JOHN
c. M A X W E L L
PH^T TRIỂN
KỸ NăNG L^NH ĐfỊO
Đ in h Việt H òa MPSM, N g u y ễ n Thị Kim O an h dịch
Lê D u y H iêu hiệu đính
N H À X U Ấ T B À N L A O Đ Ộ N G - XÃ H Ộ I
*^^uấệv &á(Jv nàỶ XẦJVdànỉv tặn(Ị/ niỊA€Ời/ tôi/ LtÔ4Vcảm/ ỊiAụo;
^ ặ n Ỷ nạười/ ế/Ịềv đã/ dànẢ/ cẦĩO/ tôi' nAũnỲ iẦnỉv cảm' nồnọ/ ấnv;
^ậnạ/ n ẹ i^ cố' ựấềv ứ\òn(y ứ iál đâ/ kíĩéo/ téo/ tiuỚỆìỸ
^ ặ n Ỹ nạườò đã/ kklcẤ tệ/ tồi/
ầằriỸ nkữnỶ tàeì/ n ả i đúẢỷ cảnv kứnỸ ',
^ ặ n ọ / m ậ t nkà/ tânìv đọ(p íôí' Iỷêi4/ (Ị444ỷ uà/ kạo kảì/. ..
Sá'
là/ cA q/ tôi/,
ITLelitùv^^ẨìẠmi-elt
M ỤC LỤC
LỜ/ D Ị C H G Ỉ Ả ..................................................................................................... 9
LỜỈ GỈỚỈ T H I Ệ ư ................................................................................................. 23
ĐỊNH NGHĨA LẢNH ĐẠO: GÂY À N H H Ư Ờ N G ............................................21
CHÌA KHÓA CỬA s ự LẢNH ĐẠO:
LựA CHỌN THEO THỨ T ự ư u T IÊ N ................................................................ 45
THÀNH TỐ QUAN TRỌNG NHẤT TRONG KỶ NÀNG LÃNH ĐẠO:
TÍNH NHẤT Q U Á N ....................................................................................................67
CUỘC SÁT HẠCH KHẮT KHE Đ ố l VỚI N H À LẢNH ĐẠO:
TẠO RA S ự THAY ĐỐI TÍCH c ự c .......................................................................85
CON ĐƯỜNG HOÀN THIỆN KỸ N ẢN G LÃNH ĐẠO
N H A N H NHẤT: GIẢI QUYẾT VẤN Đ Ể ............................................................ 121
MỘT ƯU ĐIỂM TRONG N ĂN G
Lực
LÀNH ĐẠO: THÁI Đ Ộ ...................147
PHÁT TRIẾN VỐN QÚY NHẨT CỦA BẠN: CON NGƯỜỈ......................... 169
PHẤM CHẤT QU A N TRỌNG
CỬA NHÀ LẢNH ĐẠO: TẨM N H Ì N ................................................................. 203
CÁI GIA CỦA LẢNH ĐẠO; TỤ KY L U Ậ T ....................................................... 233
BÀI HỌC QUAN TRỌNG NHẤT:
PHÁT TRIẾN ĐỘI NGỦ N H Â N s ự .................................................................... 257
LỜ/ B A T ........................................................... ................................................ 282
L ỜI D Ị C H GI Ả
C h ú n g tỏi xin m ư ợ n lòi p h á t biêu cua ngài Roberto
Goizueta, co Chù tịch kiem Tông Giám đôc ĐiỂu h à n h Tập
đ o àn Coca-Cola, trư ớc các th à n h viên Câu lạc bộ Q u ả n trị ờ
Chicago năm 1997 chi vài th á n g trưóc khi ông qua đời, đ ể mở
đ ầu cho Lời dịclĩ <ỊÌả. Ô n g đã nói: ''M ột tỳ giờ trước đây, n h ân
loại đã xuât hiện trôn trái đât. Một tỳ p h ú t trước đây, Ki-tô
giáo đư ợ c hình thành. M ột tỳ giây trước đâVy b a n nliạc
Beatles đã có buổi biỏii d iễn h o àn h tráng tại sh ow tru y ển hình
cua Ed Sullivan. Một tỷ chai Coca-Cola đư ợc sản xuât... vào
sáng h ò m qua. Lúc này, c h ú n g tôi đ an g tụ hòi bản th ân phái
làm gì đ ể tạo ra m ộ t tỳ chai Coca-Cola trong sáng h ô m nay".
Còn chún g tôi, n h ũ n g dịch giả, m u ô n bổ sung: “m ột tỳ” kỹ
n ãn g lãnh đạo của bạn sẽ đ ư ợ c p h át íriôn n h ờ cưôn sách mà
bạn đ a n g cầm trên tay.
