Một sốố biện pháp nâng cao châốt lượng dạy vận đ ộng theo nh ạc cho
trẻ Mâẫu giáo 4 – 5 tuổi.
A. ĐẶT VẤẤN ĐỀỀ:
Ở trường Mầầm non, đặc biệt đốối với lứa tuổi Mầẫu giáo, ầm nh ạc là
một trong những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực, c ảm xúc, t ưởng
tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễẫn tả nh ững h ứng thú c ủa
trẻ.
Khác với loại hình nghệ thuật khác như hội hoạ, văn học, đi ện ảnh…,
ầm nhạc khống hoàn toàn xác định rõ những hình ảnh c ụ th ể. Âm nh ạc băầng
những ngốn ngữ riễng là giai điệu, ầm săốc, trường độ, hoà ầm, tiễốt tầốu…
cùng với thời gian đã thu hút, hầốp dầẫn, làm thoả mãn nhu cầầu tình c ảm c ủa
trẻ.
Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức xung quanh, phát tri ển l ời
nói, quan hệ trong giao tiễốp, trao đổi tình c ảm…Đốối v ới tr ẻ, ầm nh ạc là thễố
giới kỳ diệu, đầầy cảm xúc. Trẻ có thể tiễốp nhận ầm nhạc ngay t ừ trong nối.
trẻ mầầm non dễẫ xúc cảm, vốốn ngầy thơ trong sáng, nễn tiễốp xúc v ới ầm nh ạc
là một điễầu khống thể thiễốu. Thễố giới ầm thanh muốn mầầu khống ng ừng
chuyển động tạo điễầu kiện cho trẻ phát triển các chức năng tầm lý, năng
lực hoạt động và sự hiểu biễốt của trẻ.
Thống thường, khi nghe nhạc, ai cũng đễầu có ý muốốn c ử đ ộng theo tiễốt
tầốu. Tay đung đưa, chần gõ nhịp, đầầu lăốc lư, đó chính là hình th ức múa t ự
phát. Nhiễầu khi các em nhỏ vừa nghe nhạc, vừa ngầẫu hứng đi ệu múa có tiễốt
tầốu độc đáo của mình.
Giữa ầm nhạc và vận động có mốối liễn hệ trực tiễốp, xuầốt phát t ừ c ơ s ở
sinh lý, đó là cơ quan thính giác và cơ quan cảm giác vễầ chuy ển đ ộng và
thăng băầng. Nhà tầm lý học B.N Chep-lố-va cho răầng: “Vi ệc tri giác ầm nh ạc
sảy ra cùng lúc hoàn toàn trực tiễốp với phản ứng vận đ ộng ầm nh ạc theo
diễẫn biễốn thời gian”.
Đốối với trẻ Mầẫu giáo, do đặc điểm hốần nhiễn, ham ho ạt đ ộng nễn mốối
quan hệ giữa ầm nhạc và vận động được hình thành dễẫ dàng. Các bài hát,
bản nhạc tạo cho trẻ những cảm xúc mạnh, trẻ vận động phù hợp v ới đ ặc
tính của ầm nhạc. Ở đầy ầm nhạc giữ vai trò chủ đạo còn vận đ ộng là cống
cụ thể hiện hình tượng ầm nhạc.
Vận động theo nhạc giúp trẻ phát triển cảm giác, nhịp điệu, sự khéo
léo, khả năng phản ứng nhanh và đúng các ầốn t ượng nghe đ ược trong ầm
nhạc. Ngoài ra còn làm thoả mãn nhu cầầu tình cảm của trẻ, tr ẻ được b ộc l ộ
cảm xúc, giao tiễốp với bạn bè.
Hiện nay, chương trình ầm nhạc đang được phổ biễốn rộng rãi trong
các trường Mầầm non, nhăầm giúp cho việc thực hiện giáo d ục ầm nh ạc cho
trẻ theo đúng chương trình quy định, đốầng thời giúp giáo viễn có đ ược
những cơ hội và điễầu kiện thể hiện khả năng của mình. Tuy nhiễn trong
thực tễố, nhiễầu giáo viễn chưa chú ý hình thành kyẫ năng v ận đ ộng theo nh ạc
cho trẻ, chưa vận dụng lý thuyễốt vào thực tiễẫn, chưa có bi ện pháp thiễốt th ực
trong quá trình dạy trẻ, dầẫn tới kễốt quả chưa đạt đ ược so v ới yễu cầầu. Do
vậy, việc áp dụng biện pháp tiễn tiễốn để dạy trẻ Mầẫu giáo v ận đ ộng theo
nhạc là rầốt cầần thiễốt, cầần được chú trọng.
Thực hiện giáo dục ầm nhạc cho trẻ mầầm non theo đúng ch ương trình
quy định là bổn phận của mốẫi người giáo viễn. Bản thần tối luốn so ạn bài tỉ
mỉ, săốp xễốp hợp lý các nội dung cầần truyễần đạt, phần bốố th ời gian cho t ừng
phầần phù hợp, nghiễn cứu bài và dạy đúng phương pháp b ộ mốn, có chu ẩn
bị đủ và sử dụng đốầ dùng cho cố và trẻ trong ho ạt động. Trong hoạt động
giáo dục ầm nhạc, ầm nhạc đóng vai trò chủ đạo, còn v ận đ ộng là cống c ụ
thể hiện hình tượng ầm nhạc.Nhận thức được tầầm quan trọng c ủa vi ệc d ạy
trẻ vận động theo nhạc, tối nghiễn cứu để tìm ra “Một sốố biện pháp nâng
cao châốt lượng dạy vận động theo nhạc cho trẻ Mâẫu giáo 4 – 5 tuổi.
