S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
Híng dÉn häc sinh thùc hµnh tõ lo¹i TiÕng ViÖt
A - PHẦN MỞ ĐẦU
I - Lý do chän ®Ò tµi :
Chóng ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng : “ Ngêi thÇy cã vai trß quyÕt ®Þnh
trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ gi¸o dôc, mét lùc lîng cã chøc n¨ng ®Æc biÖt
chi phèi vµ ®Þnh híng cho nguån nh©n lùc t¬ng lai cña ®Êt níc". §Æc biÖt,
nhiệm vụ của người giáo viên tiểu học là cung cấp những kiến thức c¸ch
toàn diện cho học sinh . Mỗi mét học đều góp phần h×nh thành và ph¸t
triển nh©n c¸ch của trẻ, cung cấp cho các em những tri thức cần thiết để
phục vụ cho cuộc sống, học tập và sinh hoạt sao cho tốt nhất và có hiệu
quả cao.
§îc ph©n c«ng gi¶ng d¹y líp 5, ®Æc biÖt lµ gi¸o viªn trùc tiÕp båi dìng häc sinh giái, trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y t«i thÊy häc sinh cña líp m×nh
båi dìng rÊt cè g¾ng häc tËp, ®Æc biÖt lµ m«n TiÕng ViÖt. Thùc tÕ khi häc
®Õn phÇn tõ lo¹i TiÕng ViÖt th× nhiÒu em cßn lóng tóng. Víi suy nghÜ : “
Lµm thÕ nµo ®Ó häc sinh n¾m ch¾c kiÕn thøc nµy vµ tù tin trong häc tËp ? “
nªn t«i ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi “ Híng dÉn häc sinh thùc hµnh vÒ tõ lo¹i
TiÕng ViÖt”
II.Môc ®Ých vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu:
-Để gióp cho chúng ta thấy rõ vị trí quan trọng của từ loại Tiếng Việt
-Để gióp học sinh tiếp thu bài giảng 1 c¸ch nhẹ nhàng, khắc s©u kiến
thức về từ loại
* Qua s¸ch gi¸o khoa, tài liệu tham khảo, phương ph¸p giảng dạy
ph©n m«n và khảo s¸t thực tế để t×m ra c¸ch giải quyết vấn đề nªu
trªn.
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
B - PHẦN NỘI DUNG
I. vÞ trÝ:
Từ là đơn vị cơ bản của Tiếng Việt, có nghĩa và dùng để đặt c©u.Từ
do tiếng tạo thành.
+Nếu từ chia theo cấu tạo th× là từ đơn, từ ghÐp hay từ l¸y.
+Nếu từ chia theo từ loại th× là danh từ, động từ, tÝnh từ...
+Nắm dược điều này c¸c em hiểu rõ nghĩa của từ, ph©n biệt được và cã
kiến thức để t×m c¸c phụ từ như Định ngữ, Bổ ngữ...
II.c¬ së lÝ luËn thùc tiÔn:
-Do không ph©n định đóng ranh giới của từ mà học sinh x¸c định từ
loại sai.
-Nhiều em kh«ng nắm được thuật ngữ "từ loại" nªn kh«ng hiểu đóng
yªu cầu của bài tập.
-Khi x¸c định từ loại học sinh còn gặp khã khăn trong nh÷ng trường
hợp mà nghĩa của từ hoặc dấu hiệu h×nh thøc kh«ng râ rµng.
-Thời gian luyện tập, số tiết luyện tập về từ loại Tiếng Việt còng chưa
được nhiều
C. C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn
Biện ph¸p gióp học sinh nắm chắc lÝ thuyết về từ loại:
I/Danh tõ:
a. Danh từ là từ chỉ người, sự vật, hiện tượng.
VÝ dụ:
-Chỉ người: Anh , chị. học sinh...
-Chỉ vật: Nhà, bàn, ghế, c©y, Hà Nội...
-Chỉ hiện tượng: giã, b·o, hßa b×nh...
