Tài liệu Skkn một số biện pháp nâng cao hiệu quả giờ sinh hoạt cuối tuần tại lớp 10a2 trường thpt lê lai năm học 2018 2019

1. Phần mở đầu 1.1. Lí do chọn đề tài Giáo viên nói chung, giáo viên bậc trung học phổ thông nói riêng ngoài công tác chuyên môn có lẽ công tác chủ nhiệm cũng gắn bó với đại đa số thầy, cô giáo. Muốn làm tốt công tác chủ nhiệm lớp phải biết hướng dẫn học sinh tổ chức tốt tiết sinh hoạt lớp. Vì chỉ có như vậy mới giúp cho học sinh trong lớp nhận ra điểm mạnh của từng bạn để học tập; đồng thời giúp các em nhận ra những mặt chưa tốt để sửa chữa. Nói cách khác, muốn học sinh học tập có chất lượng, người giáo viên cần tiến hành song song giữa việc dạy học và công tác chủ nhiệm. Một trong những hoạt động chính của công tác chủ nhiệm lớp là tổ chức tiết sinh hoạt cuối tuần cho học sinh. Tổ chức tiết sinh hoạt lớp cuối tuần sao cho hiệu quả, có tác dụng giáo dục cao là trăn trở của giáo viên chủ nhiệm. Tiết sinh hoạt cuối tuần là một hình thức tổ chức hoạt động tập thể học sinh sau một tuần do các em tự tổ chức và điều khiển.Trong tiết này, giáo viên chủ nhiệm lớp giữ vai trò cố vấn giúp học sinh, cùng các em tham gia vào những hoạt động cụ thể. Tiết sinh hoạt lớp cuối tuần là một trong những biện pháp cơ bản có ý nghĩa trực tiếp trong việc góp phần xây dựng tập thể học sinh đoàn kết, kỷ luật, phát huy được tác dụng đối với từngthành viên. Tiết sinh hoạt lớp cuối tuần nhằm đánh giá các hoạt động của lớp diễn ra trong tuần, định hướng cho các hoạt động sẽ phải thực hiện ở tuần tới. Tiết sinh hoạt lớp cuối tuần chiếm vị trí hết sức quan trọng trong việc biến các yêu cầu của nhà trường thành nhiệm vụ mà lớp phải thực hiện. Ở đó sẽ hiển thị toàn bộ những hoạt động, kết quả, thành tích mà các em đã đạt để được bạn bè, thầy cô tuyên dương, khích lệ; giúp các em nhận ra những thiếu sót trong một tuần học tập và rèn luyện để bạn bè, thầy cô sẻ chia, giúp đỡ tìm ra biện pháp để các em khắc phục, tiến bộ hơn. Tiết sinh hoạt còn tạo điều kiện để các em thể hiện tài năng của mình thông qua những tiết mục văn nghệ, bộc lộ những suy nghĩ, trò chơi, trả lời các câu hỏi theo chủ đề... Thông qua tiết sinh hoạt lớp cuối tuần, các em được rèn luyện các kỹ năng sống của mình để các em vững tin bước vào cuộc sống. 12 năm công tác, gắn liền với công tác chủ nhiệm. Qua một số khóa, tôi nhận thấy, có nhiều lớp học sinh chăm ngoan, lễ phép. Tuy nhiên, khó tránh khỏi một vài học sinh hiếu động dẫn đến khó rèn. Với những lý do trên, tôi trăn trở và tìm tòi “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giờ sinh hoạt cuối tuần tại lớp 10A2 trường THPT Lê Lai năm học 2018-2019”. Đó cũng là cơ sở để hình thành ý thức tự giác học tập và rèn luyện nhân cách, đạo đức cho học sinh. 1 1.2. Mục đích nghiên cứu. Mục đích của đề tài này là tìm ra cách thức tổ chức một tiết sinh hoạt lớp cuối tuần nhẹ nhàng, thoải mái nhưng đạt hiệu quả cao trong việc giáo dục học sinh.Trên cơ sở những theo dõi, đánh giá của đội ngũ cán bộ lớp, học sinh có những hiểu biết cần thiết về tập thể, về vai trò, nhiệm vụ của bản thân trong việc đóng góp xây dựng tập thể. Nâng cao tính tích cực, tự giác trong các hoạt động tập thể, có ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần trách nhiệm trước tập thể, có ý thức hợp tác, phê bình và tự phê bình. Mặt khác, đề tài này còn tạo ra một sân chơi thiết thực và hữu ích để cho các em thể hiện năng khiếu của mình.Qua đó, giúp cho các em hồn nhiên hơn, có niềm tin vào cuộc sống nói chung và trong học tập nói riêng. Song hành với sự phát triển về tâm hồn, các kỹ năng sống về xây dựng tập thể, về tự quản, kỹ năng tổ chức, kỹ năng điều khiển và tham gia các hoạt động tập thể, kỹ năng đánh giá và tự đánh giá của các em cũng được hình thành và phát triển một cách tự nhiên, phong phú và bền vững hơn. 1.3. Đối tượng nghiên cứu. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 10A2- Trường THPT Lê Lai- Năm học 2018-2019. 1.4. Phương pháp nghiên cứu Đề tài này được nghiên cứu trên một số phương pháp như sau: - Phương pháp quan sát. - Phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình. - Phương pháp giao tiếp. - Phương pháp nêu gương. - Phương pháp thu thập thông tin. - Phương pháp so sánh, đối chiếu. 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm. Trong chương trình giáo dục phổ thông, tiết sinh hoạt lớp được quy định như một tiết học bắt buộc không thể thiếu ở mỗi cấp học. Đối với bậc trung học đây là tiết tự quản được các nhà trường xếp ở tiết học cuối của mỗi tuần học, thời điểm để mỗi học sinh thực hiện phê và tự phê, tự đánh giá và đánh giá hoạt động học tập, rèn luyện của cá nhân và tập thể lớp sau mỗi tuần học đồng thời xây dựng kế hoạch hoạt động cho tuần học tiếp theo nhằm mục tiêu hoàn thành tốt kế hoạch năm học của mỗi lớp đã đề ra.Tiết sinh hoạt lớp đặt dưới sự quản lý, giám sát và tác động giáo dục của giáo viên chủ nhiệm. Đây là dạng hoạt động giáo dục tập thể, là một hình thức tổ chức tự quản cho học sinh và là một trong những biện pháp cơ bản góp phần xây dựng tập thể học sinh đoàn kết. Thông qua các giờ sinh hoạt lớp, các em bày tỏ, chia sẻ tâm tư, tình cảm và tự đánh giá, nhận xét nhau thẳng thắn, tích cực. Học sinh được mở rộng các mối liên hệ, tăng cường sự hiểu biết, giúp đỡ lẫn nhau, khắc phục xu hướng cục bộ, bè phái trong đời sống tập thể hàng ngày của lớp học. 2 Thông qua tiết sinh hoạt lớp cuối tuần, học sinh được làm quen với nhiều loại hình hoạt động khác nhau, giúp các em phát triển các kỹ năng cơ bản và cần thiết cho bản thân như kỹ năng hoạt động độc lập, kỹ năng giao tiếp, ứng xử trong các mối quan hệ tập thể lớp và ngoài xã hội.Từ đây, các em sẽ lĩnh hội được rất nhiều tri thức, góp phần phát triển nhân cách toàn diện của học sinh, tức là phát triển mọi mặt cả trí tuệ, tình cảm, đạo đức, thẩm mỹ và sức khỏe...của học sinh. 2.2. Thực trạng tiết sinh hoạt lớp cuối tuần tại trường THPT Lê Lai. 2.2.1. Thực trạng chung của tiết sinh hoạt lớp cuối tuần tại trường THPT Lê Lai. - Với cả giáo viên và học sinh, thông thường tiết sinh hoạt nội dung không rõ ràng, khô cứng, không thực sự gắn với nhu cầu của học sinh. - Theo thói quen, giáo viên chủ nhiệm dùng tiết sinh hoạt lớp để nhận xét, kiểm điểm, nhắc nhở những sai phạm của học sinh trong tuần và phổ biến kế hoạch, hoạt động trong tuần tới. - Nội dung sinh hoạt chỉ 15- 20 phút, thời gian còn lại là học sinh ngồi làm việc riêng, gâymất trật tự... 2.2.2. Thực trạng tiết sinh hoạt lớp cuối tuần lớp 10A2, đầu năm học 2018 – 2019 tại trường THPT Lê Lai. Cùng với thực trạng trên của nhà trường, bản thân tôi đôi khi chưa coi trọng tiết sinh hoạt lớp cuối tuần ở lớp chủ nhiệm nên tổ chức qua loa, đại khái, hiệu quả không cao. 2.2.3. Nguyên nhân. - Tiết sinh hoạt cuối tuần được sắp xếp khoảng thời gian cuối buổi học, gắn liền với tâm lí mỏi mệt sau bốn tiết học chính, nhất là với thời tiết mùa hè nên dễ bị thực hiện qua loa đại khái, do đó sẽ đánh mất mục tiêu, ý nghĩa và nhiệm vụ quan trọng của tiết học. - Giáo viên chủ nhiệm chưa tích cực để xây dựng nội dung các tiết sinh hoạt lớp nhằm nâng cao chất lượng giờ sinh hoạt cho học sinh của lớp mình. - Tiết sinh hoạt lớp đặt ở cuối mỗi tuần học, cuối buổi học, tiết học không có nội dung, yêu cầu cụ thể. - Học sinh chưa tích cực chủ động tham gia các hoạt động vui chơi, văn nghệ... ngại thể hiện quan điểm trước tập thể, không tự tin vào bản thân, chưa nhận được sự động viên, cỗ vũ của thầy cô cũng như bạn bè trong lớp. 2.2.4. Hậu quả. - Học sinh không hứng thú với tiết học. - Tiết học nhàm chán, đơn điệu, chỉ mang tính chất thông báo, sơ kết. - Tình cảm giáo viên và học sinh xa cách, thiếu thân thiện. - Không đạt được hiệu quả giáo dục. Để khắc phục một số tồn tại trong tiết sinh hoạt cuối tuần, làm cho tiết sinh hoạt lớp có ý nghĩa và tác dụng thiết thực, sinh động và phong phú hơn, tôi mạnh dạn đưa một số biện pháp nâng cao hiệu quả tiết sinh hoạt cuối tuần lớp chủ nhiệm. 