Tài liệu Skkn một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trường tiểu học

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ PHÒNG GD&ĐT HẬU LỘC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU HỌC Người thực hiện: Nguyễn Thái Sơn Chức vụ: Phó hiệu trưởng Đơn vị công tác: Trường TH Hưng Lộc 2 SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lí THANH HÓA, NĂM 2019 MỤC LỤC MỤC I 1 2 3 4 II 1 2 2.1 2.2 2.3 3 3.1 NỘI DUNG Mở đầu Lí do chọn đề tài. Mục đích nghiên cứu. Đối tượng nghiên cứu. Phương pháp nghiên cứu. Nội dung Cơ sở lí luận. Thực trạng của vấn đề. Đặc điểm tình hình nhà trường. Thực trạng công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường. 1 1 3 3 3 4 4 5 5 Kết quả của thực trạng. 7 8 8 3.6 Các giải pháp tổ chức thực hiện. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong trường: Nâng cao nhận thức trong công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. Chỉ đạo nâng cao chất lượng giảng dạy môn Đạo đức. Chỉ đạo dạy giảng dạy bộ tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh” từ khối 2 đến khối 5. Phát huy vai trò xung kích sáng tạo của tổ chức đội Thiếu niên và Đoàn Thanh niên. 3.7 Phát huy hoạt động tự quản của học sinh. 3.2 3.3 3.4 3.5 3.8 3.9 4 III 3.1 3.2 TRANG Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức trong trường. Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức trong trường. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm. Kết luận, kiến nghị Kết luận. Kiến nghị. 6 8 10 11 12 14 14 15 16 16 18 18 19 I. MỞ ĐẦU *****@***** 1. Lí do chọn đề tài. Như chúng ta đã biết, đạo đức là một mặt quan trọng của nhân cách, là “cái gốc” của con người. Giáo dục đạo đức là một nhiệm vụ quan trọng của nhà trường nói chung, nhà trường tiểu học nói riêng, nhằm xây dựng ý thức đạo đức (tri thức đạo đức và niềm tin đạo đức), bồi dưỡng tình cảm đạo đức và hình thành những hành vi, thói quen cho học sinh. Trên cơ sở đó, hình thành cho các em những phẩm chất đạo đức quan trọng của người công dân Việt Nam. Hồ Chủ Tịch đã dạy: “ Dạy cũng như học, phải chú ý cả tài lẫn đức. Đức là đạo đức cách mạng. Đó là cái gốc rất quan trọng” ; “Người có tài mà không có đức là người vô dụng”. Việc giáo dục đạo đức trong nhà trường chính là trực tiếp góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Cùng với quá trình giáo dục toàn diện, việc giáo dục đạo đức giúp con người tự nhận ra vai trò to lớn của lương tâm, nghĩa vụ, hạnh phúc, ý thức, danh dự và phẩm chất đạo đức cần thiết của mỗi cá nhân đối với cộng đồng. Do vậy việc giáo dục đạo đức là mặt trận hàng đầu, của trường phổ thông. Đặc biệt trường tiểu học lại càng quan trọng, vì người xưa đã dạy: “Bé không vin cả gãy cành” và “Dạy con từ thủa còn thơ”. Từ đặc điểm tâm sinh lý của học sinh tiểu học, suy nghĩ của các em còn non nớt, kinh nghiệm sống của các em ở trình độ thấp, tư duy cụ thể còn chiếm vai trò quan trọng, có tính bắt chước nên cung cấp cho học sinh những chuẩn mực đạo đức là viên gạch đầu tiên cho sự hình thành nhân cách người công dân, người chủ của xã hội tương lai. Mặt khác nó giúp cho các em hình thành cơ sở ban đầu, như một “Sức đề kháng” chống lại sự xâm nhập của những cái xấu từ bên ngoài và gột rửa những cái xấu đó bị tiêm nhiễm, những cái đi ngược với chuẩn mực đạo đức mà xã hội đã quy định. Do đó việc giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học có vai trò hết sức quan trọng, nhằm hình thành những cơ sở ban đầu về mặt đạo đức cho học sinh tiểu học, giúp các em ứng xử đúng đắn qua các mối quan hệ đạo đức hàng ngày. Có thể nói, nhân cách của học sinh tiểu học thể hiện trước hết qua bộ mặt đạo đức. Điều này thể hiện qua thái độ cư xử đối với ông bà, cha mẹ, anh chị em ruột trong gia đình, với thầy cô giáo, bạn bè qua thái độ với học tập, rèn luyện hàng ngày... Đó là cơ sở quan trọng của việc hình thành những nguyên tắc, chuẩn mực đạo đức ở các cấp học cao hơn. 1 Nền giáo dục nước ta từ trước đến nay, nay dưới sự lãnh đạo của Đảng đã có nhiều bước phát triển đáng kể, song nhìn lại vẫn còn nhiều tồn tại, đáng ngại hơn là sự suy thoái về đạo đức, mờ nhạt về lý tưởng, theo lối sống thực dụng, thiếu hoài bão...Chỉ thị 42-CT/TW, ngày 24 tháng 3 năm 2015 của Ban chấp hành trung ương đảng đã chỉ ra rằng: “ ... giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá cho thế hệ trẻ còn nhiều hạn chế, yếu kém. Nhiều tổ chức, cá nhân chưa nhận thức đúng và đầy đủ tầm quan trọng của nhiệm vụ giáo dục thế hệ trẻ, nhất là trong bối cảnh đất nước có nhiều thay đổi. Việc cụ thể hoá các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác giáo dục thế hệ trẻ chưa kịp thời và hiệu quả; nhiều mục tiêu, chỉ tiêu chưa đạt yêu cầu...Một bộ phận giới trẻ giảm sút niềm tin, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống thực dụng, thiếu lý tưởng, xa rời truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc...”. Chính vì thế gần đây nhất, tại Đại hội lần thứ XII của Đảng (tháng 01/2016), Trung ương Đảng tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò của thế hệ trẻ và công tác giáo dục thế hệ trẻ, trong đó nhấn mạnh: Đổi mới nội dung, phương thức giáo dục chính trị, tư tưởng, lý tưởng truyền thống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, lòng yêu nước, xây dựng đạo đức, lối sống lành mạnh, ý thức tôn trọng và nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp luật cho thế hệ trẻ. Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến sự nghiệp giáo dục, coi “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”. Để tiếp tục thực hiện chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo mà Nghị quyết Hội nghị Trung ương 9 khóa XI (NQ 29-NQ/TW) đề ra, Đại hội Đảng lần thứ XII đề ra phương hướng: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu. Phát triển giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học”. Để thực hiện được mục tiêu của Đảng và nhà nước đã đề ra, tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho đất nước, chúng ta, những người làm công tác giáo dục phải quán triệt các quan điểm tư tưởng chỉ đạo giáo dục của nghị quyết Trung ương Đảng, nỗ lực phấn đấu toàn diện làm cho giáo dục thực sự là quốc sách hàng đầu, trong đó giáo dục đạo đức phải là gốc, là nền tảng như Bác Hồ đã dạy : "Cũng như sông có nguồn thì mới có nước, không có nước thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân...". Thực tiễn hiện nay cho thấy chất lượng giáo dục đạo đức của học sinh nói chung và của học sinh tiểu học nói riêng có phần giảm sút. Sự cạnh tranh của cơ chế thị trường, sự phát triển mạnh mẽ như vũ bão của khoa học, công nghệ thông tin có mặt tích cực là thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế, xã hội, song lại là mảnh đất tốt cho tư tưởng cơ hội, thực dụng vụ lợi phát triển chủ nghĩa cá nhân ích kỷ coi đồng tiền là trên hết dẫn đến sự xuống cấp về đạo đức. Bản sắc văn hóa dân tộc bị đe dọa, sự xâm nhập của các văn hóa phẩm đồi trụy làm xóa mòn những giá trị đạo đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc. Một số học sinh sa sút về đạo đức, về nhu cầu cá nhân phát triển lệch lạc kém ý thức trong quan hệ cộng đồng, không có tính tự chủ dễ bị lôi cuốn vào những việc xấu. Nhà trường vốn là nơi hình thành nhân cách đầu tiên cho học sinh nhưng sự quan tâm của 2 nhà trường đến vấn đề đạo đức của học sinh còn bị hạn chế, giáo viên chỉ quan tâm đến việc truyền thụ kiến thức văn hóa, chưa thực sự chú trọng đến việc giáo dục phẩm chất đạo đức cho các em. Sự quan tâm nhận thức của phụ huynh còn hời hợt. Thêm vào đó trong phương pháp giáo dục còn để lại nhiều lỗ hổng, sự kết hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội chưa được nhịp nhàng, đồng bộ. Chính vì thế việc tăng cường công tác giáo dục đạo đức là một vấn đề cấp bách và cần thiết. Xuất phát từ mục đích yêu cầu và tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức cho học sinh, trước tình hình thực tế, là người quản lý tôi nghĩ mình phải có trách nhiệm tìm hiểu nguyên nhân, đề ra biện pháp từng bước nâng cao chất lượng lượng giáo dục đạo đức cho học sinh. Trong khuôn khổ hạn hẹp của bài viết này, tôi xin trình bày một số kinh nghiệm về: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trường tiểu học ” 2. Mục đích nghiên cứu: Sáng kiến kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trường tiểu học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh trường tiểu học Hưng Lộc 2 – Hậu Lộc – Thanh Hóa 3. Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu những biện pháp chỉ đạo giáo dục đạo đức học sinh ở trường tiểu học Hưng Lộc 2 - huyện Hậu Lộc - tỉnh Thanh Hóa. 4. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu, lí luận, thực tiễn: Nghiên cứu các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các tài liệu, chuyên đề ... có liên quan đến vấn đề cần nghiên cứu. Phương pháp điều tra khảo sát: Điều tra khảo sát thực tiễn công tác giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học. Phương pháp phân tích tổng hợp: Phân tích và tổng hợp kết quả điều tra ở từng giai đoạn. Phương pháp thống kê: Thống kê kết quả điều tra; các biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh. Phương pháp thực nghiệm: Kiểm tra tính khả thi và tác dụng của việc giáo dục đạo đức cho học sinh qua qua các biện pháp thực hiện. Phương pháp quan sát sư phạm: Quan sát thực tiễn công tác giáo dục đạo đức trước và trong quá trình thực nghiệm. 3 II. NỘI DUNG *******@****** 1. Cơ sở lý luận: Đạo đức là một nhân tố quan trọng của nhân cách, đó là cái tốt, cái đúng ở bên trong con người được biểu hiện ra bên ngoài bằng lời nói, hành vi. Đạo đức con người không phải có sẵn mà phải được giáo dục. "Hiền dữ phải đâu là tính sẵn,phần nhiều do giáo dục mà nên" (Hồ Chí Minh). Do đó giáo dục đạo đức phải được thực hiện ngay từ lúc nhỏ, từ lứa tuổi tiểu học. Theo quan điểm Mác xít, phẩm chất đạo đức là bộ phận quan trọng trong cấu trúc nhân cách toàn diện của con người. Vì thế việc giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học là vấn đề cần luôn được được quan tâm hàng đầu. Đồng thời với việc dạy văn hóa các em có ngoan ngoãn, chăm chỉ thì mới có thể học tập tốt được, bên cạch đó việc tiếp thu tốt kiến thức các môn văn hóa là nền tảng xây dựng những phẩm chất tốt đẹp trong tâm hồn trong sáng của các em. Theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh, đạo đức có vai trò và chức năng rất quan trọng trong đời sống xã hội. Nó có khả năng điều chỉnh, chi phối hành vi của mỗi người và toàn xã hội. Là người cán bộ quản lý của một trường tiểu học, tôi luôn xem học sinh là những bông hoa mà giáo viên sẽ là người phác thảo những nét đầu tiên cho những bông hoa ấy. Muốn những bông hoa ấy đầy màu sắc tỏa ngát hương thì phải đưa việc giáo dục đạo đức lên hàng đầu, tạo cho các em có đạo đức tốt như Bác Hồ thường nói: “ Đạo đức là nguồn nuôi dưỡng và phát triển con người”. Quá trình hình thành và phát triển đạo đức của cá nhân, của con người là quá trình tác động qua lại giữa xã hội và cá nhân để chuyển hoá những nguyên tắc, yêu cầu, chuẩn mực, giá trị đạo đức - xã hội thành những phẩm chất đạo đức cá nhân, làm cho cá nhân đó trưởng thành về mặt đạo đức, công dân và đáp ứng các yêu cầu của xã hội. Quá trình giáo dục đạo đức là một hoạt động có tổ chức, có mục đích, có kế hoạch nhằm biến những nhu cầu, chuẩn mực, giá trị đạo đức theo yêu cầu của xã hội thành những phẩm chất, giá trị đạo đức của cá nhân, nhằm góp phần phát triển nhân cách của mỗi cá nhân và thúc đẩy sự phát triển, tiến bộ của xã hội. Quá trình đó là một bộ phận cấu thành quá trình giáo dục trong trường phổ thông. Tạo ra nhịp cầu gắn kết giữa nhà trường và xã hội, con người với cuộc sống. Giáo dục đạo đức được xem là nền tảng, gốc rễ tạo ra nội lực tiềm năng vững chắc cho các mặt giáo dục khác. Để quá trình giáo dục đạo đức đạt hiệu quả cần có sự gắn kết chặt chẽ giữa quá trình dạy học trên lớp và dạy học giáo dục ngoài giờ lên lớp; có định 4 hướng thống nhất các yêu cầu, mục đích giáo dục giữa các tổ chức giáo dục trong và ngoài nhà trường; có sự tương tác hai chiều giữa nhà giáo dục và đối tượng được giáo dục; đảm bảo tính biện chứng, phức tạp trong quá trình phát triển, biến đổi về nhân cách của học sinh về mặt đạo đức; tính lâu dài của quá trình hình thành, phát triển các phẩm chất đạo đức; tính đột biến và khả năng tự biến đổi, sự phát triển thông qua hoạt động và giao lưu tập thể. Giáo dục đạo đức phải làm cho học sinh thấm nhuần sâu sắc thế giới quan Mác - Lênin, tư tưởng đạo đức cách mạng Hồ Chí Minh, tính chân lý khách quan của các giá trị đạo đức, nhân văn, nhân bản