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
b. Muốn biết một từ có phải là danh từ không thì cần phải thử xem:
-Thªm vào trước nã một từ chỉ số lượng (một, hai, vài, những,các...)
xem cã được kh«ng, nếu được th× đóng là một danh từ.
VÝ dụ: Hai học sinh
-Thªm vào sau nã một từ chỉ trỏ (nay, ấy, kia, đã...) xem cã được
kh«ng nếu được th× đóng là một danh từ.
VÝ dụ: Học sinh ấy
c. Danh từ cã nhiều loại: ph©n biệt danh từ chung với danh từ
riªng:
1.Danh từ chung: là tªn gọi chung của một loại sự vật.
VD: Học sinh, thành phố...
2.Danh từ riªng: là tªn gọi riªng của một loại sự vật.
VD: Vâ Thị S¸u, nói Trường Sơn...
-ph©n biệt danh từ cụ thể với danh từ trừu tượng
3.Danh từ cụ thể: chỉ những sự vật mà ta có thể nhận ra được bằng
gi¸c quan (nh×n, nghe,ngửi, thấy, đếm được...)
VD: Nhà, tủ ...
4,Danh từ trừu tượng: chỉ những sự vật mà ta nhận ra được bằng
suy nghĩ chứ kh«ng phải bằng c¸c gi¸c quan.
VD: Niềm vui, đạo đức, th¸i độ...
d.Trong c©u, danh từ (Đứng một m×nh hoặc kÌm theo c¸c từ phụ
thuộc) cã thể làm nhiều chức vụ kh¸c nhau: Làm chủ ngữ, vị ngữ,
trạng ngữ, định ngữ, bổ ngữ.
II/§éng tõ:
a. Động từ chỉ hoạt động hay trạng th¸i của người, sự vật.
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
VD: Ngủ, chạy...
b. Có hai loại động từ:
1. Động từ chỉ trạng th¸i, hoạt động do người hay sự vật thực hiện, kh«ng
ảnh hưởng tới người hay sự vật kh¸c gọi là động từ nội động.
VD: Em bé ngủ.
2. Động từ chỉ hoạt động của người hay sự vật thực hiện cã ảnh hưởng
đến người hay sự vật khác gọi là động từ ngoại động
VD: B¸c n«ng d©n ®ang gÆt lóa.
-C¸c động từ: cã, là, bị, được...
3. Động từ "bị"và "được" chỉ trạng th¸i tiếp thu
4. Động từ "cã" chỉ trạng th¸i tồn tại hặc sở hữu
5. Động từ "là" chỉ được dïng trong c©u giới thiệu , nhận xÐt, ®¸nh gi¸.
III/ TÝnh tõ :
a. TÝnh từ là từ chỉ tÝnh chất của người, loài vật, đồ vật, c©y cối như:
màu sắc, h×nh thể, khối lượng, kÝch thước, dung lượng, phẩm chất...
VÝ dụ : - Xanh, đỏ, xanh biếc, đỏ thắm (chỉ màu sắc)
6. Vu«ng, trßn, thon (chỉ hÝnh thể)
7. To, nhỏ,dài, ngắn...(chỉ kÝch thước)
8. Nặng,nhẹ, nhiều, ít...(chỉ khối lượng, dung lượng)
9. Tốt, xấu, thông minh...(chỉ phẩm chất)
b. Có hai loại tÝnh từ:
-TÝnh từ chỉ tÝnh chất chung, kh«ng cã mức độ:
VÝ dụ: Xanh, đỏ, dài, tốt...
10.TÝnh từ chỉ tÝnh chất cã x¸c định mức độ hoặc có t¸c dụng gợi tả h×nh
ảnh, cảm xóc.
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
Ví dụ: Xanh biếc, gầy nhom,...
IV.§¹i tõ :
a. Đại từ dung để thay thế cho danh từ,động từ hoặc tÝnh từ trong c©u.
