Tài liệu Mấy kinh nghiệm ban đầu trong chỉ đạo đổi mới phương pháp học của học sinh theo hướng tích cực ở trường trung học cơ sở đa lộc, huyện ân thi, tỉnh hưng yên từ năm học 2007-2008 đến học kỳ-i năm học 2009 – 2010

MÊy kinh nghiÖm ban ®Çu trong chØ ®¹o §æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc ë tr−êng trung häc c¬ së ®a léc, huyÖn ©n thi, tØnh h−ng yªn tõ n¨m häc 2007-2008 ®Õn häc kú-i n¨m häc 2009 – 2010 Ng−êi viÕt: NguyÔn V¨n QuÒ Chøc vô : HiÖu tr−ëng §¬n vÞ c«ng t¸c: Tr−êng trung häc c¬ së §a Léc HuyÖn ¢n Thi, tØnh H−ng Yªn Néi dung PhÇn I §Æt vÊn ®Ò PhÇn II Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n trong chØ ®¹o §æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc ë Tr−êng trung häc cë §a Léc PhÇn III Nh÷ng chØ ®¹o vµ tæ chøc thùc hiÖn viÖc §æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc ë tr−êng trung häc c¬ së §a Léc PhÇn IV Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc tõ viÖc chØ ®¹o vµ tæ chøc thùc hiÖn viÖc §æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc. PhÇn V §¸nh gi¸ vÒ kÕt qu¶ ®¹t ®−îc PhÇn VI Nh÷ng bµi häc kinh nhiÖm ®−îc ®óc rót tõ thùc tiÔn PhÇn VII KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ PhÇn i §Æt vÊn ®Ò §æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y vµ häc theo h−íng tÝch cùc, lu«n lµ vÊn ®Ò thêi sù, vÊn ®Ò thi ®ua s«i ®éng nhÊt cña ngµnh gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, cña mçi nhµ tr−êng vµ tõng Nhµ gi¸o trong mäi giai ®o¹n cña lÞch sö gi¸o dôc thêi ®¹i Hå ChÝ Minh, ®Ó t×m ra nh÷ng ph−¬ng ph¸p hiÖu qu¶ nhÊt ®−a chÊt l−îng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lªn nh÷ng tÇm cao míi. Chóng ta hay bµn nhiÒu ®Õn vÊn ®Ò ®æi míi ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y cña ThÇy theo h−íng tÝch cùc, cßn vÊn ®Ò lµm thÕ nµo ®Ó häc sinh ®æi míi ph−¬ng ph¸p häc theo h−íng biÕt tù häc, tù nhËn thøc, tù kh¸m ph¸, t×m tßi c¸c kiÕn thøc mét c¸ch chñ ®éng, tÝch cùc ®Õn giai ®o¹n hiÖn nay còng ®ang ®−îc bµn ®Õn nhiÒu, nh−ng cßn ®ang lµ bµi to¸n nan gi¶i cho nhiÒu nhµ tr−êng vµ tõng Nhµ gi¸o. TÊt nhiªn ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y cña ThÇy theo h−íng tÝch cùc sÏ quyÕt ®Þnh phÇn c¬ b¶n tíi ®æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc vµ chÊt l−îng häc cña häc sinh sÏ n©ng lªn. Song ®Ó cã sù ®æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc mét c¸ch hiÖu qu¶, nÕu chØ chó t©m vµo ®æi míi ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y cña ThÇy trong giê chÝnh khãa, mµ bá qua nh÷ng biÖn ph¸p gi¸o dôc phèi hîp kh¸c, theo chóng t«i khã hy väng cã ®−îc mét hiÖu qu¶ tèt viÖc ®æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc. Theo quan ®iÓm cña Tr−êng trung häc c¬ së §a Léc, ®Ó ®æi míi ®−îc ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc mét c¸ch hiÖu qu¶, th× viÖc chØ ®¹o ho¹t ®éng d¹y vµ häc trong nhµ tr−êng, ph¶i kÕt hîp ®−îc mét c¸ch hµi hßa viÖc ®æi míi ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y trong giê chÝnh khãa vµ ph−¬ng ph¸p chØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng tù häc ngoµi giê chÝnh khãa theo h−íng tÝch cùc víi t¹o ®−îc yÕu tè thi ®ua cña hai qu¸ tr×nh nµy. XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm Êy trong nh÷ng n¨m qua vµ ®Æc biÖt lµ tõ n¨m häc: 2007-2008, n¨m häc: 2008-2009 vµ n¨m häc: 2009-2010 trong chØ ®¹o ho¹t ®éng d¹y vµ häc, nhµ tr−êng ®· cã nh÷ng ®æi míi tÝch cùc trong chØ ®¹o ho¹t ®éng ®æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc vµ ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ râ rÖt. Xin ®−îc tr×nh bµy nh÷ng gi¶i ph¸p chØ ®¹o cña nhµ tr−êng ®Ó ®æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc ®Ó ®ång chÝ ®ång nghiÖp tham kh¶o. RÊt mong nhËn ®−îc ý kiÕn gãp ý cña ®ång chÝ ®ång nghiÖp. Xin tr©n thµnh c¸m ¬n. PhÇn II Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n trong chØ ®¹o vµ tæ chøc thùc hiÖn viÖc §æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc ë tr−êng trung häc c¬ së ®a léc Theo tinh thÇn NghÞ QuyÕt TW – 4 §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VII , NghÞ QuyÕt §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VIII vµ LuËt gi¸o dôc. §æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc lµ: “ Båi d−ìng ph−¬ng ph¸p tù häc, rÌn kü n¨ng v©n dông kiÕn thøc vµo thùc tiÔn. T¸c ®éng ®Õn t×nh c¶m, ®em l¹i niÒm vui, høng thó häc tËp cho häc sinh ”. Theo quan ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p luËn d¹y häc hiÖn nay Ho¹t ®éng häc tËp tÝch cùc cña häc sinh lµ: Qu¸ tr×nh häc sinh biÕt tù häc, tù nhËn thøc, tù kh¸m ph¸, t×m tßi c¸c kiÕn thøc mét c¸ch chñ ®éng, tÝch cùc. BiÕt tù ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò d−íi sù h−íng dÉn chØ ®¹o cña gi¸o viªn. Nh÷ng biÓu hiÖn cña ho¹t ®éng häc tËp tÝch cùc cña häc sinh lµ: BiÕt tù ph¸t hiÖn hoÆc nhËn thøc ®−îc vÊn ®Ò do gi¸o viªn ®Ò ra ®Ó trë thµnh vÊn ®Ò cña chÝnh m×nh vµ x¸c ®Þnh ®−îc tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt lµ cña m×nh; b»ng ho¹t ®éng c¸ nh©n hay kÕt hîp gi÷a ho¹t ®éng c¸ nh©n vµ ho¹t ®éng hîp t¸c theo nhãm nhá ®Ó t×m tßi, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®Æt ra; biÕt vËn dông kiÕn thøc, kü n¨ng ®· biÕt ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cña thùc tiÔn ®ßi hái; biÕt tù ®¸nh gi¸ viÖc n¾m kiÕn thøc, kü n¨ng cña b¶n th©n vµ c¶ nh÷ng häc sinh kh¸c trong nhãm hay nhãm kh¸c; tõ ®ã biÕt tù häc th«ng qua tham kh¶o c¸c th«ng tin tõ c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vµ lu«n rÌn luyÖn c¸ch häc ®éc lËp, chñ ®éng, s¸ng t¹o. Trong thùc tiÔn c«ng t¸c chØ ®¹o vµ tæ chøc thùc hiÖn viÖc ®æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc, ®Ó h×nh thµnh trong häc sinh nh÷ng phÈm chÊt biÕt tù häc, tù nhËn thøc, tù kh¸m ph¸, t×m tßi c¸c kiÕn thøc mét c¸ch chñ ®éng, tÝch cùc. BiÕt tù ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò... ®ßi hái ph¶i lµm tèt hai vÊn ®Ò sau: 1. Ho¹t ®éng gi¶ng d¹y giê chÝnh khãa cña gi¸o viªn ph¶i mang tÝnh tÝch cùc Ho¹t ®éng d¹y häc tÝch cùc cña gi¸o viªn trong giê chÝnh khãa ph¶i ®¸p øng ®−îc