1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
Trẻ em là hạnh phúc của gia đình, là tương lai của dân tộc, việc bảo vệ chăm sóc - giáo dục trẻ không chỉ là trách nhiệm của mỗi gia đình mà của toàn
xã hội... Việc chăm sóc giáo dục trẻ ngay từ những tháng năm đầu của cuộc
đời là một việc làm hết sức cần thiết và vô cùng quan trọng. Đối với trẻ việc đi
học, đến trường mầm non là một bước ngoặt lớn, ở đó trẻ được học được chơi
với các bạn, được cô chăm sóc và giáo dục một cách khoa học. Mong muốn của
các cô là làm sao để giúp trẻ phát triển một cách toàn diện về thể chất, ngôn ngữ,
nhận thức, thẩm mỹ và tình cảm xã hội và đặc biệt là khâu giáo dục lễ giáo..
Việc giáo dục lễ giáo cho trẻ ngay từ tấm bé phải được kết hợp chặt chẽ giữa
gia đình, nhà trường và toàn xã hội để giúp trẻ phát triển hài hòa, cân đối là một
trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của trường mầm non.
Thực tế trong quá trình giáo dục lễ giáo cho trẻ mầm non, các nhiệm vụ
giáo dục được giáo viên hoàn thành bằng các hình thức khác nhau. Các hình
thức tổ chức lồng ghép trong các hoạt động trong ngày còn đơn điệu, chưa
phong phú, chưa kích thích được trí tò mò tính tích cực của trẻ, chưa nâng
cao được vai trò của việc giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Ngoài ra giáo viên
chưa chú ý hướng đến việc giáo dục trí tuệ, cảm xúc, điều khiển hành vi ở
trẻ, giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của nhiệm vụ do giáo viên đề ra và tích cực
vượt qua khó khăn xuất hiện trong hoạt động của mình. Nên trong các hoạt
động sự tập trung chú ý trẻ chưa cao, trẻ chưa thực sự hứng thú trong giờ
học, số trẻ nhút nhát chưa mạnh dạn khi thực hiện bài tập, trẻ ít được giao
tiếp với bạn bè, với cô trong giờ học. Bên cạnh đó ông bà, cha me trẻ ai cũng
mong muốn làm sao để con cháu mình ngoan, biết vâng lời người lớn, đă ̣c biệt
là các bậc cha me có con chuẩn bịu vào lớp một, nhưng còn lúng túng trong
phương pháp giáo dục cho trẻ đúng mực, một phần không nhỏ các bậc phụ
huynh nuông chiều con một cách thái quá, chỉ lo đến việc đáp ứng mọi nhu cầu,
đòi hỏi của trẻ mà chưa quan tâm đến việc tìm ra các biện pháp giáo dục thói
quen theo những chuẩn mực đạo đức dù là rất nhỏ và đơn giản ngay từ khi trẻ
còn bé, chính điều đó sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến việc giáo dục trẻ trong
những giai đoạn tiếp theo.
Giáo dục lễ giáo cho trẻ là nhiệm vụ hàng ngày của giáo viên mầm non,
đó là dạy trẻ những câu chào hỏi lễ phép với người lớn tuổi, là những câu xưng
hô như: vâng ạ, có ạ, là những lời xin lỗi khi gặp lỗi sai …. tưởng chừng là dễ
dàng, tuy nhiên để làm tốt vấn đề này không hề đơn giản chút nào, các cô giáo
còn gặp không ít khó khăn trong việc tìm ra các phương pháp biện pháp tác
1
động đến trẻ, giúp trẻ có những thói quen hành vi văn minh phù hợp với các
chuẩn mực đạo đức, là nền tảng giúp trẻ phát triển nhân cách toàn diện.
Sau khi tìm hiểu rõ thực trạng và nguyên nhân dẫn đến việc giáo dục lễ
giáo cho trẻ chưa cao. Tôi đã chọn nghiên cứu đề tài “ Một số biện pháp nâng
cao hiệu quả trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ 5 - 6 tuổi ở trường mầm
non Phan Đình Phùng - thành phố Thanh Hóa”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
- Hình thành cho trẻ sự mạnh dạn, tự tin, ngoan ngoãn, khéo léo và có một
số kĩ năng giao tiếp, có hành vi đúng đắn với mọi người xung quanh.
- Kích thích sự hoạt động tích cực hứng thú của trẻ khi tham gia vào các
tình huống cụ thể
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu “ Một số biện pháp nâng cao hiệu quả trong việc
giáo dục lễ giáo cho trẻ 5 - 6 tuổi” là 40 cháu lớp lá 1(trong đó nam 24 cháu,
nữ 16 cháu) trường mầm non Phan Đình Phùng.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
- Phương pháp quan sát: Quan sát cách trẻ thực hiện các bài tập.
- Phương pháp đàm thoại: Đàm thoại theo nhóm hoặc cá nhân để hướng
dẫn trẻ thực hiên đúng hành vi một cách sáng tạo.
- Phương pháp trực quan: Sưu tầm đồ dùng đồ chơi tự tạo và sưu tầm từ
thiên nhiên đảm bảo tính khoa học để tổ chức các hoạt động, khuyến khích trẻ
tìm tòi khám phá.
- Phương pháp nghiên cứu lí luận:
+ Chăm sóc giáo dục mẫu giáo và hướng dẫn thực hiện.
