ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA CÔNG NGHÊ
....................... m
........................
HOÀNG VIỆT HÀ
KHOA HỌC MÁY TÍNH
(T Ổ N G Q U A N )
HÀ NỘI -1999
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TKƯỜNG ĐẠI HỤC KHOA HỌC T ự NHIÊN
....... - m ... ..........
IIO Ả N G VIỆT 1L\ ■
KHOA HỌC MÁY TÍNH
( TỔNG
QUAN )
Hà Nội -1 9 9 9
,
o CÒNd I UÌNII I K K '
1’ H Ấ i N
M Í M
<). 1 K ỷ cU(Tng cA iig liììili liụ c p lííiii m ổni
6.2 V ù iig d ừ i p liíìn m ổni
V ò n g đCfi Iro iig lổ n g thò
Pha p liiíl liiO ii ln iy ổ ii lliò n u
CYio xti hifi'fiiu e;in tlfiy
6, ^ M ỏ (!im lioii
MẠI v í (lụ
Sự gliÓỊi nrti
H iÇ u ứn g phụ
F3Ô kết d ính
6.4 C ;ìc cAng cụ v;i kỹ lluiril pliál li iổii
'1 hiốt ki} lù IIỎII xiiA nu
'H iic l kò lừ tlưới IC'11
C Ï 1 C St< clồ ilò iiu clứ liỌii
C ííc Stí (.lổ quan họ Ihực lliOi
T ự tliổii tlữ liỌu
().5 l.ỘỊi tư liỌii
6-1
C l u in g la d à bắt đ ẩ u tighiôn cứu vổ phíỉii m ổ m b ằ n g vi ệc bhii l uộ n vể c á c hệ d i ề u hành
líỊo n ê n nifti t r ư ò n g (rong đ ó q u à n lý liciạt d ộ n g q u a lại g i ữ a c o n n g ư ờ i và m á y . Sau đó, ta
(!ñ n g h i ê n c ứ u vể c á c thuẠt t o án vìl q u á t rì nh lûp trình. T r o n g c h ư ơ n g n ày , ta x e m xổt các
c h ù d ể liôti q u a n đ ố n q u á l i ìn h t ổ n g thổ c ù a việc p h á t t ri ển v à b ả o trì p hđ n m ề m . Rất
nliiổii k ỹ t hu ật d ư ự c áị) d ụ n g ờ dAy c ũ n g l ư ưng tự với c á c k ỹ thuẠl n i à c á c k ỹ s ư cliố lỊK) ỏ
tA , li vi, xAy d ự n g cđii... Ilur('tiig d ù n g . TiOn i hực tố, nỏ d ư ợ c gọi lìl c ổ n g tiìnli h oc phÁii
mõm.
'1 h à o l u ân cùii l;i (lổ cấị) (úi c á c lnỊ phíiii m ổ n i I<'ín, lìiìl s ự b a o ÜÙI11 củ a I U ) vưdi
(|||;Í klià Iiñng c ù a trí tih(1i lức lli(>i c ù a C(M1 Iigirừ i. C á c ví d ụ c ổ íhổ d ù n g là cííc hộ kiổni kỏ
viỌc huAn b á n , c á c hộ clãng ký ờ (nr ừng dại học, h o ặ c c á c hộ tự d ộ n g d u y Irì các b à n elii
I lia k h á c h lihng vổ cííc cAiig ly iiiAi giới c h ứ n g k h o á n . C á c vấn đ ổ la pliài d ố i inặl khi
1 'liííl tiiếii c á c liộ nì\y kliAng clii l^ niộl s ự |»1 Ờ r ộ n g c ù a CÍ\C v.ín cl¿ m ồ ta phủi giải q uy ếl
khi viổì c á c c h ư ơ n g t rình n hỏ. Ví clụ, viộc p h á t t n ổ n c á c hộ n h ư v ậ y d ò i hỏi n ỗ lực của
Iihiổu n gư ời ũ o n g m ộ t k h o ả n g lliừi g i a n kổ o dài m à t r o n g đ ó c á c y ù u c ầ u c ủ a hộ c ó thò
hị t h a y | íổi và n h a n sự c ù a d ự á n c ũ n g c ó t hể bị t h a y đ ổ i , d o vi ệc b ổ n h i ộ m , c h u y ể n cônt;
lác, vfln vẫn. D o đổ, b ộ m ô n cOng t i ìn h h ọ c p h ẩ n n i ổ m b a o g ổ m c á c v ấn đổ n h ư nh ủn sự
và qiiAti lý d ự á n . li\ n h ữ n g vấn đi5 l i ỉ n q u a n lới viộc q u à n lý k i n h d o a n h nhi ổu h ơ n là lới
klio:i liọc m á y líiih. Hạn CÀII pliài c h ú ý lói niới q u a n lìC m û l i h i í t Iiciy giữa c ô n g tiìiih
h oc pliA'n m ề m vì^ I h í giới kiiili (liKiiih, tiiy Iiliiiìn ta sẽ liííiih k h ổ n g nổi đ í i i kliía c ạ n h I)à\
ờ tlrty. 'Phay vài) d ó. la siì lftp Imiiti vho nhfrng víín cliì lluriVng đ ư ợ c x c m lì\ iiAm uiffii (.'líe
Iiiiih Ịỉiil»! (líi d ư ợ c ihivM li}|) cù;! khoii học m á y lính.
6.1 K ỷ c ư tn ig c ổ n g Irìiih h ọ c phÀii in ò tn
C á c s inh vii}ii klioa Imc m;1y tính lúc ni(1íi bắt đíỉii Ihưííiig b ị tliiỌl
(. ứ i i v ổ cAiig t r ì n h l ì D c |)liđii mổiii. 1 l ọ k li ỏ ng b a o g i ờ d ư ự c t h a m c l ự v : \ i i
cá c hộ l liống l ớ n v à (li) t l ó , khỏiig i h ổ liiổu c l ư ự c d í ỉ y đ ù c á c v đ i i d ổ c ó
kiiili n g h i ộ m c ù a h ọ p h À i i I('íii c ổ d ư ợ c t ì / c á c b ì \ i tíỊp lộp i r ì n h c ổ I h ổ h o à n
Ii gì ^y. Í I ( í n n ữ a , h ẳ n l;\ h ọ k l i A i i i ' h ị c!(M l i ò i p h à i iriiii v i ộ c CÌIIIU v à b à o
Irì nil (lo m ì n h viốl ra.
Ihòi khi imliiOii
v í Ọ c | )l i ú l Ir i ổ i i
l i ứ i i q u a n . Các
l l i à i i h Iroim vài
liì c á c c l n i d i m
l 3o (.ló. c ó lò viỌc h ; i l ( 1:111 I i ũ h i ỏ i i c ứ u vô c i Vi g liìiili h o c pliÀii Ii i cm b a i m c á c h
i l i ọn h;Vl k ỳ n i ộ l I h i o ì h ị li'fii pln'rc l;ip Iiào I11Ì\ h;iii i m i ố i i ( I i n ) l c l i i ố c ỏ lỏ, I11ỘI lo;i iiliTi v;iii
ịiliòiiu nhi ổi i Ifiiii;, lioẠc m ò l lliáiih d ư ừ i i g ) và iườiii:
IU^I1ỊỈ
là b;m pliùi lliiốl kõ n ó V.'|
Iioni viỌc xAy i l ựi ig sau I i ì \ y SC liữii ícli. Lìlin l l i ố Iiài) d ổ bạii c ó lli¿ ư ớc lililí clii |)lii
vổ lliời g i n n , l i ổ n b ạ c vì^ cííc Iigiirtii lực kh; 1c d ẩ c ó i hd hoì\ii thìlnlì t lự áii? Lìinì l l i í n à o (.Ic
c ó ihd c h i a clự ổ n Ihì^iih c á c |)liíìii n h ò qiiàti l ý d ư ự c ? L ồ m t h í tl^o c ổ t hổ i l à m biio rầim
c á c phÀii n h ỏ d ó clirực l ạ o l a lìi lưitiig tliích với n h a u ? Lì^m s a o n l i ữi i g n g ư ờ i làni c á c
Ịihiln n h ỏ k h á c n h a u c ổ t hổ l i ổn l ạ c d ư ọ c v ó i n h a u ? R ạ n d á n l i g i á t iến triûM n h ư tliố nào ?
l.:\in s a o b ạn c ó thổ gi ài q u y ố t (lưực c á c c h i tiết cla ( i ạ n g ( v i ộ c lựa c h ọ n c á c n ắ m tlấm
c ử a , lliiốt k ế m á n g xrti, kíiili nihu xaiili c ổ sáii c ó c l i o k í n h m h u l ì a y k h ô n g , d ộ v ữ n g cliíiL
c ù a c á c c ộ t , t hi ế t k ố v i ộ c xAy d ự n g ố n g clAii c h o liệ t h ố n g s ư ở i ấ m ) ? Tr o ii ỉ í q u á Irìiih pliál
ti iổii m ộ t liộ p hđ i i m ổ i i i lứii, la c f i n g cđii ị)hài Irà l ời c á c c â u h ỏ i l ư ơ n g tự.
V ì c A i i g trìiili l i ọ c lì\ mỌt n ghi i h clưực pl i á l Iriổii d ẩ y d ù , b ạ n c ó lliổ n g l ũ l ằ n g tlã
c ó lift Iiliiổii c á c k ỹ thiiẠt đ ư ợ c pliíít Iriổii l ừ l i ư ớ c c ổ t hổ á p d ụ n g diỉ trà lời c á c cAii liỏi
Iii\y. Tuy Iihiôn, c á c h st iy ( liỗn n hy tlà C|U!Í c o i n h ẹ rất n h i ổ u k h í í c biột v ổ tính c h í t gi ữa
c ủ a Ị)lií^n I\iổtii v à c ù a cí íc l ĩ n h v ực cAi i g t iìii h l i ọ c k h á c .
