Tài liệu Kỹ năng quản lý tài chính

[là S ( ) \ KỸ NĂNG QUẢN LÝ TÀI HÍNH c NHÀ XUẤT BẢN HÀ NỘI Introducti N ền k in h t ế th ế giói đ a n g p h á t triển không ngừng cùng với $ự p h á t triển vượt bậc của các th à n h tựu khoa học k ỹ th u ậ t. T u y nhiên, m ột hiện trạ n g đ á n g lo ngại đ ặ t ra cho các quổc gia đó là tin h h ỉn h k h ủ n g hoảng kin h tế, tà i chinh, lạm p h á t gia tả n g và kéo theo là tỳ g iá đổng đô la sụ t giám m ức kỷ lục trước đồng euro. C hinh vi đồng đô la s ụ t g iả m m à B ill Gates tỷ p h ú sô I của t h ế giới với tổng tà i sả n lên tới 500 tỷ USD (2006) đã đ ứ n g xuống h à n g th ứ 2 sa u tỷ p h ú ỉn g v a r K a m p ra d người T h ụ y Đ iển với tổng tà i sả n 300 tỷ U SD (2006). Đôi m ặ t với nguy cơ k h ủ n g hoảng k in h tế, tà i chinh, giá cá tăng cao, th ậ m c h í cao hơn m ức th u nhập của rất nhiều người uà tìn h trạng th ấ t nghiệp không ngừng gia tăng, chúng ta p h á i lam g i đê kiểm soát được tình hinh tài chinh của bán thán cũng n h ư không ngừng nâng cao k h á t vọng là m g ià u ỉ Đó là m ộ t bài toán n an g iả i t)á đầy p h ứ c tạp. Đà hao g iờ các bạn hoạch đ ịn h cho m in h m ột kê hoạch chi tiêu tài chinh đê qua đó nắm uững và cán đôì o chi tiêu với th u nhập từ công việc của m ìn h hay chưa? Đó là việc rấ t thiết thực và nên làm. Có k h i nào bạn nghĩ rằng sẽ d ù n g m ột khoản tiền th u nh ậ p từ công việc đ ể đầ u tư vào m ột h ạ n g m ục nào đó c h ư a ì Vậy, còn chần chờ g i nữa, hãy b ắ t đ ầ u ngay từ bây g iờ đầ u tư vào th ị trường cổ phiếu, bất động sản, m u a bảo hiểm , h a y bất cứ h ạ n g m ục nào m à dưới theo s ự tín h toán đ ú n g đắ n của bạn nó có th ể sin h ra càng nhiều lợi n h u ậ n càng tốt. Đ ể g iú p các bạn có hứ n g thú hơn với việc h ìn h thành q u a n niệm d ù n g tiền đ ể đầ u tư đ ú n g đắn, học kỳ nâng q u ả n lý tà i chính, từ đó hiểu rỏ hơn quy hoạch q u ả n lý tài chính của bản th ă n hay g ia đinh m ột cách an toàn, ch úng tôi trâ n trọng giới thiệu cuốn sách 6 c á c h g iú p b ạ n k i ế m đưỢc n h i ề u tiề n . H y vọng cuốn sách sẽ giúp các bạn có được nhữ ng tin tức b ổ ích và nghệ th u ậ t sử d ụ n g đồng tiền m ột cách hợp lý nhất. Trong qu á trinh biên soạn khó trá n h khỏi những h ạ n c h ế và thiếu sót, kin h m ong q u ý vị độc g iả góp ý chân th à n h đ ể lần tá i bản sau nội d u n g cuốn sách được hoàn thiện hơn! NHÀ XUẤT BẦN HÀ NỘI o nọc iố ĩiQ của người giàu o nvữriC NCUỜI ClAU KHÔNC NCHÍ CIỐNC BẠN Duy và Văn là hai ngưòi bạn th ả n cùng học khoa kiến trúc ỏ một trường đại học. Duy là người th ẳn g thắn, đôl xử r â t tốt vối bạn bè, thường xuyên giúp đõ ngưòi khác, thỉnh thoảng còn cho bạn bè vay tiền. Còn