+ Tổ chức hoạt động giáo dục lễ giáo cho trẻ MN theo hướng tích hợp CĐ
+ Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non
- Phương pháp thực hành, trải nghiệm
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Đối với trẻ em, việc giáo dục lễ giáo giúp trẻ có những hành vi, cách ứng
xử đúng với mọi người xung quanh. Để hình thành cho trẻ những cơ sở đầu tiên
2
về nhân cách con người, giáo viên phải giúp trẻ thực hiện những hành vi văn
minh trong cuộc sống hàng ngày, đó là nề nếp thói quen và những hành vi chuẩn
mực thông qua các hoạt động: làm quen với toán, giáo dục thể chất, giáo dục âm
nhạc, làm quen với tác phẩm văn học, khám phá khoa học, làm quen chữ cái và
hoạt động vui chơi... đó là cơ sở tiền đề cho việc rèn luyện hành vi và thói quen
đạo đức: Trẻ biết nhường nhịun, biết quan tâm giúp đỡ mọi người, biết yêu thích
và giữ gìn cái đep, thông minh, ham hiểu biết, thích tìm tòi khám phá thế giới
xung quanh, hình thành một số kĩ năng cơ bản: nhe nhàng, khéo léo, biết nhận
lỗi, xin lỗi...
Do đặc điểm của trẻ mầm non dễ nhớ, mau quên, hay bắt trước nên làm thế
nào để việc giáo dục lễ giáo có hiệu quả. Là giáo viên mầm non tôi thấy việc
giáo dục lễ giáo cần được tiến hành càng sớm càng tốt. Tuy nhiên kết quả của
việc giáo dục lễ giáo cho trẻ tại lớp chưa cao, trẻ vẫn còn nói những câu cụt, vẫn
có những hành vi chưa văn minh... Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn chọn nghiên
cứu đề tài “ Một số biện pháp nâng cao hiệu quả trong việc giáo dục lễ giáo
cho trẻ 5 - 6 tuổi”
2.2. Thực trạng của vấn đề khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
a. Thuận lợi
Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, đặc biệt là sự quan tâm, sát sao của
Phòng giáo dục và đào tạo thành phố và lãnh đạo địua phương. Cơ sở vật chất của
nhà trường đầy đủ, phòng học thoáng mát. Phụ huynh quan tâm đến điều kiện của
các cháu. Đây là những yếu tố hết sức thuận lợi cho việc chăm sóc giáo dục trẻ.
Bản thân nhiều năm công tác, là một giáo viên tâm huyết với nghề, có
lòng yêu thương trẻ, tận tình với công việc. Luôn luôn có ý thức phấn đấu vươn
lên, thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu tài liệu có liên quan để áp dụng vào việc
chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày nhất là việc giáo dục lễ giáo cho trẻ.
b. Khó khăn: Bên cạnh mặt thuận lợi thì không ít những khó khăn
- Diện tích lớp học hep nên ảnh hưởng tới việc tổ chức các hoạt động cho trẻ.
- Đồ dùng và trang thiết bịu phục vụ môn học còn đơn điệu.
- Một số trẻ mới đến lớp (chưa học qua lớp mẫu giáo bé và nhỡ) nên trẻ còn
nhút nhát, trẻ chưa có kĩ năng và nề nếp trong học tập. Một số trẻ rụt rè nhút
nhát và không thích tham gia vào các hoạt động tập thể. Một số trẻ được bố me
nuông chiều từ nhỏ, ít có cơ hội được rèn luyện nên lười vận động, nhập cuộc
chơi nhưng cũng nhanh chán nên trẻ dễ nhớ nhanh quên.
- Một số phu huynh nhận thức còn hạn chế về việc chăm sóc giáo dục lễ
giáo cho trẻ. Các bậc cha me trẻ thường nóng vô ̣i trong viê ̣c dạy con học kiến
3
thức: đọc, viết chữ hoặc làm toán... Đồng thời lại chiều chuô ̣ng, hay làm thay,
làm hộ cho con khiến trẻ không có kỹ năng tự phục vụ, chưa nghiêm khắc chú
ý đến con mình chào hỏi, xưng hô, giao tiếp thế nào, trẻ có biết sắp đặt những đồ
dùng, vật dụng hay không? Và vì sao chúng ta cần sắp xếp những đồ dùng, vật
dụng đó gọn gàng? Cần phải sắp xếp đồ dùng thế nào?... Do vậy việc phối hợp với
các bậc phụ huynh trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn.
- Thời gian tổ chức lồng ghép giáo dục lễ giáo vào các hoạt động còn hạn hep
vì giáo dục lễ giáo không thể diễn ra trong suốt cả một hoạt động của trẻ mà còn chủ
yếu được lồng ghép tích hợp vào các hoạt động.
- Giáo viên chưa phát huy hết khả năng sáng tạo khi lựa chọn phương pháp
và hình thức tổ chức sao cho phong phú, giúp lôi cuốn sự tập trung, hứng thú và
sự chủ động, tích cực tham gia vào hoạt động trải nghiệm của trẻ nên kết quả
giáo dục chưa cao.
c. Kết quả của thực trạng trên.
Từ thực tế trên dẫn đến kết quả giáo dục thể chất cho trẻ như sau:
STT
CÁC KỸ NĂNG
TỔNG
SỐ
ĐẠT YÊU CẦU
Số trẻ
CHƯA ĐẠT
YÊU CẦU
Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ
1
Trẻ biết chào hỏi lễ phép
30
20
67%
10
33%
2
Trẻ biết xưng hô đúng mực.