3 2.3. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tiết sinh hoạt lớp cuối tuần. Để tiết sinh hoạt lớp cuối tuần đạt hiệu quả đó là xây dựng tiết học thân thiện, học sinh tích cực, giáo viên chủ nhiệm là cá nhân tác động tích cực trong giáo dục hoàn thiện nhân cách cho học sinh và hoàn thành nhiệm vụ tiết học. Tôi thực hiện những biện pháp sau: 2.3.1. Xây dựng nội quy lớp học. - Thời gian xây dựng: Ngay từ đầu năm, giáo viên soạn thảo nội quy lớp. - Quy trình xây dựng. + Giáo viên chủ nhiệm căn cứ vào nội quy nhà trường và Đoàn trường, đặc điểm lớp mình phụ trách, xây dựng nội quy do lớp. Để xây dựng nội quy này, giáo viên chủ nhiệm phải dựa vào tình hình, đặc điểm lớp học sinh lớp chủ nhiệm. + Ngay sau ngày tựu trường, học sinh chuyển bậc học, trường, lớp; các em vẫn theo thói quen bậc THCS dẫn đến hành vi, ứng xử chưa theo nếp. Rút kinh nghiệm từ các khóa chủ nhiệm trước, tôi đã soạn thảo nội quy lớp học. TRƯỜNG THPT LÊ LAI LỚP 10A2 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc NỘI QUY LỚP NĂM HỌC 2018-2019 1. Học sinh phải đi học đúng giờ, phải thực hiện đúng luật giao thông. 2. Thực sự ngoan ngoãn, lễ phép, kính trọng người trên, thương yêu giúp đỡ bạn bè, đoàn kết xây dựng tập thể lớp, tập thể Đoàn vững mạnh. 3. Phải chăm chỉ học tập, trong lớp chăm chú nghe giảng, tích cực xây dựng bài, tìm hiểu bài, làm bài, học bài trước khi đến lớp. Phải tự giác học tập, không gian lận trong học tập, kiểm tra và thi. 4. Phải có đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập, có ý thức bảo vệ tài sản, thiết bị trường học. Trong giờ học không được sử dụng điện thoại, máy phát nhạc… 5. Học sinh đến trường trang phục đúng quy định. Không uống rượu, bia, hút thuốc lá, không mang vũ khí, văn hóa phẩm đồi trụy, không nói tục, gây gỗ đánh nhau, tránh xa ma túy và các tệ nạn xã hội. 6. Giữ gìn vệ sinh lớp học sạch sẽ, không xả rác bừa bãi trong lớp học. Ngọc Lặc, ngày 04 tháng 09 năm 2018 GVCN Lê Thị Tâm Sau khi xây dựng xong nội quy lớp, GVCN phổ biến trước lớp cho tất cả học sinh đều biết và thống nhất thực hiện. Bên cạnh đó, GVCN xây dựng thang điểm thi đua của lớp hàng tuần ứng với nội quy. 4 TT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 HƯỚNG DẪN ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI HẠNH KIỂM LỚP 10A2 (Áp dụng từ ngày 05 tháng 09 năm 2018) 1.Phần trừ điểm. Lỗi vi phạm Điểm TT Lỗi vi phạm Điểm trừ trừ Nghỉ học không phép 20 11 Tự ý đổi chỗ ngồi 10 Nghỉ học có phép 5 12 Không thuộc bài cũ 10 Đi học chậm 5 13 Không sinh hoạt 15 phút 10 Vào lớp chậm 5 14 Bỏ tiết 20 Không sơ vin 20 15 Không có ghế ngồi chào 10 cờ Sơ vin chậm 15 16 Xếp hàng chào cờ chậm 5 Không đồng phục 20 17 Không đeo thẻ 15 Không ghi bài 20 18 Đeo thẻ chậm 10 Sử dụng điện thoại, gây 30 19 Trống vào lớp học vẫn 10 gỗ đánh nhau chưa vào Nói chuyện trong giờ học 20 20 Vứt rác trong lớp làm 10/ bẩn lớp học và môi lần trường xung quanh Trực tiếp làm cho lớp bị 20 21 Ngủ trong giờ học 10/ hạ bậc đánh giá trong sổ lần đầu bài. 2.Phần cộng điểm. STT Điểmđạt được Điểm cộng 1 7 điểm miệng 5 2 8 điểm miệng 5 3 9 điểm miệng 10 4 10 điểm miệng 10 3. Cách xếp loại hạnh kiểm. a. Hạnh kiểm theo tuần. STT Mức điểm trừ Xếp loại 1 Điểm nhỏ hơn hoặc bằng 5 A 2 Điểm lớn hơn 5-15 B 3 Điểm lớn hơn 15 -30 C 4 Điểm lớn hơn 30- 40 D 5 Điểm lớn hơn 40 -50 Không xếp loại b. Hạnh kiểm theo tháng. - Điểm thi đua theo tháng = (tổng điểm 4 tuần): 4 - Hạnh kiểm theo tháng cũng được xếp loại theo khung trên c. Hạnh kiểm học kì. 5 Điểm thi đua theo tuần = (tổng điểm các tháng trong học kì):số tháng ở học kì đó, hạnh kiểm cũng được xếp theo khung trên. d. Hạnh kiểm cả năm. HKCN = trung bình hạnh kiểm hai học kì: 2 4. Các hình thức kỷ luật đối với học sinh vi phạm. Các hình thức kỷ luật theo tuần. - Học sinh xếp hạnh kiểm loại B: Vệ sinh lớp học. - Học sinh xếp hạnh kiểm loại C: Lao động 1 buổi - Học sinh xếp hạnh kiểm loại D: Lao động 2 buổi . - Học sinh không xếp loại hạnh kiểm: Lao động 3 buổi, giáo viên chủ nhiệm mời phụ huynh trao đổi. 5. Các hình thức khen thưởng a. Phần thưởng tuần - Cuối mỗi tuần học sinh được xếp loại A, không bị phạt sẽ nhận phần thưởng một chiếc bút ( trị giá khoảng 5000đ). - Có số lần xây dựng bài nhiều nhất lớp trong tuần sẽ nhận phần thưởng một chiếc bút. b. Phần thưởng cuối mỗi kỳ. - Học sinh có nhiều “phần thưởng tuần” nhất lớp sẽ nhận phần thưởng một cuốn sổ( trị giá khoảng 20.000đ). - Học sinh có nhiều phần thưởng xây dựng bài nhất lớp sẽ nhận phần thưởng là một cuốn sổ. (tổng hợp từ các tuần). c. Phần thưởng cuối mỗi năm học. Học sinh được phần thưởng theo tuần và theo kỳ nhiều nhất lớp sẽ được nhận phần thưởng năm trị giá khoảng 50.000đ. Lưu ý: Giáo viên chủ nhiệm yêu cầu tất cả học sinh trong lớp đọc kỹ, nghiên cứu và nghiêm túc thực hiện. Hãy thể hiện tinh thần trách nhiệm và ý thức với tập thể lớp. - Mục đích xây dựng nội quy lớp học. + Là cơ sở để giáo viên giáo dục, quản lý học sinh. + Là cơ sở để ban cán sự lớp: Lớp trưởng, bí thư, lớp phó học tập và các tổ trưởng đánh giá xếp loại thành viên trong tổ theo tuần, tháng, kỳ và năm. + Cơ sở để mỗi học sinh tự giác rèn luyện bản thân, hoàn thiện nhân cách, góp phần xây dựng tập thể đoàn kết, vững mạnh, tiến bộ. 2.3.2. Xây dựng hệ thống hồ sơ, biểu mẫu. 2.3.2.1. Bảng thông báo - Bảng thông báo được đặt góc lớp, ngay cửa ra vào. - Bảng thông báo dùng để ghi chép nội quy lớp học, cách đánh giá, xếp loại hạnh kiểm; kế hoạch, hoạt động của lớp trong tuần hoặc là ghi chép những thông báo của nhà trường và Đoàn trường. - Ghi chép những học sinh được tuyên dương và những học sinh vi phạm trong tuần, lịch trực nhật của lớp trong tuần hoặc lịch trực tuần của lớp trong mỗi học kỳ. 6 - Mục đích: + Đôi lúc trong giờ sinh hoạt lớp, giáo viên triển khai kế hoạch nhưng học sinh không tập trung cho nên không nhớ tuần tới mình phải làm gì. Vì vậy bảng thông báo giúp học sinh nắm rõ hơn kế hoạch tuần.Mỗi lần nhìn lên bảng thông báo nhắc nhở các em phải thực hiện nhiệm vụ mình phải làm. + Thông qua bảng thông báo, giúp học sinh yếu kém trong rèn luyện sẽ tích cực hơn vì bị nhắc nhở trên bảng thông báo, học sinh được tuyên dương thì tích cực hơn( Minh họa: Phụ lục) Bảng thông báo tháng 9 2.3.2.2. Biên bản sinh hoạt lớp. - Biên bản sinh hoạt lớp dùng để tổng kết, đánh giá, kiểm điểm tình hình học tập của học sinh và thực hiện nội quy lớp học. - Mục đích: + Biên bản sinh hoạt lớp giúp thầy, cô giáo chủ nhiệm quản lý học sinh một cách dễ dàng và khoa học hơn, không cần ghi chép nhiều trong giờ sinh hoạt. 7 + Giúp cho ban cán sự lớp và các tổ trưởng làm việc khoa học, chính xác, không tốn thời gian để dành thời gian cho các hoạt động khác. + Là cơ sở cho việc đánh giá, xếp loại học sinh trong trường hợp học sinh có ý kiến trái chiều về kết quả xếp loại của mình. TRƯỜNG THPT LÊ LAI LỚP 10A2 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc BIÊN BẢN SINH HOẠT LỚP Sinh hoạt lớp tuần…..từ ngày…../…./201....