của các tư tưởng đó, coi đó là kim chỉ nam cho hành động của mình. Giáo dục đạo đức phải thấm nhuần các chủ trương, chính sách của Đảng, biết sống và làm việc theo pháp luật, sống có kỷ cương nền nếp, có văn hoá trong các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, với xã hội - con người; phải làm cho nhận thức ngày càng sâu sắc nguyên tắc, yêu cầu, chuẩn mực và các giá trị đạo đức xã hội chủ nghĩa. Biến các giá trị đó thành ý thức, tình cảm, hành vi, thói quen và cách ứng xử trong đời sống hàng ngày. Nhiệm vụ của quá trình giáo dục đạo đức là: Phát triển nhu cầu đạo đức cá nhân; hình thành và phát triển ý thức đạo đức; rèn luyện ý chí, hành vi, hình thành thói quen ứng xử đạo đức; phát triển các giá trị đạo đức cá nhân theo những định hướng giá trị mang tính đặc thù dân tộc và thời đại. Quá trình giáo dục đạo đức không chỉ định hướng cho các hoạt động giáo dục đạo đức mà còn định hướng cho hoạt động dạy học nói chung, dạy môn học đạo đức nói riêng. Với tư cách là người quản lý giáo dục, trước hết cần phải hiểu biết một cách sâu sắc những vấn đề chung của quá trình giáo dục đạo đức. Từ đó mới có những định hướng, mục tiêu sát thực, xây dựng được những chương trình, kế hoạch khả thi và có những biện pháp tổ chức chỉ đạo thích hợp để nâng cao chất lượng và hiệu quả của quản lý giáo dục nói chung, quá trình giáo dục đạo đức nói riêng. Trong công tác giáo dục, bậc Tiểu học là bậc học giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách cho học sinh nhằm xây dựng và phát triển con người làm chủ tương lai cho đất nước. Trong đó giáo dục đạo đức là một trong những hoạt động giáo dục cơ bản nhất trong các bậc học của học sinh nhằm làm cho nhân cách được phát triển đúng đắn, giúp học sinh có những nhận thức, ý thức tình cảm đạo đức, có những thói quen, hành vi ứng xử đúng mực trong các mối quan hệ của cá nhân với xã hội, của cá nhân đối với mọi người xung quanh. Giáo dục đạo đức là một bộ phận rất quan trọng của quá trình sư phạm, đặc biệt là ở Tiểu học. Nó nhằm hình thành những cơ sở ban đầu về mặt đạo đức cho học sinh, giúp các em ứng xử đúng đắn qua các mối quan hệ đạo đức hàng ngày. Có thể nói, nhân cách của học sinh Tiểu học thể hiện trước hết qua hành vi đạo đức. Điều này thể hiện qua thái độ cư xử đối với ông bà, cha mẹ, anh chị em ruột trong gia đình, với thầy cô giáo, bạn bè qua thái độ với học tập, rèn luyện hàng ngày. Vì vậy, giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học giữ vị trí đặc biệt quan trọng. Vì bậc Tiểu học là bậc học nền tảng. Sự phát triển nhân cách bắt nguồn từ môi trường này. Các nề nếp, thói quen, các cử chỉ hành vi đều được xây dựng từ đây. 5 Chính vì thế những biện pháp chỉ đạo hoạt động giáo dục đạo đức trong trường tiểu học là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng đối với người quản lý. 2. Thực trạng của vấn đề: 2.1. Đặc điểm tình hình nhà trường. - Trường tiểu học Hưng Lộc 2 là một trong những trường nằm trong các xã vùng ven biển bãi ngang khó khăn của huyện Hậu Lộc, địa bàn dân cư đông, học sinh số đông là con gia đình nông nghiệp và ngư nghiệp nên điều kiện kinh tế còn gặp nhiều khó khăn. Trong những năm qua, nhà trường luôn nhận được sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương và các cấp lãnh đạo, tuy nhiên do điều kiện kinh tế còn khó khăn nên nhiều gia đình bố, mẹ đi làm ăn xa để lại con cái cho ông bà chăm sóc, phó thác toàn bộ việc học hành cho nhà trường nên công tác giáo dục gặp không ít khó khăn. - Năm học 2018 - 2019, trường tiểu học Hưng Lộc 2 có 17 lớp, với 515 học sinh. (Trong đó có 14 học sinh khuyết tật). Cụ thể: STT Khối Số lớp Số HS Nữ Ghi chú 1 I 4 119 58 2KT 2 II 4 109 47 7KT 3 III 3 100 47 3KT 4 IV 3 100 47 2KT 5 V 3 87 43 Tổng 17 515 242 14KT - Toàn trường có 25 cán bộ giáo viên, trong đó: + Cán bộ quản lí: 2 đ/c + Nhân viên hành chính: 2 đ/c + Giáo viên văn hóa: 18đ/c + Giáo viên đặc thù: 3đ/c (1 đ/c dạy Mỹ thuật, 1đ/c dạy Tiếng Anh; 1đ/c dạy Âm nhạc ) - 100% cán bộ giáo viên nhà trường đều đạt chuẩn, trong đó có 24/25 cán bộ, giáo viên đạt trên chuẩn = 96%. Nhìn chung đội ngũ cán bộ giáo viên nhà trường luôn luôn có lập trường tư tưởng chính trị vững vàng, kiên định với con đường giáo dục mà Đảng và Nhà nước đã định, chấp hành tốt kỷ cương nền nếp và các quy định về chuyên môn, luôn nêu cao tinh thần, trách nhiệm trong công tác, nhiệt tình, tâm huyết với nghề. 2.2. Thực trạng công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường. 1.2.1. Công tác chỉ đạo của ban giám hiệu. Trong những năm vừa qua, công tác chỉ đạo giáo dục đạo đức của ban giám hiệu nhà trường đã được quan tâm đúng mức. Tuy nhiên, có những lúc vì thành tích chung của đơn vị nên chỉ quan tâm nhiều đến chất lượng văn hóa, chất lượng mũi nhọn. 1.2.2. Công tác giáo dục đạo đức của giáo viên. Qua việc khảo sát, điều tra tôi thấy đa số đội ngũ giáo viên trong trường tiểu học Hưng Lộc 2 đều quan tâm đến việc giáo dục đạo đức cho học sinh. 6 Nhưng bên cạnh đó vẫn còn một số giáo viên chưa nhận thức sâu sắc và chưa nhiệt tình với việc giáo dục đạo đức cho học sinh, các đồng chí chỉ quan tâm đến việc dạy văn hóa, ngay trong tiết Đạo đức giáo viên nhiều khi vẫn còn sử dụng các phương pháp dạy học theo lối áp đặt, dạy học theo lối truyền đạt, chưa linh hoạt trong quá trình sử dụng các phương pháp cũng như các hình thức tổ chức dạy học, bắt học sinh phải nhớ những nội dung rất xa vời và thiếu thực tế, ít liên hệ, lồng ghép giáo dục những hành vi đạo đức và chưa kịp thời sửa sai hành vi đạo đức của các em khi các em vi phạm. Bên cạnh đó việc kết hợp 3 môi trường giáo dục chưa chặt chẽ, chưa thường xuyên vì vậy đôi lúc chưa uốn nắn, chỉnh sửa kịp thời những sai lệch của các em ở gia đình, ngoài xã hội. 1.2.3. Phẩm chất đạo đức của học sinh. Cũng như đặc điểm tâm lí chung của lứa tuổi học sinh tiểu học, nhân cách học sinh trường tiểu học Hưng Lộc 2 còn mang đậm tính hồn nhiên, đang hình thành và phát triển. Kinh nghiệm đạo đức của các em còn ít. Nhận thức của các em còn mang đậm tính trực giác, cụ thể, đơn lẻ. Phạm vi tri giác còn hẹp. Năng lực hành động còn hạn chế,… Mặt khác do đặc điểm của địa phương có một phận dân cư không nhỏ đi làm ăn xa, gửi lại con cái ở nhà cho ông bà nên sự quan tâm, chăm sóc, giáo dục của gia đình với các em bị hạn chế