Tài liệu Skkn một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên ở trường tiểu học thanh xuân, huyện quan hóa, tỉnh thanh hóa

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUAN HOÁ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC THANH XUÂN, HUYỆN QUAN HÓA, TỈNH THANH HÓA. Người thực hiện: Hoàng Kiên Cường Chức vụ: Hiệu trưởng Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Thanh Xuân SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý THANH HOÁ, NĂM 2017 MỤC LỤC 1. MỞ ĐẦU.......................................................................................................... 1 1.1. Lí do chọn đề tài............................................................................................ 1 1.2. Mục đích nghiên cứu..................................................................................... 1 1.3. Đối tượng nghiên cứu.....................................................................................1 1.4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................1 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm....................................................................1 2.1. Cơ sở lý luận..................................................................................................1 2.2. Thực trạng kỹ năng dạy học của giáo viên trường Tiểu học Thanh Xuân, huyện Quan Hóa.......................................................................................2 2.2.1. Thực trạng về giáo viên văn hóa.................................................................2 2.2.2. Thực trạng về kỹ năng dạy học của giáo viên trong nhà trường.................2 2.2.3. Thực trạng công tác bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên trong nhà trường....................................................................................................................3 2.2.4. Thực trạng quản lý bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho GV............................4 2.2.5. Những ưu điểm, hạn chế trong công tác quản lý việc bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên............................................................................................5 2.2.6. Nguyên nhân của những yếu kém...............................................................6 2.3. Các giải pháp đã thực hiện..........................................................................6 2.3.1. Các giải pháp ..............................................................................................6 2.3.2. Tổ chức thực hiện các giải pháp..................................................................8 2.4. Kết quả nghiên cứu....................................................................................11 3. Kết luận và kiến nghị....................................................................................11 3.1. Kết luận.......................................................................................................12 3.2. Kiến nghị, đề xuất.......................................................................................12 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lí do chọn đề tài Đảng và Nhà nước ta luôn chú trọng đến sự nghiệp giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu. Nghị quyết hội nghị Ban chấp hành Trung ương 2 khóa VIII đã khẳng định: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và được xã hội tôn vinh" [1]. Nghị quyết đại hội X của Đảng cũng đã nêu: “Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Đổi mới toàn diện giáo dục đào tạo. Chấn hưng nền giáo dục Việt Nam làm cho giáo dục cùng khoa học công nghệ thực sự là quốc sách hàng đầu" [2]. Trong hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam, giáo dục Tiểu học có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự vận động và phát triển của toàn hệ thống. Thực tế chất lượng giáo dục trong những năm gần đây đạt được những thành tựu nhất định, song chất lượng và hiệu quả còn thấp ở các vùng miền có điều kiện kinh tế khó khăn. Đặc biệt việc đào tạo, huấn luyện đội ngũ giáo viên đang còn bất cập, dẫn đến trình độ của giáo viên tiểu học không đồng đều. Thanh Xuân là một xã khó khăn của huyện Quan Hóa, dân cư sống thưa thớt, trình độ dân trí thấp, phát triển kinh tế, văn hóa giáo dục của xã gặp nhiều trở ngại dẫn đến hiệu quả phát triển kinh tế và giáo dục còn thấp. Đội