Văn do hoàn cảnh gia đình khó khốn, bố thì bệnh nậng, cho n ên mọi việc trong gia đình đểu phải dựa vào Văn, cậu là lao động chính kiếm sốhg nuôi cả gia đình. Sau khi tố t nghiệp, Duv b ắ t đầu vói công việc đầu tiên, tiển lương là 7 triệu đồng trên một tháng, chưa tín h khoản tiến cho bạn vay, hiện giò Duy đã có 100 triệu đồng tiền tiết kiệm. Vì từ nhỏ Duy đã có thói quen tiết kiệm tiền tiêu vặt và tiền mừng tuổi, mẹ Duy củng có c h ú t của cải. nên đã dùng tiền tiết kiệm của Duy cùng sồ' tiền là đầu tư vào cổ phiếu, cũng vì thê mà sau khi tó t nghiệp Duy đã có được 100 triệu đồng. Ngoài ra, Duy còn nghĩ sẽ tiết kiệm một khoản trong tiền lương mỗi th á n g để tích lũy và đầu tư. Còn Vàn thì sao? Vì phải lo kiếm tiển, còn phải giúp cha tr ả nợ, lại chỉ tìm được một công việc với tiền lương là 4 triệu đồng. Từ nhỏ đã phài lo lắng chuyện kiêm tiền nên Văn quyết định ngoài công việc đang làm bây giò sẻ đi tìm thêm công việc phụ, mỗi th á n g cũng phải để ra đưỢc một khoản tiền tiết kiệm để dự tính cho cuộc sông sau này. 6 o năm sau, Văn cũng đã tiế t kiệm được tiề n theo đúng kê hoạch đề ra và cũng có 100 triệ u đồng đ ầ u tiên trong đòi. Cũng do sự tích lùy kinh nghiệm trong cõng việc mà th u n h ậ p của Văn tãng lên r ấ t n h a n h , khoản tiền tiết kiệm vì th ê m à ngày một lón. Một câu chuvện nhỏ n h ư vậy, có th ể xảy ra ngay xung q u a n h ch ún g ta r ấ t nhiều và phổ biến. Con người ỏ vào n h ữ n g hoàn cảnh khác nhau, cũng sẽ ả n h hưởng đến việc kiếm tiền khác nhau. Duy do có sự giúp đỡ của cha mẹ và có cách tiết kiệm tiền t h u ậ n lới, nên sa u khi tôt nghiệp đà có một kho ản tiên tiế t kiệm lón. Do đó, sự tích lũy của cải của D uy n h a n h hdn V ãn r ấ t nhiêu. N hư ng sa u khi tôt nghiệp, tuy V ãn ít tiền hơn Duy, n h ư n g điểm khác biệt về tà i sả n của h a i người này chỉ là ở vạch xuá’! phát. Qua một thòi gian tích lũy, với sự n h ẫ n nại và biết tiế t kiệm đúng đắn, 1 năm sau khoảng cách về sô' tiền tiết kiệm giừa Duy và Văn đã th u hẹp lại. Có th ể sa u 10 năm, không chừng V ăn sẽ có nhiều tiền hơn Duy. M à sự khác n h a u chính là thòi gian tích lũy dài hay n g ắ n và số lượng tích lũy được nhiều hay ít. Bạn đà p h á t hiện được điểu m ấu chót chưa? Họ chỉ coi việc dùng tiên đầu tư như là một p h ầ n của cuộc sông. Chúng ta sẽ thấy từ sơ đồ chu kỳ sông cơ hội làm giàu của một người sẽ p h á t sinh th ê nào. Đường kẻ đậm là giai đoạn khác n h a u của đời ngưòi (học tập, k ế t hôn, sinh con, m u a nhà). Đưòng chấm chỉ nguồn th u n h ậ p của mồi người đều. P h ầ n lớn th u n h ậ p của mỗi ngưòi đểu b ắ t đầu từ sau o khi tốt nghiệp, do sự tích lũy kinh nghiệm ngày càng lớn nên