B. GIẢI QUYỀẤT VẤẤN ĐỀỀ
I. Cơ sở lí luận
Vận động theo nhạc là hoạt động phốối hợp giữa ầm nhạc và đ ộng tác nh ảy
múa hoặc sử dụng đốầ chơi ầm nhạc, gõ đệm theo hát tạo cho con ng ười có
được sự cảm nhận vễầ nhịp điệu, góp phầần tích cực vào vi ệc phát tri ển toàn
diện nhần cách.
Hoạt động vận động theo nhạc ở lứa tuổi Mầầm non có thể chia làm 2 nhóm
trễn cơ sở tri giác ầm nhạc và tái tạo các phương tiện truyễần c ảm trong
động tác.
* Nhóm thứ nhầốt: Là những động tác đơn giản biểu hi ện c ảm xúc theo tính
chầốt, nhịp điệu ầm nhạc như vốẫ tay, gõ đệm, nhún nh ảy…tr ẻ nghe và phần
biệt cao độ, săốc thái, tốốc độ, trọng ầm, ầm hình tiễốt tầốu.
* Nhóm thứ hai: Hướng vào những kyẫ năng chuyển động trong quá trình
vận động theo nhạc.
Tầốt cả các động tác vận động theo nhạc như gõ nhịp, ầm hình, tiễốt tầốu,
múa…đễầu thực hiện nhiệm vụ chung là cảm nhận tiễốt tầốu ầm nh ạc, nh ưng
mốẫi loại vận động có chức năng riễng, do đó khác nhau vễầ yễu cầầu.
Động tác vốẫ tay, gõ nhịp, dậm chần có tác dụng giúp tr ẻ năốm v ững tiễốt tầốu,
nhịp, phách trong tác phẩm và được tiễốn hành ngay khi làm quen v ới tác
phẩm. Gõ nhịp, phách, ầm hình tiễốt tầốu yễu cầầu phải chính xác, đúng v ới tác
phẩm, khống cầần phải có tư thễố, tạo dáng, đường nét…
Múa là dạng vận động phát triển tính thẩm myẫ cho tr ẻ, hình thành t ư thễố,
dáng điệu, động tác đẹp. Các bài múa được xầy d ưng trễn c ơ s ở n ội dung,
tính chầốt, nhịp điệu ầm nhạc, lời ca. tuy nhiễn khống ph ải bài hát nào cũng
xầy dựng thành điệu múa. Do đặc điểm tư duy trực quan hình tượng c ủa
trẻ mà múa có thể là những động tác minh hoạ lời ca, miễu tả sinh ho ạt, mố
tả thiễn nhiễn…Các chầốt liệu cơ bản của dần gian các dần t ộc Vi ệt Nam,
múa hiện đại cũng được khai thác. Múa được sử dụng chủ yễốu v ới đ ộ tu ổi
Mầẫu giáo. Cùng với sự phát triển của trẻ thì kyẫ năng múa c ủa tr ẻ ngày
càng rõ ràng và đa dạng.
II. Cơ sở thực tiễẫn
1, Đặc điểm chung:
Trường tối là một trường đã đạt được rầốt nhiễầu thành tích đáng khích l ệ
và được các cầốp lãnh đạo ghi nhận, đầy là một nốẫ lực rầốt lớn của tập thể
cán bộ Giáo viễn, nhần viễn , khẳng định chầốt lượng trong cống tác chăm sóc
nuối dưỡng và giáo dục trẻ.
Năm học 2016 – 2017 tối được Ban giám hiệu nhà trường phần cống ph ụ
trách lớp Mầẫu Giáo Nhỡ với tổng sốố học sinh là 30 trẻ.
Đặc điểm khả năng vận động theo nhạc của trẻ 4 – 5 tuổi:
- Khả năng vận động theo nhạc của trẻ còn yễốu
Trong quá trình nghiễn cứu trong thực tiễẫn tối đã gặp phải những thu ận l ợi
và khó khăn sau :
2, Thuận lợi:
- Đội ngũ giáo viễn trong trường luốn đoàn kễốt, thốống nhầốt.
- Lớp học luốn được sự quan tầm của ban giám hiệu nhà tr ường đầầu t ư c ơ
sở vật chầốt như mua săốm dụng cụ ầm nhạc cho trẻ, tạo điễầu ki ện cho l ớp
được sử dụng đốầ dùng hiện đại như đàn Oocgan, ti vi , đầầu băng…
- Trường tạo điễầu kiện thuận lợi cho giáo viễn đi học nầng cao trình đ ộ
chuyễn mốn. Vào các dịp hè, chúng tối được đi học bốầi d ưỡng chuyễn
mốn của phòng giáo dục và đào tạo mở. D ự các bu ổi chuyễn đễầ c ủa phòng,
chuyễn đễầ của trường, dự giờ đốầng nghiệp tạo điễầu kiện tối được học tập,
củng cốố kiễốn thức nghiệp vụ.
- Giáo viễn có kễố hoạch chương trình ngay từ đầầu năm h ọc.
- Lứa tuổi trẻ tương đốối đốầng đễầu.
- Phụ huynh luốn mong muốốn con em mình vui v ẻ, yễu thích ho ạt đ ộng ầm
nhạc.
3, Khó khăn:
- Các cháu phầần lớn con em làm nống nghi ệp, kinh tễố gia đình eo h ẹp, ít có
điễầu kiện cho con em mình tiễốp xúc với ầm nhạc nhiễầu.
- Vào đầầu năm học có khoảng 65% cháu mới đi học, tr ẻ thiễốu h ụt kiễốn th ức
ầm nhạc và chưa có nễầ nễốp, thói quen tốốt.
- Sĩ sốố lớp 30, phòng học nhỏ khó khăn trong việc tổ chức hoạt động cho tr ẻ.
- Giáo viễn trong lớp kinh nghiệm tổ chức các hoạt động còn ít
III, Các biện pháp
* Biện pháp 1: Khảo sát thực trạng trẻ trong lớp.
Vận động theo nhạc giáo dục nhịp điệu cho trẻ băầng s ự v ận đ ộng c ủa c ơ
thể, phù hợp với tính năng động của trẻ.