ngũ giáo viên tiểu học không đồng đều về trình độ chính trị, chênh lệch về trình độ chuyên môn. Quản lý hoạt động bồi dưỡng nâng cao trình độ cho giáo viên của hiệu trưởng đang chỉ là hình thức chưa phù hợp với giáo dục ở địa phương. Chính vì vậy làm công tác quản lý trường tiểu học phải tìm ra những biện pháp quản lý nhằm bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng dạy cho đội ngũ giáo viên là một trong những vấn đề cấp bách có ý nghĩa quyết định tạo sự chuyển biến chất lượng giáo dục hiện nay. Từ những lí do phân tích ở trên tôi chọn đề tài nghiên cứu: “ Một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên ở trường Tiểu học Thanh Xuân, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa”. 1.2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu đề tài này nhằm góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của đội ngũ giáo viên trong trường tiểu học Thanh Xuân, huyện Quan Hóa. 1.3. Đối tượng nghiên cứu Đề tài nghiên cứu, tổng kết về vấn đề: Thực trạng chất lượng giảng dạy hiện nay và đề xuất các giải pháp bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên trường tiểu học Thanh Xuân, huyện Quan Hóa. 1.4. Phương pháp nghiên cứu - PP nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết; - PP điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin; - PP thống kê, xử lý số liệu. 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm 1 2.1. Cơ sở lý luận Công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên có tầm quan trọng chiến lược, quyết định chất lượng giáo dục trong nhà trường. Vì vậy, đòi hỏi người quản lý phải thường xuyên chú ý đến việc bồi dưỡng nâng cao cả về trình độ lý luận chính trị cũng như trình độ nghiệp vụ chuyên môn cho giáo viên. 2.2. Thực trạng kỹ năng dạy học của giáo viên trường Tiểu học Thanh Xuân, huyện Quan Hóa 2.2.1. Thực trạng về giáo viên văn hóa Năm học GV VH 2014 - 2015 2015 - 2016 19 19 Tổng số lớp 21 20 Trình độ dào tạo Trên Đạt Dưới chuẩn chuẩn chuẩn 16 3 16 3 GV giỏi các cấp Trườn Tỉnh Huyện g 0 3 6 0 0 9 2.2.2. Thực trạng về kỹ năng dạy học của giáo viên trong nhà trường - Việc lập kế hoạch dạy học, soạn bài của giáo viên: Trong quá trình công tác kết hợp với đưa phiếu điều tra thực trạng của giáo viên và kết quả đạt được như sau: STT NỘI DUNG YÊU CẦU 1 Xây dựng kế hoạch giảng dạy cả năm phù hợp với đặc điểm của nhà trường và lớp được phân công giảng dạy Lập kế hoạch tháng dựa trên kế hoạch năm học Lập kế hoạch dạy học tuần thể hiện lịch dạy các tiết học Bài soạn đúng phân phối chương trình, xác định mục tiêu, nội dung và phương pháp phù hợp với nội dung và yêu cầu bài học theo chương trình sách giáo khoa mới Bài soạn nhằm giải quyết tốt các vấn đề kiến thức trọng tâm và kỹ năng cần thiết. Dự kiến các hoạt động của thầy và trò, thời gian dạy trên lớp Lựa chọn phương pháp giảng dạy phù hợp với từng loại bài, môn học, đối tượng học sinh Sưu tầm, khai thác, chuẩn bị phương tiện, đồ dùng dạy học cần thiết Lựa chọn được các yếu tố tự nhiên và môi trường xã hội để tổ chức các hình thức dạy học 2 3 4 5 6 7 8 9 THỰC TẾ DIỄN RA (%) Tốt T.bìn h 78,9 21,1 89,4 10,6 89,4 10,6 73,68 26,32 63,16 36,84 57,9 31,6 10,5 31,6 57,9 10,5 21 36,9 42,1 52,63 31,57 15,8 Yếu 2 Như vậy việc lập kế hoach dạy học, soạn bài trên lớp của một số giáo viên vẫn còn lúng túng, chưa nhận thức hết tấm quan trọng của việc đó. - Việc thực hiện các giờ dạy trên lớp của giáo viên THỰC TẾ DIỄN RA STT NỘI DUNG YÊU CẦU 1 Tốt Trung bình Thực hiện nề nếp, quy chế chuyên môn và phân phối chương trình 89,47 10,53 2 Truyền đạt đủ nội dung, kiến thức cơ bản, chính xác, khoa học và trọng tâm đến học sinh 68,42 31,58 3 Lựa chọn và sử dụng hợp lý các phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính sáng tạo, chủ động trong việc học tập của học sinh 73,68 26,32 4 Xử lý các tình huống dạy học trên lớp 57,89 31,58 10,53 5 Tác động sát đối tượng, thu thập thông tin, điều chỉnh hoạt động dạy học phù hợp với từng đối tượng, rèn kỹ năng cho học sinh 57,89 31,58 10,53 6 Sử dụng phương tiện, đồ dùng dạy học 57,89 31,58 10,53 7 Khả năng diễn đạt, trình bày để thu hút sự chú ý hứng thú học tập của học sinh 63,16 36,84 Yếu Mặc dù được bồi dưỡng dạy học theo chương trình sách giáo khoa, giáo viên đã có nhiều cố gắng trong việc đổi mới phương pháp dạy học nhưng kết quả thực hiện giờ dạy trên lớp vẫn còn hạn chế. Việc đánh giá kết