sự tích lũy ngày càng nhiều. Nhưng cũng có thể do sự chuyển đổi cóng việc giữa chừng hay ngừng ỉàra việc để tiếp tục học... m à làm cho th u n h ậ p không ổn định. Vì thế, trê n sđ đồ là n h ữ n g đưòng châm. C ơ HỘI LÀM GIÀU % Thu n hập, đ ấ u tư ổn định • I TỔhợp đ ẩ u tư Tràch nhỉém kinh tể gia dinh T ién (iết kểèm Tuổi tá c Vùr>g thu nhập O ộ c thân G ia đinh Nghi hưu Sơ dô' CỈIUfịỳ sốtxỹ C hú thích: (1 ) T .ờ i >\0l\i^‘ p (^) A^no *\l\Ò (2) Kết Kô>' (Í5) A'gK' h‘<‘* (3 ) Ổi»U\ con Đường thảng (. _) chỉ sô' tiền gửi tiết kiệm gửi trong ngân hàng. Bưóc đầu tiên mà mỗi người b ã t đầu việc dùng tiển để đầu tư là làm một quyển sổ tiết kiệm trong ngân hàng, để tiết kiệm một phần th u n h ậ p trong công việc của mình. Lúc đó, sổ tiết kiệm sẽ m ang đến cho bạn sỏ tiền lãi theo tỷ lệ tiền tiết kiệm. N hư ng do lăi suâ't ngán h àn g hiện nay k há thấp, cho nêĩi tích lũy tiền ở ngân hàn g r ấ t chậm. Điểm có lợi duy n h ấ t là tiền sẽ không giảm bót hay m ấ t đi khi gửi ng ân hàng, nó có thể r á t Ổn định và sử dụng b ấ t cứ lúc nào k h i cần r ấ t th u ận tiện. Do vậy, trê n sơ đồ là những đường th ẳ n g liền. N hưng sau khi đã có thu nhập, thông thường ngưòi ta sẽ nghĩ: số tiền này phải chi tiêu n h ư t h ế nào để còn m u a nhà, kết hôn? Họ b á t đầu tiến h à n h đầu tư lẩn 1, © (D n í t tiền tiết kiệm đê m u a cổ phiếu. Đưòng th ả n g b ắ t đầu cao lên, cho th ấy tiền trong sổ tiết kiệm do được đầu tư nên có khả n ăng tả n g mạnh. Nhưng đường th ẳ n g n à y có th ể sẽ biến t h à n h đường đứt quãng ( - • • ) • Bởi vì, việc đầu tư sẻ có những rủi ro không th ể xác định trưỏc được, tiền trong sổ liêt kiệm có thể sẽ giảm đi do cổ phiếu m ấ t giá hay giá ngoại tệ giảm. T rẽ n thực tế, do việc h à n h động và cách thức tiến h à n h đầu tư khác nhau, sẽ làm cho tài khoản của mồi người khác nhau. Có ngưòi do đầu tư th à n h công kiếm được nh iều lợi n h u ận m à trỏ th à n h tỷ phú, có ngưòi do nắm b á t được thời cơ và nhờ vào sự hiểu biết mà trỏ th à n h giám đốc một công ty giàu có. Ví dụ như, Bill Gate, Thi Chân Vinh của tậ p đoàn H oành Kỳ đều nắm trong ta y thị trường p h ầ n mềm, p h ần cứng của máy tính m à đã thiết lập được vị trí bá chú đứng đầu về lình vực q u ả n lý thông tin to àn cầu. N ếu đi trê n đường, và thây những người đi SH, Vespa, Dylan, Innova, Camry, Civil, trong đầu sẽ hiện ra m ột suy nghĩ là “những ngưòi này có nhiều tiền”, Đúng vậy, dù là bạn không có nhiều của cải nhưng chỉ cần tr ê n ngưòi b ạn diện n h ữ n g đồ đắt tiền, đi loại xe san g trọng thì ngưòi khác sẽ nghĩ bạn ỉà người giàu có. Do n h u cầu hưỏng th ụ n h ữ n g vật dụng xa xỉ của con người n ê n nhiều n h ã n hiệu thời