MỌI t i o n g Iiliiìiig khílc biọi nì\y liổii q u a n d í i i vai t r ò c ù a s ự llia thứ. C á c lĩiih vực
l i u y ể n t h ố n g c ù a cAng l i ì n h h ọc giài lỊuyếl vi ệc p hổ t u i ể n c á c s àn p h ẩ m sẽ cUrực cliấị)
nhộn ch ùi i g n h o mh c h ú n g cíSn thực hiỌn d ư ợ c n h i ệ m vụ c ù a m ì n h tront> c á c uiỏi hạn
(.-2
Iiliíll ilịiili. MẠl m á y giụi qiKiy lioi\g k l ui à n g g i ặ t - x à - v ấ l c ú a n ó với 2 % Ihu llìứ vồ lliì/i
g i n n m u n g murt n lì\ chríp n h â n dược. N g ư ợ c lại, phđn i n ổ m h o ạ i đ ộ n g h o ặ c lì\ cliíiili xííc
Itnfii- Ih kh
ặc lỏ liọt. vì>
s ư clổ vỡ clổng lli('n cù a cá c liOii lạc cliỌti tlioại tii}n c á c niiổii r ỏ n g lớn.
l io i iịí k lii khoii h('c viìii liOn lụ c lìm k iố iii cá c pliưcíng Ị)liá |) tie phiil Irió ii c;k
|)h;ùi mõm với ch íìì lư íriii; lối Ik í i i , các lổ chức cluiyO n im hiỌị) tlả iló n e uóp cù uáiiu cú;i
I iiìiili mỏt cách uiáii lii}p lliô tiu I.ỊIK1 viỌc kh u yế n k h ích cá c (iCu ch u riii c:io clối Vv'(i các nội
q u y và ứng xử Iig liổ ngliiỌị) giữa các ihìln h vi(iii củ a m ìiili. M iộp hội cá c iVhíy líiih loáii
(A ssi> cia tio n o l’ C o m p u tin g M a c h iiio iy , A C M ) dã clu ÍỊ) Iiliiìn một lu ộ l lọ vò ứiig xử nghe
iip liiC p , Iro n g k h i dú Ịliô p hôi quàn Irị viCc xừ lý dữ liộ u (I^ata P ro c e ssin g M a iia g c iiic iil
A s so c in lic iii, IJ)I’ M A ) vìi V iC ii kỹ sư cliỌii v;\ cliỌii từ (In s titu te
o f E lc c liic a l and
filc c lr o n ic s B iig in c c is , i n i ì í ì ) clã chấp iiliẠn cá c luẠt lộ liỏ tíg cù a n iìiili vổ Iiỏi q u y . C ác
in ã tiì\y iiA iig cao lín li clm y ổ ii ngliiỌp cùa những n liìl phát triổ ii p liíìn m ổin và chỏ ng lại
lli.'li clọ lli('> ơ liỗ Iiài (lố i V('(i liííc h iihiỌ ni cùa lừ ng cá nlìA ii.
I l oiig cliưcíiig Iiì\y, cl uí ng la gi(Vi lliiỌu m ộ l s ố k í t CỊuả lu>ng Iigliiỏit cứu \ 6 cO)ii>i
liìnli liọc phíiii niổiii, h:u) g ổ i n cà inột srt iiguyCii lý c ơ s ờ c ù a c ổ n g Irìnli liọc pliíín miíni
(vồi ig dời pli.in m ổi n, niA CÍIIII hoíí, sự ghổỊ) nrti, vh đ ộ kết d í n h ) c ù n g với m ộ t s ố cAng cụ
vì\ kỹ thuủl phíít ti iổii d a n g chrợc t lùng liiCn nay.
(.'An
liỏi /
HỉM tảp
1. 'l ại s a o srt ( lồng lộiih l i o n g inỌt chư(/iig trình lại kliOng [)hài là ni ột cíich dáiili giá lôl
clộ pliức lạ|i c ùa cliiKfiig liìiih?
2.
C ó Ihổ d ù n g kỹ thuẠt nì\o dổ x á c tlịiih c ó b a o n h i ô u sai SÓI Ir ong m ỏ l d o ạ n phíìii
niổm?
3.
Đổ xuííl m ộ t họ d o lưìíiig (.U) cliAÌ lưựiig c ù a pliíìii
Iiníiii.
n ỏ c ù a bạn c ó clioim yốu gìv
6.2 Vòng đời phán mém
Kliái niiỊm c ơ bà n nlìấl t ro ng cAiig l i ình hụ c p h á n m ¿ i n là v ù n g dừi pliủn Iiiiim.
I oñ n b ộ v ò n g dừi
V ò n g clìti phÀn m ổ m d ư ực Ihd hiỌn t ro ng H ì n h 6.1. H ì n h n à y lliổ hiỌn Ihực lố là
m ộ l khi p h ầ n m ổ m d ư ợ c p hát Iriổn, n ó bưức v à o m ộ t v ò n g t r ò a t r o n g đ ó n ó liOn t ục dược
sừ d ụ n g và s ửa đ ổi Ir ong toì\n bộ pliđii c ò a lại c ủ a c u ộ c s ố n g c ủ a p h ầ n miỉm. Đữ y là inộl
m í u c h u n g c h o nhiiíu sàn phđn đ ượ c sàn xuíít khác . Sự k h á c n h a u là, t r o n g i nrờiig hợị)
c á c sản p h ẩ m k h á c , p h a sửa d ổi d ư ợ c g ọ i m ộ t c á c h c h í n h x á c h ơ n là p h a sửa c h ữ a hoặc
b à o trì bừi vì c á c s àn p h d m k h á c I h ườ ng c ó xu h ư ớ n g c h u y ể n t ừ t r ạ n g thái đ ượ c s ử clụnu
s a n g đ ư ợ c s ửa đổi khi c á c p h ẩ n c ủ a n ó bị h a o m ò n .
M ặ t k h á c , pliđii m ổ m kl iỏng bị h a o m ò n . T h a y v à o d ỏ , i nộl phíìn c ủa pliáii niổiii
c h u y ể n s a n g pha sửa dổi bì c á c sni sót c h ư a đ ư ợ c p hát hiện S(1rn1 h ư n trong pha pliát triổn,
h u ộ c p hải k é o t heo c á c i h ay dổi, vì c á c t h ay d ổi t ro ng ứ n g d ụ n g c ù a c h ư ơ n g trình xuấi
hiộn clM hỏi c á c Ihay d ổ i l ương ứng Uo ng p h á n m«5m, h o ặ c vì c á c tliay d ổi t ro ng líỉn sủii
lnf('tc đrt điíực phát h iện lil kiío t h e o cá c vấn đổ ừ n hữ ii g c h ỗ k h á c Iruiig Ị ) l i đ n móm.
Ví d ụ. cổc t h a y dổi t r on g liiẠl lliiiế t h ư ờ n g đ ò i hỏi n h ữ n g sừa d ổ i d ổ i với cá c c h ư ư n u
liìiili b à n g l ương tírili t h u ế bị giííu, và ta't c à c á c t h ay d ổi n à y t h ư ờ n g c ó n h ữ n g àiili hưởi m
li;ít I(1 Ì lới c á c phíìn k h á c c ùa cliưííiig Irìiili niìi k h ổ n g bị phát hiỌn c h o tlcìi lận lìiũi VC
SMII.
Ilìiili 6.1 V ò n g ilời pliíiii ni ổm
1
Chi) (lfi i i g i i y C i i iiliAii l A m c l u ) m Ạ l ' liÀii c ú a |)liíỉii m đ n i p h ả i hư i V c và o
sửa doi
là i;'ì (li m ì ; i , q u á l i ì n h nìíy clòi l i ò i n i i i t ; múl I i g i r ừ i ( I h i r r r n g k l i ỏ n g | )l )ủi l à lác uiã hiiii dầu)
ni'JiiC'ii cứu c l i ư ơ i i t ; l i ì i i l i v;i lư liỌii cù:i IH) clin i l í i i k l i i l i i ổ u đ ư ợ c c l i ư ơ i i i : liìiili, ho;Ịc íl
iiIkìi I:"^ ị>lií1ii l l i í c h lii>|) c ùa c l i i r i t i m l i ì i i h . NỐII k l i A i i g , h : ĩ l k ỳ I i i ỏ t sử;i «.lỏi Iiài) cünj: c ú iIk'
l:im \ IIAI h i Ọ i i i i I ú l ' u v ấ i i (!õ l n í i i lĩi c; í i m à IU) c ó ( l i ổ g u ’ii n u y C l . C ó tlược sự h i ó i i h i ò ì lu'iy
t ú llu'' l:^ mA| cAng v i Ọ c k l i ú k l i ; ì i i , l l i Ạ m c l ú c à k h i p h . l i i i n ổ i n d ư ợ c I h i ố l k ố vìi 1Ạ|) lư liỌu
t n l , I u''ii l l i ự c lố, (roiiịỉ p h a Iiì^y, iiiAt pl i í ỉ i i n ì i y c ù a p h í i n i n ổ n i c u r t i c ù n g ihưrnm hị b ỏ cli
Vi'fi sự p i à V(> liuig | i h á l (liỏri mội họ mi'ñ lừ m ộ t p h á c I h à i ) S( f lược c ò n liổ liiíii l à sưa cloii
.
I
V
I
/s
A
.
*
I
.
-
.
N
I
*
'
«
/
6-4
IMia ph át trien Iruyền tliốiig
lỉAy g i ( \ ta hã y x c m x6i k ỹ h(íiì c á c giai (loạn Irong Ị)ha p há i I v ìỉ n c ủ a vònii cirñ phíỉn
nn íi n ( H ì n h 6.2), C h ú n g b a o g ổ m p hỏn tích, thi cì kố, t hực hiộn, và t h ử n g h i ệ m , n h ư Irìnli
b à y ciưới clAy.
Plìủii lích. T r o n g giai d o ạ n ban (Jüu n ày c ủ a p há i I nổn plìđn m ổ m , c á c nlìU cáu của
m ỏ l tổ clìức d ư ợ c n hì n nhộn nlìư là m ộ l ứ ng d ụ n g m á y tính liổm ẩn và ngưùi la quyốl
dị nl ì r ằ n g c án plim p há i Iriổn m ộ t hộ lự d ộ n g hoa. ừ dí\y, c ồ n g l i ìn h h ọ c phđn m ổ m
íUíợc x ế p gítn nl iíl với ĩĩnh vực q u u n Irị ki n h d o a n h . T h ự c chất, n h ữ n g q u y í t định ban
díỈLi uì\y ìiùix q u a n n hi ổu d í n viộc i cùa biui kiổm kô vĩin curti mAi n g ìiy lỉ\in v iộ c ” hoậc “ viộc sắp x íp
clữ liỌu lìiín tliị Irổn iním h ìiilì nióy ưnh phải liiAn llìc o k lìu ỏ n dạng của cấc W\ỉu inảu
(fang (!ifợc d ù n ^ ’'.