quả học tập của giáo viên cũng chưa chuẩn, chưa chính xác, giáo viên đang còn yếu trong việc đặt câu hỏi, ra đề, tổ chức kiểm tra, trả bài kiểm tra, nhận xét đánh giá, phê học bạ, phê vào sổ theo dõi về quá trình và kết quả học tập của học sinh. 2.2.3. Thực trạng công tác bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên trong nhà trường. Nhà trường có 3 cán bộ quản lý, các đồng chí có tinh thần trách nhiệm, nghiêm túc thực hiện các chế độ chính sách và quy định của Nhà nước, của ngành. Có khả năng tổ chức tốt các hoạt động giáo dục trong trường, động viên giáo viên học tập bồi dưỡng để nâng chuẩn,… Có kế hoạch kiểm tra đều đặn các hoạt động của trường và kiểm tra đánh giá giáo viên. - Tình hình thực hiện kế hoạch nội dung bồi dưỡng 3 Nhà trường đã tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên các nội dung sau: Bồi dưỡng theo chuyên đề, bồi dưỡng chương trình và phương pháp dạy học, bồi dưỡng các kỹ năng sư phạm, bồi dưỡng kiến thức các môn học theo CT-SGK và các lĩnh vực kinh tế xã hội, bồi dưỡng định kỳ, qua dự giờ thao giảng, tự học tự bồi dưỡng. - Việc bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho GV của tổ chuyên môn. Thực tế hoạt động của tổ chuyên môn còn nặng nề về hành chính như thực hiện các hồ sơ sổ sách của tổ, chế độ kiểm tra ký duyệt hồ sơ, giáo án của thành viên trong tổ… Nội dung sinh hoạt của tổ chưa được phong phú, các tổ trưởng chưa đầu tư thỏa đáng cho nội dung sinh hoạt chuyên đề, trao đổi kinh nghiệm dạy học nhằm bồi dưỡng cho mỗi thành viên trong tổ. Tổ trưởng chưa phát huy được vai trò quản lý của mình, chỉ phổ biến, phân công chưa quan tâm đến kiểm tra hoặc kiểm tra cho có để đối phó với thi đua. - Công tác bồi dưỡng tin học, ngoại ngữ, tiếng dân tộc Bồi dưỡng tin học cho giáo viên còn rất ít hiện nay cả trường có 4 đồng chí được bồi dưỡng tin học chương trình 100 tiết của sở giáo dục tổ chức. Bồi dưỡng tiếng dân tộc chưa có giáo viên nào được tham gia các chuyên đề bồi dưỡng. - Công tác quản lý việc tự bồi dưỡng kỹ năng dạy học Nhà trường cũng đã xây dựng kế hoạch, tổ chức phong trào tự học, tự bồi dưỡng, cố gắng tạo điều kiện tốt về thời gian và cung cấp một số tài liệu cần thiết. Nhưng vẫn chưa có cơ chế, chế tài cụ thể trong nhà trường đối với giáo viên, bởi tính tự giác của giáo viên chưa cao nên việc quản lý, chỉ đạo kiểm tra, đánh giá kết quả tự học, tự bồi dưỡng của họ còn nhiều hạn chế, kém hiệu quả. 2.2.4. Thực trạng quản lý bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho GV - Săp xếp đội ngũ: Nhà trường cố gắng bố trí giáo viên dạy các lớp phù hợp với năng lực trình độ của giáo viên. Do điều kiện nhà trường có nhiều điểm lẻ, khó khăn cho việc sắp xếp, phân công nhiệm vụ nên việc bố trí đội ngũ giảng dạy chưa hợp lý, ảnh hưởng phần nào đến chất lượng học sinh. - Đánh giá của CBQL về trình độ năng lực giảng dạy của GV Việc thực hiện quy chế chuyên môn như nề nếp lao động, giờ giấc lên lớp, nội dung chương trình được giáo viên thực hiện nghiêm túc. Việc lập kế hoạch dạy học, soạn bài chuẩn bị lên lớp chưa được chuẩn bị chu đáo về thời gian, hoạt động của thầy và trò, chưa hoặc không chuẩn bị tốt đồ dùng giảng dạy và còn lúng túng trong việc lựa chọn phương pháp phù hợp với các môn học. Đối với các giờ lên lớp giáo viên chưa phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh còn truyền thụ kiến thức một chiều, học sinh làm 4 việc theo nhóm kết quả chưa cao, chưa đánh giá được kết quả học tập của bản thân, ít sử dụng đồ dùng học tập. Việc tự học, tự bồi dưỡng và các hoạt động snh hoạt chuyên môn, hội thảo chuyên đề,… chưa được tác động tích cực. 2.2.5. Những ưu điểm, hạn chế trong công tác quản lý việc bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên. - Về ưu điểm Cán bộ quản lý và giáo viên đều có nhận thức đúng đắn về sự cần thiết của việc bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho đội ngũ giáo viên, xem đây là một trong những nhân tố quyết định nâng cao chất lượng giáo dục của đơn vị. Điều này được thể hiện rõ nhất khi hiệu trưởng phân quyền cho phó hiệu trưởng và tổ chuyên môn điều hành hoạt động có hiệu quả. Các tổ chuyên môn ít nhiều đã có những cố gắng trong việc thực hiện quy chế như xây dựng kế hoạch dạy học trong tuần, kiểm tra hồ sơ sổ sách, giáo án, tổ chức thao giảng, dự giờ, bồi dưỡng học sinh khá giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém, thi