Trẻ 4 - 5 tuổi biễốt chuyển động nhịp nhàng theo tính chầốt c ủa nh ạc,
thay đổi bước chuyển động theo điệu nhạc , từ tốốc độ nhịp nhàng có thể
chuyển sang tốốc độ nhanh hơn hoặc thực hiện các bước nhảy: Bước nh ảy
thẳng, xoay tròn, biễốt xoay xung quanh bạn và nhảy vòng tròn m ột mình,
nhảy đổi nhóm, từ nhóm nhảy toả ra theo các hướng rốầi tụ lại, nhảy có cầầm
đạo cụ, biễốt chuyển đội hình đơn giản, làm các đống tác nh ảy chần sáo, đá
chéo chần, cùng với người lớn tập dượt các bài hát, truyễần đạt các bài mầẫu
trò chơi.
Để khảo sát và đánh giá được kyẫ năng vận động theo nhạc c ủa tr ẻ. Tối ra
2 bài tập cho 30 cháu Mầẫu giáo sinh năm 2012 thực hiện.
Bài tập 1: Con hãy hát và vốẫ tay theo nhịp bài “ Cá vàng bơi” của tác giả Hà
Hỉa
Bài tập 2: Con hãy múa bài “Mẹ Yễu khống nào” của tác giả Lễ Xuần Thọ.
BẢNG A: KHẢO SÁT KYỸ NĂNG VẬN ĐỘNG THEO NHẠC CỦA TR Ẻ 4 – 5 TU ỔI
STT
1
2
3
4
5
6
Bài tập 1
Họ và tễn trẻ
Bùi Tuần Anh
Đặng Thễố Anh
Phạm Minh Anh
Nguyễẫn Ngọc Anh
Trầần Đức Anh
Đàm Chúc An
Đạt
*
*
Bài tập 2
Chưa đạt
Đạt
*
*
*
*
*
*
*
Chưa đạt
*
*
*
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Đặng Gia Bảo
Đặng Dương Dương
Nguyễẫn Trí Dũng
Nguyễẫn Quốốc Đại
Lễ Hải Lần
Vũ Hoàng Linh
Trầần Khánh Linh
Phạm Vũ Hà Linh
Nguyễẫn Hoàng Bảo Hần
Vũ Đức Hà
Đốẫ Khánh Hà
Phạm Gia Khiễm
Cao Nam Cường
Phạm Hoàng Long
Lương Bảo Long
Vũ Lễ Bảo Long
Trầần Ngọc Anh Minh
Phạm Yễốn Nhi
Nguyễẫn Yễốn Nhi
Nghiễm Thiễn Nhi
Nguyễẫn Thu Huyễần
Võ Thành Nhần
Nguyễẫn Minh Ngọc
Đặng Minh Quang
TỔNG HỢP
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
15
15
*
14
16
Nhận xét: Bài tập 1 và Bài tập 2
Bài tập 1 sốố cháu thực hiện đạt là cháu chiễốm 50%. Sốố cháu chưa đạt là
chiễốm 50%. Các cháu thường măốc lốẫi sau:
+ Trẻ vốẫ tay theo phách còn chậm phách
+ Vốẫ tay lúc theo nhịp, lúc theo phách.
+ Vốẫ tay vào phách nhẹ, đưa tay ra vào phách m ạnh.
+ Trẻ khống tự thực hiện.
Bài tập 2: Sốố cháu thực hiện đạt là 14 cháu chiễốm 47%. Sốố cháu ch ưa đ ạt là
16 cháu chiễốm 53%. Các cháu thường măốc lốẫi sau:
+ Trẻ khống thuộc động tác.
+ Trẻ múa còn lầẫn lộn đống tác.
+ Động tác của trẻ chưa chính xác.
+ Trẻ múa khống khớp với nhạc có thể nhanh h ơn nh ạc, có th ể múa
chậm hơn nhạc.
+ Trẻ khống tự thực hiện.
Sau khi khảo sát thực trạng của lớp mình. Tối thầốy tỉ lệ cháu đ ạt đ ược còn
thầốp. Từ đó tối đã đưa ra thễm những biện pháp thật c ụ thể và h ữu ích .
* Biện pháp 2: Làm mâẫu chuẩn vận động theo nhạc và có sáng tạo.
Âm nhạc là trừu tượng nhưng có tính giáo dục ngh ệ thu ật sầu săốc. Vì v ậy
việc sớm tư duy trực quan và kích thích những yễốu tốố ban đầầu là rầốt cầần
thiễốt. Vai trò của cố giáo trong vầốn đễầ này là phải tạo được sự hướng thú đ ể
trẻ say mễ, ham thích hoạt động nghệ thuật. Vì vậy trước khi cho tr ẻ ho ạt
động nghệ thật cố cầần có những hình thức gợi mở, dầẫn dăốt gi ới thi ệu và
được xem cố biểu diễẫn mầẫu với mức độ hoàn thiện nhầốt.
Làm mầẫu là biện pháp quan trọng nhăầm mục đích cho tr ẻ tri giác toàn v ẹn
(Tri giác ầm nhạc và vận động trong một khốối thốống nhầốt).
* Dạy trẻ vốẫ tay hoặc sử dụng đốầ chơi ầm nhạc gõ đệm theo hát cũng
có nhiễầu cách dạy. Giáo viễn cầần căn cứ vào loại nhịp, cầốu trúc hình tiễốt tầốu
của bài hát để chọn hình thức vốẫ tay, gõ đệm và cách d ạy cho phù h ợp.
Trong chương trình cải cách của lớp Mầẫu giáo 4 - 5 tu ổi th ường có cách:
- Dạy vốẫ tay (hoặc gõ) theo nhịp: Vốẫ tay hoặc gõ m ột tiễống vào phầốch
mạnh, (đầầu ố nhịp) phách nhẹ nghỉ .
