Tài liệu Skkn một số biện pháp nâng cao kĩ năng vẽ thông qua hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4 5 tuổi c tại trường mầm non thị trấn 2 huyện ngọc lặc

1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài "Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện con người Việt nam. Mục tiêu của giáo dục Mầm non nhằm phát triển toàn diện trẻ em mầm non về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách con người” [1] Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động quan trọng trong hệ thống giáo dục mầm non, góp phần không nhỏ trong việc phát triển toàn diện cho trẻ. Thông qua hoạt động tạo hình trẻ tiếp thu cái đẹp và thể hiện cái đẹp qua khả năng của mình từ những sản phẩm tạo hình trẻ diễn tả hoàn cảnh, cảm xúc của mình bằng các sản phẩm một cách ngây thơ đáng yêu như thể hiện tình yêu gia đình, thiên nhiên với cuộc sống hay như cách hành động bảo vệ môi trường của trẻ qua nhiều tranh vẽ, hình thành cho trẻ những hành vi tích cực trong cuộc sống. Hiện nay phương pháp giáo dục tích cực lấy trẻ làm trung tâm càng ngày càng được chú trọng. Trẻ phát triển tốt nhất khi được tham gia hoạt động. Tạo hình, là loại hoạt động có thể nói là trầm và khô cứng. Nếu như không biết cách thu hút trẻ thì kết quả đạt được sẽ không cao. Tuy ở lứa tuổi Mầm non hoạt động tạo hình chưa phải là một một hoạt động sáng tạo nghệ thuật thực thụ và nó không nhằm mục đích tạo nên những sản phẩm phục vụ xã hội hay cải tạo thế giới hiện thực xung quanh. Nhưng nó lại có thể làm biến đổi, phát triển chính bản thân trẻ. Qua hoạt động tạo hình trẻ có thể truyền đạt, giúp người xem hiểu được những suy nghĩ, thái độ, tình cảm mà trẻ miêu tả, chứ không phải là sự đánh giá về thẫm mĩ. Đồng thời còn là phương tiện để phát triển tư duy phát triển ở trẻ trí nhớ tưởng tượng, làm tăng thêm vốn hiểu biết của trẻ, giúp trẻ phát triển sự khéo léo linh hoạt của đôi bàn tay, của đôi mắt không những thế ngôn ngữ của trẻ cũng được phát triển qua bước giới thiệu sản phẩm hay nhận xét sản phẩm của mình của bạn, trẻ diễn tả ý tưởng của mình một cách mạch lạc, tự tin. Tham gia vào hoạt động tạo hình trẻ có nhiều điều kiện tiếp thu cái đẹp, cái tốt trong xã hội, trải nghiệm các cảm xúc, tình cảm trong giao tiếp, học hỏi các kỹ năng xã hội và đánh giá các hành vi văn hóa - xã hội qua các hình tượng, các sự kiện hiện tượng được miêu tả, bên cạnh đó còn giúp trẻ trải nghiệm những cảm xúc đặc biệt như tình yêu thương, lòng mong muốn điều tốt cho người khác. Tuy hoạt động tạo hình dạy trẻ rất nhiều nội dung nhưng tôi thấy kĩ năng vẽ là một kĩ năng khó, cần phải có sự chú ý, kiên trì và khéo léo để thực hiện. Chúng ta đều biết rằng, ở trẻ có một đặc điểm tâm lí rất đặc trưng tạo nên vẻ hấp dẫn riêng cho các sản phẩm tạo hình đó là “Tính không chủ định” chính cái tính cách này đã tạo nên những sản phẩm rất riêng ở trẻ. Bởi vì khi trẻ làm bài, các dự tính tạo hình thường nảy sinh một cách tình cờ, phụ thuộc rất nhiều vào tình huống và cảm xúc của trẻ. Ngoài ra khi cho trẻ thực hiện hoạt động vẽ hình thành ở trẻ kỹ năng như: Tư thế ngồi ngay ngắn, kỹ năng cầm bút...những kỹ năng rất cần thiết cho trẻ bước vào những năm học tiếp theo. Thực tiễn ở trường Mầm non Thị trấn 2 nói chung và ở lớp 4 - 5 tuổi C tôi phụ trách nói riêng, đa số trẻ chưa phát huy hết khả năng sáng tạo, các phương 1 pháp tạo hình còn mang tính áp đặt, dập khuôn một cách máy móc, bên cạnh đó sự linh hoạt của người giáo viên khi tổ chức hoạt động tạo hình còn hạn chế, kỹ năng vẽ của trẻ còn mang tính chất áp đặt, thụ động, mơ hồ... một số trẻ chưa biết vẽ, trẻ cầm bút chưa đúng, nét vẽ còn nguệch ngoạc, rời rạc, tô màu chưa có tính kỹ thuật cao, một số trẻ đã biết vẽ nhưng cách bố cục tranh chưa hài hòa, chưa thể hiện được chiều sâu trong từng bài vẽ...Vậy làm thế nào để trẻ có thể tự tin, sáng tạo, phát huy được năng khiếu thẫm mỹ qua các yếu tố đã nêu trên, góp phần nâng cao được chất lượng hoạt động tạo hình toàn diện cho trẻ mà bản thân tôi rất cần quan tâm. Xuất phát từ ý nghĩa quan trọng và sự cần thiết của hoạt động tạo hình qua kỹ năng vẽ và cũng là hành trang tiếp bước trong tương lai và đi vào cuộc sống hàng ngày giúp trẻ pháp triển một cách toàn diện, và tôi nghiên cứu“Một số biện pháp nâng cao kĩ năng vẽ thông qua hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi C tại trường Mầm non Thị trấn 2 - Huyện Ngọc Lặc - Tỉnh Thanh Hóa’’ Mong muốn đề tài tôi nghiên cứu sẽ góp phần nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình nói riêng và Đức, trí, thể, mỹ nói riêng đối với trẻ mẫu giáo. 1.2. Mục đích nghiên cứu: Nắm vững yêu cầu, nội dung chăm sóc giáo dục trẻ, Tìm hiểu, nghiên cứu thực trạng việc tổ chức các hình thức giáo dục tạo hình về kỹ năng vẽ trong việc nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ lứa tuổi 4 - 5 tuổi C - Nghiên cứu thực hiện “Một số biện pháp nâng cao kĩ năng vẽ thông qua hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi C tại trường Mầm non Thị trấn 2 Ngọc Lặc” 1.3. Đối tượng nghiên cứu “Một số biện pháp nâng cao kĩ năng vẽ thông qua hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi C tại trường Mầm non Thị trấn 2 - Ngọc Lặc” 1.4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp điều tra thực tiễn và thu thập thông tin: Điều tra, khảo sát tình hình thực tiễn ở trẻ, các yếu tố về chủ quan, khách quan tác động trên trẻ, những kết quả đạt được, những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân, từ đó sẽ lựa chọn các biện pháp phù hợp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động tạo hình thông qua rèn kỹ năng vẽ cho trẻ - Phân tích, thống kê, thực nghiệm và sử lý số liệu Đánh giá kết quả, phân tích kết quả, sử lý số liệu phù hợp và so sách kết quả trước và sau khi áp dụng biện pháp. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn Các biện pháp tích cực trong sáng kiến, phù hợp với nhận thức và tâm sinh lý lứa tuổi 4 - 5 tuổi. Sẽ được áp dụng vào thực tiễn hiệu quả. 2 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm Bác Hồ muôn vàn kính yêu của chúng ta đã từng nói “Không có giáo dục thì không nói gì đến kinh tế văn hóa, sản phẩm của giáo dục chính là con người, mà con người chính là mục tiêu, là động lực phát triển kinh tế đất nước trong tương lai đó chính là thế hệ trẻ” [2]. Vì vậy việc chăm sóc giáo dục trẻ ngay từ khi còn nhỏ là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp giáo dục nhằm hình thành và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ sau này. Việc nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và môn tạo hình nói riêng là việc làm cần thiết để phát huy năng khiếu của trẻ một cách tự nhiên. Như chúng ta đã biết hoạt động tạo hình là một hoạt động mang tính nghệ thuật giúp trẻ cảm nhận và phản ánh lại thế giới xung quanh, Tuổi mầm non đặc biệt là tuổi mẫu giáo là thời kỳ nhạy cảm với những “cái đẹp” xung quanh, có thể coi đây là thời kỳ phát cảm của những cảm xúc thẩm mĩ - những cảm xúc tích cực, dễ nảy sinh khi trẻ được tiếp xúc trực tiếp với “cái đẹp”. Từ những cảm xúc tích cực trẻ bắt đầu mong muốn thể hiện các hoạt động nghệ thuật, mỗi trẻ đều có một cảm nhận riêng, một năng khiếu thể hiện riêng không phải trẻ nào cũng biết cách thể hiện cảm xúc của mình qua sản phẩm tạo hình. Giáo viên cần hướng dẫn trẻ, giúp trẻ thể hiện năng khiếu của mình ngay từ tuổi ấu thơ. Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lý như tri giác từ đó giúp trẻ tư duy, trẻ thể hiện tác phẩm của mình một cách riêng biệt hồn nhiên và ngây thơ. Hoạt động tạo hình đem đến cho trẻ nhiều kiến thức, kỹ năng, kỹ sảo, những cảm xúc chân thật nhất đem đến cho trẻ ấn tượng về cái đẹp và những hình ảnh đẹp đó đã được trẻ thể hiện bằng những sản phẩm ngộ nghĩnh đáng yêu. Chính vì vậy, gia đình và nhà trường cần giúp trẻ thể hiện năng khiếu của trẻ giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lý, khả năng chi giác sự vật hiện tượng xung quanh, từ đó buộc trẻ phải tư duy và quá trình tư duy đó làm phát triển óc tưởng tượng sáng tạo, ham muốn tạo ra cái đẹp đây là yếu tố giúp trẻ phát triển nhân cách một cách toàn diện. Để giúp trẻ có một khả năng phát triển tạo hình cần có một quá trình hình thành liên tục có hệ thống. Nếu như lứa tuổi mẫu giáo bé là nền tảng phát triển khả năng tạo hình cho trẻ mẫu giáo nhỡ, thì trẻ lứa tuổi mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi lại là cầu nối cho sự phát triển tạo hình ở lứa tuổi mẫu giáo lớn và mỗi lứa tuổi đều có vai trò nhất định trong khả năng tạo hình của trẻ. Trẻ lưa tuổi mẫu giáo nhỡ đang có sự phát triển rất mạnh về thể lực và sự khéo léo của đôi bàn tay, vì vậy trẻ có thể miêu tả được về đặc điểm, hình dáng, cấu tạo đường nét, bố cục và các mối quan hệ của sự vật hiện tượng khi vẽ, trẻ có sự nhận biết về vẻ đẹp và sự thay đổi của thiên nhiên và các loài vật qua mầu sắc, hình dáng, trẻ có khả năng diễn đạt cảm xúc của mình bằng lời và bằng các sản phẩm tạo hình một cách có mục đích. Biết tự nhận xét sản phẩm của mình và nêu lên nhận xét về sản phẩm của bạn. Từ đó giúp trẻ có thể hệ thống hóa và chuẩn xác các biểu tượng, nâng cao chất lượng sản phẩm tạo hình, đống thời tạo bước đệm vững chắc giúp trẻ phát triển khả năng tạo hình ở lứa tuổi mẫu giáo lớn. Trong thực tế, việc tổ chức các biện pháp qua hoạt động tạo hình hiện nay cũng đem lại hiệu quả. Song chưa thực sự phát huy được tiềm năng, thế mạnh ở 3 mỗi trẻ, đôi khi còn mang tính dập khuôn, máy móc và áp đặt trẻ. Chính vì vậy tôi luôn tư tìm tòi, khám phá làm thế nào để các biện pháp đặt ra phải có tính thiết thực phù hợp với thực tiễn? Tính hiệu quả trong giờ hoạt động học tập mà tôi đã truyền đạt đến cho trẻ? Kỹ năng vẽ, tô mầu, bố cục... phải có độ tinh tế?.., Bên cạch đó vừa giúp trẻ dễ tiếp thu, dễ hiểu giúp trẻ cô đọng chiều sâu về kiến thức? Làm thế nào thông qua giờ hoạt động tạo hình phát huy được tính tập trung, khả năng rèn luyện và ghi nhớ...Đây chính nội dung cốt lõi nhằm phát huy trí tuệ ở trẻ một cách toàn diện. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Xuất phát từ tầm quan trọng của hoạt động tạo hình và tình hình thực tế của trường lớp tôi thấy có những thuận lợi và khó khăn như sau: 2.2.1. Thuận lợi: Trường Mầm non Thị Trấn 2 đã thành lập năm năm, tuy mới thành lập nhưng trường cũng đạt nhiều thành tích cao và đã được công nhận là trường Mầm non đạt chuẩn quốc gia mức độ I vào năm 2018, trường nằm tại trung tâm Thị trấn Ngọc Lặc, với 2 khu nhà cao tầng khang trang, sạch đẹp, trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho việc chăm sóc giáo dục trẻ hiện đại, . Ban giám hiệu luôn quan tâm chỉ đạo thực hiện nghiêm túc nội qui, quy chế, kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ, luôn động viên khích lệ sự sáng tạo của giáo viên nhằm đổi mới ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Mua sắm trang thiết bị đồ dùng phục vụ cho hoạt động tương đối đầy đủ, phòng học rộng rãi, thoáng mát, có đủ ánh sáng cho trẻ hoạt động. Chuyên môn nhà trường thường xuyên tổ chức thao giảng góp ý rút kinh nghiệm để nâng cao trình độ chuyên môn cũng như khả năng sư phạm của giáo viên, luôn quan tâm sát sao tới việc chỉ đạo thực hiện các chuyên đề trong năm học. Về trình độ đã đạt trên chuẩn, luôn yêu nghề mến trẻ, học hỏi đồng nghiệp, nghiên cứu tài liệu sách báo, các tập san về bài vẽ, tranh vẽ đẹp, thực tế...phù hợp với điều kiện của lớp nhằm tiếp thu và tích lũy kinh nghiệm, nắm