Plìát íriấỉ kỹ ĩĩíhỉ^ liỉĩĩỉỉ dạo cùa tiến sỹ John Maxwell, tác giả
nhiổư cuốn sách nổi tiêng v ế thu ật lãnh đạo, đã đirợc phát
hành trên một triệu bàn. Đ ây là một tác p hẩm rât quen thuộc
vói đ ô n g đáo độc già k h ô n g chi trong giới lãnh đạo ờ H oa Kỳ
mà còn ờ nhiều quôc gia trôn the giới, và đư ợc d ù n g làm giáo
trinh cho bộ m òn ' T ô chức lãnh đ ạo và thiết lập k ế hoạch''.
P H A I T R Ỉ Ẻ N KỶ N Ã N G L Ả N H D Ạ O
Là n h ữ n g n g h iê n cứu sinh, ch ú n g tôi cũng sử d ụ n g cuốn sách
đ ể p h ụ c vụ việc học tập và nghiên cứu của mình.
Điều gì đã khiến cuốn sách trở nên p h ổ biến và có uy tín
n h ư vậy? Câu trả lời thật đ ơ n giản: vi nó chi ra n h ữ n g kỹ
n ă n g lãnh đ ạ o cần thiết và chứa đ ự n g n h ữ n g n g u y ê n tắc bất
biến, tr ư ờ n g tổn mà bât cứ ai m u ô n trò th à n h nhà lãnh đ ạ o tài
ba cũ n g p h ải á p d ụ n g và thực hành.
G iống n h ư Roberto Goizueta, nh à lãnh đạo nào cũng có
k h át v ọ n g m a n g lại th à n h công cho tổ chức của mình, Vâh đ ề
là th à n h công
ây
đạt m ứ c độ nào, đến vào lúc nào và có tạo
b ư ớ c n g o ặ t h a y b ư ó c đ ộ t p h át cho cá n h â n nhà lãnh đạo, tổ
chức và cà cộng đ ổ n g hay không. N ế u n h ư th à n h công của
m ộ t tổ chức trước hêt p h ụ thuộc vào hiệu quả công việc của
mỗi cá n h ân , n h ư lời tác già cuốn sách: '^Năng lực là nền tản g
của sự tổn tại. Hiệu qu à là nền tảng của sự th à n h công", thì
vai trò then chô't và qu y êt định trong việc khích lệ, thúc đấy
và p h á t h u y sự hiệu q u ả đó thuộc v ề nh à lãnh đạo. Nói cách
khác, m ộ t nh à lãnh đ ạo tài ba là n gư ời k hô ng chi biết tổ chức
công việc v à đội ngũ, m à còn có khả n ă n g xây d ự n g tầm nhìn,
tạo đ ộ n g lực p h á t triển cá nhân và niềm say mô công việc cho
tât cả n h ữ n g n g ư ờ i th a m gia tổ chức.
C h ú n g tôi, n h ữ n g dịch giả, ý thức sâu sắc v ề tầm qu an
trọ ng của từ n g kỹ năng, từ ng n g u y ê n tắc, từ ng quy trình
đ ư ợ c giỏi tlìiọu tron g cuốn sách. C h ú n g tôi đã làm viỌc
n g h iê m túc tro n g m ộ t thòi gian dài, cố gắng tru y ền đ ạ t lại
n g u y ê n b ả n m ộ t cách sát nghĩa nhât, n h ư n g ch ú n g tôi rât
m o n g n h ậ n đ ư ợ c n h ữ n g ý kiến đ ó n g góp của quý vị đ ế cuôh
sách đ ư ợ c h o à n thiện h ơ n trong n h ữ n g lần tái bản.
10
L Ò! DỊ C! ^ G I A
N hân đây, chún g tôi xin gừi lời cảm ơ n sâu sắc tới Giáo sư,
Tiến sỹ Prancis Thaise A. Cimene, T r ư ở n g khoa Sau Đại học,
trư ờ n g Đại học Capitol, Philipines, là giáo viên đã trực tiếp
dạy chú ng tôi bộ m ô n này và đằ tích cực đ ộ n g viên, g iú p đ õ
chú ng tôi trong quá trình dịch thuật. C h ú n g tôi cũng cảm ơn
A lpha Books đã g iú p chứng tôi thực hiện ước m ơ của mình.
Xin cảm ơn độc giả d à n h thời gian đọc sách.
Nhóììĩ dịch giả
11
LỜI GIỚI T H I Ệ U
C
ó một giâv p h ú t ma tỏi khôn^ bao ^iò quỏn. Đó là tron^
một biiói thưyôt ^ia^^ vỏ chu đỏ lãnh đạo, \'ào giò nghi
giai lao, m ột ng uòi đàn ông tên là Bob đột nhiủn tien lại gần
tòi và nói: ' T h u a thẩy, thay dà cúu vót sụ nghiệp cùa tôi!
