Tài liệu Phân tích hiệu quả hoạt động tại công ty trách nhiệm hữu hạn lâm nghiệp sông kôn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN TRẦN THỊ QUỲNH NHƯ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TẠI •••• CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN LÂM •• NGHIỆP SÔNG KÔN Chuyên ngành : Kế toán Mã số : 60.34.03.01 Người hướng dẫn :PGS.TS. Đoàn Ngọc Phi Anh LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình nào khác. rri < _ _•? 1 w Tác giả luận văn Trần Thị Quỳnh Như MỤC LỤC •• DANH MỤC VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ MỞ ĐẦU..........................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài......................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài ................................................................... 1 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.........................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 2 5. Kết cấu của đề tài .................................................................................. 2 6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu .............................................................. 2 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP ............................................................7 1.1 Doanh nghiệp Nhà nước và công tác phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh nghiệp Nhà nước............................................................. 7 1.1.1 Doanh nghiệp Nhà nước: ............................................................. 7 1.1.2 Bản chất của hiệu quả hoạt động.................................................. 8 1.1.3 Mục đích của phân tích hiệu quả hoạt động ................................ 9 1.2 Nguồn thông tin và các phương pháp sử dụng trong phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại doanh nghiệp .............................................. 10 1.2.1 Nguồn thông tin sử dụng phân tích hiệu quả hoạt động tại doanh nghiệp ............................................................................................. 10 1.2.2 Phương pháp phân tích hiệu quả hoạt động:................................. 14 1.3 Nội dung phân tích hiệu quả hoạt động tại doanh nghiệp................... 19 1.3.1 Phân tích đánh giá hiệu quả hoạt động tại một doanh nghiệp nói chung.............................................................................................. 19 1.3.2 Đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước theo quy định hiện nay .................................................................................. 27 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ............................................................................... 34 CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH LÂM NGHIỆP SÔNG KÔN ............................... 35 2.1 Tổng quan vềCông ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn ....................... 35 2.1.1 Giới thiệu Công ty: ..................................................................... 35 2.1.2 Lĩnh vực hoạt động:..................................................................... 36 2.1.3 Đặc điểm tổ chức quản lý của Công ty........................................ 36 2.1.4 Đặc điểm tổ chức kế toán tại Công ty: ........................................ 40 2.2 Thực trạng công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty TNHH Lâm nghiệp sông Kôn............................................................ 41 2.2.1 Khái quát về công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty .. 41 2.2.2 Nhu cầu phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty TNHH Lâm nghiệp sông Kôn cũng như các bên có liên quan .......................... 42 2.2.3 Tổ chức công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty ....... 44 2.2.4 Nội dung phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Công ty: .. 