bắt kịp thời các biện pháp giáo dục phùi hợp để bản thân áp dụng truyền đạt cho trẻ. Làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc học tập của trẻ và luôn quan tâm tới việc rèn luyện những kỹ năng trong tạo hình cũng như trong cuộc sống cho trẻ. Bản thân cũng nhiều năm được phân công đứng lớp mẫu giáo nhỡ, tôi đã đúc rút được một số kinh nghiệm trong việc chăm sóc giáo dục, đặc biệt là tổ chức các hoạt động tạo hình qua vẽ. Phụ huynh luôn quan tâm tạo mọi điều kiện phối hợp cùng với cô giáo và nhà trường trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, thường xuyên đóng góp nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương cùng cô làm ra đồ dùng, đồ chơi phong phú phục vụ hoạt động vẽ cho trẻ. Về trẻ là con em khu vực Thị Trấn đến lớp ngoan, có nề nếp thói quen tốt. Phần lớn trẻ đã học qua các lớp nhà trẻ, mẫu giáo bé và được phân đúng độ tuổi nên nhận thức của trẻ khá đồng đều trong các hoạt động vẽ. 2.2.2 Khó khăn: Bên cạnh những thuận lợi trên thì bản thân còn gặp không ít những khó khăn như: 4 Tuy cơ sở vật chất cũng đã được đầu tư, song cũng chưa đảm bảo đủ điều kiện cần thiết phục vụ cho hoạt động tạo hình như. Giá vẽ riêng cho trẻ chưa có, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động tạo hình còn đơn giản. Nhận thức của các cháu trong lớp học đồng đều, với số trẻ đông 40 cháu, giáo viên còn thiếu, gặp không ít khó khăn trong quá trình tổ chúc truyền đạt kiến thức đến trẻ, vẫn còn một số cháu cầm bút chưa vững, cầm chưa đúng cách.. để vẽ, một số trẻ còn nhút nhát trong học tập ý tưởng của mình. Một số phụ huynh chủ yếu là con em ở các khu vực lân cận nông thôn chưa nhận thức được tầm quan trọng về môn học, chưa tạo chú trọng tạo điều kiện, chủ động, thường xuyên phối hợp với cô giáo để có sự quan tâm chăm sóc giáo dục con mình, sản phẩm tạo hình chưa đạt kết quả và kỹ năng vẽ còn hạn chế, dẫn đến chất lượng chưa cao. Một số trẻ chưa có nề nếp thói quen, chưa qua các lớp nhà trẻ, mẫu giáo bé vì vậy còn hạn chế lung túng, chưa tự tin...trong hoạt động vẽ. 2.2.3. Kết quả của thực trạng. Xuất phát từ thực tế trên đầu năm học 2018 - 2019 tôi đã khảo sát trên trẻ và có kết quả như sau: TT Nội dung khảo sát TS trẻ Kết quả khảo sát Đạt Chưa đạt Tỷ lệ Tỷ lệ Số trẻ Số trẻ (%) (%) Trẻ hứng thú, tích cực tham 35 28 80 7 20 gia hoạt động tạo hình Tính sáng tạo trong các sản 2 35 25 71,4 10 28,6 phẩm tạo hình Trẻ có các kỹ năng vẽ, tô 3 35 27 77,2 8 22,8 màu, sắp xếp bố cục tranh Tính hiệu quả trong hoạt động 4 35 27 77,2 8 22,8 vẽ ở trẻ. Khả năng nhận xét và đánh 5 35 26 74,2 9 25,7 giá sản phẩm. Nhìn vào bảng đánh giá trên từ số liệu thực tế cho thấy khả năng hứng thú, tự tin, tính tích cực khi tham gia hoat động tạo hình của trẻ là rất thấp. Tính sáng tạo, tính thẫm mỹ chưa cao, các kỹ năng vẽ, tô màu, khả năng tư duy ở mức độ đơn giản, đơn điệu...Mặt khác khả năng nhận xét đánh giá sản phẩm của trẻ hầu như phụ thuộc vào cô giáo cùng với khẳ năng của bản thân đôi khi còn máy móc, hạn chế. Đây chính là điều mà tôi cần quan tâm nghiên cứu, phát huy hết khả năng để truyền đạt đến trẻ đạt hiệu quả cao, đưa hoạt động tạo hình thông qua hoạt động vẽ, tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ học một cách thoải mái, tự tin, không gò bó, trẻ luôn hứng thú trong giờ học, nhằm phát huy, khai thác tiềm năng thế mạnh ở từng trẻ giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách triệt để. 2.3. “Một số biện pháp nâng cao kĩ năng vẽ thông qua hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi C tại trường Mầm non Thị trấn 2- Ngọc Lặc’’ 1 5 2.3.1. Biện pháp 1. Nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ thông qua việc xây dựng môi trường học tập phong phú, đa dạng. Có thể khẳng định rằng, việc tạo được một môi học tập đa dạng, phong phú và đảm bảo thẩm mĩ cho trẻ hoạt động là một trong những biện pháp mang lại hiệu quả cao nhất trong tất cả các hoạt động giáo dục, đặc biệt là hoạt động tạo hình. Môi trường lớp học đẹp cũng là một yếu tố trực tiết tác động hàng ngày đến chính bản thân trẻ. Chính vì vậy, tôi tập trung trang trí, tạo môi trường nghệ thuật đẹp, hấp dẫn, phù hợp để gây cảm xúc, tạo ấn trượng đầu tiên cho trẻ về nghệ thuật tạo hình. Tạo môi trường đẹp, hấp dẫn nhằm thu hút sự hứng thú, gây ấn tượng ở trẻ và tác động tích cực vào nhiều yếu tố, đem đến sự thành công cho trẻ trong mọi hoạt động, Việc làm mới môi trường hoạt động từ cách sắp xếp cho sseens việc lựa chọn các nội dung, hình ảnh, mầu sắc...để trang trí lớp học, tạo sự bất ngỡ. Khi trẻ quan sát sẽ có nhiều câu hỏi đặt ra. “Ôi lớp đẹp quá, Thích quá...” Chính môi trường lớp học sẽ tạo ấn tượng khó phai trong mỗi trẻ. Đây là tác động cần thiết để hình thành cảm xúc nghệ thuật cho trẻ. Vì vậy, tôi tìm hiểu, đặt ra các yêu cầu của chủ đề, căn cứ vào đặc điểm tâm lí, không gian phòng học và phù hợp độ tuổi để xây dựng môi trường lớp học. Khi trang trí lớp học, tôi tận dụng tối đa môi trường không gian xung quanh lớp học, khai thác các thiết bị, đồ dùng sẵn có, bổ sung thêm thiết bị, đồ dùng tự làm. Việc sắp xếp, thay đổi chủ đề được tính toán để bảo đảm tận dụng các nguyên liệu, hiện vật của các chủ đề, bảo đảm tính liên kết, dẫn dắt để trẻ phát huy trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của mình. Cụ thể: Với môi trường trong lớp Ở các mảng chính, các tiêu đề của các góc...