nhiều. Các em có những hành vi, lời nói mang tính “thị trường”, đến trường các em hay chửi tục, nói bậy. 2.3. Kết quả của thực trạng trên: * Kết quả xếp loại môn Đạo đức năm học 2017 - 2018: Khối STT Sĩ số Hoàn thành tốt lớp SL TL 1 I 104 71 68,3 2 II 94 52 55,3 3 III 98 59 60,2 4 IV 93 46 49,5 5 V 99 58 58,6 Toàn trường 488 286 58,6 Kết quả Hoàn thành SL TL 33 31.7 42 45,7 39 39,8 47 50,5 41 41,4 202 41,4 Chưa hoàn thành Ghi chú SL TL 0 8KT 0 3KT 0 2KT 0 0 3KT 0 16KT * Kết quả xếp loại phẩm chất đạo đức của học sinh năm học 2017 - 2018: Phẩm chất Tổng số Khối 1 Khối 2 Khối 3 Khối 4 Khối 5 T SL TL SL TL SL TL SL TL SL SL TL L Chăm học chăm 488 104 làm Chia ra: - Tốt 291 59,6 73 70,2 - Đạt 197 40,4 31 29,8 - Cần cố gắng 0 0 Tự tin trách nhiệm 488 104 Chia ra: - Tốt 290 59,4 73 70.2 94 98 58 61,7 62 63,4 36 38,3 36 36,6 0 0 94 98 56 59.8 65 66.3 93 99 41 44,1 57 57,6 52 55,9 42 42,4 0 0 93 99 39 41.9 57 57.6 7 - Đạt 198 40,6 - Cần cố gắng 0 Trung thực, kỷ luật 488 Chia ra: - Tốt 304 62.3 - Đạt 184 37.7 - Cần cố gắng 0 488 Đoàn kết, yêu thương Chia ra: - Tốt 304 62.3 - Đạt 184 37.7 - Cần cố gắng 0 31 29.8 0 104 73 70,2 31 29,8 0 104 73 70,2 31 29,8 0 38 40.2 33 33.7 0 0 94 98 58 61,7 66 67.3 36 38,3 32 32.7 0 0 94 98 63 67.0 65 66.3 31 33.0 33 33.7 0 0 54 58.1 42 42.4 0 0 93 99 50 53.8 57 57.6 43 46.2 42 42.4 0 0 93 99 46 49.5 57 57.6 47 50.5 42 42.4 0 0 Qua điều tra, khảo sát cho thấy mặc dù đơn vị không có học sinh nào xếp loại môn Đạo đức ở mức “Chưa hoàn thành” và xếp loại phẩm chất ở mức “Cần cố gắng”. Tuy nhiên vẫn còn một bộ phận học sinh nói năng chưa lễ phép chưa đúng mực, có những lời lẽ thiếu thiện cảm khi tiếp xúc với bè bạn như nói tục, chửi thề đôi lúc còn có hành vi đánh nhau…Một số mải chơi, bỏ học vô lý do, thiếu trung thực với thầy cô, gia đình và bạn bè. 3. Các giải pháp tổ chức thực hiện: Từ cơ sở lý luận đến kết quả của thực trạng nghiên cứu, tôi đã tìm ra một số giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trong trường tiểu học như sau: 3.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong trường: Trong nhà trường chi bộ Đảng là trung tâm chính trị, tập hợp các lực lượng quần chúng nhằm thực hiện các chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Với trách nhiệm là phó bí thư chi bộ nhà trường, tôi đã tham mưu và cùng với đồng chí bí thư chi bộ chỉ đạo, lãnh đạo mọi hoạt động của nhà trường, tăng cường và chú trọng công tác đức dục. Có kế hoạch cụ thể để tổ chức thực hiện công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cho cán bộ giáo viên và toàn thể học sinh đạt hiệu quả cao. Chỉ đạo, tổ chức cho 100% cán bộ giáo viên tham gia học tập đầy đủ các chỉ thị, nghị quyết và các đợt sinh hoạt chính trị của Đảng. Tiếp tục đẩy mạnh phong trào “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với cuộc vận động “Mỗi thầy, cô giáo là tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”. Chỉ đạo nhà trường, các tổ chức đoàn thể phối hợp cùng hội thảo, xây dựng chuyên đề về giáo dục đạo đức, tổ chức các sân chơi lành mạnh thu hút học sinh tham gia. Như: Tổ chức triển khai chuyên đề dạy bộ tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh”; tổ chức hội thảo đánh giá, rút kinh nghiệm về dạy bộ tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh”; chỉ đạo Đoàn – Đội phát động phong trào “Nói lời hay – làm việc tốt”... Phân công tới các đoàn viên thanh niên, giáo viên trong trường tăng cường công tác giáo dục đạo đức thông qua giờ lên lớp, qua các hoạt động giáo 8 dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động lao động, pháp luật, qua các mối quan hệ với cộng đồng, người thân, bè bạn... Chỉ đạo đội ngũ giáo viên, nhân viên phải tôn trọng học sinh thật sự, từ bỏ cách áp đặt, chấp nhận cá tính của học sinh để giáo dục các em trở thành người tốt chứ không phải bằng cách kỷ luật, đuổi học. 3.2. Nâng cao nhận thức trong công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường. 3.2.1. Nâng cao nhận thức, vị trí trách nhiệm của người quản lý trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. Có thể nói để giải quyết tốt một vấn đề nào đó, thì trước hết chúng ta phải có nhận thức đúng đắn về vấn đề đó, xác định rõ vai trò, vị trí của vấn đề đó trong mối tương quan tổng thể. Là một phó hiệu trưởng nhà trường, khi chọn vấn đề “Chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trong trường tiểu học” làm nhiệm vụ nghiên cứu trong năm học 2018 – 2019, tôi đã tự nhận thức được vai trò, trách nhiệm của bản thân và xác định rõ nhiệm vụ mình cần giải quyết, vì thế đã tiến hành một số công việc như sau: - Không ngừng học hỏi, nghiên cứu các tài liệu về đường lối của Đảng, các văn bản pháp quy của các cơ quan Nhà nước về giáo dục và đào tạo, các văn bản chỉ đạo của ngành, các loại tạp chí của ngành,... - Đi sâu nghiên cứu về nội dung, vai trò, vị trí, phương pháp, hình thức giáo dục đạo đức cho học sinh trường tiểu học. - Tích cực tự học tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, cũng như năng lực quản lí của bản thân. Đi đầu trong mọi công việc, có kế hoạch cụ thể cho các hoạt động. Bình tĩnh xử lý các tình huống xảy ra tại đơn vị mình một cách thấu tình đạt lý. Đặc biệt là trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh phải xây dựng được nề nếp, kỷ cương của nhà trường sao cho: Trường ra trường; Lớp ra lớp; Thầy ra thầy; Trò ra trò. Thường xuyên liên hệ với địa phương, các tổ chức xã hội, phụ huynh học sinh để phối hợp tạo được vòng tròn khép kín trong việc giáo dục học sinh về tư tưởng đạo đức. 3.2.2. Nâng cao ý thức trách nhiệm của đội ngũ giáo viên trong việc giáo dục đạo đức. Trong nhà trường tiểu học thì giáo viên chính là những người tác động trực tiếp đến sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh. Chất lượng dạy học nói chung và chất lượng giáo dục đạo đức nói riêng chủ yếu là do đội ngũ giáo viên quyết định. Do đó muốn nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức thì phải làm sao cho giáo viên ý thức được vai trò, vị trí , trách nhiệm của mình trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức. Hiện nay trong các nhà trường nhìn chung chỉ chú ý tới việc bồi dưỡng kiến thức văn hoá, nhồi nhét vào học sinh lượng kiến thức nâng cao với mục tiêu đạt các giải huyện, giải tỉnh... dẫn đến tình trạng