Tài liệu Skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ cho trẻ lớp mẫu giáo b2 4 5 tuổi trường mầm non xã lương ngoại

Mục lục STT Nội dung 1 Mở đầu 1 1.1 Lý do chọn đề tài 1 1.2 Mục đích nghiên cứu 2 1.3 Đối tượng nghiên cứu 3 1.4 Phương pháp nghiên cứu 3 Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 3 2.1 Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm 3 2.2 Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. 4-5 2.3 Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề. 6 2.3.1. Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ. 7-9 2.3.2 Xác dịnh đề tài của hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ 2.3.3 Tăng cường rèn luyện kỹ năng hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ. 12 2.3.4 Rèn luyện kỹ năng hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ thông qua các hoạt động khác 13-15 2.3.5 Tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh rèn luyện kỹ năng hoạt động tạo hình cho trẻ 16 2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân , đồng nghiệp và nhà trường: 17-18 2 3 Trang 10-11 Kết luận và kiến nghị. 19 3.1 Kết luận: 19 3.2 Kiến nghị: 20 0 1. Mở đầu 1.1. Lý do chọn đề tài Trẻ em là niềm vui niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc, trẻ thơ là búp non gieo mầm tương lai cho đất nước, là chủ nhân thế hệ mai sau của xã hội. Những búp non thân yêu ấy lớn lên từ vòng tay của cha mẹ và từ mái trường mầm non thân yêu. Việc chăm sóc và giáo dục trẻ là trách nhiệm của mỗi chúng ta và của toàn xã hội. Giáo dục mầm non là khởi đầu đặt nền tảng cho việc giáo dục con người.Trường mầm non là cái nôi nuôi dưỡng và phát triển những mầm non tương lai của đất nước. Trẻ lứa tuổi mầm non đây là giai đoạn hết sức quan trọng, mà các nhà tâm lý học coi đó là chặng đường phát triển thành người kể từ lúc sơ sinh đến lúc trưởng thành, nó giữ vai trò quan trọng là nền tảng ban đầu cho việc hình thành các phẩm chất và nhân cách con người. Trong chương trình Giáo dục mầm non tất cả các lĩnh vực phát triển rất quan trọng đối với sự phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Chúng ta không thể không nói đến Lĩnh vực phát triển thẩm mỹ là một lĩnh vực hết sức quan trọng, giúp trẻ cảm nhận được những cái hay, cái đẹp của cuộc sống và dần dần hình thành cho trẻ những đức tính tốt đẹp, sự sáng tạo nghệ thuật.....Trong đó Hoạt động Tạo hình nói chung và hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ nói riêng gọi là hoạt động sáng tạo tạo ra cái đẹp trong cuộc sống bằng phương tiện tạo hình. Là sự kết hợp hài hòa giữa đường nét, màu sắc, hình khối và bố cục trong không gian để tạo thành một bức tranh sinh động. Vì thế có thể nói hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ là hoạt động mà trẻ tiếp thu kiến thức một cách đặc biệt, con người không chỉ đơn thuần nhận biết cái đẹp về thế giới xung quanh mà còn có mong muốn tạo ra cái đẹp, tạo ra bức tranh toàn cảnh thể hiện cuộc sống tươi đẹp và ước mơ về một xã hội tươi đẹp hơn. Hoạt động Tạo hình là các dạng hoạt động nghệ thuật được trẻ ưa thích và là các phương tiện giáo dục thẩm mỹ có hiệu quả. Đối với trẻ mẫu giáo, nội dung giáo dục thẩm mỹ bao gồm: Khả năng cảm nhận và thể hiện cảm xúc trước vẻ đẹp của các sự vật, hiện tượng thiên nhiên, cuộc sống và trong các tác phẩm nghệ thuật[1] Đối với trẻ nhỏ hoạt động Tạo hình là món ăn tinh thần của trẻ, trẻ được xem tranh ảnh, ngắm nhìn khung cảnh thiên nhiên cuộc sống, hay trẻ cảm nhận cái hay cái đẹp trong các bài hát, bài thơ, câu chuyện, câu đố....đều được thể hiện qua hình ảnh mà những hình ảnh đó trẻ được tiếp xúc hằng ngày sẽ dần dần khắc sâu vào tâm trí trẻ những hình ảnh tươi đẹp. Hoạt động Tạo hình cho trẻ mẫu giáo trong trường mầm non là phương tiện đạt hiệu quả cao nhất góp phần phát triển đạo đức, năng lực, trí tuệ và óc thẩm mỹ..... Từ đó giúp trẻ tri giác các sự vật hiện tượng xung quanh một cách chính xác hơn và góp phần nâng cao vào chất lượng giáo dục. Tạo cơ sở cho sự hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ là một phương tiện phát triển thẩm mỹ cho trẻ rất hữu hiệu, qua hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển trí nhớ, óc quan sát, 1 trí tưởng tượng để tạo ra những sản phẩm đẹp, đơn giản, nhưng ngộ nghĩnh và xinh động. Trẻ rất thích những mầu sắc sặc sỡ, mỗi sản phẩm của trẻ mang một màu sắc, nội dung, một tên gọi khác nhau nhưng chúng điều phản ánh bức tranh xinh động nhất, tươi đẹp nhất. Từ thực tế đó trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình giúp trẻ hình thành những đức tính tốt đẹp như: Yêu cái đẹp mong muốn tạo ra cái đẹp và thích khám phá để tìm ra vẻ đẹp của cảnh đẹp thiên nhiên, cuộc sống. Trong thực tế các phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ đã mang lại hiệu quả cho việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ, song phương pháp đó chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu và phát huy hết khả năng sáng tạo nghệ thuật cho trẻ. Cô còn dập khuôn theo mẫu, áp đặt, sao chép chưa phát huy hết khả năng sáng tạo của trẻ, tổ chức hoạt động chưa linh hoạt, chưa sáng tạo, chưa phát huy hết khả năng của trẻ. Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lí của trẻ MG 4 - 5 tuổi, các kỹ năng và sự sáng tạo trong hoạt động tạo hình của trẻ ở mức độ đơn giản. Trẻ có thể vẽ tương đối chính xác các hình học, các nét để thể hiện được các sự vật hiện tượng trong thiên nhiên, trong cuộc sống về màu sắc, hình dáng....nhưng chưa đẹp, chưa sáng tạo, tô màu chưa phù hợp, bố cục tranh chưa hợp lý....chưa biết nói lên ý tưởng của mình qua tranh vẽ.....Mặt khác vốn từ của trẻ chưa nhiều nên chưa diễn đạt ý tưởng của mình một cách rõ ràng, mạch lạc. Chính vì vậy hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ là một ngôn ngữ riêng để trẻ biểu lộ tình cảm, tiếng nói của mình với mọi người xung quanh. Để tạo ra được một sản phẩm đẹp trước hết trẻ phải yêu nghệ thuật tạo hình, phải hiểu được đối tượng mà mình cần vẽ, cảm nhận vẻ đẹp của chúng và dùng kĩ năng đã học để cảm nhận và thể hiện thành bức tranh đẹp, sinh động, hấp dẫn. Xuất phát từ thực tế trên và nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của việc nâng cao chât lượng hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ cho trẻ mầm non. Bản thân tôi là một giáo viên mầm non tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài : "Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động Tạo hình ở thể loại vẽ cho trẻ lớp Mẫu giáo B2: 4 - 5 tuổi Trường mầm non xã Lương Ngoại Huyện Bá Thước". 1.2. Mục đích nghiên cứu. - Tôi thực hiện đề tài này nhằm mục đích tìm kiếm sự sáng tạo, linh hoạt trong phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ cho trẻ mẫu giáo lớp B2: 4-5 tuổi nhằm nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ . - Tìm ra các giải pháp để trẻ lớp mẫu giáo B2: 4 - 5 tuổi giúp trẻ dễ dàng tiếp thu được kĩ năng hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ và thể hiện được kĩ năng đó qua các sản phẩm của mình. Bằng những đôi tay khéo léo, trí tưởng tượng, sự sáng tạo và ham muốn làm ra cái đẹp cũng như thích khám phá về thế giới xung quanh trẻ, trẻ yêu mến cái đẹp muốn bảo vệ cái đẹp cũng như bảo vệ sản phẩm của mình. - Tuyên truyền đến các bậc phụ huynh nâng cao chất lượng hoạt động Tạo hình ở thể loại vẽ cho trẻ. 2 1.3. Đối tượng nghiên cứu. Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động Tạo hình ở thể loại vẽ cho trẻ lớp Mẫu giáo B2: 4 - 5 tuổi Trường mầm non xã Lương Ngoại Huyện Bá Thước. 1.4. Phương pháp nghiên cứu. - Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Tham khảo tài liệu qua sách chương trình giáo dục mầm non, sách hướng dẫn thực hiện theo thông tư 28, mạng Intenet, và các lớp chuyên đề, … - Phương pháp điều tra khảo sát thực tế thu thập thông tin: Khảo sát các hoạt động của trẻ trong lớp để nhận biết về khả năng tiếp thu và nhận thức của trẻ về hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ. - Phương pháp thống kê, sử lý số liệu: Thống kê, sử lý số liệu trong bảng khảo sát trước và sau khi áp dụng biện pháp. - Phương pháp dùng trò chơi: Sử dụng các trò chơi để giúp trẻ dễ nhớ, nhớ lâu và tạo cho giờ học hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ hơn. - Phạm vi thực hành: Tổ chức các hoạt động học, hoạt động vui chơi, hoạt động thăm quan…bằng nhiều hình thức khác nhau, tất cả trẻ được tham gia hoạt động trải nghiệm . 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm. 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm. Như chúng ta đã biết Hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ là hoạt động sáng tạo nghệ thuật thực thụ. Quá trình trẻ hoạt động và sản phẩm tạo hình của trẻ thể hiện nhân cách của trẻ đang được hình thành trong quá trình phát triển của trẻ. Hoạt động tạo hình của trẻ không nhằm mục đích tạo nên những sản phẩm đẹp cho xã hội, cải tạo thế giới xung quanh mà kết quả chúng ta mong muốn là quá trình hoạt động làm biến đổi, phát triển chính bản thân trẻ hướng tới cái đẹp, vẻ đẹp của thiên nhiên cuộc sống xã hội và vẻ đẹp đậm đà bản sắc dân tộc, yêu quê hương đất nước của những người con đất Việt . Tạo Hình là phương tiện để giúp trẻ có những đức tính tốt đẹp, yêu cái đẹp mong muốn tạo ra cái đẹp, tính kiên trì, sáng tạo, tự rèn luyện đôi tay khéo léo, nhanh nhẹn, tính thẩm mỹ. Đó là những yếu tố đặc biệt quan trọng đối với trẻ nhỏ, đó là phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh, cảnh đẹp thiên nhiên, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử.....Từ đó giúp trẻ mong muốn, khám phá và tìm ra những cái mới, cái đẹp và yêu thích sản phẩm của mình tự làm ra. Để trẻ biết dùng đôi tay khéo léo của mình để vẽ ra được những tác phẩm tái tạo lại cảnh đẹp thiên nhiên, cuộc sống muôn màu muôn vẻ là một vấn đề hết sức quan trọng đòi hỏi trẻ phải nắm được kiến thức và kỹ năng cơ bản về thể loại vẽ. 3 Vẽ là phối hợp các đường nét, các hình học để vẽ và tô màu các sự vật hiện tượng, tạo nên bức tranh có nội dung, bố cục cân đối, màu sắc hài hòa qua các cách xắp xếp đối xứng và không đối xứng của các đối tượng. Các hình ảnh không đồng đều to - nhỏ, cao - thấp thể hiện mối liên hệ chặt chẽ giữa nội dung và hình thức bức tranh như: Thể hiện sự vận động, hành động, và các mối quan hệ giữa các sự vật, nhân vật để tạo ra một không gian có chiều sâu, có nhiều tầng cảnh. Ví dụ: Vẽ cây cảnh có cây dáng to cao, cây dáng nhỏ thấp.....