắt em phải phục vụ thầy khoảng 20 phút, rồi người đàn ông này dặn không được nói với người khác biết. "Do vào những ngày cuối năm nên rất may, sau đó dịp nghỉ hè em được ra trường nên em không gặp lại nữa. Nghĩ lại em thấy quá ám ảnh, không dám quay lại trường nữa". H. kể lại có khoảng 5-6 bạn bị tình trạng tương tự mà em được biết. Trên đây là một trong số nhiều nạn nhân mà PV đã gặp, điều đáng nói, tất cả các nạn nhân đều khẳng định các em đã bị thầy My có hành vi xâm hại và bắt các em phải "phục vụ" thầy bằng các động tác tương tự. Sau mỗi lần thực hiện hành vi, thầy My đều cho kẹo hoặc cho vài chục ngàn đồng, ông My cũng đe dọa các em phải giữ bí mật, nếu lộ thì thầy hiệu trưởng sẽ đuổi học. Trước sự việc trên, PV đã có cuộc trao đổi với các thầy cô trong ban lãnh đạo Trường Phổ thông dân tộc nội trú Trung học cơ sở Thanh Sơn. Tuy nhiên, tất cả các thầy cô đều cho hay, nhà trường chưa từng nghe thấy bất kỳ thông tin nào phản ánh từ các em học sinh. 13 Bà Trần Thị Kim Nụ đang chia sẻ với PV Bà Trần Thị Kim Nụ, Phó Hiệu trưởng nói: "Hàng ngày ngoài việc dạy học và phụ trách hoạt động dạy học, tôi cũng là một người chơi thể thao cùng với các em. Nhưng chưa hề có một em nào chia sẻ với tôi về vấn đề này cả". Làm sao các em dám nói khi có tâm lí “sợ bị đuổi học”. Bởi vậy, tôi mong mỗi giáo viên chúng ta không chỉ dạy các em “con chữ” mà còn gần gũi để các em có niềm tin “tố giác những giáo viên suy đồi đạo đức” như ví dụ trên. Chúng ta phải thực sự như “mẹ hiền” để các em “dám nói” những góc khuất trong giáo dục nhằm bảo vệ các em một cách “kịp thời”. 2.5. Kết quả Sau một năm áp dụng các biện pháp mà tôi đã trình bày thì lớp tôi đã tiến bộ rõ rệt. Nề nếp lớp ổn định không còn hiện tượng bè phái gây gỗ mất đoàn kết. Kết quả học tập tăng lên từ 17 học sinh tiến tiến đến 24 học sinh tiên tiến. Thi đua của lớp đã thay đổi tăng thêm từ vị trí 16 lên đến vị trí thứ 10 trên 24 lớp và được xếp lớp tiên tiến. Những nhóm học sinh trước đó không còn nữa, thay vào vào đó là một tập thể lớp đoàn kết hoà đồng. Nhiều học sinh tiến bộ rõ rệt như các em Ngọc Anh, Mùi, Minh Tú, Lê Thu,... cũng đã đạt được học sinh tiến. 3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ. 3.1. Kết luận Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi rút ra được trong quá trình giảng dạy và chủ nhiệm lớp 10G35 năm học 2018 - 2019. Sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm cho thấy ý thức học tập, tinh thần tập thể và tinh thần hỗ trợ bạn cùng tiến của học sinh lớp chủ nhiệm được cải thiện rất nhiều. Tránh được các khúc mắc giữa các học sinh nên tránh được bạo lực học đường ở trong lớp. Như vậy sáng kiến kinh nghiệm đã có hiệu quả cao trong việc nâng cao ý thức tự giác, chủ động, tích cực xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa các học sinh với nhau, giữa học sinh với giáo viên và giữa học sinh với gia đình. 3.2. Kiến nghị Thư nhất: Trường tôi đã có “Tổ tư vấn tâm lí học đường” nhưng bản thân tôi cảm nhận chưa thật sự hiệu quả. Bởi tôi thiết nghĩ tổ tư vấn tâm lí học đường là 14 những giáo viên đang trực tiếp giảng dạy nên quỹ thời gian cho hoạt động này chưa nhiều. Thứ hai: Tôi kiến nghị với Ban giám Hiệu nhà trường có thể thành lập một “đường dây nóng” trong tổ tư vấn để các em dễ dàng sẻ chia. Bên cạnh đó nên bố trí một phòng cho tổ tư vấn làm việc để các em cảm thấy việc “chia sẻ” của mình “đảm bảo được bí mật”. Xác nhận của Hiệu trưởng Triệu Sơn, ngày 18 tháng 5 năm 2019 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác Người viết SKKN Mai Văn Tuấn TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. “Đắc nhân tâm” của Dale Carnegie 2. Kênh vtc14.vn 3. Sổ kế hoạch chủ nhiệm của bản thân. 15