Tài liệu Quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường

H TM _T D U _T H M M U _T _T TM TM H H D D D D H H TM TM _T M _T M U U BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ HỌC PHẦN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG U D D D H TM TM H TM _T M M _T M U U D _T H H D M U TM _T H D U M _T TM H TM TM H TM D U TM _T M H _T _T _T TM H TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI KHOA KINH TẾ - LUẬT M H TM _T D _T M H TM D TM H D U U U M _T _T Hà Nội- 2017 TM H D H TM _T M M U U Bộ môn: Quản lý kinh tế H _T TM H D U H D D M H TM _T D _T M H TM D U U U M _T TM M TM TM _T _T Chương 6: Quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường theo hướng phát triển bền vững H H H D U U M U Chương 5: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường Chương 7: Quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường ở Việt Nam D M U _T TM H D _T TM H D U M _T TM TM H D U M M _T M H TM D U _T M M _T Chương 3: Nguyên tắc của quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường _T D D U M U H D U Chương 2: Nội dung quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường H M H D D U TM _T Chương 4: Công cụ quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường Chương 1: Chức năng và vai trò của quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường H TM H TM _T _T TM TM H TM _T _T _T TM H TM _T M Chương mở đầu TM H KẾT CẤU HỌC PHẦN H TM _T D D _T H H D U M TM H D M U M U _T _T TM TM H H D D M H TM _T D _T M H TM D U U U M _T TM H D _T _T TM H D U M _T TM H D M U _T TM H D M _T M H TM D U _T M TM H D U M _T U U M U TM _T H D U M _T TM H H TM TM TM H TM D U [1] Nguyễn Thế Chinh (2003), Giáo trình kinh tế và quản lý môi trường, Đại học Kinh tế quốc dân, Nhà xuất bản Thống kê [2] Lưu Đức Hải (chủ biên) (2013), Cẩm nang quản lý môi trường, Nhà xuất bản Giáo dục [3] Hoàng Anh Huy (2014), Giáo trình quản lý môi trường, Đại học Tài nguyên và Môi trường [4] Trần Thanh Lâm (2004), Giáo trình Quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường, Học viên hành chính Quốc gia, NXB Đại học quốc gia. [5] C.J. Barrow, Environmental Management for Sustainable Development, Routledge Introductions to Environment (Second Edition) [6] C. J. Barrow, Environmental Management and Development (Third edition) [7] Jennifer A. Elliott, An Introduction to Sustainable Development (Third edition), Routledge Perspectives on Development Series ........ TM _T M H _T _T _T TM H TÀI LIỆU THAM KHẢO U Phƣơng pháp nghiên cứu M H TM _T U Nội dung nghiên cứu _T M M _T TM H D M U _T TM H D U M _T TM H D U 2 D H TM D U M _T TM H Mục tiêu và đối tƣợng nghiên cứu M U _T M U M _T TM TM H D H 1 D _T TM H D U M _T H TM 3 U U M _T U U M _T TM TM H D H D _T M H TM D U M U TM _T H D TM _T M H CHƢƠNG MỞ ĐẦU _T TM H TM _T D H D _T TM H D _T H TM D _T TM H D M _T TM H M _T _T D H TM TM H D U D M U Các vấn đề đặt ra từ thực tiễn QLNN đối với khai thác tài nguyên, BVMT đáp ứng yêu cầu PTBV ở Việt Nam hiện nay M H TM _T D _T M H TM D U U U M _T TM H D U U M _T TM H D U M _T TM H D M U _T TM H D H TM _T TM H D U _T M D U _T M D _T M U _T _T TM H D H TM TM _T Cung cấp kiến thức cơ bản về quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường ở phạm vi vĩ mô H H H TM Mục tiêu TM TM _T M U D H H TM _T M M U U D H H TM TM _T _T 1. Mục tiêu và đối tƣợng nghiên cứu H TM _T U U M M _T TM H D U M _T H TM _T TM H D D U M H TM _T D D H TM _T M U U M TM H D Môi trƣờng • Các loại môi trường • Vai trò • Các nội dung QLNN • Các nguyên tắc • Các công cụ • Bảo vệ môi trường M U U M _T TM H D _T M U Hƣớng tới PTBV TM _T _T TM H D D U TM H D H D D U _T M H TM Đối tƣợng _T M M U M _T D _T H H D M U TM _T H U D Tài nguyên • Các loại tài nguyên • Vai trò • Các nội dung QLNN • Các nguyên tắc • Các công cụ • Khai thác và sử dụng _T TM H H TM TM TM H TM D U TM _T M H _T _T _T TM H 1. Mục tiêu và đối tƣợng nghiên cứu D U U M M _T TM H D U _T M M U _T TM TM H H D D M H TM _T D _T M H TM D U U U M TM H Nội dung, nguyên tắc, công cụ QLNN về TN&MT Cơ cấu tổ chức 3 bộ máy QLNN về TN&MT _T _T D H TM _T _T TM H D U M _T TM H D M U 4 TM H D D H TM D U _T M TM H M 2 Nội dung D U Tiếp cận PTBV trong QLNN về TN&MT _T Chức năng, vai trò QLNN về TN&MT _T _T M U M U TM _T H D U M _T TM H H H D D U TM _T M H 1 QLNN về TN&MT ở Việt Nam 5 H TM TM TM H TM _T _T _T TM H 2. Nội dung nghiên cứu U U Tiếp cận hệ thống M H TM _T D _T M M _T TM H D U M U _T TM H D H U M _T U U M _T TM TM H D D _T M H TM D U M U TM _T TM _T M H H D Phƣơng pháp H TM U U M _T TM H D _T M U M _T TM TM H D H Nghiên cứu định tính D U M U Thống kê, phân tích M _T TM H D _T TM H D U M _T H TM _T TM H TM _T D H D _T TM H D _T H TM D _T TM H 3. Phƣơng pháp nghiên cứu Nghiên cứu tại bàn H TM _T _T H D D D D H TM TM H TM _T _T _T TM H U M _T H D H TM _T M U M U _T TM H nguyên và D D môi trường M H TM _T D _T M H TM D U U U M _T TM H D TM _T TM H M D M U _T TM H D Chức năng nước về tài _T H H D U M _T 1.3 quản lý nhà TM TM TM Sự cần thiết và vai trò của quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường U U _T M nguyên và môi trường H H TM 1.2 D D D _T M U về tài M _T M H TM Khái quát U U M U TM _T 1.1 H H TM _T M U CHƢƠNG 1: CHỨC NĂNG VÀ VAI TRÒ CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG U U M _T M H TM _T D H TM D U M _T TM H M U M _T U U M _T U U M _T TM TM H D H D _T M H TM D U M U TM _T H D TM _T M H Khái niệm, phân loại và vai trò của tài nguyên TM H D M U _T TM H D U U M _T TM H D 1.1.2 Khái niệm, phân loại và vai trò của môi trường _T M U M _T TM TM H D H 1.1.1 D _T TM H D U M _T H TM 1.1. Khái quát về tài nguyên và môi trƣờng _T TM H TM _T D H D _T TM H D _T H TM D _T TM H H TM _T _T H D D D D H TM TM H TM _T _T _T TM H U M M _T _T H H TM TM H TM Tài nguyên là tất cả các dạng vật chất, phi vật D D D D U U _T M TM _T a. Khái niệm H H TM _T M M U U 1.1.1. Khái niệm, phân loại và vai trò của tài nguyên U M H TM _T H TM D D _T M M U U D D H H TM TM _T _T M U M U U _T TM H D D H TM _T _T _T M M U U D D H H TM TM TM _T tạo ra giá trị sử dụng mới cho con người. H H TM M _T M M U U chất và tri thức được sử dụng để tạo ra của cải vật chất, hoặc H H D D D D H TM _T _T TM TM H TM _T _T _T TM H b. Phân loại tài nguyên M M _T H TM U H D D M TM U _T M M _T TM H D H Hình 1.1: Sơ đồ thể hiện phân loại nguồn tài nguyên tự nhiên D Cạn kiệt: Dầu khí, than đá... H TM _T Không khí U Thổ nhưỡng Năng lượng mặt trời Tái tạo: Kim loại, thủy tinh D H D D _T TM U M U TM TM H M M U Nước Không thể tái sinh _T _T M _T M TM H D U Thực vật _T H TM U U U M _T TM H Động vật _T H D D D H TM TM Không có khả năng tái sinh Tạo tiền đề tái sinh Vi sinh vật U U M _T _T M H TM H D U M U TM _T Có khả năng tái sinh H TM _T M U Tài nguyên thiên nhiên U U M H TM _T _T M M _T TM H D U M U _T TM H D U M _T U U M _T M _T TM TM H D H D H TM D U M U TM _T H D TM _T M H Yếu tố nguồn lực quan trọng D H TM U U M _T TM H D _T M U M _T TM TM H D H Cơ sở tạo tích lũy vốn và phát triển ổn định D U M U M _T TM H D _T TM H D U M _T H TM _T TM H TM _T D H D _T TM H D _T _T TM H H TM D c. Vai trò của