đến ngày…./…./201 Hôm nay, vào lúc ….. giờ …. phút, ngày …../…../……. tại phòng học lớp 10A2 tổ chức sinh hoạt lớp: Chủ trì: …………………………………………..Lớp trưởng Thư ký: ………………………………………….. Giáo viên chủ nhiệm: Lê Thị Tâm Số HScó mặt …………... Số HS vắng mặt có lý do …………… Số HS vắng mặt không có lý do ……………… Lớp trưởng đánh giá tình hình hoạt động của tuần qua: Ưu điểm: …………………………………………………………………………………… Những tồn tại cần khắc phục: …………………………………………………………………………………… Ý kiến của các thành viên trong lớp: ……………………………………………………………………………............ Kiến nghị đề xuất: …………………………………………………………………………………… Giáo viên chủ nhiệmtriển khai kế hoạch tuần tới …………………………………………………………………………………… Số người vi phạm nội quy, quy chế: (Nêu tên những HS vi phạm) TT Họ và tên Nội dung vi phạm Hình thức xử lý 1 GVCN Lớp trưởng Lê Thị Tâm Phạm Đức Khải Ngọc Lặc, ngày tháng Thư ký năm Nguyễn Khánh Huyền 8 2.3.2.3. Sổ theo dõi - Sổ theo dõi của tổ trưởng dùng để tổ trưởng theo dõi và ghi chép tình hình học tập và rèn luyện của các thành viên trong tổ trong các buổi học. - Mục đích: Là cơ sở để đánh giá, xếp loại các thành viên trong tổ một cách chính xác, khoa học. THEO DÕI NỀN NẾP TỔ 1 (Tuần …... từ ngày …../….. /201....đến ngày …...../…. /201…) TT Họvà tên Điểm trừ Lỗi vi phạm trong tuần Thứ 2 Thứ 3 Thứ 4 Thứ 5 Thứ 6 Thứ 7 Điể m cộng XL 1 Ngọc Lặc, ngày…….tháng…..năm 201… Tổ trưởng 2.3.3. Lồng ghép kiến thức môn học vào tiết sinh hoạt. - Vừa làm công tác chủ nhiệm, đồng thời tôi cũng là giáo viên dạy môn Ngữ văn tại lớp 10A2, theo phân phối chương trình 3 tiết/ tuần. - Thời lượng 45 phút, tôi chỉ có thể định hướng các em tìm hiểu những nội dung cơ bản của bài học. Vì vậy, tận dụng lớp có máy chiếu, lồng ghép kiến thức môn học vào tiết sinh hoạt lớp cuối tuần, không phải lạm dụng thời gian mà sẽ là một hoạt động bổ ích. - Mục đích: + Giúp học sinh khắc sâu kiến thức bài học. + Tiếp cận văn bản ở một góc độ mới. + Có cái nhìn tổng quan về văn bản không chỉ ở phương diện ngôn ngữ viết mà còn qua các phương diện phi ngôn ngữ: cử chỉ, ánh mặt, điệu bộ của nhân vật khi văn bản được chuyển thể thành phim. - Kết quả: + Kiến thức bài học tái hiện một cách hệ thống, học sinh hiểu hơn nội dung văn bản. + Hào hứng, say mê với bài học. Ví dụ: Sau khi dạy tiết 74,75: Hồi trống Cổ Thành ( Trích Tam Quốc diễn nghĩa – La Quán Trung. Vào tiết sinh hoạt cuối tuần đó, tôi đã cho học sinh tiếp cận văn bản này dưới góc độ điện ảnh. 9 Học sinh tiếp cận đoạn trích “ Hồi trống Cổ Thành” dưới góc độ điện ảnh 2.3.4. Tổ chức sinh hoạt lớp thông qua việc nêu gương điển hình và sinh hoạt theomột số chủ đề. 2.3.4.1. Nêu gương điển hình. - Giáo viên phân công các cá nhân, các tổ sưu tầm về tấm gương vượt khó, học giỏi để giới thiệu cho lớp, từ đó rút ra bài học cho bản thân. - Giáo viên nêu gương cụ thể về những tấm gương vượt khó học giỏi trong lớp, trong trường và ngoài xã hội. Những tấm gương vượt khó, học giỏi ở ngay trong lớp học của chúng ta đó là bạn Lê Thị Hảo.Bạn Hảo là học sinh hộ nghèo.Bố mẹ đều làm nông nghiệp, nhà bạn ở Vân Am, cách trường 20km nên bạn phải ở trọ. 10 Hảo ngoan ngoãn, lễ phép nên thầy cô và bạn bè ai cũng thương yêu và tạo điều kiện giúp đỡ. Cuộc sống của Hảo thiếu thốn, vì ở trọ nên cuối tuần bạn mới được về nhà, có những hôm thời tiết không thuận lợi, hai tuần bạn mới về nhà một lần, nhưng bạn luôn cố gắng vươn lên trong học tập và rèn luyện, điều đó được thể hiện thông qua kết quả học tập và rèn luyện của bạn trong năm học vừa qua bạn đạt danh hiệu học sinh giỏi với điểm tổng kết 8,4 và luôn đứng đầu trong lớp. Những khóa học trước, cô đã từng chủ nhiệm có anh Văn Đình Hùng (khóa học 2013- 2016), anh Văn Đình Hùngthuộc hộ cận nghèo, nhà ở làng Mết, Vân Am. Bố mẹ Hùng cũng thuần nông, nuôi hai chị em Hùng ăn học; chị gái là Văn Thị Thúy, cựu sinh viên Đại học Nội vụ; hiện tại anh Hùng đang theo học năm thứ ba tại Học viện sỹ quan chính trị. Từ những câu chuyện thực tế, học sinh tự cố gắng học tập và rèn luyện bản thân mình. Đồng thời biết chia sẻ, thông cảm với bạn. Điều đó cũng được minh chứng ngay trong lớp học đó là: Em Hảo, cuộc sống gia đình rất khó khăn nên vào đầu năm học cùng với sự kêu gọi của giáo viên chủ nhiệm, học sinh trong lớp quyên góp để giúp đỡ Hảo mua sách giáo khoa, sắm thêm đồ dùng học tập.Tết cổ truyền dân tộc ngoài sự quan tâm của nhà trường, tập thể lớp luôn có quà tặng Hảo.Lớp tổ chức may đồng phục áo lớp, các em tặng Hảo. Trong lớp ai cũng hào hứng thực hiện lời kêu gọi của cô giáo chủ nhiệm, mà không so đo, tính toán gì, các em rất vui khi làm việc tốt.