30
20
67%
10
33%
3
Trẻ mạnh dạn trong giao tiếp
30
4
Biết giữ gìn, sắp xếp đồ chơi theo quy địunh
30
20
21
67%
70%
10
9
33%
30%
5
Biết nhường nhịun giúp đỡ bạn
30
21
70%
9
30%
6
Biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh môi trường
30
22
73%
8
27%
Kết quả chung:
30
69%
31%
Trong quá trình thực hiện tôi quan sát, ghi chép đầy đủ và đánh giá chất
lượng khảo sát, kết quả như sau:
- Số trẻ đạt yêu cầu chiếm 69%,
- Số trẻ chưa đạt yêu cầu chiếm 31%
Từ kết quả trên, là một giáo viên mầm non được nhà trường phân công chủ
nhiệm lớp 5 - 6 tuổi. Tôi luôn trăn trở, suy nghĩ làm sao để trẻ có nền móng
vững chắc ngay từ nhỏ, tôi đã tích cực tìm tòi, học hỏi để luôn sáng tạo, đổi mới
cách tổ chức các hoạt động cho trẻ, tạo cơ hội tốt nhất để trẻ được tham gia vào
4
các hoạt động nhằm giáo dục lễ giáo cho trẻ, và tìm ra biện pháp giúp trẻ 5- 6
tuổi giáo dục lễ giáo đạt kết quả cao hơn.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
2.3.1. Các giải pháp:
- Xác địunh những kỹ năng giáo dục lễ giáo cho trẻ.
- Giáo dục lễ giáo thông qua tiết học.
- Giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động góc
- Giáo dục lễ giáo ở mọi lúc mọi nơi
- Khích lệ nêu gương
- Xây dựng lễ giáo, góc tuyên truyền
- Phối hợp với các bậc phụ huynh
2.3.2. Các biện pháp:
* Biện pháp 1: Xác địunh những kỹ năng cơ bản cần giáo dục lễ giáo cho trẻ
- Ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch giáo dục lễ giáo, xác
địunh những kỹ năng cơ bản cần giáo dục lễ giáo cho trẻ
+ Trẻ biết chào hỏi lễ phép
+ Trẻ biết xưng hô lễ phép
+ Trẻ mạnh dạn trong giao tiếp
+ Biết giữ gìn, cất, sắp xếp đồ chơi theo quy địunh
+ Biết nhường nhịun giúp đỡ bạn
+ Biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh môi trường
- Bên cạnh đó tôi đã cụ thể hóa nô ̣i dung những kỹ năng cơ bản cần dạy trẻ:
+ Kỹ năng mạnh dạn trong giao tiếp:
Trẻ biết chủ động, tự giác diễn đạt ý nghĩ của mình một cách tự nhiên
thoải mái, tự tin một cách rõ ràng, rành mạch trước người khác.
+ Kỹ năng chào hỏi lễ phép :
Trẻ biết chào hỏi lễ phép với người lớn tuổi, thưa dạ đúng lúc, biết xin
phép cô và người lớn khi ra vào lớp, được làm việc gì đó khi người lớn cho phép
và ngược lại.
+ Kỹ năng biết xưng hô lễ phép:
5
Trẻ biết cách xưng hô lễ phép , đúng mực với cô giáo, bạn bè và
người lớn tuổi, dùng từ phù hợp khi xưng hô : cô - con, bạn - tôi, … một
cách nhe nhàng.
+ Kỹ năng biết giữ gìn, cất, sắp xếp đồ chơi theo quy địunh:
Trẻ có thói quen giữ gìn đồ dùng, đồ chơi cẩn thận, biết cất, sắp xếp gọn
gàng ngăn nắp, đep mắt vào đúng nơi qui địunh, không làm rơi vãi và làm hư
hỏng đồ dùng đồ chơi.
+ Kỹ năng giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh môi trường:
Giáo viên cần dạy trẻ có ý thức giữ gìn vệ sinh thân thể: Đầu tóc, quần áo,
tay chân …. sạch sẽ, gọn gàng, không làm giây bẩn, biết giữ vệ sinh trong và ngoài
lớp gọn gàng, ngăn nắp sạch sẽ, không vứt rác bừa bãi, biết bỏ rác vào thùng …
+ Kỹ năng biết nhường nhịun giúp đỡ bạn:
Hình thành cho trẻ thói quen biết quan tâm yêu thương chia xẻ, nhường
nhịun, giúp đỡ các bạn khi cần thiết, giúp đỡ cô giáo khi cần, không tranh giành
với bạn đồ dùng đồ chơi…
*Biện pháp 2: Giáo dục lễ giáo thông qua tiết học
Lồng nội dung giáo dục lễ giáo vào các môn học có nhiều ưu thế nhằm
hình thành cho trẻ những thói quen, hành vi có văn hoá.
Ví dụ: Qua giờ làm quen với tác phẩm văn học. Đề tài thơ: phải là hai tay
Tôi cho trẻ đàm thoại:
Bên me bé băn khoăn điều gì?
Me giải thích cho bé như thế nào?
Khi đưa tăm thì bé phải đưa như thế nào?
Tại sao bé lại phải đưa bằng hai tay?
Với lời thơ trong sáng, mượt mà, tình cảm. Nội dung của bài thơ giáo dục trẻ
một cách nhe nhàng, tự nhiên thói quen lễ phép và hiếu thảo với ông bà cha me.