45 2.3 Đánh giá công tác phân tích hiệu quả hoạt động của Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn........................................................................ 55 2.3.1 Kết quả đạt được.......................................................................... 55 2.3.2 Hạn chế ....................................................................................... 56 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .............................................................................. 58 CHƯƠNG 3: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC PHÂN TÍCH VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY TNHH LÂM NGHIỆP SÔNG KÔN .......................................................... 59 3.1 Định hướng hoạt động cho Công ty trong thời gian tới ..................... 59 3.1.1 Cơ hội, thách thức đối với Công ty hiện tại và tương lai ............ 59 3.1.2 Định hướng hoạt động cho Công ty ............................................ 61 3.2 Một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty ......................................................................... 62 3.2.1 Hoàn thiện công tác tổ chức phân tích hiệu quả kinh doanh:...... 62 3.2.2 Hoàn thiện tài liệu phân tích: ...................................................... 63 3.2.3 Hoàn thiện phương pháp phân tích: ............................................ 64 3.2.4 Hoàn thiện nội dung phân tích .................................................... 64 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .............................................................................. 93 KẾT LUẬN CHUNG ................................................................................... 93 DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ (bản sao) DANH MỤC VIẾT TẮT FAU : Hiệu quả sử dụng tài sản cố định KH : Kế hoạch L/C : Lưu chuyển ROA ROE ROS SP : : hữu : Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở Tỷ suất lợi nhuận thuần : Sản phẩm SXKD : Sản xuất kinh doanh TAU : Hiệu quả sử dụng toàn bộ tài sản TH : Thực hiện TNHH : Trách nhiệm hữu hạn TSDH : Tài sản dài hạn UBND : Ủy ban nhân dân DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ HIỆU 2.1 2.2 TÊN BẢNG Tình hình thực hiện một số chỉ tiêu so với kế hoạch giai đoạn 2014-2016 Tình hình thực hiện doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ giai đoạn 2014-2016 TRANG 45 48 2.3 Phân tích các chỉ tiêu hiệu quả hoạt động kinh doanh 52 2.4 Phân tích các chỉ tiêu hiệu quả hoạt động tài chính 53 3.1 Phân tích Tỷ suất lợi nhuận gộp của Công ty trong giai đoạn 2014-2016 66 3.2 Phân tích hiệu quả sử dụng toàn bộ tài sản và hiệu quả sử dụng tài sản cố định 67 3.3 Phân tích hiệu quả sử dụng vốn lưu động 69 3.4 Phân tích Vòng quay khoản phải thu 70 3.5 Tình hìnhtheo dõi khoản phải thu ngắn hạn của khách hàng 71 3.6 Tổng hợp công nợ phải thu ngắn hạn của khách hàng theo tuổi nợ quá hạn tại thời điểm 31/12/2016 72 3.7 Phân tích Vòng quay hàng tồn kho 74 3.8 Phân tích cơ cấu hàng tồn kho 76 3.9 Phân tích tỷ suất sinh lời vốn chủ sở hữu 78 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến ROE theo phương trình Dupont 80 Chi tiết mức độ ảnh hưởng của các nhân tố ảnh hưởng đến ROE 81 So sánh một số chỉ tiêu tài chính năm 2016 giữa Công ty TNHH Lâm nghiệp Quy Nhơn và Công ty TNHH 83 3.10 3.11 3.12 Lâm nghiệp Sông Kôn 3.13 3.14 3.15 Báo cáo lưu chuyển tiền tệ của Công ty trong giai đoạn 2013-2016 Một số chỉ tiêutrong phân tích báo cáo lưu chuyển tiền tệ Công ty giai đoạn 2014-2016 Báo cáo lưu chuyển tiền tệ của Công ty trong giai đoạn 2013-2016 86 89 90 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ SỐ HIỆU TÊN HÌNH TRANG 2.1 Sơ đồ tổ chức Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn 36 3.1 Tỷ suất lợi nhuận gộp của từng hoạt động kinh doanh của Công ty trong giai đoạn 2014-2016 65 3.2 Tỷ suất sinh lợi của vốn chủ sở hữu tại Công ty giai đoạn 2013-2016 79 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Phân tích hiệu quả hoạt động và nâng cao hiệu quả kinh doanh luôn là vấn đề phải quan tâm