c¸c yªu cÇu sau: 1.1.Trong thiÕt kÕ kÕ ho¹ch ( gi¸o ¸n ) thÓ hiÖn ®−îc c¸c ho¹t ®éng gi¶ng d¹y cña gi¸o viªn mang tÝnh ®Þnh h−íng nhËn thøc, ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh mang tÝnh chñ ®éng nhËn thøc theo nh÷ng môc tiªu cô thÓ cña mçi bµi häc cÇn ®¹t ®−îc. 1.2. Trong tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nhËn thøc gi¸o viªn ph¶i biÕt ®Þnh h−íng ®Ó häc sinh tù ph¸t hiÖn ®−îc vÊn ®Ò cÇn t×m hiÓu, b»ng ho¹t ®éng ®éc lËp hay ho¹t ®éng hîp t¸c trong t×m tßi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, häc sinh tù ph¸t hiÖn tri thøc cÇn t×m hiÓu. Qua ®ã häc sinh nhËn thøc ®−îc con ®−êng cña qu¸ tr×nh nhËn thøc thÕ giíi kh¸ch quan vµ h×nh thµnh ®−îc kü n¨ng tù häc 1.3. Trong ®Þnh h−íng vµ ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng nhËn thøc cña häc sinh ®Ó chÝnh x¸c hãa c¸c kh¸i niÖm häc tËp, khi kÕt luËn vÊn ®Ò nhËn thøc cÇn h−íng ®¹o ®Ó häc sinh tù kÕt luËn vÊn ®Ò. 1.4. Trong thiÕt kÕ vµ sö dông ph−¬ng tiÖn trùc quan cho qu¸ tr×nh nhËn thøc tri thøc míi hay qu¸ tr×nh rÌn kü n¨ng vËn dông, gi¸o viªn ph¶i cã sù gia c«ng ph−¬ng tiÖn trùc quan theo h−íng mäi ph−¬ng tiÖn d¹y häc trùc quan chØ lµ ®èi t−îng ®Ó häc sinh tù khai th¸c, t×m kiÕm ph¸t hiÖn kiÕn thøc vµ rÌn kü n¨ng. 1.5. Trong tõng ho¹t ®éng nhËn thøc ph¶i t¹o nh÷ng ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó häc sinh ®−îc rÌn nhiÒu vÒ kü n¨ng tù häc vµ kü n¨ng vËn dông hiÓu biÕt vµo gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cña thùc tiÔn mµ néi dung häc tËp ph¶n ¸nh mét c¸ch tÝch cùc, chñ ®éng vµ s¸ng t¹o. §ång thêi ph¶i t¹o ®−îc khÝ thÕ thi ®ua gi÷a c¸ nh©n víi c¸ nh©n, gi÷a c¸c nhãm häc tËp víi nhau. 2. Ph¶i t¹o ®−îc c¸c h×nh thøc thi ®ua tù häc ngoµi giê mang tÝnh tÝch cùc. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tù häc ngoµi giê mang tÝnh tÝch cùc ph¶i ®¸p øng ®−îc nh÷ng yªu cÇu sau: 2.1. Trong h−íng dÉn tù häc vµ rÌn kü n¨ng vËn dông tõng néi dung cña bµi häc ph¶i ®Æt ra yªu cÇu ë tõng møc ®é cho tõng lo¹i ®èi t−îng häc sinh, tr¸nh h−íng dÉn chung chung vµ yªu cÇu nh− nhau. 2.2. Gi¸o viªn bé m«n vµ gi¸o viªn chñ nhiÖm ph¶i cã sù phèi hîp ®Ó t¹o ®−îc nh÷ng nhãm tù häc hîp t¸c ngoµi giê c¨n cø vµo møc ®é nhËn thøc, sù hîp nhau vÒ t©m lÝ vµ th−êng xuyªn cã sù gióp ®ì tËn t×nh ®èi víi mçi nhãm häc tËp. §ång thêi ph¶i t¹o ®−îc yÕu tè thi ®ua gi÷a c¸c nhãm häc tËp trong tù häc ngoµi giê. 2.3. Nhµ tr−êng ph¶i t¹o ®−îc nh÷ng s©n ch¬i tù häc ngoµi giê hµng tuÇn mang tÝnh thi ®ua rÌn ph−¬ng ph¸p tù häc, rÌn chÝ th«ng minh, s¸ng t¹o, g¾n bµi häc víi thùc tiÔn ë c¸c m«n häc, mµ tÊt c¶ häc sinh nhµ tr−êng ®Òu cã c¬ héi tham gia. 2.4. T¹o ®−îc nh÷ng cuéc thi t×m hiÓu vÒ nh÷ng l·nh vùc khoa häc bé m«n cã tÝnh më réng tÇm hiÓu biÕt, rÌn ph−¬ng ph¸p lµm viÖc cña nhµ khoa häc trong t−¬ng lai, t¹o hoµi b·o khoa häc hµng th¸ng mang tÝnh thi ®ua ®èi víi häc sinh toµn tr−êng 2.5. T¹o ®−îc phong trµo thi ®ua khai th¸c th«ng tin trªn m¹ng Internet phôc vô qu¸ tr×nh tù häc cña c¸ nh©n hay nhãm häc sinh ®èi víi häc sinh toµn