Mô tả:
Nền văn minh cổ Olmec bắt nguồn từ Trung Quốc?
Olmec - nền văn minh cổ xưa tồn tại trong khoảng năm 1500-400 trước Công nguyên ở
Trung Mỹ - chứa đựng nhiều bí ẩn chưa có lời giải. Đặc biệt nhất là giả thuyết Olmec chịu
ảnh hưởng bởi văn minh Trung Quốc.
Vấn đề này lại một lần nữa thu hút sự chú ý khi vừa qua, một nghiên cứu cho rằng các chữ khắc
cổ trên đá ở Mỹ có nhiều nét giống với chữ viết Trung Quốc cổ xưa.
Đầu lâu đá khổng lồ của nền văn minh Olmec. Ảnh: Reddit.com
Nghi vấn nguồn gốc xuất xứ nền văn minh Olmec
Olmec là nền văn minh cổ có lịch sử hình thành, phát triển đầy bí ẩn. Các sử gia tin rằng, người
Olmec đã phát hiện ra cây cacao và chế biến nước uống từ hạt cacao. Hiện di vật còn sót lại của
nền văn minh Olmec rất ít nhưng hết sức huyền bí. Trong số đó phải kể đến các tượng đầu đá
khổng lồ nặng từ 6-50 tấn. Tương truyền, đây là cách mô tả biểu cảm khác nhau của người đàn
ông khi chơi bóng đá, một trò chơi mà người thắng được cho là có quyền chặt đầu kẻ thua ở
Olmec thời đó.
Theo José Melgar - người phát hiện ra đầu đá đầu tiện của Olmec tại Hueyapan vào năm 1862 đầu đá này có nhiều đặc điểm giống với chủng người Negro ở Nam Phi. Điều đó khơi mào cho
giả thuyết, Olmec có xuất xứ từ châu Phi. Quan điểm này tiếp tục được nhiều nhà khoa học sau
đó ủng hộ. Một số còn tuyên bố, những nghiên cứu về nhân chủng học trong các thập kỷ qua cho
thấy, nhiều tộc người bản địa ở châu Mỹ có gene giống với người châu Phi cổ.
Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu khác lại khẳng định, nền văn minh Olmec chịu ảnh hưởng của
người Trung Quốc cổ đại. Qua phân tích chiếc mặt nạ bằng ngọc bích còn sót lại của người
Olmec, những nhà nghiên cứu này cho rằng, nó có phong cách nghệ thuật giống với thời kỳ nhà
Thương, Trung Quốc. Vì thế, họ tin rằng, người Trung Quốc có thể đã vượt đại dương sang châu
Mỹ từ thời xa xưa và có ảnh hưởng tới nền văn minh Olmec.
Không những thế, gần đây John Ruskamp - một nhà nghiên cứu chữ khắc trên đá ở Illinois, Mỹ còn tuyên bố, đã phát hiện ra các chữ tượng hình được sử dụng từ thời kỳ nhà Thương, Trung
Quốc trên một số phiến đá của con đường đá bazan thuộc khu đài tưởng niệm quốc gia
Petroglyph ở bang New Mexico, Mỹ.
Ruskamp cho rằng, người Trung Quốc cổ đại đã phát hiện ra châu Mỹ từ năm 1.300 trước Công
nguyên, tức là trước gần 2.800 năm so với chuyến thám hiểm của Christopher Columbus tới
quần đảo Caribbean vào năm 1492.
Nhưng quan điểm trên của John Ruskamp bị rất nhiều chuyên gia hoài nghi. Vì cho đến nay, vẫn
chưa tìm thấy bất kỳ bằng chứng khảo cổ học nào chứng tỏ người Trung Quốc cổ đại đã xuất
hiện tại châu Mỹ.
“Chúng tôi không biết chắc chắn những hình ảnh được khắc trên đá này có ý nghĩa gì” - Diane
Souder - đại diện cho khu đài tưởng niệm quốc gia Petroglyph nói.
Điều đó khiến cuộc tranh luận về nguồn gốc thực sự của nền văn minh Olmec từ châu Phi hay
Trung Quốc trong suốt hơn một thế kỷ qua cho đến nay vẫn chưa đến hồi kết. Đến nay vẫn chưa
thực sự có bằng chứng nào chứng minh nguồn gốc của Olmec một cách thuyết phục. Vì thế, xuất
xứ nền văn minh này vẫn chưa có đáp số cuối cùng.
Thiên tai hay nội chiến đã hủy diệt Olmec?
Nền văn minh Olmec không chỉ có khởi nguồn bí ẩn mà ngay cả sự kết thúc của nó cũng vô cùng
kỳ lạ. Khoảng năm 400 trước Công nguyên, thành phố lớn nhất của Olmec là La Venta đột ngột
biến mất. Sự biến mất này kéo theo cả sự sụp đổ của nền văn minh cổ Olmec.
Đã có nhiều nghiên cứu sau đó nhằm tìm ra lời giải cho số phận bí ẩn của Olmec. Một số nhà
khoa học cho rằng, vì người Olmec phụ thuộc quá nhiều vào mùa vụ nông nghiệp của một số cây
trồng như ngô, đậu, bí đỏ và khoai lang.
“Chế độ ăn uống của người Olmec phụ thuộc vào các cây trồng như ngô và đậu. Vì thế, họ ngày
càng phụ thuộc nhiều hơn vào nông nghiệp” - Richard Diehl - một chuyên gia nghiên cứu về
Olmec tại Đại học Alabama - Tuscaloosa (Mỹ) nói.
Cho nên khi có sự biến đổi của khí hậu và môi trường tự nhiên, họ mất nguồn lương thực. Nhiều
nhà nghiên cứu tin rằng, một vụ phun trào núi lửa hay thậm chí một vụ hạn hán lớn do quá trình
bồi lấp của các dòng sông gây ra cũng có thể là nguyên nhân chính khiến người Olmec bị diệt
vong.
Một số công trình khác lại lý giải, nhiều khả năng Olmec bị hủy diệt do nội chiến xảy ra khi xã
hội bị phân hóa tầng lớp sâu sắc. Có thể, chính thủ phủ La Venta đã đụng độ với quân nổi dậy ở
các địa phương khác của Olmec. Một lượng dân số ít như Olmec lúc ấy, nếu xảy ra nội chiến
khốc liệt hoàn toàn sẽ bị rơi vào tình trạng không thể hồi phục được. Thậm chí, những người
khác lại cho rằng, dịch bệnh cũng có thể là nguyên nhân khiến Olmec tuyệt diệt.
Tuy nhiên, hiện các nhà khoa học chưa có nhiều bằng chứng liên quan đến vấn đề này. Bởi vậy,
các giả thuyết về sự sụp đổ của nền văn minh Olmec đều chưa có cơ sở khoa học vững chắc. Thế
nên đến nay, chuyện Olmec biến mất vĩnh viễn vẫn là câu hỏi lớn chưa có lời đáp. Những phỏng
đoán được đưa ra để giải mã về nền văn minh này vẫn chỉ dừng lại ở giả thuyết.
Đầu lâu đá khổng lồ cao từ 1-3 mét, nặng từ 6-50 tấn được xem là những di tích, công trình nghệ
thuật còn sót lại nổi tiếng nhất của nền văn minh Olmec. Có người cho rằng, đây là tượng khắc
của các vị tướng lĩnh, một số người tin đây là sự miêu tả đầu của các cầu thủ bóng đá lúc đó bị
hành quyết, những người khác lại liên tưởng người Olmec có đặc điểm giống với người châu
Phi.
- Xem thêm -