Siui kh i CỈÌC yOu cíùi dươc \á c d ịiili, cliÚMg dược chuyỏM saiiu các dác tã hỏ lliỏ iìu có
líiih kỹ ihuíìt liíín . V í clụ, yCu cÀu rằng “ dữ liỌu Ị)liãi dưitc hạn clìỏ chi cho nlìừni:
n m r ừ i c ó q u y ổ i i h ạ n ' * c ó \ h ổ c l u i y ố n i h à n l i c!;Ịc t ả r ằ n i i ‘1ii} SC k h ỏ n g t l i ì p ứ n u L*lìo i K ' n
lí)n k lii ni()( |>asswt)i(l lì\ nnM cln iỏ i 5 clìữ số dược gò v.^o từ
p lìíiu " lioặc clữ liỌu
sC' (lirực ìúốn llụ (hrới tlạnp tlược lìiã hoắ Irừ k lii nó ílã dược li¿ n xử lý hỡi niộ l thủ tục
cliỉ ngưryi c ổ Ihíỉm q u y ổ n m("íi hiốt dược.
Ih i^ l kố. lio iiị: phíi lliiố l kố, cac ch i tiốl k ỹ lluiẠt cùa họ dược |)híU ỉrìò ii. (V dày hộ
(lưítr pliAn rà
n h ữ n p cltfn vị n h ỏ c ổ Ihế q n à n lý (hfực, gọi lí^ c á c m ỏ (.Um, với
iiìA i niA (!uĩí Uui nCĩi một |>híin n liỏ CUÍI loĩ\n hộ.
ỉíầ n g viỌc |>hAiì »n llic o iiìA (lun n;^y nià c ílc họ tlirtiiy lớ ii trở ĩiCn cỏ lliổ thực lìiỌii
clươc. Nốu klìA iip có viỌc |)lìAii nhỏ này, cá c ch i tiốl kỹ ihuẠl cáii cỏ clổ ỉliự c lìiỌn niộl
hộ lớn sẽ t:ỏ thể vượt quá klìà nãtìg lĩn h hội cỉia co n lìg itò i. T u y nliiOn, với niộ l lliic ì
kế m ổ clun, c h ỉ cíỉn nấm vững n liữ iig c h i tiết liổ n q u a iì clến m ổ đ u ii dang dược XCIIÌ
xét. 1 h iế l kế n iô d un nằy cũ n g có lựi ch o viC c bảo trì vổ sau v ì nó ch o phép ihực liiỏii
cá c Ih a y clổi clựa liổ iì cơ sở m ỏ dun. (N ế u một thay d ổ i dưực thực lìiỌn nhầm iín li
lo íín các lựi ích vổ sức khoe ch o người lao d ộ n g Ih ì ch ỉ cẩn qu an lAin cỉốn nlìữim lìiò
cliin liế^n q iiíin (lốn lợi ích sức khỏe inh tiiA i).
6-5
D o iU\ la tliAy l iHig, niỌl CÍU I n k inA iluii t ố l ịì\ I Al q u a n t r ọ n g c l ì o viỌc t hực hiỌii
c f m p n h ư c l ĩ o viÇc sửíi đ ổ i hộ I h ối i g SÍUI ĩúy. Đ ấ y là l ý d o vì s a o c h ú n g !a s e líỊp trunu
v n o CÍÍM ( l ú c n.^y I n i n g cí íc m ụ c tiỏỊ) Ihcv).
V
ViỌc (hực liiÇi». Pha Ii.^y h ao gổiii viÇc v i í i c h ư ư n g l i ình llìực sự, l ạo c á c lỌị) d ữ liỌu,
vì\ phíít Iriổn cơ s ở clữ liộu. Vilri m ộ t I h i í l k í m ô đ u n tốt, q u á t ĩ ì n h t h ự c hiCiì n à y c ó
\ h ỉ hoììU ỉliíinh hờ\ mẠl srt Iigưrii lì^m viỌc đ ộ c lẠp vỏi c á c niA d u n k h á c nhau.
Ihừ nghiỌiiì. I*h;i \ù\y liOn họ míỊl lliiOỉ Vtlri plin (rưitc, VI nn^i mỏ clun cúa liỌ ỉluHig
ỉ
llurờiig lUuịc lliử ngliiỌni khi cl iúng (hrợc thực hiộn. Trỏn Ihực !ố, inổi m ỏ duii Iroiiu
mẠl họ đ ư ọ c Ihiốt k ế tốl c ố \ h ỉ (hrợc Ihử nghiỌni niộl c á c h dỌc lộp vứi c á c m ỏ dun
khilc h ằ n g cá c h d ù n g c á c pliiỏn b àn clơn gi ản lìoá c ù a ciíc m ổ di m k h ác , goi là mẩu
( st u b s ) , clổ m ỏ p h ỏ n g sự l ươn g lác c ù a m ỏ d u n d i ch với p h ẩ n c ò n lại c ủ a hộ llìống.
lííl n h i ỏ n , n h ữ n g í h ừ n g l i i ỏ m c á ihổ n à y SC k h ổ n g b ằ n g llìử n g l û û m l o à n hổ khi c á c
lììA tlmi kh;íc nlimi tlư(íc l nứ ii llu^nlì víi kốl ItỢị) lili.
K h ổ n g m a y là, viÇc i h ừ nglìiỌin Víì g ỡ i 6 i m ộ l h ç i h ố n g là đ ặ c biột k h ó c ó
i hổ llìực
hiộiỊ [hhnh cỏnu- NglìiCn cứu c h o i h í y r à n g c á c họ plìđn m ề m lớn c h ứ a 3 dốii 5 sai
só! froiig nuM 100 cílu lỌnlì, tliậm clìí cả sau khi t h ử nghiỌm cdn thậíì. R í l Iihiổu sai
SÓI I n i f i g s ố I iày k h ỏ i ĩ g t l ư ợ c p h á i lii ộn t r o n g q u a n g clừi plìđti m ¿ m , I r o n g k h i n l ũ í n g
l(^i k h á c C(> Ihổ gAy l a hivM d ỏ n g s;ii h ỏ n g , v í tlụ n h ư c ử a l àu h o ả m ơ troni: klii làu
(ỉniig ở g i ữ a hai gí» và c n c liỌ llìrtng p h ò n g t hủ q u ố c g i a cỉược l ự đ ộ i ì g hoá b ấ o đ ộ i ì g
sai. ViỌc hạn c h í c ấ c sai SÓI nhy cl ìíìì h là m ộ t Iroiig Iihững m ụ c t iổu c ủ a CỎIIU tiìiìh
luK’ [ìlìÀii m ò i n . 'Hiực l í r ằi ie CIÌC sai SÓI n à y vảii c ò n p l i ổ b i ỏ n c ó
pìvÀị
là c ò n ciỉiì
c ó n h iỏ u Iig h iỏ ii c ư u n ữ a .
C á c c á c h liò|) l;)ii h;in clàu cuii c ò n g liìiỉlì l ì ọc |)haii Iiìòni lìi d ự a Irỏii s ự ỉ u à n | )h ục l u y ẹ l
l i ì i i h lự \ú^^ì\ IílIi, ihioì ko, í l u/ c liiỌii Viì i h ừ nuliiỌin c ù a q u á l i ì u h ị)lìiìt u i ó i i |>hàii
CVun giií c cl ì í n h là c u qn;í ĩihiổii n g u y C(t c ố l h¿ x ả y ra ( r o n g khi phá t Iriổii m ỏ l hộ
ỊilìÀn l uổni li'ni i \ ỉ c ó llìỏ cln) |)hc[) các kỹ lIìuẠl tlìử-và-sai sót. Dc) dổ, c á c kỹ
sư phíiii
m ổ i n c ứ k l i ả n g k l ì ă n g rầiig CÀIỈ Ị)hài kO'l l l ì úc viỌc l l i i í t k í Irước k h i bắl clíỉu viỌc lliực
lìiỌii. K í i tỊiià là niỏt qiul Irình |)lu'U Iriổi» m à bAy giì/ d ư ợ c bicì dốii là mO lììiili Uuic mrỏc,
l.ì sự lircíng lự V(fi llìự c lố r;uĩ^ (Ịuá Irìn li pliól Iriỏti c h i clưưc p lic p cỉ'n?n ra I h c o m ỏ l chiỏii
d u y mIiAI.
( '; k ' m i In n V iỉ^ ^ :in (I;ì>
U;in SC nli:1n lliấy sự l ươn g lự ị^iữa h on Ị)ha vAi» tlổ - giải q u y í l c ủ a Po ly a ( M ụ c
l. M và c á c |)lia pluìii lícli, lliiól kố, llu/c liiỌn, v;\ lliỉr niiliiỌm củ a |>hấl li iỏiì Ị)hriii niíím.
Ilơ u
íiư a , Ị)lìá l Iriổ n
n i Ọ t lìỌ p l ì À n
n i¿ in
lỏ n
c l ìí n l i là g ia i q u y ế t
n iộ l v ấ n
c lỏ . M ặ l
k lu ic \
ciích |)li:1l liiổn |)lu1n ni ổm d ự a ln}iì mA hì nh ihắc nưức t ru yòn llìốiig claiig lioàiì l oàn dối
l;)|) với ‘viộc c|i iay- tự- tl o\ (.ịu{\ líìiìh tliÌMiglìiỌin-v^-siii thưrnig lìi q u á Irìnli q u a n Irọng
s ỏ n g c ò n clrti với viôc giải q u y ố l ciíc VÍÍM đổ c ổ lính s ổ n g tạo. T r o n g khi m ô h ì n h t hác
\nUK' l ì m cíìch tlìiíl lỢp Iiiộl niỏi IrưíVng c ổ cdiì Irúc c a o Ir ong clố viỌc plìát Iriổn d ư ợ c liến
liMnh tlico cđch luíỉu tự, viộc giài (Ịiiyốl vấn clổ c ổ línli s ấ n g t ạ o lụi l ìm kiếiiì m ộ t mC)\
Ir ơừ ng khAiig cổ cAu livíc t r o n g clố niAl ngưìvi c ố (hổ lừ b ỏ c ấ c k ế huạclì t rước đAy tic
iIk'o (liiổi iihCrng tliổu hahì \oì\\\ \\{iì Iipưực IIÌÍ^ khổng cđii phỉù giíu lliích lại sao.