tr−êng. PhÇn III Nh÷ng chØ ®¹o vµ tæ chøc thùc hiÖn viÖc §æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc ë tr−êng trung häc c¬ së §a Léc XuÊt ph¸t tõ nh÷ng nhËn thøc vÒ ®æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc nh− ®· nªu ë phÇn II. Tõ n¨m häc 2007-2008 ®Õn n¨m häc 20092010 Tr−êng trung häc c¬ së §a Léc ®· kiªn tr× nh÷ng gi¶i ph¸p trong chØ ®¹o vµ tæ chøc thùc hiÖn viÖc ®æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh nh− sau: Thø nhÊt: §Ó t¹o cho gi¸o viªn gi¶ng d¹y nhµ tr−êng cã nhËn thøc ®Çy ®ñ vµ toµn diÖn, ®ång thêi häc hái ®−îc ë ®ång nghiÖp nh÷ng kinh nghiÖm hay vÒ ph−¬ng ph¸p, kü n¨ng gi¶ng d¹y tÝch cùc hµng n¨m nhµ tr−êng ®Òu tæ chøc ngay tõ ®Çu n¨m häc nh÷ng héi th¶o chuyªn ®Ò nh−: chuyªn ®Ò “ Sö dông vµ tÝch hîp mét c¸ch hîp lý c¸c ph−¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc cho tõng lo¹i h×nh kiÕn thøc trong so¹n gi¶ng ë c¸c m«n häc ”; chuyªn ®Ò “ RÌn kü n¨ng tù häc cho häc sinh khi d¹y tri thøc míi vµ rÌn kü n¨ng vËn dông trong gi¶ng d¹y giê chÝnh khãa ”; chuyªn ®Ò “ Khai th¸c sö dông c¸c ph−¬ng tiÖn d¹y häc trùc quan trong c¸c ph−¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc ”… KÕt hîp víi viÖc g¾n thùc nghiÖm c¸c chuyªn ®Ò trªn vµo thùc tiÔn gi¶ng d¹y cña 04 ®ît Héi gi¶ng n¨m häc vµ tæ chøc mçi n¨m häc hai ®ît thi trong gi¸o viªn vÒ c¸c vÊn ®Ò “ Thi gi¸o ¸n mÉu vµ gi¸o ¸n ®iÖn tö ”; “ Thi ®å dïng d¹y häc tù lµm ”; “ Thi khai th¸c, sö dông ®å dïng d¹y häc theo h−íng tÝch cùc ”… trong mçi cuéc thi chän ra nh÷ng s¶n phÈm xuÊt s¾c nhÊt nªu g−¬ng, khen th−ëng vµ phæ biÕn cho toµn tr−êng häc tËp, ¸p dông. Thø hai: Trong chØ ®¹o so¹n gi¶ng nhµ tr−êng cã qui ®Þnh néi dung bµi so¹n vµ gi¶ng d¹y phÇn h−íng dÉn vÒ nhµ gi¸o viªn ph¶i lµm tèt ®−îc hai yªu cÇu: * yªu cÇu thø nhÊt lµ h−íng dÉn häc bµi ë nhµ: ngoµi yªu cÇu nh÷ng néi dung tù häc vµ rÌn nh÷ng kü n¨ng vËn dông mµ b¾t buéc mäi ®èi t−îng häc sinh cÇn ph¶i ®¹t ®−îc, ph¶i ®Æt nh÷ng yªu cÇu cao h¬n cho tù häc vµ rÌn kü n¨ng vËn dông ®èi víi häc sinh kh¸, giái. Trong tù rÌn kü n¨ng vËn dông kh«ng chØ ®¬n thuÇn sö dông néi dung mµ s¸ch gi¸o khoa yªu cÇu, ph¶i t¨ng c−êng yªu cÇu rÌn kü n¨ng vËn dông lý thuyÕt ®−îc häc vµo gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cña thùc tiÔn mµ lý thuyÕt ph¶m ¸nh * yªu cÇu thø hai lµ ®Æt ra nhiÖm vô chuÈn bÞ cho tiÕt häc sau: Gi¸o viªn h−íng dÉn häc sinh tù t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò phôc vô cho bµi häc sau b»ng vèn hiÓu biÕt cña m×nh vµ chuÈn bÞ s−u tÇm nh÷ng ph−¬ng tiÖn hoÆc lµm tr−íc nh÷ng thÝ nghiÖm cã thÓ ®Ó phôc vô bµi häc sau. Thø ba: §Ó hç trî cho qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y theo ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y tÝch cùc cña gi¸o viªn vµ ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, ®éc lËp vµ s¸ng t¹o cña häc sinh trong qu¸ tr×nh häc tri thøc míi vµ rÌn kü n¨ng. Nhµ tr−êng tæ chøc quay xæ sè häc tËp hµng tuÇn, th¸ng, häc kú vµ n¨m häc trong häc tËp chÝnh khãa cña häc sinh b»ng h×nh thøc: trong mçi ho¹t ®éng