Tài liệu Một số kinh nghiệm thực hiện phong trào thi đua “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ở trường ptdt nội trú

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ KINH NGHIỆM - THỰC HIỆN PHONG TRÀO THI ĐUA “ XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC THÂN THIỆN, HỌC SINH TÍCH CỰC” Ở TRƯỜNG PTDT NỘI TRÚ A.PHẦN MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Trong những năm trở lại đây, ngành GD&ĐT đã phát động rất nhiều phong trào thi đua cùng nhiều cuộc vận động lớn trong toàn ngành như cuộc vận động “ Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” từ năm 2006 và “ Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” từ năm 2007, và ngày 15 tháng 5 năm 2008 tại trường THCS Vạn phúc. Hà đông, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT- Giáo sư Nguyễn Thiện Nhân đã phát động phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thông và trường Mầm non giai đoạn 2008-2013 trên cơ sở đó ngày 22 tháng 7 năm 2008 Bộ GD&ĐT đã ban hành chỉ thị số : 40/2008/CT- BGDĐT về việc phát động phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiên, học sinh tích cực” trong các trường phổ thông giai đoạn 2008-2013. Mục tiêu của phong trào thi đua là huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng trong xã hội để xây dựng môi trường GD an toàn , thân thiện, hiệu quả . Phong trào xác định 5 nội dung lớn gồm : “ Xây dựng trường, lớp, xanh, sạch, đẹp, an toàn . Dạy và học có hiệu quả , phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của học sinh ở mỗi địa phương, giúp các em tự tin trong học tập. Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh . Tổ chức các hoạt động tập thể vui chơi lành mạnh . Học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc và phát huy giá trị các di tích lịch sử, văn hóa , cách mạng ở địa phương” . Đây là một lộ trình hết sức chặt chẽ, lô gích có hệ thống nhằm giáo dục và đào tạo ra những thế hệ học sinh phát triển toàn diện, những lớp người mới năng động, sáng tạo có tri thức, có đạo đức đáp ứng được yêu cầu phát triển của xã hội, đồng thời trở thành những nhân tố quyết định sự phát triển bền vững của đất nước. Là một cán bộ quản lý giáo dục trong trường Phổ thông dân tộc Nội trú Huyện bản thân tôi đã nhận thức và hiểu rõ mục tiêu quan trọng của cuộc vận động , đặc biệt đối với đối tượng học sinh dân tộc thiểu số trong hệ thống trường “ Chuyên biệt” nơi đào tạo trực tiếp nguồn cán bộ tại chỗ cho địa phương . Đây chính là lý do thôi thúc tôi nghiên cứu và chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm này. II. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH NHÀ TRƯỜNG : Tiền thân của trường PTDT Nội trú Bắc Hà là trường Thiếu nhi dân tộc vùng cao Bắc Hà được thành lập tháng 9 năm 1975( Năm học 19751976) là một trường học chuyên biệt nằm trong hệ thống trường “ Chuyên biệt”của nhà nước với chức năng “Giáo dục và đào tạo con em các dân tộc thiểu số vùng đặc biệt khó khăn của Huyện , nhằm đào tạo và cung cấp nguồn cán bộ kế cận cho địa phương” . Trong hơn 30 năm xây dựng , phát triển và trưởng thành , nhà trường đã 5 lần được đổi tên cho phù hợp với tình hình giáo dục của từng thời kỳ , đặc biệt từ năm học 2009-2010 được sự tài trợ của Công ty chứng khoán Sài Gòn và sự quan tâm của các cấp lãnh đạo Tỉnh Lào Cai nhà trường đã được mở rộng và nâng cấp thành trường PTDT Nội trú THCS & THPT Bắc Hà với quy mô đào tạo 2 cấp học THCS & THPT là con em các dân tộc của 3 Huyện Bắc Hà – Si Ma Cai và Mường Khương . Quy mô nhà trường trong năm học 2011-2012 có 14 