[1] Để trẻ có những kĩ năng tốt nhất đầu tiên trẻ phải nắm được những nguyên tắc cơ bản trong khi vẽ. Vẽ phối hợp các hình học cơ bản( Hình tròn, hình ovan, hình vuông, hình chữ nhật) để tạo ra sản phẩm có một hay hai bộ phận. Vẽ phối hợp các đường nét như: nét thẳng, nét xiên, nét xoay tròn để miêu tả những sự vật, hiện tượng, các sự kiện, nhân vật mối quan hệ đơn giản. Sử dụng các màu ( đỏ, xanh, vàng, da cam, lục, lam, tím) có sắc thái đậm, nhạt để vẽ và tô màu bức tranh một cách hài hòa, phản ánh biểu tượng thực trong cuộc sống hàng ngày[1] Nhưng để trẻ tiếp thu và thể hiện được điều đó là một vấn đề hết sức quan trọng. Để giúp trẻ mở rộng óc sáng tạo, trí tưởng tượng, biết sử dụng các loại màu sắc bằng cách phải thường xuyên trò chuyện với trẻ về những hình ảnh xung quanh trẻ, những sự vật hiện tượng, cảnh đẹp thiên nhiên......mà trẻ được nhìn thấy và tiếp xúc hằng ngày, nói cho trẻ biết đặc điểm, công dụng, vẻ đẹp....của chúng. Từ đó hình thành cho trẻ tính tư duy, sự sáng tạo, lòng ham muốn làm ra cái đẹp, yêu thích cái đẹp, thích khám phá và tái tạo lại những hình ảnh mà trẻ quan sát được. Đó là một vấn đề mà tôi trăn trở và suy nghĩ làm thế nào để hướng dẫn cho trẻ có kỹ năng vẽ, biết tạo ra một sản phẩm đẹp, bố cục cân đối màu sắc hài hòa, sáng tạo là một vấn đề rất cần thiết để phát huy lòng ham muốn được khám phá thế giới của trẻ. Để lớp Mẫu giáo B2: 4 - 5 tuổi Trường mầm non xã Lương Ngoại Huyện Bá Thước tổ chức tốt hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ. Thực hiện theo chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung cô chỉ là người hướng dẫn để trẻ thực hiện, tôi luôn mong muốn làm sao tạo cho trẻ có một môi trường giáo dục tốt nhất, giúp trẻ mạnh dạn tự tin trong mọi hoạt động, trong giao tiếp, biết quan tâm chia sẻ giúp đỡ mọi người, có một sức khỏe tốt và thể hiện hết khả năng tạo hình của mình để tạo ra được những sản phẩm đẹp, có bố cục cân đối, hài hòa...... Để thực hiện mục tiêu đó đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng về việc tổ chức hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ, tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn sau: 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. * Thuận lợi Trường Mầm Non Lương Ngoại là một trường vùng sâu, vùng xa của Huyện Bá Thước. Nhà Trường có đội ngũ giáo viên trẻ khỏe, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, là một trường đạt chuẩn quốc gia mức độ I giai đoạn II và là trường đạt chuẩn cơ quan văn hóa. Trường luôn đạt nhiều thành tích xuất sắc trong các năm học. Nhờ đó mà chất lượng giáo dục không ngừng được nâng cao. Để đạt được những thành tích đó chính là nhờ có được sự quan tâm giúp đỡ 4 của Phòng giáo dục, Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ để dạy trẻ được tốt hơn Nhà trường có một khuôn viên rộng rãi, thoáng mát cho trẻ hoạt động học và vui chơi. Có đủ phòng học, phòng chức năng, có các loại đồ chơi ngoài trời theo quy định. Các phòng học kiên cố, có các phương tiện cho trẻ hoạt động giá trưng bày sản phẩm, góc trưng bày sản phẩm của trẻ. Bản thân đạt trình độ trên chuẩn, có trình độ chuyên môn và tay nghề vững chắc. Luôn được sự yêu mến, gần gũi của các cháu học sinh và phụ huynh tin cậy luôn nhiệt tình ủng hộ các hoạt động của lớp. Tôi luôn được sự yêu quý, giúp đỡ của đồng nghiệp trong việc chăm sóc giáo dục trẻ và tổ chức các hoạt động giáo dục. Trẻ tích cực, hứng thú tham gia vào các hoạt động ngoại khóa của lớp cũng như do nhà trường tổ chức. Trẻ ngoan ngoãn, nhanh nhẹn trong hoạt động, thích khám phá và tìm tòi những điều mới lạ trong cuộc sống hàng ngày. Đa số trẻ mạnh dạn tự tin trong giao tiếp, một số trẻ biết trả lời và đưa ra những ý kiến của bản thân, biết giao tiếp bằng tiếng việt. Luôn được các bậc phụ huynh nhiệt tình ủng hộ đóng góp các nguyên vật liệu phế thải, các nguyện liệu sẵn có ở địa phương để làm đồ dùng đồ chơi tạo môi trường cho trẻ hoạt động * Khó khăn: Bên cạnh những thuận lợi thì không tránh khỏi những khó khăn như sau: Trường Mầm Non Lương Ngoại là một trường vùng sâu vùng xa … Lớp mẫu giáo B2: 4 - 5 tuổi do tôi phụ trách 99% trẻ em đa số là con em dân tộc mường, nên gặp không ít khó khăn trong công tác giáo dục trẻ. Đa số phụ huynh là nông thôn, bố mẹ đi làm ăn xa các cháu chủ yếu ở nhà với ông bà, ông bà không có thời gian cũng như sự hiểu biết của ông bà còn hạn chế để quan tâm đến việc học tập và vui chơi của các cháu. Cơ sở vật chất còn thiếu đặc biệt là môn tạo hình như: Giá vẽ đúng tiêu chuẩn, phòng hoạt động tạo hình, mầu nước, bút lông vẽ…… Khi xây dựng kế hoạch, giáo viên quá chú trọng vào việc xây dựng kế hoạch, phát triển nhận thức và ngôn ngữ, phát triển thẩm mỹ thường thiên về cảm thụ nghệ thuật âm nhạc, chưa nghiên cứu kĩ đề tài, chưa phù hợp với đối tượng của trẻ, chưa chú ý phát triển nghệ thụât tạo hình cho trẻ. Nhất là đối với thể loại vẽ. Giáo viên chưa tạo môi trường mở cho trẻ hoạt động, chưa tận dụng cơ hội để phát huy tính tích cực ở mọi lúc mọi nơi. Chưa biết tận dụng môi trường trong và ngoài lớp học để phát huy tính tích cực của trẻ, chưa biết tận dụng môi trường xung quanh để tạo cảm xúc thẩm mỹ cho trẻ. Chưa có nhiều thủ thuật để gây hứng thú thu hút sự chú ý của trẻ khi học tạo hình. Giáo viên đôi khi chưa xác định rõ ràng, chính xác nội dung của hoạt động tạo hình là ở thể loại vẽ gì? Mẫu, đề tài, hay ý thích. 5 Về phía trẻ đa số không có năng khiếu tự nhiên nên phải rèn luyện kĩ năng ở thể loại vẽ cho trẻ, kĩ năng hoạt động tạo hình, chưa biết định hướng trong không gian, trẻ chưa thể hiện được vẻ đẹp của bức tranh, màu sắc của bức tranh chưa phù hợp, bố cục chưa cân đối, hài hòa…. Trẻ nhận xét sản phẩm của mình, của bạn chưa rõ ràng, chưa thể hiện hết được nội dung chính của bức tranh, chưa diễn đạt đủ câu, đủ ý : Con thấy các bức tranh thế nào? Theo con, bức tranh nào đẹp nhất? con thích bức tranh nào? Vì sao con thích? Vì sao con không thích bức tranh đó? * Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm (tháng 9 năm 2018) Để một số thực trạng trên được tháo gỡ tôi tiến hành khảo sát trẻ lớp mẫu giáo B2: 4-5 tuổi vào cuối tháng 9 năm 2018 với kết quả như sau: STT Tiêu chí 1 Trẻ nắm được kĩ năng hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ. 