häc tËp nhËn thøc tri thøc míi hoÆc rÌn kü n¨ng vËn dông trong giê chÝnh khãa, c¸ nh©n hay nhãm häc tËp hîp t¸c cña häc sinh cã kÕt qu¶ ho¹t ®éng hiÖu qu¶ nhÊt ®Òu ®−îc gi¸o viªn ph¸t cho mét xæ sè häc tËp, cuèi tuÇn líp tr−ëng thu vµ nép xæ sè häc tËp cña líp m×nh cho Tæng phô tr¸ch §éi cña tr−êng ®Ó tæng hîp. Nh÷ng c¸ nh©n vµ tËp thÓ ®¹t nhiÒu xæ sè häc tËp cña tuÇn ®−îc biÓu d−¬ng tr−íc toµn tr−êng vµo ®Çu tuÇn sau tr−íc cê, sau mçi th¸ng, tõng häc kú vµ n¨m häc nh÷ng c¸ nh©n, tËp thÓ ®¹t nhiÒu xæ sè häc tËp nhÊt, nh×, ba ®−îc nhµ tr−êng biÓu d−¬ng, khen th−ëng vµ céng ®iÓm thi ®ua. Thø t−: Trong kÕ ho¹ch chØ ®¹o cña nhµ tr−êng ®¹t ra yªu cÇu gi¸o viªn bé m«n vµ gi¸o viªn chñ nhiÖm, ngay tõ ®Çu n¨m häc ph¶i phèi hîp ®Ó x©y dùng nh÷ng nhãm häc sinh tù häc hîp t¸c ngoµi giê chÝnh khãa theo nhãm b»ng n¨m h×nh thøc: Nhãm tù häc hîp t¸c nhiÒu møc ®é nhËn thøc ( gåm häc sinh giái, häc sinh kh¸, häc sinh trung b×nh, häc sinh yÕu, kÐm ); nhãm tù häc hîp t¸c theo së thÝch ( gåm nh÷ng häc sinh hîp nhau vÒ t©m lý, cã thÓ häc cïng khèi líp hoÆc kh¸c khèi líp ); nhãm tù häc hîp t¸c cã møc ®é nhËn thøc cao ( gåm nh÷ng häc sinh kh¸ , giái cã thÓ cïng khèi líp hay kh¸c khèi líp ); nhãm tù nghiªn cøu hîp t¸c ( gåm nh÷ng häc sinh yªu thÝch bé m«n cïng nhau nghiªn cøu nh÷ng thÝ nghiÖm ®ßi hái sù th«ng minh, s¸ng t¹o vµ cÇn thêi gian dµi ); líp tù häc tù qu¶n ( nh÷ng häc sinh giái cña tõng bé m«n h−íng dÉn c¶ líp tù häc nh÷ng vÊn ®Ò nh−: hÖ thèng hãa kiÕn thøc hoÆc rÌn kü n¨ng vËn dông s¸ng t¹o ). Trong qu¸ tr×nh n¨m häc gi¸o viªn bé m«n vµ gi¸o viªn chñ nhiÖm ph¶i th−êng xuyªn cã sù hç trî, kiÓn tra, ®¸nh gi¸, ®éng viªn vµ biÓu d−¬ng kÞp thêi nh÷ng nhãm cã kÕt qu¶ tèt, hµng th¸ng b¸o c¸o víi nhµ tr−êng ®Ó cã sù tuyªn d−¬ng, khen th−ëng cho nh÷ng c¸ nh©n hay nhãm tù häc cã thµnh tÝch cao, ®Ó t¹o thµnh phong trµo thi ®ua trong häc sinh. Thø n¨m: Víi ®èi t−îng häc sinh cã häc lùc yÕu, kÐm ngay ®Çu mçi n¨m häc, nhµ tr−êng ®· chØ ®¹o cho mçi gi¸o viªn gi¶ng d¹y bé m«n ph¶i x©y dùng kÕ ho¹ch gi¶ng d¹y vµ gióp ®ì tù häc ngoµi giê c¸ biÖt cho ®èi t−îng nµy vµ duyÖt víi Ban gi¸m hiÖu, ®Þnh kú hµng th¸ng nhµ tr−êng tæ chøc kh¶o s¸t riªng víi häc sinh häc lùc yÕu, kÐm ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh chuyÓn biÕn cña nh÷ng em nµy vµ cã sù ®iÒu chØnh. Nhµ tr−êng ®· tËn dông nh÷ng giê cßn thiÕu trong qui ®Þnh gi¶ng d¹y 19 tiÕt / tuÇn ®èi víi gi¸o viªn To¸n vµ Ng÷ V¨n båi d−ìng ngoµi giê kh«ng thu tiÒn cho c¸c em nµy 04 tiÕt / tuÇn Thø s¸u: Nhµ tr−êng ®· t¹o cho mçi m«n häc mét s©n ch¬i tù häc, tù t×m hiÓu ®Ó cuèn hót häc sinh toµn tr−êng tham gia mét c¸ch tÝch cùc b»ng h×nh thøc c©u l¹c bé häc tËp m«n häc. §Çu tuÇn nh÷ng gi¸o viªn phô tr¸ch chñ nhiÖn c©u l¹c bé häc tËp mçi m«n häc th«ng b¸o chñ ®Ò thuéc l·nh vùc bé m«n cÇn t×m hiÓu, cuèi tuÇn thu kÕt qu¶ cña häc sinh göi vµ chÊm, chän nh÷ng kÕt qu¶ xuÊt s¾c nhÊt ®Ó ®¨ng cho häc sinh toµn tr−êng häc tËp vµo ®Çu tuÇn sau trªn b¶ng tin c©u l¹c bé häc tËp bé m«n cña tr−êng. Sau mçi th¸ng, tõng häc kú vµ n¨m häc nh÷ng