lớp /490 HS ( khối THCS : 08 lớp, khối THPT ; 06 lớp) với 12 dân tộc của 3 Huyện Bắc hà, Si Ma Cai, Mường Khương đây cũng là những thuận lợi cơ bản của nhà trường trong việc thực hiện cuộc vận động như : HS ăn ở tập trung ngay tại trường, được sự quan tâm sát sao của các cấp lãnh đạo từ Huyện tới Tỉnh, cơ sở vật chất phục vụ cho dạy và học được cung cấp, trang bị tương đối đầy đủ và khang trang ,các trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học của thầy và trò cơ bản là đầy đủ đáp ứng được việc đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng hiện đại chuẩn kiến thức kỹ năng , đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn tốt,có ý thức trách nhiệm cao, nhiệt tình trong công việc, nhà trường đã được công nhận đạt chuẩn Quốc gia từ năm 2006 . Nhưng bên cạnh đó cũng vẫn còn bộc lộ một số khó khăn như : 95% học sinh là con em các dân tộc thiểu số ở các xã vùng sâu vùng xa trong huyện về học, trình độ nhận thức của các em không đồng đều, còn nhiều hạn chế về ngôn ngữ tiếng Việt do vậy kết quả học tập chưa cao ( Đặc biệt là các môn khoa học tự nhiên) các bậc phụ huynh học sinh ít quan tâm đến học sinh gần như giao khoán hẳn cho nhà trường, nhiều học sinh còn hay nghỉ học vô lý do về thăm nhà vào những dịp cưới hỏi,ma chay,làm nhà v..v.. III. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM : Từ đặc điểm và thực trạng của nhà trường và kết quả thực hiện cuộc vận động trong 3 năm học vừa qua ( 2008-2009,2009-2010,2010-2011) ta dễ dàng nhận thấy trường đang là một điểm sáng về giáo dục trong toàn Huyện , song thực tế cho thấy vẫn còn nhiều việc phải làm khi áp vào 5 nội dung cụ thể trong cuộc vận động mà đối tượng là học sinh dân tộc thiểu số của nhà trường lại càng quan trọng trong nhà trường cũng như toàn ngành thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ giáo dục trong giai đoạn mới IV. ĐỐI TƯỢNG PHẠM VI NGHIÊN CỨU : Việc “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực “ là mục tiêu chung của toàn nghành GD của tất cả các trường học , song từng đơn vị lại có những mặt tích cực và hạn chế khác nhau , đặc thù và thực trạng khác nhau. Do vậy với tư cách là một Phó Hiệu trưởng , trưởng ban chỉ đạo cuộc vận động của trường, sáng kiến kinh nghiệm này là thích hợp , mang tính thời sự cấp bách và hoàn toàn có khả năng thực hiện trong quá trình triển khai tiến hành và đánh giá kết quả của cuộc vận động tại trường . B. PHẦN NỘI DUNG I.CƠ SỞ LÝ LUẬN : Trường học thân thiện là mô hình trường do UNICEF- quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc đề xướng từ những năm 90 của thập kỷ trước và đã được triển khai đạt kết quả tốt ở nhiều nước . Ở Việt nam , Bộ GD&ĐT đã phối hợp với UNICEF thực hiện thí điểm nhiều năm nay ở 50 đơn vị trường Tiểu học và THCS trong toàn quốc . Từ kết quả thí điểm Bộ GD&ĐT đã ra chỉ thị số 40/2008/CT-BGD&ĐT ngày 22/07/2008 v/v phát động phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thông giai đoạn 2008-2013. Đây chính là cơ sở để nhận thức và tổ chức những hành động đúng hướng trong phạm vi từng cấp học , những tiêu chí những giải pháp mang tính lâu dài và trước mắt khi thực hiện cuộc vận động này. Xây dựng môi trường sư phạm thân thiện trong mối quan hệ giữa cán bộ giáo viên với học sinh , giữa học sinh với học sinh , giữa giáo viên, nhân viên với giáo viên, nhân viên, giữa nhà trường với gia đình học sinh với cộng đồng và hành vi thân thiện với môi trường thiên nhiên Phát huy vai trò tích cực của học sinh thể hiện tinh thần hứng thú , tự giác , tự tin, chủ động, sáng tạo