tài nguyên Yếu tố thúc đẩy sản xuất phát triển H TM _T _T H D D D D H TM TM H TM _T _T _T TM H U _T TM TM H TM _T M M _T M U U M U TM _T a. Khái niệm H D D D D H Môi trường là hệ thống các yếu tố vật chất tự H H TM _T M U 1.1.2. Khái niệm, phân loại và vai trò của môi trường U M U M _T TM H U M H TM _T D D TM H D H TM _T _T M M U U D D D M U _T TM H D H H H D U M _T TM TM _T _T M _T M TM TM _T M phát triển của con người và sinh vật. (Điều 3, Khoản 1, Luật bảo vệ Môi trường 2014) H H TM U U U nhiên và nhân tạo có tác động đối với sự tồn tại và D U M U Sinh quyển H TM _T M _T TM H D Thủy quyển M C U U _T TM H D M _T TM U U M U _T H D _T M H TM D U M U TM _T H D TM _T M H B D _T M TM H D 5 thành phần H TM U M _T TM H D U A D U E M _T TM H _T M U M _T TM TM H D H Khí quyển D M U Trí quyển _T TM H D U M _T H TM D _T TM H TM _T D H D _T TM H _T H TM D _T TM H Các thành phần của môi trường Thạch quyển H TM _T _T H sống, SX của - MT địa phương con người U M _T H D - Dân cư: MT thành thị, nông thôn H TM _T D _T M U U D H TM D D H TM TM _T _T M M U H H D H D nước, biển U - MT vùng không khí, đất, M - MT nhân tạo - Tự nhiên: MT TM cần thiết cho sự U U D M U _T D TM - MT quốc gia H - MT xã hội M M H H D U M Các nhân tố tự nhiên và XH TM - MT khu vực _T - MT toàn cầu Theo thành phần TM TM _T M U D D U _T M D U _T M TM Theo MĐ nghiên cứu sử dụng _T H H D U M _T MT tự nhiên _T H TM Theo quy mô H TM TM _T M U D D U TM _T M Theo chức năng H TM H - TM TM H TM _T _T _T TM H b. Phân loại môi trường U U M H TM _T D _T M Không gian sống và cung cấp các dịch vụ cảnh quan H TM D U M _T TM H M U M _T TM H D U M U _T TM H D U U M _T TM H D _T M U M _T TM TM H D H U M _T U U M _T TM TM H D H D _T M H TM D U M U TM _T H D TM _T M H Cung cấp tài nguyên D _T TM H D U M _T H TM c. Vai trò của môi trường Nơi chứa chất thải _T TM H TM _T D H D _T TM H D _T H TM D _T TM H H TM _T _T H H TM TM H TM _T _T _T TM H M _T TM H D U M _T _T TM TM H H D D M H TM _T D _T M H TM D U U U M _T TM H D U U M M U U M _T TM M U _T TM H D _T TM H D D H 1.2.2. Vai trò của QLNN về tài nguyên và môi trường D D U M _T D D U 1.2.1. Sự cần thiết của QLNN về tài nguyên và môi trường U _T M H H H TM _T M H TM TM _T 1.2. Sự cần thiết và vai trò TM TM _T M U D H H TM _T M M U U D D 1.2. Sự cần thiết và vai trò của quản lý nhà nƣớc về tài nguyên và môi trƣờng H TM _T _T M _T _T M U Sự nghiệp toàn dân và lâu dài, đòi hỏi sự tham gia đồng bộ TM TM H H D D U M H TM _T D H TM D Sự thống nhất hành động của QG, khu vực, toàn cầu U _T M M U D _T TM H D _T TM H D M U M _T TM H D M U _T U U M _T TM U U _T M TM E TM H C Sự cần thiết H M D H D D D H H TM TM _T B D U Tài nguyên và môi trường đang bị suy thoái _T D D U _T M M U Sự hữu hạn của tài nguyên, cần sử dụng tiết kiệm A U M _T TM H H H D D U TM _T M H Tầm quan trọng của tài nguyên H TM TM TM H TM _T _T _T TM H 1.2.1. Sự cần thiết của QLNN về tài nguyên và môi trường H TM _T _T H H TM TM H TM _T _T _T TM H D D U M _T TM H Phân phối nguồn lợi chung D D H TM _T M U U _T M H TM D M _T H D M U _T TM H D U M _T TM TM TM H U M _T H D H U U M _T U _T M D Đảm bảo phát triển KT-XH gắn chặt với bảo vệ và cải thiện tài nguyên, MT Tổ chức khai thác và sử dụng tối ưu nguồn tài nguyên quốc gia D M U _T TM H D TM TM H D U M _T H TM H TM _T M M _T TM H Chỉ đạo, tổ chức toàn dân bảo vệ TN&MT Khắc phục và phòng chống cạn kiệt tài nguyên; suy thoái, ô nhiễm MT Vai trò U U D H H Phối hợp hành động của quốc gia với quốc tế D TM _T TM _T M M U U D D 1.2.2. Vai trò của QLNN về tài nguyên và môi trường