Tài liệu Skkn một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn trường tiểu học hà lan

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỈM SƠN TRƯỜNG TIỂU HỌC HÀ LAN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG SINH HOẠT TỔ CHUYÊN MÔN TRƯỜNG TIỂU HỌC HÀ LAN Người thực hiện: Trần Thị Nụ Chức vụ: Phó hiệu trưởng Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Hà Lan SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý BỈM SƠN, NĂM 2017 1 MỤC LỤC NỘI DUNG 1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài 1.2. Mục đích nghiên cứu 1.3. Đối tượng nghiên cứu 1.4. Phương pháp nghiên cứu 2. PHẦN NỘI DUNG 2.1. Cơ sở lý luận 2.2. Thực trạng vấn đề 2.3. Biện pháp, phương pháp thực hiện 2.3.1. Các bịên pháp để rèn đọc cho học sinh 2.3.2. Các phương pháp chủ yếu rèn đọc cho học sinh 2.4. Kết quả thực nghiệm 3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận 3.2. Những kiến nghị, đề xuất TRANG 1 1 2 2 2 3 3 3 4 4 4 15 17 17 17 2 A. MỞ ĐẦU I. Lý do chọn đề tài Trong công cuộc đổi mới của đất nước, giáo dục đào tạo được Nhà nước đặc biệt quan tâm: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của toàn dân”. Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII đặc biệt chú trọng các nhiệm vụ, giải pháp đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ hiệu quả quá trình đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Để đáp ứng được mục tiêu trên, mỗi nhà quản lý giáo dục phải xác định rõ mục tiêu của từng cấp học, ngành học, phải hiểu rõ đối tượng quản lý để nâng cao chất lượng giáo dục. Nghị quyết Trung ương 2 khóa 8 đã khẳng định: “Đội ngũ nhà giáo là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục. Để nâng cao chất lượng giáo dục, trước hết phải nâng cao chất lượng đội ngũ. Chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là “chìa khóa vàng” và là điều kiện tiên quyết để nâng cao chất lượng và đổi mới giáo dục toàn diện GD&ĐT”. Đúng vậy, đội ngũ nhà giáo đóng vai trò quyết định chất lượng giáo dục. Nhà giáo không chỉ đơn thuần là người chia sẻ kiến thức và kỹ năng mà còn là người góp phần nuôi dưỡng, phát triển tâm hồn, hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ. Để đáp ứng nhu cầu đổi mới của xã hội, để thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng về giáo dục, việc nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục là một yêu cầu cấp thiết đặt ra cho những nhà quản lý cũng như mỗi người giáo viên trong các nhà trường nói chung và trường Tiểu học nói riêng. Đổi mới chất lượng giáo dục ở các nhà trường, trọng tâm là đổi mới chất lượng chuyên môn và nghiệp vụ của đội ngũ nhà giáo. Để làm tốt công tác này, cần làm rõ trách nhiệm đổi mới ở hai khâu chi phối trực tiếp đến chất lượng đội ngũ nhà giáo là khâu đào tạo của các trường sư phạm và khâu bồi dưỡng của các cơ sở giáo dục phổ thông. Là người quản lý một trường tiểu học, tôi luôn suy nghĩ, quan tâm tìm các giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ. Có thể khẳng định: Hoạt động của tổ chuyên môn tốt, thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ như Điều lệ Trường Tiểu học đã qui định sẽ góp phần tích cực, quyết định rất lớn đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng được những yêu cầu của quá trình đổi mới giáo dục. Trong các năm trước đây hoạt động của tổ chuyên môn chưa đi vào thực chất để nâng cao chất lượng dạy học, sinh hoạt tổ chuyên môn còn nặng về hình thức giải quyết các sự việc chưa liên quan đến công tác chỉ đạo chuyên môn, thi đua ... Họp tổ chuyên môn chưa đều, còn mang nặng thủ tục hành chính đảm bảo về số lượng sinh hoạt trong tuần, tháng mà chưa đầu tư về chất lượng sinh hoạt. Vậy làm thế nào để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn đạt hiệu quả như mong muốn? Tìm câu trả lời cho vấn đề này, qua thực tế quản lí chỉ đạo ở trường Tiểu học, tôi nhận thấy việc bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên qua sinh hoạt tổ chuyên môn là một yếu cầu cấp bách mà bất kỳ nhà quản lí giáo dục nào cũng phải băn khoăn, trăn trở. Xuất phát từ yêu cầu phát triển sự nghiệp giáo dục, thực trạng đội ngũ giáo viên hiện nay, từ thực tế chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn, tôi đã chọn vấn đề 3 “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường Tiểu học” làm đề tài cho sáng kiến kinh nghiệm của mình. II. Mục đích nghiên cứu: Mục đích của đề tài: Tìm ra một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường Tiểu học. Góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ, chất lượng giáo dục toàn diện học sinh. Giúp cho tổ khối trưởng có kĩ năng tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn linh hoạt và khoa học, sao cho các buổi sinh hoạt chuyên môn là các buổi trao đổi kinh nghiệm giảng dạy và bổ ích nhất với giáo viên. Tạo ra động lực mới, giúp giáo viên hứng thú với hoạt động chuyên môn ở tổ khối. Từ đó, giáo viên phát huy hết khả năng sáng tạo của bản thân nâng cao chất lượng dạy và học. Đáp ứng mục tiêu đổi mới giáo dục hiện nay. III. Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu tổng kết các biện pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường Tiểu học Hà Lan. IV. Phương pháp nghiên cứu: Khi thực hiện nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở Trường Tiểu học”, tôi đã sử dụng một số biện pháp sau: - Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Đọc và nghiên cứu các tài liệu văn bản có liên quan để hiểu được cơ sở lý luận tổ chuyên môn ở trường tiểu học. - Phương pháp điều tra khảo sát thực tế: Tìm hiểu thực trạng việc sinh hoạt tổ chuyên môn của trường Tiểu học Hà Lan thông qua dự, quan sát cách thức sinh hoạt của tổ chuyên môn, kiểm tra nô ̣i dung, phỏnng vấn tổ trưởng- giáo viên để để thu thập thông tin, số liệu phục vụ cho mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu. - Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Sau khi thu thập những thông tin, những số liệu điều tra về chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên môn thì đưa ra các biện pháp cụ thể xử lý các số liệu đó, rút ra được nhận xét kết luận khoa học, khách quan với những biện pháp nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên môn. B.NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM I. Cơ sở lý luận của sáng kiến Công tác chuyên môn là hoạt động quan trọng, chủ yếu, quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường. Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành, nơi thực thi nhiệm vụ dạy học và giáo dục học sinh. Một nhà trường chỉ có thể thay đổi bằng chính nội lực của mình. Động lực quan trọng để giúp nhà trường phát triển chính là mối quan hệ, sự tương tác, giúp đỡ lẫn nhau trong khối đoàn kết và sự nỗ lực vươn lên của mỗi cá nhân. Mục 2 Điều 18 Điều lệ Trường Tiểu học quy định nhiệm vụ của tổ chuyên môn như sau: - Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần, tháng, năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và hoạt động giáo dục; 4 - Thực hiện bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả giảng dạy, giáo dục và quản lí sử dụng sách, thiết bị của các thành viên trong tổ theo kế hoạch của nhà trường; - Tham gia đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học và giới thiệu tổ trưởng, tổ phó. Như vậy tổ chuyên môn có chức năng, nhiệm vụ, vai trò rất quan trọng trong việc triển khai, thực hiện các nhiệm vụ giáo dục của nhà trường. Có thể khẳng định: Hoạt động của tổ chuyên môn tốt, thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ như Điều lệ Trường Tiểu học đã qui định sẽ góp phần tích cực, quyết định rất lớn đến việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng được những yêu cầu của quá trình đổi mới giáo dục. Sinh hoạt chuyên môn là một hoạt động nhằm bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực sư phạm cho giáo viên, góp phần tháo gỡ những khó khăn trong quá trình giảng dạy và thực hiện nhiệm vụ. Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn là những vấn đề về thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục học sinh, thực hiện các văn bản chỉ đạo, thực thi nhiệm vụ năm học và các yêu cầu mang tính thực tiễn được mang ra thảo luận, phân tích dưới nhiều góc độ và rút ra những kết luận sư phạm, những biện pháp khả thi có thể vận dụng vào thực tiễn, từ đó nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên. Sinh hoạt chuyên môn nhằm góp phần bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học. Để việc sinh hoạt tổ chuyên môn trong nhà trường đi đúng hướng, đạt được mục tiêu thì cần thiết phải quản lí, chỉ đạo nội dung này một cách khoa học, chặt chẽ và có những biện pháp quản lí khả thi nhất phù hợp điều kiện thực tế về đội ngũ giáo viên, tình hình học sinh trong môi trường sư phạm của nhà trường. II. Thực trạng của công tác sinh hoạt tổ chuyên môn trước khi áp dụng sáng kiến 1. Đội ngũ: - Trường Tiểu học Hà Lan có 11 giáo viên đứng lớp, chia làm hai tổ chuyên môn: Tổ 4,5 gồm 5 đồng chí dạy các lớp 4,5; tổ 1,2,3 gồm 6 đồng chí dạy lớp 1,2,3. Tỉ lệ giáo viên trên lớp (1,1) chưa đảm bảo theo quy định. - Giáo viên có sự biến động do việc điều động, thuyên chuyển diễn ra hằng năm. Một số giáo viên là cốt cán của nhà trường được đào tạo, bồi dưỡng được vài ba năm thì chuyển công tác, thay vào đó là những giáo viên mới vào nghề, giáo viên hợp đồng chưa được tập huấn nhiều về công tác chuyên môn. Nhà trường còn gặp nhiều khó khăn trong việc bố trí, sắp xếp đội ngũ cốt cán, tổ trưởng, tổ phó chuyên môn. - Ngay từ đầu năm, Ban giám hiệu căn cứ vào thực tế đội ngũ về trình độ chuyên môn, tuổi tác, hoàn cảnh gia đình, sức khỏne, năng lực để phân công chuyên môn và cơ cấu tổ chuyên môn một cách hợp lí. Cụ thể: Tổ Độ tuổi Trình độ đào tạo Xếp loại chuyên môn Ghi chú 5 Dưới 30 30 đến 45 Trên 45 Đại học Cao Trung đẳng cấp G K TB Y Tổ 3 1 2 4 1 1 2 3 1 0 1,2,3 Tổ 2 3 0 5 0 0 2 2 1 0 4,5 2. Thực tế công tác sinh hoạt tổ chuyên môn: Sinh hoạt chuyên môn có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với giáo viên.Tuy nhiên thực tế cho thấy, nhận thức của cán bộ giáo viên về vai trò của công tác sinh hoạt chuyên môn chưa đúng đắn. Điều đó ảnh hưởng đến chất lượng sinh hoạt cũng như việc nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên. Cụ thể: Về ý thức: * Đối với cán bộ, cốt cán trong nhà trường: Chưa quan tâm đúng mức tới chất lượng của các buổi sinh hoạt chuyên môn, nội dung và hình thức sinh hoạt thường do tổ trưởng chuyên môn và các cốt cán tổ chức, thiếu sự định hướng cụ thể và sự tham gia của ban giám hiệu. Tổ trưởng chưa phát huy hết vai trò của mình, thường có tâm lí coi mình cũng như giáo viên bình thường khác, chỉ lo hồ sơ đầy đủ, sạch đẹp; chưa phân công nhiệm vụ cho giáo viên theo đúng yêu cầu, nhiệm vụ; chưa chủ động xây dựng và thực hiện kế hoạch, chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý kiến để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn. * Đối với giáo viên : Một số giáo viên còn xem nhẹ vai trò của sinh hoạt chuyên môn, tham gia còn hời hợt, thiếu trách nhiệm xây dựng, việc đối thoại giữa giáo viên với giáo viên chưa có nội dung đi sâu vào chuyên môn, sự chuẩn bị của từng giáo viên trước khi tham gia sinh hoạt hầu như không có; ý thức tham gia xây dựng chưa cao. Về nội dung: Nhìn chung, nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn còn sơ sài, hình thức còn đơn điệu, gò bó, chưa đi sâu vào các vấn đề trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học và tháo gỡ những khó khăn cho giáo viên trong tổ, trong buổi họp thảo luận ít. Qua việc thể hiện nội dung trong biên bản cho thấy chủ yếu các tổ chuyên môn mới thực hiện được hết nội dung 2.1.1(Tình hình thực hiện chương trình ở các lớp); nội dung 2.2(Thống nhất kế hoạchdạy học tuần tới) ; 2.5 (Các công việc khác của tổ) và triển khai nội dung tuần tới, việc đi sâu vào thảo luận chất lượng dạy học chưa cụ thể; mục 2.3( rút kinh nghiệm dự giờ của tổ) : giáo viên mới dừng lại ở mức thảo luận những vấn đề đã quan sát được (về nội dung, hình thức, phương pháp…) một cách chung chung hoặc những gợi ý cách dạy về một tình huống cụ thể. Về hình thức : Đa số các buổi sinh hoạt chuyên môn còn mang tính hình thức, giống như một buổi giao ban cấp tổ; nội dung đơn thuần là: 6 1/ Nhận xét đánh giá hoạt động tuần qua. 2/ Triển khai hoạt động tuần tới Hoặc: Thảo luận giờ dạy: Nhận xét ưu khuyết điểm giờ dạy một cách chung chung, thiếu sự xây dựng, học hỏni. Ví dụ: Năm học 2015-2016: * Nội dung SHCM tổ 4,5(tuần 2,3,5,9,10,11,12,…): I/ Sơ kết công tác tuần 2( 3,4,5…) - Dạy đúng theo PPCT của Bộ GD. - Chuẩn bị giáo án trước khi lên lớp. - Giảng dạy có chất lượng. - Duy trì tốt sĩ số, mọi nề nếp thực hiện theo qui định của nhà trường. II/ Công tác tuần tới: - Thực hiện chương trình tuần 3(4,5,6…) - Rà soát chương trình TKB tuần 4 (5,6,7…) - Tiếp tục giúp đỡ học sinh chưa hoàn thành môn học, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh khuyết tật. - Chấm chữa bài cho học sinh đúng theo thông 30/BGDĐT * Nội dung SHCM tổ 1,2,3: Rút kinh nghiệm giờ dạy Đ/c Nguyễn Thị Linh -lớp 4B Nhận xét: Ưu điểm: - Đi đúng qui trình của tiết khoa học. - Đảm bảo kiến thức truyền thụ chính xác, hệ thống, nổi bật trọng tâm, có tính thực tiễn. - Tác phong nhẹ nhàng, trình bày khoa học, đẹp. - Học sinh làm được việc nhiều, nắm và vận dụng bài tốt. Nhược điểm: - Cần lựa chọn ý ghi bảng tránh ghi nhiều. 