+ Qua giờ khám phá khoa học "Một số loại hoa".
Cô giáo có thể đàm thoại: Hoa gì? Đặc điểm màu sắc, mùi vịu của hoa ? Hoa
có ích lợi như thế nào?
Muốn có nhiều bông hoa đep chúng ta phải làm gì? Qua đó giáo dục trẻ
biết chăm sóc cây: Bắt sâu, nhổ cỏ, không bẻ cành ngắt lá cây...
+ Đối với giờ học phát triển thể chất:
6
Cô giáo dục trẻ thường thể dục đều đặn giúp cơ thể khoẻ mạnh, trong lúc
tập các con không chen lấn, không xô đẩy nhau, biết phối hợp với nhau để hoàn
thành nhiệm vụ cô giáo giao...
+ Đối với giờ học tạo hình: Đề tài: "Vẽ phương tiện giao thông đường bộ".
Cô có thể đàm thoại.
Kể tên các loại phương tiện giao thông đường bộ?
Xe máy, ô tô, xe đạp dùng để làm gì?..
Qua đó giáo dục trẻ chấp hành đúng quy địunh giao thông đường bộ: Đội
mũ bảo hiểm khi ngồi trên xe máy, không đùa nghịuch khi tham gia giao thông,
đi bộ trên vỉa hè, chấp hành đúng tín hiệu giao thông...
+ Giờ học làm quen chữ cái:
Cô nhắc nhở cháu ngồi ngay ngắn, cất đồ dùng gọn gàng, ngăn nắp, biết
giữ gìn bảo quản đồ dùng.
+ Giờ làm quen âm nhạc: Qua bài hát: Nhà mình rất vui.
Cô đàm thoại cùng trẻ:
Gia đình bạn có mấy thành viên?
Là gia đình lớn hay gia đình nhỏ?
Các thành viên trong gia đình sống với nhau như thế nào?
Cô giáo dục trẻ lòng yêu thương, quí trọng, chăm sóc, quan tâm người thân
trong gia đình, hình thành cho trẻ tình cảm yêu thương đối với mọi người xung
quanh.
Sau một thời gian thực hiện những thói quen về lễ giáo chất lượng lớp tôi
tăng lên rõ rệt, trẻ biết chào hỏi lễ phép, biết nói lời cảm ơn, xin lỗi, yêu mến cô
giáo, đoàn kết với bạn bè....
*Biện pháp 3: Giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động góc
Đối với trẻ lứa tuổi này trẻ học mà chơi, chơi mà học, trong giờ hoạt động góc
trẻ được thực hành trải nghiệm nhiều vai chơi khác nhau, được hòa mình trong
cuộc sống của người lớn. Tôi tiến hành lồng giáo dục lễ giáo vào vui chơi, qua đó
trẻ được đối thoại những câu chào hỏi lễ phép, câu cảm ơn, xin lỗi đúng lúc, trao
nhận bằng hai tay, biết phối hợp với bạn để hoàn thành nhiệm vụ của mình... tôi
theo dõi quan sát lắng nghe để kịup thời uốn nắn trẻ khi có biểu hiện chưa chuẩn
mực. Qua đó giúp trẻ hình thành thói quen hành vi văn minh trong giao tiếp ngay
trong khi trẻ chơi.
7
Ví dụ: Trò chơi phân vai bán hàng - cô cấp dưỡng.
Người bán hàng: Bác cần mua gì ạ?
Người mua: Bao nhiêu một cân cá vậy cô?...
Qua đó giáo dục trẻ bán hàng biết ân cần niềm nở khi mời khách mua hàng,
biết đưa hàng cho khách và nhận tiền bằng hai tay, mua hàng biết hỏi giá, biết
cảm ơn, xin lỗi đúng lúc...Cô cấp dưỡng biết chế biến một số món ăn đơn giản,
biết bày bàn ăn, giới thiệu món ăn cho khách, biết cất đồ dùng gọn gàng, ngăn nắp.
Qua hoạt động vui chơi cháu tự tin, mạnh dạn, thành thạo dần trong giao
tiếp, trong ứng xử, chào hỏi đối với mọi người xung quanh mình một cách nhe
nhàng, đúng mực, lịuch sự.
Từ đây trẻ lớp tôi đã hết nói trống không, trẻ biết nói và trả lời đầy đủ câu,
biết xưng hô chuẩn mực lên dần
Biện pháp 4: Giáo dục lễ giáo ở mọi lúc mọi nơi
Giờ đón trẻ hoặc trả trẻ : tôi rất ân cần và chuẩn mực trong xưng hô với bố me
trẻ, tôi tập trẻ đến lớp chào cô, chào các bạn sau đó chào tạm biệt bố me để vào lớp
học. Giờ về tôi rèn cho trẻ thói quen cất ghế vào đúng nơi quy địunh, chào hỏi và biết
tự lấy đồ dùng cá nhân của mình.
Trong giờ chơi tự do, lao động, sinh hoạt ngoài trời: nếu cháu làm việc gì
sai đối với bạn, với cô thì trẻ phải biết xin lỗi cô, xin lỗi bạn, ai cho gì thì nhận
bằng hai tay và nói lời cảm ơn, biết giúp cô và bạn khi cần, biết cất đồ dùng
đúng nơi quy địunh...Nên cháu biết đoàn kết với bạn bè, không tranh giành đồ
dùng, đồ chơi.