Cnm ơn thẩy rất nlìiổiil". Thấv anh ta đ ịnh quay g ó t tòi vội
kéo lại hoi: 'T ò i đă cúu sự ni^lìiẹp cua anh the^ nào?" A n h ta
đóp: ''N ăm nav tỏi 53 tuôi. iMuòi bav n ăm ve trước, tôi được
bố nhiộm vào một vỊ trí lãnh đạo. Cho tỏi íỊần đâv, tôi nhận ra
ĩcing mình thiêu kỹ năng lãnh dạo và chưa thô thành công
trôn cương vị đó. N ăm n^oái, tôi d u ụ c d ự buỏi hội thào vổ kỹ
n .''ìg
b
i
lãnh đ ạo cùa tháy và bie’t đu ọ c n h ữ n g ngu vên tac co
đe nâng cao kỹ
này. NiỊov lập tức, tỏi đã áp d ụ n g
n ừng kiên thức ấv vào cùng việc cuo mình. Và đicài tỏi moniỊ
doi đã đeh. Mọi người băt đầu lìi^he theo chi dán cuo tói. Ban
dcUi, họ có ve mien cư õn ^ nhiing hây giò tl'i'i rất tlìoài mái. Tôi
co kinh nghiẹm, n h u n g lại thiôli chuvỏn nìỏn. Cám on thầv
dò ^ iup tòi n ân g tam ti'(T thanh mọt nha lanh dạo '.
Chính ỉòng biet on cua n h ũ n ^ nguòi n hu Boh đã kliích lộ
tôi dành phẩn lón thời ^ian cua miiilì cho viẹc ni^lìiỏn cứu kỹ
năng phát trien n h ù n g nhà lãnh đạo. Đâv cũni^ chính là lý do
I Mi A T T R I Ê N KỶ N Ă N G l . Ả \ M OAC'
VÌ
sao mỗi n ă m tcM tố chức k h o ả n g mười buối lìội thào vể kỹ
n ă n g lãnh đ ạ o tại H oa Kỳ và nhiểu quốc gia khác. Tỏi vié't
cuôn sách này cũng vì thế.
\ỉ h ữ n g đ iểu bạn sắp đọc là ph ần tinh túy nhíit cùa n h ử n g
kỹ n ă n g m à tôi đã tích cóp đư ợc trong suôt hơn hai m ư oi
n ă m trên vị trí lãnh đ ạ o và giảng dạy môn học v ề lãnh đạo.
Giờ đâv tôi m u ô n chia sẻ nó với tâ^t cà mọi ngưòi.
CHÌA KHOÁ ĐÊ THÀNH C Ô \ ’G
LA KHA NẢNG LẢNH ĐẠO NGƯỜI KHÁC DI
TỚI THÀNH CÒNG
vlọi sự th à n h bại đ ể u do lãnh đạo. Bâ’t kể khi n ào tôi đ u a
ra n h ậ n định nàv, nó luôn bị p h ản đôì và đòi phải đ ư ợ c điổu
chinh lại thành; ''Gẩn n h ư mọi sự th ành bại đều do lãnh đạo".
Đa sô' mọi ng ư òi đều m u ố n tìm kiếm một ngoại lệ nào đó
thav vì p h ấ n đ â u đ ể trò nên kiệt xuâ't.
Giả s ử kỷ n ăn g lãnh đạo của bạn đ a n g d ừ n g ớ m ộ t câp độ
nhâ't định. Q u a việc n ghiên cứu các nguyên tắc lành đạo, tôi
có thỏ’ nói rằng trong th ang cấp độ từ m ột đêh mười, kỹ năng
lãnh đạo của bạn đã đ ạ t đến câ'p độ sáu. Vói câ'p độ này, hiệu
q uả còng việc cua b ạ n sẽ k h ôn g bao gií>vượt quá khả năng
d ẫ n dắt cũng n h u gây ảnh h ư ờ n g đối với người khác. Bạn
k h ô n g th ể liên tục tạo ra n ăn g suâ't làm việc cao h ơ n câ'p độ
lãnh dạo cùa bạn. Nỏi cách khác, klìà năng lãnlì d ạo ciia bạn
xác d inh câp độ th à n h công cùa bạn, củng n h ư th à n h công
của n h ũ n g ngưòi cù n g làm việc với bạn.
Toi đã đọc đ u ự c n h ữ n g lời tâm sự của Chủ tịch Tập đoàn
Khái h sạn H vatt trên tạp chí NcwsWeek: ''N h ữ n g gi tôi học
14
L Ò I G I Ó I 'I l ỉ I Ệ U
đ ư ợ c trong suôt hai mươi bảv n ăm p h ụ c vụ tro n g n g à n h dịch
vụ là: 99% n h â n vicn m u ô n làm tốt công việc của mình.
N h ù ’ng gi họ làm đơR giản chỉ la sự p h à n á n h n h ữ n g gì mà
ngưòi chủ của họ đ a n g làm".