Ví dụ: Trong bài Thật là hay có cầu:
Nghe véo von / trong vòm cầy hoạ mi với sơn ca.
Vốẫ nghỉ vốẫ
vốẫ
nghỉ
vốẫ nghỉ vốẫ
vốẫ nghỉ
- Dạy vốẫ tay (hoặc gõ) tiễốt tầốu chậm: Vốẫ tay ho ặc gõ 3 tiễống, mốẫi tiễống
băầng một nốốt đen, rốầi nghỉ băầng một tiễống(Vốẫ tay ho ặc gõ vào phách m ạnh
ở đầầu ố nhịp)
Ví dụ: Trong bài Hoa trường em có cầu:
Em ngăốm chiễốc lá, em ngăốm cánh hoa.
Vốẫ vốẫ vốẫ nghỉ vốẫ vốẫ vốẫ nghỉ
Ví dụ: Dạy trẻ vốẫ tay theo tiễốt tầốu chậm bài Cháu thương chú bộ đối
- Vào bài cố đốố trẻ:
Ai nơi hải đảo biễn cương
Diệt thù giữ nước coi thường khó khăn.
(Chú bộ đội)
- Cố hỏi trẻ:
+ Cầu đốố kể vễầ ai?
+ Các con đã được làm quen với những bài hát nào k ể vễầ chú b ộ đ ội?
+ Ai sáng tác bài Cháu thương chú bộ đội?
- Cố nói: Để bài hát khi biểu diễẫn thễm vui, nhịp nhàng cố cùng các con vốẫ
tay theo tiễốt tầốu chậm kễốt hợp với lời ca nhé.
- Cả lớp cùng hát lại bài hát
- Cố làm mầẫu. Cách vốẫ tay như sau:
Cháu thương chú bộ đội nơi rừng sầu biễn giới.
V v v
nghỉ
v
v v
( v: Vốẫ tay, Nghỉ: nghỉ khống vốẫ tay)
- Cố giải thích cho trẻ: Các con vốẫ tay 3 tiễống rốầi ngh ỉ băầng m ột tiễống, vốẫ tay
3 tiễống rốầi nghỉ băầng một tiễống, cứ tiễốp tục như vậy cho đễốn hễốt bài. băốt đầầu
vốẫ vào tiễống “chú”
- Cố hướng dầẫn cho trẻ vốẫ tay:
+ Đầầu tiễn cố cho trẻ vốẫ tay kễốt hợp với đễốm.
1 - 2 - 3 - nghỉ -1 - 2 - 3 - nghỉ …
+ Khi trẻ đã quen với cách vốẫ theo tiễốt tầốu chậm thì tối cho tr ẻ vốẫ
tay kễốt hợp với lời ca.
Để tạo sự hứng thú cho trẻ và trẻ tích cực vận động theo nhạc tối có th ể
linh hoạt, làm đa dạng các cách học thuộc.
. Dạy cả lớp vận động theo nhạc.
. Nốối tiễốp theo tổ. ( Cố nói: Cố giả làm con chim, khi chim bay vễầ phía t ổ nào
thì tổ đó vừa hát vừa gõ đệm theo nhịp)
. Theo nhóm bạn trai, nhóm bạn gái. (Cố nói: Khi cố băốt nhip cao tay thì các
bạn trai vừa hát vừa gõ đệm theo nhịp, khi thầốy cố băốt nhịp thầốp tay thì các
bạn gái thực hiện.
. Nhóm hát, nhóm vận động. (Cố nói: Các bạn trai làm các nh ạc cống gõ đ ệm
theo nhịp cho các bạn gái cầầm micro làm ca sĩ.
. Theo tốốp nhỏ.
. Cá nhần.
Khi cố cho trẻ tập sử dụng một loại nhạc cụ nào đó để đệm cho bài hát, cố
cầần nói rõ cách gõ cho ầm thanh phát ra như thễố nào thì phù h ợp.
Ví dụ: Dạy trẻ cách sử dụng nhạc cụ là trốống: Tay trái cầầm trốống, tay ph ải
cầầm dùi, khi gõ thì gõ vào giữa mặt trốống, sau đó đưa ra gõ vào thành trốống.
Hoặc dạy trẻ sử dụng nhạc cụ là xăốc xố thì tay phải cầầm xăốc xố (úp xăốc xố
vào trong lòng bàn tay) khi gõ thì gõ xăốc xố vào lòng bàn tay trái sau đó đưa
hai tay rộng ra nghỉ băầng một phách.
* Trong tổ chức có nhiễầu người tham gia vận đ ộng, di chuy ển đ ội hình,
múa động tác cháu trai khác động tác cháu gái…Muốốn th ể hi ện toàn vẹn
trong sự kễốt hợp với ầm thanh ầm nhạc cùng một lúc là khống th ể đ ược. Vì
vậy để đảm bảo tính toàn vẹn của tri giác, tối cầần s ử d ụng bi ện pháp trình
bày cùng với lời giải thích động tác của các cháu trai tr ước, đ ộng tác c ủa
các cháu gái sau. Có thể giải thích dưới hình thức dựng hình ảnh mố ph ỏng
hoặc chỉ dầẫn ngăốn gọn, dễẫ hiểu. Ví dụ khi dạy trẻ vận đ ộng minh ho ạ
bài: Chú bộ đội có động tác hai tay vung tự nhiễn chần dậm mạnh, cố có th ể
nói: “Hai tay các con vung tự nhiễn, chần dậm m ạnh như như chú bộ đội
đang hành quần đầốy các con ạ.”
Trong chương trình một sốố bài múa đã có biễn soạn động tác múa g ợi ý,
song cố có thể dạy trẻ phốối hợp các động tác tay chần, thần hình và th ể hi ện
qua nét mặt kễốt hợp với ầm nhạc.