3. Kết quả : - Giáo viên: Để có chất lượng giảng dạy cũng như chất lượng giáo dục thì đòi hỏni giáo viên phải đổi mới phương pháp dạy học. Vấn đề này đang được đưa lên hàng đầu trong công tác giảng dạy, nhưng giáo viên trong trường vẫn chưa tự nghiên cứu để đưa ra cách dạy hợp lý, cách truyền đạt dễ hiểu, việc học tập của học sinh hiệu quả. Nhiều đồng chí còn sợ học sinh không hiểu, giải thích nhiều, sử dụng đồ dùng chưa khai thác triệt để, chưa hiểu hết mục tiêu của mỗi bài học, môn học…. Bên cạnh đó giáo viên hiện nay còn rất ngại đọc sách tham khảo, công tác tự nghiên cứu chưa được chú trọng, góp ý xây dựng giờ dạy còn chung chung, lí thuyết suông, thiếu cụ thể. - Tổ chuyên môn: Chưa phát huy được vai trò tích cực của tổ chuyên môn, các buổi sinh hoạt mang tính gượng ép ; thiếu sự hấp dẫn, thu hút giáo viên; hạn chế việc tạo cơ hội cho giáo viên bày tỏn ý kiến. Chất lượng buổi sinh hoạt chưa cao. III. Các biện pháp sử dụng quản lý, chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở nơi tôi công tác. 7 1. Đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, đổi mới nhận thức cho cán bộ, giáo viên về việc thực hiện các văn bản chỉ đạo chuyên môn ở trường Tiểu học. 1.1. Tổ chức quán triệt trong toàn trường quan điểm của Đảng và Nhà nước về Giáo dục đào tạo. Đây là giải pháp đầu tiên và quan trọng mà ngành chỉ đạo các trường tập trung triển khai thực hiện ngay từ đầu mỗi năm học. Việc nắm vững quan điểm chỉ đạo và những đường lối, chủ trương phát triển sự nghiệp giáo dục đào tạo sẽ giúp các cán bộ quản lý và giáo viên có định hướng đúng đắn trong việc xác định vai trò, trách nhiệm của mình đối với công việc được giao. Hình thức quán triệt quan điểm, đường lối và các chủ trương về phát triển giáo dục đào tạo không chỉ dừng lại ở một vài buổi báo cáo nghị quyết mà phải được thực hiện một cách đa dạng hơn thông qua các đợt sinh hoạt chính trị rộng lớn, các diễn đàn trao đổi, các buổi sinh hoạt chi bộ, trong cuộc họp của các tổ chức đoàn thể và các hội nghị, các cuộc sinh hoạt tổ chuyên môn. 1.2. Tổ chức cho cán bộ quản lý, giáo viên học tập nắm chắc các quy định, quy chế và triển khai các văn bản về chỉ đạo chuyên môn một cách kịp thời. a. Nhà trường lưu trữ đầy đủ các văn bản chỉ đạo về hoạt động dạy học và các quy chế chuyên môn. Phân công rõ trách nhiệm trong việc triển khai các văn bản này đến cán bộ, giáo viên một cách đầy đủ, kịp thời, chính xác; - Đối với các văn bản về quy chế chuyên môn do Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn triển khai cho tất cả giáo viên trong phiên họp chuyên môn chung toàn trường; - Ngoài ra trong phòng họp của giáo viên, chọn một chỗ thuận lợi để niêm yết các văn bản chuyên môn quan trọng hay sử dụng; các văn bản chuyên môn mới để cán bộ, giáo viên tiện theo dõi học tập và thực hiện. b. Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn lập kế hoạch kịp thời cho các hoạt động chuyên môn chung toàn trường trong từng tuần, từng tháng, từng học kỳ và cả năm học, dành thời gian hợp lý cho các tổ chuyên môn sinh hoạt; Dựa vào kế hoạch trên các bộ phận và đặc biệt là các tổ chuyên môn chủ động trong việc lập kế hoạch hoạt động của tổ. Trong đó có kế hoạch tổ chức học tập các chuyên đề giảng dạy, phân công giáo viên thao giảng minh hoạ chuyên đề,.. ... Do có kế hoạch sớm, cụ thể nên việc thực hiện được chuẩn bị chu đáo, đạt kết quả khá tốt. 1.3 Tăng cường bồi dưỡng phẩm chất chính trị, năng lực quản lí, điều hành và nghiệp vụ chuyên môn cho các tổ trưởng chuyên môn. Tổ trưởng chuyên môn thường là những giáo viên có phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn, có sức khỏne tốt, được Ban giám hiệu tin tưởng, giáo viên tin cậy nhưng lại chưa được bồi dưỡng về nghiệp vụ quản lí như hiệu trưởng hay phó hiệu trưởng. Vì vậy tôi quan tâm đến bồi dưỡng năng lực tổ chức, chỉ đạo chuyên môn trong tổ. - Bồi dưỡng các kiến thức, kĩ năng xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch tổ theo năm học, tháng, tuần; 8 - Bồi dưỡng về nghiệp vụ kiểm tra nội bộ: kiểm tra hồ sơ sổ sách, việc thực hiện chương trình, thời khóa biểu của các thành viên trong tổ; - Bồi dưỡng kĩ năng kiểm tra, đánh giá hiệu quả công tác của các thành viên trong tổ; kiểm tra việc sử dụng sách, thiết bị dạy học của các thành viên trong tổ; - Kĩ năng tham gia kiểm tra toàn diện giáo viên theo sự điều động của hiệu trưởng nhà trường. - Bồi dưỡng cho tổ trưởng kĩ năng đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học. - Bồi dưỡng những kĩ năng tổ chức, sắp xếp nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn cho cả năm học, cho từng buổi cụ thể. - Bồi dưỡng năng lực tổ chức, điều hành một buổi sinh hoạt chuyên môn, tổ chức một chuyên đề, một cuộc thi trong tổ; một số kĩ năng ra đề kiểm tra cho học sinh trong các đợt kiểm tra định kì, phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong tổ đúng người, đúng việc; kiểm tra, đôn đốc để điều chỉnh và giúp đỡ giáo viên một cách kịp thời. Biện pháp bồi dưỡng là: Yêu cầu tổ trưởng nghiên cứu, nắm vững các văn bản chỉ đạo, năm vững chương trình, chuẩn kiến thức kĩ năng cơ bản các môn học của các lớp thuộc khối lớp trong tổ phụ trách. Những vấn đề nào chưa hiểu thì tôi giải thích bổ sung trên nguyên tắc tự bồi dưỡng là chủ yếu. 2.Về công tác tổ chức Hiệu trưởng cần làm tốt công tác phân công lao động, cơ cấu tổ chuyên môn một cách hợp lí. Ngay từ đầu năm học, Hiệu trưởng kiện toàn bộ máy tổ chức nhà trường đặc biệt là tổ chuyên môn. Khi phân công lao động, hiệu trưởng căn cứ vào nhiệm vụ năm học và thực tế nhà trường để có sự điều chỉnh về lao động cho phù hợp. Tuy nhiên, việc cơ cấu tổ chuyên môn theo điều lệ trường tiểu học (Điều 18) và theo bộ tiêu chuẩn đánh giá giáo viên tiểu học (điều 6) cần phải sát với thực tế của đội ngũ từng nhà trường. Trong mỗi tổ chuyên môn cần cân đối: Tổ chuyên môn có nam, nữ; có già, trẻ; giáo viên có khả năng bồi dưỡng học sinh hoàn thành tốt môn học và có giáo viên có khả năng giúp đỡ học sinh chưa hoàn thành tốt môn học, học sinh khó khăn, học sinh khuyết tật. Trong tổ chuyên môn đảm bảo có giáo viên có sức khỏne và những giáo viên sức khỏne không tốt để có thể giúp đỡ nhau, dạy hỗ trợ nhau; có giáo viên gần trường và giáo viên nhà ở xa …có như vậy, tổ chuyên môn mới hoàn thành tốt các nhiệm vụ trong nhà trường. Ban giám hiệu định hướng cho tổ khối bầu chọn tổ khối trưởng là người có năng lực chuyên môn vững vàng, nghiệp vụ sư phạm, luôn gần gũi sát sao với các thành viên trong tổ. 3. Xây dựng kế hoạch chuyên môn : Ban giám hiệu xây dựng kế hoạch chuyên môn phù hợp thực tế, sát nhiệm vụ năm học.Cụ thể: - Xây dựng kế hoạch hoạt động cho cả năm học với lịch cụ thể từng tháng căn cứ vào nhiệm vụ trọng tâm của ngành và căn cứ vào nhiệm vụ cụ thể của từng bậc học. 9 - Xây dựng kế hoạch từng tháng với lịch cụ thể tới từng ngày căn cứ vào lịch tháng của Phòng Giáo dục và thực tế công tác chuyên môn tại trường. - Cùng với tổ trưởng chuyên môn sắp xếp thời gian, công việc để có thể tiến hành buổi sinh hoạt chuyên môn đúng lịch. Tổ chuyên môn được sinh hoạt hai tuần một lần. - Căn cứ vào điều kiện thực tế tôi đã sắp xếp lịch sinh hoạt chuyên môn vào chiều thứ 5 hàng tuần để đảm bảo giáo viên tham gia đầy đủ, có chất lượng. Khi cần thiết có thể triệu tập họp bất thường theo kế hoạch của hiệu trưởng. 4. Nâng cao vai trò của ban giám hiệu, cốt cán nhà trường trong việc nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn. Ngay từ đầu năm, Ban giám hiệu quán triệt tới từng giáo viên về tầm quan trọng của sinh hoạt chuyên môn, ý thức của giáo viên trong tham gia sinh hoạt. Cụ thể: 100% giáo viên tham gia đầy đủ các buổi sinh hoạt chuyên môn (Số buổi vắng không quá 1/3 tổng số buổi sinh hoạt trong năm); nội dung sinh hoạt chuyên môn được giáo viên ghi chép đầy đủ trong sổ hội họp hoặc sổ tích lũy nghiệp vụ, được ban giám hiệu kiểm tra đánh giá trong quá trình kiểm tra hồ sơ. Ban giám hiệu cần định hướng mục tiêu cụ thể của từng buổi sinh hoạt chuyên môn cho phù hợp với việc thực hiện nhiệm vụ năm học cũng như giúp đội ngũ nâng cao năng lực chuyên môn, đổi mới phương pháp bằng cách: - Kế hoạch chuyên môn (cả năm, từng tháng) được tổ chuyên môn và cá nhân giáo viên nắm bắt ngay từ đầu năm. - Trước khi sinh hoạt chuyên môn, Ban giám hiệu họp với tổ khối trưởng để thống nhất nội dung sinh hoạt; tổ khối trưởng thông báo tới các thành viên trong tổ những vấn đề cần thảo luận trong buổi sinh hoạt để giáo viên chuẩn bị. 5. Đổi mới nội dung, cách thức sinh hoạt của tổ chuyên môn ở trường Tiểu học. 5.1. Tổ chức chỉ đạo các tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn một cách khoa học, có tính khả thi, phù hợp với thực tế của đơn vị. 5.1.1. Chỉ đạo các tổ trưởng chuyên môn xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ mình dựa vào các căn cứ: Các kế hoạch của nhà trường (kế hoạch năm học, kế hoạch dạy học), điều kiện thực tiễn của nhà trường, tình hình đội ngũ giáo viên, điều kiện về cơ sở vật chất phục vụ dạy học và thực tiễn về tình hình của học sinh các lớp trong tổ. 5.1.2. Xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn đúng quy trình: Bước 1: Tổ trưởng chuyên môn xây dựng dự thảo kế hoạch hoạt động của tổ; Bước 2: Tổ chức cho các thành viên trong tổ góp ý dự thảo (bổ sung, điều chỉnh); Bước 3: Trình Hiệu trưởng (góp ý, bổ sung); Bước 4: Hoàn chỉnh kế hoạch; Bước 5: Triển khai thực hiện. 5.1.3. Kế hoạch tổ chuyên môn được xây dựng trên cơ sở cụ thể hóa kế hoạch năm học, kế hoạch dạy học, kế hoạch bồi dưỡng của nhà trường: - Về nề nếp dạy và học - Về các hoạt động nâng cao chất lượng dạy học - Về tổ chức dạy học 1 buổi/ ngày, tổ chức câu lạc bộ trong trường học. 10 - Về phát hiện và bồi dưỡng học sinh năng khiếu các môn, giúp đỡ học sinh chưa hoàn thành các môn học, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh khuyết tật. - Về các hoạt động GD kĩ năng sống, các hoạt động NGLL... - Về tổ chức các đợt thao giảng, chuyên đề, hội thảo. - Kế hoạch kiểm tra, đánh giá. - Năng cao năng lực viết SKKN. 5.1.4. Kế hoạch tổ chuyên môn cần đề ra các chỉ tiêu cụ thể, các giải pháp thực hiện cho các mặt hoạt động. - Về giáo viên: Xếp loại về hồ sơ, xếp loại về Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học, danh hiệu thi đua, ... - Về học sinh: Chất lượng kiến thức- kỹ năng; Năng lực - phẩm chất, chất lượng Vở sạch - chữ đẹp, ... - Về xếp loại tổ chuyên môn cuối năm. 6. Chỉ đạo các tổ chuyên môn chuẩn bị nội dung sinh hoạt chuyên môn đảm bảo tính thiết thực, phù hợp với yêu cầu của hoạt động chuyên môn của tổ. Trong kế hoạch tổ chuyên môn thì nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn là một phần quan trọng. Nội dung này phải thể hiện được những công việc cần làm cho cả năm học và bổ sung những vấn đề nhà trường chỉ đạo hoặc nảy sinh như tăng cường biện pháp bồi dưỡng học sinh hoàn thành tốt môn học, giúp đỡ đạo học sinh chưa hoàn thành môn học sau mỗi lần kiểm tra định kì; những vấn đề giáo viên chưa nắm vững hoặc gặp khó khăn trong quá trình giảng dạy đặc biệt quan tâm đến những giáo viên mới ra trường hoặc năng lực chuyên môn còn hạn chế. Năm học 2016- 2017, chúng tôi chỉ đạo và tư vấn cho tổ trưởng sinh hoạt chuyên môn tập trung vào các vấn đề thực hiện chương trình, kế hoạch giáo dục, dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng môn học, đổi mới phương pháp dạy học theo hướng vận dung linh hoạt các phương pháp và hình thức tổ chức lớp học phù hợp với từng đối tượng học sinh, phát huy tính tích cực trong lĩnh hội kiến thức và rèn luyện kĩ năng của học sinh, đánh giá xếp loại học sinh theo TT 22; TT 03/TTBGDĐT, dự giờ rút kinh nghiệm, tổ chức chuyên đề, sử dụng và tự làm đồ dùng dạy học, giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật, bồi dưỡng học sinh năng khiếu các môn, giúp đỡ học sinh chưa hoàn thành môn học, rèn viết đúng chính tả, rèn viết chữ đẹp; thực hiện hướng dẫn nhiệm vụ năm học về phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, nội dung giáo dục địa phương. Học