giáo viên giỏi các cấp, kiểm tra, đánh giá, chữa bài, xếp loại học sinh… nhằm nâng cao kỹ năng dạy học cho giáo viên. - Về hạn chế Thứ nhất, hạn chế trong việc xây dựng kế hoạch và tổ chức hoạt động bồi dưỡng: + Việc xây dựng kế hoạch bồi dưỡng của cán bộ quản lý chưa sát với điều kiện thực tế, chưa đáp ứng nhu cầu nguyện vọng của giáo viên, chưa tạo điều kiện về thời gian để giáo viên tự học. + Chưa có kế hoạch cụ thể tổ chức cho giáo viên về phương pháp xây dựng kế hoạch tự học của cá nhân. Kế hoạch bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường chưa sát với nhu cầu bồi dưỡng của từng cá nhân, việc hướng dẫn cho giáo viên tự học, việc giải đáp thắc mắc chưa hiệu quả. Thứ hai, hạn chế trong chỉ đạo –kiểm tra: + Tổ chức sinh hoạt chuyên môn, tổ chức thao giảng, dự giờ các hoạt động chuyên môn khác, việc tổ chức này chưa giải quyết được chiều sâu mang tính dứt điểm ở từng chuyên đề, từng nội dung cụ thể mà còn mang tính dàn trải dẫn đến nặng về hình thức, thiếu chất lượng. + Việc bồi dưỡng hàng ngày của tập thể sư phạm, việc tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên còn chưa được thường xuyên, liên tục, hiệu quả còn hạn chế. Chưa tổ chức tổng kết, rút kinh nghiệm việc tự học, tự bồi dưỡng. GV ít có cơ hội để thế hiện kết quả tự bồi dưỡng của bản thân. + Việc hưỡng dẫn kiểm tra công tác tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên chưa chú trọng. 5 + Chưa thực sự quan tâm đến việc nhân điển hình tích cực, chưa có hình thức phong phú đổi mới nội dung hoạt động của tổ chuyên môn cũng như tổ cốt cán, nhóm tự học, tự bồi dưỡng. + Việc tổ chức kiểm tra uốn nắn, giúp đỡ giáo viên trong hoạt động tự học, tự bồi dưỡng còn chưa được quan tâm đúng mức, đôi khi còn thả lỏng. Chất lượng tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên chưa cao, việc tự học tự bồi dưỡng của họ còn mang tính: Cá nhân chủ nghĩa, vai trò của nhà quản lý, của tập thể còn mờ nhạt. Thứ ba, hạn chế trong việc tạo các điều kiện hoạt động: + Môi trường tự học, tự bồi dưỡng chưa thuận lợi, chưa được các cấp quản lý chú ý. Phong trào tự học trong nhà trường chưa thực sự đều khắp, chưa thực sự là cái không thể thiếu của giáo viên. + Kinh phí cho việc tổ chức các hoạt động bồi dưỡng còn hạn chế. Việc tổng kết, động viên, khen thưởng cũng còn hạn chế chưa tạo động lực thúc đẩy việc bồi dưỡng của giáo viên. Tài liệu phục vụ cho công tác bồi dưỡng và tự học của giáo viên còn thiếu nhiều, chưa đủ các tài liệu tham khảo, thời gian nghiên cứu nâng cao trình độ kiến thức cũng như tay nghề. 2.2.6 Nguyên nhân của những yếu kém - Công tác xây dựng và thực hiện kế hoạch bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường còn mang tính hình thức, chưa cụ thể. Chưa có biện pháp nhằm giúp giáo viên lựa chọn các nội dung và hình thức bồi dưỡng phù hợp với trình độ và năng lực của họ. - Nội dung chương trình và hình thức tổ chức bồi dưỡng chưa sát với nhu cầu bồi dưỡng, phương pháp bồi dưỡng chưa thực sự đổi mới. - Cơ sở vật chất thiếu thốn, chính sách đãi ngộ chưa hợp lý đối với công tác bồi dưỡng. Chưa có các biện pháp quản lý được quá trình tự học, tự nghiên cứu của giáo viên mà vẫn chông chờ vào ý thức tự giác của từng người. - Công tác kiểm tra và đánh giá của các cấp quản lý đối với công tác bồi dưỡng giáo viên chưa thực sự có hiệu quả. 2.3. Các giải pháp đã thực hiện 2.3.1. Các giải pháp Trong các hoạt động bồi dưỡng GVTH, việc xây dựng kế hoạch bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên là vấn đề quan trọng nhất mang tính định hướng cho mọi hoạt động. Do vậy để đạt được hiệu quả cao trong công tác bồi dưỡng giáo viên người cán bộ quản lý xây dựng kế hoạch bồi dưỡng: Căn cứ quan điểm chỉ đạo của Đảng về giáo dục và đào tạo, căn cứ vào yêu cầu của cuộc vận động do bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động: “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”, “Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo”. Căn cứ vào yêu cầu của chương trình sách 6 giáo khoa ở tiểu học. Căn cứ vào chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học. Do vậy cần thực hiện các giải pháp sau: - Giải pháp 1: Khảo sát tình hình giáo viên để phân loại thành các nhóm khác nhau nhằm định hướng các nội dung và hình thức bồi dưỡng cho mỗi nhóm. Có thể tổ chức việc khảo sát theo các cách tiếp cận sau: + Phân loại theo nội