Ví dụ: Trong sách Chăm sóc giáo dục Mầẫu giáo và hướng dầẫn thực hiện (4 5 tuổi )” khống biễn soạn động tác múa bài “ Cháu yễu bà” của tác giả Xuần
Giao. Dựa vào đặc điểm của lớp tối các cháu có khả năng múa đ ược nh ững
động tác đơn giản, dựa vào nội dung của bài hát tối đã sáng tạo ra động
tác cho phầần dạo nhạc đầầu, động tác của 4 cầu hát, phầần nhạc kễốt.
- Phầần dạo nhạc đầầu: Đứng thẳng, chần đứng rộng băầng vai, hai tay đ ưa
lễn cao và đưa sang hai bễn theo nhịp bài hát.
- Động tác 1: “Bà ơi bà…lăốm” Hai tay dang rộng từ từ ầốp vào ng ực vào t ừ
“lăốm”, kễốt hợp với nhún chần.
- Động tác 2: “Tóc bà trăống….mầy” Hai tay đ ưa trễn đầầu vuốốt nh ẹ xuốống hai
bễn ngực, kễốt hợp nhún chần vào tiễống “mầy”
- Động tác 3: “Cháu yễu bà, cháu năốm bàn tay.”Hai tay t ừ t ừ ầốp lễn ng ực
vào từ “lăốm”. Sau đó đặt hai tay úp vào nhau và kễốt h ợp v ới nhún chần vào
từ “tay”
- Động tác 4: “Khi cháu vầng lời ….vui.”Vốẫ tay theo nh ịp sang hai bễn kễốt
hợp với chốống gót chần.
- Phầần nhạc kễốt: Hai tay đưa cao lễn trễn đầầu, lăốc cổ tay , kễốt h ợp b ước
xoay tròn tại chốẫ một vòng.
Để tạo sự hứng thú cho trẻ và trẻ tích cực luyện tập múa, tối có thể cho trẻ
múa dưới các hình thức và săốp xễốp di chuyển đội hình nh ư sau:
+ Cố cho cả lớp múa. (Đội hình đứng vòng tròn, cố cũng đ ứng ở vòng
tròn múa cùng trẻ).
+ Trẻ múa theo nhóm các bạn trai và các bạn gái đứng riễng theo từng vòng
tròn. (hai vòng tròn đốầng tầm)
+ Trẻ múa từng đối. (Hai trẻ quay mặt vào nhau ho ặc t ự ch ọn b ạn đ ể múa)
+ Trẻ múa theo nhóm nhỏ.
+ Cá nhần múa.
Do trẻ học thống qua băốt chước nễn tối phải làm mầẫu nhiễầu lầần. Tr ẻ băốt
chước có thể khống như giáo viễn nhưng những gì nghe nhìn qua mầẫu giúp
trẻ khăốc sầu ầốn tượng, nhận biễốt một cách xúc c ảm các đ ộng tác, bài múa.
Như vậy băầng nhiễầu hình thức sinh động, cố seẫ hình thành t ư duy tr ực quan,
tạo được những yễốu tốố ban đầầu cho mọi cảm nhận nghệ thu ật.
* Biện pháp 3 : Tăng cường luyện tập vận động theo nhạc cho tr ẻ.
Cũng giốống như học hát, trẻ phải băốt chước và luyện tập nhiễầu lầần các
động tác mới một cách chính xác và chi tiễốt. Tối cầần s ử d ụng m ột sốố bi ện
pháp sau:
* Làm mầẫu lại các động tác có sự kễốt hợp của ầm nh ạc v ới m ục đích khối
phục lại trong trí nhớ, tri giác thính giác và trình t ự đ ộng tác. Khi luy ện
tập cố phải cùng làm với trẻ nhiễầu lầần từ đầầu đễốn cuốối bài hát ( B ản nh ạc).
Những động tác khó, cố có thể cho trẻ múa lại kễốt hợp với l ời ca (tiễốt nh ịp)
trọn vẹn cầu hát.
* Chỉ dầẫn trẻ thực hiện động tác cùng với ầm nhạc. Chỉ dầẫn chi tiễốt, chính
xác, đặc điểm động tác cùng với ầm nhạc, đốầng thời khích thích tr ẻ ho ạt
động độc lập.
* Sửa chữa dầần những chi tiễốt khống chính xác (Tách ra để tập riễng)
Ví dụ: Trẻ múa sai cầu “Lúc lễn bờ vầẫy cái cánh cho khố” Trong bài “ Một
con vịt” của tác giả Kim Duyễn. Có rầốt nhiễầu cách sửa sai nh ư là cố cho tr ẻ
múa riễng động tác Hoặc có thể cố nói “Khi cố đ ưa tay vễầ phía các con thì
các con múa, khi cố chỉ vào cố thì cố múa” Trong khi cố múa thì tr ẻ tri giác
toàn bộ động tác và trẻ tự điễầu chỉnh động tác của mình cho đúng.
* Tổ chức linh hoạt, đa dạng cách học thuộc các động tác đ ể gầy h ứng
thú và trẻ tích cực hoạt động dưới các hình thức cả lớp, tổ, nhóm tr ẻ luy ện
tập, tổ hát, tổ vận động. Cố khuyễốn khích trẻ tự vận động để tạo khả năng
theo dõi, và giúp trẻ làm chính xác lại.
* Căn cứ vào hình thức vận động theo nhạc như vốẫ tay ho ặc gõ đ ệm theo
tiễốt tầốu, vận động minh hoạ, múa…Cố luốn chú ý tới đ ội hình c ủa tr ẻ, sao cho
cố làm mầẫu, tầốt cả nhìn thầốy cố và cố quan sát được tr ẻ.
* Đa dạng hoá các vận động:
Để khi trẻ luốn hứng thú và nầng cao khả năng của trẻ tối nghiễn cứu và
thầốy cầần phải đa dạng hoá các vận động. Tối có thể tạo thành trò chơi cho
trẻ.
