Tài liệu Skkn một số biện pháp giúp giáo viên chủ nhiệm quản lý giáo dục đạo đức học viên trong trung tâm gdtx

A. ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. Hiện nay đất nước ta đang tiến hành công cuộc đổi mới, với xu thế hội nhập toàn cầu, nhà trường là nơi giáo dục đào tạo thế hệ trẻ phục vụ sự nghiệp đổi mới. Để thực hiện được nhiệm vụ quan trọng đó ngành giáo dục đào tạo nói chung và giáo dục thường xuyên nói riêng cần phải đổi mới phương pháp giáo dục đào tạo phát huy tính tích cực chủ động trong học tập cũng như hoạt động của học viên nhằm tạo ra những con người lao động sáng tạo, làm chủ bản thân, làm chủ đất nước, có cả đức lẫn tài. Bởi lẽ như Bác Hồ đã nói: “Có đức mà không có tài th× làm việc gì cũng khó. Có tài mà không có đức là người vô dụng”. V× vậy, song song với việc “dạy chữ” cho các em, chúng ta cần hết sức quan tâm đến việc: “Dạy người”. Nên vấn đề rÌn luyÖn tu dưỡng đạo đức cho học viên trong nhà trường là trách nhiệm của tất cả thầy cô, đặc biệt là người thầy làm công tác chủ nhiệm trong việc hình thành “nhân cách” của các em. Trong những năm gần đây bạo lực học đường gia tăng đặc biệt là với nữ sinh gây nhiều bức xúc cho các bậc phụ huynh. Tư cách đạo đức ở một bộ phận học viên giảm sút, ăn cắp tiền gia đình, cắm xe, chấn tiền của bạn chơi games, bi-a... Tình yêu học trò bị ảnh hưởng bởi các băng đĩa đồi trụy làm mai một nhân cách đạo đức học viên, ảnh hưởng đến học tập. Các giáo viên chủ nhiệm khi thực hiện nhiệm vụ công tác chủ nhiệm lớp trong môi trường GDTX gặp nhiều khó khăn, lúng túng do đối tượng ở đây khác với ở các trường phổ thông: có cán bộ đi học, học viên yếu, cá biệt nhiều hơn. Do vậy, là cán bộ quản lý chúng ta cần phải làm gì để giúp các giáo viên chủ nhiệm tiến hành một cách chu đáo, có kế hoạch, có phương pháp thích hợp nhằm xây dựng tất cả các lớp học trong nhà trường thành một tập thể đoàn kết, tích cực, chủ động trong mọi hoạt động, mang tính chất giáo dục toàn diện, phát huy khả năng tự quản, tự giác của học viên dưới sự chỉ đạo thống nhất về công tác chủ nhiệm của nhà trường. Trong phạm vi đề tài này tôi xin tổng hợp các kinh nghiệm mang tính thiết thực đã tích lũy được qua 5 năm làm công tác quản lý cùng các giáo viên thực hiện công tác chủ nhiệm lớp trong trung tâm GDTX Thiệu Hóa. Rất mong được sự trao đổi, phản hồi và góp ý xây dựng của các cấp quản lý cùng với đội ngũ giáo viên, những người làm công tác giáo dục. II. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI. Mục đích của đề tài: Nhằm hệ thống hoá kiến thức và kinh nghiệm thực tế trong quá trình thực hiện công tác chủ nhiệm lớp, giáo dục đạo đức học viên góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học viên trong các trung tâm giáo dục thường xuyên. Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 1 Nhiệm vụ của đề tài: Nhằm giải quyết vấn đề giáo dục đạo đức học viên trong trung tâm GDTX với việc đưa ra một hệ thống giải pháp hiệu quả mang tính khoa học, thiết thực, khả thi giúp giáo viên chủ nhiệm lớp giải quyết vấn đề giáo dục nâng cao chất lượng đạo đức, góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học viên, góp phần xứng đáng vào việc đào tạo bồi dưỡng nguồn lực con người phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU: - Học viên hệ BTTHPT đang học tại Trung tâm giáo dục thường xuyên. - Học viên cá biệt, học viên chậm tiến. IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: - Đọc, tìm hiểu và nghiên cứu các tài liệu, các công văn chỉ thị , các văn bản pháp qui liên quan đến việc giáo dục và đánh giá xếp loại đạo đức học viên. - Trao đổi với đồng nghiệp, đặc biệt là các giáo viên chủ nhiệm lớp có nhiều kinh nghiệm trong việc quản lý giáo dục đạo đức học viên. - Thực nghiệm, rút ra kết quả và bài học Chọn mẫu nghiên cứu và kinh nghiệm. Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 2 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN Là cán bộ quản lý có 5 năm quản lý và tham gia giảng dạy, bản thân tôi nhận thấy rằng: Tăng cường quản lý giáo dục đạo đức cho học viên tại trung tâm GDTX đang là vấn đề cấp thiết. Đặc biệt là sự hình thành phẩm chất đạo đức của học viên không phải một ngày, một buổi là có được mà phải trải qua một thời gian dài rèn luyện. Cho nên để thực hiện tốt công việc này, chúng ta phải thật sự kiên trì, nhẫn nại, chịu khó và phải tốn nhiều thời gian công sức để tìm hiểu; lắng nghe tâm tư nguyện vọng của từng đối tượng học viên, giáo viên trong trường có như vậy mới đề ra được kế hoạch, phương pháp chỉ đạo thích hợp cho từng trường hợp đặc biệt bằng cả tấm lòng yêu thương, nhân ái của người thầy. Trong quá trình thực hiện công tác quản lý chỉ đạo thực hiện công tác chủ nhiệm lớp tôi thấy có những thuận lợi và khó khăn sau: 1. Thuận lợi - Đa số giáo viên trẻ mới ra trường nên có sức khoẻ tốt, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ nên có điều kiện bám lớp bám trường, gần gũi học viên, nắm vững tâm lý và điều kiện hoàn cảnh gia đình học viên nên việc thực hiện công tác chủ nhiệm thuận lợi. Đa số học viên xuất thân từ gia đình làm nghề nông thuần tuý nên bản chất tốt, tiếp cận với mặt trái xã hội ít vì vậy ít mắc các tai tệ nạn xã hội. Hầu hết học viên có ý thức kỷ luật cao, ngoan, lễ phép với thầy cô, biết vâng lời cha mẹ. Tích cực tham gia hoạt động phong trào do đoàn trường, lớp tổ chức. Cơ sở vật chất tương đối đảm bảo, Tạo không khí thoải mái trong học viên và giáo viên. Phòng học sạch, thoáng mát, trang thiết bị đèn, quạt, bàn ghế cho học viên, ghế ngồi của học viên khi sinh hoạt dưới cờ và sinh hoạt ngoại khoá đầy đủ. Được sự quan tâm chỉ đạo thường xuyên, liên tục của chi bộ, ban giám hiệu, ban nề nếp nhà trường, đội ngũ giáo viên bộ môn có chuyên môn vững, nhiệt tình trong giảng dạy, kết hợp dạy chữ với dạy người tạo điều kiện thuận lợi cho GVCN hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Được sự nhiệt tình phối hợp chặt chẽ giữa hội cha mẹ học viên với hội đồng giáo dục nhà trường, giữa huynh trưởng các lớp với GVchủ nhiệm. Ngoài công tác chủ nhiệm, tất cả giáo viên làm công tác chủ nhiệm đều được phân công giảng dạy bộ môn nên thời gian gần gũi các em tương đối nhiều, nắm bắt kịp thời những diễn biến của học viên từ đó có biện pháp giáo dục kịp thời . 2. Khó khăn Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 3 Đa số các em vào học tại Trung tâm GDTX là học viên có học lực yếu, ham chơi ít học vì vậy quá trình thực hiện mục tiêu giáo dục đặc biệt là giáo dục hình thành và phát triển nhân cách cho các em gặp nhiều khó khăn. Các em ở lứa tuổi dậy thì, nhận thức về tình cảm, tình yêu, tình dục kém trong khi đó lại chịu ảnh hưởng tác động lớn từ hệ thống thông tin truyền thông nên rất dễ bị tác động xấu lôi cuốn. Vẫn còn một số học viên cá biệt chưa có ý thức trong học tập và rèn luyện đạo đức chủ yếu do tác động từ hoàn cảnh gia đình hoặc xã hội, bạn bè. Đặc biệt là học viên lớp 10 với bạn học cũ năm lớp 9 đã bỏ học. Một số ít học viên nơi ở xa trường, đi buổi nên gặp khó khăn trong việc đi lại, thường xuyên đi trễ, vắng tiết. Một số học viên hoàn cảnh gia đình không thuận lợi, không ổn định, cha mẹ đi làm ăn xa, gửi lại con cho ông bà, cô dì chú bác, lo kiếm sống không có thời gian quản lý, chăm sóc con cái, nên các em dễ bị lôi cuốn vào các trò chơi xấu, các tệ nạn xã hội. Trường đóng trên Thị Trấn Vạn Hà thuộc địa bàn phức tạp, hàng quán nhiều đặc biệt là các quán Intenet, Bi-a, Karaoke, nên các em dễ bị lôi cuốn, từ ham chơi bỏ học, cắm xe đến trộm cắp tiền tài sản gia đình lấy tiền ăn chơi. Do đó càng khó khăn hơn trong việc giáo dục tư tưởng đạo đức tác phong, lối sống cho các em. Trên đây là một số thuận lợi và khó khăn mà giáo viên sẽ gặp phải khi làm công tác chủ nhiệm. Nên tôi đề ra một số biện pháp cần thiết để thực hiện như sau. II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 2.1. Giáo viên chủ nhiệm cần nắm chắc một số văn bản qui