Ịĩlìíui ííiih sự niAu (huAiì Iì í \ y. ổ|) lực c h í n h e ù a sự cIiuyổM dổi vổ triôt lý Iií\y c h í n h là sự
xiinì hiỌn c ùa v{\c c ổ n g CỊ! cAmị’ tiìnli h ọc c ố niííy líiìlì írợ
(viốl lắt líì C A SE ). CYic
cAiig c ụ Iií^y b ao g ổi n các hộ Ị>hÀn m é rn trự g i ú p c h o viỌc p h á t Iriổn c á c s ư tlổ d ò n g cliì
l i Ọi i , S ( í í\ồ q u a n hộ llìực thổ. vồ lự điổri d ữ liộu (la SC (lổ cộp d ế n c á c k h ái n i ệ m ni\y sau),
6-r>
(Iươc s ủ t lụ ng do linn m ù liìnli c h o lìộ cliuig d ơ ự c Ihực lìiộn. M ộ l s ố hộ C A S E llìữm clií
y i ' m c ổ c á c b ộ sinh m ã Iiih, khi c ổ các (lộc lả c h o c á c plìíỉn c ù a hệ, sẽ l ạ o ra c á c c hư ơng
l i ì n h viốt b a n g ngAn n g ữ bíìc c a o lliực lûÇn pliíln đ ỏ cỉia hç i hổ ng. ViOc sử d u n g c ấ c cAiỉg
c ụ l ự d ộ n g n à y làm giảiiì t l ấn g kổ cíít' crt g;ing CÍỈ!» Ci") t ro ng c á c p h a phùn lích, llìiíí k í ,
Vi^ (lìực hiộn cù a viỌc phái liiỏn |)hc1u lììổiiì d ố n m ứ c viỌc c ộp n h ạ t h o ặ c Ihay d ổi các
( Ị u y í l d ị n l ì l i ư ớ c đ ỏ kh i phííl lìiỌii ra Síii sỏ! là tiỗ ỈKtii Iihiổu. K ế t q u ả nỉ\y c h í n h là m ỏ l sự
luíị l ỏ n g c ủ a mA hìiih Ihíic ĩuf(1fc nghiCrn Iiịiặt cỉia c ỏ n g trình h ọ c plìđn mổi n.
M ộ t t ro n g n h ữ n g kcì q u à nổi bẠl c ủa cácli liố[) cận m ỏ i dỏ p h á i iriCiì p h ẩ n m ei n
là viỌc s ử d u n g việc t ạo n g u y ô n mAii, lỉ\ m ỏ l kỹ ihuẠl c ũ n g c ổ rấl n h i ổ u c ổ n g cụ C A S E
Il ự giÚỊ). T ạ o nguyOu mủii iUni Irỏii viỌc xAy i lựng c ấ c pliiỏii hỉu\ úơ[\ giảii liDậc cá c phầii
c ủ a hỌ I1UIC tiCu c ó Ihổ clir<ĩc iiÍỊ) lục ỊiliAn ííclì liXMig qiiá Irìiìh phấí triổii liíị) sau. Nl uì nu
Ihàiỉli
c ố lợi c h o vịỌc lạo nguyOn inñii b a o gổiìi c á c kl ui ỏn m ă u m à n hìiih và lư liỌu,
c;'ic cííu (rúc c ơ sờ ciữ liỌii và \Ịp , v;ì cấ c nghi t hức họ llumg. FIơn nữa, c ố nlìiổu k ỹ tliuộl
i;io n g uy Cn niỉiu hiỌn d a n g d ư ợ c svr d ụ n g ilổ xA y d ự n g c á c plìiỏn b à n d ơ n g i àn hoạt đ ộ n g
d ư ợ c c ủ a c á c hệ pliđn m ổ ni hohn clìinh.
Kốl q u a c ùa viÇc lạo n g u y ù n n ú u clìínlì viỌc plìál Iriổn p h á n m ổ m kl ìỏng CÒII là
niA l qua Ir'mh UiÀn lự, ỉro n g tiu Iiiỏt |)ha tlươc k í l llìú c trước k h i [)lìa liO'[) llìCi) b ắl díiu,
m ía . 'ỉ l i a y v à o i l ó , MÓ t r ờ l l ì à i i l i in ỏ l tỊU ấ l i ì n l i li)p (!i Ifip lạ i iT D iig cló v iỌ c ịìlìA n l í c l ì , iliiố l
kố, và tíU) Iiguyỏn niAu clưiK' lặ|) lại c h o t ỉ í n khi d;U tlược m ộ l thiốl k ố đííim. IVoiiu ĩTú
Iiliiổu (riri'rng hợp, c á c n mi y ỏn IIIÀU d ư ợ c l ạo ra (r on g q u á liìnlì lặp n à y bị b ỏ di Iilunn
lới một sự lliực hiỌn lioàii ÍIKIIÌ mứi của ih iít kố sau cùiig. C iích Iiày clưưc uoi lìi
l ạ o n g u y C n m i l u b ù i l i , M O t c ; i c l ì d ố i líÌỊi v ớ i c á c h
ĩ i à y là l a o I i g u y ỏ n
m ẫu
l i ố n ln>á, l i \ ) n e
(!(> t ig n yô n m ñ u liỈM lục tlược liiih c h í clu) clín khi, b ả n llìAn n ổ t rơ llìàiili hệ c uối cìing.
( ' â u lini / lUiỉ l ậ p
1.
vSự k h á c n h a u giffa cấc y(ĩ:\\ cẩu lìỌ llìống và tlĩic tà liỌ thòiìU là UÌ7
?.
' Ĩ O I U l:'il l ừ n g g i ; ì i í l o ạ i i t K ì i i ị : s A l ì ố M ¿ ù i ĩ i đ o ỉ i i i ( ị i l i A n l í c l i , i l ì i í l k ố , l l ì ự c l ì i ệ n
v à lluV
n g l ì i ộ m ) ỉrong ị)lia Ịiliál li iổn của v ò i m cirri pliÀn niòin.
V 'ỈO III tắl sự kh;u' Ỉ1ÌỌI giữ;i nu^ hìiili lh;ic ntnV liiiy ò n tlnHu: cù;t |>li;il trión |)li;ìn inoni
và ĨIÚ^ hình \uớ\ l;io nuuyCii infin.
(). V M ò (liiM lu)á
MAI (King nhfiiip
W\ỉ\ì cliù chA'l Irong M ụ c 6. 2 I;» (\ỉ svVa (lổi ỊìliÀn lìiổni tliì l;i
ịih.ii \\\ỗw (ỉưtR' cliư«íiig liìiilỉ IìoAl' íI nlìííl là c á c Ị>lìfìn liCn (|u;m c ủa c l n n í n g liình. V(V| ciíc
r l i ư ( í n g h ì n l i I )hỏ Ihì viỌc h i ỏ u n h ư v ộ y c ũ n g lIurtNng hì |A( k h ó vì^ v ớ i c ấ c h ộ p h r ì n n i ổ i n
irtn llìì viỌc đ ỏ \ìi gÀĩi \\hu kliAhg llìể d ư ợ c n ế u ta k h ỏ i i y c ổ k há i niộin vổ viộc m ỏ duiì
ho;í Kli.íi rìiệni ỉĩày Ill'll cpinn (lốn vi ệc phÂn c h i a phíìn m ề m t h à n h n hi ì ng d ơ n vị c ỏ thổ
lý (lược, với niỗi tlííM vị iỉư(fc t hiết k ế đ ể t hự c hiÇn chỉ m ộ t plìán c ủ a lìliiộni vụ irtiìU
llì.\
l í» d à gặ|) khấi niÇin Ĩ1 ÌỎ clun lioấ t r o n g c h ư ơ n g Iiày cũi ig Iihư Ir on g c á c C h ư ư n g 4
vi^ 5. ơ (lố ta cía Ihn'y líuig h;uig cdcli cO IẠ|) c á c chi licì c ủ a cííc h o a t d ộ n g nỉiAÌ clịnh bôn
c:u' chiíítng tiìtih co n, thì cliúnị^ ta c ỏ thổ ĩihAn tỉưítc c h ư ơ n g trìiilì chí nl i (nuùii
|ìn>ị’j : i n i ) c 6 klìA nãiig biổu dạt m ụ c ịịc^u cùí\ ch ưư i ig t iình c ũ n g n h ư p h ư ơ n g pliáp Ihực
hiỌn IỐ| h(tn là n ế u ta (lưa cả c í c i n ỏ iì\ Ịìliức lạp vẻ cclc lìoạl đ ộ n g d ỏ v à o c h uĩ i g liOMg
iiiAí
vị clnr(tng Irìiih (luy nliAÌ.
Í.-7
M ó f ví d ụ
X é l m ộ l ví tlụ cụ ìhổ vổ viỌc n i ỏ cliin hoắ n h ư U on p Sít đ ổ cííu Iníc H ì n h 6. 3. M ộ l
S ( f đ ổ C Í Í I I Iníc 1;^
cli(?r» biìng h ì n h íuih cù a m ỏ t cấ u Iruc mCị clun ( r o n g d ó m ỏ i
niA cliin ilmtc bic’u (liỗii bniỊìUlcTaxWiílilu)ltlim: xác tlịnh sổ luợiiị: liòn c ú a lììỏl lìliíìn viOii |)h;ũ tlóiiu
iióp vào q u ỹ hưu Irí c ủ a cỏiig ly.
C(im |M ilc'l'ax xấc tỉịiih số liòii cÀn trừ di lừ lương cúa nhìin viCiỉ dỏ lià Ihuố baiie
v;i liOii b a n g . Nổ clùiig các I110 điiii C o in p u lcF o tlcralT axcs và C o m pu tcS latcT ax tlỏ liiực
hiỌii Iihiộm vụ này.
Comị)utcl\ )sUax\ Vi ỉhlì i)l cl ing xác dịiih sớ liổn cđn rúl ra lừ llìu nliập c ù a iiliAi»
viOii d ỉ Ir ang liài c á c k h o ả n chi cúa CỔỈÌU ty Iihư c h ă m sóc trc cni , tiổii clỏ xc. và hoá d(tii
n h à fui.
I lìíih
Mò( sví cío càii trúc cưa hiỊ lính lưưiig cKíii giàiì
ỉ ) ộ í ĩlicp Iiõi
'l‘a đà
llùỌu i nỏ d i m lioá clìínlì là ĩiiỏl c á c h c ỏ tlìO dạl d ượ c c á c plìầii nìciìì
lỊuàn lý tlUifc. Ý lift'fnj: iV đ;ìy c hí nh là inỏí sửa d ổi võ sau sò chi cắ n thực liiỌn Vt'ri i nỏ l SŨ
lìiiM nliấl clinli, tlo d ó la C(> lliO lí)|> Irunu vùiì Iihữiiu |)h;1n liỏii q ua n đ ó c ủ a họ liDiìi!
lỊiiá l iì nh sủa d ổ i . Tiíl
cliòu này |)lìụ lluiộc v à o gi ả sU rủiig c á c tliay tlổi tn>iiu Iiìọl
iiiA (lun SC kliAnị: ảnh liưửnu ĩiìộl c á c h bÁl h g ờ t(1fi c á c iiiA cỉun kl iác ( l o i m hộ. D o vẠy,
m ụ c lii^u c ủ a la khi llìiOỉ kỏ iiiAí liỌ lliổnu i n ỏ đuii luK» là c ự c thủ líiili clỏc lẠp uiừa cúc
ỈUÔ ( l u n .