Ví dụ: Dạy trẻ vận động gõ đệm theo tiễốt tầốu chậm
Tối có thể tạo thành trò chơi cho trẻ. Mời 3 trẻ lễn ch ơi cùng cố: Tr ẻ gõ
đệm, cố vốẫ tay:
|
ì
|
|
ì
Trẻ1
ì
|
ì
Trẻ2
Trẻ 3
Cố vốẫ tay.
Hoặc cho các cháu hai tay chốống hống, dậm chần 3 phách m ạnh, phách nh ẹ
dậm gót chần.
|
ì
|
ì
|
ì
|
ì
dậm
dậm
dậm
dậm
chần
chần
chần
gót
Có thể thay đổi làm động tác đánh cốầng của dần tộc Tầy nguyễn.
|
ì
|
ì
gõ
|
ì
gõ
|
ì
gõ
vuốốt tay
Khi nghe các thể loại ầm nhạc khác nhau, trẻ có thể bộc lộ c ảm xúc băầng
các hoạt động hình thể một cách ngầẫu hứng nhưng m ọi tr ẻ khống nhầốt
thiễốt phải vận động giốống nhau. Đầy là xúc c ảm tự nhiễn th ể hi ện băầng
hành động theo tính chầốt giai điệu, nhịp điệu ầm nhạc. Ở đầy, giáo
viễn là người gợi ý giúp trẻ cảm thụ các tính chầốt ầm nh ạc khác nhau. Tr ẻ
nghe nhạc, vận động theo khống cầần hát.
* Củng cốố và hoàn thiện kyẫ năng là bước tiễốp theo giúp tr ẻ th ể hi ện đ ộc
lập, sáng tạo, truyễần cảm, đốầng cảm với hình tượng ngh ệ thu ật, tối có th ể
yễu cầầu trẻ nhớ lại trình tự các động tác, biễốt phốối hợp với các b ạn săẫn sàng
thực hiện bài tập.
Sự hình thành các kyẫ năng vận động theo nhạc cầần ph ải tăng c ường
luyện tập, vận dụng các phương pháp, biện pháp linh ho ạt, sáng t ạo.
* Biện pháp 4 : Tạo mối trường âm nhạc. Ứng dụng cống ngh ệ thống
tin vào trong giảng dạy.
- Tạo mối trường:
Giáo dục ầm nhạc là hoạt động nghệ thuật được trẻ mầẫu giáo rầốt yễu
thích. Đầy là loại hình được xem như phương tiện để thực hiện các ho ạt
động giáo dục một cách hiệu quả ở trường Mầm non.
Do đặc diểm tầm sinh lý lứa tuổi Mầẫu giáo, các cháu tuy còn nh ỏ tu ổi
nhưng rầốt thích cái đẹp, mầầu săốc sặc sỡ, mới lạ. Để tiễốn hành ho ạt đ ộng ầm
nhạc cầần tạo ra một mối trường ầm nhạc là rầốt cầần thiễốt. Vì vậy tối luốn cốố
găống tạo nhiễầu đốầ dùng, đốầ chơi đẹp, hầốp dầẫn trang trí xung quanh l ớp.
- Sử dụng đốầ dùng điện tử hiện đại như: Đàn Oocgan, ti vi, đầầu đĩa, vi
tính…
- Tối veẫ tranh, sưu tầầm tranh ảnh từ hoạ báo, lịch…có nội dung vễầ ho ạt
động ầm nhạc, nội dung bài săốp học để trang trí ho ặc làm đốầ dùng cho
giảng dạy.
- Tối chuẩn bị đốầ chơi ầm nhạc, bởi vì đốầ ch ơi là nhu cầầu t ự nhiễn khống
thể thiễốu đốối với cuộc sốống của trẻ. Đốầ chơi có 2 lo ại ch ủ yễốu:
Đốầ chơi cống nghiệp: Đàn, xăốc xố, trốống, kèn, mõ, trang ph ục…
Đốầ chơi tự tạo: Đốầ chơi tự tạo có muốn hình muốn v ẻ b ởi chúng đ ược t ạo
ra từ những vật săẫn có, dễẫ kiễốm, dễẫ làm. Nguốần gốốc c ủa đốầ ch ơi t ự t ạo là vố
tận. Làm đốầ chơi tự tạo là hoạt động sáng tạo và độc đáo. Có
thể dùng luốn những đốầ vật thống thường trong sinh ho ạt hàng ngày, s ử
dụng trực tiễốp những vật liệu tự nhiễn làm đốầ chơi và băầng nh ững v ật li ệu
thu lượm được.
Ví dụ:
+ Tận dụng những đoạn tre già để đeẫo phách tre.
+ Tận dụng bìa cứng, trang trí giầốy đễầ can để tạo thành nhiễầu cái đàn có
hình dáng khác nhau.
+ Tận dụng các vỏ lon bia, nước ngọt để làm trốống, xúc xăốc.
+ Làm đàn tơ rưng băầng tre nhỏ.
+ Vỏ hộp sữa làm trốống cơm.
+ Tận dụng vải vụn của thợ may làm hoa cài tay.
+ Mút xốốp làm mũ múa..v.v…
Tối xầy dựng góc hoạt động ầm nhạc với cách trang trí đẹp, nhiễầu đốầ ch ơi
đảm bảo an toàn, đa dạng vễầ chủng loại, chầốt liệu. Các đốầ chơi đ ược săốp xễốp
sao cho gọn gàng, dễẫ lầốy, dễẫ cầốt, có thể sử dụng vào các ho ạt đ ộng khác.
- Sử dụng một cách có hiệu quả:
Âm nhạc là trừu tượng nhưng có tính giáo dục nghệ thuật sầu săốc. Vì v ậy
việc sớm hình thành tư duy trực quan và kích thích những yễốu tốố ban đầầu là
rầốt cầần thiễốt. Vai trò của cố giaó trong vầốn đễầ này là ph ải t ạo đ ược s ự h ứng
thú say mễ hoạt động nghệ thuật.