Giờ dạo chơi ngoài trời:
Ví dụ: Tham quan vườn rau.
Đàm thoại: sau khi cho trẻ quan sát và đàm thoại theo hệ thống câu hỏi
giúp trẻ nhận biết tên gọi, màu sắc, ích lợi... của rau. Cô hỏi trẻ: Muốn có nhiều
rau ngon để sử dụng trong bữa ăn hàng ngày chúng ta phải làm gì? Khi được ăn
những món ăn ngon các con nhớ đến ai?
Qua đó giáo dục cháu kính trọng, yêu những người lao động, giáo dục cháu
giữ gìn vệ sinh môi trường, vệ sinh lớp, biết đoàn kết, giúp đỡ bạn bè, mọi người
xung quanh, qua nhiều lần như vậy, cháu lớp tôi đã có những thói quen tốt
Giáo dục lễ giáo thông qua ngày hội, ngày lễ:
Thông qua các hoạt động tổ chức lễ hội như ngày giỗ Tổ Hùng Vương,
ngày 20/11, ngày 8/3, ngày 22/12, tết Nguyên Đán... tôi đã tổ chức các hoạt
8
động văn nghệ để chào mừng, đồng thời ôn lại truyền thống của dân tộc để giáo
dục trẻ lòng tự hào dân tộc, biết kính trọng những người đã hy sinh cho lợi ích
dân tộc, lợi ích trồng người. Nhằm hình thành cho trẻ lòng tự hào, kính yêu đối
với người lớn tuổi, thông qua đó khuyến khích trẻ học tập và trở thành con
người có ích cho xã hội.
Tạo cảnh quan sư phạm trong phòng học:
Môi trường giáo dục cũng là một vấn đề mà tôi chú trọng. Tôi luôn chú ý tạo
cảnh quan sự phạm trong phòng học, đồ dùng đồ chơi được sắp xếp, gọn gàng, ngăn
nắp để hấp dẫn trẻ, tạo cảm giác thích thú luôn mong muốn được sắp xếp ngăn nắp.
Đặc biệt tạo các góc mở cho trẻ hoạt động ( Cho trẻ gắn tranh hành vi đúng, sai trong
sinh hoạt hàng ngày của trẻ với chủ đề bản thân. Việc tiết kiệm năng lượng và bảo vệ
môi trường. Dạy trẻ tiết kiệm năng lượng điện với chủ đề gia đình....)
Góc thiên nhiên được trang trí và trồng nhiều cây cảnh tạo cho trẻ một không
gian xanh, để mỗi ngày trẻ có thể tự mình chăm sóc cây xanh, giáo dục trẻ biết yêu
cái đep. Qua hoạt động này kích thích trẻ yêu lao động, tạo tình cảm của trẻ với thế
giới tự nhiên, gần gũi và thân mật, đã trở thành thói quen ở trẻ.
Để tạo cảnh quan sân trường, trước giờ học tôi thường cho trẻ nhặt rác, lá
cây bỏ vào thùng rác để tạo môi trường sạch đep. Còn đối với kệ góc đồ chơi
đầu tuần tôi thường tổ chức cho trẻ thi đua lau dọn, sắp xếp đồ chơi gọn gàng.
Nhờ vậy, qua mỗi lần tổ chức hoạt động vui chơi trẻ chơi xong thu dọn đồ chơi
gọn gàng và ngăn nắp.
Sau mỗi giờ nêu gương bé ngoan, tôi thường nhắc nhở, động viên trẻ sau
khi ăn quà vặt nên vứt rác vào giỏ để giữ vệ sinh chung và trẻ thực hiện tốt, nhất
là sau hoạt động tạo hình xé dán trong lớp không còn mảnh giấy vụn nào rơi
xuống sàn.
Biện pháp 5: Khích lệ, nêu gương
Tâm lý của trẻ mầm non lúc nào cũng muốn được khen và không thích bịu
chê. Nên bất cứ lúc nào trẻ có lời nói hoặc hành vi đúng tôi thường khen trẻ kịup
thời và nêu gương ngay để những trẻ khác noi theo.
Hằng ngày vào giờ nêu gương cuối ngày trước khi cắm cờ, tôi cho trẻ tự nhận
xét về mình trong ngày có bạn nào có hành vi lời nói hay tôi nêu gương ra cho cả
lớp và tặng trẻ một bông hoa. Tôi hỏi cả lớp vì sao bạn nhận được bông hoa? Cho
cả lớp vỗ tay khen bạn. Từ đó khuyến khích trẻ được khen cố gắng có nhiều hành
vi đúng hơn, các bạn khác cũng học bạn để điều chỉnh hành vi của mình.
9
Với những trẻ có hành vi chưa đúng cô cần lựa chọn từ ngữ phù hợp để
nhận xét hành vi của trẻ, không nên chê trẻ trực tiếp tránh cho trẻ tự ti với hành
vi của mình
Cô phải là tấm gương sáng cho trẻ noi theo:
Ở lứa tuổi của trẻ luôn thích được cô yêu thương, gần gũi, mọi hành vi của
cô được trẻ lưu tâm nhất. Vì vậy cô phải thực sự chuẩn mực trong lúc giao tiếp
với người lớn, với trẻ xưng hô dịuu dàng, không to tiếng quát tháo. Giờ đón trả
trẻ tôi luôn ân cần dịuu dàng thương yêu trẻ, khiêm tốn lịuch sự trong giao tiếp với
phụ huynh, cháu hỏi gì tôi trả lời rõ ràng, tôn trọng lời nói của trẻ, lắng nghe ý
kiến của trẻ.