VÝ dụ: Có chẳng cã tổ,nã phai sống trong những hốc c©y tăm tối.
b.Trong giao tiếp người ta có thể dùng đại từ để xưng hô. Đã là đại từ chỉ
ng«i. c¸c đại từ chỉ ng«i thường dïng là :
Ng«i thứ nhất: T«i, chóng t«i, tao, chóng tao
Ngôi thứ hai : mày , chóng mày…
Ngôi thứ ba : nã, chóng nó …
* Danh từ chỉ người còng thường được dïng trong xưng h« như đại từ chỉ
ng«i.
VD: anh , chị , «ng , bà
5. Số từ - Phó từ- Từ chỉ quan hệ - Từ cảm
a. Số từ là từ chỉ số lượng hoặc thứ tự.
- Chỉ số lượng : một , hai , vài , dăm…
- Chỉ thứ tự : thứ hai , thứ tư…
b. Phó từ : là những từ đi kÌm danh từ, động từ , tÝnh từ để bổ sung một số
ý nghĩa cho c¸c từ ấy.
VD: C¸c m«n học, rất giỏi, đẹp lắm , khoảng bốn mươi kg
PT
PT
PT
PT
c. Từ chỉ quan hệ (quan hệ từ , từ nối)
Từ chỉ quan hệ là từ dùng để nối c¸c từ trong c©u, c¸c vế c©u trong
một c©u ghÐp …
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
VD: Nam và B×nh đi học
Nam lười học nªn bạn bị điểm kÐm.
d. Từ dïng làm dấu hiệu cho c¸c cảm xóc, t×nh cảm. th¸i độ hoặc mục
đÝch của người nãi , người viết . VD: «i, ạ, dạ , v©ng , nhÐ , nhỉ
11. C¸c từ gọi hộ : «i , hỡi , này , thưa…
12. C¸c từ đ¸p lời : v©ng , dạ, bẩm , ừ…
13. C¸c từ cảm th¸n : «i , chao «i, ai chà, ối , ối giờ ơi…
14. C¸c từ làm dấu hiệu cho mục đÝch , th¸i độ khi nãi hoặc viết : hả , hử ,
nào , đi , cơ , kia mà…
Biện ph¸p 2: Đang thực hành từ loại
Để học sinh nắm vững lý thuyết gi¸o viªn cần sử dụng nhiều phương
ph¸p dạy học cã hiệu quả (Đặc biệt tiết luyÖn tập cần lập bảng luyÖn tập từ
loại để học sinh cã sự ph©n biệt râ c¸c từ loại đ· học ). Để học sinh được
tËp luyện kiểm tra,thử th¸ch kiến thứcvề từ loại, kĩ năng x¸c định và sử
dụng đóng từ loại , gi¸o viªn ¸p dụng c¸c bài tập sau đ©y :
1. Dạng thø nhất:
* X¸c định từ loại cho từ
Kiểu 1: Cho sẵn c¸c từ, yªu cầu học sinh x¸c định từ loại của c¸c từ
đã.
VD: X¸c định từ loại của c¸c từ sau: niềm vui, vui tươi, vui chơi,
t×nh yªu, yªu th¬ng, d¸ng yªu....
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Để x¸c định từ loại của những từ này, ta xÐt ý nghĩa (chỉ đối tượng ,
chỉ hành động hay chỉ tÝnh chất) cũng như thử c¸c khả năng kết hợp của
chóng.Cã thÓ nãi :
- những niềm vui
- rất yªu thương
- h·y vui chơi
- t×nh yªu ấy
- h·y yªu thương
- rất ®¸ng yªu
Sau đã học sinh tr×nh bày:
ĐT
DT
Niềm vui
T×nh yªu
vui chơi
yªu thương
TT
vui tươi
®¸ng yªu
Kiểu 2: X¸c định từ loại trong đäan thơ văn cã sẵn:
VD: X¸c định đéng từ , danh từ , tÝnh từ trong hai c©u thơ của B¸c Hå:
“ Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay
Vượn hãt chim kªu suèt cả ngày”
-ë bài tập này , học sinh cần phải x¸c định ranh giíi c¸c từ rồi xÐtt ý
nghĩa và c¸c khả năng kết hợp của từ rồi xếp
+danh từ : cảnh , rừng , Việt Bắc, vượn , chim , ngày
+động từ: hót, kªu
+tÝnh từ : hay
2. Dạng thứ hai :
Muốn cho học sinh x¸c định từ loại chÝnh x¸c và khắc phục việc
ph©n định danh giới của từ kh«ng chÝnh x¸c, ta đưa ra bài tập mà học sinh
cßn hay nhầm để c¸c em sửa.