tập, bồi dưỡng chuyên môn qua học BDTX và hình thức khác như băng hình bồi dưỡng giáo viên, đọc sách trong thư viện nhằm tăng vốn hiểu biết của giáo viên, nghiên cứu các bài viết, các chuyên đề trên các tạp chí chuyên ngành như Tạp chí Giáo dục, Giáo dục tiểu học, Thế giới trong ta, các kinh nghiệm sáng kiến, khai thác thông tin trên mạng và học hỏni kinh nghiệm của đồng nghiệp trong và ngoài trường. Nghiên cứu, học tập các văn bản chỉ đạo, tìm hiểu tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của địa phương bổ trợ kiến thức cho giáo viên… 11 Dành quỹ thời gian cố định cho việc học tập các bài viết trên các tạp chí chuyên ngành. Ưu tiên cho những vấn đề còn vướng mắc trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của giáo viên. Chú trọng đến kĩ năng tổ chức giờ dạy, phối hợp các phương pháp giảng dạy nhằm giúp học sinh học tập tích cực, tự giác, chủ động và phát huy được khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân. Tôi chỉ đạo mỗi buổi sinh hoạt chuyên môn thường gồm có các nội dung : I. Đánh giá việc thực hiện chương trình: 1. Tình hình thực hiện phân phối chương trình ở các lớp (nhanh, chậm, biện pháp khắc phục). 2. Chất lượng dạy học: - Những vấn đề (kiến thức, phương pháp) khó thực hiện. -Tình hình học tập của học sinh. II. Thống nhất kế hoạch tuần tới -Việc chuẩn bị bài, trình bày và thảo luận những nội dung khó -Lên lịch bổ sung để kịp chương trình. -Kế hoạch dự giờ của cá nhân, của tổ. III. Rút kinh nghiệm giờ dự của tổ (nếu có) IV. Công tác bồi dưỡng và tự bồi dưỡng -Triển khai các nội dung bồi dưỡng do Sở và Phòng Giáo dục hướng dẫn -Đánh giá công tác bồi dưỡng theo kế hoạch của trường, của tổ. Tuy nhiên không phải buổi sinh hoạt chuyên môn nào cũng đề cập hết những vấn đề trong mẫu đưa ra như trên. Nhiệm vụ trọng tâm của sinh hoạt chuyên môn là tạo cơ hội cho giáo viên mở rộng, nâng cao kiến thức và nghiệp vụ giảng dạy, cơ hội được bày tỏn ý kiến và thực hiện nhiệm vụ được xác định đúng đắn, thống nhất.Vì vậy cần định hướng nội dung một cách cụ thể để buổi sinh hoạt trọng tâm, chất lượng. Căn cứ nội dung buổi sinh hoạt, tổ chuyên môn lựa chọn hình thức sinh hoạt phù hợp. Ví dụ 1: Đầu năm học, các buổi sinh hoạt tập trung vào: thảo luận về nhiệm vụ năm học (nhiệm vụ chung của ngành, của bậc học, cụ thể hóa trong nhà trường, tổ chuyên môn, đoàn thể và từng cá nhân giáo viên), đánh giá bao quát việc thực hiện chương trình, thời khóa biểu của từng khối lớp; thống nhất hồ sơ tổ khối, hồ sơ giáo viên, các đầu sách vở học sinh. Chính vì vậy hình thức chủ yếu là: Tổ trưởng triển khai các văn bản, đối chiếu với các yêu cầu để có sự thống nhất chung, đồng bộ trong toàn trường. Ví dụ 2: Xây dựng kế hoạch dự giờ thao giảng cấp tổ: - Đánh giá việc thực hiện chương trình của các lớp trong tuần qua và rà soát chương trình tuần tới của từng khối trong tổ. - Lựa chọn những môn cần thao giảng. - Tổ khối trưởng sắp xếp lịch (thời gian, lớp) - Giáo viên nêu những khó khăn vướng mắc sẽ gặp khi thực hành dạy và trong tổ cho ý kiến . 12 Hình thức chủ yếu: Tất cả giáo viên cùng tham gia nghiên cứu chương trình, đề xuất ý kiến liên quan trực tiếp đến cá nhân như thời khóa biểu của lớp, kiến thức trọng tâm trong tuần, nêu những phương pháp, hình thức tổ chức, đồ dùng dạy học cần có sự giúp đỡ của giáo viên trong tổ…Tổ trưởng công bố lịch và xin ý kiến thông qua của Ban giám hiệu. Trong quá trình chỉ đạo các tổ chuyên môn sinh hoạt Ban giám hiệu nhà trường phải định hình cho các tổ trưởng quy trình tổ chức sinh hoạt, có thể phác hoạ như sau: Bước 1: Chọn nội dung sinh hoạt: - Tập hợp các ý kiến đề xuất của các thành viên trong tổ. - Thống nhất nội dung sẽ trao đổi trong buổi sinh hoạt chuyên môn tuần tới. (Bước này được thực hiện trong buổi sinh hoạt tổ tuần kề trước). Bước 2: Các thành viên nghiên cứu và chuẩn bị ý kiến thảo luận của mình bằng văn bản (Bước này giáo viên thực hiện cá nhân trong một tuần). Bước 3: Tổ trưởng báo cáo nội dung sinh hoạt của tổ trong tuần tới lên Ban giám hiệu vào ngày thứ sáu hàng tuần. Bước 4: Tổ chức buổi sinh hoạt theo nội dung đã chuẩn bị. Để tạo được động hình, nề nếp sinh hoạt của các tổ một cách tự giác và trở thành thói quen, những buổi sinh hoạt đầu năm của các tổ Ban giám hiệu nhà trường phải hướng dẫn, cùng tham dự sinh hoạt, cùng tham gia tìm hiểu với giáo viên trong tổ để giúp giáo viên làm quen, tiến tới trở thành động hình. Với quy trình tổ chức sinh hoạt tổ như trên qua áp dụng thực tế tại đơn vị tôi thấy rằng nó có tác dụng rất thiết thực đối với mỗi giáo viên. Tạo ra động lực bắt buộc mỗi giáo viên phải tự giác tìm hiểu, nghiên cứu những vấn chuyên môn cụ thể của của khối lớp mình phụ trách, qua sinh hoạt tổ mỗi giáo viên phải trình bày ý kiến của mình nên rèn được kĩ năng diễn đạt, trình bày một vấn đề trước đông người. Nội dung sinh hoạt thực sự có tác dụng thiết thực trong công tác chuyên môn của mỗi giáo viên. 7. Ban giám hiệu nhà trường chủ động lựa chọn các chuyên đề về chuyên môn, giao nhiệm vụ tìm hiểu và xây dựng nội dung cho các tổ chuyên môn thực hiện theo tháng. Những chuyên đề mà Ban giám hiệu lựa chọn là những vấn đề nảy sinh qua thực tiễn hoạt động chuyên môn ở đơn vị qua kiểm tra, theo dõi, qua tiếp nhận kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học ở cấp trên Ban giám hiệu thấy cần thiết phải tổ chức cho các thành viên trong các tổ chuyên môn nghiên cứu tìm hiểu, trao đổi, thống nhất phương pháp thực hiện cho có hiệu quả. Năm học 2016 - 2017, trên cơ sở kế hoạch năm học, kế hoạch dạy học của đơn vị, chúng tôi tiếp tục hướng dẫn các tổ chuyên môn lựa chọn các nội dung phù cần thiết đối với tổ ở từng giai đoạn để triển khai, định hướng các tổ các chuyên đề sinh hoạt, chẳng hạn: - Chuyên đề về cách tổ chức sinh hoạt chuyên môn, đổi mới cách đánh giá tiết dạy. - Chuyên đề đổi mới phương pháp ứng dụng Công nghệ thông trong dạy học; - Chuyên đề về giáo dục đạo đức, rèn kĩ năng sống cho học sinh theo từng khối lớp 13 - Chuyªn ®Ò d¹y tÝch hîp gi¸o dôc m«i trường, an toµn giao th«ng, phßng chèng Ma tóy; … - Chuyên đề về trường học kết nối; - Chuyên đề nâng cao năng lực viết SKKN và Giáo dục Pháp luật trong nhà trường; - Chuyên đề đánh giáo học sinh Tiểu học theo TT22/TT-BGDĐT, TT03/VBHNBGDĐT; - Chuyên đề nâng cao năng lực ra đề KTĐK theo TT22/TT-BGDĐT; …… Lưu ý khi tổ chức triển khai