c¸ nh©n, tËp thÓ líp cã nhiÒu bµi ®−îc ®¨ng ë c©u l¹c bé häc tËp ®−îc nhµ tr−êng tuyªn d−¬ng, khen th−ëng vµ ®−îc céng ®iÓm trong ®¸nh gi¸ thi ®ua. Thø b¶y: Mçi n¨m häc nhµ tr−êng th−êng tæ chøc bèn cuéc thi theo chuyªn hiÖu “ Nhµ khoa häc nhá tuæi ” g¾n víi nh÷ng buæi sinh ho¹t tËp thÓ cÊp toµn tr−êng ( 15-10 ), ( 22-12 ), ( 26-3 ), ( 15-5 ) tr−íc mçi cuéc thi mét th¸ng gi¸o viªn d¹y c¸c m«n häc th«ng b¸o cho häc sinh toµn tr−êng nh÷ng c©u hái, nh÷ng chñ ®Ò thuéc l·nh vùc khoa häc bé m«n cã tÝnh më réng tÇm hiÓu biÕt; t¹o hoµi b·o khoa häc; g¾n bµi häc víi thùc tiÔn ®êi sèng; thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng gi¸o dôc truyÒn thèng, LÞch sö, gi¸o dôc t×nh yªu quª h−¬ng, ®Êt n−íc, con ng−êi, gi¸o dôc m«i tr−êng vµ b¶o vÖ sù ®a d¹ng sinh häc, gi¸o dôc d©n sè… Tæ chøc thi b»ng h×nh thøc h¸i hoa d©n chñ, nh÷ng c¸ nh©n vµ tËp thÓ cã nhiÒu tr¶ lêi xuÊt s¾c trong cuéc thi ®−îc tuyªn d−¬ng, khen th−ëng vµ tÝnh ®iÓm thi ®ua cao. Thø t¸m: Do 100% häc sinh nhµ tr−êng ®−îc häc Tin Häc ( 02 tiÕt/ tuÇn ) tõ nh÷ng n¨m häc 2003-2004 trë l¹i ®©y, v× vËy kü n¨ng Tin Häc cña c¸c em kh¸ tèt. Nhµ tr−êng hµng n¨m ®Òu cã sù chØ ®¹o tíi tõng gi¸o viªn gi¶ng d¹y, viÖc h−íng dÉn häc sinh tù t×m kiÕm th«ng tin khoa häc bé m«n trªn m¹ng, ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh häc tËp chÝnh khãa vµ qu¸ tr×nh tù häc ngoµi giê. Víi nh÷ng häc sinh kh¸ giái gi¸o viªn Tin Häc mçi n¨m vµo ®Çu n¨m häc ®Òu tæ chøc ngo¹i khãa vµ hç trî cho c¸c em vÒ kü thuËt thiÕt kÕ c¸c phÇn mÒm hç trî tù häc ë mét sè m«n häc nh− To¸n, VËt Lý, Hãa Häc, Sinh Häc, Ng÷ V¨n, LÝch sö, §Þa Lý. Hµng n¨m nhµ tr−êng ®Òu tæ chøc héi thi Tin Häc cÊp tr−êng vµo dÞp ( 03-02 ) vÒ c¸c néi dung ( Thi gi¶i to¸n trªn m¸y tÝnh, thi khai th¸c th«ng tin trªn Internet phôc vô tù häc, thi thiÕt kÕ c¸c phÇn mÒm hç trî tù häc ). Qua héi thi häc sinh toµn tr−êng sÏ häc hái ®−îc tõ b¹n bÌ, nh÷ng kinh nghiÖm tèt trong øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo qu¸ tr×nh häc tËp cña m×nh, nhµ tr−êng chän ®−îc nh÷ng häc sinh vµ nh÷ng phÇn mÒm hç trî tù häc xuÊt s¾c dù thi ë cÊp tØnh. PhÇn IV Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc tõ viÖc chØ ®¹o vµ tæ chøc thùc hiÖn viÖc §æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc ë tr−êng trung häc c¬ së ®a léc Tõ viÖc nhËn thøc ®óng ®¾n quan ®iÓm ®æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc vµ thÓ chÕ hãa trong thùc tiÔn b»ng nh÷ng gi¶i ph¸p chØ ®¹o, tæ chøc thùc hiÖn nhiÖm vô quan träng nµy. Tõ n¨m häc 2007-2008 ®Õn nay kÕt qu¶ chÊt l−îng häc tËp v¨n hãa cña häc sinh nhµ tr−êng n¨m sau cao h¬n n¨m tr−íc vµ ®−îc thÓ hiÖn ë nh÷ng sè liÖu d−íi ®©y: 1. KÕt qu¶ xÕp lo¹i häc lùc N¨m häc Sè HS 2006-2007 2007-2008 2008-2009 HK-I 2009-2010 372 345 321 293 Kh¸ Giái SL 12 15 16 15 % 3,2% 4,3% 5,0% 5,1% SL 121 134 127 128 Trung b×nh % 32,6% 38,9% 39,6% 43.7% SL 220 182 168 143 % 59,1% 52,8% 52,3% 48,8% YÕu SL 13 09 07 05 KÐm % 3,5% 2,6% 2,2% 1,7% SL 06 05 03 02 % 1,6% 1,4% 0,9% 0,7% 2. KÕt qu¶ tham gia c¸c cuéc thi mòi