định Giáo viên chủ nhiệm cần phải nắm vững các văn bản qui định về nhiệm vụ của học viên Trung tâm GDTX; về qui định khen thưởng và kỷ luật; về qui chế 02 của Bộ GD&ĐT hướng dẫn đánh giá xếp loại học viên; phổ biến đến từng đối tượng học viên. Ngoài ra, cần nắm và hiểu rõ chức năng và nhiệm vụ cơ bản của giáo viên chủ nhiệm để thực hiện công tác một cách hiệu quả; tối ưu nhất, có tính thuyết phục dựa trên những văn bản pháp qui như: Luật giáo dục, Qui định về đạo đức Nhà giáo; Qui chế hoạt động của TTGDTX… 2.2. Giáo viên chủ nhiệm nắm chắc về đặc điểm tình hình của lớp để có cách tổ chức, quản lý, điều phối các hoạt động Sĩ số, tû lÖ nam n÷ trong líp ®Ó cã ph¬ng ¸n t©m lý hîp lý. Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiÓu đầy đủ vµ thùc hiÖn c¸c kh©u sau đây: - Thành phần gia đình. Giáo viên chủ nhiệm tiến hành cho học viên làm phiÕu ®iÒu tra häc viªn (cần chính xác: Họ và tên; ngày, tháng, năm sinh; nơi sinh… đúng theo khai sinh; §ịa chỉ cụ thể: Số nhà – Th«n (TiÓu khu), xã (ThÞ trÊn) thường trú hoặc tạm trú hay ở trọ; Họ tên cha, mẹ và nghề nghiệp). Dựa trên cơ sở đó, giáo viên chủ nhiệm cần phải chú ý đến: Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 4 + Các học viên diện học viên nghèo hiếu học, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, mồ côi. Diện gia đình học viên không hạnh phúc: Cha mẹ li dị, sống không hợp pháp, ly thân… + Lập và phân chia học viên theo địa bàn cư trú, phân theo từng khu vực. - Thành phần bản thân: Căn cứ vào sổ điểm lớp; căn cứ vào kết quả học tập và hạnh kiểm của học viên ở năm học trước, kết hợp cùng giáo viên chủ nhiệm cũ (nếu được) để hiểu rõ thêm về từng đối tượng của lớp kể cả: Năng khiếu, thành tích tốt hoặc chưa tốt của học viên. + Học tập: Giỏi – Khá – Trung bình – Yếu – Kém. + Hạnh kiểm: Tốt – Khá – Trung bình – Yếu. + Đặc điểm: Năng khiếu; thành tích đạt được; những điều chưa tốt. - Xếp tên học viên theo thứ tự A, B, C… Qua tìm hiểu sơ lược, giáo viên chủ nhiệm tiến hành sắp xếp chỗ ngồi cho học viên (chú ý đến các học viên có bệnh khuyết tật về mắt, tai…). Sau đó chia thành 4 tổ. Lập sơ đồ chỗ ngồi thành 2 bản: tại lớp 1 bản, giáo viên chủ nhiệm lưu lại một bản để tiện lợi cho việc theo dõi học viên. Nếu được hãy lập sơ đồ lớp học ghi chú nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt cña häc sinh, để thuận tiện theo dõi và trao đổi với các giáo viên bộ môn. 2.3. Lập sổ chủ nhiệm Giáo viên chủ nhiệm lập sổ chủ nhiệm theo mẫu qui định của Së GD&§T. Trong đó, giáo viên phải thật chú ý đến việc ghi chép phải chi tiết, đầy đủ các phần các mục theo yêu cầu. Song cần đặc biệt lưu ý: Theo dõi học viên mọi mặt theo định kì, có nhận xét cụ thể đối với từng em. Ghi rõ, cụ thể số điện thoại liên lạc của gia đình học viên (nếu có). Lập – ghi danh sách học viên chia theo tổ (địa chỉ ghi chính xác). Danh sách thầy cô bộ môn (họ tên, địa chỉ, những thay đổi nếu có). Căn cứ vào sự sắp xếp thời khóa biểu của nhà trường mà giáo viên ghi thời khóa biểu cho học viên và ghi vào sổ chủ nhiệm để thông báo đến phụ huynh: Ngày, giờ, môn học của các em để tiện cho việc theo dõi quản lý con em. Cập nhật thường xuyên thời khóa biểu thay đổi theo yêu cầu chung của Nhà trường. Bên cạnh đó, cần theo dõi học viên vi phạm. Ghi rõ: Họ và tên học viên vi phạm. Lỗi học viên vi phạm, biện pháp xử lý. Số lần vi phạm. Hiệu quả sau mỗi lần xử lý. Mức độ vi phạm dẫn đến mức độ xử lý. Cam kết giữa học viên – phụ huynh học viên – cô chủ nhiệm. Lưu giữ bản tự kiểm của học viên khi mắc lỗi (Có ý kiến và chữ ký của phụ huynh học viên). 