tra n g đà ra đòi và th u được lợi n h u ậ n cao. Đây là ng àn h mà ngày càng ph át triển nhò dựa vào n h ù n g người có tiền nhiều. Những thưdng n h â n ph át đạt là nhò nắm bắt được xu thê của thị trường thê giới, thực r a cũng đểu có cách nghĩ và i t © c á c h ià m g iô n g n h a u , đó là có k h ả n ả n g q u a n s á t tin h tê v à n ắ m b ắ t m ộ t c á c h n h ạ y b é n n h u c ầ u c ủ a cuộc sốhg. N ắ m b ắ t m ộ t c á c h c h ín h x á c xu t h ế v à n h u c ầ u c ủ a n ể ư ờ i tiê u d ù n g . N ế u b ạ n m u ố n đ ủ n g v à o h à n g n g ũ n h ữ n g người g ià u có th ì h ã y b ắ t đ ầ u s u y x é t k ỹ x e m b ạ n đ a n g ở giai đ o ạ n n à o c ủ a đòi người? H ã y tìm h iể u c á c h số n g củ a n g ư ờ i g ià u , x e m x e m họ đ ã là m n h ữ n g gì đ ể có th ể k iếm được n h iề u t iề n n h ư vậy. NCUỠI ClAU NCHÌ c ì VỂ TIỀN? T ỷ g iá đ ô la tả n g , g iá d ầ u , th ị tr ư ò n g cổ p h iế u tả n g g iả m t h ấ t th ư à n g là n h ừ n g v â n đ ề m à b ả n tin tà i c h ín h đ ể u đ ư a t i n m ỗ i n g à y q u a c á c k ê n h p h á t t h a n h , tru y ề n h ìn h . M ộ t c h u y ê n g ia t à i c h ín h k ể r à n g “M ộ t hôm , tôi n h ậ n được đ iệ n th o ạ i c ủ a g iá m đỗc C h iê n , h à n h u y ê n v à i b a c â u , ô n g ấ y mời tô i đ i ă n cơm ỏ m ộ t n h à h à n g m à ô n g ấ y th íc h ă n n h ấ t. D ù n g b ữ a c h ư a được b a o lâ u , c h ú n g tô i b ắ t đ ầ u n ó i v ề c h ủ đ ề cu ộ c g ậ p m ặ t. G iá m đốc C h iê n r ố t lo lắ n g n ó i với tô i rằ n g : “B á o c h í th ư ò n g đ ư a tin , đ ô la M ỷ đ ể sẽ liê n tiế p m ấ t g iá ”. T ô i v ừ a mới c h u y ể n s ố tiề n th ư ỏ n g m ói n h ậ n được s a n g đô la M ỹ gửi t i ế t k iệ m , b ồ i v ĩ tiề n ỉã ỉ g ử i b ằ n g đô ỉa M ỹ k h á cao, n h ư n g h iệ n t ạ i t ì n h h ìn h t à i c h ín h t iề n t ệ đ a n g bị k h ủ n g h o à n g có p h ả i là tô i s ê b ị lỗ n ặ n g k h ô i^ ? ”. © C huyên gia tài chính tiếp tục câu chuyện: ‘T ôi r ấ t tò mò hỏi giám đốc Chiên, tại sao lại chuyến h ế t sang đô la Mỹ? Ông ấy nói với tôi rằng, thực ra mỗi lần n h ậ n được tiền thường tư công ty, ông ấy đểu đ ầ u t ư vào quỹ hoặc là đ ầ u t ừ vào các việc khác bởi vì lăi suâ't gửi ngán hàng q u á th ằ p . Khi nghe ông ấy nói vậy, tôi đã càng kh ẳn g định đưỢc sự q u a n s á t của m ìn h về cách d ù n g liể n của ngưòi giàu. N hững ngưòi có nhiều tiền luôn tìm mọi cách để đ ầ u tư n h ằ m tả n g thêm th u n h ậ p cho m ình". Cách tiêu tiền của người b ìn h th ư ò n g trưốc tiên dù n g tiề n vào chi tiêu cho các n h u cầu sinh hoạt. Có th ể chia cách dùng tiền t h à n h 4 phần; Khoản th u , k h o ả n tiê u , tà i sản, tà i s ả n nỢ. Bảy giò chú n g t a sẽ n g h iê n cúu xem thói q u en tiê u tiề n c ủ a người b ìn h th ư ờ n g v à người giàu có gì k h ác n h a u . 