các chuyên đề: Chuyên đề là vấn đề chuyên môn được nghiên cứu sâu cả về lí luận và thực tiễn, được xem xét toàn diện và thực hiện trong một thời gian tương đối dài, các biện pháp đưa ra phải được kiểm chứng trước khi báo cáo và áp dụng. Chuyên đề phải có báo cáo bằng văn bản, có thể được dạy minh hoạ tùy theo nội dung. Các chuyên đề dự định làm trong năm học phải được xây dựng, dự kiến từ đầu năm học, phân công người thực hiện. Báo cáo chuyên đề phải được phô-tô-cop-py gửi đến các thành viên tham gia trước 3- 5 ngày để nghiên cứu trước. Cách tiến hành buổi sinh hoạt chuyên đề: - Tổ trưởng tập trung các thành viên tham dự, nêu mục đích, nội dung buổi sinh hoạt. - Báo cáo viên trình bày nội dung chuyên đề bằng văn bản. - Dự giờ dạy minh họa - Rút kinh nghiệm cho báo cáo và giờ dạy minh họa. Thống nhất những nội dung áp dụng vào công tác giảng dạy. Trong năm học thường có nhiều chuyên đề giáo viên cần phải thảo luận giúp giáo viên tiếp cận với những đổi mới của ngành cũng như nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Cụ thể như: Thảo luận về nhiệm vụ năm học, chuyên đề đổi mới phương pháp ứng dụng Công nghệ thông trong dạy học, chuyên đề đánh giáo học sinh Tiểu học theo TT 22/TT-BGDĐT, TT03/VBHN-BGDĐT, chuyên đề nâng cao năng lực ra đề KTĐK theo TT22/TT-BGDĐT; chuyªn ®Ò d¹y tÝch hîp gi¸o dôc m«i trường, an toµn giao th«ng, phßng chèng Ma tóy; … * Công tác chuẩn bị cho việc thảo luận chuyên đề: - Tất cả giáo viên trong tổ có tài liệu, nắm được mục tiêu, cấu trúc, nội dung cơ bản của chuyên đề trước khi tham gia thảo luận. - Hiệu phó chuyên môn định hướng cho tổ trưởng tổ chức cho giáo viên cách thức thảo luận với nội dung vận dụng một cách cụ thể chuyên đề vào thực tế: dạy học, ra đề KTĐK và đánh giá học sinh đúng theo thông tư 22/TT-BGDĐT. * Tiến hành sinh hoạt: - Đại diện các khối nêu mục tiêu của chuyên đề. - Tổ trưởng nêu cách thức vận dụng chuyên đề vào thực tế dạy học, kiểm tra đánh giá học sinh. - Các thành viên trong tổ nghiên cứu lấy ví dụ minh họa: Trong kiểm tra đánh giá học sinh,Trong tiết học, bài dạy cụ thể, nội dung chuyên đề thể hiện như thế nào, phương pháp và hình thức tổ chức để đạt mục tiêu. 14 - Ban giám hiệu quán triệt đến giáo viên vận dụng thường xuyên chuyên đề vào dạy học, phát huy hiệu quả của chuyên đề song cần xác định đúng mục tiêu từng bài dạy, đảm bảo thể hiện được nội dung của chuyên đề mà vẫn truyền tải đúng đủ kiến thức sách giáo khoa, không xa rời chương trình. Thông thường, sau các buổi dự giờ thao giảng, các tổ chuyên môn tiến hành thảo luận rút kinh nghiệm giờ dạy. Để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, sinh hoạt chuyên môn là hình thức phát huy sức mạnh của từng tổ viên, qua sinh hoạt chuyên môn để đi đến thống nhất những phương pháp, những hình thức dạy cho phù hợp với từng đối tượng học sinh, những vấn đề kiến thức nào còn vướng mắc để các thành viên trong tổ thảo luận đi đến thống nhất. Với mục đích cơ bản của sinh hoạt chuyên môn nhằm “xây dựng mối quan hệ giúp đỡ giữa các đồng nghiệp”, đổi mới phương pháp thảo luận vô cùng quan trọng.Cụ thể: - Cần thay đổi khuynh hướng thảo luận mang tính thiên lệch một chiều: + Giáo viên dự giờ đưa ra nhận xét, cải tiến các nội dung phương pháp trong quá trình dự đã quan sát được. Giáo viên dự giờ đưa ra các gợi ý về phương pháp của một tình huống cụ thể… điều đó mang ý nghĩa cá nhân nhiều hơn là xây dựng . + Giáo viên dự giờ thường thể hiện rõ quyền của người dự, thường đưa ra các ý kiến mang nặng tính lí thuyết, không sát thực tế . - Tạo cho giáo viên thói quen thẳng thắn bày tỏn ý kiến, thảo luận theo hướng: Thực tế việc học của học sinh ở mức độ nào; chúng ta học được nhau những gì; Tất cả giáo viên đều có ý kiến riêng của bản thân vì ngoài thảo luận về tiết dạy còn thể hiện sự tôn trọng đối với người được dự. 8.Tham gia sinh hoạt cùng tổ chuyên môn và đánh giá sinh hoạt tổ chuyên môn hàng tháng, hàng kì. Mỗi tháng chúng tôi tham gia sinh hoạt cùng một tổ chuyên môn một lần. Khi tham gia sinh hoạt BGH chúng tôi đóng vai trò là thành viên chứ không phải cán bộ quản lí đến giám sát để tạo không khí bình đẳng, dân chủ, thân thiện trong buổi sinh hoạt, không áp đặt ý kiến của mình, không đánh giá ý kiến của người khác, lắng nghe ý kiến của mọi thành viên với thái độ trân trọng. Tôi cũng nhận một phần việc như chuẩn bị tài liệu, báo cáo, phân tích hoặc làm rõ một số điểm mới đối với những văn bản chỉ đạo hoặc những thuật ngữ khó hiểu, hỗ trợ giáo viên khi cần thiết. Trong quá trình dự sinh hoạt, tôi ghi chép các nội dung chính, hoặc những vấn đề mà giáo viên còn vướng mắc. Từ những thông tin thu thập được sau mỗi lần dự sinh hoạt cùng các tổ, tôi chỉ đạo, góp ý cho tổ trưởng cần bổ sung những nội dung nào giáo viên còn yếu, phát huy thế mạnh, năng lực sở trưởng của giáo viên nào để có thể nghiên cứu sâu hơn. Trong các cuộc họp chuyên môn hàng tháng, tôi đều đánh giá hoạt động của các tổ chuyên môn. Đánh giá những việc đã làm được và những việc chưa làm được, đánh giá thi đua giữa các tổ. Mỗi năm học có khen thưởng cho tổ chuyên môn làm tốt nhiệm vụ, khen thưởng cho nhóm giáo viên làm chuyên đề có giá trị. Những việc làm đó có tác dụng điều chỉnh và bổ sung kế hoạch tổ chuyên môn và việc sinh 15 hoạt chuyên môn có chất lượng, có hiệu quả thiết thực. Tham mưu với Hội đồng thi đua khen thưởng đưa nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn là một trong các tiêu chí đánh giá thi đua tổ, thi đua cá nhân. Khen thưởng đối với những cá nhân có nhiều đóng góp trong sinh hoạt tổ. 9. Tăng cường tổ chức các hình thức dự giờ thăm lớp nâng cao kĩ năng nghề nghiệp cho mỗi giáo viên. * Dự giờ thao giảng: Là hoạt động sư phạm mang tính tập thể GV trong trường. - Qua hội giảng GV củng cố kiến thức các bước lên lớp mỗi môn, mỗi phân môn. - Qua hội giảng GV học tập kinh nghiệm sư phạm: tri thức, phương pháp, phong thái sư phạm, từ đó điều chỉnh hoạt động dạy học của mình mỗi ngày một vững vàng về tri thức nhuần nhuyễn về phương pháp hơn. Thông qua việc dự giờ hội giảng, BGH chỉ đạo các tổ tổ chức chuyên đề đánh giá những ưu điểm, những tồn tại trong hoạt động chuyên môn của một đợt hội giảng như vậy thúc đẩy sự sáng tạo, sự đột phá, sự đổi mới trong việc linh hoạt sử dụng các phương pháp dạy học. Khích lệ được những GV có nhiều cố gắng trong chuyên môn, từ đó tạo lên