2 Trẻ biết kết hợp các nét, hình học cơ bản để tạo ra sản phẩm đẹp. Trước khi áp dụng biện pháp Số trẻ đạt Tỷ lệ % Số trẻ chưa đạt Tỷ lệ % 8/22 36% 14/22 64% 10/22 45% 12/22 55% 3 Trẻ biết bố cục bức tranh cân đối hài hòa. 7/22 32% 15/22 68% 4 Trẻ biết phối hợp các màu sắc đậm, nhạt để tô màu bức tranh 9/22 41% 13/22 59% 5 Trẻ biết thể hiện được sự sáng tạo trong thực hiện sản phẩm, nhận xét sản phẩm. 7/22 32% 15/22 68% 9/22 41% 13/22 59% 6 Trẻ hứng thú trong hoạt động tạo hình. Qua bảng kết quả khảo sát trên tôi thấy rằng đa số trẻ chưa có được kĩ năng để vẽ, chưa biết kết hợp các nét, hình học cơ bản để tạo ra sản phẩm đẹp, bố cục bức tranh chưa cân đối hài hòa, chưa biết phối hợp các màu sắc đậm nhạt để làm nổi bật lên nội dung chính của bức tranh, chưa thể hiện được sự sáng tạo trong thực hiện tác phẩm của mình, giờ học chưa hứng thú, chưa thu hút được sự chú ý của trẻ. Để khắc phục và giải quyết thực trạng, khó khăn trên và để nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ. Tôi đã tìm tòi, học hỏi và mạnh dạn áp dụng đề tài: "Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động Tạo hình ở 6 thể loại vẽ cho trẻ lớp Mẫu giáo B2: 4 - 5 tuổi Trường mầm non xã Lương Ngoại Huyện Bá Thước". 2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề. 2.3.1. Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động Tạo hình ở thể loại vẽ Như chúng ta đã biết để gây hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ và tạo cảm xúc sáng tạo nghệ thuật tạo hình cho trẻ. Thì việc xây dựng môi trường bên trong và bên ngoài lớp học là rất quan trọng. Xây dựng môi trường trong và ngoài lớp đẹp, thu hút sự chú ý của trẻ để khi trẻ đến trường tạo ấn tượng đầu tiên thu hút sự chú ý của trẻ về cách sắp xếp trang trí lớp học bằng những hình ảnh đẹp, đồ dùng đồ chơi đẹp phong phú….là rất cần thiết. Vì vậy tôi đã tìm hiểu yêu cầu của các chủ điểm, chủ đề nhánh, căn cứ vào cấu trúc phòng học, lớp mình phụ trách và đặc điểm tâm lý của trẻ ở độ tuổi 4 - 5 tuổi mà tạo môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ. Để trẻ cảm thấy hào hứng và thích thú khi đến trường, đến lớp." Mỗi ngày đến trường là một ngày vui ". Môi trường trong lớp đẹp hài hòa về màu sắc, hình ảnh đẹp phong phú, đa dạng, để khi trẻ đến lớp tạo ấn tượng đầu tiên cho trẻ là sự bài trí và xắp xếp lớp học đẹp, sinh động để tạo ấn tượng khó quên trong tâm trí trẻ. Tôi trang trí lớp theo hướng mở tạo môi trường đẹp, thân thiện cho trẻ hoạt động. Ví dụ: Như các mảng chủ đề, các góc, tôi thường sưu tầm thiết kế các hình ảnh đẹp, xinh động, nghộ nghĩnh, đáng yêu, có màu sắc đẹp, bố cục cân đối hợp lý và có tên thật gần gũi với trẻ để gây ấn tượng thu hút sự chú ý của trẻ tạo cảm xúc cho trẻ sáng tạo nghệ thuật ở thể loại vẽ. Trong lớp tôi còn xây dựng góc riêng cho hoạt động tạo hình đó là góc: "Triển lãm tranh". Tôi vẽ, sưu tầm những tranh ảnh đẹp về chủ đề để triển lãm. Hằng ngày tôi cùng trẻ trò chuyện về những bức tranh và đặt ra những câu hỏi để trẻ nói lên sự hiểu biết và suy nghĩ của mình về các bức tranh đó. Dần dần những hình ảnh mà trẻ được quan sát trò chuyện cùng cô sẽ khắc sâu trong tâm trí trẻ, đó là vốn kiến thức vô cùng quý báu. Để khi trẻ hoạt động tạo hình những hình ảnh đó sẽ được trẻ thể hiện thành nhưng bức tranh đẹp, sinh động. Góc triển lãm tranh tôi thay đổi tranh theo từng chủ đề để trẻ được quan sát trò chuyện và nâng cao kiến thức kỹ năng sáng tạo nghệ thuật tạo hình cho bản thân theo từng chủ đề. Từ đó giúp trẻ biết yêu cái đẹp, thích khám phá tìm hiểu về cái đẹp và hình thành cho trẻ đức tính tốt đẹp yêu nghệ thuật. Ví dụ: "Triển lãm tranh" về chủ đề : Giao thông. Tôi vẽ và sưu tầm các hình ảnh đẹp về chủ đề để hằng ngày trẻ được quan sát và trò chuyện. 7 Hình ảnh: Góc triển lãm tranh Để thu hút sự chú ý, gây hứng thú cho trẻ trong giờ hoạt động Tạo hình tùy theo từng chủ điểm, chủ đề thực hiện, mà tôi có thể chuẩn bị mảng cung cấp kiến thức, các nguyên vật liệu phù hợp để kích thích trẻ hoạt động. Nguyên vật liệu cho hoạt động tạo hình tôi luôn để ở trạng thái mở giúp trẻ dễ lấy, để sử dụng khi vào hoạt động. Bên cạnh đó tôi chuẩn bị các bức tranh hay các sản phẩm tạo hình mà tôi đã cung cấp hoặc sắp cung cấp trên hoạt động chung để làm mảng cung cấp kiến thức cho trẻ thu hút sự chú ý của trẻ trong các giờ đón, trả trẻ, giờ hoạt động góc kết hợp với gợi ý trẻ vào góc chơi. Từ đó giúp trẻ được cũng cố và làm quen với kiến thức đó, giúp trẻ tăng thêm vôn kiến thức kỹ năng trong giờ hoạt động chung. Ví dụ : Chủ điểm " Thế giới động vật". Chủ đề nhánh: Động vật nuôi trong gia đình. Tôi trao đổi với phụ huynh đề tài mình xắp học và ở nhà phụ huynh cho trẻ quan sát trò chuyện với trẻ về con vật nuôi trong gia đình để trẻ khắc sâu trong tâm trí mình về những con vật đó. Ở lớp tôi chuẩn bị một số tranh vẽ về các con vật nuôi trong gia đình làm tranh cung cấp kiến thức cho trẻ hay ở mọi lúc mọi nơi tôi cho trẻ xem các con vật thật, video về các con vật nuôi trong gia đình để trẻ quan sát trò chuyện. Vì vậy khi cho trẻ hoạt động tạo hình với bài:" Vẽ đàn gà" thì trẻ vẽ tranh đàn gà rất đẹp, rất sáng tạo. Để giúp trẻ có cảm xúc tạo ra những sản phẩm đẹp là rất quan trọng nhưng để khích lệ trẻ lần sau cố gắng để tạo ra những sản phẩm đẹp, sáng tạo hơn cũng không kém phần quan trọng. Vì vậy góc trưng bày sản phẩm cũng phải phong phú đa dạng thu hút sự chú ý của trẻ. Ví dụ: Ở góc trưng bày sản phẩm ở mỗi chủ đề tôi đã dùng những hình ảnh đặc trưng của chủ đề đó để trang trí cho góc trưng bày sản phẩm thêm đẹp và xinh động, trẻ được nhìn