Để gây ấn tượng cho trẻ, tôi thường sưu tầm đồ dùng, thiết kế các hình ảnh ngộ nghĩnh đáng yêu, có màu sắc đẹp, bố cục hợp lí và đặt tên thật gần gũi với trẻ. Ví dụ: Chủ đề chính thường ở các vị trí dễ quan sát. Nội dung của chủ đề thường tổng hợp các hình ảnh nổi bật về chủ đề. Như chủ đề “Gia đình”: Có hình ảnh ngôi nhà, vườn rau, ao cá... Hay trang trí chủ đề "Thế giới động vật" tôi trang trí mảng chính là các hình ảnh của các con vật thuộc các nhóm động vật khác nhau, tôi lựa chọn những hình ảnh rõ nét, có màu sắc bắt mắt và đẹp để trang trí. Ví dụ: Ở chủ đề thế giới thực vật, hoạt động học đề tài “Vẽ hoa mùa xuân”...thì ngay ở ngoài cửa tôi vẽ thật nhiều bức tranh như vườn hoa cúc, hoa đồng tiền, bé đang tưới cây, chăm sóc cho cây...ở bên trong lớp học, ở các góc được tôi trang trí theo kế hoạch của từng chủ đề, tôi đã xây dựng ở lớp tôi một góc mà tôi thấy thật sự lôi cuốn trẻ đó là góc: “Bé tập làm hoạ sĩ” ở đó tôi chuẩn bị tất cả các dụng cụ như giấy màu bút sáp, mun cưa, cọ, bột màu... Ngoài ra tôi cũng không quên trưng bày những sản phẩm đẹp của trẻ và những bức tranh được tôi vẽ hoàn chỉnh, khi trẻ hoạt động trẻ sẽ có cảm xúc ngay từ ban đầu và nó sẽ diễn ra một cách dễ dàng, gần gủi. Các mảng tường trống cũng được tôi tận dụng để trang trí phù hợp với chủ đề trẻ học, từ đó trẻ có thể nhận biết các hoạt động của trẻ ở trường/lớp qua các mảng trang trí của cô. Các sản phẩm của trẻ được trưng bày đó là một sự 6 khích lệ với trẻ động viên để trẻ phấn đấu cố gắng trong các hoạt động. Cửa sổ cũng là nơi tôi có thể trang trí đưa thiên nhiên vào trong lớp học với các lọ cây xanh tôi tận dụng từ nguyên vật liệu phế thải, vừa trang trí cho lớp học vừa giúp trẻ được quan sát khi có giờ học vẽ một số cây xanh. Môi trường lớp học ở trường Mầm non với các mảng tường, các góc chơi, đồ chơi được sắp xếp, trang trí nổi bật nhằm thu hút sự chú ý của trẻ cùng với không khí lớp học vui tươi, chan hòa, gần gũi giữa cô và trẻ. Bên cạnh việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động tạo hình trong lớp thì môi trường ngoài lớp học cũng rất quan trọng đối với trẻ như dạo chơi ngoài trời tham quan giúp trẻ khám phá thiên nhiên kỳ diệu... Ví dụ: Khi cho trẻ dạo chơi ngoài trời tôi cho trẻ quan sát “bông hoa”, “cánh lá”… trong thời điểm hoa nở rực rỡ, đẹp, những búp chồi non xanh mơn mởn, những giọt sương long lanh đọng trên bông hoa, cánh lá. Tôi gợi ý kích lệ trẻ nêu lên đặc điểm, cấu tạo và cảm nhận của trẻ về vẻ đẹp tự nhiên của các loài hoa muôn màu, muôn sắc của thế giới loài hoa xung quanh trẻ. Hình ảnh quan sát vườn hoa của bé Chính những cảm xúc thực tế trẻ được quan sát, trải nghiệm và thảo luận nói lên được ý tưởng của mình, nhằm khơi gợi hứng thú, kích thích tính tò mò, hiểu biết cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, đồng thời cung cấp kiến thức cho trẻ về đối tượng, đặc điểm, hình dáng, lợi ích các loài hoa từ đó cuốn hút trẻ vào hoạt động vẽ từ lúc nào không hay. Ví dụ: Cô cho trẻ đi quan sát “Vườn cây ăn quả” Bằng thực tế đó là vườn cây ăn quả. Bằng sự trao đổi của cô với trẻ về vườn cây ăn quả, thông qua việc cho trẻ tái tạo lại một vườn cây ăn quả, được ngắm, được sờ, được cùng cô trao đổi trong một khung cảnh thời tiết, ánh nắng, màu sắc tự nhiên của lá, quả, cây…Lúc này bao nhiêu những hiểu biết thực tế trẻ đã được cảm thụ. 7 Khi tôi cho trẻ vẽ, bất ngờ bài vẽ của trẻ thực sự phong phú và hiệu quả. Mỗi trẻ đều có một ý tưởng riêng và sáng tạo không bị gò bó. Buổi tham quan thật sự có ý nghĩa. Như vậy việc tạo cảnh quan và môi trường học tập thân thiện đối với trẻ giúp trẻ học tập một cách gần gũi thân thiện có tác dụng giúp trẻ đạt được các mục tiêu giáo dục. Đem lại cho trẻ kiến thức bổ ích, mở mang trí tuệ, khả năng tư duy, ngôn ngữ phong phú như được bày tỏ những điều mình mong muốn cần đạt. Tôi rất hài lòng khi trẻ kết quả trẻ đã thực hiện. 2.3.2. Biện pháp 2. Đổi mới nội dung tổ chức nhằm thu hút sự hứng thú cho trẻ trong giờ học Theo kinh nghiệm của bản thân, việc kich thích hưng phấn gây được hứng thú để thu hút cho trẻ vào hoạt động học thật sự không đơn giản chút nào bởi,l thủ thuật gây hứng thú cho trẻ vào hoạt động là một “nghệ thuật” đối với người giáo viên cần có. Trước những điểu mới lạ thì sự hấp dẫn lại tăng, trẻ con là như vậy, nhưng cũng đồng thời trẻ lại dễ chán với những gì quen thuộc. Vì vậy, tôi luôn suy nghĩ thay đổi các nội dung, biện pháp sinh động, hấp dẫn từ cử chỉ, lời nói nhẹ nhàng, từ nét mặt vui tươi, cho đến các trò chơi, câu đố, bài hát… đều là tình huống bất ngờ, sinh động để thu hút sự chú ý của trẻ vào giờ học, không khí giờ học trở nên hào hứng, mềm mại không gò bó mà vẫn đạt kết quả cao. Ví dụ: Khi dạy trẻ đề tài "Vẽ đàn cá đang bơi" Để tạo cho trẻ hứng thú tôi cho trẻ chơi với trò chơi “Ô của bí mật” trên mà hình, cho trẻ lựa chọn ô và trả lời câu hỏi của cô nếu cháu nào trả lời đúng theo yêu cầu thì ô cửa sẽ mở ra và trong ô cửa đó có hình ảnh những chú cá bơi lượn và dưới nước, những con cá ở gần to, cá ở xa nhỏ và bơi ngược chiều nhau, có nhiều rong, san hô… Tôi luôn đặt những câu hỏi để kích thích trí tưởng tượng như: Màu sắc?, cá bơi như thế nào?, tại sao?...để giúp trẻ hứng thú hơn khi vào bài học. Để kết thúc hoạt động học, tôi đặt câu hỏi: Cá rất đáng yêu các nhạc sỹ đã viết nên bài hát gì tăng các con, Ai biết? “Cá vàng bơi”. Tôi cho trẻ hát và vận động. Cảm thụ của trẻ lúc này đã có những cảm xúc thực sự về “cá”. Sự hưng phấn của trẻ càng tăng lên. Hay với đề tài “Vẽ những con vật sống trong gia đình” Chủ đề: Những con vật nuôi trong gia đình. Tôi tổ chức theo chương trình “Những con vật bé yêu”. Tôi cho trẻ xem đoạn video clip có hình ảnh những con vật sống trong gia đình được trình chiếu trên màn hình. Được quan sát những hình ảnh động của các con vật trên màn hình. Tôi thấy trẻ rất hứng thú và tôi gợi ý hỏi trẻ về những con vật? Cho trẻ kể?... Lúc này hàng loạt ý kiến của trẻ được đưa ra. Trẻ không những rất hứng thú và còn thể hiện được nhiều ý tưởng sáng tạo trong tác phẩm của mình. Bên cạnh đó muốn cho