Khi hứa điều gì với trẻ thì cô phải thực hiện đúng lời hứa, nếu trẻ có hành
vi hoặc lời nói không hay tôi nhe nhàng góp ý và khuyến khích trẻ tránh sai
phạm lần sau. Tuyệt đối không chạm tự ái của trẻ hoặc làm trẻ phải sợ hãi lo
lắng. Tác phong quần áo tôi luôn chú ý ăn mặc đep, lịuch sự, cô tươi trẻ cháu rất
thích. Cô thực sự là tấm gương sáng cho trẻ noi theo.
Biện pháp 6: Xây dựng góc lễ giáo, góc tuyên truyền
Trẻ mầm non có đặc điểm dễ nhớ nhưng lại mau quên. Nên góc lễ giáo của
lớp tôi trang trí bằng hình ảnh những gương tốt, việc tốt hoặc qua bài thơ, câu
chuyện để giáo dục lễ giáo cho trẻ, thì trẻ dễ tiếp thu, dễ phân biệt việc làm nào
tốt, việc làm nào xấu. Ngoài ra tôi động viên trẻ sưu tầm những tranh ảnh có nội
dung giáo dục lễ giáo dán vào cho trẻ xem, tôi cho trẻ đàm thoại về những
hành vi văn minh. Hoặc sưu tầm tranh truyện, sách báo nhi đồng có hình ảnh và
nội dung về lễ giáo làm một album có nội dung và hình ảnh phù hợp với chủ đề,
để đến giờ hoạt động góc trẻ về góc học tập có thể mở ra xem.
Để có kết quả tốt về giáo dục lễ giáo cho trẻ, đầu năm học tôi đã lên kế
hoạch giáo dục lễ giáo trẻ theo tháng với các nội dung sau:
Thời gian
Tháng 9
Tháng 10
Tháng 11
Nội dung giáo dục
- Trẻ biết giữ gìn vệ sinh cá nhân
- Biết xin phép cô khi ra vào lớp
- Biết xưng hô đúng mực với ban bè
- Biết chào hỏi khi có khách đến thăm
- Biết giúp đỡ cô và bạn trong các hoạt động
- Khi trả lời, hoặc thưa cô xưng hô lễ phép
Yêu cầu đạt
80%
80%
85%
10
Hàng tháng tôi lên kế hoạch có yêu cầu nội dung cao hơn, góc lễ giáo
thường để ngoài cửa để phụ huynh dễ nhìn, biết được kế hoạch chăm sóc của
nhà trường để có hướng nhắc nhở con cái,
Đối với góc tuyên truyền tôi cũng dành một góc để tuyên truyền giáo dục lễ
giáo cho phụ huynh, từ đó phụ huynh sẽ chú trọng đến việc giáo dục lễ giáo cho
trẻ lúc ở nhà.
Với việc áp dụng với biện pháp này trẻ lớp tôi trở nên ngoan hơn và thực
hiện một cách tự nhiên hơn.
Biện pháp 7: Phối hợp với các bậc phụ huynh
Trong buổi họp mặt đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về tầm
quan trọng của giáo dục lễ giáo đối với trẻ mẫu giáo, tuyên truyền cách nuôi dạy
con theo khoa học và cách giáo dục lễ giáo đối với trẻ lúc ở nhà để phụ huynh
nhận thức tầm quan trọng và ý nghĩa của vấn đề để phối hợp cùng giáo viên giáo
dục trẻ. Đề nghịu phụ huynh dành thời gian rèn kĩ năng cho con như: vệ sinh thân
thể, chải răng đúng cách, phụ huynh phải luôn mẫu mực trong giao tiếp ở nhà để
trẻ noi theo. Đồng thời chú ý sửa sai trẻ kịup thời những thiếu sót trong giao tiếp
đối với bạn bè, đối với người lớn.
Tôi luôn trao đổi với phụ huynh về sự tiến bộ của mỗi cháu để phụ huynh
kịup thời nắm bắt. Qua thời gian trẻ lớp tôi tiến bộ rõ rệt như xưng hô lễ phép,
lịuch sự trong giao tiếp...
Tôi thường xuyên vận động phụ huynh sưu tầm sách báo và đồ dùng, phế
liệu để tận dụng làm đồ dùng dạy học cho trẻ: Đĩa VCD, vải vụn, sách báo cũ,
vỏ hộp, vỏ lon...
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt
động giáo dục lễ giáo cho trẻ.
Hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục cho trẻ là rất cần thiết và có ý
nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Qua việc áp
dụng một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ đã thu được nhiều kết quả tốt:
* Đối với giáo viên:
- Giáo viên trong lớp đã phối kết hợp với nhau chặt chẽ hơn, linh hoạt chủ
động hơn trong mọi hoạt động, có nhiều phương pháp hình thức tổ các hoạt
động lồng ghép giáo dục lễ giáo cho trẻ một cách hiệu quả.
- Biết sưu tầm lựa chọn các trò chơi, các hình thức tổ chức gây hứng thú để
khuyến khích trẻ tích tham gia đạt hiệu quả cao.
11
- Cô giáo thường xuyên trò chuyện với trẻ, trả lời những câu hỏi vụn vặt
của trẻ, giải quyết hợp lý, công bằng với mọi tình huống xảy ra giữa các trẻ trong
lớp. Giáo viên chú ý đến hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm nhiều hơn, tạo cơ
hội cho trẻ tích cực tham gia hoạt động. Mạnh dạn, tự tin phối hợp chặt chẽ, trao
đổi thường xuyên với cha me trẻ.