VD: Tìm tính từ trong khổ thơ sau:
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
Việt Nam đẹp khắp trăm miền,
Bốn mïa một sắc trời riªng đất này.
Xãm làng , đồng ruộng , rừng c©y,
Non cao giã dựng , s«ng đầy nắng chang
Xum xuª xoài biếc . cam vàng
Dừa nghiªng , cau th¼ng , hàng hàng nắng soi.
* ë bài tập này học sinh x¸c định c¸c tÝnh từ : đẹp , cao, đầy , xum
xuª, nghiªng , thẳng một c¸ch dễ dàng. Khi xÐt đến : “trời riªng” , “xoài
biếc”, “nắng chang”c¸c em lóng tóng kh«ng biết đ©y là một tù hay hai từ
nªn nhiều em x¸c định từ loại sai. Vậy gi¸o viªn ph¶i củng cố và khắc s©u
kiến thức này: chỉ cho c¸c em biết đ©y là hai từ đơn và c¸c tÝnh từ là
“riªng” “biếc” “chang”.
3. Dạng thø ba :
Khắ phục khó kh¨n của học sinh khi x¸c định từ loại trong những
trường hợp mà nghĩa hoặc dấu hiệu h×nh thứ từ loại kh«ng ra ta cã thể cho
học sinh làm dạng bài tập:
VD: X¸c định từ loại của c¸c từ trong c¸c thành ngữ sau:
Đi ngược , về xu«i
Nước chảy , đá mßn
C¸c từ loại học sinh x¸c định nhanh và rõ ràng chÝnh x¸c là
“đi,về”động từ , “nước ,𸔠là danh từ. Nhưng c¸c từ “ngược”, “xu«i”, “
mßn” c¸c em lóng tóng và hay xÕp c¸c từ này vào loại tÝnh từ. Vậy GV
ph¶i ph©n tÝch râ ý nghĩa của từ và hướng dẫn học sinh xếp từ “ngược”
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
“xu«i” là chỉ vïng nói vµ vïng đồng bằng nªn xếp c¸c từ này là danh từ.
Cßn tõ “mßn” là động từ chø kh«ng ph¶i là tÝnh từ.
Lưu ý: ë dạng này học sinh cã thể cho thªm một số vÝ dụ để x¸cc
định từ loại.
4. Dạng thứ tư:
Khắc s©u thuật ngữ “từ loại” ta cho học sinh làm dạng từ loại sau:
VÝ dụ: Cho c¸c từ sau: nói đồi , rực rỡ, chen chóc, vườn , dụi dàng, ngọt ,
thành phố, ăn, đ¸nh đập. H·y xếp những từ trªn thành c¸c nhãm theo hai
c¸ch:
a, Dựa vào cấu tạo (từ đơn, từ ghÐp , từ l¸y)
b, Dựa vào từ loại ( danh từ , động từ, tÝnh từ)
* ë bài tập này học sinh phải củng cố về kiến thức thế nào là chia từ theo
cấu tạo và thế nào là chia từ theo tù loại. C¸c em sẽ dễ dàng làm được.
- Nếu xếp theo cấu tạo từ, ta sẽ xếp như sau:
+ Từ đơn : vườn , ăn , ngọt
+ Từ ghÐp: nói đồi , thành phố , đ¸nh đập
+ Từ l¸y: rực rỡ, dịu dàng , chen chóc
-Nếu xếp theo từ loại, ta sẽ xếp như sau:
+ Danh từ : nói đồi, thành phố, vườn
+ Động từ : chen chóc, đ¸nh đập , ăn
+ TÝnh từ : rực rỡ, dịu dàng, ngọt.