trẻ tích cực hơn trong giờ học tôi thường xuyên lên kế hoạch sao cho việc thực hiện các đề tài vẽ trong một chủ đề không bị trùng lặp. Nhằm giúp cho các cháu không bị mệt mỏi trong giờ học. Ví dụ: Trong chủ đề "Gia đình" Tôi lựa chọn các đề tài như "Vẽ người thân trong gia đình", "Làm bưu thiếp tặng mẹ"...Hay trong chủ đề "Thế giới thực vật" tôi cũng chọn những đề tài với tên gọi khác nhau để thu hút trẻ như: 8 "Vẽ vườn hoa mùa xuân", "Vẽ vườn cây ăn quả"...Việc không trùng lặp các đề tài sẽ tạo sự mới mẻ, tăng tính tò mò, kích thích tính tích cực ở trẻ. Ngoài việc gây hứng thú tích cực trong giờ học cho trẻ thì làm thế nào để trẻ không tỏ ra mệt mỏi uể oải trong giờ cũng rất quan trọng, trẻ không thể ngồi quá lâu trong một giờ học, chính vì vậy mà đối với mỗi một tiết học tạo hình cũng như các giờ học khác tôi thường cho trẻ thay đổi trạng thái với phút thể dục nhằm tăng thêm khả năng hứng phấn cho trẻ qua các bài thơ, ca dao, đồng dao... Để góp thêm phần sinh động và hấp dẫn cho giờ học, mới lạ, tôi đưa các trò chơi dân gian, câu đố, bài hát có nội dung gần gủi với đề tài để cho cháu dễ khắc sâu hơn. Ví dụ: Đề tài "Vẽ hoa mùa xuân” tôi chọn bài hát “Chúc xuân”, “Màu hoa”, “Mùa xuân” cho cháu nghe khi thực hiện bài vẽ, chuyển nội dung của hoạt động tôi cho cháu đọc đồng dao “Xúc sắc xúc xẻ”… Với cách thay đổi hình thức vào bài cũng cũng như trong giờ học, tôi nhận thấy trẻ rất tập trung chú ý, thể hiện sự phấn chấn, sảng khoái, thoái mái và tự tin, hứng thú và hoạt động học và kết quả các sản phẩm của trẻ rất phong phú đa dạng, có nhiều sáng tạo. . 2.3.3. Biện pháp 3: Rèn kỹ năng vẽ cho trẻ nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình. Xuất phát từ đặc điểm của hoạt động tạo hình nhằm phát triển thẩm mĩ cho trẻ, hướng trẻ tới cái đẹp, biết yêu quí, trân trọng và tạo ra cái đẹp, để đạt được mục tiêu này thì tôi cho rằng: Nhiệm vụ đầu tiên quan trọng nhất của người giáo viên khi dạy bộ môn tạo hình đó chính là rèn luyện các kỹ năng tạo hình cho trẻ, đặc biệt là kỹ năng vẽ. Việc thực hiện các hoạt động tạo hình một cách có kỹ thuật không phải là điều kiện chủ yếu trong nhiệm vụ của hoạt động tạo hình, song việc nắm được những kỹ năng cơ bản, những kỹ thuật đúng, đa dạng và chuẩn xác là điều cần thiết, bởi lẽ nó cho phép trẻ có thể miêu tả mọi vật, mọi hiện tượng, tạo các bố cục trang trí...và đưa vào đó cảm nghĩ, ươc mơ của mình một cách dễ dàng phong phú. Để trẻ tiếp thu được bài trẻ cần tập chung chú ý mới biết yêu cầu của hoạt động là làm gì? và làm như thế nào? để tạo ra được sản phẩm... Nếu không tập trung theo dõi từng bước hướng dẫn của giáo viên thì khi trẻ vẽ sẽ không biết cách thực hiện. Vì vậy tôi đã uốn nắn trẻ nagy từ đầu năm đầu năm học, trẻ nắm vững kĩ năng vẽ, tô, bố cục… tôi dạy trẻ từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Mặc dù trẻ đã được học qua lớp nhà trẻ và mẫu giáo bé, song lớp tôi không phải cháu nào cũng đều nắm vững các kỹ năng tạo hình đặc biệt là kỹ năng vẽ, ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát kỹ năng vẽ để điều chỉnh và nhận thấy có rất nhiều trẻ chưa có kỹ năng vẽ, thậm chí là kỹ năng cầm bút và ngồi vẽ đúng tư thế, chính vì vậy để giúp trẻ thực hiện tốt kỹ 9 năng vẽ thì đầu tiên tôi giúp trẻ nắm vững cách chuẩn xác về các nét cơ bản, màu sắc, đường nét, hình dạng, kích thước, bố cục của hình vẽ, bố cục bức tranh. Ví dụ 1: Đề tài “Vẽ bánh hình vuông, hình tròn” cô giả làm cô bé quàng khăn đỏ mang bánh đến biếu bà, trẻ bị lôi cuốn bởi trang phục của cô bé quàng khăn đỏ và tò mò muốn biết đó là bánh gì. Trẻ tập trung chú ý từ đó cô giới thiệu cho trẻ nhận xét đặc điểm của cái bánh, trẻ dùng khả năng nhận xét của mình để diễn tả hình ảnh của cái bánh, sau đó hướng dẫn trẻ biết vẽ các nét cong, nét thẳng, nét xiên... trẻ rất thích thú từ sự hứng thú đó cô hướng dẫn cách vẽ tô màu bố cục chi tiết rõ ràng, Tôi thường khuyến khích trẻ thể hiện sự sáng tạo của mình thông qua các hoạt động tạo hình. Ví Dụ 2: Trẻ vẽ một con cá theo mẫu sau khi nắm được các nét trẻ sẽ vẽ một đàn cá theo ý thích. Để trẻ phát triển tài năng, năng khiếu của mình trẻ cần có kỹ năng vẽ, biết cách vẽ tôi cung cấp cho trẻ kiến thức, kỹ năng vẽ. Tôi sử dụng các câu hỏi gợi mở “Con dự định sẽ làm gì? để tạo ra sản phẩm đó con sẽ sử dụng nguyên vật liệu gì, màu sắc như thế nào?....để hoàn thành một sản phẩm vẽ không nhất thiết trẻ phải dùng bút vẽ hết cả sản phẩm cô có thể gợi ý cho trẻ vẽ. Trẻ có thể dùng bằng bàn tay, ngón tay… Ví dụ 3: Chấm vào màu nước để vẽ con vật, vẽ bông hoa hay cây xanh bằng hình bàn tay, cô hướng dẫn trẻ đặt tay vào giấy dùng bút ke lại hình bàn tay dùng kéo cắt theo hình vừa vẽ hoặc vừa ke, cắt theo đường diềm, chọn màu sắc phù hợp tô vào các ngón tay, dùng keo dán những bàn tay vừa thực hiện được dán lên cây làm chùm lá. Hay cách vẽ con kiến bằng ngón tay cô hướng dẫn trẻ dùng vân ngón tay chấm thành 3 chấm liền nhau làm đầu, mình, đuôi sau đó dùng bút vẽ râu và đầu, Ta còn có thể cho trẻ chơi các trò chơi sáng tạo như: Vẽ, in các bộ phận riêng lẽ lên các loại giấy màu khác nhau, hoặc vẽ trên giấy trắng rồi tô màu các bộ phận, cho trẻ vẽ mẫu các bộ phận con vật, sau đó cho trẻ gắn lại với nhau tạo thành các con vật ngộ nghĩnh,...cô cho trẻ quan sát nhiều 10 sản phẩm tạo hình được vẽ bằng nhiều hình thức khác nhau làm cho trí tưởng tượng của trẻ thêm đa dạng và phong phú khi thực hiện một bài vẽ mà trẻ còn biết liên kết, sáng tạo ra nhiều hình thức vẽ, làm cho sản phẩm thêm đa dạng và phong phú. Cụ thể các hình ảnh vẽ về các con vật: Hình ảnh trẻ tạo các con vật bằng dấu vân tay Không những của sản phẩm giáo viên cũng cần gợi ý để trẻ lựa chọn cách sử dụng màu phù hợp, có thể dùng bút