- Huy động được sự tham gia của cha me trẻ trong việc giáo dục văn hóa
truyền thống cho trẻ, đồng thời giáo dục lễ giáo cho trẻ.
* Đối với trẻ:
- Về hứng thú cũng như khả năng tiếp thu của trẻ khi tham gia hoạt động
tăng lên rõ rệt, trẻ rất hứng thú và yêu thích và có nhiều hành vi đúng đắn, trẻ
thấy thoải mái, tự tin, tự nhiên và cũng rèn luyện cho những trẻ nhút nhát hòa
đồng với các bạn trong nhóm, lớp.
- Qua việc thường xuyên được tham gia vào hoạt động giáo dục lễ giáo thì
nhận thức và và hành vi của các trẻ trong lớp tôi được nâng cao rõ rệt. Trẻ nhanh
nhen, năng động, tự tin và hồn nhiên, mạnh dạn trong giao tiếp với mọi người. Trẻ
trong lớp tôi thêm gắn bó với nhau, nâng cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của
trẻ, có thêm hiểu biết về các phong tục truyền thống của dân tộc.
- Khi lồng ghép giáo dục lễ giáo vào trong các tiết học trẻ rất say sưa hứng
thú và tiết học đạt kết quả cao, trẻ không thấy mệt mỏi mà cảm thấy sảng khoái
sau giờ học.
Kết quả khảo sát sau khi áp dụng các biện pháp giáo dục như sau:
ĐẠT YÊU CẦU
STT
CÁC KỸ NĂNG
TỔNG
SỐ
CHƯA ĐẠT
YÊU CẦU
Số
trẻ
Tỷ lệ
Số
trẻ
Tỷ lệ
1
Trẻ biết chào hỏi lễ phép
30
30
100%
0
0%
2
Trẻ biết xưng hô đúng mực.
30
30
100%
0
0%
3
Trẻ mạnh dạn trong giao tiếp
30
29
97%
1
3%
4
Biết giữ gìn, sắp xếp đồ chơi theo quy địunh
30
30
100%
0
0%
5
Biết nhường nhịun giúp đỡ bạn
30
30
100%
0
0%
6
Biết giữ gìn vệ sinh thân thể, vệ sinh môi trường
30
30
28
93%
2
7%
Kết quả chung:
30 98,3%
0 1,7%
Nh×n vµo b¶ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc trªn ®©y so s¸nh víi kÕt qu¶ thùc tr¹ng tríc
khi nghiªn cøu sau khi áp dụng các biện pháp vào việc giáo dục lễ giáo cho trÎ
®· đạt hiệu quả mét c¸ch râ rÖt, cụ thể:
12
Kết quả chung: Số trẻ đạt yêu cầu tăng lên: Từ 69% lên 98,3%.
Số trẻ chưa đạt yêu cầu đã giảm: Từ 31% còn 1,7%.
* Đối với phụ huynh:
Các bậc phụ huynh đã quan tâm đến việc giáo dục lễ giáo cho con, phối
hợp với giáo viên trong lớp điều chỉnh các hành vi đúng cho con, yên tâm tin
tưởng các cô khi gửi con đến lớp, phấn khởi khi thấy con em mình phát triển tốt.
3. KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Giáo dục lễ giáo có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển của trẻ.
Giáo dục lễ giáo là hình thức vui chơi vừa là phương tiện để giáo dục trẻ một
cách toàn diện, góp phần nâng cao nhận thức còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và
trí tưởng tượng. Nội dung của giáo dục lễ giáo phong phú và phản ánh những
hiện tượng đơn giản của cuộc sống tự nhiên, xã hội diễn ra hàng ngày rất gần
gũi với cuộc sống của trẻ, thỏa mãn nhu cầu về trí tuệ của trẻ. Giáo dục lễ
giáo có thể tổ chức ở mọi lúc mọi nơi, ít bịu gò bó, vai trò của giáo viên là khai
thác các tình huống và các vật liệu trong môi trường để khuyến khích trẻ chơi để
giáo dục các hành vi đúng đắn cho trẻ.
* Bài học kinh nghiệm:
- Cô giáo phải thật sự là tấm gương sáng để trẻ noi theo, luôn giàu tình
yêu thương, luôn thận trọng trong mọi hành vi của mình dù là nhỏ nhất, thân
thiện yêu thương để tạo tâm lý thoải mái cho trẻ thực hiện tốt mọi hành vi cũng
như hoạt động giao tiếp, nhằm giúp trẻ từng bước hình thành nhân cách cho trẻ.
Bên cạnh đó môi trường và cảnh quan sư phạm cũng góp phần hình thành cho
trẻ những hành vi văn minh để dần dần hoàn thiện nhân cách tốt đep phù hợp
với mọi chuẩn mực đạo đức xã hội.
- Các tiết học có lồng ghép các nội dung giáo dục lễ giáo dưới hình thức hò
vè, ca dao, câu đố vào bài học một cách khéo léo để giáo dục trẻ có hiệu quả.
- Việc giáo dục lễ giáo cho trẻ cần được tiến hành ở mọi lúc, mọi nơi,
trong tất cả các hoạt động dù là ở trường hoặc ở gia đình thì cô giáo và các bậc
cha me đều phải đặc biệt quan tâm.