ngắm và trò chuyện hằng ngày sẽ khắc sâu vào tâm trí trẻ từ đó giúp trẻ vẽ đẹp, sáng tạo hơn trong sản phẩm của mình. 8 Hình ảnh: Sản phẩm tạo hình của bé Góc trưng bày sản phẩm đẹp phong phú cũng tạo thên động lực cho trẻ càng cố gắng vẽ được những sản phẩm đẹp để được trưng bày. Để tích lũy thêm vốn kiến thức cho trẻ thì Tạo môi trường bên ngoài lớp học cũng rất quan trọng. Khi trẻ đến trường nhìn thấy ngôi trường đẹp, môi trường trong lành, đồ dùng đồ chơi đẹp, phong phú sẽ tăng thêm vốn kiến thức sáng tạo nghệ thuật tạo hình, giúp trẻ phát triển trí nhớ, óc quan sát, trí tưởng tượng để tạo ra những sản phẩm đẹp, đơn giản, nhưng ngộ nghĩnh và sinh động . Ví dụ: Sân chơi rộng sạch sẽ thoáng mát, đồ chơi ngoài trời đẹp, phong phú. Hình ảnh: Sân chơi Xây dựng môi trường bên trong và bên ngoài lớp học là rất quan trọng nó góp phần nâng cao vốn kiến thức, kỹ năng, sự cảm thụ những cái hay cái đẹp qua những hình ảnh trực tiếp và gián tiếp đối với trẻ từ đó sẽ nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ cho trẻ. 9 2.3.2. Xác định đề tài của hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ Để nâng cao chất lượng phương pháp hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ cho trẻ lớp mẫu giáo B2: 4- 5 tuổi. Trước hết tôi tìm hiểu nắm chắc nội dung phương pháp của hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ. Tôi lên kế hoạch phân loại các tiết dạy như: Vẽ theo mẫu, vẽ theo đề tài, vẽ theo ý thích. Mỗi tiết dạy vẽ có thể liên quan đến những vấn đề gì? Gia đình hay nhà trường, phong cảnh thiên nhiên hay cuộc sống xã hội .... Để xây dựng kế hoạch cho từng tiết học cụ thể, soạn giáo án và làm đồ dùng cho phù hợp với tiết học. Tôi tham khảo tài liệu qua sách hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non, chuyên đề, dự giờ đồng nghiệp....để nghiên cứu học hỏi tìm ra những phương pháp, biện pháp tốt nhất để nâng cao chất lượng giờ hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ. Trước những tiết dạy tôi dành nhiều thời gian nghiên cứu kỹ nội dung soạn bài nắm chắc nội dung yêu cầu trọng tâm của tiết dạy tìm ra các phương pháp, biện pháp phù hợp để gây hứng thú thu hút sự chú ý của trẻ vào hoạt động. Với loại tiết: "Vẽ theo mẫu" tôi xác định trọng tâm là vẽ theo tranh mẫu. Với loại tiết này đối với trẻ là hơi khó hơn tiết vẽ theo đề tài và ý thích. Vì vẽ theo mẫu trẻ phải quan sát tỉ mỉ, chính xác tranh mẫu và khi trẻ thực hiện dù trẻ sáng tạo cũng không quá khác so với tranh mẫu. Ở tiết vẽ theo mẫu giúp trẻ phát triển óc quan sát ghi nhớ có chủ định, sự chính xác, yêu thích cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp. Vì vậy tranh mẫu của cô phải đẹp, rõ ràng, chính xác, hấp dẫn, bố cục cân đối hài hòa. Ví dụ: Vẽ con gà trống theo mẫu: Sau khi chuẩn bị tranh mẫu thì phải tiến hành các bước như thế nào cho giờ học nhẹ nhàng lôi cuốn, hấp dẫn phù hợp với trẻ và phát huy được sự linh hoạt sáng tạo cho trẻ. Để gây hứng thú cho trẻ tôi cho trẻ hát múa bài hát về con gà trống, sau đó trò chuyện về con gà. Trao đổi gợi ý trẻ quan sát hình dáng con gà trống nhấn mạnh vào những đặc điểm chính như: Đầu con gà trồng như thế nào, thân con gà trông có những gì, đuôi ài hay ngắn, chân có mầu gì, mào có màu gì, và con gà trống cất tiếng gáy ò ó o…. vào mỗi buổi sáng để đánh thức mọi người dậy hàng ngày, giúp trẻ ghi nhớ và có thể tái tạo lại được hình ảnh con gà trống theo cách nghĩ của mình trong giờ hoạt động tạo hình. Trong giờ học tôi còn cho trẻ đọc các bài thơ, câu đố hay nghe những câu chuyện về con gà để khắc sâu hình ảnh của con vật đó vào tâm trí trẻ. Từ những kiến thức mà trẻ tiếp thu được và những hiểu biết của mình về con gà trống. Bằng đôi tay khéo léo của mình, trẻ đã thể hiện được hình ảnh của con gà trống trong tác phẩm của mình rõ ràng chính xác. Sự mong muốn và yêu quý con gà thì trẻ đã tạo ra được sản phẩm đẹp và từ sản phẩm đó trẻ đã biết nêu ra được ý tưởng, biết nhận xét về sản phẩm của mình, của bạn từ hình dáng, màu sắc và bố cục. Với tiết vẽ: "Vẽ theo đề tài". Với tiết đề tài phải chuẩn bị 3 tranh, tranh mẫu của cô phải đẹp, rõ ràng, sáng tạo, màu sắc hài hòa, bố cục cân đối hợp lý, 10 các bức tranh vẽ ở các bối cảnh khác nhau nhưng phải làm nổi bật trọng tâm của đề tài.Trẻ dựa vào đề tài mà cô đưa ra và có thể lựa chọn một trong 3 tranh để vẽ và vẽ sáng tạo hơn loại tiết vẽ theo mẫu. Tôi dùng nhiều thủ thuật khác nhau như: Kể chuyện, bài hát, đọc thơ, câu đố, tranh ảnh, tham quan...để trao đổi với trẻ về nội dung hoạt động. Tôi đưa ra hệ thống câu hỏi gợi mở, dễ hiểu để trao đổi với trẻ về nội dung hoạt động thông qua việc hướng dẫn trẻ quan sát tranh mẫu, quan sát lần lượt từng tranh, bắt đầu từ tranh đơn giản, tăng dần sự sáng tạo phong phú trong cách diễn tả nội dung của đề tài. Hệ thống câu hỏi được xắp đặt như sự gợi ý thứ tự thực hiện bài vẽ. Các câu hỏi phải giúp trẻ hiểu và nhớ nội dung tranh, và cách vẽ các sự vật hiện tượng trong tranh, sự phong phú về nội dung miêu tả của đề tài, cách tạo hình ra sao? Ví dụ: Đề tài: Vẽ đàn gà ( Đề tài) Hình ảnh: Tranh vẽ đàn gà Ví dụ: Bạn nào có nhận xét gì về bức tranh? Đầu gà vẽ bằng hình gì? Vẽ như thế nào ? Tô mầu gì? Mình gà vẽ như thế nào ? Vẽ bằng hình gì ? Tô mầu gì? Cổ gà vẽ bằng nét gì? Vẽ như thế nào? Tô mầu gì? Sau khi đàm thoại từng tranh một cô nhắc lại, nhấn mạnh nội dung đề tài để trẻ ghi nhớ và chủ động thể hiện theo khả năng, tình cảm và hiểu biết riêng của mình sau đó đàm thoại đến tranh 2 và tranh 3 để thấy sự phong phú, hình ảnh sinh động trong mỗi bức tranh. Sau đó cho trẻ so sánh 3 bức tranh biết sự giống và khác nhau trong mỗi bức tranh và sự sáng tạo trong mỗi bức tranh ở các bối cảnh khác nhau nhưng vẫn làm nổi bật trọng tâm của đề tài. 11 Cho trẻ quan sát và đàm thoại tranh xong tôi cho trẻ thực hiện, tôi bao quát quan sát giúp đỡ trẻ, gợi mở để trẻ thể hiện tốt tác phẩm của mình và giúp trẻ sáng tạo hơn trong bài vẽ . Loại tiết:" Vẽ theo ý thích". Loại tiết này dễ hơn so với tiết vẽ theo mẫu và đề tài. Vì loại tiết này không giới hạn trong một phạm vi đề tài nào cả mà trẻ có thể tự do thể hiện hết khả năng sự hiểu biết và sáng tạo của mình về sự vật hiện tượng xung quanh mà trẻ nhìn thấy hay cảnh đẹp quê hương đất nước, con người mà trẻ nhìn và cảm thụ được. Từ đó trẻ ghi nhớ và tái tạo lại những hình ảnh đó theo trí tưởng tượng của mình vào tác phẩm tạo hình . 