dung bồi dưỡng: kỹ năng lập kế hoạch dạy học, soạn giáo án, kỹ năng dạy học trên lớp, kỹ năng tổ chức các hình thức dạy học, kỹ năng sử dụng đồ dùng và phương tiện dạy học, kỹ năng kiểm tra đánh giá kết quả dạy học. + Phân loại theo đối tượng bồi dưỡng: Bồi dưỡng giáo viên mới ra trường, giáo viên lâu năm, giáo viên bồi dưỡng học sinh năng khiếu, luyện tập các CLB… + Phân loại theo tính chất và quy mô: bồi dưỡng giáo viên cốt cán, theo phân môn (Toán, Tiếng Việt…), bồi dưỡng tiếng dân tộc… + Phân loại theo kế hoạch thời gian: Bồi dưỡng ngắn hạn, bồi dưỡng dài hạn, bồi dưỡng theo chu kỳ, bồi dưỡng theo chuyên đề. - Giải pháp 2. Xác định mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng: Cần chỉ ra hoạt động bồi dưỡng nhằm vào đối tượng nào, bồi dưỡng để những người tham dự bồi dưỡng thu nhận được kỹ năng và có thái độ như thế nào. Nói cụ thể hơn là sau bồi dưỡng thì đạt mức độ như thế nào so với các chuẩn kỹ năng dạy học của giáo viên. - Giải pháp 3: Dự kiến nội dung, phương pháp và hình thức bồi dưỡng: + Nội dung bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên được phân định trên cơ sở chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học. Cần chú ý đến trình độ đào tạo, nhu cầu bồi dưỡng của từng cá nhân trên cơ sở có nội dung và phương pháp phù hợp với nhu cầu, lợi ích hứng thú của từng loại đối tượng giáo viên, có kế hoạch thu hút tất cả giáo viên vào các hình thức bồi dưỡng và tự bồi dưỡng. Phương pháp và hình thức bồi dưỡng là công cụ và phương tiện để đạt tới mục tiêu bồi dưỡng. Vì vậy hiệu trưởng cần phải biết cải tiến phương pháp và hình thức tổ chức bồi dưỡng nhằm đảm bảo sự kết hợp cân đối và hài hòa giữa yêu cầu trước mắt với yêu cầu lâu dài đối với công tác bồi dưỡng giáo viên. Người hiệu trưởng phải biết căn cứ vào tiêu chuẩn giáo viên trong trường, các chuẩn giáo viên tiểu học do Bộ Giáo dục & Đào tạo đã ban hành để xác định và luôn luôn cải tiến về nội dung, chương trình, phương pháp và hình thức bồi dưỡng. + Chuẩn bị các điều kiện vật chất, chế độc chính sách đối với hoạt động bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên. 7 Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học là điều kiện và phương tiện tất yếu để thực hiện hoạt động bồi dưỡng giáo viên. Không thể tổ chức hoạt động bồi dưỡng khi không có các điều kiện như: Kinh phí, tài liệu tham khảo, phòng học, thiết bị dạy học, điện, nước… Cần có các quy định về chế độ chính sách, khuyến khích về vật chất và tinh thần, chế độ thưởng phạt nghiêm minh đối với việc tự giác thực hiện việc bồi dưỡng của mỗi giáo viên nhằm tạo động lực để họ tích cực, tự giác tham gia vào hoạt động bồi dưỡng. + Tổ chức hoạt động bồi dưỡng Đây là việc thực hiện nội dung bồi dưỡng theo kế hoạch đã có nhằm thực hiện nội dung và chương trình bồi dưỡng cho giáo viên. Cần chú ý đến phương pháp bồi dưỡng để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. + Hoạt động tự bồi dưỡng của đội ngũ giáo viên đối với chất lượng và hiệu quả bồi dưỡng giáo viên Học và tự học là hai mặt có mối quan hệ hữu cơ đối với việc nâng cao chất lượng dạy học. Cũng như vậy bồi dưỡng và tự bồi dưỡng cũng luôn gắn kết với nhau để tạo chất lượng của hoạt động bồi dưỡng. Trong hoàn cảnh hiện nay khi mà các phương tiện thông tin phát triển mạnh mẽ, các ứng dụng và tiện ích của thông tin khi ngươi giáo viên có thể tự khai thác kiến thức “Cần phải biết” để phục vụ cho hoạt động giáo dục và dạy học của mình. Hơn nữa các yêu cầu của đổi mới giáo dục ảnh hưởng rất lớn đến công tác giảng dạy, giảng dạy người giáo viên cần phải tự bồi dưỡng để bổ sung kiến thức cho chính mình. Người hiệu trưởng cần phải có biện pháp khuyến khích giúp đỡ để giáo viên tự nghiên cứu nâng cao kiến thức, trình độ chuyên môn nghiệp vụ bản thân. + Công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng kỹ năng dạy học của giáo viên. Đánh giá kết quả bồi dưỡng là việc xây dựng các tiêu chí đánh giá tổng thể như: Kế hoạch đã hợp lý và khả thi đến mức độ nào, tổ chức có gì tốt và có gì còn khiếm khuyết, nội dung chương trình có đáp ứng được người đọc đến đâu, phương pháp, hình thức, thời gian và địa điểm đã phù hợp với điều kiện của nhà trường tổ chức và phù hợp với điều kiện của người học chưa… Để hoạt động bồi dưỡng giáo viên ngày càng có hiệu quả, người hiệu trưởng phải kiểm tra đánh giá kết quả bồi dưỡng sau mỗi đợt tổ chức. Hoạt