học sinh xa rời thực tế, bằng mọi cách đạt mục đích, không đạt được có thể có những tiêu cực xảy ra. Do vậy người quản lý phải không ngừng tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ giáo viên thấy được trách nhiệm của mình trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Người giáo viên không chỉ thực hiện nội dung bài giảng mà phải rèn cho học sinh biết áp dụng kiến thức đã học vào thực tế. Học sinh tiểu học rất nghe lời và 9 làm theo thây cô giáo. Các em coi thầy cô giáo là thần tượng và luôn đúng. Chính vì vậy mỗi giáo viên phải là tấm gương sáng cho học sinh học tập và noi theo. Là tấm gương trong lời nói, cách cư xử, thái độ trong giao tiếp giữa giáo viên với giáo viên, giáo viên với học sinh, giáo viên với các tầng lớp nhân dân. Mặt khác phải gắn việc học tập ở trường với thực tế trong đời sống, tạo được niềm tin, lý tưởng sống. Giáo viên phải có kế hoạch giúp đỡ những học sinh cá biệt, xây dựng nghiên cứu các đề tài, sáng kiến kinh nghiệm về vấn đề giáo dục đạo đức phù hợp với lớp mình, khối mình. Từ đó giúp học sinh có khát vọng sống, phấn đấu vươn lên trong học tập, rèn luyện bản thân để trở thành con ngoan, trò giỏi. Đối với đội ngũ giáo viên chủ nhiệm cần thường xuyên trao đổi, họp bàn bạc các vấn đề về đạo đức học sinh từ đó có chuyên đề giáo dục đạo đức theo hàng tháng. Phối kết hợp tốt giữa giáo viên chủ nhiệm lớp với giáo viên bộ môn, đoàn thanh niên, cha mẹ học sinh... để cùng có biện pháp uốn nắn, sửa đổi những vi phạm của các em, đặc biệt là những em có biểu hiện vi phạm lớn, cá biệt. Hàng tháng kịp thời tuyên dương, khen thưởng những giáo viên chủ nhiệm giỏi, đồng thời phê bình nhắc nhở những đồng chí giáo viên chủ nhiệm còn chưa làm tốt công việc của mình Khuyến khích, động viên cán bộ giáo viên tìm đọc, nghiên cứu thêm các loại tài liệu có liên quan đến công tác giáo dục, thường xuyên theo dõi, đọc báo mới, cập nhật thông tin qua các phương tiện thông tin. Qua đó nắm bắt kịp thời các quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và của ngành, thấy được sự phát triển nhanh chóng của xã hội, để từ đó thấy được vai trò, trách nhiệm của mình trong công tác giáo dục hiện nay. 3.3.Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm giáo dục đạo đức cho học sinh. 3.3.1. Giáo viên chủ nhiệm phải gần gũi, quan tâm, theo dõi, quản lí chặt chẽ học sinh: - Giáo viên chủ nhiệm phải thương yêu học sinh, tìm hiểu và nắm bắt hoàn cảnh, tâm sinh lí của học sinh, biết được sự quan tâm của gia đình đối với từng học sinh. - Giáo viên chủ nhiệm nên dành thời gian để trò chuyện tâm sự cùng với học sinh để các em cảm thấy thân thiện, tự tin hơn. + Đối với những học sinh hay nghịch, giáo viên nhắc nhở khuyên bảo các em. + Đối với học sinh sai lệch đạo đức do tâm lí lưa tuổi thay đổi, giáo viên nên trò chuyện với các em để tư vấn thêm cho các em, giúp các em nhận ra sai trái, có những suy nghĩ đúng - Phối hợp với ban cán sự lớp, giáo viên bộ môn và giáo viên tổng phụ trách theo dõi học sinh qua từng tiết học, buổi học và các hoạt động, đặc biệt là giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm có thể gặp riêng từng giáo viên để trao đổi hoặc thông qua các buổi họp tổ chuyên môn hàng tuần, thông báo về tình hình của học sinh lớp mình và đồng thời lắng nghe ý kiến phản ánh của giáo viên bộ môn về học sinh lớp mình và nhờ giáo viên bộ môn nhắc nhỡ, rèn luyện thêm, không nên bao che, bênh vực những vi phạm của học sinh. 10 - Giáo viên chủ nhiệm phân công một số em có đạo đức tốt theo dõi, giúp đỡ những em vi phạm. 3.3.2. Thường xuyên liên hệ với gia đình học sinh: Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên liên hệ với gia đình học sinh để trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập, rèn luyện của học sinh. Đặc biệt khi học sinh có những hành vi vi phạm, giáo viên kịp thời thông báo để phụ huynh biết. Khi trao đổi với phụ huynh, giáo viên không nên dùng những lời lẽ như chê bai, trách móc con em của họ, mà nên dùng những lời lẽ như nhờ họ nhắc nhỡ thêm , làm như vậy phụ huynh sẽ cảm thấy giáo viên rất lo lắng và quan tâm đến con em mình, từ đó họ sẽ chung tay cùng giáo dục. 3.3.3.Uốn nắn, xử lí kịp thời những hành vi vi phạm của học sinh: Khi phát hiện những hành vi sai trái cần xử lí kịp thời để ngăn chặn học sinh tiếp tục vi phạm. - Đối với những em vi phạm mang tính bột phát: giáo viên nên cho học sinh tự nhận khuyết điểm và nêu hướng khắc phục. - Đối với học sinh vi phạm nặng, mang tính thường xuyên: giáo viên chủ nhiệm phối hợp với giáo viên Tổng phụ trách để có biện pháp xử lí như lập biên bản, hạ hạnh kiểm, phối hợp với nhà trường mời phụ huynh đến để kí cam kết cùng giáo dục. 3.3.4. Đánh giá xếp loại hạnh kiểm hàng tuần hàng tháng và biểu dương học sinh có những việc làm tốt - Yêu cầu giáo viên tổ chức đánh giá kết quả rèn luyện của HS vào tiết sinh hoạt cuối tuần. - Hình thức: Cho học sinh tự đánh giá và xếp loại vào phiếu cá nhân, sau đó giáo viên công khai kết quả trước lớp. - Đối với những học sinh chưa tốt: giáo viên không nên phê bình học sinh trước lớp, mà gặp riêng từng em để nhắc nhở - Kịp thời biểu dương những học sinh có những việc làm tốt để làm gương cho học sinh khác noi theo 3.3.5. Tổ chức các trò chơi nhỏ cho học sinh tham gia vào tiết sinh hoạt thứ sáu hàng tuần nhằm taọ sự đoàn kết, thân thiện giữa các em học sinh, tránh sự phân biệt giữa học sinh nam và học sinh nữ: Khi tổ chức các trò chơi, giáo viên nên phân công những em hay nghịch làm quản trò điều khiển, làm như vậy các em sẽ cảm thấy mình cũng được thầy cô và bạn bè tin tưởng, từ đó các em sẽ có chí hướng phấn đấu hơn. 3.4. Chỉ đạo nâng cao chất lượng giảng dạy môn Đạo đức. Môn Đạo đức ở cấp Tiểu học nhằm giúp học sinh : - Có hiểu biết ban đầu về một số chuẩn mực hành vi đạo đức và chuẩn mực hành vi mang tính pháp luật phù hợp với lứa tuổi trong quan hệ của các em với bản thân; với người khác; với công việc; với cộng đồng, đất nước, nhân loại; với môi trường tự nhiên và ý nghĩa của việc thực hiện theo các chuẩn mực đó. - Bước đầu hình thành kĩ năng nhận xét, đánh giá hành vi của bản thân và những người xung quanh theo chuẩn mực đã học; kĩ năng lựa chọn và thực hiện các hành vi ứng xử phù hợp chuẩn mực trong các quan hệ và tình huống đơn giản, cụ thể của cuộc sống. 11 - Bước đầu