2.3.3. Tăng cường rèn luyện kĩ năng tạo hình ở thể loại vẽ cho trẻ thông qua hoạt động Tạo hình. Để trẻ có kiến thức, kỹ năng để hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ thì phải kiên trì thường xuyên cho trẻ luyện tập và tiếp xúc với môi trường nghệ thuật như cho trẻ đi tham quan, xem những bức tranh về phong cảnh đẹp, những di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, triển lãm tranh.....Như vậy trẻ sẽ có vốn hiểu biết và kỹ năng để khi trẻ hoạt động tạo hình sẽ có những sản phẩm đẹp, sáng tạo. Để rèn luyên kĩ năng tạo hình cho trẻ thì đầu tiên tôi chuẩn bị đồ dùng cho trẻ quan sát: Tranh ảnh, mô hình, đồ vật thật, hay sản phẩm tạo hình của cô giáo hoặc của trẻ tôi đặc biệt lưu ý những đặc điểm sau: Tranh ảnh, mô hình, đồ dùng , hình ảnh.... cho trẻ quan sát phải đẹp, màu sắc hài hòa, bố cục cân đối không quá nhiều hình ảnh nhưng vẫn làm nổi bật trọng tâm của đề tài. Khi trình bày đồ dùng trực quan thì tôi để vừa tầm mắt của trẻ để trẻ dễ quan sát. Để rèn kĩ năng tạo hình cho trẻ bước tiếp theo là hướng dẫn trẻ quan sát. Khi hướng dẫn trẻ quan sát thì: Hướng dẫn trẻ quan sát từ bao quát tổng thể đến chi tiết, từ nội dung chính đến các chi tết phụ bằng những câu hỏi mở phù hợp với nội dung, độ tuổi. Để trẻ nắm được cơ bản nội dung của bài vẽ từ hình dáng chung đến các bộ phận lớn, đến chi tiết nhỏ, chi tiết phụ, màu sắc luật xa gần ..... Ví dụ: Đề tài: Vẽ thuyền trên biển - Cô vẽ tặng các con bức tranh gì? - Thuyền được vẽ như thế nào? Vẽ bằng nét gì? Tô màu gì? - Cánh buồm vẽ bằng nét gì? Vẽ như thế nào?Tô màu gì? - Thuyền ở gần thì vẽ như thế nào? Thuyền ở xa vẽ ra sao? Để tăng thêm vốn kiến thức cho trẻ tôi cho trẻ đi tham quan, quan sát nội dung cần thực hiện.....cho trẻ nêu nhận xét và nói về đối tượng trước khi trẻ hoạt động tạo hình. Để quá trình nhận thức sâu sắc hơn giáo viên cần trẻ nêu đặc điểm, giải thích, lý giải vì sao trẻ có nhận xét như vậy. Tôi tận dụng khung cảnh xung quanh gần gũi với trẻ như thôn xóm, vườn trường......cho trẻ quan sát nhận xét trẻ hiểu thêm về thế giới thiên nhiên, làm giàu cảm xúc cho trẻ. 12 Khi trẻ quan sát hệ thống câu hỏi cho trẻ quan sát phải hướng tới vẻ đẹp, hình dáng, màu sắc, bố cục tổng thể của đối tượng đó. Từ việc tạo môi trường thẩm mỹ xung quanh lớp để gây ấn tượng kích thích lòng ham muốn của trẻ để tạo ra sản phẩm để được trưng bày trang trí lớp học phát huy tính tích cực, sáng tạo của trẻ. Một trong những phương pháp của quá trình đổi mới là lấy trẻ làm trung tâm trẻ phải được hoạt động và sản phẩm của trẻ phải đa dạng phong phú, sáng tạo. Để giúp trẻ có sản phẩm đẹp vấn đề đặt ra là cần hướng dẫn trẻ và cho trẻ hoạt động tạo hình ở mọi lúc, mọi nơi, mọi hoạt động. Như vậy khi vào thực tế tiết học trẻ sẽ vẽ đẹp sáng tạo trong sản phẩm của mình. Khi sử dụng giấy vẽ cô cần dựa vào cấu trúc của đối tượng mà yêu cầu trẻ thực hiện trên nền giấy ngang hay dọc cho phù hợp với đối tượng. Ví dụ: Vẽ chân dung giấy dọc; Vẽ phong cảnh, vẽ đề tài giấy ngang . Muốn trẻ tạo ra một sản phẩm đẹp, hợp nội dung giáo viên cần theo dõi trẻ, quan sát khi trẻ thực hành để gợi ý, bổ sung cho phù hợp với nhận thức. Khả năng cảm nhận của từng trẻ, không áp đặt, không chung chung. Như vậy sản phẩm của trẻ đa dạng phong phú, sáng tạo tuy cùng một đề tài. Khi hướng dẫn trẻ dùng màu thì đầu tiên trẻ phải nắm được các màu cơ bản : Màu đỏ, màu xanh, màu vàng, màu hồng.........và vận dụng những hiểu biết về màu sắc, hình dáng để miêu tả đối tượng theo ý thích của mình. Cô giáo gợi ý để trẻ nói lên mối liên hệ giữa màu sắc với các trạng thái: Màu vui, màu buồn, màu nóng, màu lạnh, màu sáng, màu tối. Tiếp theo hướng dẫn cách vẽ: Phối hợp các đường nét, các hình học để vẽ và tô màu các sự vật hiện tượng tạo nên bức tranh có nội dung bố cục cân đối, màu sắc hài hòa qua cách sắp xếp đối xứng và đối xứng của các đối tượng. Các hình ảnh không đồng điều to nhỏ, cao thấp......thể hiện mối liên hệ chặt chẽ giữa nội dung và hình thức bức tranh như: Thể hiện sự vận động, hành động và các mối liên hệ giữa các sự vật, nhân vật để tạo ra không gian có chiều sâu có nhiều tầng cảnh khác nhau. Ví dụ: Đề tài "Vẽ người thân trong gia đình" Vẽ Bố, mẹ cao hơn, to hơn, các con thấp hơn, nhỏ hơn. Để trẻ vẽ được sản phẩm đẹp tôi cùng trẻ trao đổi về cách vẽ, tô màu cho phù hợp với bức tranh và vẽ thêm những chi tiết phụ cho bức tranh thêm sinh động. Khi trẻ vẽ tôi tạo cho trẻ có tâm thế thoải mái, thư giãn, cho trẻ nghe những bài hát, bản nhạc trong chủ đề để trẻ vừa vẽ vừa cảm nhận được vẻ đẹp, tình cảm , cảm xúc trong bài hát để thể hiện ra tác phẩm của mình. Ví dụ: Chủ đề gia đình cho trẻ nghe bài hát: "Cả nhà thương nhau", "Tổ ấm gia đình", "Ba ngọn nến lung linh" 2.3.4. Rèn luyện kỹ năng hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ thông qua các hoạt động khác Để trẻ tích lũy được kiến thức, kỹ năng, sự sáng tạo trong hoạt động tạo hình thì việc cung cấp kiến thức tạo hình cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi, mọi hoạt 13 động cũng góp phần không nhỏ vào hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ. Thông qua các hoạt động khác trẻ sẽ thể hiện sự sáng tạo của mình, qua đó sẽ phát huy trí tưởng tượng, sáng tạo trong hoạt động tạo hình của trẻ. * Đối với hoạt động góc: Để đáp ứng với chương trình giáo dục mầm non Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Vì vậy việc hướng dẫn trẻ hoạt động tạo hình qua giờ hoạt động góc cũng là biện pháp rất cần thiết, trẻ được thực hành trải nghiệm qua các góc. Phương pháp này nhằm phát triển ở trẻ óc sáng tạo, tính thẩm mỹ và sự khéo léo của đôi bàn tay. Qua đó giúp trẻ yêu thích cái đẹp, tri giác cái đẹp, bảo vệ cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp. Ví dụ: Góc học tập: Là một góc yên tĩnh, trẻ được xem các loại sách, tô vẽ các loại sách như: Sách Bé làm quen với toán qua hình vẽ, trẻ được rèn luyện cách cầm bút nối, tô màu theo yêu cầu. Các loại chủ đề trẻ được Kể về các đồ dùng, dụng cụ, đồ chơi...Tô, vẽ tranh ảnh, đồ dùng đồ chơi, con vật...trong chủ đề, như vậy sẽ rèn luyện được kỹ năng cầm bút, chọn màu, tô màu cho trẻ. Như vậy thông qua góc học tập đã được lĩnh hội, rèn luyện những kiến thức, kỹ năng hoạt động tạo hình một cách nhẹ nhàng. Ví dụ : Góc tạo hình Cô và trẻ cùng tham gia làm tranh mẫu cho đề tài sắp học. Qua hoạt động này giúp trẻ có thêm kiến thức và kỹ năng cho hoạt động học tạo hình. Hình ảnh: Cô và trẻ cùng làm tranh mẫu * Đối với hoạt động chơi ngoài trời: Thông qua hoạt động ngoài trời trẻ được tận hưởng không khí trong lành, được chơi các trò chơi, chơi đồ chơi ngoài trời.... Sẽ giúp trẻ thư giãn thoải mái và làm cho trẻ càng yêu quý ngôi trường thân yêu của mình. 14 Hàng ngày tôi tận dụng mọi cơ hội dành thời gian cho trẻ tìm hiểu, khám phá, trải nghiệm. Tôi tổ chức cho trẻ được quan sát, tìm hiểu về thiên nhiên, cuộc sống, cảnh đẹp ngôi trường thân yêu .....Để trẻ được trải nghiệm thực tế, trẻ được quan sát, trò chuyện và thực hành sẽ làm giàu vốn kiến thức cho bản thân. Từ vốn kiến thức mà trẻ lĩnh hội được trẻ sẽ thể hiện ra bằng đôi tay khéo léo của mình ngay trên sân trường. Như vậy trẻ được học mà chơi, chơi mà học. Ví dụ: Trẻ được chơi với phấn vẽ các loại hoa, cây cỏ, con vật...., vẽ trên cát, xếp hình bằng sỏi...Tôi tận dụng cho trẻ vẽ hình ảnh ở chủ đề đang học hay chủ đề mới, giúp tăng cường kiến thức, kỹ năng cho trẻ và trẻ được thoải mái thể hiện các sản phẩm tạo hình một cách sáng tạo giúp trẻ làm giàu vốn kinh nghiệm và rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ. Hình ảnh: Vẽ phấn trên sân trường Hình ảnh: Trẻ chơi với cát, sỏi 15 Như vậy trẻ được trực tiếp trải nghiệm và vui chơi phù hợp với đặc thù của giáo dục mầm non " Học mà chơi, chơi mà học". Qua đó giúp trẻ có thêm kiến thức kỹ năng hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ. * Đối với hoạt động tham quan dã ngoại: Hoạt động tham quan dã ngoại là một hoạt động mà trẻ rất hứng thú tham gia, thu hút sự chú ý của trẻ. Để trẻ có thêm vốn kiến thức về quê hương, đất nước, danh lam thắng cảnh, lễ hội của quên hương mình......Tôi đã tổ chức cho trẻ được đi thăm quan. Trong chuyến đi tôi trò chuyện với trẻ về mục đích của chuyến thăm quan: Trẻ được quan sát những gì? Cần ghi nhớ điều gì? Và có ý nghĩa gì với bản thân trẻ.... Việc trẻ được trải nghiệm thực tế, sẽ giúp cho trẻ ghi nhớ nhanh hơn, lâu hơn những hình ảnh mà trẻ đã được tận mắt nhìn thấy. Ví dụ: Lễ hội đua thuyền trẻ được đi thăm quan sông mã dòng nước chảy trong xanh, thủy điện với những dòng nước chảy xiết, ngắm cảnh đẹp núi non hùng vĩ hai bên bờ sông thật tuyệt vời. Hình ảnh: Lễ hội Đua thuyền trên Sông Mã Ví dụ: Cho trẻ đi tham quan lễ hội mường khô; Lễ hội mường khô được tổ chức vào ngày mùng 9 mùng 10 tháng giêng hàng năm ở quê hương Bá Thước. Những hình ảnh về lễ hội mường khô các bà các mẹ mặc những bộ trang phục đậm đà bản sắc dân tộc, những tiếng cồng, chiêng vang lên ngân nga tạo thành một bản nhạc du dương sẽ khắc ghi trong tâm trí trẻ về vẻ đẹp đậm đà bản sắc dân tộc của người con đất Mường. 16 Hình ảnh: Lễ hội mường khô năm 2019 Như vậy những chuyến thăm quan của trẻ rất bổ ích, trẻ cảm nhận trực tiếp vẻ đẹp của quê hương, đất nước càng khắc sâu trong tâm trí trẻ về truyền thống của người con đất mường và hình ảnh núi non hùng vĩ tươi đẹp của quê hương mình. Từ đó khi thực hiện chủ đề nhánh: Quê hương của em trẻ đã có những kiến thức sẵn có và tạo ra được những sản phẩm đẹp tuyệt vời về quê hương mình. 2.3.5. Tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh rèn luyện kỹ năng tạo hình cho trẻ. Để giáo dục trẻ tốt hơn cần có sự phối hợp đồng bộ giữa gia đình và nhà trường, cần chung tay góp sức tạo mọi điều kiện tốt nhất cho trẻ học tập và vui chơi. Để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ nói riêng. Tôi tuyên truyền với phụ huynh qua góc trao đổi với phụ huynh, trao đổi trực tiếp hàng ngày qua giờ đón trả trẻ, tìm hiểu tính cách và khả năng của từng trẻ để tìm ra những biện pháp hướng dẫn trẻ phù hợp. Đối với những cháu thích vẽ và vẽ đẹp tôi trao đổi với phụ huynh để thống nhất các biện pháp và tạo mọi điều kiện để trẻ phát huy hết khả năng của mình. Trong quá trình học tạo hình ở thể loại vẽ tôi quan sát xem những trẻ có năng khiếu vẽ tôi trao đổi với bố mẹ các cháu có biện pháp