nhän tt Néi dung 1 §ång ®éi thi HSG cÊp huyÖn 2 3 4 Sè l−îng häc sinh ®¹t HSG cÊp huyÖn Sè häc sinh ®¹t gi¶i trong thi HSG cÊp tØnh Häc sinh ®¹t gi¶i Quèc gia N¨m häc 2006-2007 XÕp thø 05 ®ång ®éi cÊp huyÖn N¨m häc 2007-2008 XÕp thø 03 ®ång ®éi cÊp huyÖn N¨m häc 2008-2009 XÕp thø 02 ®ång ®éi cÊp huyÖn HK-I N¨m häc 2009-2010 XÕp thø 02 ®ång ®éi cÊp huyÖn ( Khèi 9 ) 09 (víi 02 gi¶i nhÊt) 11 (víi 03 gi¶i nhÊt) 13 (víi 04 gi¶i nhÊt) 07 (víi 03 gi¶i nhÊt) 02 04 05 Ch−a thi häc sinh giái cÊp tØnh 0 0 01( Thi gi¶i To¸n trªn Internet ) 3. Häc sinh ®−îc Gi¸m ®èc Së Gi¸o dôc vµ §µo t¹o tÆng GiÊy khen vÒ thµnh tÝch xuÊt s¾c trong c¸c n¨m häc: N¨m häc: 2006-2007 Gi¸m ®èc Së Gi¸o dôc vµ §µo t¹o tÆng GiÊy khen cho 01 häc sinh vÒ thµnh tÝch xuÊt s¾c trong Héi thi Tin Häc cÊp tØnh N¨m häc: 2007-2008 Gi¸m ®èc Së Gi¸o dôc vµ §µo t¹o tÆng GiÊy khen cho 02 häc sinh vÒ thµnh tÝch xuÊt s¾c trong Héi thi Tin Häc cÊp tØnh N¨m häc: 2006-2007 Gi¸m ®èc Së Gi¸o dôc vµ §µo t¹o tÆng GiÊy khen cho 02 häc sinh vÒ thµnh tÝch xuÊt s¾c trong Héi thi Tin Häc cÊp tØnh PhÇn V §¸nh gi¸ vÒ kÕt qu¶ ®¹t ®−îc 1. So s¸nh kÕt qu¶ chÊt l−îng häc tËp cña häc sinh c¸c n¨m häc: 1.1, KÕt qu¶ xÕp lo¹i häc lùc: Lo¹i giái: N¨m häc 2007-2008 t¨ng h¬n so víi n¨m häc 2006-2007 lµ ( 0,9% ) N¨m häc 2008-2009 t¨ng h¬n so víi n¨m häc 2007-2008 lµ ( 0,7% ) HK-I N¨m häc 2009-2010 t¨ng h¬n so víi n¨m häc 2008-2009 lµ (0,2%) Lo¹i kh¸: N¨m häc 2007-2008 t¨ng h¬n so víi n¨m häc 2006-2007 lµ ( 0,9% ) N¨m häc 2008-2009 t¨ng h¬n so víi n¨m häc 2007-2008 lµ ( 0,7% ) HK-I N¨m häc 2009-2010 t¨ng h¬n so víi n¨m häc 2008-2009 lµ (0,2%) Lo¹i trung b×nh: N¨m häc 2007-2008 gi¶m so víi n¨m häc 2006-2007 lµ (0,9%) N¨m häc 2008-2009 gi¶m so víi n¨m häc 2007-2008 lµ ( 0,7% ) HK-I N¨m häc 2009-2010 gi¶m so víi n¨m häc 2008-2009 lµ (0,2%) Lo¹i yÕu: N¨m häc 2007-2008 gi¶m so víi n¨m häc 2006-2007 lµ ( 0,9% ) N¨m häc 2008-2009 gi¶m so víi n¨m häc 2007-2008 lµ ( 0,7% ) HK-I N¨m häc 2009-2010 gi¶m so víi n¨m häc 2008-2009 lµ (0,2%) Lo¹i kÐm: N¨m häc 2007-2008 gi¶m so víi n¨m häc 2006-2007 lµ ( 0,9% ) N¨m häc 2008-2009 gi¶m so víi n¨m häc 2007-2008 lµ ( 0,7% ) HK-I N¨m häc 2009-2010 gi¶m so víi n¨m häc 2008-2009 lµ (0,2%) 1.2, KÕt qu¶ häc tËp mòi nhän + Sè l−îng häc sinh ®¹t gi¶i trong kú thi häc sinh giái cÊp huyÖn t¨ng tõ ( 2,4% ) n¨m häc 2006-2007 lªn ( 4,0% ) vµo n¨m häc 2008-2009 + Sè l−îng häc sinh ®¹t gi¶i trong kú thi häc sinh giái cÊp tØnh t¨ng tõ ( 0,5% ) n¨m häc 2006-2007 lªn ( 1,6% ) vµo n¨m häc 2008-2009 + Tõ chç ch−a cã häc sinh ®¹t gi¶i Quèc gia n¨m häc 2006-2007, ®Õn n¨m häc 2008-2009 cã ( 01 ) häc sinh ®¹t häc sinh giái cÊp Quèc gia. + Häc sinh cã thµnh tÝch xuÊt s¾c ®−îc Ngµnh gi¸o dôc ®µo t¹o tØnh tÆng GiÊy khen t¨ng tõ ( 0,3% ) vµo n¨m häc 2006-2007 lªn ( 0,6% ) vµo n¨m häc 20082009 2. §¸nh gÝa vÒ n¨ng lùc tù häc vµ kü n¨ng vËn dông cña häc sinh: 2.1, VÒ n¨ng lùc tù häc: TuyÖt ®¹i ®a sè häc sinh nhµ tr−êng n¾m kh¸ v÷ng ph−¬ng ph¸p tù häc vµ t¹o ®−îc thãi quen chñ ®éng trong tù häc c¶ trong häc chÝnh khãa vµ ngoµi giê chÝnh