C âu chuyện hài hư ớc dư ới đ áv nh âh m ạ n h đ ế n tầm q u a n
trọng của việc lãnh đạo hiệu qua: Trong suô^t cuộc h ọ p cúa
p h ò n g kinh doan h, nhà q u ả n lý luôn m iện g q u ở trách n h ữ n g
nliân viên của ông vể d o a n h sô'bán h àn g rất ả m đ ạm . 'T ô i đã
có đội ngũ làm việc thật đ á n g thcit vọng mà lại h a y b à o chửa,
biện bạch'', ông nói, "N êu anh, chị k h ông th ể làm đ ư ợ c công
việc của mình, có nhiều người khác đ a n g m u ố n n h ả y vào vị
trí đó đe đư ợ c thừa h ư ờ n g n h ữ n g lợi ích tro ng công việc của
an h chị''. Q u a y sang m ộ t n h ân viên mới, vốn là cựu cầu thủ
bóng đá nhà nghề, ỏng hòi: '"Nêu một đội bó ng k h ô n g th ể
chiến thang, thì điểu gì sè xày ra? Các cầu thủ sẽ bị thay ra
khỏi sân. Đ ú n g vậy chứ?"
Vài giây p h ú t n ặ n g n ề trôi qua, cựu cầu thù đ ó đã trà lời:
''Thưa ngài, n ếu toàn đội đan g có vấn đ ề thì ch ú n g tôi th ư ờ n g
đi kiếm một huâVi luyện
J * viên m ó i” .
KỶ N ĂN C LÃNH ĐẠO c ó THỂ HỌC Đ ư ợ c
Lãnh đạo k h ô n g phải là khái niệm d à n h riêng cho n h ữ n g
người ''sinh ra đ ể làm lãnh đạo". N h ữ n g p h ẩ m chât đ ể trờ
th à n h lành đ ạ o có thổ đư ợ c lĩnh họi và trau dổi. Kết h ợ p
n h ữ n g p h ẩ m châ't này vói nicm khao khát cháy b ỏ n g thì
k h ông có gì có th ể càn trờ bạn trờ th à n h m ột n h à là n h đạo.
C u ô n sách này sẽ cung câ'p cho bạn n h ũ n g n g u y ê n tắc lãnh
đ ạo cư bản. Bạn phải thêm vào đó khát v ọ n g của chính mình.
15
n i A T TK! í - ; x h S' \ A \ C . ; l . Ả . M l Ỉ>A()
Tác gia Loonard Raven!ìill trong cuỏn sacli 77/í' Ỉ.IÌ<Ỉ Diỉi/S
Ncĩoslcttcr đã kè ve một nlìóm khách du lỉch đôn thăiìì một
ngôi làní; đ ẹp nhu tranh. Khi đi n g an g qiKì một cụ già đ a n g
ngổi b ê n h à n g d ậu , m ộ t vị k h á c h t r o n g S(3 ho d ù n i Ị lại ra v e kè
cá hoi cụ: “Có bậc vì nhân náo đã sinh ra ỏ đãv khòng ọ?"
One; cụ lien đáp: ''Khône;; chi có n h ữ n g đứa tre đu'ợc sinh
ra o đâv thôi".
Lành dạo là sụ phát trión ch ứ không phai là sụ k h ám phá.
"N hà lãnh đọo bâm sinh'' luôn x u ât hiện. Son^, đỏ tro thành
nhà lành đạo xuất sắc, cẩn phái trau dổi Vci phat triên n h ũ n g
tỏ’ chât lãnh dạo. Làm việc \ ới h à n g ngàn nguòi khát khao trơ
thành nhà lãnh đạo, tòi đã k h á m phá ra răng, tcTt ca họ đều
thuộc một trong bốn cấp đo lành đ ạo dưới đáy:
NHÀ i.ẢM ỉ ĐẠO f)ẢNG CẢP
• CÓ phâm châ't lành đạo bârn sinli.
■ Kỹ náng lãnh đạo đ u o c hinh th à n h trong suòt cuộc dòi.
■ Đà đư ợc cítìO tạo Ihỏm về n h ũ n g nguven tắc lãnh đại).
■ Q u v êt tám rèn luyện ban thân đô trư thanh một nhà ỉành
đ ạo tầm cờ.
■G/í/
cìììí: Ba
trong bôn pliâm chất trên có thê lĩnh hội được.
N f l A I . ÁNM D Ạ C V r n Ô N G TỈ I A!
• Kv ^ ăn^ ISnh dạo đ u o c hinh thành trone, suỏ’t cuộc đòi.
■ Dả đuọc' đào tạo vổ nluìng n g u y ên tac Icinh đạo.
16
LỜI c . l ớ l T H I Ệ U
■ Q u y ế t tâm rèn luyện b a n thân đc trờ thành một nh à lănh
đ ạ o tẩm cõ.
■ Ghi chú: Tất cà n h ữ n g p h ẩ m châ^t trên đ ều có t h ể lĩnh
hội đư ợc.