(. o nu}l lliực lố cliổiỉị! I:ti
IÌ)Ụ C
liCii nì\y là c ó iiiẠl SÁ k ố i Iirti giữa c á c n i ỏ d u n l;t
I ẩn llìiíl (lổ lạo iiCn inẠt họ c ố kốt. Sự kốl nrti ^;^y đư(Jc uọi lỉ\ đ ỏ glíốp nối. Dc) đ ổ , m ụ c
iK'n cực (lại lu>n línli (íộr !í)|) lì\ l ương triìg vổi c ực ù ổ u hoa tlộ plicị) nrti.
f )ộ ghcịi nối Ị^iữa c(\c niA (lun t hực chííl
là kiòii gl ìcp tirti d iổu klìiổii, xuííl hiCii khi m ộ t
(liiiỊ kli.lc, nluí l i o n g m ố i q u a n họ íruyổt» / Irả
kli.lc là p h ổ p nrti (Ifí liỌu, liCn (ịiian
viỌc c h i a
xuíít lìiỌn ờ inộl s ố (.lạng kluic n h a u . M ộ l
mA tluĩỉ cl ìuyổn cliổu k hi ổn c h o m ộ l \^^(S
lại g i ữ a c á c c h ư( tn g trìiih con. M ộ t k i¿u
XC di ì liỌu g iữa c á c ĩ n ồ duiỉ.
s«r (lổ c ấu Irúc Iroiig Hì nh 6.3 h ì ỉ u cliỗn niỌt glìóị) nối tliổii kliiõn Ir on g lìộ llìốim
lính liổii l ư ơ n g đ(;n giàiì c ủa la. GliÓỊ) ĩìối cirr liCu tlurừiig clưực b i ểu cliỗn Iroiỉg n i ộ l s ơ clổ
C Á U l iú c vấi cấc inũi lOn n h ư tiMiig llìiili 6.4. Sil d ổ n à y tlìC hiộn c á c clơii vị clữ liộu d ư ợ c
cluiyt'ii ưũ niẠl niA (lun khi CÍH' (lịch vụ cù a u ồ chrợc yCu cắu vì\ s au đ ổ đ ư ợ c clniyổỉi tiả
í. K
lại i n ỏ d u n ba n đíìu khi nlìiỌm vụ clưực yCu cầ u d ă kốl ihúc. C ụ lliổ là, k h i P r o c c ss Pa yr o l l
y ôu c đu h oạ i d ộ n g lừ C o n i p u l c P r c l a x W i l h h ü k l i n g . n ó clìiiyổii E m p l o y c e l D và
To l ii lR am in gs liíiTiig Tíng l('fi r o i n p u t c P i c l a x W i t h h o U l i n g ; vh s au khi k í t i húc nhiÇni vụ
c(\i\ m ì n h , C o m Ị > u t o l \ c l a x W i i h h o K l i n g b á o lại kếí luẠn c ủ a n ó với P r o c c s s P a y r o l l i hỏng
t | ua m ụ c clữ liỌu VVillìlii)klii»g.
ViỌc ghcỊ) ndi tlữ liộii g i ữ a c á c i n ỏ d ui i n à y llmi'ing d ư ự c l l ì ực hiỌiì n h ừ c á c danlì
s;'u 11 Ihiini srt cỉia cluítrng liìiih con, nliư (Jà giới IhiỌu lu>ng chưttiig 5. 'riiực la, s ử clụiiu
c:\c clìiriTìig I rìnl i con c h í n h là niAl k ỹ (luiAI p h ổ b i ố n íìlìAÌ i l ¿ l l i ự c hi(Ịn c ấ c liỏ n i ỏ diỉii, và
viỌc clùug c á c tliaiiì srt cln) ta m ộ l p h ư ơ n g p h á p tự n h i ô n i hự c hiCn bất kỳ m ộ t g h c p nốì
ílữ liỌu Iiho giiìa niộl n i ỏ tlun vồ c á c phíìn c o n c ủ a nỏ. K ỹ (huột gl ìcp nrti nìiy lù klìá í ỏ
l ì i n g vì Iroíig cílc cliưírnỊ: li tnh viôì b ằ n g I ig ỏn n g ữ lẠị) liìiìlì b û c c a o d a c ổ k ỹ lli uột n à y
rrti.
.
.
.
.
MẠl tlíing glicỊ) nối kh ác gi ữa c á c m ỏ clun, c ó liỏni
Àii s i n h ra bủi vi¿c d ù n g cá c d ữ liộu l o àn cục. D ữ lỉộu t oàn
c ó Mìột c á c h lự d ộ n g c h o m ọ i mO d u n Iroíig l oàn liỌ Ih ố ng ,
là n h ữ n g clữ liỌu nià chỉ lìiộl i n ô clun nlìấl d ị n h c ó thổ (ruy
Àn n g u y lìiổin, là sư glicp lìỏi
c ụ c là c á c p h á n lử d ữ ììệu sẵn
n g ư ợ c với c á c d ữ liộu c ụ c bộ,
cẠp lứi d ư ợ c , Irừ khi n ó d ược
ti uyổiì m ộl c á c h cụ thổ sang mỏ dun klìác.
T r o n g ví dụ vổ lìỌ llìung líiili lưiíng c ùa la, glìcp nối d ữ liỌu ÛI1 c ỏ ihc XUÛÏ lùộn
lliỏng cỊua viộc t lùn g mAl c ơ sở tlữ liỌu
c ụ c vổ nhíìiỉ viỏn, t r o n g đ ố niỏi m ỏ đ u n đ c u
c ó tliổ t h a m k h ả o lỏi m à k h ỏ n u cíỉn phài d ư ợ c cấ p phấl q u y ỏ n m ộ i c á c h rò rilnu. Nói cụ
\UỈ lníii, C o n i p u l c l ỉ a m i i m s c ó llìô chài vAii c ơ s ơ d ữ liOu n ày dù l ì m (ổ ng sỏ giì/ l à m viçc
c u a niộl nhHn viôn, tKMỉg klii C i ) mpu lc Pr cl axVV il hho kl i ng c ó thổ c h ấ t vấn c ù n g c ơ sở clữ
liỌu đ ó (tổ khẳnj i cỉịtih r ằ n g iilìAn vii^n (16 c ổ t h nm (lự Vî^l> chirttng Irìĩìh hưu lrf c ủ a cAnu
ly kliỏng.
váíì (Ití íiòni Ân ờ clav là Iiu}( niò cluii cỏ ihẻ thay dổi thỏng tin diUìi: được mỏ clun
k h á c s ứ t i ụ n g iUco c á c h n ià |)hÀii c ò n híi c ùn lìỌ l l ì ỏ n g k l i ỏ n g d ự đ o á n Irưức d ư ợ c , ũ i é i i
\ù\y c n n g tlỏ x à y ra s a u khi họ t!à t lưực s ửa d ổ i Iroiig i n ỏ l {hìù g i a n l ư ư n g d ổ i úầì. Kốt q u á
l;i inộl lliay clổi r í l clỏ Irong họ ihốiig lại c ố ihổ k h ồ n g d ư ợ c nlììĩ) t h ấ y IrưiV và c ó nlìữnu
hiỘM ứ np Ị>hụ la i hoỉĩ.
I liOii i rnự p h u
l ĩo t iỊ' nnM iiiAi
l:ÌỊ> Irình. llìiiẠl Iimì lùỌu ứ nu ịilui c'Iii nll^l hoụl clòni: lluiv
hiỌii \mÙ niAl c h ư ( t n g liìnli m à khỏiĩU tlươc biổu tli^ỉn s;ỉn IroMg c ú phá| ) c ú a chơdMu uìnlì
(llu‘Ịì Im ỉ h n y (loi (Iff liỌii, IIOIIỊ’ klú Iiliữn^’, ngưrri kli:íc lại rliỉ c ố |);»SSVVÌM(I c h i clu> |)Ik'|)
l(t> hiỏM Ihị (lử liỌn U)ì\ llìAi). NOti tlíAnj* lii! vổ I|uyt?n ưu lii'n ihft/c l l i ực lùÇn lïhif \ìi clù
liỌii r ụ c b ộ vi'» (ịyíơc rliiiyOn llìỏMỊ’ t|u:i i l a n h síí ch i l i a m sA' Ihì i n ộ í y í i i cÀu clịclì v ụ drti V(1fi
iiiA diit» f l i o c k r n s s v v o u l SC 1;^
C’licckr;issvvonl( Passvvoicl» Pi ivilcị^c)
N g ư ( fc lại.
uiu
P i i v i l c [ ’c
i ì Ui K'
l l i ự c h i ệ n n l u í l à n i ộ l Ị) lìíỉn l ừ c i ữ l i Ọ u t o à n c ụ c , llìì
y ' i i r.ìn l/íi ( 'hc ck Pa ssvv t )KÍ s c là
C'lK'ckl’íissvviìnl(l’ỉ i s s wo u l )
\i}ịi i i\\ị \\ì\y kliOiig |»Ikhi átili lliực lố là Ti ivil cgc c ó lh;mi clự ơ dAy. ' I h ự c cliíít, l ion g
Inninr, lì<;|ì n,^Y, Iioíit (lAnj.* cù:» ( 1 u ' c kP n s s w ( M ( l (là bị g i ấ n g xiirt ng Ihàiilì iiìẠt hiỌii ứnt;
phu.
6-9
D ü línli ü o n g suốt k h ổ n g Iililn i h ấy dược có línli k í ihừa, liiộu ứng p h ụ lìl mộ t
gAy sai sổt c h í n h tKMig lặp trình, vh bừi vì s ự g h é p nối d ữ liộu đn lü m ộ l t ron g
n h ữ n g n g u ổ n c h í n h pí\y ra liiỌu ứnp phụ, tlỏi klii các k ỹ s ư lí)p l i ì n h k h ô n g coi Uụng viÇc
s ú (l ụng c h ú n g . M ặ l k há c , viồc s ử d ụ n g hự|) lý d ữ liộu t oàn c ụ c lại t h ư ờ n g c ó thổ d o n
ịiiAii h o á b i ổ u (liỗn c ù a mỌl c h ư í m g (rình vh d o d ó l à m t â n g đ ộ tin c ậ y c ù a nó. Đ ă y chínli
1'| mỌt ví d ụ vổ lợi ích c ù a viỌc s ử d ụ n g Iiliững lời c h ú giài t ro n g ch ưư i ig trình n gu ổn .