Điều đó là niềm hạnh phúc của tôi khi học trò biết chia sẻ, thông cảm với bạn. Thông qua những hoạt động này, giúp các em trong tập thể lớp đoàn kết, hiểu nhau và thương yêu nhau hơn, đồng thời rèn luyện các kĩ năng như tự tin trước đám đông, kĩ năng hợp tác, kĩ năng làm việc theo nhóm… Trên đây là một số chủ đề và các hoạt động được áp dụng vào việc sinh hoạt lớp cuối tuần ở lớp tôi chủ nhiệm.Tùy vào đặc điểm lớp học, tùy điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường… giáo viên có thể lựa chọn những nội dung thích hợp mang lại hiệu quả cao trong giờ sinh hoạt. 2.3.4.2.Sinh hoạt theo chủ đề. - Thời gian sinh hoạt: Khoảng 20- 25 phút - Nội dung sinh hoạt: Gắn với các hoạt động chủ điểm tháng, gắn với các sự kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội diễn ra ở địa phương, trong nước và trên thế giới,… - Hình thức sinh hoạt: Đa dạng, phong phú liên quan đến kiến thức cuộc sống hàng ngày của các em như: đố vui, tìm hiểu về những nhân vật lịch sử (tìm hiểu về người anh hùng dân tộc Lê Lai, Lê Lợi…), có thể là chủ đề về sức khỏe sinh sản vị thành niên, ngày quốc tế phụ nữ, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc… - Căn cứ vào kế hoạch hoạt động của nhà trường, Đoàn trường, đặc điểm của từng lớp, giáo viên chủ nhiệm có thể lựa chọn những chủ đề phù hợp với học sinh. + Chủ đề: Làm thế nào để hạn chế bạo lực học đường? + Chủ đề: Thanh niên việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. 11 + Chủ đề: Tìm hiểu về ngày quốc tế phụ nữ. + Chủ đề: Sức khỏe sinh sản ở tuổi vị thành niên - Mục đích: + Thông qua sinh hoạt theo chủ đề, các em hiểu, đoàn kết và thông cảm hơn. Đây chính là điều kiện cơ bản để tập thể lớp ngày càng vững mạnh. + Sinh hoạt theo chủ đề giúp học sinh tích lũy, lĩnh hội kiến thức phong phú và đa dạng về các lĩnh vực của đời sống, qua đó giúp các em tự tin hơn trong cuộc sống. + Sinh hoạt theo chủ đề giúp các em rèn luyện các kĩ năng sống cơ bản như: Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng tự tin trước tập thể… + Bên cạnh sinh hoạt lớp theo chủ đề, để giờ sinh hoạt lớp tạo được hứng thú và đạt được hiệu quả cao, giáo viên chủ nhiệm linh hoạt trong giờ sinh hoạt có thể giáo viên chủ nhiệm tổ chức các hoạt động khác như: Tổ chức các hoạt động văn nghệ, tổ chức các trò chơi, tìm hiểu về các tấm gương vượt khó, học giỏi. Tuần 3, tháng 01/2019, tổ chức cho học sinh sinh hoạt cuối tuần theo chủ đề: Thanh niên với việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Tiết sinh hoạt cuối tuần với chủ đề: Thanh niên với việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Một số câu hỏi trong tiết sinh hoạt theo chủ đề Phần thi hiểu biết. Câu 1: Là Lễ hội được tổ chức hằng năm vào ngày mùng 10/3 âm lịch hằng năm tại Phú Thọ nhằm tưởng nhớ các người đã có công dựng nước buổi đầu. Đây là lễ hội nào? Đáp án: Lễ hội đền Hùng. 12 Câu 2: Là di tích thuộc Thanh Hóa và là kinh thành của nước VN ta từ năm 1389 đến 1407 do Hồ Quý Ly xây dựng. Ngày 27/6/2011, trong kỳ họp lần thứ 35 của Ủy ban di sản thế giới, UNESCO đã công nhận di sản này là di sản thế giới? Đáp án: Thành nhà Hồ. Câu 3: Là một loại hình nghệ thuật diễn ra phổ biến ở miền Nam, từ nhu cầu cộng đồng, phản ánh suy