NHÀ LẢNH OẠOTIỂM NĂNG
■ Kỹ n ăn g lãnh đạo mới đ ư ợ c hình thành trong thời gian
g ần đây.
■ Đang học hỏi những kỹ năng đ ể ữ ở thành nhà lẫnh đạo.
■ Q u y ế t tâm rèn luyện b a n thân đ ể trở thành nhà lãnh đạo
tot.
■ Ghi chú: Cả ba p h ẩm châ't trên đều có th ể lĩnh hội được.
NHÀ LÀNH ĐẠO HẠN CHẾ
■ CÓ rất ít ho ặc k h ô n g có cơ hội tiêp cận n h ữ n g n hà
lã n h đạo.
■ Không được đào tạo hoặc đào tạo râ't ít về kỹ năng lãnh đạo.
■ Có m o n g muôVi trờ th à n h nh à lãnh đạo.
■ Ghi chú: Tất cà n h ữ n g p h ẩ m châ't trên đều có th ể đư ợc
trau dổi.
CÓ RẤT ÍT SÁCH VIẾT VỀ LÃNH ĐẠO;
HẨU HẾT LÀ SÁCH VỄ QUẢN LÝ
D ư ờ n g n h ư v ẫ n còn m ộ t sự n h ầ m lẫn nào đó trong cách
p h â n biệt hai khái niệm: "lãn h đ ạo " và ''q u à n lý".
17
I Mi A T T R I I \
KỲ N i À N C L À X l i D A O
Cựu Bộ trư ơng Bộ Y tế, Giáo d ụ c và Phúc lợi Hoa Kỳ, òng
ohn
w.
G ard n er - nguoi trực tiep chi đ ạo d ự án giáo d ụ c ve
lãnh đạo tại VVashingtoii D.
c.
- đã chỉ ra năm đặc t r u n g cơ
bản của ''n h ữ n g nhà quan Iv có k h u y n h h ư ớ n g lãnh đ ạo'' đỏ
phân biệt với ''n h ữ n g nhà q u ả n lý đ ơ n t h u ầ n ” . Đó là;
1. N h ữ n g nhà quàn lý có k h u y n h h ư ó n g lãnh đạo th ư ờ n g
có tầm nhìn dài hạn, v ư ợ t xa các v âh đ ề diên ra h à n ^
ngày và các bàn bao cáo quý.
2. Niểm đ am mê cua n h ữ n g nhà q u an lý có k h u y n h
iư ớ n g lãnh đạo
âối
với công tv cua họ k h ô ng d ừ n g lại
0’ các vân đ ề họ quản lý. H ọ m u ố n biết tâ't cà các phòng,
ban tác đ ộng lẫn nh au n h ư t h ế nào, và ảnh h ư ơ n g của
họ th ư ò n g vượt ra ngoài lĩnh vực h ọ phụ trách.
3. iMhững nhà quản lý có k h u y n h h ư ớ n g lãnh đạo đ ặc biệt
coi trọng tẩm nhìn, các giá trị và đ ộ n g cơ thúc đấy.
4. N h ữ n g nhà quản lý có k h u y n h h ư ớ n g lãnh đạo có
n h ữ n g kỹ năng chính trị có th ể đối p hó vói n h ữ n g yêu
cầu trái ngược của nhiều bộ p h ậ n cử tri.
5. N h ữ n g nhà quản lý có k h u y n h h ư ớ n g lãnh đ ạ o không
bằng lòng vơi hiện tại.
Q uan lý là quá trình đ ả m b ảo cho c h ư ơ n g trình và mục
tieu hành đ ộ n ẹ cua tổ chức đ ư ợ c thực hiộn. Khác với q u ả n lý,
lãnh dạo xây d ự n g tầm nhìn và tạo độ ng lực cho mợi người.
Mọ) người không ai m u ố n bị q u ả n lý. Họ m u ô n làm lành
đạo. Oà bao giò btỊn nghe thây khái niộm ''nhà q u à n lý t h ế
giỏ]" clnra? Trong khi đó, khái niệm ''nhà lãnh đạo thô^giới"
18
ỉ . OI G I O I
riiiẼu
đư ợc nhắc đen râ't nhiếu, bao gổm: nhà lãnh đạo ^iáo dục,
nhà lãnh đ ạo chính trị, nhà lãnh đ ạ o tôn giáo, nhà lãnh đạo
trinh thám, nhà lãnh đạo cộng đổng, nhà lãnh đạo cóiìg đoàn,
nhà lãnh đ ạ o d o a n h nghiệp. Tất cả họ là lãnh đạo, khòng phải
qu àn lý. Hãy nghĩ xem: Bạn có th ế d ẫ n con ngựa cùa m inh tới
v ũ n g nư ớc n h ư n g bạn k h ò n g th ể bát nó uốn g nước. Neu bạn
m u ô h q u à n lý ai đó, trưóc hết hạn phai biết chỏ' n ^ ự chính
minh. Thực hiện đ ư ọ c điếu đó, bạn sẽ chuvến từ vai trò q uản
Iv saniỊ vai trò lãnh đạo.