lông, màu nước hay sáp màu, trẻ có thể lựa chọn cho phù hợp. Từ cách gợi ý của tôi, trí tưởng tượng và sáng tạo của trẻ được phát triển hơn, sản phẩm phong phú hơn. Để thành công được giải pháp này cần phải chuẩn bị đa dang về nguyên vật liệu để trẻ lựa chọn những đồ dùng phù hợp với ý tưởng của trẻ. Hay với bài vẽ ''Vườn cây ăn quả'' có quả tròn, quả dài, quả hình trái tim, quả màu vàng, quả màu xanh…nếu trẻ đã được quan sát vườn cây ăn quả trong thực tế thì khi tạo hình vẽ, trẻ biết sử dụng phối hợp các kỹ năng vẽ nét cong, nét cong tròn khép kín, nét xiên, nét thẳng và tô màu để vườn cây ăn quả sinh động và đẹp hơn. Ngoài dạy trẻ các kỹ năng vẽ thì tôi cũng dạy trẻ biết tạo bố cục bức tranh và phối màu hợp lý, sắp sếp nội dung trong bức tranh mang tính nghệ thuật thẩm mỹ. Giúp trẻ hiểu được bức tranh đẹp là như thế nào và với nhiều ý tuwongr khác nhau không nhất thiết phải giống mẫu của cô hay bất cứ ai khác trừ hoạt động “dạy mẫu” thì nhất thiết phải giống tranh mẫu, Cho trẻ hiểu cái đẹp ở cái thể hiện tính độc đáo của sản phẩm qua cách trình bày, ý tưởng hay và cách tô màu đẹp, bắt mắt và phù hợp với nội dung. Trước khi tổ chức cho trẻ hoạt động vẽ, tôi chú trọng uốn nắn đến các tình tiết nhỏ nhất như: Ví dụ: Khi dạy trẻ bài "Vẽ chân dung của bạn" tôi dạy trẻ cách đặt dọc tờ giấy, vẽ chi tiết chính vào giữa trang giấy như: Vẽ khuôn mặt hình tròn to vào giữa tờ giấy sau đó vẽ đến các chi tiết mắt, tai, mũi...hoặc khi dạy trẻ vẽ về biển cho trẻ đặt tờ giấy ngang, chia mảng giữa biển trời hợp lý, vẽ tàu thuyền ở gần thì to, xa thì nhỏ dần... Sau một vài lần hướng dẫn cho trẻ 11 tôi thấy trẻ đã biết cách bố cục tranh rất hợp lý và biết phân bố hài hòa trong bức tranh cùng với cách sử dụng mầu để tô... với những gam màu sáng tối, đậm nhạt tạo nên bức tranh có chiều sâu và có tính thẩm mĩ cao. Có thể thấy rằng, việc dạy trẻ nắm vững kỹ năng vẽ, rèn luyện các kỹ năng, kỹ xảo có tính chất thẫm mỹ cần đòi hỏi sự ôn luyện bền bỉ và có hệ thống. Trẻ nắm tốt kỹ nămg thì quá trình tạo hình đối với trẻ sẽ trở nên dễ dàng, thú vị và nhờ đó mà làm tăng hứng thú của trẻ đối với hoạt động, giúp trẻ phát triển khả năng sáng tạo. Với những kiến thức, kỹ năng tạo hình trẻ đã được học, bằng đôi bàn tay khéo léo của mình các cháu đã tạo ra những sản phẩm đẹp phong phú và ý tưởng sáng tạo thể hiện trong từng sản phẩm của mình, Đây chính là kết quả mà bản thân tôi đã nhận thấy. 2.3.4. Biện pháp 4: Rèn kỹ năng vẽ cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. Có thể khẳng định! Việc hình thành kỹ năng tạo hình cho trẻ không phải một chiều, mà nó phải có quá trình thời gian để rèn luyện. Đó là sự lặp lại một thao tác, một hành vi, thói quen cần thiết và dần dần các kỹ năng tạo hình ở trẻ trở thành kỹ xảo từ lúc không hay. Ngoài việc tạo hứng thú cho trẻ ở giờ học vẽ, tôi còn nghiên cứu tạo hứng thú cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi, trong giờ đón - trả trẻ, hoạt động có chủ định, hoạt động ngoài trời…để cung cấp thêm các kiến thức cần đạt cho trẻ. Ví dụ: Trong giờ đón trẻ - trả trẻ, tôi cho trẻ hoạt động ở góc tạo hình để hoàn thiện những bài mà trẻ chưa làm xong hoặc cho trẻ vẽ theo ý thích của mình. Từ đó giúp trẻ hình thành tố chất “Hoàn thành công việc”, củng cố kiến thức, kỹ năng, tìm ra điểm mạnh, điểm yếu để kịp thời khích lệ, hoặc điều chỉnh những trẻ còn yếu trong hoạt động tiếp theo. Hay trong hoạt động ngoài trời: Tôi cho trẻ quan sát “Cây xanh” sau khi cho trẻ được quan sát, nhận xét về đặc điểm của cây như thân, lá, màu sắc, hình dáng, đường nét của lá….tôi cho trẻ dùng phấn vẽ trên sân, tái tạo lại hình ảnh mà con được quan sát. trẻ sẽ rất hứng thú, thoải mái khi được tự trải nghiệm bằng thực tế ở một không gian tự nhiên mà không bị gò bó. Đây là một hoạt động bổ ích giúp trẻ vừa được học vừa được mà lại sự thành cho trẻ về hoạt động vẽ. Thông qua hình ảnh ghi lại dưới đây: Trẻ hoạt động với tạo hình mọi lúc mọi nơi 12 Bên cạnh việc rèn kỹ năng vẽ cho trẻ trong giờ hoạt động học, tôi còn chú ý rèn cho trong giờ chơi hoạt động ở các góc. Ở góc tạo hình tôi trang trí bắt mắt, có chỗ cho trẻ trưng bày sản phẩm, đồng thời tôi chuẩn bị đồ dùng theo hướng mở cho trẻ dễ quan sát, dễ lấy và cất đồ dùng sau khi sử dụng xong, ngoài ra trong giờ hoạt động ở các góc, tôi tạo cảm giác thoải mái mà không bị gò bó về thời gian cũng như đề tài mà trẻ vẽ. Đây là hoạt động trẻ tự lựa chọn góc chơi theo ý riêng của mình, kết hợp với việc gợi mở và cung cấp thông tin nếu trẻ cần sự hỗ trợ từ cô, giúp trẻ rèn luyện kỹ năng. Ví dụ: Chủ đề”Bản thân” trẻ vẽ trang phục bé trai, bé gái hay chủ đề “Gia đình” trẻ vẽ người thân trong gia đình... Hoặc trong giờ hoạt động chiều, tôi thường cho trẻ ôn lại bài đã học buổi sáng, đối với những bài dạy vẽ, tôi cho trẻ tiếp tục hoàn thiện bài vẽ của mình, hay khi cho trẻ chơi theo ý thích, có những trẻ rất thích được vẽ tôi cho trẻ tự thoải mái thực hiện ý thích của trẻ. Như vậy, việc rèn kỹ năng vẽ cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi cũng đem lại nhiều yếu tố tích cực trong việc rèn kỹ năng vẽ cho trẻ, tôi thấy trẻ hứng thú hơn với môn học, một số trẻ kỹ năng năng tô màu, cách cầm bút, cách ngồi tô vẽ...được nâng lên rõ rệt và quan trọng là trẻ đã có thể phát huy tính tích cực cũng như thể hiện ý tưởng của mình một cách có hiệu quả nhất từ đó góp phần cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ. 