phong trào thi đua dạy tốt học tốt. * Dự giờ chuyên đề: Là hoạt động sư phạm cấp trường hoặc cấp tổ nhằm đi đến thống nhất các bước lên lớp, hay tháo gỡ một dạng bài lí thuyết hoặc thực hành nào đó khó dạy. - Qua dự giờ chuyên đề GV nắm bắt được tiến trình, phương pháp dạy học của một dạng bài nào đó. - Qua hoạt động chuyên đề đẩy mạnh hoạt động tổ chuyên môn. - Qua dự giờ chuyên đề tháo gỡ những khó khăn chuyên môn cấp khối tổ gặp phải, làm chỗ dựa vững chắc cho GV mới ra nghề học tập chuyên môn. Thông qua dự giờ chuyên đề thúc đẩy hoạt động chuyên môn bằng việc thực hiện đúng tiến trình lên lớp, GV trao đổi những kinh nghiệm dạy học, việc làm đó tôn vinh những nhà giáo có nhiều kinh nghiệm và thúc đẩy việc dạy học và việc đúc rút kinh nghiệm trong dạy học. *Dự giờ có sử dụng công nghệ thông tin: là hoạt động sư phạm ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. - Những tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin khai thác được nhiều hình ảnh sống động vào bài giảng làm cho bài giảng sinh động HS tiếp thu bằng cả kênh hình và kênh chữ tốt hơn. - Đối với GV tiết dạy nhẹ nhàng mà hiệu quả hơn. - Đối với BGH nhà trường đã mở ra cho GV một sân làm việc tri thức mà cập nhật được nhiều thông tin. Để đẩy mạnh hoạt động chuyên môn trong nhà trường có ứng dụng công nghệ thôn tin chúng tôi làm từng bước như sau: Bước 1: Khuyến khích GV dạy học và soạn giảng có ứng dụng công nghệ thông tin, có thể lúc đầu là những tiết dạy trong hội giảng được sự hỗ trợ của những CBGV có tay nghề vi tính tốt. 16 Bước 2: Nhân điển hình bằng việc tuyên dương những tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin, tuyên dương những GV đi đầu trong việc tiếp cận công nghệ thông tin. Bước 3: Trong hội giảng hoặc dự giờ toàn diện việc đánh giá của CBQL có cộng điểm ưu tiên. * Dự giờ song song: là việc dự cùng một tiết nhưng dự hai GV khác nhau. So sánh được cùng một nội dung kiến thức: mỗi GV vận dụng phương pháp dạy học, cách thức tổ chức khác nhau...nên hiệu quả giờ dạy khác nhau.Tìm được những sáng tạo của mỗi GV để tháo gỡ kiến thức nội dung bài giảng. Thông qua việc dự giờ: cho người dạy tiết 1cùng dự để rút kinh nghiệm cho việc dạy của mình và bổ sung cho đồng nghiệp.GV dạy tiết thứ nhất học được ở GV dạy tiết sau những vấn đề gì? Người dạy tiết thứ nhất bổ sung cho người dạy ở tiết dạy sau những vấn đề gì? Thông qua việc làm đó mỗi GV thấy rõ nhất điểm mạnh của mình để phát huy, để tự khẳng định mình và điểm hạn chế của mình của đồng nghiệp để rút kinh nghiệm cho tiết dạy sau tốt hơn. 10. Tổ chức tốt hoạt động rút kinh nghiệm giờ dạy của giáo viên: Thông thường, sau các buổi dự giờ thao giảng, dự chuyên đề các tổ chuyên môn tiến hành thảo luận rút kinh nghiệm giờ dạy. Để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, sinh hoạt chuyên môn là hình thức phát huy sức mạnh của từng tổ viên, qua sinh hoạt chuyên môn để đi đến thống nhất những phương pháp, những hình thức dạy cho phù hợp với từng đối tượng học sinh, những vấn đề kiến thức nào còn vướng mắc để các thành viên trong tổ thảo luận đi đến thống nhất. Với mục đích cơ bản của sinh hoạt chuyên môn nhằm “xây dựng mối quan hệ giúp đỡ giữa các đồng nghiệp”, đổi mới phương pháp thảo luận vô cùng quan trọng. Cụ thể: - Cần thay đổi khuynh hướng thảo luận mang tính thiên lệch một chiều: + Giáo viên dự giờ đưa ra nhận xét, cải tiến các nội dung phương pháp trong quá trình dự đã quan sát được. Giáo viên dự giờ đưa ra các gợi ý về phương pháp của một tình huống cụ thể… điều đó mang ý nghĩa cá nhân nhiều hơn là xây dựng . + Giáo viên dự giờ thường thể hiện rõ quyền của người dự, thường đưa ra các ý kiến mang nặng tính lí thuyết, không sát thực tế . - Tạo cho giáo viên thói quen thẳng thắn bày tỏn ý kiến, thảo luận theo hướng: Thực tế việc học của học sinh ở mức độ nào; chúng ta học được nhau những gì; Tất cả giáo viên đều có ý kiến riêng của bản thân vì ngoài thảo luận về tiết dạy còn thể hiện sự tôn trọng đối với người được dự. 11. Tổ chức học tập chuyên đề dạy - học, hội giảng, hội họp. Đây là một hoạt động rất quan trọng của tổ chuyên môn, điều này càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong giai đoạn hiện nay: Thực hiện đổi mới nội dung, chương trình, và phương pháp dạy - học; theo hướng lấy học sinh làm trung tâm. + Về phía Nhà trường: - Phân công, theo dõi, động viên giáo viên thực hiện tốt công tác học tập bồi dưỡng thường xuyên trong hè và trong cả năm học. 17 - Lập kế hoạch và dành thời gian họp để tổ chuyên môn triển khai học tập chuyên đề. Sau đó có thao giảng minh họa. Kế hoạch học tập chuyên đề, thao giảng được hiệu phó chuyên môn thể hiện rõ ngay từ đầu năm học và cụ thể hóa ở mỗi đầu học kỳ. Song song với việc tổ chức thao giảng tập trung, chúng tôi luôn yêu cầu các tổ chuyên môn thực hiện tốt kế hoạch "Dự giờ theo chỉ đạo của tổ chuyên môn". + Về phía Tổ chuyên môn: - Hàng tuần tổ trưởng chuyên môn lên kế hoạch và phân công nhóm giáo viên dự giờ đồng nghiệp theo thời khoá biểu chính khoá, nhằm tăng cường trao đổi, rút kinh nghiệm trong giảng dạy, đặc biệt là các bài khó dạy, các dạng bài quan trọng. - Thống nhất chỉ đạo 1 tuần 1 tiết. + Về phía Giáo viên: - Tham gia thao giảng theo kế hoạch của tổ và dành thời gian dự giờ đúng kế hoạch của tổ chuyên môn đồng thời chủ động dự thêm ít nhất 1 tiết/tuần; - Cùng trao đổi ngay sau tiết dạy để cùng đúc rút kinh nghiệp dạy - học; - Tham gia đầy đủ các buổi tập huấn; có vở tự học, ghi chép đầy đủ nội dung các buổi tập huấn và thể hiện nội dung bài tự học ít nhất 1 bài/ tháng. 