■ Biết cách làm m ột việc gi đ ỏ là th à n h công cua người
lao đ ộng .
■ Có kha n ăn g giài thích với người khác là thành công cùa
người giáo viên.
• Đ àm bao n h ữ n g người khác h o à n thành công việc là
thành công cúa nhà q u ả n lý.
■ Biết khích lệ n h ữ n g người khác làm viộc tôt hơn là thành
còng của nhà lãnh đạo.
Khao khát cùa tôi là g iú p bạn th à n h công trên cương vị
m ột nhà lãnh đạo. Đó cũ n g là m ụ c tiêu cao nhât cùa cuốn
sách này. Đi đôi với việc đọc cuòVi sách này và áp d ụ n g
n h ử n g n g u y ê n tắc lành đạo vào công viộc ciia bạn, hãy n h ó
đêh Bruce Larson. Trong cuốn sách VVÌÌĨCỈ and Firc (Lừa và
Gió), òne, dã ke vài điổu llìú vị ve sẽu Sandhill: "N lìữ n ^ đàn
seu đ òng đ ú c vượt một q u ã n g đ u ò n g dài qua nhiều châu lục
có ba p h ẩ m châ't đ á n g quý: th ứ nhất, ch ú n g luân phiôn nhau
àm đâu đàn, k h ô ng có con nào b av su ô i ờ vị trí dẫn đầu; thứ
hai, chún g lụa chọn n liũ ng con có thê xừ lý được sự hôn loạn
19
P H A T T R I Ễ N KỶ , \ Ỉ Ả N G L À N H Đ Ạ O
trong đàn làm đ ẩu đàn; thứ ba, tro n g q u ã n g thòi gian bay,
con đầu đ àn luôn luôn dẫn đ ầu và n h ữ n g con khác báo hiệu
sự an toàn cho ca đàn bằng n h ữ n g tiêhg kêu''.
Tôi hy vọ ng hạn sẽ học đư ợc n h iề u kiến th ứ c v ề lãnh đạo
đ ể có thể tạo đư ợ c chỗ đ ứ n g v ữ n g chắc trong lòng mọi người.
Mồi thời đại đều có m ộ t thời đ iể m đòi hòi n h à lãnh đạo
vượt lon phía trước đ ể đ á p ứ n g n h u cầu của thời cuộc. Vi
vậy, k h ông có nh à lãnh đạo n ào lại k h ô n g tìm th â y thời khắc
cùa minh. H ãy đọc cuôn sách n ày đ ể sẵn sàng n ắ m
cơ cúa mình.
20
lây
thời
1
ĐỊNH NGHĨA LẢNH ĐẠO
GÂY ẢNH HƯỞNG
C
Ó lẽ do đ a sô' chúng ta đều m o n g m u ố n trơ thành n h ữ n g
nhà lãnh đạo, nên th ư ờ n g bị cảm xúc chi phôi khi cô'
gắng định nghĩa lãnh đạo là gỉ. Hoặc có thể, do chúng ta biết
m ột nhà lãnh đ ạo nào đó, cố gắng bắt chưóc h àn h vi của
người ây và m ô tả nhà lãnh đạo n h ư m ộ t người nổi tiếng. Khi
hỏi m ư ò i n gư ò i định nghĩa lãnh đạo là gì, bạn có th ể n h ận
đư ợc m ười câu trà lòi khác nhau. Sau h ơ n năm thập niên
quan sát trong gia đinh tôi và nhiều n ă m p h át triển năng lực
lãnh đ ạ o cùa b ản thân, tôi rút ra kết luận rằng: "Lãnh đạo là
gây ản h hường." Chi có vậy là đủ. Câu châm ngôn yêu thích
cua tôi về lãnh đạo là: Một n^ười cho rằng mình đ an g lãnh
đạo, n h ư n g không có một ai theo gót a n h ta thì ngưòi
ây
chi
đ a n g d ạ o bộ m à thôi.
Trong
m ột
lần
trả
lời
phỏng
vâh
tờ
Excciitive
Communications, James C.GeorgcS; n h â n viên Công ty Par
21
ĨM-ỈÁT T R 1 É \ KỸ N Ả X C . í \ \ f i
OAO
Training, đã định nghĩa một cách chí Iv rằng: ''Lãnh đạo là gì?
Hàv dẹp bò n h ữ n g vân đề đ ạo đ ứ c d án g sau nó. Chi có một
định nghĩa: Lãnh đạo là khả n ăn g thu phục nhân tâm".
Hitler là một nhà lãnh đạo; Jim Ịones, Jesus Nazaretl'i,
Martin Liithcr King, ]r., VVinste^n Churchill,
và John F.