2.4. Tổ chức tiết sinh hoạt chủ nhiệm đầu năm Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 5 Giáo viên chủ nhiệm là cố vấn cho học viên xây dựng lớp học thành đơn vị tập thể gắn bó, có tinh thần đoàn kết, giúp đỡ nhau, phát huy khả năng tự giác, tự quản của học viên theo đúng tinh thần đổi mới phương pháp giáo dục. Do đó, ngay tiết sinh hoạt đầu năm giáo viên cần vạch ra, định hướng nhằm giúp các em thể hiện tinh thần trách nhiệm mạnh dạn phê và tự phê giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Do đó, cần phải ổn định nề nếp tổ chức lớp ngay từ tiết sinh hoạt này như sau: Bầu ban cán sự – giao nhiệm vụ Lớp trưởng; Lớp phó học tập; Lớp phó lao động; Lớp phó văn thể mỹ. Cán sự bộ môn: Toán - Lý – Hoá - Sinh -Văn - Sử - Địa (nhằm theo dõi về tình hình học tập của từng giờ để báo cáo kịp thời đến giáo viên chủ nhiệm). Thủ quỹ Các tổ trưởng và tổ phó. Sắp xếp chỗ ngồi: Trước hết hãy để cho các em quyền tự chọn chỗ ngồi theo ý thích, sau đó điều chỉnh dần dần, phân bố học viên nam, nữ; học viên giỏi, khá, trung bình, yếu, rãi đều ở các tổ. Tránh tình trạng xếp các em cá biệt ngồi cạnh nhau. Học tập nội qui trung tâm: Giáo viên chủ nhiệm cho học viên ghi cẩn thận nội qui của trung tâm vào sổ tự rèn luyện và đem về nhà cùng phụ huynh trao đổi để thực hiện tốt. Dựa trên nội qui trung tâm, giáo viên chủ nhiệm cho cả lớp thảo luận lập thành nội qui của lớp, từ đó lập thành bảng điểm thi đua cá nhân trong tuần. Yêu cầu học viên thực hiện việc tự đánh giá xếp loại bản thân mình theo các loại: Tốt, khḠtrung bình, yếu. Phân công về trực nhật lớp, yêu cầu học viên giữ vệ sinh, giám sát và nhắc nhở lẫn nhau trong việc giữ gìn vệ sinh chung, nhằm giáo dục tính cộng đồng cho các em. Thông báo các khoản thu đầu năm của học viên có biên lai thu nhận và thời hạn nộp. Nêu lên những trường hợp miễn, giảm để học viên biết thêm chi tiết. Đề nghị với học viên việc thu qũy lớp. Học viên bàn bạc thảo luận và quyết định. Quỹ lớp phải do thủ quỹ giữ có sổ ghi chép các khoản thu - chi -tồn rõ ràng và công bố công khai trước lớp hàng tháng. Điều mà giáo viên chủ nhiệm lưu ý với học viên là xét thi đua. Phổ biến cho học viên rõ về các mức độ và hình thức khen thưởng được trích từ Qui chế 02/2007 của Bộ Trưởng Bộ giáo dục và đào tạo về việc đánh giá xếp loại học viên TTGDTX. 2.5. Tổ chức họp phụ huynh học viên đầu năm Việc tổ chức phiên họp phụ huynh học viên đầu năm là vấn đề hết sức quan trọng và cần thiết, đó là chìa khóa mở ra cánh cửa của mối liên hệ giữa gia đình – nhà trường và xã hội nhằm giáo dục cho con em mình ngày càng tốt hơn. Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 6 Để buổi họp được thành công tốt đẹp, giáo viên chủ nhiệm cần tiến hành một số công việc sau: - Viết giấy mời và nhờ học viên gửi về phụ huynh. Yêu cầu các em nhắc nhở phụ huynh đi đầy đủ, đúng giờ và chỉ xét cho những trường hợp vắng có lí do chính đáng rồi liên hệ trực tiếp với giáo viên chủ nhiệm ngay ngày hôm sau tại trường (hoặc thông qua liên lạc bằng điện thoại). - Tổ chức phiên họp: Trang trí phòng họp, ghi bảng chào mừng, chuẩn bị phiếu góp ý. Giáo viên chủ nhiệm cần tiến hành một số nội dung sau: + Điểm danh: Giáo viên chủ nhiệm thu lại sổ liên lạc hoặc giấy mời từ phụ huynh. + Phổ biến bằng văn bản qui định về: Nội qui trường. Những thuận lợi và khó khăn của lớp. Thông báo các khoản thu đầu năm. + Phổ biến về nội qui lớp và bảng điểm thi đua cá nhân. Xin ý kiến đóng góp của phụ huynh biểu quyết để thống nhất thực hiện. + Thông qua các bậc phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm tìm hiểu và nắm bắt thêm một số thông tin về từng đối tượng học viên về tính cách, sở thích, các hoạt động ở nhà của các em nhằm có cách cư xử hợp lí đối với từng cá nhân. Nếu được có thể thực hiện bảng điều tra cá nhân của học viên. Để có những kiến nghị thỏa đáng về tâm tư nguyện vọng của các bậc phụ huynh và ngược lại những thông tin liên lạc cần thiết từ nhà trường gửi đến phụ huynh. GVCN cho bầu BCH chi hội phụ huynh lớp mình phụ trách 3 người gồm: Chi hội trưởng, chi hội phó, thư ký. Thư kí ghi rõ họ tên – chức vụ của phụ huynh vào biên bản, kể cả các ý kiến đóng góp. 2.6. Tổ chức tiết sinh hoạt chủ nhiệm hàng tuần Giáo viên chủ nhiệm cần phải xác định rõ mục tiêu của tiết sinh hoạt nhằm đề ra nội dung thực hiện thích hợp. Về phương tiện: Dựa trên nội dung mà nhà trường, Đoàn TN đề ra trong tiết sinh hoạt dưới cờ. Dựa trên các báo cáo của từng tổ, lớp trưởng, lớp phó học tập, lớp phó văn thể mỹ, lớp phó lao động, thủ quỹ. Về tổ chức: Giáo viên chủ nhiệm thống nhất yêu cầu về nội dung, hình thức hoạt động với đội ngũ cán bộ lớp và gợi thêm vài vấn đề để các em hoạt động. + Tổng kết những ưu, khuyết điểm tuần qua. + Hướng khắc phục những mặt yếu; phát huy những mặt mạnh đã đạt được. + Đề ra kế hoạch cho tuần sau. a) Hoạt động 1: Tự kiểm điểm Người tốt – việc tốt: Tốt mặt nào? Mức độ và hình thức khen thưởng. Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 7 Người vi phạm khuyết điểm: Hành vi sai trái như thế nào? Mức độ và hình thức kỷ luật. b) Hoạt động 2: Theo dõi tình hình chung của lớp Tổ trưởng thu sổ tự rèn luyện nộp lại cho giáo viên chủ nhiệm (phải có chữ ký của phụ huynh học viên hàng ngày). Lớp trưởng tổng hợp các mặt nêu trước lớp: Về học tập (lớp phó học tập báo cáo), về chuyên cần, việc thực hiện nội qui nề nếp (lớp trưởng báo cáo), lao động, vệ sinh (lớp phó lao động báo cáo), công khai tài chính (thủ quỹ báo cáo), về văn – thể – mỹ (lớp phó văn – thể – mỹ báo cáo). (nếu có nội dung) Cử thư kí lớp ghi biên bản họp hàng tuần trong sổ họp lớp. Lớp trưởng thông qua bảng xếp loại thi đua giữa các tổ – cá nhân, thông báo trước lớp. BẢNG ĐIỂM THEO DÕI VÀ ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG CÁC TỔ (Tham khảo) Điểm Tổ Điểm trừ Tổng điểm Hạng cộng 1 2 3 4 STT Họ và tên học viên Điểm trừ Điểm cộng Tổng điểm Xếp loại 1 2 3 4 5 6 Chú ý: Hạng của tổ xếp theo hạng nhất – nhì – ba – tư. Xếp loại cá nhân theo A, B, C, D. Qua đó nêu lên được tổ mạnh nhất về mặt nào? Mặt nào còn hạn chế cần khắc phục? Tương tự đối với tổ yếu – chủ yếu ở những mặt nào? Hướng khắc phục? Đồng thời tuyên dương những cá nhân xuất sắc và phê bình những cá nhân chưa tốt, nêu lên hình thức kỷ luật tương ứng. c) Hoạt động 3: Nhận xét đánh giá của giáo viên chủ nhiệm - Giáo viên chủ nhiệm cần nêu lên được sự tiến bộ của các em cụ thể ở những mặt nào? - Đồng thời động viên các em cố gắng tích cực trong việc phát huy các khả năng và năng lực sẵn có của mình. Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 8 - Bên cạnh đó nhắc nhở những học viên vi phạm, thi hành kỷ luật nghiêm khắc đối với các em đó tránh tình trạng “Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”. Thực hiện đến nơi đến chốn để các em khác không bắt chước bạn bị kỷ luật. d) Hoạt động 4: Lập kế hoạch hoạt động tuần tới Lập kế hoạch hoạt động của lớp theo kế hoạch của nhà trường, Đoàn đề ra. Phân công thực hiện e) Hoạt động 5: Giáo viên chủ nhiệm trả lời những thắc mắc của học viên khi các em có nhu cầu. Sau đó lớp phó văn – thể – mỹ tập bài hát tập thể cho lớp (hoặc cùng cả lớp hát). III. PHỐI HỢP GIỮA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM VÀ CÁC LỰC LƯỢNG GIÁO DỤC KHÁC: 3.1 Phối hợp cùng ban nề nếp và bảo vệ trường Song song với hoạt động học tập, sinh hoạt; tham gia phong trào trong nhà trường. Sau những giờ học căng thẳng là giờ nghỉ giải lao, các em được tự do vui chơi thoải mái, tinh nghịch học đòi. Bởi tính hiếu động mà học viên không nghĩ đến hậu quả có khi vi phạm nội qui trung tâm, vui đùa quá chớn dẫn đến gây gỗ đánh nhau, có khi các em trốn học, bỏ tiết… Chính vì thế, giáo viên chủ nhiệm cần phối hợp một cách chặt chẽ với ban nề nếp và bảo vệ để tiếp nhận thông tin của cá nhân; của lớp một cách kịp thời nhằm hạn chế đến mức tối đa những điều đáng tiếc có thể xảy ra. 3.2. Phối hợp cùng phụ huynh học viên - Giáo viên chủ nhiệm phải thường xuyên liên lạc, trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của các em trong nhà trường (qua số điện thoại, sổ liên lạc gia đình, trực tiếp gặp phụ huynh trao đổi đối với học viên cá biệt…). Đặc biệt chú ý đến các khoản tiền đóng góp phụ huynh cho học viên đi nạp, chống các hiện tượng bố mẹ cho tiền đóng góp nhưng các em tiêu đi nói dối là bố mẹ chưa cho. - Giáo viên chủ nhiệm là người gần gũi và trực tiếp quản lý giáo dục học viên khi các em ở trường, chính vì thế giáo viên chủ nhiệm phải thật sự quan tâm phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để cùng nhau tìm ra phương pháp hiệu quả nhất nhằm hạn chế những tiêu cực làm sa sút về nhân cách đạo đức học viên - Hãy đến nhà của các em thường xuyên vi phạm để có thể nắm tình hình một cách chính xác nhất, đừng ngồi chờ PHHS đến rồi mới phản ánh ý kiến, khi thấy sự việc là cần thiết! 