ũ ậ c biột là, kiổu lẠp trình tốt sẽ kh í ch lọ viỌc sử t iụng c á c lòi c h ú giài clổ nhận d i ện bfú
kỳ m ộ t d ữ liỌu loàn c ụ c I i;'u ) d ư ợc sử clụiig Ir ong m ộ t m ô duii.
.
Iiju ir tii
S ư kêt dínli
C ũ ĩ i g q u a n Irciiig n h ư viộc cực tidu sự glitíp nối g i ữ a c á c m ô d u n c h í n h lù viộc cực
tlại s ự g ắ n k ết bCn Ir on g l ừn g m ồ đ un . Tliuột n g ữ sự k ế t d í n h đ ư ợ c d ù n g d ể chỉ sự gắn
kốt bổn t r o n g này, h o ặ c là m ứ c d ộ liên q u a n đ ế n n h a u g i ữ a c á c p h ẩ n t r o n g m ộ l m ồ dun.
nio’u m ộ t c á c h n ô m na, m ộ í người c ó Ihd x c m m ộ t m ô đ u n d ự đ o á n t h u n h ậ p t r o n g tương
lili (iựa trôn c á c díỉu tư bất d ộ n g s àn trôn llìực t ế là c ố kốl h ơn so v ới m ộ t m ồ đ u n clự đ o á n
lliii n h û p d ự a tiCn n hi ổu k h o ả n đ đu tư k h á c nhau.
\ ) ể h iổ ii d ược lÀ n i q u a n tr ọ n g củ a sự k ế t d ín h , ta c íỉn p h ả i n h ìn v ư ợ t q u a s ự pliál
l i i ò i i liỌ t h ố n g lú c h a n d đ u v à x c m
XÓI U )à ii b ộ v ò n g d ờ i p h á n m ồ m . N í u
c á n p lù ú llia y
IIIỘ I m ổ d i i n , s ự c ó m ạ t c ù a Iiliid u lio ạ t d ộ n g k li á c h iin Ir o n g n ỏ c ú lliổ dỗ d à n ii m ìy
l;u i lẠ ii h (tn s o v ớ i in ộ i c Ịiiá l i ìn h c!(tn e ià i i. D o d ó , c ù n g v ớ i v iỌ c t ìm k i í i i i s ự e lié p n ô i
lli;ÌỊ> g iũ ii c á c n iỏ i l m i , iigưCri I h i c i ko' p liítn in á m c ố g ắ n g d ạ t d ư ự c d ộ k ố l d ín h c a o b ¿ ii
Il o n g lừ n g m ỏ d u ii.
M ộ t kiổii kốl tlíiili kóni cliíợc b i ít ciốn là kốl díiili logic. Đ ù y là tlô k í l dínli bỏii
Ii ong một niAiIiin clirợc I;U) la bởi Ihực l í là cá c pliíỉn từ bOii (r on g c ù a n ó c ì m g lliực Iù Çmi
các lioạl d ộ n g c ó bản chííl tưíĩiig tự tihau vé m ặ t logic. V í d ụ, xét m ộ t m ỏ d u n lliực liiỌii
inọi triiyổii g i a o của hộ ihrtiig với ihố giỏi bổn n go ài . “ C h ấ t k c o ” k í t d í n h mộl m ô cliiii
Ii;'>y l:ii chí nl i là lất cả các hoạt (lẠiig Irong l u ỏ d u n clổu liỏn q u a n lứi sự triiytín gi;u). T u y
nhit'ti, cílc VÍÍII tlií Iniyí5n g i a o ci") lliổ lltay tlổi líít kliílc Iilìiiu. MỌl s ớ c ó lh¿ liOii cỊuan đí i í
V iÇc nliAii (lữ liộu, (King khi Iilirruj: tííi khiíc lại liổn qiiiin clín vi ệc t h ô n g b á o lỏi.
MỌt ki(5u kốl (.línli irtl littii l;'» kốl (lính cliức n ă n g , c ó i mh ĩa lù m ọ i pliilii iKiim m ỏ
(lun (lòii n h ầ m liưinig liti viỌc Ihực hiỌii iniM lunU đ ộ n g cluy nliất. Cđi nìio c ấu lliànli iiiAi
heal (li)ng d u y ii Ikì I I;'i pl>ụ lliiuV vào c;íc cỏiig cụ hiỌii có. M ỏ cliin PicKvssPuyixíli Iroiiu
I lìiilt
kliAiie
là kốl díiili d u r e Iiãiig iiOii cííc clii liốl lính loíui lliuố và x;íc ilịiil)
r:u' (l('>ng p ổ p hưii lií (tổii I i i u i i iKiiig c l ó . T u y nhiổii, b à n g cácli c ổ lAp c á c liDat d ỏ i m Iiì\y
t m ii p cííc lìiA cliiii k h á c vi\ {lùng c h ú n g n h ư lì\ c á c cAiig c ụ trừu tượiig, ihì m ỗ i bư ớc troim
iiiA (Iiiii l ’i o c c s s l ’a yi ul l c ó lliò tlược lẠp liuiig vùo chì Ihực hiỌn m ộ t iiliiỌni VỊI cliiy iiliAÌ
(1;'| xứ lý h à n g lưítiig) Iruiig sô' c ác hoại clAng c ù a cOiig ly.
( ' ã i i liỏi / Itài l ủ | )
I . C á c hỌ mA (Iim c ó luAn Ịuỏii c ú luộl cfl'u trúc t h e o k iòu phAii lứp h a y k hỏ ii g?
2
MỌI c u ố n liỏu lliiiyốl k h á c niột curtii b á c h k h o a tohii i h ư ừ đ i d m iií\o xél ừ m ứ c d ộ
gliÍỊi n<^i g i ữ a ciíc (Uni vị n h ư cá c chưưiig, n i ụ c ? Đ ộ kốl d í n h c ù a c h ú n g thì sao?
V
MỌt v á n bi\i b i k i g c clưực ch ia tlihiih liai pha: x ư ớ n g bài và ch ơ i bìii. Phftii tícli sự
gliép Iiỏi g i ữ a c á c ph a ni\y b ằ n g cíích x ác đ ị n h r õ r àii g t h ữ n g lin đ ư ợ c cl i uyổ n lừ plia
lliứ t \ h í t s a n g Ị)ha thií hai. Cái gì d ượ c c h u y ể n đn ử clAy?
4.
M ụ c liôu c ự c dụi d ộ kốl díiili c ó iưưiig lliích với c ự c tiổu d ỏ g h é p nới k l iô n g ? Tức là,
Iiấii đ ộ k ế t (lính l ãn g lôn Ihì d ộ g h é p nối c ó lự d ộ n g g i ả m cli k h ô n g ?
6-10
5.
Xííc cIỊiih tliuộc lính kốt liíiili nối cá c ph.ln k h á c n h a u c ủ a c ủ a m ỗ i n h ó m s au ilAy.
X ắ c clịnh c á c c á c h pliAii chi a lự nhi ôn l i o n g m ỗ i n h ó m liôn q u a n với đ ộ k ết d ính :
a. m ộ t cAu lạc b ộ
c. liộ tliing ký c ù a Ir ưòn g d ạ i h ọc
b. inẠl cừa h à n g
d. một tờ bíu)
6 . 4 C á c c ô i i g c ụ v à k ỹ I huẠt p h á i I r i ổ n
T r o n g m ụ c Iiày, ta tlò cẠp dốn c á c h dạt dược cá c Ihiốt k ố t h e o k id u m ổ d un. ViỌc
ị)!iál Iriổn cá c kỹ lluiẠt lliioì ko lìi cliù cliì c h í n h cù a cỏi ig ưìnlì h ụ c phđii Iiiòni, và các
Iigliiôii c ứ u c ủ a n ổ clã c ó kốl q u ả t ro n g viỌc p h át tiiổn c á c c h i ế n l ưực t hi ết k ế d ù l ổng
tỊuát tld c ó thể áp d ụ n g ch ui i g c h o m i ể n ứ ng d ụ n g r ộ n g rãi. T r ô n t hự c tế, c á c k hái n i ệm
liàn luủii t r o n g m ụ c n à y c ó lliẻ á p d ụ n g dược c h o d ù hộ đ a n g đ ư ợ c thi ết k ế c ó p hải là lự
đỌng h a y k h ô n g .
1 liioi k ê l ừ - l r c n - x i i ố n ụ
C ó Ic, kli;li iiiỌni pliổ biốii nhai liòii quaii (ới Ihiỏì k í hộ t h ố n g là phưirnii pliáp
lliiốl k ố t ừ trôn x u ố ng , m à lu (.lũ g ặ p troiig c h ư ơ n g 4 d ư ớ i d ạ n g t inh c h ế l ừ n g bưức. Điổin
cliính c ùa k hái ni ổm nìiy là hif.'fc tníi'tc tiiĩn khi thực Iiiỏii m ộ t nlii^m vụ. ví d ụ nliư tliiốl
kc iiiỌl họ Ihốiig h o ặ c lập l iình clio nn)l m ỏ d u n , là p hải tạo ra m ộ i l ó m lắl imắn UỌII,
kl iỏng c hi tiốl vổ c á c h giài q uy ốl c h ứ k h ô n g p h ải là m ộ l phiCn b à n c hi tiốt s au c ù n g của
lừi giải. Bàn t óm tắt n ày IhưìVng ừ ciạiig chi tiết l um d ạ n g p h á t bi ổu lại c ủ a vấn d(? mội
chúi.
Rưức liếp Ihoo là liiih c l i í lời gi;u c ó d ư ự c từ b ư ớ c trước, ừ đ a y la x c m xcl lừi iiiài
ơ niức clii t iíl liưti niổl cliúl vi\ Ị)hAn chi a hoạt d ộ n g d ã cliíợc t ó m lắt Irưức d ó t hành các
ilini vị c h ín h, ũ i ò i n q u a n Uọiiii là niổi d ơ n vị t ro ng s ố n ày, m ặ c d ù c ó c hi liốl liơii, c ũ n u
chi bíui g ổ i n một pliíỉii c ù a nliiỏm vụ t ổ n g (hổ. D o dc5, v í u d<ỉ b a n d đ u d ư ự c cliia tliàiih
IIIỘI s ố c á c VÍII đổ c o n nliỏ hơn và dưii g i àn hưu mìi tüp h ợ p c á c lời giải c ù a
c h ú n g sẽ tạo
lhì»iili lời gi ài c h o bài t oán b an clíiu. Q u á trình linh c h ế n hy tiếp d i ỗ n Hỏn tục clio dốn klii
Iihộii (lưực c á c VÍÍII (Jổ c ú tliỏ’ q u à n lý ctưực c ù n g V()(i l(ñ giải c ủ a c h ú n g .