12.Học tập nghiên cứu tài liệu chuyên môn: Để có năng lực nắm bắt kiến thức khoa học cơ bản, khoa học giáo dục, nắm bắt PPDH, năng lực tổ chức họat động cho học sinh, giáo viên phải không ngừng học hỏni để nâng cao kiến thức cho bản thân.Tự học tự nghiên cứu tài liệu vô cùng cần thiết song trước mỗi nội dung mới cần có sự tham gia ý kiến của tập thể để làm sáng tỏn thực tế của từng vấn đề, từ đó biết cách vận dụng vào đối tượng học sinh trong lớp. - Để định hướng cho giáo viên cách nghiên cứu tài liệu liên quan đến công tác chuyên môn, BGH cần phải: + Nghiên cứu trước tài liệu, thống kê những mảng kiến thức, những kinh nghiệm mới đề cập trong tài liệu. + Chọn lọc những vấn đề đang được giáo viên quan tâm. + Dự kiến những tình huống giáo viên sẽ gặp trong thực tế giảng dạy, cách vận dụng thực hiện. Ví dụ: * Nắm bắt những điểm mới của ngành: Năm 2016-2017, những sự kiện nổi bật: Một số sửa đổi, bổ sung đánh giá học sinh Tiểu học tại Thông tư 22/2016/TTBGDĐTngày 22/9/2016/ so với thông tư 30/2014/TT- BGDĐT ngày 22/8/2014; TT03/VBHN-BGDĐT ban hành qui định đánh giá học sinh tiểu học; Năng cao năng lực ra đề KTĐK theo TT22/2016/BGDĐT - Tổ trưởng chuyên môn tổ chức thực hiện: +1/3 thời gian buổi SHCM giáo viên tập trung nghiên cứu tài liệu, nêu những vấn đề quan tâm, đề xuất những vấn đề cần đưa ra thảo luận. + 1/3 thời gian giáo viên trao đổi (những thắc mắc, bất cập trong quá trình thực hiện) + Thời gian còn lại tổng hợp những vấn đề chính cần thực hiện điều chỉnh trong thời gian tiếp theo, những vấn đề cần đề xuất trong các hội thảo chuyên đề cấp trên. 18 13. Tăng cường kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên môn của tổ chuyên môn một cách thường xuyên, chặt chẽ và nghiêm túc, khách quan : Thanh kiểm tra là một chức năng thiết yếu của cơ quan quản lý nhà nước, là phương thức đảm bảo bằng pháp chế, tăng cường kỷ luật trong quản lý nhà nước. Nếu thiếu thanh kiểm tra công tác quản lý sẽ không đạt kết quả tốt. Do đó ở đơn vị trường học phải tổ chức một đội ngũ kiểm tra nội bộ gồm Ban giám hiệu, tổ trưởng chuyên môn và những giáo viên có năng lực, có phẩm chất đạo đức tốt nắm được nghiệp vụ thanh tra, có kế hoạch kiểm tra, thực hiện đúng trình tự thủ tục kiểm tra. Việc kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên môn của các tổ chuyên môn một cách thường xuyên sẽ cung cấp cho cán bộ quản lý nhà trường những thông tin cơ bản về thực trạng hoạt động của các tổ chuyên môn. Từ đó sẽ có những chỉ đạo kịp thời, kịp thời uốn nắn những lệch lạc, khuyến khích hỗ trợ những sáng kiến hay, bảo đảm tốt mục tiêu giáo dục. Việc kiểm tra thường xuyên đối với giáo viên thông qua các nội dung kiểm tra như: trình độ chuyên môn nghiệp vụ; thực hiện qui chế, qui định chuyên môn; kết quả giảng dạy; việc thực hiện các nhiệm vụ khác, sẽ cung cấp cho cán bộ quản lý trong nhà trường như Ban giám hiệu, tổ trưởng nắm rõ được thực trạng hoạt động sư phạm của từng giáo viên trong trường. Qua đó có thể hình dung được bức tranh hoạt động của giáo viên trong từng tổ, trong toàn trường. Có sự đánh giá toàn diện về hoạt động chuyên môn, việc thực hiện mục tiêu, kế hoạch, nội dung, phương pháp giáo dục, qui chế chuyên môn,... Từ đó đôn đốc việc tuân thủ các qui định của Pháp luật về giáo dục; tư vấn các giải pháp khả thi để phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế; thúc đẩy việc thực hiện nhiệm vụ của Nhà trường nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. IV. Hiệu quả của sáng kiến 1.Kết quả đạt được : 1.1. Đối với cán bộ quản lý : - Chủ động lên kế hoạch chỉ đạo phù hợp nhu cầu thực tế của từng tổ chuyên môn; và chủ động tham gia sinh hoạt cùng tổ chuyên môn; - Kịp thời nắm bắt tình hình từng tổ chuyên môn : thời gian sinh hoạt, nội dung sinh hoạt, khó khăn vướng mắc … trong quá trình chỉ đạo; nhu cầu của tổ, của giáo viên. Từ đó kịp thời giúp đỡ tháo gỡ khó khăn, tạo sự đoàn kết, đồng thuận trong trường, trong tổ góp phần nâng cao chất lượng dạy - học; - Tạo nên phong trào thi đua lành mạnh, rộng khắp; nội bộ đoàn kết, biết chia sẻ giúp đỡ lẫn nhau. 1.2. Đối với tổ chuyên môn: Từ việc định hướng nội dung, cách thức sinh hoạt, việc tổ chức sinh hoạt của các tổ chuyên môn có nhiều chuyển biến tích cực: - Có kế hoạch sinh hoạt cụ thể, rõ ràng phù hợp yêu cầu chung của tổ, tạo sự thuận lợi cho thành viên trong tổ tham gia sinh hoạt. - Hoạt động của tổ chuyên môn ngày càng có chất lượng, không còn mang tính chất giải quyết sự vụ, sự việc của công việc hành chính đơn thuần, mà tập trung chủ yếu vào đặc trưng của từng môn học để nâng cao chất lượng dạy - học; 19 - Nội dung sinh hoạt của tổ phong phú, phù hợp tình hình thực tế tại từng thời điểm dạy - học nhất định; nắm bắt kịp thời nhu cầu của từng giáo viên trong tổ; - Biểu mẫu, sổ sách được cập nhật kịp thời, chính xác, khoa học; thuận tiện cho việc lưu trữ, khai thác nội dung phục vụ cho việc xây dựng kế hoạch chỉ đạo, đề ra biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục; - Xây dựng được nề nếp hoạt động chuyên môn chung toàn trường song vẫn tạo được tính chủ động phát huy sáng tạo trong hoạt động của từng tổ chuyên môn phù hợp với đặc điểm từng khối. 1.3. Đối với giáo viên: Giáo viên đã có ý thức tham gia sinh hoạt tổ chuyên môn. Cụ thể: BGH kiểm tra hồ sơ giáo viên: 100% giáo viên có ghi chép đầy đủ nội dung các buổi sinh hoạt, sổ tích lũy nghiệp vụ có nội dung chuyên môn phong phú. Giáo viên biết trước nội dung sinh hoạt lần sau từ đó chủ động chuẩn bị nội dung cần trao đổi; được chia sẻ cùng đồng nghiệp những kinh nghiệm giảng dạy, được giúp đỡ kịp thời khi gặp khó khăn. Nắm vững mục tiêu, nội dung, chương trình một cách có hệ thống; nắm vững phương pháp và cách thức sử dụng phương pháp để tổ chức hoạt động dạy – học đạt hiệu quả cao nhất; kỹ năng sư phạm ngày càng được hoàn thiện. Chủ động xây dựng kế hoạch, biện pháp giáo dục phù hợp tình hình thực tế của lớp, giúp nâng cao chất lượng giáo dục của lớp mình chủ nhiệm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn khối, toàn trường. Thay đổi hẳn về suy nghĩ trong cách giảng dạy. Đặc biệt là tính tự giác trong công việc, thoát ly khỏni sách giáo khoa. Thay vì phụ thuộc vào sách giáo khoa thì bây giờ giáo viên “phụ thuộc” vào học sinh. Trong quá trình giảng dạy, lấy học sinh làm trung tâm, khơi nguồn kiến thức từ chính bản thân các em. Giáo viên không còn la mắng học sinh, thay vào đó là tìm ra nguyên nhân của vấn đề và giải quyết nó một cách hợp lý. Như vậy từ việc định hướng cho giáo viên thảo luận xây dựng giờ dạy, bản thân người dạy và người dự rút ra nhiều kinh nghiệm từ việc khai thác nội dung bài học đến linh hoạt tổ chức hình thức học phù hợp đối tượng học sinh; buổi sinh hoạt diễn ra thoải mái, cởi mở. Với việc vận dụng các biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn đã có tác dụng lớn trong công tác giảng dạy và học tập. Kết quả cụ thể như sau: *Kết quả thao giảng, kiểm tra cấp trường năm học 2016 – 2017 : Năm 2016 -2017 Số GV 11 Hoạt động Kiểm tra đầu năm Thao giảng Kiểm tra nội bộ Giỏi SL TL 4 Khá SL TL 5 TB SL TL 2 Yếu SL TL 0 7 63,6 4 36,4 0 0 0 0 9 81,8 2 18.2 0 0 0 0 20