của tất cả doanh nghiệp và trở thành điều kiện sống còn của các doanh nghiệp để có thể tồn tạivà phát triển trong điều kiện hiện nay. Do vậy, chúng được tất cả các loại hình doanh nghiệp quan tâm và cố gắng thực hiện tốt, nhưng không phải vì thế mà bất kì doanh nghiệp nào cũng làm tốt công tác này. Công ty trách nhiệm hữu hạn Lâm nghiệp Sông Kôn là một trong năm Công ty TNHH do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ hiện còn lại trên địa bàn tỉnh do Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định quản lý. Trong quá trình tham gia công tác tại phòng Tài chính Doanh nghiệp - Sở Tài chính, tôi nhận thấy công tác báo cáo hiệu quả kinh doanh định kỳ lên chủ sở hữu tuy được Công ty thực hiện tương đối đầy đủ, nhưng thực chất chúng mang đậm tính chất đối phó, sơ sài và hiệu quả mang lại để phục vụ cho công tác quản lý của chủ sở hữu, người quản lý doanh nghiệp cũng như cải thiện tình hình hoạt động của Công ty là chưa có. Xuất phát từ lí do trên, tôi chọn đề tài “Phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Lâm nghiệp Sông Kôn” để làm luận văn tốt nghiệp, với mong muốn có thể đóng góp ý kiến của mình nhằm nâng cao chất lượng công tác phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh cũng như kết quả kinh doanh của đơn vị. 2. Mục tiêu nghiên cứu đề tài Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng công tác phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kônđể đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt 2 độngtại doanh nghiệp, từ đó cải thiện và phát triển hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong tương lai. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là công tác phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn là Công ty TNHH do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ. Phạm vi nghiên cứu là số liệu của doanh nghiệp này giới hạn từ năm 2013 đến năm 2016. 4. Phương pháp nghiên cứu Dựa vào báo cáo tài chính của doanh nghiệp trong khoảng thời gian 2013 - 2016, kết hợp với báo cáo hàng năm của kiểm soát viên chuyên trách tại Công ty và báo cáo kế toán chi tiết của phòng Kế toán của Công ty, luận văn sử dụng các phương pháp như: phương pháp so sánh, phương pháp phân tích tổng hợp, phương pháp phân tích các nhân tố ảnh hưởng,... 5. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chương. Chương 1. Cơ sở lý luận về phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh nghiệp Chương 2. Phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn Chương 3. Hoàn thiện công tác phân tích và một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn 6 . Tổng quan tài liệu nghiên cứu Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh chiếm một vị trí quan trọng 3 trong quản lý hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, là một công cụ quản lý thông dụng, mang lại hiệu quả cao mà các doanh nghiệp trong và ngoài nước đều sử dụng nhưng được các doanh nghiệp sử dụng với mức độ khác nhau. Và vấn đề phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại doanh nghiệp đã được nhiều tác giả nghiên cứu và được thể hiện thông qua một số loại sách chuyên khảo như sau: Phân tích hoạt động kinh doanh của tác giả Bùi Xuân Phong, Nhà xuất bản Thống Kê, năm 2007; đã đề cập đến phân tích chung hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, phân tích chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp, phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh thông qua chỉ tiêu lợi nhuận và phân tích tỷ suất lợi nhuận. Giáo trình phân tích hoạtđộng kinh doanh của các tác giả Trương Bá Thanh - Trần Đình Khôi Nguyên, Nhà xuất bản Giáo Dục, năm 2009; đã khái quát nội dung cơ bản của phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Các tài liệu trên đã làm rõ được các khái niệm liên quan đến phân tích hiệu quả hoạt động, các phương pháp để phân tích hiệu quả hoạt động như: phương pháp chi tiết, phương pháp so sánh, phương pháp loại trừ,...và các chỉ tiêu liên quan đến công tác phân tích hiệuquả