hình thành thái độ tự trọng, tự tin vào khả năng của bản thân, có trách nhiệm với hành động của mình; yêu thương, tôn trọng con người; mong muốn đem lại niềm vui, hạnh phúc cho mọi người ; yêu cái thiện, cái đúng, cái tốt; không đồng tình với cái ác, cái sai, cái xấu. Chính vì thế việc chỉ đạo giáo viên nâng cao chất lượng giảng dạy môn Đạo đức chính là góp phần quan trọng trong việc nâng cao phẩm chất đạo đức cho học sinh. Để làm tốt điều đó, cần tập chung chỉ đạo làm tốt một số việc sau: - Thực hiện nghiêm túc nội dung chương trình sách giáo khoa môn đạo đức ở từng khối lớp. Thông qua các bài học đạo đức hình thành cho các em những chuẩn mực ban đầu về đạo đức. Từ đó các em có thể thực hành thông qua hoạt động giao tiếp, sinh hoạt hàng ngày. - Giáo viên phải soạn bài trước khi lên lớp 3 ngày, ký duyệt đúng lịch sinh hoạt chuyên môn. Bài soạn phải chi tiết thể hiện rõ mục đích yêu cầu của bài. Phải nêu rõ được công việc của thầy - trò trên lớp, thể hiện được đơn vị kiến thức phù hợp với yêu cầu của chương trình, của từng bài. Nghiên cứu nội dung bài giảng trước khi lên lớp. Xác định rõ mục đích yêu cầu, kiến thức trọng tâm từng bài, từng phần. Qui định trên lớp: Giáo viên phải dạy đảm bảo đúng chương trình được lên theo phân phối, đủ thời gian trong 1 tiết tránh cắt xén thời gian để dạy các môn khác, vận dụng linh hoạt các bước lên lớp. - Xây dựng cho các em ý thức học tập đầy đủ, đúng giờ, khi nghỉ học phải viết giấy xin phép. - Do tư duy của học sinh tiểu học là tư duy trực quan hình ảnh. Vì vậy để giờ dạy Đạo đức thành công tôi yêu cầu giáo viên phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng dạy học cho mỗi tiết dạy. Giáo viên phải nghiên cứu tự làm đồ những dùng dạy học đơn giản, bên cạnh dó nhà trường cũng phải coi trọng việc đầu tư mua sắm trang thiết bị dạy học như tranh ảnh minh hoạ cho các giờ dạy. - Đầu năm học, các tổ chuyên môn tập trung xây dựng các tiết dạy mẫu, qua giờ dạy mẫu này nhằm rút kinh nghiệm để thống nhất được phương pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Đạo đức phù hợp, để từ đó giáo viên vận dụng vào việc giảng dạy trên lớp sao cho hiệu quả nhất. - Yêu cầu giáo viên phải tham khảo tìm đọc thêm truyện, sách báo, các thông tin về sách giáo khoa hoặc có thể sưu tầm những câu chuyện về những gương tốt, việc tốt, việc thật kể cho học sinh nghe để qua đó cung cấp thêm những hiểu biết bên ngoài cuộc sống và giáo dục cho các em theo nội dung, chủ đề của bài học. Tuy nhiên để việc thực hiện của giáo viên có hiệu quả thì người cán bộ quản lý phải xây dựng lịch kiểm tra, nội dung kiểm tra cụ thể, có thể kiểm tra thường xuyên, đột xuất. Căn cứ vào mục tiêu, kế hoạch, phân phối chương trình xem giáo viên có thực hiện đúng không. Từ đó xây dựng nề nếp cho giáo viên có tính kỷ luật thực hiện dạy đúng đủ bài, giờ dạy có hiệu quả cao. 3.5. Chỉ đạo giảng dạy bộ tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh” từ khối 2 đến khối 5. Năm học 2018 – 2019, thực hiện công văn số 142 /KH-PGDĐT, ngày 22 tháng 8 năm 2018 của Phòng GD&ĐT huyện Hậu Lộc về việc tiếp tục triển khai sử dụng Bộ tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho 12 học sinh” từ lớp 2 đến lớp 9 trong giảng dạy ở các nhà trường phổ thông. Việc chỉ đạo giáo viên giảng dạy bộ tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh” trong nhà trường tốt chính là đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh. Để làm tốt điều đó, với cương vị là phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn trong nhà trường, tôi đã tập chung thực hiện một số công việc sau: - Quán triệt tinh thần chỉ đạo của các cấp, căn cứ tình hình thực tế nhà trường, tôi nghiên cứu xây dựng kế hoạch và tổ chức tập huấn cho toàn thể cán bộ giáo viên. Trong quá trình tập huấn cũng như chỉ đạo giáo viên giảng dạy bộ tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh” tôi quán triệt giáo viên nắm vững và thực hiện nghiêm túc các nội dung cụ thể như sau: * Về mục đích giảng dạy bộ tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh” từ lớp 2 đến lớp 5 là: + Nhằm góp phần nâng cao nhận thức, bồi dưỡng tình cảm của học sinh đối với Bác Hồ kính yêu. Qua đó giáo dục đạo đức, tình yêu quê hương, đất nước; xây dựng khát vọng, hoài bão cho thế hệ trẻ; quan tâm thực hiện di huấn của Người: "Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em". + Thông qua việc giảng dạy Bộ tài liệu "Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh" từ lớp 2 đến lớp 5 nhằm góp phần giáo dục cho học sinh những hiểu biết cơ bản về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh, góp phần tạo nên sự gắn bó nội dung học tập với thực tiễn cuộc sống và phù hợp với mục tiêu chung của giáo dục. * Về yêu cầu trong quá trình giảng dạy bộ tài liệu "Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh" từ lớp 2 đến lớp 5 phải: - Giáo dục cho học sinh những hiểu biết cơ bản về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh; nội dung tích hợp đảm bảo tự nhiên, nhẹ nhàng không gây quá tải cho học sinh. - Tùy theo điều kiện của từng lớp, tùy theo đối tượng học sinh, giáo viên tổ chức giờ học, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp sao cho hợp lí, vừa sức, đạt hiệu quả giáo dục cao. * Về nguyên tắc thực hiện. Khi sử dụng tài liệu “Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống dành cho học sinh”, thực hiện tích hợp giáo dục phải bảo đảm một số nguyên tắc sau: - Nội dung tích hợp giáo dục phải được thực hiện trong kế hoạch dạy học, giáo dục của nhà trường, nội dung giáo dục phải đảm bảo tự nhiên, nhẹ nhàng tránh gây nặng nề, giáo dục cho học sinh những hiểu biết cơ bản về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. - Mục tiêu tích hợp giáo dục phải phù hợp với mục tiêu giáo dục của cấp tiểu học nói chung và từng lớp nói riêng, góp phần thực hiện mục tiêu của giáo dục phổ thông nói chung. 