nghĩ, tâm tư, tình cảm của người dân phương Nam và gồm nhiều nhạc cụ tham gia trình diễn. Tiêu biểu cho LHNT này bài “Dạ cổ hoài lang” do Cao Văn Lầu sáng tác. Được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quóc gia vào năm 2012? Đáp án: Đờn ca tài tử Câu 4:Là loại nhạc khí bằng hợp kim đồng, có khi pha vàng, bạc hoặc đồng đen; có đường kính từ 20 – 60cm hay 120cm. Là loại nhạc cụ độc đáo, đặc sắc và đa dạng ở TN, lấy các âm tự nhiên tự thiết lập thang âm riêng cho mình? Đáp án: Cồng chiêng Tây Nguyên Câu 5:Là một thành phố cổ ở Quảng Nam và được công nhận là di sản văn hóa thế giới vào năm 1999. Trong TK XVII– XVIII, đây là một trong những thương cảng sầm uất nhất tại VN nơi các thương gia từ Nhật Bản, Trung Quốc, Italia,.. đến buôn bán? Đáp án: Phố cổ Hội An. ( Minh họa: Phụ lục ) Câu hỏi tình huống. Câu 1: Vào ngày rằm, A đi chùa thì gặp B. Thấy B mặc quần áo hở lập dị không phù hợp nên có lời khuyên thì B nói rằng : ”Cậu cứ vẽ chuyện, ăn mặc thế nào cho mình thoải mái là được chứ”. Bạn có đồng ý với ý kiến của B không? Câu 2:B nói với A: “Tớ thấy dân ca Việt Nam chẳng có gì đặc biệt cả, chỉ có những bài đã cũ, không phù hợp với thời đại bây giờ. Tớ nghĩ chúng ta không nên nghe loại nhạc này nữa làm gì”. Nếu là A, bạn sẽ làm gì? Câu 3:Vào ngày rằm, A đang đi mua hoa quả về cúng ông bà thì gặp B đi mua vàng mã. Thấy B mua rấtnhiều như: nhà giấy, xe giấy, ngựa giấy,… thì A khuyên: “Đốt vàng mã là ở tấm lòng chứ không cần nhiều thế đâu” nhưng B đáp: “Cậu này không biết gì cả, đốt nhiều thì các cụ mới phù hộ cho ta học giỏi chứ. Đây là ngày rằm chứ ngày giỗ nhà tớ đốt còn nhiều hơn cơ” Bạn đồng ý với ý kiến của ai? Thông qua tiết sinh hoạt theo chủ đề: Thanh niên với việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, học sinh có dịp tìm hiểu thêm di sản văn hóa, niềm tự hào của dân tộc Việt cũng như trách nhiệm giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. 13 Tiết sinh hoạt tuần 1 tháng 3: Chủ đề: Tìm hiểu về ngày quốc tế phụ nữ. 14 Tiết sinh hoạt cuối tuần chủ đề: Tìm hiểu ngày Quốc tế phụ nữ Thông qua hoạt động sinh hoạt theo chủ đề: Tìm hiểu ngày Quốc tế phụ nữ, học sinh nắm rõ thêm về lịch sử ngày phụ nữ, về cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng và các trò chơi liên quan đến chủ đề.( Minh họa: Phụ lục ) Nhằm hướng tới hoạt động kỷ niệm “ 990 năm Danh xưng Thanh Hóa với tư cách là đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương ” trong tháng 3/ 2019, tôi đã tổ chức cho học sinh tìm hiểu hoạt động kỷ niệm này thông qua tiết sinh hoạt cuối tuần bằng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm. ( Minh họa: Phụ lục ) Tiết sinh hoạt cuối tuần: “Tìm hiểu 990 năm Danh xưng Thanh Hóa với tư cách là đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương” 15 Thông qua hệ thống câu hỏi trắc nghiệm, học sinh có cái nhìn tổng quan hơn về lịch sử, văn hóa, địa lý của Thanh Hóa. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm. Sau khi thực hiện đề tài này tôi đã đạt được những kết quả sau: - Ý thức chấp hành nội quy của học sinh được nâng cao rõ rệt, lớp đoàn kết, biết giúp đỡ, chia sẻ kinh nghiệm trong học tập cũng như trong cuộc sống... - Tiết sinh hoạt lớp không còn qua loa, tẻ nhạt, nặng nề mà diễn ra rất sôi nổi, học sinh tham gia rất nhiệt tình, hào hứng. Hầu hết các em đều chờ đợi đến tiết sinh hoạt cuối tuần để được xếp hạnh kiểm, được tham gia các trò chơi và được nghe những câu chuyện bổ ích, thú vị. Đặc biệt, thông qua các chủ đề giáo dục kỹ năng sống cho học sinh như: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng nhận thức, kỹ năng hợp tác, lắng nghe tích cực, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng thể hiện sự tự tin, xây dựng tập thể, về tự quản, kỹ năng tổ chức, tham gia