để giúp cháu phát huy tài năng của mình. Với những cháu vẽ chưa đẹp, tôi có biện pháp hướng dẫn riêng và phù hợp để trẻ phát huy tốt hơn. Những ngày nghỉ tôi khuyến khích trẻ về vẽ một đề tài và Thứ hai mang sản phẩm đến trưng bày ở góc sản phẩm và những bài vẽ đẹp sẽ được cắm cờ. Ví dụ: Sắp đến ngày 8-3 rồi các con sẽ dùng đôi tay khéo léo của mình để vẽ những bức tranh để tặng bà, mẹ và một bức tặng cô giáo. Bạn nào vẽ đẹp nhất sẽ được trưng bày ở góc trưng bày sản phẩm và cuối tuần sẽ được cắm cờ. Tuyên truyền với phụ huynh đóng góp nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi tạo môi trường cho trẻ hoạt động. Tôi luôn trao đổi với phụ huynh về nội dung chương trình học của trẻ thông qua góc trưng bày sản phẩm của bé hay góc 17 trao đổi với phụ huynh. Để phụ huynh nắm được tình hình học tập của con em mình và cùng phối hợp với giáo viên để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Tôi xin phép BGH tổ chức buổi giao lưu thi vẽ tranh với đề tài: "Bảo vệ môi trường" Phụ huynh và trẻ cùng tham gia vẽ tranh về một bức tranh với đề tài : "Bảo vệ môi trường. Buổi giao lưu được sự tham gia của nhiệt tình của các bậc phụ huynh học sinh. Buổi giao lưu đạt kết quả rất cao đã vẽ được rất nhiều bức tranh đẹp và ý nghĩa. Qua những buổi giao lưu này tăng thêm sự tin tưởng của phụ huynh với cô giáo và phụ huynh rất yên tâm khi gửi con đến lớp, và biết con em mình hàng ngày được học và được chơi khi đến lớp, qua đó phụ huynh cũng đã hiểu hàng ngày trẻ đã để ý và tái tạo lại những công việc cũng như cách ứng xử trong giao tiếp hàng ngày của người lớn như thế nào. Từ đó các bậc phụ huynh đã có những nhìn nhận về cách giáo dục của chính mình cho con trẻ. Càng hiểu hơn về tầm quan trọng của hoạt động nghệ thuật đặc biệt là hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ cho trẻ. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường: Sau một thời gian nghiên cứu, với sự chỉ đạo sát sao, được sự giúp đỡ tận tình của Ban giám hiệu, sự ủng hộ nhiệt tình, rút kinh nghiệm của đồng nghiệp qua các giờ dạy đặc biệt là tổ chuyên môn khối. Bản thân tôi hiểu được tác dụng của hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ cho trẻ là rất cần thiết. Nó có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự phát triển về thẩm mỹ cho trẻ, qua hoạt động tạo hình đã hình thành cho trẻ những đức tính tốt đẹp, yêu nghệ thuật, tình yêu thiên nhiên cuộc sống, yêu quê hương đất nước.... Bằng tấm lòng tâm huyết với nghề nghiệp, yêu nghề mến trẻ cùng với sự nỗ lực nghiên cứu không ngừng học hỏi của bản thân tôi đã thực nghiệm và áp dụng các biện pháp nêu trên đối với trẻ lớp Mẫu giáo B2: 4 - 5 tuổi do tôi chủ nhiệm và kết quả đúng như tôi mong đợi sau khi đưa ra và áp dụng các biện pháp trên, trẻ đã tiến bộ rõ rệt hơn so với kết quả khảo sát đầu năm . * Kết quả khảo sát cuối năm như sau: STT Tiêu chí 1 Trẻ nắm được kĩ năng hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ 2 Trẻ biết kết hợp các nét, hình học cơ bản để tạo ra sản phẩm đẹp Sau khi áp dụng biện pháp Số trẻ đạt Tỷ lệ % Số trẻ chưa đạt Tỷ lệ % 21/22 95% 1/22 5% 22/22 100% 0/22 0% 18 3 Trẻ biết bố cục bức tranh cân đối hài hòa 20/22 91% 2/22 9% 4 Trẻ biết phối hợp các màu sắc đậm nhạt để tô màu bức tranh 21/22 95% 1/22 5% 5 Trẻ thể hiện được sự sáng tạo trong thực hiện sản phẩm, nhận 20/22 xét sản phẩm. 91% 2/22 9% 95% 1/22 5% 6 Trẻ hứng thú trong hoạt động tạo hình 21/22 Từ thực tế nghiên cứu tôi đã nhận thức đúng đắn về việc nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ cho trẻ. Với những biện pháp nêu trên tôi đã linh hoạt tổ chức cho trẻ được hoạt động theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cô chỉ là người gợi mở cho trẻ hoạt động. Tôi áp dụng các biện pháp trên trong quá trình giảng dạy đạt kết quả cao. Trẻ nắm được kĩ năng hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ, biết kết hợp các đường nét, hình học cơ bản để tạo ra sản phẩm đẹp, biết bố cục bức tranh cân đối hài hòa. Trẻ biết phối hợp các màu sắc đậm nhạt để tô màu bức tranh, trẻ thể hiện được sự sáng tạo trong thực hiện sản phẩm, nhận xét sản phẩm. Trẻ hoạt động hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ và đã mang lại kết quả cao trong từng hoạt động. * Đối với bản thân: Bản thân tôi là một giáo viên mầm non trực tiếp thực hiện công tác chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ. Tôi đã không ngừng học hỏi tích lũy cho mình được những kinh nghiệm quý báu, giúp cho tôi hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Bản thân tôi thường xuyên cùng bạn bè đồng nghiệp trao đổi phương pháp và biện pháp dạy hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ và tìm ra biện pháp tốt nhất cho trẻ để giúp trẻ tiếp thu và tạo ra những sản phẩm đẹp sáng tạo. Chúng tôi đã học hỏi nhau thông qua sinh hoạt tổ chuyên môn, dự giờ... Sau những lần trao đổi kinh nghiệm với nhau chúng tôi đã cùng thống nhất để áp dụng vào thực tế giảng dạy của lớp mình, đem lại hiệu quả cao trong việc dạy hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ cho trẻ. * Đối với Đồng nghiệp : Để hoạt động tạo hình ở thể loại vẽ đạt kết quả cao Giáo viên phải linh hoạt và sáng tạo hơn trong việc lựa chọn các hình thức giáo dục trẻ. Nghiên cứu làm đồ dùng, dụng cụ cho trẻ hoạt động. Giáo viên tạo môi trường mở và không gian cho trẻ hoạt động, từ đó tạo hứng thú, lôi cuốn trẻ tham gia vào hoạt động tích cực. Tận tụy với công việc, yêu nghề mến trẻ, luôn tìm tòi các biện pháp áp dụng phù hợp, để tạo hứng thú thu hút sự chú ý của trẻ. * Đối với trẻ: 19