0 Người b ìn h thường sa u khi tốt nghiệp, tìm được việc làm, tr ừ đi n h ữ n g k hoản chi tiêu mỗi tháng, p h ầ n còn lại sẽ b ắ t đ ầ u nghĩ xem làm thê nào để cho cuộc sống của m ình k h á giả hđn trong đó việc chi tiêu cho sinh h o ạt (gồm n h ữ n g khoản cần thiết, chi tiêu giải trí) thưòng được n g hĩ đến đầu tiên. Do vậy, tiền t ừ cột th u n h ậ p sẽ n h a n h chóng chuyển sang cột chi tiêu, t ừ đó sẽ không còn tiề n nữa. C ăn cứ vào tình h ìn h này, cột tài sả n của ngưòi bình thưòng sẽ không tích tr ữ được n h a n h , th ậ m chí còn vì k hoản tiêu q u á nhiều d ẫ n đến tìn h tr ạ n g mắc nợ. Cách thửc Uểu tiền CÙ3 ngưới binh Ihương Chú thích: ( 1 ) T ỉế r x rr\Ại »‘ó+ v ò o v ỉ4 c) (2) Tíển choy ra © (3 ) O ki tíứw ( 4 ) ĩĩẲỵ ni4) T iề n cl\áy ( ó ) ì ^ í i c . tMỈỚc I? ổ y ( 7 ) Tl\iêỉ» f»"ám (íi) AJnổc i ọ ) C-l\i titíU ( " K O /V A ú c n i t Á - t»"c>ng t í\ ù * \ f ) ( f ò i s ó n ) (11) Tiến t'lióỵ fo N hư ng phần lớn nếu những người đi làm, lại chọn cách tiêu tiển giống như Trương sẻ làm cho tài s ả n ngày càng giảm đi. Hiện tượng này có th ể sẽ làm cho sự p h â n chia giữa người giàu và ngưòi nghèo có nhiều th a y đổi, tỷ lệ ngưòi giàu và ngưòi nghèo sẽ ngày càng nh iều hơn tầ n g lỏp tư sản hạng vừa. C hính vì thê mà trong vài n ă m gần đây, những n g â n h à n g đã nắm b ắt được tiềm năng to lớn vể số người giàu và người nghèo trong tương lai, n ê n đ â đưa ra h à n g loạt hạng mục về việc đ ầ u tư và tích cực đưa ra các h ạ n g mục cho việc vay vô”n để th u lời lốn t ừ hai lớp ngưòi này. Nếu b ạ n thực sự muốn đứng trong h à n g ng ũ những người giàu, hãy b ắ t đầu học quan niệm, đầu t ư kiếm lợi của n h ừ n g ngưòi giàu và th a y đổi thói quen tiêu tiền của ban. 0 K H Õ N C C Ó TIỂN Đ Ẩ U T ư KIẾM LƠI LA NÓI D ố l 9 Ngoài việc chi phí các khoản cho sinh hoạt gia đình, th ì chúng ta luôn phải th am gia vào các cuộc xã giao qua cưổi hỏi, đám hiếu, h a y những ngày lễ tết. Chuyên gia tài chính kể lại ‘T ôi đã từng nói chuyện vói n h ữ n g người bạn t h â n vế việc sin h con sau khi kết hôn. P h ầ n Idn câu tr ả ỉòi đều là từ từ, vì điếu kiện kinh t ế chưa cho phép, trong khi đó việc nuôi một đứa trẻ 0 nghe nói phải m ấ t 1,5 triệu tr ê n 1 tháng. Ngay cả vấn đế sinh v à nuôi con cũng phải p h ụ thuộc r ấ t lớn vào tình h ình kinh tế. Đồng thòi đây cũng là v ấ n đề n a n giải của n h ữ n g q u a n chức chính p h ủ vì sẽ phải lo tỷ lệ sinh đẻ ngày càn g thà'p sẽ á n h hưởng đến tốc độ tă n g trưởng k in h tê '’. “C ùng lúc đó, tôi n h ậ n được điện thoại của một