5. Dạng thứ năm:
Chuyển từ loại theo một kiểu cấu tạo nào đã
VÝ dụ 1: X¸c định từ loại của c¸c từ sau: - vui,buồn, đau khổ, đẹp
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
- niềm vui , nỗi buồn, c¸i đẹp , sự đau khổ
*ë bài tập này , học sinh phải nắm được c¸c từ “ vui , buồn , đau khổ” là
c¸c động từ chỉ trạng th¸i. Cßn từ “đẹp” là tÝnh từ.
Phải nắm được quy tắc cấu tạo từ: sự, cuộc , nỗi , niềm đi kÌm với
động từ hoặc tÝnh từ th× tạo thành một danh từ mới. §ã lµ c¸c danh từ trừu
tượng “niềm vui”, “ nỗi buồn”, “sự đau khổ”, “c¸i đẹp”
VÝ dụ 2:
“ Sầu riªng th¬m c¸i th¬m cña mÝt chÝn quyện với hương bưởi , bÐo
c¸i bÐo của trứng gà, ngọt c¸i ngọt cña mật ong già hạn”
a) H·y t×m c¸c tÝnh tõ trong c©u v¨n.
b) NhËn xÐt c¸c tõ lo¹i: c¸i bÐo, mïi th¬m
* ë bài tập này học sinh cần vận dụngkiến thức về quy tắc cấu tạo từ
và ý nghĩa của từ để x¸c định từ loại và t×m ®îc c¸c tÝnh từ trong bài là : “
thơm”
“bÐo”, “ ngọt”, “già”
Nhờ cã sự kết hợp từ :c¸i bÐo, mïi th¬m… là c¸c danh từ.
6. Dạng thứ s¸u:
Tuỳ trong v¨n cảnh mà từ loại cũng cã thể thay đổi.
VÝ dụ : X¸c định từ loại của từ “ danh dự” trong c©u văn sau:
“ Ngay thềm lăng, mười t¸m c©y vạn tuế tượng trưng cho một đoàn
qu©n danh dự đứng trang nghiªm”
*ë bài tập này học sinh phải dựa vào ý nghĩa cña từ trong văn cảnh.
- Từ “danh dự” vốn là danh từ
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
-Trong c©u văn: Từ được sử dông để chỉ đặc điểm nên ta xếp từ “
danh dự” vào từ lo¹i lµ tÝnh từ.
7. Dạng thứ bảy:
Thay thế danh từ bằng đại từ chỉ ng«i.
VÝ dụ : Thay thế danh từ bằng đại từ chỉ ng«i thÝch hợp để c©u văn
kh«ng bị lặp.
a) Một con quạ khát nước , con quạ t×m thấy một c¸i lọ.
b) Tấm đi qua cầu , Tấm v« ý ®¸nh rơi chiếc giày xuèng nước.
* Học sinh phải cã nhận xÐt danh từ được lặp lại.
-ở c©u a là “ con
- ở cau b là Tấm
Việc lặp từ làm cho c©u v¨n kh«ng hay vậy ta cã thể thay ¸ác danh
từ bị lặp lại đã bằng c¸ c đại từ thÝch hợp. Từ “ con quạ” có thể thay bằng
đại từ “nã”
Từ “ Tấm” cã thể thay bằng từ “nàng”
8.Dạng thứ t¸m:
X¸c định chức vụ ngữ ph¸p của một từ loại khi nã đứng ở những vị
trÝ kh¸c nhau.
VÝ dụ : X¸c định từ loại của từ thật thà và chỉ ra nã giữ chức vụ ngữ
ph¸p trong c©u.
a) Bạn Hà rất thật thà
b) TÝnh thật thà của bạn Hà khiến ai cũng mến.
c) Bạn Hà ăn nãi thật thà dễ nghe.
d) Thật thà là phẩm chất đẹp đẽ của bạn Hà.