Ví dụ: Dạy trẻ gõ đệm theo nhịp bài Cháu veẫ ống mặt trời của tác giả Tần
Huyễần. Cố tạo hứng thú cho trẻ băầng cách cho trẻ quan sát hình ống m ặt
trời từ từ nhố lễn khỏi dãy núi. Cố trò chuyện cùng trẻ vễầ m ặt tr ời, giáo d ục
trẻ khi đi ra ngoài trời năống to cầần đội mũ, nón. Cố h ỏi tr ẻ đã đ ược làm quen
với bài hát nào kể vễầ mặt trời? Ai sáng tác bài hát? Sau đó cố d ạy tr ẻ v ận
động theo nhạc
Trẻ được mặc trang phục và sử dụng đạo cụ và bi ểu diễẫn phù h ợp v ới
tính chầốt ầm nhạc và nội dung bài hát seẫ làm phong phú thễm đ ời sốống văn
hoá, có tác dụng giáo dục tình cảm đạo đức, góp phầần vào vi ệc hình thành
nhần cách trẻ thơ.
Ví dụ: Dạy trẻ vận động minh hoạ bài Chú bộ đội của tác gi ả Hoàng Hà.
Tối cho cả lớp mặc trang phục của chú bộ đội. Tối nhận thầốy trễn nét mặt
vui tươi, hốầ hởi trễn mốẫi trẻ. Trẻ vui sướng ngỡ mình là chú bộ đội vác súng
bước đi hùng tráng. Trẻ được thể hiện tình cảm của mình đốối với chú bộ
đội. Kễốt quả tối thầốy trẻ rầốt hứng thú, có ý thức, tích cực tham gia hoạt
động, đạt được những yễu cầầu của bài soạn.
- Ứng dụng cống nghệ thống tin vào trong dạy học:
Đầốt nước ta hiện nay đang trong giai doạn phát triển cống nghi ệp hoá,
hiện đại hoá cùng với sự bùng nổ cống nghệ thống tin. Để đáp ứng nhu cầầu
của xã hội, hiện nay các cầốp học rầốt cầần được ứng dụng cống nghệ thống
tin vào trong giảng dạy . Việc ứng dụng cống ngh ệ thống tin vào trong
giảng dạy ở cầốp học mầầm non làm đa dạng hoá hình thức dạy học giúp trẻ
được thay đổi khống khí mới, hầốp dầẫn, trong giờ học, tạo cho trẻ niễầm hứng
thú, hăng say tích cực tham gia vào hoạt động, làm cho hi ệu qu ả giáo d ục
cao. Đặc biễt giúp giảm bớt đốầ dùng khống cầần thiễốt, giảm bớt sức lao động
của giáo viễn và giảm bớt chi phí.
Ví dụ:
Khi dạy trẻ gõ đệm theo tiễốt tầốu chậm bài Em yễu Thủ đố của tác giả Bảo
Trọng, cố cầần tạo dựng lễn một sốố hình ảnh đẹp vễầ Thủ Đố Hà N ội băầng
cách cố chọn trong mạng một sốố danh lam thăống c ảnh ở Thủ đố Hà N ội đ ể
lưu trong máy vi tính. Khi tiễốn hành tiễốt học tối cho tr ẻ quan sát hình ảnh
trễn máy vi tính, để tạo hứng thú và khơi gợi hình ảnh đẹp hình thành ở tr ẻ
tình cảm yễu quễ hương đầốt nước, con người. Qua hình th ức gi ới thi ệu c ủa
cố kễốt hợp với được nghe giai điệu ầm nhạc seẫ là yễốu tốố ban đầầu c ủa t ư duy
logic cho quá trình cảm nhận nghệ thuật.
Để dạy trẻ tối khống chỉ sưu tầầm trễn mạng tối còn tìm các trò chơi trong
phầần mễầm cài đặt, mua băng đĩa có nội dung liễn quan đễốn kiễốn th ức cầần
truyễần đạt, quay phim làm đĩa để dạy trẻ cho phù hợp với bài học.
Ví dụ: Dạy múa bài Cháu yễu bà của tác giả Xuần Giao. Để chuẩn bị cho
bài giảng, ý tưởng của tối tạo cho trẻ hứng thú và kh ơi g ợi tình c ảm c ủa
cháu đốối với bà của mình băầng cách cho trẻ xem video clip vở kịch rốối tóm
tăốt theo truyện Tích Chu. Tối tập kể diễẫn cảm tóm tăốt nội dung cốốt truyện,
sưu tầầm rốối hình cậu bé Tích Chu, Bà cụ, Bà tiễn, t ập đóng k ịch, d ựng c ảnh.
Sau đó được quay làm đĩa CD và lưu vào máy vi tính, khi dạy có thể cho
xem trễn đầầu đĩa ti vi hoặc dùng máy vi tính đ ể m ở. Ứng dụng cống nghệ
thống tin vào giảng dạy như vậy, tối thầốy các cháu thích thú khi đ ược thay
đổi khống khí, có ý thức, say sưa và tích c ực vào v ận đ ộng theo nh ạc.
* Biện pháp 5 : Tận dụng mối trường ở mọi lúc, mọi nơi:
- Trong tiếốt học:
Lớp Mầẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi tối chủ nhiệm thực hi ện theo ch ương trình
cải cách. Giáo dục ầm nhạc cho trẻ gốầm 4 hoạt động đó là hát, nghe, v ận
động, trò chơi. Xét tính chầốt kễốt hợp thì mốẫi tiễốt có tr ọng tầm khác nhau.