Kcnnedv đều là n h ữ n g nhà lãnh đạo. Trong khi đó, khả năng
qikin lý và n h ữ n g tieu chuẩn giá trị của họ hoàn toàn khac
nhcU:. Mỗi người đểu có n h ữ n g n g u ò i đì theo họ.
Một khi bạn xác định lãnh đạo n hu một khả n ă n g thu phục
^^u^ìi khác, bạn sẽ phài xem xét m ộ t seV ngu vcn tăc đê tìm ra
^-íhucing cách lãnh đạo.
Hẩu hỏt mọi người cho rằn g lãnh đạo là khả n ăn g đạt
đ u o c một vị trí m on g m uôn, k h ô n g phai n h ằ m thu ph ụ c nhân
tánì. Do đó, họ nghĩ rằng khi có m ột chức vụ h a y đạt được
mọt địa vị cao nghĩa là họ đã trớ thành m ột n h à lãnh đạo.
Điêu này dân đôh hai vân đ ề khá phô biến: m ột ỉà, n h ữ n g
nguoi cỏ ''địa vị'' lãnh đạo th ư ờ n g phái n ếm trài sự cay đ ăn g
<111 không có nguời nào đi theo ù n g hộ họ; hai là, n h ữ n g
nguoi khòng may m ắn có đ ư ợ c chức vụ cao cho rằng mình
k h o n ^ p hai là l ã n h đạo n ê n k h ô n g p h á t t riển nhŨTig kỹ n ă n g
ã n h đạo cun ban thân.
\ ’oi cii(Vn sách nàv, tòi m u ố n giúp bạn thừa nh ận răng:
Lànli đ ạ o là gáy anh h ư ờ n g (là kha năng thu phục lòng
ni;ii()i) va trên q u a n d i è m do, g i u p b ạ n h ọ c hoi p h ư ơ n g p h á p
lành dao. \4ỏi c h u o n g được xâv dựiì^ sao cho bạn dê dáng
hicui tung nguycMT tăc khác nliau. Điêu này se hò trợ phát triỏVi
kh.ì nãnt; lãnh đạo cùa bạn. C h ư ơ n g đấu tien g iú p bạn gia
tănr, nnu' độ anh h u ỏ n g của m in h với mọi người.
09
Ỉ)ÌNỈII \ ' G H Ĩ A l . Ả \ í ỉ O A O : G Â Y A N H H U O N G
S ự T H Ậ T VỂ Ả N H H Ư Ở N G
N4ỌỊ NIGƯỜI ĐỂU c ó A \'} i [^ƯƠNG LAN NHAU
Theo các nlìà xă hội học, ngay cả một người sông nội tãm
n h ấ t cũng có ảnh h ư ờ n g đến mười nghìn người khác trong SLiôt
cuộc đời họ. Cộng sự Tim Elmore đã chia sẻ con sô^ đáng ngạc
nhiên này veìi tôi. Tim và tôi rút ra kêt luận rằng mỗi chúng ta
đ ẽ u gây ảnh h ư ờ n g và bị ảnh hườiìg từ người khác. Điểu này có
nghĩa là: tâ’t cả chúng ta lãnh đạo ngiròi khác trong một vài lĩnh
vực; ngược lại ờ m ột sô^ lĩnh vực khác, chúng ta được người
khác dẫn dắt. Không ai nằm ngoài quy luật này: hoặc là nhà
lãnh đạo hoặc là người bị lãnh đạo. Trách nhiệm của bạn là
n h ậ n ra tiềm năng lãnh đạo trong bạn. Trong bâ't kv tình huôhg
nàc, trong một n h ó m luôn luôn có một ngưòi có ảnh hư ờng nổi
bật. Ví dụ, người mẹ có thể là người ánh h ư ở ng lón đối với đứa
trẻ vào môi sáng trước khi đêh trường. Mẹ chọn đổ ăn và quần
áo nìặc cho bé. Đ ứa trẻ bị chi phối ừưóc khi đôh trường và có
thể trờ thành người chi phôi n h ữ n g đứa trẻ khác ở trường của
nó. Bô' và mẹ cùng gặp nhau tại nhà hàng đ ể ăn trưa, và cà hai
đều bị ảnh h ư ở ng bời ngưòi bổi bàn khi anh này gợi ý các món
đặc biệt d à n h cho gia đình. Thời gian ăn tôl cũng bị chi phối bời
k ế h o ạ c h làm việc của người chổníỊ hoặc người vợ.