hoạt động gồm: hiệu quả hoạt động kinh doanh và hiệu quả tài chính. Bên cạnh đó, một số nghiên cứu khoa học, luận văn thạc sỹ cũng đã nghiên cứu đến vấn đề phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh đã có như: Tác giả Nguyễn Khánh Thu Hằng (2012) với nghiên cứu “Phân tích hiệu quả hoạt động tại CTCP Thương Mại Du Lịch Cù Lao Chàm” - Luận văn Thạc sỹ kinh tế - Chuyên ngành kế toán - Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Luận văn đã trình bày khái quát về nội dung, phương pháp phân tích hiệu quả hoạt động trong CTCP cũng như nguồn thông tin sử dụng trong phân tích hiệu quả hoạt động và tổ chức phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh nghiệp. Qua nghiên 4 cứu đánh giá công tác phân tích hiệu quả hoạt động ở Công ty, tác giả đã đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện nội dung phương pháp phân tích hiệu quả hoạt động như: phân tích hiệu quả đầu tư, phân tích hiệu quả huy động vốn, sử dụng phương trình Dupont nhằm hoàn thiện nội dung phân tích hiệu quả tài chính và phân tích hiệu quả xã hội qua tình hình thực hiện nghĩa vụ với nhà nước. Ngoài ra còn có các giải pháp giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của Công ty cũng được tác giả đưa ra như đẩy mạnh và nâng cao khả năng liên kết, nâng cao hiệu quả kinh tế, chính sách huy động vốn đa dạng và đẩy mạnh công tác đào tạo nguồn nhân lực. Tác giả Nguyễn Thành Luân (2013) với nghiên cứu “Hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty Cao Su Kon Tum” - Luận văn Thạc sỹ kinh tế - Chuyên ngành kế toán - Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Luận văn đã đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty: hoàn thiện phân tích hiệu quả kinh doanh cá biệt, hoàn thiện phân tích hiệu quả kinh doanh tổng hợp, hoàn thiện phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh theo lĩnh vực hoạt động và đơn vị trực thuộc. Qua đó tác giả sử dụng phương pháp phân tích thay thế liên hoàn dạng tích số theo mô hình Dupont để xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến chỉ tiêu ROE. Tác giả Lê Thị Mai Hồng (2013) với nghiên cứu “ Hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại CTCP FOCOCEV Quảng Nam” - Luận văn Thạc sỹ kinh tế - Chuyên ngành kế toán - Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Luận văn đã hệ thống hóa, nêu các nhân tố tác động vào chỉ tiêu hiệu quả tài chính (ROE) và phân tích mức độ ảnh hưởng của các chỉ tiêu dựa vào phương pháp phân tích như so sánh, chi tiết, thay thế liên hoàn và phương pháp Dupont. Nghiên cứu đã đưa ra một số giải pháp hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả tài chính của Công ty. Tuy nhiên đối với đề tài liên quan đến Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông 5 Kôn - là doanh nghiệp mà nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ thì việc nghiên cứu các quy định của Nhà nước về hướng dẫn giám sát tài chính đối với doanh nghiệp nhà nước là điều không thể thiếu. Để hiểu rõ hơn về bản chất, mô hình hoạt động của doanh nghiệp, cách thức nhà nước quản lý vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp, tác giả đã nghiên cứu các quy định của nhà nước như: Luật Doanh nghiệp được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 26/11/2014 và bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/7/2015. Nghị định số 87/2015/NĐ-CP ngày 06/10/2015 của Chính phủ về giám sát đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp; giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động và công khai thông tin tài chính của doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước. Nghị định số 91/2015/NĐ-CP ngày 13/10/2015 của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp. Thông tư số 200/2015/TT-BTC ngày 15/12/2015 của Bộ Tài chính hướng dẫn một số nội dung về giám sát đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp, giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động và công khai thông tin tài chính của doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước. Thông tư số 219/2015/TT-BTC ngày 31/12/2015 của Bộ Tài chính hướng dẫn một số nội dung của Nghị định số91/2015/NĐ-CP ngày 13 tháng 10 năm 2015 của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp. Và với đặc thù là một Công ty hoạt động trong lĩnh vực lâm nghiệp, vấn đề phân tích hiệu quả có tầm quan trọng rất đặc biệt với Công ty, tuy nhiên phân tích hiệu quả tại Công ty chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý mặc khác tác giả không tìm được đề tài nghiên cứu nào về Công ty TNHH Lâm nghiệp 6 Sông Kôn. Do vậy, tác giả nhận thấy việc nghiên cứu về công tác phân tích hiệu quả hoạt động và đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trong điều kiện hiện nay tại Công ty là hết sức cần thiết. Với đề tài: “Hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn” tác giả đi sâu tìm hiểu, mô tả lại thực tế công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn. Kế thừa những nội dung, phương pháp phân tích theo lý thuyết của các sách chuyên khảo và những đề tài luận văn thạc sỹ kể trên, để so sánh, đánh giá với thực tế công tác phân tích hiệu quả hoạt động của Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn. Qua đó, chỉ ra được những mặt ưu điểm cũng như hạn chế trong công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty, từ đó đề ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn. CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP 1.1 Doanh nghiệp Nhà nước và công tác phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh nghiệp Nhà nước 1.1.1 Doanh nghiệp Nhà nước: 1.1.1.1 Khái niệm Theo quy định tại Khoản 8 Điều 4 Luật Doanh nghiệp số 68/2014/QH13 đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 26/11/2014 (gọi tắt là Luật Doanh nghiệp năm 2014) thì khái niệm về doanh nghiệp nhà nước được định nghĩa như sau: “Doanh nghiệp nhà nước là doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ”[13]. Còn tại khoản 2 Điều 2 Nghị định số 91/2015/NĐ-CP ngày 13/10/2015 về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp thì quy định rằng [4]: “Doanh nghiệp nhà nước bao gồm: - Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ là công ty mẹ của tập đoàn kinh tế nhà nước, công ty mẹ của tổng công ty nhà nước, công ty mẹ trong nhóm công ty mẹ - công ty con. - Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên độc lập do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.”. 1.1.1.2 Cơ cấu tổ chức quản lý tại doanh nghiệp nhà nước Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 78 và Điều 89 Luật Doanh nghiệp năm 2014 thì “cơ quan đại diện chủ sở hữu quyết định tổ chức quản lý doanh nghiệp nhà nước dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên theo một trong hai mô hình” cụ thể sau đây: - Mô hình 01: Chủ tịch công ty, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc và Kiểm soát viên; - Mô hình 02: Hội đồng thành viên, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc và Kiểm soát viên. 1.1.2 Bản chất của hiệu quả hoạt động Hiệu quả được coi là khái niệm dùng để chỉ mối quan hệ giữa kết quả thực hiện các mục tiêu hoạt động của chủ thể và chi phí chủ thể bỏ ra để có kết quả đó trong những điều kiện nhất định. Với những hình thái xã hội khác nhau, với những quan hệ sản xuất khác nhau thì bản chất của phạm trù hiệu quả và các yếu tố hợp thành phạm trù này cũng vận động theo khuynh hướng khác nhau[5]. Hiện nay, trong hoạt động kinh tế, người ta hay nhắc tới những phạm trù về hiệu quả cụ thể hơn, đó là hiệu quả hoạt động, hiệu quả kinh tế ... Hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp có rất nhiều cách hiểu, có rất nhiều định nghĩa khác nhau tuỳ thuộc vào mục đích kinh doanh của từng doanh nghiệp theo nghĩa rộng hiệu quả hoạt động là một phạm trù kinh tế phản ánh lợi ích đạt được từ các hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Như vậy, hiệu quả hoạt động là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng các yếu tố của quá trình kinh doanh của doanh nghiệp