Riễng vận động theo nhạc trọng tầm vào tiễốt 3, còn các tiễốt khác v ận đ ộng
theo nhạc là nội dung kễốt hợp. Chính vì đó mà tối đưa ra yễu cầầu vễầ n ội dung
vận động theo nhạc cho từng loại tiễốt khác nhau. Dạy trẻ vận động lầần 1
(tiễốt 3) Yễu cầầu trẻ băốt chước vận động theo giáo viễn đúng nh ịp đi ệu, đúng
động tác. Dạy trẻ vận động lầần 2-3-4 (tiễốt 4, tiễốt 1 mới, tiễốt 2 mới) thì yễu
cầầu tăng dầần, trẻ khống những tập đúng động tác mà còn biễốt phốối h ợp các
động tác, thay đổi vị trí đội hình theo ầm nhạc và thể hiện diễẫn c ảm, có th ể
tự sáng tạo theo ý thích của mình .
Ví dụ: Dạy vận động gõ đệm theo nhịp theo bài Thật là hay. Dạy vận động
lầần 1(Tiễốt 3) trẻ biễốt cách cầầm dụng cụ ầm nhạc và sử dụng đúng nhịp
điệu, đúng động tác. Dạy vận động lầần 2-3-4 mức độ tăng dầần lễn, tr ẻ khống
những đúng nhịp, đúng động tác mà trẻ có thể phốối hợp các đ ộng tác nh ư là
nhóm nhún theo nhịp, nhóm gõ đệm theo nhịp, nhóm vận động minh hoạ.
Hoặc thay đổi vị trí, kễốt nhóm 3 vận động minh hoạ (có trẻ làm chim S ơn ca,
có trẻ làm chim hoạ mi, có trẻ làm chim oanh.) Đặc biệt trẻ biễốt th ể hi ện s ự
vui tươi, hốần nhiễn trong vận động.
Bễn cạnh đó, tối cũng đã nghiễn cứu và áp dụng quan đi ểm đ ổi m ới hình
thức giáo dục ầm nhạc. Mục đích giáo dục c ủa hướng đ ổi m ới là giáo viễn là
người hướng dầẫn, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động vui chơi, tìm tòi, khám phá.
Trẻ tham gia hoạt động, một cách hứng thú, chủ động để phát tri ển kh ả
năng cá nhần.
Tối đã tích cực làm việc trực tiễốp với nhóm, cá nhần đ ể giúp tr ẻ th ực hi ện
tốốt hoạt động ầm nhạc. Trẻ hoạt động khống bị áp đặt đ ể phát huy năng
lực bản thần, được trao đổi, nhận xét để trở lễn năng động hơn. Chính vì
vậy, trong vận động theo nhạc, trẻ tự do thể hiện nhiễầu cách khác nhau,
khống nhầốt thiễốt yễu cầầu mọi trẻ vận động giốống nhau.
Ví dụ: Dạy trẻ vận động theo nhạc bài Cháu thương chú bộ đội của tác
giả Hoàng Văn Yễốn, sau khi đã cho trẻ làm quen v ới m ột sốố cách v ận đ ộng
theo nhạc, tối cho trẻ thể hiện băầng nhiễầu cách khác nhau nh ư cố cho 3 t ổ
hội ý xem tổ của mình vận động theo cách nào, sau đó cho c ả 3 t ổ th ực hi ện
vận động cùng một lúc. Có thể tổ gõ đệm theo tiễốt tầốu chậm, có tổ bước kễốt
hợp đá chần (Bước, bước, bước, nhảy đá chần), có tổ vận động minh ho ạ
trễn nễần nhạc.
- Dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi:
- Vận động theo nhạc trong giờ đầầu đón trẻ, cuốối buổi tr ả tr ẻ.
Vào đầầu giờ đón trẻ hoặc cuốối giờ trả trẻ cố có thể cho trẻ vận động theo
nhạc với từng nhóm và cá nhần trẻ, cố seẫ phát huy tính đ ộc l ập ho ạt đ ộng
của trẻ, phát triển năng khiễốu của trẻ và cố dễẫ dàng sửa sai cho tr ẻ.
-Tích hợp vận động theo nhạc vào tiễốt học.
Theo quan điểm sư phạm của tích hợp: Tích hợp khống chỉ là đặt c ạnh
nhau, liễn kễốt với nhau, mà là xầm nhập, đan xen các đốối t ượng hay m ột b ộ
phận của đốối tượng vào nhau, tạo thành một chỉnh thể trong đó khống có
các giá trị của từng bộ phận được bảo tốần và phát tri ển, mà đ ặc bi ệt là ý
nghĩa thực tiễẫn của toàn bộ cái chỉnh thể đó được nhần lễn.
Tuổi Mầẫu giao là lứa tuổi “Học mà chơi, chơi mà học”do đó ph ải s ử d ụng
nhiễầu biện pháp, thủ thuật trong giờ học để gầy hứng thú và s ự t ập trung
vốốn rầốt ngăốn của trẻ. Cũng vì thễố mà giờ học mang tính tổng hợp. V ận đ ộng
theo nhạc có thể tích hợp nhẹ nhàng được vào một sốố giờ học khác ho ặc
tích hợp các mốn học khác vào vận động.
Ví dụ: Dạy trẻ gõ đệm theo tiễốt tầốu chậm bài Cháu thương chú bộ đội
cố có thể tích hợp mốn Hình thành các bi ểu tượng toán băầng cách đễốm sốố
chú bộ đội lễn biểu diễẫn, đễốm sốố dụng cụ ầm nhạc…
Ví dụ: Trong hoạt động tạo hình, veẫ con cá. Sau khi trẻ trưng bày và nh ận
xét sản phẩm, Cố có thể cho trẻ hát kễốt hợp với vận động minh ho ạ trễn nễần
nhạc bài Cá vàng bơi
- Vận động theo nhạc trong lúc hoạt động ngoài trời:
phầốn khởi, vui vẻ, những cảm xúc mới mẻ, tăng c ường kh ả năng c ảm th ụ
ầm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ. Ngày lễẫ, hội là c ơ hội cho giáo viễn và
trẻ trong toàn trường giao lưu, hiểu biễốt nhau hơn, đốầng thời tạo c ơ h ội cho
- Xem thêm -