Kốl t]iià cùa viỌc lliioì kỏ’ lừ lii}n x u ố n g lì\ inộl
họ Ih ốn g pliAn c ấ p
các linh c hố
lliưừiiỊ; (Iưực (lịch Irực liOp lliàiili Iiiộl c ấu Irúc n i ỏ iliiii. T ứ c là, c á c đ ơ n vị nliỏ hu n 1R)11U
l'!!;"!!) cAị) l i ờ Ihí'ínli CÌK' i nỏ iliin lliực hiỌii c á c iiliiỌiii vụ d m i gi àu , Iroiie khi các dơn vị
l'Ac c;i(> Iktĩi liVr thìiiih các niAílim Ihực hiỌn c á c iihiỌm vụ pliức l ạp Ikíii buiie
dui ij ’, CMC niA (lun i'i hfic lliAp
nlur Iiliữiig c ổ n g c ụ Irừii lượng.
I
kó lừ
c á c h sư
1(}||
Ngược với |)h(rh;í|) lliic ì kố lừ -liô n -xu rtn g iì\ (liiố l k ế lừ -d ư ớ i-lôn, lio n g d ó ta
I k1 i
v iô c Ihiốt kố niột họ lliố n g bàng cách nhận d iộn cá c iihiỌm vụ ctưn lè bổn trong
họ llirtiig; k h i dó, la xem XÓI cách sử d ụng cá c l ờ i g ià i củ a các nhiộm vụ này như là các
( Aiip c ụ ti ìn i tưựng clể g iài quyết các v ín dổ phức tạp hưn.
Trong rất n liiổ u năm , cá cli liế p căn nhy bị c o i nhẹ hơn so vớ i cá ch thiết kế từIIÒII xurtiig. T u y n liiổ ii, Mgì\y nay, |)liif(>ng [iliáp Ihiốt k í từ-clưới-iổn d an g ngày càng thu
(lư iíc n liiổ ii sự tiợ g iúp. M ột Iigiiyôn iihAii cùa viỌc tliay d ổi ý kiố n ni^y là phương ph.áị)
lừ lií'ii xiiOHg cổ X I I hướng lìn i kiếm m ộl Ị('*i g ià i vứi c íu trúc phAn cấp. T h ự c chất, quá
liìn h Ịihnn ch ia các iihiỌm vụ lli;'mli c:'ic nhiỌin vụ co n sè lự nhiCn clAn dốn inẠl thiết kố
(Iirực líio thì\iih lừ mỌI mO cliin CÁ|) CÌK) SỪ clụiig các n iô dun co n , m ỏ i m ô d un con này lại
(lựa liỡ ii cá c tiiA iliin con nhỏ lu m mìa, vAii van. M ãt kh ác, thiôl k ố tốl n h ít d ỏ i với một
6-11
sA liC llirtng lại k h ổ n g phủi ịìi Ihco cácli p h a n cấp. M ộ i llùốl k ế g ổ m h ai m ô đ u n t ương
(,'lc n p n n g b ằ n g v<1fi n h a u ( I l ì n h 6. 5a) c ổ thổ Ih m ộ t gi ải p h á p lốt hơn s o vứi m ộ t thiốt kố
h;u) gổrn m ộ t m ô d u n c ấ p cí\o d ựa trCn c ác m ô đ u n cííp dưới c ủ a n ó đổ t hự c hiộn n h i ệ m
vụ c ủ a m ì n h ( l ỉ ì n h 6.5b). Ví dụ, nìộl m ổ h ì n h kiỉili tố d a q u ố c gi a c ó Ic n ỏ a đ ược ihực
hiCn b ằ n g m ộ t srt m ổ đ un , mỗi m ổ đ u n đại d i ệ n c h o m ộ t q u ố c gia, liôn lạc Irực tiếp vói
I i h a i i i \ ỉ m ổ p h ò n g tưíTĩig lííc giữa các qurtc gia.
M ộ t lý cltì ruìa li^rn Ifiiig sư ch ú ý đối yớ\ Ihiít k ố tìi-clưỏi-lổn Iiíun ờ sự nliấii mạiìh
viỌc xAy d ự n g c á c côi ig cụ Irừii l ư ợn g c ố ị\\á sử ciụng n h ư \ìi c á c k h ối t ạ o ciựng (rong ; í l
nhi ổu ứ ng d ụ n g . Đ ộ n g lực c hí n h c ùa c á c h l iếp n à y n à y x uấ t p h á t từ sự p h ổ biến c ủa lộp
Iiìnli h ư ớ n g dối t ượng, Irong d ố c ác chưcrng t rình lliường d ư ợ c t ạo nôn t ừ c á c dối t ượne
ílứỉig-riông-rẽ, m ỗ i đố i liíựng íìì\y cổ k h à n ả n g t ươn g lác trực tiếp với c á c đ ối iượiig k hác
c h ứ k h ổ n g c ần phải i h ồ n g q u a m ộ i m ồ d u n g i á m sát. Đ ổ i lại, n h ữ n g d ối l ượn g n ày c ũ n u
ìuCrn là c á c d ư n vị d ư ự c lạo siĩn d ể d ù n g t r on g c á c llìiết k ế klìác.
1r o n g h o à n c ả n h n à y thì thiốt k ế c ủa m ộ l hệ m ới lliíclì h ợ p V Ớ I việc x â y d ự n g c ác giải
Ịìlìííp p hức t ạp lừ c á c míỉii lurn là với q u á irì nh linh c h ế c á c lời gi ải t o à n c ụ c t h à nh c'\c
nliiộm vụ con.
I lình 6 5 C ấc ỉlìiốt k ố niA ilun lUtíng p h à n
‘
S o (lo ( l ò n g d ữ liỌii
C ổ n g Irìiili h ọc |)hÀn inổin dà lục) ra r í t nh iổ u kỹ ihuộl ihiốl k í CÌÌIÌU cá c h ù ký
liiỌu (\ỉ Irự giÚỊ) c h o q u á liìiỉli tlìioì k ổ hù Ihốiig, c ú lli¿ á p clụiig íroHi: m ỏ hình ihioì kố
l ừ - l r ôn -x ưố n g h oặc từ-dưrTÌ-lỏii. M ột t r o n g s ố c h ú n g n h ấ n m ạ n h vìio d ữ liủu, h oặc llìôiiu
liíì se cluiyổn i h e o hộ m ụ c liỏu l ương p h à n với c á c thủ tục, lìoạc thuẠt loáii sẽ dược thi
hànlì. ý t ưởn g n ằ m sau cấclì liốp cậ n n à y là b ằ n g cácli llìco c á c d ư ờ n g clfx liộu q u a hẹ
m ụ c liủu, c h ú n g ta ph át hiỌii ntĩi c ác đ ơ n vị d ữ Vỉệu x u í l hiCn, c h i a rẽ, lìuậc bi t hay ilổi.
Vì c á c h oại d ộ n g lính toíln là ríít cđn Ihiốl lại n h ữ n g đ i ổ m n à y ừ o n g hệ Ihống. c á c lìoạl
(lAnp líoậc lì\ cúc nhỏiìì lìoạl t lộng d ỏ Ị)li;u l ạo n¿n c ấ c m ỏ clun c ủ a hộ. D o ví\y, viỌc lẠị)
l iiing v.ìo d ò n g i\ừ liỌu giiiỊ) c h ú n g la pUấì hiọ niộl c ấ u tnì c m ổ d u n CỈUI hỌ ihay vì b u ộ c
la I'liñi he vụn nó la Ihìinli CÍÍC niíiti ihciì liực giac.
Một Sil tlổ clòim ílữ liỌii là im)l hióu diỏn cliuig liìnli vC' củ;i c á c clirCínu d ữ liỌu
l i o n u IIIỘI họ. Các biổii iư chi
|(M tliực lliổ
h ọc Iroiìg (Ịuaii liỌ (lạy c h o lliííy là mỌl g i ổ o s ư c ổ thổ d ạ y nliiổu lu?M nìọl
l/íỊ).
Mñc (lù khíic nh au , s<í t!ổ q u a n liÇ thực tliổ k h ắ lưííiig llìíclì với sơ đ ổ t lònu clữ
liỌii. 'Hu/C ra, c ả hai loại Iiồy Ihưítng đ ư ự c (lùng cùiìg y(ú n h au . CYic s ơ clổ dòiii: d ữ liỌu
Ihưừiig hữu ích Ir on g viộc hiCu d ò n g d ữ liộu, t ro ng khi s ư clổ q u a n hô t hực thổ lại đ ượ c
(lùnp khi n g h i ổ n c ứu vổ c ấu trúc cìia d ữ liộii.
l ự (lien (lữ liỌu
M ột cổ ii g c ụ nữa clổ |)Iiát tiiổn m ộ t hộ p h ầ n mổtìì ìì\ t ự di ỏn ciữ liệu, là m ộ t klu)
hni giữ t r u n g lAm c á c I hô n g tin về c á c d ữ liộu x u ấ t lìiộn I r o n g t oàn b ộ hộ t hốn g. Tl i ổn g
titi ỉihy b a o g ổ m lìlìíìn iliÇri d ư ợ c (lùng clổ I h a m k h ả o tói n iỗ i d ữ liệu, n h ữ n g gi á Irị vào
li(/ị) lộ đối với l ừ n g loại d ữ liộu ( C á c d ữ liộu p h ả i là d ạ n g s ố h a y c h ữ c á i ? Miổii giá liị có
llìổ gán c h o d ữ liộu đ ó l^ b a o nhi ỏu?); d ữ liộu d ư ợ c lưu g i ữ ở đ a u ( D ữ liộu sẽ đ ư ợ c lưu
giữa t ron g lộp lìay t r o n g niỌt c ơ s ử dữ liộu và. n í u n h ư v ạ y Ihì ỏ tệp h a y c ơ s ỏ d ữ liộu
6-13
iii\o7): vì\ cííc ilữ liỌii
Ihiiin chiCu ilín (lữ liộii?).
(liíiiii ch iếu (lốii t ron g |>h.'ì'ii m ổ i n ờ c h ỏ tiì^o ( m ỏ clim IIÌ^O sõ
.
V iộ c phíit liiổn một Iự(lii5ii (Iff liộu Ci') niẠl srt n i i i c tiứu n h ư sau. M Ạ l lì\ i i A i i g cao
s ự l i u y ổ n g i a o g i ữ a I i g ư í í i s ù d ụ n g liộ I h r t n g l i ổ m ÍỈII vì \ u h à pliAn l í c h , l à người c hị u li ácli
nliiCin t r o n g v i ộ c chuyổii cílc n l n i cí ì i i cù a Iiglíi'ri SỪ d ụ n g t h ì \ i i l i c á c y ôu cíiu vì\ d ; Ị c t;’i.