khãa, h×nh thµnh ®−îc thãi quen hîp t¸c trong tù häc theo nhãm nhá. Nh÷ng häc sinh giái ë c¸c bé m«n b−íc ®Çu ®· h×nh thµnh ®−îc thãi quen hîp t¸c tù nghiªn cøu nh÷ng chuyªn ®Ò nhá g¾n víi thùc tiÔn. 2.2, VÒ kü n¨ng vËn dông: TuyÖt ®¹i ®a sè häc sinh nhµ tr−êng ®· h×nh thµnh ®−îc thãi quen chñ ®éng tù rÌn kü n¨ng v©n dông nh÷ng vÊn ®Ò ®−îc häc cña lý thuyÕt vµo gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cña thùc tiÔn ®ßi hái trong tù häc. PhÇn VI Nh÷ng bµi häc kinh nhiÖm ®−îc ®óc rót tõ thùc tiÔn Tõ thùc tiÔn chØ ®¹o, tæ chøc thùc hiÖn viÖc ®æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc ë nhµ tr−êng trong ba n¨m häc trë l¹i ®©y. T«i tù ®óc rót cho m×nh nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm d−íi ®©y: Thø nhÊt: §Ó cã sù chØ ®¹o ®óng ®¾n vµ tæ chøc thùc hiÖn mang l¹i hiÖu qu¶ ®Ých thùc, tõ l·nh ®¹o ®Õn mçi gi¸o viªn ph¶i hiÓu b¶n chÊt, s©u s¾c, ®Çy ®ñ, toµn diÖn vÒ ph−¬ng ph¸p häc tÝch cùc. Nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh cña ng−êi d¹y ®Ó h×nh thµnh ®−îc ë ng−êi häc ph−¬ng ph¸p häc tÝch cùc. Thø hai: Yªu cÇu quan träng nhÊt ®Ó thùc hiÖn môc tiªu ®æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc lµ: ng−êi chØ ®¹o ph¶i cïng víi ng−êi d¹y x©y dùng kÕ ho¹ch thùc hiÖn môc tiªu, x©y dùng m«i tr−êng gi¸o dôc thuËn lîi nhÊt cho viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®Ó ®¹t ®−îc môc tiªu. Thø ba: Ph¶i t¹o ®−îc phong trµo thi ®ua trong gi¸o viªn viÖc rÌn cho häc sinh cã ph−¬ng ph¸p häc tÝch cùc, kÕt hîp víi ph¸t ®éng trong gi¸o viªn toµn tr−êng nghiªn cøu vµ viÕt thµnh SKKN vÒ néi dung rÌn cho häc sinh ph−¬ng ph¸p häc tÝch cùc ®Ó phæ biÕn cho toµn thÓ gi¸o viªn nhµ tr−êng nh÷ng SKKN hay. §i ®ång bé víi nã, cÇn t¹o nhiÒu phong trµo thi ®ua tù häc, tù rÌn kü n¨ng cho häc sinh toµn tr−êng. PhÇn VII KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ §Ó thùc hiÖn ®−îc môc tiªu, rÌn cho häc sinh biÕt tù häc, tù nhËn thøc, tù kh¸m ph¸, t×m tßi c¸c kiÕn thøc mét c¸ch chñ ®éng, tÝch cùc th«ng qua qu¸ tr×nh gi¸o dôc. Ng−êi chØ ®¹o ph¶i am t−êng s©u s¾c, ®Çy ®ñ vµ toµn diÖn nh÷ng ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y vµ gi¸o dôc trong viÖc rÌn cho häc sinh cã ®−îc phÈm chÊt trªn. §ång thêi ng−êi chØ ®¹o ph¶i cïng víi nh÷ng ng−êi trùc tiÕp gi¶ng d¹y vµ gi¸o dôc thèng nhÊt kÕ ho¹ch hµnh ®éng trong mét m«i tr−êng gi¸o dôc th©n thiÖn vµ tÝch cùc, cã sù phèi hîp ®ång bé gi÷a gia ®×nh , nhµ tr−êng cïng ch¨m lo ®Õn viÖc häc cña häc sinh. Míi hy väng ®¹t ®−îc môc tiªu ®Ò ra. §Ó gióp c«ng t¸c chØ ®¹o c¸c nhµ tr−êng vÒ vÊn ®Ò nµy hiÖu qu¶ ngµy mét cao, xin ®−îc kiÕn nghÞ víi Ngµnh gi¸o dôc hai vÊn ®Ò sau: Thø nhÊt: Hµng n¨m cÇn cã nh÷ng Héi th¶o ë cÊp huyÖn vµ cÊp tØnh vÒ chØ ®¹o ®æi míi ph−¬ng ph¸p häc cña häc sinh theo h−íng tÝch cùc, ®Ó c¸c nhµ tr−êng häc tËp ®−îc nh÷ng kinh nghiÖm vµ ph−¬ng ph¸p n¨ng ®éng vµ s¸ng t¹o cña ®ång nghiÖp Thø hai: Ngµnh gi¸o dôc cÇn cã sù chØ ®¹o x©y dùng nhµ tr−êng ®iÓn h×nh vÒ néi dung gi¸o dôc nµy, sau tæ chøc cho toµn ngµnh vÒ häc tËp vµ ¸p dông.