để đạt được kết quả cao nhất trong hoạt động kinh doanh với chi phí nhỏ nhất. Bất kỳ một hoạt động của con người nào đó nói chung và trong kinh doanh nói riêng đều mong muốn đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên kết quả đó được tạo ra ở mức độ nào, với giá nào là vấn đề cần xem xét, vì nó phản ánh chất lượng của hoạt động tạo ra kết quả. Mặt khác nhu cầu tiêu dùng của con người bao giờ cũng lớn hơn khả năng tạo ra sản phẩm của mình.Chính vì vậy, người ta luôn quan tâm làm sao với khả năng hiện tại có thể tạo ra được nhiều sản phẩm nhất. Vậy nên khi đánh giá hoạt động kinh doanh tức là đánh giá chất lượng của hoạt động kinh doanh tạo ra kết quả mà nó đạt được. 1.1.3 Mục đích của phân tích hiệu quả hoạt động Phân tích hiệu quả hoạt động là quá trình nghiên cứu, để đánh giá toàn bộ quá trình và kết quả hoạt động kinh doanh ở doanh nghiệp, nhằm làm rõ chất lượng hoạt động kinh doanh và các nguồn tiềm năng cần được khai thác, trên cơ sở đó đề ra các phương án và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh ở doanh nghiệp. Do vậy, mục đích của phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh cụ thể là [20]: - Công tác phân tích hiệu quả hoạt động giúp các đối tượng quan tâm đến doanh nghiệp đo lường khả năng sinh lời của doanh nghiệp,hiệu quả quản lý hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. - Phân tích hiệu quả hoạt động còn hữu ích trong việc lập kế hoạch và kiểm soát hoạt động của doanh nghiệp. Hiệu quả hoạt động kinh doanh được phân tích dưới các góc độ khác nhau và được tổng hợp từ hiệu quả hoạt động của từng bộ phận trong doanh nghiệp nên sẽ là cơ sở để đánh giá và điều chỉnh các hoạt động, các bộ phận cụ thể trong doanh nghiệp và lập kế hoạch kinh doanh theo đúng mục tiêu chiến lược cho các kì tiếp theo. - Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ để phát hiện những khả năng tiềm tàng và là công cụ cải tiến cơ chế quản lý trong kinh doanh. - Phân tích hoạt động kinh doanh cho phép các nhà doanh nghiệp nhìn nhận đúng đắn về khả năng, sức mạnh cũng như những hạn chế trong doanh nghiệp của mình và sẽ xác định đúng đắn mục tiêu cùng các chiến lược kinh doanh có hiệu quả. - Phân tích hoạt động kinh doanh là cơ sở quan trọng để ra các quyết định kinh doanh. - Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ quan trọng trong những chức năng quản trị có hiệu quả ở doanh nghiệp vì nó là cơ sở cho việc ra quyết định đúng đắn trong chức năng quản lý, nhất là các chức năng kiểm tra, đánh giá và điều hành hoạt động kinh doanh để đạt các mục tiêu kinh doanh. - Phân tích hoạt động kinh doanh là biện pháp quan trọng để phòng ngừa rủi ro vì để kinh doanh đạt hiệu quả như mong muốn và hạn chế được thấp nhất những rủi ro có thể xảy ra thì doanh nghiệp phải tiến hành phân tích các điều kiện bên trong cũng các điều kiện tác động ở bên ngoài để doanh nghiệp có thể dự đoán được các rủi ro có thể xảy ra và có kế hoạch phòng ngừa. 1.2 Nguồn thông tin và các phương pháp sử dụng trong phân tích hiệu quả hoạt độngkinh doanh tại doanh nghiệp 1.2.1 Nguồn thông tin sử dụng phân tích hiệu quả hoạt động tạidoanh nghiệp 1.2.1.1 Phân loại nguồn thông tin Nguồn thông tin sử dụng phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh nghiệpđược phân chia thành hai loại: thông tin thứ cấp và thông tin sơ cấp, mỗi loại có thể tìm kiếm từ các nguồn cung cấp ở bên trong hoặc bên ngoài doanh nghiệp[11]. Thông tin thứ cấp là những thông tin đã được thu thập sẵn nhằm phục vụ một nhu cầu nào đó trong nội bộ doanh nghiệp hoặc của các tổ chức, các cá nhân bên ngoài. Bộ phận quản lý thông tin có thể tìm kiểm, lựa chọn loại thông tin thứ cấp phù hợp để đáp ứng nhu cầu ra quyết định của các nhà quản trị. Thông tin sơ cấp là những thông tin thu thập được từ các cuộc nghiên cứu, các đợt khảo sát; người thu thập phải tiến hành xử lý ban đầu, xác định độ tin cậy để đưa vào sử dụng. 1.2.1.2 Đặc điểm của từng loại nguồn cung cấp thông tin Trong thực tế, chi phí thu thập thông tin