- Phải thường xuyên thực hiện giờ nêu gương và kể chuyện hàng tuần
hoặc tổ chức văn nghệ để động viên tinh thần trẻ. Cô giáo, cha me hãy dành
thời gian mỗi ngày để kể cho trẻ nghe những câu chuyện, dành thời gian trò
chuyê ̣n với con trẻ vì chuyê ̣n là kho báu của dân tô ̣c, kể chuyê ̣n cổ tích là con
đường ngắn nhất, đơn giản hiê ̣u quả nhất giáo dục nhân cách cho trẻ.
13
- Tâm lý của con người thích được khen hơn là chê, nhất là đối với trẻ lúc
nào cũng muốn được khen. Vì vậy người lớn hãy nêu gương tốt của bạn khác để
khích lệ, khen trẻ một cách kịup thời, khéo léo, không nên chê trẻ sẽ gây ức chế,
như vậy chúng ta đã phá vỡ những suy nghĩ tích cực về chính bản thân trẻ và
hiệu quả giáo dục không đạt như mong muốn. Không doạ nạt trẻ tránh làm cho
trẻ sợ hãi, sự đe doạ hoàn toàn có hại cho đứa trẻ và sẽ không giúp cho hành vi
của trẻ tốt hơn. Không bao bọc trẻ một cách thái quá sẽ làm trẻ yếu đuối, ỷ lại,
đừng bao giờ làm thay những gì mà trẻ có thể làm được.
2. Kiến nghị:
- Cấp trên bổ sung thêm về cơ sở vật chất, cung cấp các tài liệu về việc giáo
dục lễ giáo cho trẻ, tổ chức nhiều hơn các lớp tập huấn, các buổi kiến tập để giáo
viên chúng tôi được học tập thêm những kiến thức mới nhằm giáo dục cho trẻ
đạt hiệu quả cao hơn.
Trên đây là kinh nghiệm nhỏ bé của tôi trong việc nâng cao chất lượng
giáo dục lễ giáo cho trẻ. Tôi mong được sự giúp đỡ của các bạn đồng nghiệp,
lãnh đạo các cấp bổ sung những ý kiến để bản thân tôi được ứng dụng vào công
tác chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả tốt hơn.
Xin chân thành cảm ơn !
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ
Thanh hóa, ngày 10 tháng 4 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nô ̣i dung
của người khác.
Người viết sáng kiến
Trương Hồng Nhung
PHẦN DUYỆT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
14
DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CÁC CẤP PHÒNG GD&ĐT, SỞ GD&ĐT.
Họ và tên tác giả: Trương Hồng Nhung
15
Chức vụ và đơn vịu công tác: Giáo viên – Trường mầm non Phan Đình Phùng.
Cấp
đánh giá xếp loại
Kết quả
đánh giá
xếp loại
Năm học
đánh giá
xếp loại
1
Một số biện pháp dạy trẻ mẫu
giáo nâng cao chất lượng làm
quen với tác phẩm văn học
Hội đồng khoa học
giáo dục Thành Phố
Thanh Hóa
B
2007 - 2008
2
Một số kinh nghiệm dạy trẻ 5-6
tuổi làm quen với văn học và
chữ viết
Hội đồng khoa học
giáo dục Thành Phố
Thanh Hóa
B
2008 - 2009
Hội đồng
3
Một số biện pháp nâng cao hiệu
quả trong việc giúp trẻ làm
quen với chữ cái
B
2009 - 2010
4
Biện pháp nhằm nâng cao hiệu
quả chuyên đề giáo dục an toàn
giao thông cho trẻ MG 5 tuổi
C
2012 - 2013
5
Một số biện pháp nhằm nâng
cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi
làm quen với toán
C
2013 - 2014
C
2014 - 2015
B
2015 - 2016
TT
6
7
8
9
Tên đề tài SKKN
Một số biện pháp nhằm nâng
cao chất lượng cho trẻ 5-6 tuổi
làm quen với toán
khoa học giáo dục
Tỉnh Thanh Hóa
Hội đồng
khoa học giáo dục
Tỉnh Thanh Hóa
Hội đồng
khoa học giáo dục
TỉnhThanh Hóa
Một số biện pháp dạy trẻ mẫu
giáo 5 – 6 tuổi làm quen với
hoạt động tạo hình.
Hội đồng khoa học
sáng kiến Thành Phố
Thanh Hóa
Hội đồng
khoa học Giáo dục
thành phố Thanh Hóa
Một số biện pháp dạy trẻ mẫu
giáo 5 – 6 tuổi làm quen với
chữ cái
Hội đồng
khoa học Giáo dục
thành phố Thanh Hóa
A
2016 - 2017
Hội đồng
khoa học Giáo dục
Tỉnh Thanh Hóa
C
2017 - 2018
Biện pháp nhằm nâng cao hiệu
quả giúp trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi
phát triển thể chất thông qua
các trò chơi vận động.
* Tài liệu tham khảo:
16
1. Chăm sóc giáo dục mẫu giáo và hướng dẫn thực hiện.
2. Tài liệu bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên của PGD
3. “Hướng dẫn giáo dục lễ giáo cho trẻ mầm non” của vụ giáo dục mầm non.
4. “Tâm lý học mầm non”
5. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên chu kỳ III của vụ giáo dục MN
17
18
- Xem thêm -
.DOC 
18 
8 
89 