trong học tập và rèn luyện, đây cũng chính là mục tiêu, nguyên lý Giáo dục nhiệm vụ trong từng năm học, các cuộc vận động của nghành và công đoàn Giáo dục trong từng giai đoạn . Vấn đề ở chỗ các nội dung ấy trong quá trình thực hiện có những quy mô, kết quả và những hạn chế khác nhau , trong những điều kiện giai đoạn khác nhau của phát triển xã hội và đất nước…nó sẽ thay đổi cho phù hợp vì vậy chúng ta hoàn toàn có cơ sở khi triển khai và thực hiện các yêu cầu của cuộc vận động này trên cơ sở thực hiện đồng bộ , có tập trung . II. CƠ SỞ THỰC TIỄN : Qua kết quả tổng kết năm học của nhà trường đối chiếu với những yêu cầu nội dung của cuộc vận động bản thân tôi tự nhận thấy : 1. Mối quan hệ : Thực trạng Tốt khá Chưađồng Cònphức đều hiệu quả tạp thiếu gắn kết Tác động của XH với sự 80 % nghiệp GD Quan hệ giữa gia đình và 30% nhà trường Những hoạt động phối 80% hợp của trường 15% 5% 35% 10% 17% 3% 25% 2. Chất lượng dạy và học : Duy trì theo tiêu chí trường chuẩn quốc gia - Học lực ; giỏi 3% trở lên, khá 35 %, yếu không quá 5% - Hạnh kiểm : Tốt khá đạt từ 85% trở lên , yếu không quá 2% 3. Môi trường công trình vệ sinh: Nội dung Cây xanh bóng mát Công trình vệ sinh Ý thức giữ gìn VS Tốt,đầy đủ 90 % 90% 90% Khá còn TB, phải hoàn thiếu thiện 10% 10% 7% 3% Yếu, không đảm bảo 4. Các hoạt động gắn liền với địa phương: Nội dung hoạt động Chính trị xã hội Lịch sử Văn hóa Y tế môi trường Tuyên truyền về GD Tốt 85 % 80% 85% 90% 90% Khá chưa TB phong phú 10% 5% 15% 5% 15% 10% 7% 3% Yếu không có hoạt động Qua các số liệu tổng hợp trên tôi thấy khả năng thành công của cuộc vận động tại trường là rất lớn vì các tiêu chí thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện , học sinh tích cực” không tách bạch mà phối kết hợp với các nội dung thi đua vận động khác. Từ Đổi mới nội dung và phương pháp dạy học là nhân tố của Xây dựng học sinh tích cực, thầy giáo tận tụy . Từ phong trào Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo trên nền tảng của cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và Nói không với tiêu cục trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục hoàn toàn phù hợp với mô hình xây dựng hình mẫu người thầy giáo và học sinh thân thiện, từ khung cảnh trường lớp, các công trình vệ sinh, cây xanh bóng mát là nội dung cho việc thực hiện Xây dựng trường lớp Xanh, Sạch, Đẹp an toàn.Công tác giáo dục lịch sử và truyền thống của địa phương là nền tảng mở gắn liền với các yêu cầu mới của cuộc vận động này . Với những kinh nghiệm và các nội dung đã thực hiện trước đây thì “ Phong trào thi đua xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” là hoạt động nối tiếp để làm cho nền tảng giáo dục ngày càng vững chắc đạt được mục tiêu về giáo dục, đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã hội , hình thành và phát huy tính chủ động , tích cực , sáng tạo của học sinh trong học tập và hoạt động xã hội , thục hiện thắng lợi nhiệm vụ giáo dục trong giai đoạn mới III . NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG CỤ THỂ TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN PHONG TRÀO : 1.Công tác tổ chức và xây dựng kế hoạch hành động Như mục tiêu của phong trào “ Xây dựng trường học thân tiện, học sinh tích cực’ đã nêu rõ : huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng trong và ngoài nhà trường để xây dựng môi trường giáo dục An toàn , thân thiện, hiệu quả phù hợp với điều kiện của địa phương và đáp ứng nhu cầu của xã hội , khắc phục tính thụ động, phát huy tính chủ động sáng tạo của học sinh trong học tập và các