nguời b ạ n thân, để lại trong tôi ấ n tượng r ấ t sâ u sắc. Đ ầu dây b ê n kia b ạ n tói tỏ vẻ r ấ t p h ấ n khỏi, tiếng nói to tr à n đầy niềm vui n h ư m uốn nói với cả t h ế giói rằng: “C húng tói có em bé rồi”. Tôi vừa tò mò lại r ấ t ngạc nhiên, bỏi vì đây là đứa con th ứ 3 của họ rồi”. ‘T ạ i sao trong hoàn cản h không m ấy khả q u a n như vậy, họ lại quyết định sinh th ê m con ? Họ cũng chỉ là hai vỢ chồng làm công chức b ình thường với k h ả năng kinh t ế cũng không có gì k h á hơn người khác. Nếu họ không nuôi hai đứa con, chắc ch ắn rằ n g họ sẽ tiế t kiệm được một khoản tiền lớn, khi về già họ sẽ có một cuộc sông n h à n hạ, su n g túc. Bây giờ lại sinh th êm đứa thứ ba, làm sao họ có thời gian để c h ã m sóc cả ba đứa trẻ ”. “T h ế là tôi h ẹ n đến t h ă m căn n h à ấm áp của hai ngưòi. C á n n h à 3 gian 2 phòng, h ai con tra i học tiểu học và t r u n g học đang đi học ở trưòng. Vừa ngồi xuông tôi đã nóng lòng hỏi ngay câu hỏi m à tôi thắc mắc trong lòng. Sau khi nói chuyện với họ, tôi d ầ n d ầ n hiểu ra v ấ n để”. Người bình thường sẽ đ ầ u tư một khoản tiền cho con m ình đi học th êm ở những tr u n g tâ m có th ầ y cô ^ á o © giỏi hưống dẫn n h àm tra n g bị cho trẻ có tr i thức vững bưóc vào đời. Còn quan niệm của vợ chồng họ là bây giò cho con đi học là để sau khi chún g đỗ đại học. có thê dùng cách quản lý hành chính được dạy từ nhỏ đến bây giờ cùng với sự trưỏng th à n h của b ả n thân, để vừa học vừa kiếm chút tiền đóng học phí. Vì vậy, họ không h ể lo lắng không có tiền cho con học đại học sau này. M ặt < khác,* khi đứa trẻ mới được • sinh ra họ• sẽ m ua bảo hiểm để tiết kiệm, bởi vì lãi suâ’t bảo hiểm là khá cao. Hơn nừa, bọn trẻ vẫn còn nhỏ nên họ có th ể n h ậ n được tiền tiết kiệm từ lãi su ấ t của công ty bảo hiểm suốt đời. T h ế là họ dùng số tiền bảo hiểm cứ 2 n ă m 1 lần chuyên vào tiếp tục đầu tư. Họ biến tấ t cả n h ữ n g vật xung qu anh họ th à n h tài sản và dùng khoàn tiền này để kiếm được càng nhiểu tiến hơn. Ngoài ra, họ còn lấy một p h ầ n trong th u n h ậ p hàng th á n g của mình để đầu tư vào quỹ cộng đồng, đóng tiến theo từng thòi gian vái từng mức n h ấ t định, cứ n h ư thê láu đ ầ n họ tích lũy được không í t của cải. T hêm nửa. họ lại lợi dụng lãi suâ't vay vốh m u a n h à thâ'p xây n ê n một căn n h à cho thué, mỗi th á n g tiề n th u ê n h à tr ừ di tiền vay vẫn còn kiếm đưỢc 2 triệu đồng. Cùng một hoàn cảnh n h ư n h a u , nhưng mỗi gia dinh sẻ có nhúng quyết định khác n h a u và đ ạ t được nhửng k ế t quả không giông nhau. Cách nghi cùa họ qu yết dịnh việc họ sẽ có được bao nhiêu của cải và có được m ột cuộc sông sung túc trong tương ỉai h a y không.