Tài liệu Sinh lý bệnh nội tiết

SINH LÝ BỆNH NỘI TIẾT Th.s Nguyễn Thái Quỳnh Anh 04/2014 NỘI DUNG 1 Hệ nội tiết Hormone Các tuyến nội tiết HỆ NỘI TIẾT 1. Hệ nội tiết - Các tuyến nội tiết - Một số mô và cơ quan 2. Tuyến nội tiết -Tuyến không có ống dẫn -Sản phẩm hormon Purves et al., Life: The Science of Biology, 4th Edition, HORMONE - Là những hợp chất hóa học được tiết ra bởi các tế bào chuyên biệt với nồng độ thấp và có tác dụng đặc hiệu. - Đặc điểm tác động: tự tiết (autocrine influence), cận tiết (paracrine influence), toàn thế (humoral influence). - 3 loại tác nhân kích thích chính Endocrine Blood vessel Hormone secretion into blood by endocrine gland Distant target cells Paracrine Secretory cell Autocrine Adjacent target cell Receptor Hormone or other extra cellular signal Target sites on same cell HORMONE Cơ chế hoạt động: -Hormone protein – polypeptide -Hormone steroid -Hormone tuyến giáp (tyrosine) HORMONE PROTEIN – CHẤT TRUYỀN TIN THỨ HAI HORMONE PROTEIN – CHẤT TRUYỀN TIN THỨ HAI HORMONE STEROID HORMONE TYROSINE SELECTED HORMONES & THEIR FUNCTIONS Hormone Source Principal functions Insulin Pancreas Controls blood-sugar level and storage of glycogen. Glucagon Pancreas Stimulates conversion of glycogen to glucose; raises blood sugar level. Oxytocin Pituitary gland Stimulates contraction of the uterine muscles and secretion of milk by the mammary glands. Vasopressin Pituitary gland Controls water excretion by the kidneys; stimulates contraction of the blood vessels. Growth hormone Pituitary gland Stimulates growth. Adrenocorticotrophic Pituitary gland Stimulates the adrenal cortex, which,in turn,releases hormone (ACTH) several steroid hormones. Prolactin Epinephrine Pituitary gland Stimulates milk production by the mammary glands after birth of baby. Adrenal glands Stimulates rise in blood pressure, acceleration of heartbeat, decreased secretion of insulin, and increased blood sugar. SELECTED HORMONES & THEIR FUNCTIONS CONT... Hormone Source Cortisone Adrenal glands Thyroxine & Triiodothyronine Thyroid gland Calcitonin Principal functions Thyroid gland Parathyroid Helps control carbohydrate metabolism, salt and water balance, formation and storage of glycogen. Increases the metabolic rate of carbohydrates and proteins. Prevents the rise of calcium and phosphate in the body. Parathyroid gland Regulates the metabolism of calcium and phosphate in hormone in the body. Gastrin Stomach Secretin Estrogen Duodenum Ovaries Progesterone Ovaries Testosterone Testes Stimulates secretion of gastric juice. Stimulates secretion of pancreatic juice. Stimulates development and maintenance of female sexual characteristics. Stimulates female sexual characteristics and maintains pregnancy. Stimulates development and maintenance of male sexual characteristics. TUYẾN YÊN VÀ VÙNG DƢỚI ĐỒI Những neuron hypothalamus sản xuất ra RHs (Releasing hormone) và IFs (Inhibitory F) Những neuron sản xuất ra các hormon cho thuỳ sau tuyến Yên HYPOTHALAMUS ĐIỀU KHIỂN HOẠT ĐỘNG CỦA TUYẾN YÊN Hormon sản xuất từ thuỳ trước • Thyrotropin (TSH) • Adrenocorticotropin (ACTH) • Luteinizing hormone (LH) • Follicle-stimulating hormon (FSH) • Growth hormone (Somatotropin) • Prolactin (LTH Luteotropic Hormone) • Melanocyte-stimulating hormone Hormon thuỳ sau được sản xuất từ Hypothalamus • Oxytoxin • Vasopressin (Antidiuretic H) ADH HORMON TUYẾN YÊN VÀ ĐÍCH CỦA CHÚNG HORMON THUỲ TRƢỚC TUYẾN YÊN VÀ ĐÍCH CỦA CHÚNG HORMON TỪ HYPOTHALAMUS 5 RH: 1. CRH Corticotropin Releasing Hormone (corticotropin = ACTH=Adrenocorticotropic Hormone) 2. GnRH (Gn=Gonadotropin) 3. PRH (P=Prolactin) 4. GRH = SRH (G=Growth Hormone, S=Somatotropin) 5. TRH (T=Thyrotropin) 3 IF 1. PIF: Prolactin Inhibitory Factor 2. GRIF (GR=Gonadotropin Release) 3. SIF (S=Somatotropin (ức chế cả sự tiết TSH) GROWTH HORMONE GH: Ảnh hƣởng rộng rãi lên các quá trình tạo mô (somatogenic) và chuyển hoá (metabolic).  Clemmons DR (2006) Clinical utility of measurements of insulin-like growth factor 1 Nat Clin Pract Endocrino Metabol 2: 436–446 doi:10.1038/ncpendmet0244