hoạt động xã hội một cách phù hợp và hiệu quả . Nhà trường đã thông qua Hội nghị CBCC đầu năm học, căn cứ các hướng dẫn và nội dung chỉ đạo của Sở GD&ĐT tỉnh Lào Cai nhà trường xác định nội dung của phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” là một nội dung quan trọng xuyên suốt của kế hoạch nhiệm vụ năm học 2011-2012 gắn liền với nội dung các cuộc vận động khác nữa để từ đó xác định những yếu tố chủ chốt để lập kế hoạch thực hiện tập trung vào 3 nội dung chính sau ;  Một : là tiếp tục thực hiện cải tiến nội dung, phương pháp, nâng cao chất lượng dạy và học đồng thời tổ chức các hoạt động phụ trợ như : hội thảo, thao giảng chuyên đề, ngoại khóa bộ môn… để phát huy vai trò tích cực chủ động của học sinh , sự tận tụy của thầy cô giáo và tinh thần trách nhiệm cuả các tổ chuyên môn giúp các em tự tin trong học tập  Hai : là các hoạt động “ xây dựng trường lớp xanh, sạch, đẹp an toàn . Rèn kỹ năng sống cho học sinh và tổ chức các hoạt động tập thể vui tươi lành mạnh “ đây là những nội dung hoạt động tập thể chủ yếu trong trường học Nội trú tập trung mà nòng cốt là Đoàn trường và Đội TNTP Hồ Chí Minh  Ba : là các hoạt động tham gia “ Tìm hiểu chăm sóc và phát huy giá trị các di tích lịch sử , văn hóa cách mạng ở địa phương” đây cũng chính là các hoạt động nằm trong chuỗi các hoạt động Giáo dục ngoài giờ lên lớp trong nhà trường mà nòng cốt vẫn là Đoàn trường và Đội TNTP Hồ Chí Minh Từ nội dung cơ bản trên nhà trường ra quyết định thành lập Ban chỉ đạo phong trào thi đua và xây dựng kế hoạch thực hiện phong trào thi đua trong năm học như sau : TT 1 2 Nội dung Người thực Thời gian hiện - Khảo sát lại thực trạng – xây - BGH mở - Tháng 8/2011 dựng kế hoạch rộng - Phát động – tuyên truyền- - Ban chỉ đạo - - Tháng 9 cam kết- tổ chức thực hiện CBGVhọc - Trong cả năm sinh 3 4 5 6 7 - Nâng cao chất lượng dạy và học- đổi mới nội dung- phương pháp GD - Tổ chức các hội thi - tìm hiểu - chăm sóc và phát huy giá trị các di tích lịch sử - văn hóa cách mạng ở địa phương -Tổ chức các hoạt động tập thểcác loại hình ngoại khóa tổng hợp- các hoạt động chủ điểm nhân các ngày lễ lớn trong năm - Tổ chức các hoạt động VHTT dân gian mang bản sắc VHDT nhằm giữu gìn bản sắc VHDT trong trường Nội trú - Giữ gìn vệ sinh - môi trường tôn tạo CSVC – xây dựng khung cảnh trường lớp - Sơ kết – Tổng kết học - Các tổ chuyên - Trong cả năm môn học - Đoàn trường - Đội TNTP - Trong năm HCM học - GVCN lớp - Đoàn trường - Đội TNTP HCM - Trong năm - Tổ chủ nhiệm học - Ban lao động -Trong - Tổ văn phòng học - Ban chỉ đạo năm - Hàng thángHọc kỳ- Cuối năm 2 . Tổ chức thực hiện 2.1. Triển khai kế hoạch cam kết thực hiện : - Sau khi xây dựng xong kế hoạch chung , trong hội nghị CBCC , trong cuộc họp Ban ĐDCM HS của 20 xã của Huyện Bắc Hà và Huyện Si Ma Cai, Huyện Mường khương, đại hội của các Đoàn thể. Ban chỉ đạo phong trào thi đua đã phân công và đưa các nội dung hoạt động vào kế hoạch hành động theo chức năng của từng nội dung công tác . Đặc biệt đã làm rõ mục tiêu và nội dung của phong trào “ Thi đua xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” của nhà trường trong năm học này để mọi tổ chức, đoàn thể cùng đồng thuận và quyết tâm thực hiện. - Tổ chức cam kết thi đua quyết tâm thực hiện phong trào trong nhà trường từ mọi cấp độ nhà trường với : - Học sinh các lớp - Các tổ công tác. - Các đoàn thể ( Chi bộ, Công đoàn, Đoàn trường, Liên đội TNTP HCM, Hội chữ thập đỏ) - Ban đại diện CMHS Đây chính là cơ sở để ban chỉ đạo tiếp tục thực hiện các nội dung thi đua trong kế hoạch đã xây dựng