động này giúp hiệu trưởng biết được những mặt tốt để phát huy, những lệch lạc để điều chỉnh và những sai phạm để có quyết định xử lý; mặt khác nó giúp cho chính giáo viên biết được hạn chế để cố gắng hơn. Từ các vấn đề đã nghiên cứu nêu trên, tôi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp để thực hiện ở trường tiểu học như sau: 2.3.2. Tổ chức thực hiện các giải pháp 8 Một là, nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về sự cần thiết của việc bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên: - Giúp cho cán bộ quản lý, giáo viên nhận thức sâu sắc về sự cần thiết của nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình sách giáo khoa tiểu học...hiện nay. Bên cạnh đó tránh được tư tưởng chủ quan của cán bộ quản lý và giáo viên nhất là giáo viên lâu năm, giúp cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên thấy được sự cần thiết của việc bồi dưỡng ý thức, thái độ tình cảm nghề nghiệp trong công cuộc đổi mới giáo dục để từ đó phát huy tính chủ động, tích cực tự nguyện, thống nhất khi thực hiện mục tiêu chung. - Thường xuyên thực hiện việc tuyên truyền, bồi dưỡng nhận thức trong các cuộc họp trong nhà trường, đưa những nội dung trên thành một trong những tiêu chí thi đua của trường, của tổ, của khu… - Bố trí sắp xếp thời gian cho giáo viên nòng cốt tham gia nghiên cứu văn bản và soạn thảo các nội dung tuyên truyền. - Xây dựng, bổ sung tủ sách chuyên môn, đặt mua các loại sách báo, tạp chí về đổi mới giáo dục tiểu học để giáo viên cập nhật kiến thức thuận lợi, thường xuyên. - Nâng cao ý thức trách nhiệm cho giáo viên trong mọi hoạt động chuyên môn. Quán triệt chuẩn nghề nghiệp đối với giáo viên để họ xác định hướng phấn đấu nâng cao trình độ nghiệp vụ sư phạm. Hai là, xây dựng kế hoạch bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên phù hợp với đặc điểm tình hình và điều kiện cụ thể - Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng nhằm làm cho người hiệu trưởng có định hướng về bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên. Qua kế hoạch người hiệu trưởng nhìn lại một cách tổng thể bồi dưỡng những vấn đề còn thiếu, cần thiết để từ đó điều chỉnh kế hoạch hoạt động bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên phù hợp với thực tế của nhà trường. - Khi xây dựng kế hoạch phải phù hợp với 4 yếu tố: điều kiện khách quan, điều kiện chủ quan, kế hoạch phải phù hợp về mặt tổ chức, phần nào đáp ứng được nguyện vọng của giáo viên. - Hiệu trưởng vạch ra kế hoạch công tác bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên trong từng năm học. - Phát triển tích cực, tính độc lập, sáng tạo ở giáo viên, hoàn thiện tài nghệ sư phạm cho giáo viên. - Nội dung bồi dưỡng kĩ năng dạy học ở trường các vấn đề như: Tình hình kinh tế chính trị xã hội và các chủ trương của Đảng và Nhà nước về đổi mới giáo dục, thiết kế bài dạy, chuẩn bị và sử dụng đồ dùng, thiết bị, phương tiện dạy học, lựa chọn các phương pháp và hình thức dạy học phù hợp với điều kiện trường lớp của địa phương, đánh giá kết quả học tập của học sinh… 9 - Hình thức bồi dưỡng cần đa dạng hóa bằng các hoạt động như: Thông qua các hoạt động chuyên môn hàng ngày, thông qua các hội thi, thông qua các hoạt động ngoại khóa… Ba là, Tổ chức và chỉ đạo việc bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên: - Tổ chức và chỉ đạo bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên là biện pháp nhằm hiện thực hóa kế hoạch đã đặt ra. Trong quá trình chỉ đạo cần xem mức độ và tính đúng đắn của biện pháp mà hiệu trưởng đề ra để điều chỉnh cho phù hợp. - Nâng cao chất lượng giờ dạy trên lớp: Giáo viên cần thực hiện nghiêm túc lên lớp theo quy định của thời khóa biểu, phân phối thời gian hợp lý cho từng bài giảng, tiết học. Bài giảng phải phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của học sinh. GV sử dụng khéo léo hệ thống các câu hỏi, bài tập tình huống phát triển trí tưởng tượng, óc tò mò, sự say mê tìm tòi cái mới của học sinh. Vận dụng linh hoạt hiệu quả các phương pháp dạy học nhằm tích cực hóa quá trình nhận thức, quá trình tư duy của học sinh tiểu học. Cán bộ quản lý cần quản lý chất lượng giờ dạy trên lớp của giáo viên thông qua việc kiểm tra giáo án, sổ theo dõi đánh giá chất lượng, sổ kế hoạch chủ nhiệm, phán ánh của học sinh, của phụ huynh, thông tin giáo viên cùng trực tiếp giảng dạy, đồng thời với việc thường xuyên dự