các hoạt động tập thể của học sinh cũng được hình thành và phát triển một cách tự nhiên, bền vững hơn. - Đã tận dụng hiệu quả hết thời gian của tiết sinh hoạt. Sau đây là một số kết quả cụ thể đã đạt được: - Đặc điểm, tình hình lớp 10A2 những tuần đầu năm học: + Lớp thiếu đoàn kết, chia thành nhiều nhóm. + Một số học sinh thường xuyên đi học chậm, nghỉ học vô lí do, làm việc riêng trong giờ như: Nguyễn Bình Minh, Lâm Đại Ngọc, Nguyễn Văn Hưng... + Lớp chưa tích cực tham gia các hoạt động, phong trào do Đoàn trường và nhà trường phát động. - Đặc điểm, tình hình lớp 10A2 giữa và cuối năm 2018- 2019. + Đi học đầy đủ, đúng giờ, thực hiện đồng phục theo quy định. + Không có học sinh vi phạm an toàn giao thông, đánh nhau, sử dụng điện thoại, máy phát trong giờ. + Biết quan tâm, giúp đỡ và chia sẽ lẫn nhau trong học tập cũng như trong cuộc sống. - Kết quả năm học 2018- 2019 lớp đạt danh hiệu thi đua: lớp tiên tiến. BẢNG ĐÁNH GIÁ THÁI ĐỘ CỦA HỌC SINH LỚP 10A2 VỀ TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN Đầu năm học Sĩ số Rất hứng thú Hứng thú Bình thường Không hứng thú 36 Sĩ số 36 Sl 0 % 0 Rất hứng thú Sl 24 % 66,7 Sl 8 Sl % % 22,2 24 66,7 Giữa và cuối năm học Hứng thú Bình thường Sl 10 % 27,8 Sl 2 % 5,5 Sl 4 % 11,1 Không hứng thú Sl 0 % 0 16 3. Kết luận, kiến nghị. 3.1. Kết luận. Sau khi xây dựng thành công tiết sinh hoạt lớp, tôi nhận thấy các tiết sinh hoạt lớp của lớp tôi không còn nặng nề, tẻ nhạt...mà học sinh rất phấn khởi, hào hứng thậm chí mong nhanh đến tiết cuối tuần để chơi mà học. Từ trải nghiệm, tôi nhận thức rõ xây dựng thành công tiết sinh hoạt cuối tuần thì trước hết giáo viên chủ nhiệm phải là người hướng dẫn học sinh, lựa chọn đội ngũ nan cán sự lớp có năng lực giao tiếp, phát biểu trước tập thể, nhiệt tình và uy tín.Bản thân giáo viên chủ nhiệm thống nhất nội dung sinh hoạt cuối tuần trong tập thể học sinh, xem tiết sinh hoạt như một tiết học bình thường. Sau đó, giáo viên chủ nhiệm họp ban cán sự phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên, theo dõi chặt chẽ, có ghi chép và khi đánh giá, nhận xét phải công bằng và thẳng thắn. Vì vậy, yêu cầu giáo viên chủ nhiệm phải luôn luôn đổi mới phương pháp, không ngừng nghiên cứu tài liệu, theo dõi phương tiện thông tin, tích lũy kiến thức để nâng cao chất lượng về nội dung và hình thức tiết sinh hoạt. Muốn duy trì tốt các tiết sinh hoạt lớp, cần phối hợp chặt chẽ với nhà trường, Đoàn thanh niên, tổ chủ nhiệm và Ban cha mẹ phụ huynh học sinh để tạo nên sức mạnh đồng bộ, toàn xã hội cùng giáo dục thế hệ. Muốn làm tốt được những điều trên đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải là người có uy tín, sống có trách nhiệm và tình thương, luôn gương mẫu về mọi mặt, có năng lực, dám nghĩ, dám làm... Qua thời gian nghiên cứu, áp dụng những biện pháp của đề tài này, tôi thấy bước đầu mang lại hiệu quả tốt. Tuy nhiên khó tránh khỏi những sai sót. Rất mong góp ý chân thành hơn từ đồng nghiệp để bản sáng kiến kinh nghiệm của tôi được hoàn chỉnh. 3.2. Kiến nghị Mỗi một cá nhân đều có trách nhiệm tham gia xây dựng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục cho toàn ngành vì giáo dục là sự nghiệp chung của toàn xã hội. Nhưng muốn nâng cao chất lượng giáo dục thì cần xây dựng nền nếp học tập. Muốn xây dựng nền nếp học tập thì cần tổ chức tốt các tiết sinh hoạt lớp cuối tuần. Là một giáo viên chủ nhiệm lớp, tôi rất mong muốn nhà trường tổ chức các chuyên đề bồi dưỡngcũng như kinh nghiệm tổ chức tiết sinh hoạt cuối tuần để tôi cũng như các bạn đồng nghiệp có nhiều kinh nghiệm bổ ích. XÁC NHẬN CỦA Thanh Hóa, ngày 20 tháng 05 năm 2019 THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh nghiệm này của cá nhân tôi, không sao chép nội dung của người khác. Người viết Lê Thị Tâm 17 18 19