13 - Nội dung, mục tiêu tích hợp giáo dục phải phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi học sinh tiểu học, được triển khai theo hướng tích hợp vào các môn học và các hoạt động giáo dục chính khóa, ngoại khóa; phù hợp với đặc trưng của môn học và hoạt động giáo dục, không làm thay đổi mục tiêu và nội dung của môn học, bài học; đảm bảo tự nhiên, nhẹ nhàng, tránh gây nặng nề; góp phần tạo nên sự gắn bó giữa nội dung học tập với thực tiễn cuộc sống. - Việc lồng ghép tích hợp phải được thể hiện rõ trong kế hoạch bài học, tiến trình giảng dạy của tiết học. * Về mức độ tích hợp: Tùy theo nội dung, đặc điểm và khả năng thực hiện việc tích hợp giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh của mỗi bài học trong môn học để lựa chọn mức độ tích hợp thích hợp. Có thể tích hợp theo các mức độ như: toàn phần (đối với các bài học có nội dung trùng khớp hoàn toàn với nội dung giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh); bộ phận (đối với các bài học chỉ có một phần nội dung phù hợp với nội dung giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh), liên hệ (đối với các bài học mà nội dung có yếu tố gần gũi, có thể liên hệ với nội dung giáo dục tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh). - Sau khi tập huấn đầy đủ các nội dung đến toàn thể giáo viên, tôi yêu cầu các tổ khối chuyên môn căn cứ kế hoạch của nhà trường xây dựng kế hoạch dạy học của tổ, khối. Trong các buổi sinh hoạt chuyên môn tổ chức cho tổ viên nghiên cứu tài liệu, xác định địa chỉ và nội dung tích hợp, lựa chọn phương pháp và hình thức dạy học phù hợp. Kế hoạch của các tổ khối cần xây dựng thật cụ thể, thể hiện rõ các nội dung, môn, bài, các hoạt động tích hợp, thời lượng.....theo từng khối lớp và gửi kế hoạch về nhà trường phê duyệt. - Trong quá trình tổ chức thực hiện, Ban giám hiệu nhà trường cũng như các đồng chí tổ khối trưởng phải tăng cường kiểm tra và đôn đốc giáo viên thực hiện, thường xuyên tổ chức đánh giá rút kinh nghiệm trong quá trình sinh hoạt chuyên môn ở tổ, khối. 3.6. Phát huy vai trò xung kích sáng tạo của tổ chức đội Thiếu niên và Đoàn Thanh niên: Để phát huy được vai trò xung kích, sáng tạo của tổ chức Đoàn – Đội thì ngay từ đầu năm học phải kiện toàn tổ chức Đoàn - Đội trong nhà trường, chỉ đạo Đoàn - Đội theo dõi sát sao các hoạt động thực hiện nề nếp. Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm cùng nắm bắt với học sinh chưa thực hiện tốt quy định để kịp thời uốn nắn. Thường xuyên tổ chức các hoạt động vui chơi, hội thảo, hội thi, giao lưu... thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, giúp các em thoải mái nâng cao ý thức tập thể, kiến thức xã hội và có ước mơ hoài bão cao đẹp, góp phần hoàn thiện quá trình giáo dục đạo đức, hướng các em tới thói quen tốt, cách ứng xử có văn hoá. Rèn luyện được kỹ năng thực hành bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động thực tiễn. Thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp các hành vi đạo đức được hình thành và củng cố. Theo dõi sát sao các đợt thi đua, động viên khen thưởng kịp thời theo các chủ đề, chủ điểm. Phê bình các cá nhân, tập thể mắc lỗi. 14 Tổ chức tốt các phong trào thăm hỏi, chăm sóc tượng đài liệt sĩ, bảo vệ môi trường... rèn luyện tính cần cù chịu khó, tinh thần tương thân tương ái, ham học hỏi, suy nghĩ độc lập, sáng tạo. 3.7. Phát huy hoạt động tự quản của học sinh. Bạn bè cùng lứa tuổi hình thành tự phát và tự giác, đối với bạn bè mà các em có thể bộc lộ những tính cách của mình do vậy cần chú ý việc xây dựng nền tảng đạo đức chân chính trên cơ sở tình bạn chân chính. Đó là sự chung thực, thông cảm, động viên giúp nhau cùng vươn lên cùng tiến bộ. Giúp các em có ý thức tự quản cao, thấy được cái đẹp, ái cao thượng của tình bạn giúp nhau cùng giành thành tích trong học tập và tu dưỡng. Song cũng phải để các em tránh xa những ngộ nhận biến tình bạn cao đẹp thành đồng bọn, nhóm bao che khuyết điểm cho nhau, tụ tập đàn đúm, rủ rê, lôi kéo vào các hội, hè, tệ nạn xã hội. Phát huy tốt vai trò của cán bộ lớp, chia tổ, nhóm tự quản, có bình bầu hạnh kiểm theo tuần, theo tháng. Tôn trọng ý kiến của cán bộ lớp, cán bộ đội, xây dựng cho các em mối đoàn kết, thân ái, giúp nhau trong học tập và tu dưỡng. Khuyến khích bạn nghèo vượt khó, có tinh thần đồng đội, tương trợ lẫn nhau. Giáo viên chủ nhiệm đầu tư thời gian, tuyển chọn và cố vấn cho đội ngũ cán bộ lớp, cán bộ đội, hướng dẫn các em hoạt động đội sao cho có hiệu quả. 3.8. Kết hợp nhà trường - gia đình - xã hội giáo dục đạo đức cho học sinh. Mỗi nhà trường đều cố gắng lớn trong việc hình thành phát triển nhân cách cho học sinh. Song đây là một vấn đề nhạy cảm của xã hội, một khó khăn không thể nhà trường giải quyết nổi mà đòi hỏi cả xã hội - gia đình cùng chung tay, chung sức với trường để chống lại tác động của mặt trái xã hội tới học sinh. Đối với nhà trường phải đổi mới cách giáo dục đạo đức cho các em, tránh kiểu quan liêu, giáo điều, sách vở mà cần chú ý đến thực tế và tính hiệu quả, tính mục đích, cụ thể của từng vấn đề. Duy trì tốt công tác phối kết hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội. Hàng năm phải kiện toàn Ban đại diện cha mẹ học sinh, Ban đại diện cha mẹ học sinh phải xây dựng kế hoạch hoạt động riêng về vấn đề theo dõi, phối hợp giáo dục đạo đức cho con em mình. Phát hiện kịp thời những sai lầm để uốn nắn có biện pháp phù hợp. Tại các buổi họp phụ huynh. Nhà trường thông báo tới các bậc phụ huynh nội quy, quy định về học tập, nề nếp của nhà trường tới các bậc phụ huynh đôn đốc học sinh thực hiện. Thông qua với gia đình về các chuẩn mực đạo đức mà học sinh phải đạt được ở từng lứa tuổi. Phụ huynh trao đổi với giáo viên về việc rèn luyện đạo đức của từng em. Với những học sinh có cá tính, giáo viên cần trao đổi cụ thể với gia đình nắm được đặc điểm tâm lý của từng em. Kết hợp với gia đình có các biện pháp cụ thể: có thể mềm dẻo nhưng thật kiên quyết với những em có hành vi không đúng. Nhà trường tuyên truyền cho các bậc cha mẹ học sinh cần quan tâm hơn nữa đến đời sống tình cảm của học sinh. Tạo cho các em có góc học tập: Có tủ sách, có một môi trường sống lành mạnh. Cha mẹ anh chị em có mối quan hệ thân thiết, quan tâm đến nhau từ đó có tác dụng tới việc hình thành nhân cách cho các em. 15 Hàng năm cho ký cam kết thực hiện giữa nhà trường - gia đình và cam kết không vi phạm pháp luật, không vi phạm các tệ nạn xã hội. Phối hợp với các tổ chức đoàn thể, các lực lượng xã hội để theo dõi học sinh ngoài giờ học. Có học sinh vi phạm phải phối hợp xét kỷ luật, đồng thời có kế hoạch theo dõi giúp đỡ học sinh đó tiến bộ. Học sinh tiểu học ở lứa tuổi sinh hoạt sao, đội nhi đồng. Ngoài hoạt động ở trờng các em còn tham gia những tổ chức đoàn thể các xóm. Đoàn thể trực tiếp quản lý các em là đoàn thanh niên. Nhà trường cần có mối liên hệ chặt chẽ với tổ chức này, tổ chức các hoạt động ngoại khoá mang ý nghĩa giáo dục như: sửa sang, vệ sinh tượng đài liệt sĩ, giúp đỡ ngời cô đơn không nơi nơng tựa, bà mẹ Việt Nam anh hùng, giúp đỡ gia đình thơng binh liệt sĩ ... Phối kết hợp với hội Cựu chiến binh mời các bác, các chú kể chuyện về các anh Bộ đội Cụ Hồ, những thiếu nhi dũng cảm, những tấm gương anh hùng của các chiến sĩ cách mạng. Phối kết hợp với Hội Phụ nữ tổ chức các hoạt động vui chơi, thể dục thể thao, văn nghệ. 3.9. Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức trong trường. Kiểm tra hoạt động dạy và học là một bộ phận cốt yếu, quan trọng trong quản lí trường học. Thông qua kiểm tra người quản lí nắm bắt được thông tin liên hệ nghịch một cách đầy đủ, khách quan, có hệ thống. Nhận biết được thực trạng dạy và học trong từng giai đoạn của giáo viên và học sinh. Từ đó có biện pháp chỉ đạo phù hợp. Do đó song song với việc triển khai, tổ chức thực hiện các biện pháp trên, Ban giám hiệu nhà trường đã tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục đạo đức trong trường. Thường xuyên kiểm tra hoạt động giáo dục đạo đức của giáo viên theo kế hoạch đã đề ra. Từ đó rút kinh nghiệm, tổng kết đánh giá thi đua khen thưởng ở mức độ khác nhau và lại mở màn cho một chu trình kế hoạch giáo dục đạo đức mới hoàn thiện hơn, phù hợp hơn với tình hình cụ thể của trường, khắc phục được những bất cập, những chỗ chưa hợp lý. Để kế hoạch tiếp nối hay hơn kế hoạch trước và nhờ đó công tác giáo dục đạo đức lối sống, lý tưởng cho học sinh ngày một nâng cao góp phần tích cực vào sự nghiệp giáo dục nhân cách phát triển toàn diện, hài hoà, đáp ứng yêu cầu mới của xã hội. 4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm: Từ việc nghiên cứu lí luận và thực tiễn hoạt động giáo dục đạo đức trong nhà trường, với việc áp dụng các biện pháp trên trong quá trình chỉ đạo trong thời gian qua, đã thu được một số kết quả sau: - Bản thân cũng như các đồng chí cán bộ giáo viên nhà trường đã được nâng cao nhận thức trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh, từ đó có trách nhiệm hơn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức trong nhà trường. - Học sinh nhà trường đã nâng cao ý thức tu dưỡng đạo đức, hành vi đạo đức của các em đã có nhiều tiến bộ, học sinh ngoan ngoãn, kính thầy yêu bạn, vâng lời ông bà cha mẹ, thầy cô, hình thành được các nề nếp học tập, vui chơi, các em thi đua nói lời hay, làm việc tốt, hiện tượng bỏ học vô lý do, vô lễ không còn, hiện tượng các em có những lời lẽ thiếu thiện cảm khi tiếp xúc với bè bạn như nói tục, chửi thề đã giảm hẳn. 16 Kết quả đánh giá xếp loại môn đạo đức và phẩm chất đạo đức học kỳ I năm học 2018 – 2019 cụ thể như sau: * Kết quả xếp loại đạo đức học kỳ I - Năm học 2018 - 2019: Kết quả Khối STT Sĩ số Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành Ghi chú lớp SL TL SL TL SL TL 1 I 119 83 69.7 36 30.3 0 3KT 2 II 108 67 62.0 41 38.0 0 7KT 3 III 99 62 62.6 37 37.4 0 3KT 4 IV 99 62 62.6 37 37.4 0 2KT 5 V 86 52 60.5 34 39.5 0 Toàn trường 511 326 63.8 185 36.2 0 15KT * Kết quả xếp loại phẩm chất đạo đức học kỳ 1 - Nnăm học 2018 2019: Phẩm chất Chăm học chăm làm Chia ra: - Tốt - Đạt - Cần cố gắng Tự tin trách nhiệm Chia ra: - Tốt - Đạt - Cần cố gắng Trung thực, kỷ luật Chia ra: - Tốt - Đạt - Cần cố gắng Tổng số Khối 1 Khối 2 Khối 3 Khối 4 Khối 5 SL TL SL TL SL TL SL TL SL TL SL TL 511 307 60.1 204 39.9 0 511 307 60.1 204 39.9 0 511 333 65.2 178 34.8 0 511 Đoàn kết, yêu thương Chia ra: - Tốt 325 63.6 - Đạt 186 36.4 - Cần cố gắng 0 119 108 84 70.5 35 29.5 0 119 84 70.5 35 29.5 0 119 84 70.5 35 29.5 0 119 84 70.5 35 29.5 0 48 44.0 60 56.0 0 108 51 59.3 57 40.7 0 108 54 50.0 54 50.0 0 108 58 53.7 50 46.3 0 99 99 86 63 63.6 58 58.6 54 62.8 36 36.4 41 41.4 32 37.2 0 0 0 99 99 86 63 63.6 60 60.6 49 56.9 36 36.4 39 39.4 37 43.1 0 0 0 99 99 86 70 70.7 60 60.6 65 75.3 29 29.3 39 39.4 21 24.7 0 0 0 99 99 86 72 72.7 61 61.6 50 58.1 27 27.3 38 38.4 36 41.9 0 0 0 17 III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ ***************@**************** 1. Kết luận: Công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường tiểu học hiện nay là một nhiệm vụ hết sức cần thiết và cấp bách, đang được Đảng, nhà nước và toàn xã hội quan tâm. Việc giáo dục đạo đức tốt sẽ góp phần tạo ra những con người có nhân cách phẩm chất đạo đức tốt và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Bởi vậy ngời cán bộ quản lý phải có nhận thức đúng đắn về vị trí vai trò, nhiệm vụ của công tác giáo dục đạo đức, tăng cường công tác chỉ đạo giáo dục trong nhà trường để hoàn thành tốt mục tiêu, nhiệm vụ mà Đảng và nhà nước đặt ra cho ngành giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Qua quá trình nghiên cứu các biện pháp chỉ đạo nâng cao cất lượng giáo dục đạo đức trong trường Tiểu học Hưng Lộc 2, tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm sau: - Để nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức nói riêng, chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường nói chung, thì yếu tố nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên là yếu tố hành đầu trong mọi công việc. Do đó muốn nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường thì người cán bộ quản lí cần phải nhận thức đúng đắn về vị trí vai trò, nhiệm vụ của công tác giáo dục đạo đức và thường xuyên coi trọng nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên. - Trong công tác chỉ đạo giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường, người cán bộ quản lí phải xác định cho mình một trách nhiệm lớn lao và phải biết sáng tạo, linh hoạt các biện pháp quản lí có tính khả thi; phải biết kết hợp nhiều biện pháp, tiến hành một cách thường xuyên, liên tục, lâu dài mới đạt được mục tiêu kế hoạch đã đề ra. - Mỗi thầy cô phải là một tấm gương sáng và chuẩn mực đạo đức, để học sinh học tập và noi theo. Vì vậy mỗi cán bộ quản lý, giáo viên phải thường xuyên tu dưỡng đạo đức, chú ý tới cử chỉ, lời nói và cách ăn mặc của mình để học sinh bắt chước làm theo. - Nhà trường thường xuyên tổ chức các hoạt động tập thể rộng lớn để học sinh thực hành đạo đức. Nhà trường kết hợp tổ chức kỷ niệm các ngày lễ với các 18