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
-ë bài tập này , học sinh dựa vào ý nghĩa của từ để x¸c định “thật
thà” là tÝnh từ
+ ë c©u a: từ giữ chức vụ vị ngữ
+ ë c©u b: từ giữ chức vụ định ngữ
+ ë c©u c: từ giữ chức vụ bổ ngữ
+ ë c©u d: từ giữ chức vụ chủ ngữ
9. Dạng thứ 9:
Học sinh biết vận dụng từ loại để đặt c©u.
VÝ dụ : Đặt một c©u cã tÝnh từ làm vị ngữ và một cã tÝnh tõ từ làm định
ngữ.
+ở bài tập này học sinh phải nắm vững kiến thức về từ loại và kiến
thức đặt c©u và cã thể đặt như sau
- Anh bộ đội rất dũng cảm
VN
- Bạn Hà cã chiếc cặp mới
ĐN
10. Dạng thứ mười:
Tổ chức c¸c trß ch¬i để củng cố kiến thức từ loại.
1Trß ch¬i thứ nhất : “ Ai nhanh , ai đóng”
a- Chuẩn bị: C¸c băng giấy cã ghi sẵn từ.
Hai bảng phụ cã kẻ sẵn 3 cột : Danh từ , Động từ . TÝnh từ.
b- C¸ch tiến hành: Chọn hai đội chơi, mỗi đội cã 5 em, xếp hai hàng.
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
Đặt tªn cho hai đội. Mỗi em sẽ nhặt một băng giấy và gắn vào cột từ
loại. Đội nào nhanh chÝnh x¸c sẽ thắng. C¸c em kh¸c cổ vũ cho hai đội
chơi.
* Mục đÝch của trß chơi: củng cố kiến thứ từ loại, vèn tư duy nhanh.
2- trß ch¬i thứ hai:
VD1: “ Điền danh từ”
a-Chuẩn bị hai bảng phụ cã chÐp sẵn và c¸c băng giấy cã ghi c¸c
danh từ cần điền : con diều , con sóng, con tàu , con thuyền, con mắt.
C¸c dßng th¬ ®îc chÐp s½n trªn bảng phụ:
……… cưỡi sãng ra khơi
……… chao lượn ngang trời hÌ vui
……… dừng lại s©n ga
Đầy vơi………… hiền hoà dßng s«ng
……… của sổ t©m hồn.
b- C¸ch tiến hành:
Chọn 5 em một đội và cã 2 đội thi. Nếu đội nào gắn c¸c danh từ đóng và
nhanh sẽ thắng.
* Mục đÝch: Luyện điền nhanh danh từ dựa vào ý nghĩa của c©u thơ.
VD2: “ Điền động từ”
a) Chuẩn bị
- Các động từ được ghi sẵn vào c¸c băng giấy : vỗ , tha , nhuộm ,
đ¸nh thức , dậy, rải.
- Ghi vào 2 bảng phụ hoặc 2 tờ giấy to đoạn thơ:
“ Tiếng chim ……. L¸ cành
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
Tiếng chim …… chồi xanh … cïng
Tiếng chim …… c¸nh bầy ong
Tiếng chim …… nắng … đồng vàng thơm”
b) C¸ch tiến hành: Chọn 2 đội chơi , mỗi đội cã 4 học sinh. Mỗi học sinh
điền một dßng thơ cho đóng. Sau đã mỗi đội cử một bạn đọc diễn cảm
đoạn thơ, biết nhấn mạnh vào c¸c động từ võa điền. TÝnh điểm mỗi đội cã
2 phần :
- Điền nhanh , đúng
- Đọc thơ hay
* Mục đÝch của trß chơi: Luyện tập sử dụng động từ đóng chỗ nhằm hoàn
thiện nội dung đoạn thơ gợi tả tiếng chim buổi sớm và cản nhận được c¸ch
dïng từ sinh động trong đoạn thơ hay.