giờ, thăm lớp ở các điểm trường. - Thăm lớp dự giờ Bồi dưỡng cách dự giờ: có nghĩa là trong khi dự giờ họ cần quan sát những gì. Đối với yêu cầu của giáo dục theo chương trình sách giáo khoa ngày nay chúng ta dự giờ tập trung vào việc học tập của học sinh, xem học sinh học tập thế nào, các em có học tập thật sự không, các em có thấy hứng thú khi tiến hành hoạt động không, các em có được giáo viên tôn trọng và chấp nhận hay không, … Người dự giờ cần tự tìm một vị trí thuận lợi cho việc quan sát được hết từng em trong lớp. - Tổ chức các hoạt động bồi dưỡng theo chuyên đề + Nội dung bồi dưỡng: Bồi dưỡng các vấn đề mà giáo viên gặp khó khăn trong công tác chuyên môn hàng ngày: Kinh nghiệm giảng dạy các bài khó, phương pháp dạy học theo chương trình, sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy học. + Cách thức thực hiện: Trong năm học, yêu cầu tổ trưởng, khối trưởng phân công các bài dạy khó về nội dung và phương pháp để giáo viên thiết kế và trình bày trước tổ bài của mình và chuẩn bị để cả tổ góp ý, bổ sung, điều chỉnh, rút kinh nghiệm, sau đó mới dạy trên lớp. Hướng dẫn giáo viên chú ý đến các mặt: trình độ, khả năng nhận thức, khả năng và điều kiện học tập của học sinh. - Việc sử dụng thiết bị dạy học trong dạy học 10 + Yêu cầu các tổ, nhóm chuyên môn lập kế hoạch và phương án cụ thể để sử dụng phương tiện dạy học đã được trang bị theo từng môn học giảng dạy trong từng học kỳ. + Tuyên truyền và vận động giáo viên, học sinh tự làm đồ dùng dạy học, ý thức giữ gìn và bảo vệ cơ sở vật chất, trang thiết bị là nghĩa vụ, trách nhiệm của từng thành viên trong trường. Bốn là, tổ chức và quản lý việc tự bồi dưỡng kỹ năng dạy học của GV - Tổ chức và quản lý về trình độ chuyên môn nghiệp vụ sư phạm của giáo viên. Đó là khả năng nắm vững chương trình Tiểu học, kỹ năng sư phạm của giáo viên. - Tổ chức và quản lý về khả năng vận dụng phương pháp giảng dạy và giáo dục vào tình huống thích hợp. - Tổ chức quản lý chất lượng dạy học – giáo dục thông qua kết quả học tập và hoạt động của học sinh. - Tổ chức và quản lý việc thực hiện quy chế, quy định chuyên môn. - Tổ chức và quản lý việc tự bồi dưỡng. Năm là, tạo các điều kiện cần thiết cho việc bồi dưỡng kỹ năng dạy học của giáo viên - Xây dựng môi trường thuận lợi cho hoạt động bồi dưỡng giáo viên Xây dựng môi trường pháp lý dưới sự tác động của công cụ chế định Giáo dục và Đào tạo như luật Giáo dục, Luật viên chức, Điều lệ trường tiểu học, nhiệm vụ, Chỉ thị năm học... Xây dựng môi trường giáo dục (Môi trường sư phạm) bởi trường học là một trong những nơi diễn ra các hoạt động giáo dục, các mối quan hệ đa dạng, phong phú giữa thầy trò, đồng nghiệp,.. - Đảm bảo cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và kinh phí cần thiết. Tham mưu cho lãnh đạo các cấp tập ttrung đầu tư xây dựng cơ sở vật chất cho nhà trường theo hướng hoàn thiện, hiện đại. Cung cấp đầy đủ các loại sách báo, băng hình có liên quan đến việc nâng cao kỹ năng dạy học cho người dạy. Sáu là, tiến hành kiểm tra đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm việc bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên - Xây dựng chuẩn các tiêu chí kiểm ttra – đánh giá theo những quy định, quy chế của ngành, của tổ chuyên môn, khu trường để đo lường hiệu quả hoạt động bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên. - Nắm các thông tin phản hồi, thông tin ngược trong suốt quá trình hoạt động bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên. - Thực hiện chế độ khen thưởng nhằm động viên khuyến khích giáo viên thực hiện tốt công tác bồi dưỡng kỹ năng dạy học. 11 - Tổ chức, chỉ đạo cho phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn, nhóm trưởng, khu trưởng đưa ra các hoạt động kiểm tra và kế hoạch bồi dưỡng. Kiểm tra – đánh giá là một quá trình. - Hướng dẫn thu thập thông tin, kiểm tra đánh giá bằng tinh thần khách quan, khoa học. - Tổ chức và chỉ đạo kết hợp các hình thức và phương pháp kiểm tra đánh giá. - Tổ chức và chỉ đạo để việc kiểm tra đánh giá trở thành quá trình bồi dưỡng. 