2.3.5. Biện pháp 5: Giúp trẻ khắc sâu kiến thức qua nội dung nhận xét, đánh giá sản phẩm trẻ đã làm. Có thể nhận định rằng! Trong các nội dung tổ chức hoạt động tạo hình, nội dung nào cũng đều rất quan trọng và thiết thực. Song để khắc sâu kiến thức trí tuệ cho trẻ sau này. Bản thân tôi nhận thấy rằng nội dung nhận xét, đánh giá sản phẩm của trẻ là một nội dung quan trọng nhất, bởi nó hội đầy các yếu tố kiến thức, kỹ năng, độ tinh tế cho đến sự nhìn nhận, so sánh, giúp trẻ dễ khắc ghi trí nhớ, trí tưởng tượng từ sản phảm của mình đến của bạn xung quanh. Quá trình tổ chức các hoạt động tạo hình cho trẻ ở trường Mầm non, bên cạnh những định hướng, các biện pháp, cách tổ chức giúp trẻ hứng thú, tích cực và sáng tạo hơn trong hoạt động tạo hình, thì có một điều không thể thiếu được, đó chính là sự khích lệ động viên kịp thời của cô giáo đối với những sản phẩm mà trẻ làm ra. Quá trình nhận xét sản phẩm rất quan trọng nó sẽ là niềm phấn khởi, niềm tự hào về việc mình đã làm nếu được khen. Và là động lực cho trẻ phát huy để thực hiện các giờ hoạt động tạo hình tiếp theo đạt kết quả cao hơn. Chính vì vậy khi nhận xét sản phẩm tôi luôn tôn trọng sản phẩm của từng trẻ để động viên khuyến khích trẻ. Trước hết các bức tranh của trẻ đều được trưng bày với không gian mà tất cả mọi trẻ đều được nhìn thấy, dễ quan sát. 13 Hình ảnh các bé trưng bày sản phẩm và nhận xét Để việc nhận xét sản phẩm, sự thành công của mỗi trẻ sau một giờ hoạt động. Tôi tạo cho trẻ không khí tự nhiên cởi mở giúp trẻ nêu lên ý tưởng, kỹ năng, sáng tạo, sự tinh tế… trên từng nội dung của bức tranh. Kết hợp với gợi ý khích lệ của cô. Cụ thể: Con thích bức tranh nào? Vì sao thích?...Bức tranh nào đẹp?, Vì Sao đẹp? Bạn tô màu như thế nào? Bức tranh có hài hòa không? Con có hài long về bức tranh của bạn không?...Tôi tạo cho trẻ không khí thoải mái, tự tin để được nêu lên những điều mà trẻ nói, bên cạnh đó tôi khuyến khích những sản phẩm mang tính sáng tạo, động viên sản phẩm còn khiếm khuyết giúp trẻ cảm giác thoải mái, tích cực hơn trong các sản phẩm tiếp theo của mình. Với biện pháp này sau khi tổ chức chức cho trẻ, tôi nhận thấy kết quả những kiến thức mà tôi đã truyền đạt, trẻ đạt kết quả tốt. Khả năng tiếp nhận kiến thức ở trẻ rất cao, ngôn ngữ phát triển rõ rệt, tính tự tin, mạnh dạn được nhân lên. Nhiều trẻ sáng tạo trong quá trình nhận xét, có trẻ biết nhận ra điểm yếu của mình, có trẻ tôi nhận thấy có điều gì đó về sự mong đợi về niềm vui làm được những điều mình thích…Đây chính là kết quả mà bản thân tôi cảm thấy hài lòng để phát huy tiềm năng thể mạnh cho trẻ trong tương lai. 2.3.6. Biện pháp 6: Truyên truyền phối kết hợp với phụ huynh trong việc rèn kỹ năng vẽ thông qua hoạt động tạo hình cho trẻ Trong thực tế cuộc sống thì việc giáo dục đồng bộ giữa gia đình và nhà trường là một việc làm hết sức cần thiết và hữu ích nhất vì tôi cho rằng: “Gia đình là môi trường giáo dục đầu tiên cho trẻ” nên việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là điều không thể thiếu trong quá trình nuôi dưỡng và giáo dục. Vì gia đình và nhà trường là cái nôi giáo dục cả về trí tuệ lẫn nhân cách. Vì vậy, chúng ta không thể không nói đến công tác phối kết hợp với phụ huynh đây là hai yếu tố cực kỳ quan trọng cho sự phát triển toàn diện của đứa trẻ. Vậy để làm tốt được điều này bản thân thường xuyên trao đổi hướng dẫn các bậc phụ huynh hiểu thêm về hoạt động tạo hình và đồng thời thường xuyên gặp gỡ trao đổi với các bậc phụ huynh về tầm quan trọng của hoạt động tạo hình qua hoạt động vẽ ở trẻ, hướng dẫn các bậc phụ huynh mua đồ dùng cho trẻ luyện tập như: Bút màu, giấy màu, hồ dán, đất nặn...hướng dẫn phụ huynh tham gia 14 cùng trẻ như một nhà cung cấp kiến thức, giúp trẻ giác quan các sự vật, hiện tượng ở nhiều môi trương khác nhau. Ví dụ cụ thể: Dạy trẻ vẽ “Ngôi nhà của bé” tôi hướng dẫn cho phụ huynh cho trẻ được quan sát ngôi nhà bé đang ở và một số ngôi nhà xung quanh như: Nhà bằng, nhà tầng, nhà ngói?...Từ màu sắc, hình dáng, kiểu bố cục của từng ngôi nhà…để khi thực hiện sản phẩm trẻ thu nhận kiến thức từ thực tế trẻ được quan sát, từ đó trẻ sẽ có sáng tạo cho bức tranh thêm sinh động. Hoặc tuyên truyền với các bậc phụ huynh với gia đình có điều kiện về việc trẻ được tiếp cận công nghệ thông tin, tạo điều kiện hướng dẫn và khuyến khích trẻ được sử dụng các phần mềm như: “Bút chì thông minh” phát triển tư duy cho trẻ...trẻ được tạo ra những sản phẩm đẹp theo ý thích, trí tưởng tượng và óc sáng tạo ở trẻ. Bên cạnh đó, tôi giới thiệu cho phụ huynh một số sách, báo, tạp chí hay giới thiệu cho phụ huynh những chương trình trên truyền hình phù hợp và bổ ích như: Chương trình “bé yêu học vẽ”, “Chiếc bút thần kỳ”, “Chị Roomi dạy vẽ” hay dạy vẽ “Chương trình qua youtube”…Khích lệ trẻ thực hiện để cả nhà cùng xem, khi xem gia đình cần khuyến khích trẻ nói lên suy nghĩ và cảm xúc của mình về những điều vừa được xem, trẻ hiểu biết về kiến thức , kỹ năng vẽ và sắp xếp bố cục xa gần cũng như phối hợp màu… Hình ảnh phụ huynh rèn kỹ năng vẽ cho trẻ tại gia đình Như vậy có thể khẳng định! Công tác phối kết hợp với cha mẹ trẻ trong quá trình chăm sóc giáo dục cho trẻ, đặc biệt là việc phối hợp rèn kỹ năng vẽ qua hoạt động tạo hình thực sự một biện pháp vô cùng có ý nghĩa và cần thiết, đây là một hoạt động mang tính giáo dục tổng hợp trong điều kiện thực tiễn mà trẻ nào cũng được quan tâm, nhằm gắn kết mối quan hệ giữa phụ huynh, giáo viên, nhà 15 trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Với biện pháp này qua tuyên truyền, rất nhiều phụ huynh hài lòng. Nhiều phụ huynh đã điều kiện rất thuận lợi cho bản thân tôi hoàn thành nhiệm vụ. Đây chính là động lực để bản thân phấn đấu và cũng là điều kiện tốt nhất để phát triển toàn diện trong tương lai của trẻ. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường. Trong quá trình nghiên cứu vận dụng thực tế và kinh nghiệm của bản thân vào các biện pháp gây hứng thú qua kỹ năng vẽ qua hoạt động tạo hình cho trẻ tại lớp 4 -5 tuổi C tôi phụ trách. Tôi cảm nhận thấy mình đã đã thành công, khi tổ chức cho trẻ lớp tôi trẻ đã rất hứng thú, mạnh dạn, tích cực, tự tin. Các sản phẩm của trẻ lớp tôi được đồng nghiệp đánh giá rất cao vềmức độ sáng tạo, nắm chắc kỹ năng và kiến thức cơ bản tôi đã truyền thụ, từ kỹ năng, tư thế ngồi đến kỹ năng trên bài vẽ, từ các nét đến việc phối hợp màu... Kết quả sau một năm tôi áp dụng các biện pháp trên qua bảng đánh giá cuối năm, cụ thể như sau: T T Nội dung khảo sát 1 2 3 4 5 Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động tạo hình Tính sáng tạo trong các sản phẩm tạo hình Trẻ có các kỹ năng vẽ, tô màu, sắp xếp bố cục tranh Tính hiệu quả trong hoạt động vẽ ở trẻ. Khả năng nhận xét và đánh giá sản phẩm. Trước khi áp dụng biện Tổn pháp g số Đạt Chưa đạt trẻ Số Số tỷ lệ tỷ lệ KS chá cháu % % u Sau khi áp dụng biện pháp Đạt Chưa đạt Số cháu tỷ lệ Số tỷ lệ % cháu % 35 28 80 7 20 24 96 1 4 35 25 71,4 10 28,6 23 92 2 8 35 27 77,2 8 22,8 24 96 1 4 35 27 77,2 8 22,8 23 92 2 8 35 26 74,2 9 25,7 24 96 1 4 Nhìn vào bảng kết quả cho thấy, trẻ lớp tôi đã có sự tiến bộ rõ rệt, trẻ hứng thú tham gia các hoạt động vẽ cùng bạn cùng cô, trải nghiệm cho nên kinh nghiệm và kỹ năng trẻ lĩnh hội được một cách bền vững để lại ấn tượng khó phai mờ trong trẻ. Tính sáng tạo của trẻ được nâng lên. Sản phẩm trẻ được nhận xét phong phú, bên cạnh đó giúp trẻ chủ động, tích cực trong việc nêu ý tưởng, biết chia sẻ, trao đổi, hợp tác ở từng nội dung hoạt động. 16 Các kỹ năng vẽ, tô màu, sắp xếp bố cục tranh hài hòa, nhiều trẻ có độ tinh tế cao. Tính hiệu quả trong hoạt động vẽ ở trẻ nhìn chung đạt cao. Phát huy tính mạnh dạn, tự tin khi thực hiện sản phẩm. Khả năng nhận xét và đánh giá sản phẩm phát triển được Trí tưởng tượng, tư duy và sáng tạo. Từ những biện pháp mới, sáng kiến hay tôi đưa vào thực hiện đã có kết quả cao. Đây chính là bước đệm đầu tiên trong việc hình thành nhân cách là cơ hội cho trẻ phát triển về mọi mặt. 3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận Có thể nói! Kỹ năng hoạt động tạo hình qua hoạt động vẽ ở lứa tuổi 4 - 5 tuổi được hình thành từ lứa tuổi mầm non giúp trẻ phát triển tính tư duy, sáng tạo trong quá trình trải nghiệm, hình thành tính tự tin, giúp cho trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển khả năng thẩm mĩ... Vì vậy ngay từ những năm đầu đời của trẻ tạo hình là môn học góp phần không nhỏ trong trong việc hình thành và phát triển tri thức của trẻ sau này. Qua quá trình vận dụng các biện pháp nêu trên tôi đã rút ra một số kết luận như sau: Cơ sở vật chất trang thiết bị là điều kiện thuận lợi để phát huy tiềm năng thế mạnh và là phương tiện cần thiết phục vụ cho hoạt động tạo hình để đi đến thành công. Người giáo viên phải thật sự tâm huyết, rèn luyện kỹ năng, nghiên cứu, học hỏi, trau dồi kiến thức và phải là một nhà tâm lý, biết nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý, khả năng hiểu biết để giúp trẻ thực hiện ý tưởng của từng trẻ. Biết vận dụng linh hoạt sáng tạo các biện pháp, nội dung, ý tưởng, mục đích cần đạt giúp trẻ dễ tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng. Hiểu ý đồ và Luôn luôn lắng nghe ý kiến của trẻ, không nên gò bó áp đặt. Luôn là người bạn đồng hành để truyền cảm hứng cho trẻ, giúp trẻ cảm thụ từ những kinh nghiệm sống đơn giản nhưng thiết thực, gần gũi với trẻ, phù hợp với khả năng và nhận thức của trẻ để trẻ dễ dàng nắm bắt và thực hiện sản phẩm được thành công. Luôn luôn làm mới hình thức tổ chúc nhằm khuyến khích tính tích cực, sáng tạo ở trẻ, khai thác tiềm năng thế mạnh ở mỗi trẻ giúp trẻ cảm thấy thoải mái, tự tin trong mọi tình huống của cuộc sống không chỉ trong giờ học tập mà cô đang truyền thụ. Luôn tạo cho trẻ cơ hội để trẻ được khám phá, trải nghiệm, thể hiện tài năng, trí tuệ của mình. 17 Làm tốt công tác tham mưu với Ban giám hiệu trong việc thực hiện qui chế chuyên môn, xây dựng kế hoạch, nội dung chăm sóc, giáo dục phù hợp với thực tế ở nhóm lớp. Phối kết hợp chặt chẽ giữa phụ huynh, gia đình, nhà trường và xã hội, tạo điều kiện cho trẻ luôn có môi trường sống lành mạnh, tiếp xúc với cái đẹp, cái hay, hiểu được cái tốt, cái xấu. Đây chính là hành trang kiến thức và là điều kiện vững vàng trong tương lai sau này của trẻ. 3.2. Kiến nghị Để nâng cao kỹ năng vẽ trong hoạt động tạo hình cho trẻ 4 - 5 tuổi C đạt kết quả cao, bản thân xin kiến nghị một số ý kiến như sau: Tăng cường cơ sở vật chất, môi trường tạo điều kiện tốt cho trẻ được trải nghiệm. Tạo điều kiện cho giáo viên đi thăm quan, dự giờ của đồng nghiệp tại trường và ở trường bạn có nhiều kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động tạo hình để bản thân được học hỏi, đúc rút kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy. Tăng cường công tác thi đua, khen thưởng, đây chính là nguồn khuyến khích động viên để tăng thêm nguồn động lực để giáo viên thi đua phấn đấu. Nhà trường cần bổ sung thêm một số tài liệu, sách vở cho giáo viên tham khảo về kiến thức tổ chức giáo dục tạo hình cho trẻ. Trên đây là “Một số biện pháp nâng cao kĩ năng vẽ trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi C tại trường Mầm non Thị trấn 2, Ngọc Lặc” rất mong được các bạn đồng nghiệp và Hội đồng khoa học góp ý để đề tài của tôi được hoàn chỉnh và hiệu quả hơn Tôi xin chân thành cảm ơn! XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ .................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. ................................................................. ..... Thị trấn, ngày 15 tháng 03 năm 2019 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của tôi viết, không sao chép của người khác. Người viết Đỗ Thị Hồng NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………. 18 19