VD3: “ Điền tÝnh từ”
a) Chuẩn bị:
- Ghi c¸c tÝnh từ chỉ màu trắng ra c¸c băng giấy: trắng phau,
trắng bệch, trắng xo¸ , trắng hồng, trắng nân, trắng bạc.
- Viết c¸c c©u cã chỗ trống trªn bảng phụ.
Gi¸o viªn gắn c¸c từ nhưng sai ý nghĩa vào chỗ trống ( 2 bảng gắn các từ
kh¸c nhau)
b) C¸ch tiến hành:
Chọn 2 đội chơi , mỗi đội có 6 em .
Mỗi em lªn sửa lại một c©u. Nếu cßn thời gian c¸c em vẫn liªn tiÕp
lªn sửa
lại cho đến khi hết giờ.
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
§¸p ¸n:
Tuyết rơi trắng xãa một màu
Vườn chim chiều xế trắng phau c¸nh cß
Da trắng bệch _ người ốm o
BÐ kháe ®«i m¸ non tơ trắng hồng
Sơn len trắng nân như b«ng
Làn m©y tr¾ng xãa bồng bềnh trời xanh.
-Mục đÝch: Luyện c¸ch dïng tÝnh tõ chỉ màu trắng với c¸c sắc độ
kh¸c nhau cã t¸c dụng gợi tả. Làm giàu vốn từ chỉ màu trắng thường
dïng trong c¸c đoạn văn miªu t¶.
D. KÕt qu¶ vµ bµi häc kinh nghiÖm:
I.KÕt qu¶ ®· ®¹t ®îc
Qua việc cung cấp kiến thức cơ bản về từ loại và ho học sinh thực hành
c¸c dạng bài tập về x¸c định và sử dụng từ loại đối với họ sinh lớp 5 , t«i
nhận thấy:
1. Học sinh đã nắm vững về thuật ngữ từ loại.
2. Ph©n biệt c¸c từ loại cơ bản: danh từ, động từ, tÝnh từ nhanh , chÝnh
x¸c.
3. Biết sử dụng c¸c từ loại trong c¸u văn đóng chỗ.
4. Tự tin , hào hứng khi họ đến phần này.
5. Kết quả m«n häc ®îc n©ng cao.
II.Bµi häc kinh nghiÖm
Lớp 5 là lớp cuối cấp của bậc tiểu học. V× vậy c¸c em cần cã kiến
thức
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
Vững chắc về từ loại Tiếng Việt để cã thể học tốt ở trung học cơ sở. Là
một
Gi¸o viªn tiểu học, t«i đã lưu ý nghiªn cứu nội dung và phương ph¸p
truyền
thụ, cã một hệ thống c¸c bài tập gióp học sinh thực hành để củng cố kiến
thức này. Đặc biệt lu«n phải lấy học sinh làm trung t©m, khuyến khÝch c¸c
em t×m tßi vµ tù rót ra những kết luận cho m×nh.Cã như vậy, c¸c em mới
nhớ kỹ, nhớ l©u những kiến thức mới kh¸m ph¸. Đặc biệt , t«i rất chó ý
thời điểm và thời lượng tung ra c¸c dạng bài tập phï hợp và tổ chức các
trß chơi phï hợp. V× vậy nªn bước đầu cã những kết quả trong giảng d¹y
Tiếng Việt.
E. PhÇn kÕt luËn
Trªn ®©y lµ nh÷ng kinh nghiÖm cña b¶n th©n t«i tÝch luü ®îc trong
nh÷ng n¨m d¹y häc tiÓu häc. Ph¹m vi cña ®Ò tµi cßn bã hÑp trong khu«n
khæ kinh nghiÖm cña mét c¸ nh©n nªn ch¾c r»ng sÏ cßn nhiÒu h¹n chÕ.
KÝnh mong c¸c ®ång nghiÖp cã ý kiÕn ®ãng gãp vµ bæ sung ®Ó ®Ò tµi hoµn
thiÖn h¬n
Ngêi viÕt
TrÇn ThÞ lµi
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm:
Hướng dẫn học sinh thực hành từ loại Tiếng Việt
- Xem thêm -