thứ cấp thường rẻ và thời gian gian thu thậpnhanh hơn so với chi phí và thời gian thu thập thông tin sơ cấp. Vì vậy, tuỳ theo nhu cầu thực tế, các nhà quản trị có thể quyết định chọn nguồn cung cấp thông tin thứ cấp và sơ cấp phù hợp ở bên trong hoặc bên ngoài doanh nghiệp, hoặc kết hợp tất cả các nguồn. Căn cứ vào hiệu quả kinh tế và tốc độ đáp ứng nhu cầu thông tin, các nhà quản trị thường quyết định tìm thông tin thứ cấp trước, sau đó là thông tin sơ cấp. Về nguồn cung cấp, thứ tự ưu tiên được chọn như sau: a) Nguồn cung cấp thông tin thứ cấp nội bộ [11]: Đây là nguồn cung cấp thông tin về các hoạt động của doanh nghiệp rất phong phú và đa dạng, sẵn có, không hao tốn chi phí thu thập (nếu có thì rất ít). Nguồn này bao gồm: các chứng từ thu - chi, các hoá đơn bán hàng, các hoá đơn mua hàng, các báo cáo về hoạt động tài chính của doanh nghiệp, các báo cáo thanh toán với khách hàng hoặc với các nhà cung cấp, báo cáo về hoạt động nhân sự, các báo cáo bán hàng ở các khu vực thị trường, ngân hàng dữ liệu (tích luỹ thông tin khảo sát những lần trước)... Nguồn cung cấp này có lợi thế là dễ tìm kiếm và không tốn chi phí. Vì vậy, sau khi xác định nhu cầu các loại thông tin cần thu thập, công việc đầu tiên của những người có trách nhiệm là xem xét các dữ liệu có trong nội bộ, tìm kiếm những dữ liệu thích hợp và xử lý để đáp ứng nhu cầu thông tin cần thiết cho việc ra quyết định của các nhà quản trị. b) Nguồn cung cấp thông tin thứ cấp bên ngoài [11]: Phần lớn các nguồn thông tin thứ cấp bên ngoài cung cấp các dữ liệu chứa đựng những thông tin về các yếu tố của môi trường bên ngoài có ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp như thông tin về: khách hàng, hoạt động của các đối thủ cạnh tranh, hoạt động của các nhà cung cấp, các điều khoản của các văn bản luật pháp quốc gia hoặc quốc tế có giá trị tại quốc gia thị trường, các chính sách của chính phủ, các báo cáo kinh tế - tài chính - xã hội của quốc gia. Tuỳ theo nhu cầu thông tin và phạm vi cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp, các nhà quản trị quyết định lựa chọn nguồn cung cấp thông tin thứ cấp bên ngoài phù hợp. Chi phí thu thập thông tin thứ cấp từ các nguồn bên ngoài có sự khác nhau và thường là không cao. Các nguồn cung cấp thông tin thứ cấp bên ngoài chủ yếu như:Các cơ quan trong bộ máy quản lý Nhà nước từ Trung ương đến các địa phương; các tổ chức quản lý ngành kinh tế; các cơ quan thuộc các ngành có liên quan (Ví dụ: y tế, giáo dục, bảo vệ môi trường...); hiệp hội ngành nghề; các cơ quan truyền thông đại chúng: báo viết, báo hình,...; các tổ chức kinh doanh thông tin qua phương tiện viễn thông; sách tham khảo, các công trình nghiên cứu, các tài liệu của các tổ chức cạnh tranh,... Trong thực tế, nguồn cung cấp thông tin thứ cấp bên ngoài rất đa dạng, cung cấp nhiều loại thông tin về môi trường kinh doanh trên phạm vi quốc gia và quốc tế. Các nhà quản trị thông tin môi trường cần xây dựng mạng lưới để tiếp cận với tất cả các nguồn cung cấp có khả năng đáp ứng nhu cầu thông tin thứ cấp cho doanh nghiệp. Những thông tin từ các nguồn này được thu thập thường xuyên, xử lý và sắp xếp theo danh mục để có thể cung cấp kịp thời cho các nhà quản trị. c) Nguồn cung cấp thông tin sơ cấp nội bộ [11]: Khi nguồn cung cấp thông tin thứ cấp chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu các loại thông tin, những người có trách nhiệm sẽ quyết định tìm kiếm thông tin sơ cấp, trong đó, nguồn thông tin sơ cấp nội bộ được ưu tiên lựa chọn trước vì thế cơ bản của nó là dễ tìm và chi phí ít. Thông tin sơ cấp nội bộ do các thành viên trong doanh nghiệp cung cấp thông qua sự hiểu biết môi trường kinh doanh và sự tiếp cận trong công việc hàng ngày. Những người cung cấp thông tin sơ cấp nội bộ bao gồm cả nhà quản trị lẫn người thừa hành thuộc các bộ phận chức năng, các chi nhánh của doanh nghiệp ở các khu vực thị trường. Chẳng hạn, nhà quản trị marketing các khu vực có thể cho biết ý kiến về tiềm năng khai thác và phát triển thị trường