Dỗ dàn g n h ậ n ra m ột n h à lãnh đạo nồi trội trong bất kỳ
n h ó m nào b ằ n g cách q u a n sát lúc họ tập trun g với nhau. Nếu
có m ộ t vâh đ ể cần đ ư ợ c q u y ế t định, ai là người có ý kiến hay
nhât? Ai là ngươi đ ư ợ c người khác chú ý nhiổu nhâ’t khi vâh
đ ề đ a n g đ ư ợ c thảo luận? Ai có ý kiên đư ợ c mọi người n h an h
23
Ỉ MI ÁT T R I Ẻ N KỶ N Ỉ Ả N C L À N H D A O
chóng đ o n g ý nhât? Điểu quan trọng n h â t ai là ngưòì đư ợ c
mọi người n g h e theo? Trà lòi n h ữ n g câu hói này, bạn sẽ p h â n
biệt được nhà lãnh đạo thật sự trong m ộ t nhóm.
CHÚNG TA KHÒNG BAO GIỞ BIẾT Cí-ỈÚNG TA
ANH HƯỜNG ĐẾN AI HOẶC
ẢNH HƯỜNG ờ MỨC ĐỘ NÀO
M uôh hiểu đư ợ c sức m ạ n h của sự à n h hường, tốt n hất hày
nghĩ đêh n h ữ n g lẩn bạn bị ảnh h ư ờ n g bời một người hav rnột
sự kiện nào đó. N h ữ n g sự kiện lớn luôn khắc sâu vào cuộc
sống và ký ức chúng ta. Ví dụ, bạn hỏi hai người sinh trước
năm 1930 xem họ đ an g làm gì khi n g h e tin Trân Châu cảng bị
đ án h bom, họ s ẽ miêu tả chi tiết cảm giác của họ và mọi vật
xung q u a n h lúc đó. Hoặc hòi n h ữ n g người sinh trước n ă m
1955 xem họ đ a n g làm gì khi nghe đài p h át thanh đ ư a tin
Tổng thông John F. K ennedy bị ám sát, họ sẽ trả lời bạn
không thiếu chi tiết nào. Một p h ả n ứ n g tư ơ ng tự n h ư vậy
củng diễn ra vói t h ế hệ trẻ khi đư ợ c hòi v ề cái ngày tàu vũ trụ
Challenger bị n ố tung. Đây là n h ữ n g sự kiện lón đã làm mọi
người xúc động.
Hãy nghĩ v ề n h ữ n g sự việc nhò hoặc n h ữ n g người có ành
hư ở ng lớn đến bạn. Trong cuộc đời mình, có n h ữ n g ảnh h ư ở n g
tôi không th ể quên: ảnh h ư ờ n g từ m ột lần đi cắm trại đ ã giúp
tỏi đ u a ra quyết định chọn nghề nghiệp của lìVinh; ảnh h u ò n g
từ thầy giáo dạy lớp bảy của tôi - Glen Leatherwood; n h ữ n g
quả đèn bong bóng trên cây thông Noel đã đ em lại cho tôi cảm
xúc về m ùa Giáng sinh mỗi năm; rồi n h ữ n g lời động viên tôi
nhận được từ m ột giáo sư đại học,... và còn nhiều nữa. M ục sư
24
DỊ\H
X í . H Ĩ A l . ẢNÍi OAO: G Ả Y A N H H U Ờ N G
■ R.Miller đà đ ú n g khi cho rằng: "'Có n h ũ n g cuộc gặp mặt, dù
chi trong chốc lát, n h ư n g mãi mài đc lại trong lòng ta nhữ ng
dâu âh sâu đậm. Không ai hiểu hết đư ợ c sự huyền bí của hai
từ ''ảnh hưởng"... n h ư n g ... chúng ta vẫn thường xuyên ảnh
i ư ở n g đêh ngưòi khác - đ ể chữa lành n h ữ n g vết thương, đ ể
cẩu nguyện, đ ể lại n h ữ n g âh tượng đẹp trong lòng mọi người;
hoặc làm tổn thương, đẩu độc, hav n h ữ n g vết đen trong cuộc
đời người khác".
Sự thật n à v đà giúp tôi trờ nên chũ’ng chạc hơn khi tôi
n h ậ n thức rỏ ảnh h ư ờ n g của m inh vói tư cách là một người
cha. M ột người bạn đã tặng tôi m ột tâm thỏ trên có khắc bài
thơ. Bâv giờ nó v ẫn nằm trên bàn làm việc cùa tôi.
C ậu bé bám theo tôi
Tôi vốn người cẩn thận
Đ ư ợ c cậu bé theo cùng
Tôi chẳng d á m lạc đ ư ờ n g
Kẻo cậu cùng lạc mât
M ắt cậu dán vào tôi
Tôi làm, cậu cùng làm
Chi m u ô h giôhg n h ư tôi
C ậ u bé b á m theo tôi
Đ ừ n g quên, đ ừ n g quên nhé
N ắ n g hè đêh tuyết đ ô n g
Tôi xây d ự n g tương lai
Câu bé bám theo tôi*
’ Dịch tho; LM. N g u y ễ n X uân T h à n h
25
- Xem thêm -