3.3. Phối hợp với giáo viên bộ môn - Trong nhà trường các em được học tốt tất cả các môn theo qui định. Ngoài công tác chủ nhiệm, GVCN còn phải phụ trách các bộ môn chuyên môn vì thế việc phối hợp với giáo viên bộ môn là hết sức quan trọng và cần thiết. - Thường các em học được chú ý học để có kiến thức vững khi thi tốt nghiệp, đại học, cao đẳng, các em học non thường nhác học, ngồi trong lớp Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 9 không tập trung nghe giảng hay làm việc riêng, nói chuyện, nghịch, bỏ buổi bỏ tiết. Cho nên, nếu chúng ta không có sự liên hệ chặt chẽ với các giáo viên bộ môn thì không theo dõi, nắm thông tin của các em về học tập, chuyên cần, trật tự, nề nếp, tác phong làm ảnh hưởng đến chất lượng hai mặt giáo dục, khi đó giáo dục không đảm bảo được tính chất toàn diện. Ngược lại, giáo viên bộ môn cũng nắm, hiểu sâu sắc hơn về đối tượng học viên của mình để có cách cư xử khéo léo, có phương pháp giảng dạy thích hợp cho lớp nhằm đạt hiệu quả cao của tiết dạy. Đồng thời, GVCN cũng nên gặp giáo viên bộ môn để hiểu rõ hơn về tình hình của lớp một cách chính xác để có chứng cớ nói với các em thì mới có sức thuyết phục, đề nghị giáo viên bộ môn nhận xét cụ thể từng tiết học về những học viên nào vi phạm vào sổ đầu bài, không nên nhận xét chung chung. 3.4. Phối hợp cùng Đoàn thanh niên. - Kết hợp cùng Bí thư chi đoàn lên kế hoạch hoạt động trong tuần, tháng, học kỳ qua các văn bản cụ thể, tích cực tham gia các cuộc thi do Đoàn TN tổ chức như thi Tìm hiểu Điều lệ đoàn, Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, thi tìm hiểu Luật giao thông, thi văn nghệ, báo tường, thể dục thể thao chào mừng 20/11, 26/3... - Phối hợp cùng Bí thư đoàn lựa chọn những thanh niên ưu tú của lớp giới thiệu và kết nạp vào hàng ngũ của đoàn làm hạt nhân, nòng cốt thúc đẩy phong trào lớp đi lên cố gắng phấn đấu đạt lớp tiên tiến . 3.5. Phối hợp cùng Ban giám đốc trung tâm – ban cán sự lớp – tập thể lớp Căn cứ vào Qui chế 02 của Bộ trưởng Bộ giáo dục về đánh giá xếp loại học viên trung tâm GDTX, căn cứ vào thành tích của học viên, vào biểu quyết của tập thể lớp, giáo viên chủ nhiệm họp và bình bầu xét thi đua – khen thưởng cho những học viên có thành tích trong học tập và trong hoạt động đảm bảo tính công bằng, dân chủ gây sức thuyết phục đối với học viên. Đồng thời kỷ luật những học viên không tiến bộ, mắc những sai lầm. - Khen trước lớp: Những học viên có biểu hiện tốt về hành vi đạo đức, học tập, hoạt động văn – thể – mỹ… trong giờ sinh hoạt. - Khiển trách trước lớp: Những học viên vi phạm ở mức độ nhẹ như nói tục, chửi thề, hút thuốc lá, bỏ lao động hoặc trực tuần, nghỉ học không xin phép 2 lần trong một tháng. Có ý kiến tham khảo của cán bộ lớp; sau đó báo cáo lên Ban giám đốc. - Khen thưởng trước toàn Trung tâm: Những học viên đạt danh hiệu học viên tiên tiến, đạt thành tích cao trong các kỳ thi học viên giỏi trong lao động và xây dựng tập thể lớp. - Khiển trách trước toàn Trung tâm: Những học viên vi phạm nhiều lần, mắc thái độ sai như: Ăn cắp, đánh nhau, đọc sách báo đồi trụy hoặc có sai phạm khác với mức độ tương đương. Do hiệu trưởng quyết định. Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 10 - Cảnh cáo trước toàn trường: Những học viên mắc khuyết điểm sau: Ăn cắp hoặc đánh nhau trong và ngoài nhà trường, có hành vi phá hoại tài sản công, vô lễ với thầy cô, vi phạm pháp luật… IV. KẾT QUẢ THỰC HIỆN Một số biện pháp giúp giáo viên khi thực hiện công tác chủ nhiệm lớp phù hợp với đối tượng học viên trung tâm GDTX được tôi xây dựng và trình ban giám đốc xem xét và đề nghị 3 giáo viên chủ nhiệm của 3 lớp yếu nhất trường của năm học 2009-2010 thường xuyên bị nhắc nhở phê bình trước toàn trường, và cũng là các lớp có nhiều học viên cá biệt nhất trong toàn trường thực hiện theo các biện pháp đồng bộ nêu trên. Kết quả rất khả quan, học viên tiến bộ rất nhanh về mọi mặt đặc biệt là hạnh kiểm. Kết quả cụ thể : * Giáo dục đạo đức học viên: Lớp A1: 40 HV Năm học: 2010-2011 Năm học: 2011-2012 So với năm học trước Lớp A3: 40 HV Năm học: 2010-2011 N ăm học: 2011-2012 So với năm học trước Lớp C3: 40 HV Năm học: 2010-2011 Năm học: 2011-2012 So với năm học trước V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM Loại tốt SL % 28 70 38 95 +10 25 Loại tốt SL % 25 62.5 33 82.5 +8 20 Loại tốt SL % 19 47.5 33 82.5 +14 35 Loại khá SL % 10 25 2 5 -8 20 Loại khá SL % 13 32.5 11 27.5 -2 5 Loại khá SL % 16 40 5 12.5 -11 27.5 Loại TB SL % 2 5 0 0 -2 5 Loại TB SL % 2 5 0 0 -2 5 Loại TB SL % 5 12.5 2 5 -3 7.5 Loại yếu SL % 0 0 0 0 0 0 Loại yếu SL % 0 0 0 0 0 0 Loại yếu SL % 0 0 0 0 Phải thương yêu, gần gũi, quan tâm chăm sóc, giáo dục các em như con đẻ của mình, nếu con của mình đến trường mà không chịu học, không có đạo đức thì hậu quả thật đáng sợ, tương lai các em đi về đâu? Bởi có đi học, mở mang tri thức thì dù ít hay nhiều chúng ta cũng góp phần xây dựng xã hội phồn vinh. Vì thế hãy thể hiện hết khả năng và tinh thần trách nhiệm của mình để việc giáo dục đạo đức cho học viên đạt kết quả cao hơn. - Một yếu tố không thể thiếu là: Giáo viên chủ nhiệm lớp phải thực hiện thật tốt kết hợp giáo dục giữa: nhà trường - gia đình - xã hội, luôn tìm kiếm, trao đổi kinh nghiệm với các bạn đồng nghiệp, xây dựng nên phương pháp giáo dục thích hợp, kịp thời uốn nắn, sửa chữa những sai lầm của các em, giúp các em nhận ra lỗi và có hướng khắc phục. Bên cạnh đó phát huy những tài năng sẵn vốn có của các em học viên, nâng cao ý thức tự giác, tự quản. - Nghiêm túc thực hiện đúng qui định các kế hoạch đã đề ra của lớp. Tránh tình trạng “Đầu voi, đuôi chuột” sẽ phản tác dụng nếu giáo viên chủ nhiệm không thực hiện đúng yêu cầu này. Đây cũng là một yếu tố giúp giáo viên chủ nhiệm hoàn thành tốt công tác “dạy người” trong nhà trường. Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 11 - Bản thân giáo viên chủ nhiệm phải là tấm gương sáng cho học viên noi theo. Muốn vậy, người thầy phải gương mẫu chấp hành tốt mọi qui định mình đã đề ra. Vì vốn các em thích học theo người lớn, thích bắt chước nên trong tư duy các em cũng có những suy luận nhất định. Các em sẽ phân vân, nghi ngờ khi người thầy nói lý thuyết suông mà không thực hành. - Thường xuyên giáo dục tư tưởng cho các em, biết yêu thương, đoàn kết, tương thân tương ái, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Mạnh dạn phê và tự phê để thấy rõ khuyết điểm hay khó khăn cần vượt qua thử thách để làm chủ bản thân. Luôn hướng tới cuộc sống “Khỏe - đẹp, có ích cho gia đình và xã hội” đạt tới đỉnh “Chân – thiện – mỹ”. - Phải bao dung, tha thứ cho những học viên mắc sai lầm, động viên, khuyên bảo, đặc biệt quan tâm giúp đỡ các em cả vật chất lẫn tinh thần bởi “Nhân vô thập toàn”. Từ đó cảm hóa các em trở thành người tốt. - Không nên nói về bản thân giáo viên trước tập thể lớp, học viên dễ có ấn tượng là thầy, cô đang khoe khoang cái gì đó! - Hạn chế lấy giờ chuyên môn để làm công tác chủ nhiệm, học viên bị tâm lý nặng nề trong giờ học, thiếu tập trung trong các giờ học sau đó. Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 12 C. KẾT LUẬN Là học viên hệ BTTHPT, các em được tu dưỡng đạo đức tốt, tiếp thu kiến thức cần thiết để có cách lựa chọn cho tương lai của mình đúng đắn và phù hợp. Bởi vậy, giáo viên cần hướng cho các em xác định thái độ đúng đắn trong học tập, có hoài bão trở thành nhân tài trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, luôn học tập và rèn luyện theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, có quyết tâm là con ngoan, trò giỏi xứng đang là đoàn viên ưu tú, là công dân tốt sau này. Xong để làm tốt công tác chủ nhiệm cần phát huy tốt một số mặt mạnh khắc phục một số hạn chế như sau: 1. Mặt mạnh cần chú trọng phát huy: - Giáo viên chủ nhiệm sẽ phát huy được vai trò cố vấn cho học viên, phát huy được khả năng sáng tạo của học viên. - Chọn được lực lượng ban cán sự điều hành có năng lực, nhiệt tình trong hoạt động. Theo dõi và nắm sát tình hình lớp mặc dù không gặp lớp thường xuyên. - Hoàn thành và thực hiện đầy đủ qui chế, hồ sơ sổ sách do ban giám đốc qui định. - Có tư cách, uy tín, tác phong sinh hoạt đối với học viên. - Xây dựng được mối quan hệ tốt giữa giáo viên và học viên, giữa gia đình và nhà trường. 2. Mặt hạn chế: - Ban nề nếp còn mỏng, nên khó khăn trong việc kiểm tra học viên, đặc biệt là đối tượng học viên cá biệt hay bỏ học đi chơi bi-a, game. - Một số lớn thầy cô bộ môn thể hiện tinh thần hợp tác chưa tốt khiến cho công tác chủ nhiệm gặp khó khăn, không nhất quán giữa các lớp. - GVCN không được giao khoán cho ban cán sự tự sơ kết hoặc tổng kết trong các buổi sinh hoạt. - Lớp học có nhiều học viên có hoàn cảnh khó khăn, giáo viên không có đủ thời gian, đầu tư dàn trải trên nhiều học viên trong lớp. - GVCN chưa được hoặc chưa tự trang bị đầy đủ về tâm lý học viên, còn chủ quan, coi thường khả năng học viên. Cách xử lý tình huống chưa thống nhất giữa GVCN và ban giám đốc, thầy cô bộ môn, ban nề nếp. Trên đây là những điều tôi đã tìm hiểu và mong muốn chia sẻ với các thầy cô. Vì bản thân không làm công tác chủ nhiệm nên trong khi trình bày chắc chắn sẽ không khỏi có những thiếu sót, và những nhận định chủ quan, rất mong các thầy cô, ban giám đốc,… phản hồi tích cực để mọi người có thể phát huy nhiều hơn nữa trong công tác chủ nhiệm lớp hoàn chỉnh hơn, nhằm xây dựng Trung tâm GDTX Thiệu Hoá đạt thành tích cao trong công tác giáo dục và quản lý học viên đáp ứng yêu cầu “công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước” hoàn thành sự nghiệp đổi mới đất nước thực hiện mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh”. Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 13 Thiệu Hoá, ngày 26 tháng 04 năm 2012 Người viết Hoàng Đình Truyền Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 14 D. TÀI LIỆU THAM KHẢO - Qui chế tổ chức và hoạt động của Trung tâm giáo dục thường xuyên ban hành kèm theo quyết định số 01/2007/QĐ-BGD&ĐT ngày 02/01/2007. - Qui chế của Bộ GD&ĐT về việc đánh giá xếp loại học viên ban hành kèm theo quyết định số 02/2007/QĐ-BGD&ĐT ngày 23/01/2007. - Luật giáo dục. - Sổ chủ nhiệm lớp mẫu của sở GD& ĐT Thanh hoá. - Một số cuốn sổ chủ nhiệm lớp của giáo viên chủ nhiệm có kinh nghiệm: Lê Thị Nhung, Hoàng Hồng Hà, Thiều Thị Hảo. - Một số tài liệu khác có liên quan đến việc giáo dục đạo đức học viên. Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 15 PHỤ LỤC A. ĐẶT VẤN ĐỀ I. Lý do chọn đề tài Trang 1 II. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài Trang 1 III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Trang 2 IV. Phương pháp nghiên cứu Trang 2 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Những thuận lợi và khó khăn Trang 2 II. Một số biện pháp thực hiện Trang 3 III. Phối hợp giữa Giáo viên chủ nhiệm với các lực lượng Trang 8 giáo dục khác IV.Kết quả thực hiện Trang 10 V. Bài học kinh nghiệm Trang 11 C. KẾT LUẬN: Trang 12 D. TÀI LIỆU THAM KHẢO Trang 14 Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 16 SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO THANH HOÁ TRUNG TÂM GDTX THIỆU HOÁ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC VIÊN TRONG TTGDTX Đề tài thuộc lĩnh vực quản lý Họ và tên: Hoàng Đình Truyền Chức vụ: Phó giám đốc Đơn vị công tác: Trung tâm GDTX Thiệu Hóa Thiệu Hoá, tháng 04 năm 2012 Sáng kiến kinh nghiệm – Hoàng Đình Truyền 17