2.4. Kết quả nghiên cứu: Trong năm học qua, tôi áp dụng thực hiện tại trường Tiểu học Thanh Xuân, kết quả cho thấy: Chất lượng giảng dạy của giáo viên, chất lượng học tập cuả học sinh đã được nâng lên rõ rệt, thể hiện ở việc thanh kiểm tra của phòng Giáo dục & Đào tạo Quan Hóa, đánh giá của nhà trường và kết quả các kỳ thi, hội thi: - Giáo viên dạy giỏi cấp trường: 14 đồng chí - Giáo viên dạy giỏi cấp huyện: 04 đồng chí - Học sinh đạt giải qua giao lưu cấp huyện: 5 học sinh - Câu lạc bộ Toán, Tiếng việt nhà trường đạt giải Ba cấp huyện. - Giáo viên có Hồ sơ tốt: 14/19 bộ. 3. Kết luận và kiến nghị 3.1. Kết luận: Như vậy trong điều kiện đổi mới giáo dục, để khẳng định sự tồn tại và phát triển của nhà trường trong giai đoạn hiện tại và tương lai, việc nâng cao chất lượng đội ngũ vừa là nhiệm vụ vừa là yêu cầu của ngành giáo dục nói chung và giáo dục tiểu học nói riêng. Trong tất cả các yếu tố góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường thì việc quản lý hoạt động bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên là việc làm thường xuyên, liên tục, có ý nghĩa quyết định đến uy tín và thương hiệu của nhà trường. Vấn đề quản lý việc bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên ở các trường tiểu học là một nhiệm vụ trọng tâm của ngành, của người cán bộ quản lý và đặc biệt có ý nghĩa to lớn về mặt lý luận và thực tiễn. Bên cạnh đó làm rõ thêm quan điểm bồi dưỡng kỹ năng dạy học của cán bộ quản lý trường tiểu học, yêu cầu giáo viên thường xuyên tự bồi dưỡng và rèn luyện nâng cao kỹ năng dạy học để từ đó giảng dạy, giáo dục phù hợp với đối tượng học sinh, vùng miền nâng cao hiệu quả dạy học. Các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên trường Tiểu học Thanh Xuân, huyện Quan Hóa trong tình 12 hình đổi mới giáo dục tiểu học, đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học, với các biện pháp quản lý việc bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên vừa cụ thể, vừa thiết thực. Đề tài góp phần giúp cán bộ quản lý trường Tiểu học Thanh Xuân, các trường tiểu học huyện Quan Hóa nói chung và các huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa có thể vận dụng phù hợp với tình hình, điều kiện của trường, đối tượng học sinh… 3.2. Kiến nghị, đề xuất Đối với Ủy ban Nhân dân huyện và Phòng GD & ĐT Quan Hóa Tiếp tục đẩy mạng thực hiện Chỉ thị số 40 CT/TW ngày 15/2/2004 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về xây dựng, nâng cao chất lượng nhà giáo và đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục. Tiếp tục quy hoạch đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giáo viên theo văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Quan Hóa lần thứ XXII. Hỗ trợ kinh phí học tập và có chính sách khen thưởng cán bộ giáo viên đạt kết quả cao trong học tập và tự bồi dưỡng nâng cao trình độ, kỹ năng sư phạm. Tăng cường kinh phí đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị trường học cho các trường tiểu học trên địa bàn huyện. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy của giáo viên, tổ chức các cuộc thi, giao lưu học hỏi giữa các trường trong và ngoài huyện. Đối với các trường tiểu học Quán triệt các văn bản chỉ đạo của cấp trên về bồi dưỡng cán bộ quản lý và đội ngũ giáo viên. Thực hiện sự chỉ đạo của Phòng Giáo dục & Đào tạo, tổ chức giáo viên tham gia các lớp bồi dưỡng, tự bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên, duy trì các buổi sinh hoạt chuyên môn, tổ chức tham quan học tập, giao lưu chuyên môn với các trường bạn. Cán bộ quản lý phải gương mẫu trong việc tự học, tự nghiên cứu, rèn luyện để không ngừng nâng cao trình độc chuyên môn, năng lực quản lý, nâng cao nhận thức và đảm bảo giáo viên có điều kiện hoạc tập nâng cao trình độ. XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Thanh Xuân, ngày 18 tháng 4 năm 2017 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Người viết 13 Hoàng Kiên Cường TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nhà xuất bản Giáo dục ( 2006), Ngành Giáo dục - Đào tạo thực hiện Nghị quyết TW 2 ( Khóa VIII) và Nghị quyết Đại hội Đảng khóa IX 2. Nhà xuất bản Sự thật ( 2006), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X. 14 DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN Họ và tên tác giả: Hoàng Kiên Cường Chức vụ và đơn vị công tác: Hiệu trưởng trường TH Thanh Xuân, TT 1. Tên đề tài SKKN Kết quả Cấp đánh đánh giá giá xếp loại xếp loại (Phòng, Sở, (A, B, Tỉnh...) hoặc C) Đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá chất lượng học sinh khu trường lẻ; Sở GD& ĐT công khai chất lượng giáo dục, tạo Thanh Hóa động lực để giáo viên nêu cao tinh thần trách nhiệm. C Năm học đánh giá xếp loại 2013 - 2014 15