N í u s au khi họ clã đ ư ợ c I h ự c l i i Ọ n , n h ữ n g p l i đ i i p l i à i Ih kiổu srt t h ì k h ỏ n g pliài Ih sổ' liDặc
k í c h c ỡ c ủ a b à u k i ổm kứ lại vưii, và niột qiiyổ ii sácli ui;íu khoa. C lu í ý rầim cỏ các củu hỏi Iih aiili (quizz).
2.
G iá sứ I ' i Mi u m ỏl người liốị) láu Iiliậii dưiíc yòu c;'iu clio niỏt cuộc iiẹn. Dúị) ứnu cú;i
yủu cáu này SC là mộl lịch liẹii cho một cuộc gặp Iro iig iương lai, hoặc là mộl cuộc
hẹn ngay lẠp tức. Mày vẽ mộl sư dổ dòiig dữ liệu bi¿u ciiỗn phần cổ iie viộc này của
người tiếp lủii.
H ãy cho inột d ịiili ngliĩa Iiiián v¿ sơ clổ ciừiig dữ liệu, S(t dổ quan hộ thực ihỏ, và lu
cIi¿M dữ liỌu.
4.
V ẽ inỌl str dò quan liỌ lliự c ihỏ biổu cliỏii các c ồ iig ly lià iig k liỏ im , các clu iyè n Ixiỵ
CIKI lừ ng cõ n g ty, và các hành k liá c trong nliữ nu c liu y ỏ ii bay k h ác nliau.
(y 5 l.Ạp l ư liệu
M ộ t liỌ |)liủii m ó m SC i;íl vỏ (.lụng IIỐLI inọi ngư ời kliỏiig c ó llió liọc c á c h sứ ilụiii:
v;à li;'u) liì nó. D o vẠy, lir liỌu lìi m ộ l pliÀii q u a n t r ọ n g c ủ a n iổ t hộ phíìn n i c m , và Iiguợc
lại, viộc lẠp tư liỌii lì\ mộ l c h ù đổ q u a n Ir ọng t r o n g c ổ n g Irình h ọ c p h đ n I i i ổ i n .
(k'
T ư l i ô u c ù a IIÌỘI l i Ọ phíỉii i n ổ m l l i ư O í i i g d ư ự c x u đ l ra vì h a i m ụ c d i c h . T l i ứ nluíl l;i
l l i í c h c n c clậc l í n h c ù a |)liítii n i ổ i n vì\
là c á c l i s ù t l ụ i i g c h ú n g . Đ â y c h í n h Ih lu
liỌii I i gi f <' » i s ử (.lụng vì l u ' i d ư ợ c Ihiếl k ế s ; i { ) c h o ngưt'/i S Ừ d ụ n g p l i đ n
n i¿in
có
tliổ t lọ c
(lií’iii II,'ly cùiiji với c á c p h ư ư i i g pliíÍỊ) l ạ o n g i i y ỏ i i mỉui , l.'i ị ihưưii g
|iliíí|> c hn ị i nliAii ý l ưởi ip Ị)hnii lícli vì\ lliicì k ố lì\ cí íc q u á liìiili t ư ư i i g h ỏ c ó b a o u ố n i v i ộ c
lliưc hiỌii, l àm c l i o viÇc l l i ay tlổi tư liÇii trờ ihhi ih m i ổ i i t hự c l í d ư ợ c c l i í p nliận t liay vì
ini òn ngoại
lọ (láiig
chííii. Đ ổ i lụi, viỌc cẠ|) nhẠt s ẽ t l ư ợ c t hực li i ộn t r o n g m ỏ i t r ườ n g n ày,
v;^ lư liỌii c u ố i c ù i i g s ẽ c h íi i h x á c li(fn.
Iionj: sA lAÌ Iiliiổu ví (lụ troiiị: d ó c ô n g tiìiili liọc phầii tnCni pliải c h ứ a d ự n g cà nliững
Ihưc tí'' klió kliãii, líiiili li'irig cùn I1 1 ỘI klioa h ọc vh c à liiổii hi ết tliực t ố vổ bàn cliíl coit
mí’imí Nl iững yốii irt kliTic liai) grtiii c;ìc iiiAu lluiAii cá tiliaii k h ồ i i g tliổ Iránli kliủi, sự
glicn glió.l vỉí x u n g clọi cíí nliíìii xiiAÌ hiện khi rnọi n g ườ i lì\in viÇc với nluiu. D o vAy, Il'ur
6-15
I;i d ã n h ắ c dốii trưúc clíly, clìủ clổ c ổ n g trìiilì h ọ c pliđn m ổ in b a o t r ù m n h i ổ u lĩnh vực hơn
\h n h ữ n g c h ủ dổ li¿n q u a n u ực l i í p dốn k h o a h ọ c m á y lính.
ilủiì hỏi / Uùi tủp
1.
Plìíỉn m ổ n i c ỏ [h ỉ d ư ợ c lộ|) tư liộu ư n h ữ n g d ụ n g nỉío?
2.
'lìr liỌu (Jư(;c clìuẢĩ» bị {VOUỊỊ pha (lioậc cííc ph a) n ì\ò ì
Cliiíírng (rình \y.\y l;^ lư liộu cù a n ổ \h q u a n t rọn g lìơn?
f ) iể t ìi lọi c ấ c v ấ n đ ổ c ủ a c lu r ơ iig 6
1.
C h o m ộ l ví d ụ vổ viÇc n h ữ n g c ố g ắ n g t ro ng khi p h á i t riển p h ầ n m ổ m sẽ g i ú p c h o quá
trì nh b ả o irì phđn m ể m sau nhy.
2.
T ạ o n g u y ô n m ẫ u tiôn h oá Ih gì?
T o n i !Ắl cíích clùng cấc cAiig cụ C A S n da íhay cỉổi quá irình p h á i Iridíì phđn m ím như
ỉliố nào.
t
(iiả i Ihích íuih hương cúỉi viỌc ihiốu lìiộl hộ do lưừng dùng dổ dấnh giá m ỏl số lliiiỏc
lín li của phđn ìnổni lứi kỷ cương cAiig írình học phđn mổm.
Còng Irìn lì lìọc Ị)hán niòin kliüC viM các cồng Irìiili học cùa các ITnlì vực Iruycn thỏiiii
kliác Iiliir lliế nào?
().
a. X á c d ị n h n hư ợc dio’in cù a tnỏ hì nh t hác n ưứ c Iruyổii t h ố t m Iroim ị)1kiI li iỏn phriiì
mổm.
1). X á c d ịn li ưu diCiii của mỏ hình tliđc nước tiong phái Iriển pliđn m ổiìì.
7.
Sự k h á c Iiliau gi ữa ghcỊ) lìối d ữ liộu hiổn và ẩn là gì? C h o ví d ụ vồ m ỗ i kiổu.
K.
Sự k h á c n hau gi ữa d ỏ g h é p Iiỏi và d ộ kốl d í n h ? C ái n à o cđn p ha i c ự c ticu và cái lìào
cÀii |)hài cực đại? T iii sao?
'■}.
N l ì ữ n e IẠị) luộn \\ì\o Iroiii: Iilìữni: cái sau lù lỘỊ) luíìii c h o clỏ ulìCỊ) nối. và cái DiU) l;i
c ùn (tA k í l (líiili?
ii.
l ) ỉ siiili viOiì cú llìổ lìọc dược, clìù cliỉ plìài dưực u ìiỉli bày Iro nị: c(\c clơii vị diíực
\ỏ chức irtl với ĩĩhững mục ti(}u cụ (hổ.
h.
M ộ t sinh viổn kliOng ihực sự liiổu m ộ l c h ủ
c h o đ ố n l ận klìi l oàn b ộ p h ạ m vi
của clìủ t!ổ và inối quaiì họ cùa nỏ với các clìủ tlổ khác đưực làin rõ.
in. 'I io iìg sách, la clà nliắc clốn sự glióị) nối diổu klìiC ii nhưng klìOng di SÛU vàu nỏ. So
s án h sự gliếp nối gi ữa liai (Jưn vị c h ư ơ n g Irình b ằ n g m ộ t cAu l ộnh G O T O clưn giàn
với sự ghcp nới bới inổl lời gọi chương Irình con.
1 I , 'I'rủ lìvi c á c cAu liỏi s au với sơ tlổ c ấ u lỉ úc l ư ưn g ứng:
a.
M ô duiì Y Irả diổu khiổii cho niô clun nào?
h.
M ô đ u n z trả di ổ u khiổii c h o m ô d u n nà o?
c. C á c m ổ đ u n
w
và X c ỏ kô'l nối q u a m ộ t g h ổ p nối di ổ u klìidii h a y
(1.C á c m ò d u n w vă X c ó kết nối q u a m ộ t g h é p n ối d ữ liộu
c.
M ô dun \ v và Y ch u n g Iilia u dữ liộ u nào?
r.
C á c inA c!un Y và X ịìCtu hộ với n hau I h c o c á c h
6-16
klìổiìg?
haykhổng?
nì\o7
12. Xét ,S(J d ỗ cAu Irúc tiDiig bìki 11, clò lliừ nghiỌni mA clun V. cíỉn c á c m ẩ u n h ò ! Đặ c
liơiig mì» cííc iníiu Iihy c ỏ ihổ c ỏ là gì7
I V IVà li'ri c á c cftu liủi s au vỏi S(/ d ò cấ u I n k iưưng ứng;
a.
vSự k h á c n h a u lioiig viỌc m ô diiii A vìi n sử i lụn g c á c n iục d ữ liỌii X vù y là gì?
h.
N í u tnẠl niA đ u n đ à m iiliẠii viỌc uliẠn (Iff liỌii / lừ niAl ngiítM s ử ilụiiịi ờ inAl li ạm
curti từ xa, cló sẽ iii i nỏ ilun IIÙU?
I 1. UAy lit cííc c h ư ơ n g liìnli c on A, lí, c. D, E và F vioì tlico c ú pliáp lự;i Ada. Hãy võ
niAt s o clổ cííu l i úc biiìu tliJii sự ghcỊ) nrti diổu klũOii và g h é p Iiối d ữ liỌu c ũa cliúng.
f)ịa chì c ủa niẠt ngifí'fi (lưoc xííc ctịnli Irong m ỏ đ u n iiàoV T u ổ i cù;i người tló thì Sito?
C:íc yCu c.lii vổ kỹ Iiăiig ilrti Vi'n IIIỘI cỏiig viộc?
ị)r<)ccdiirc A(N; imc: in Siring; Acklr: o u t String);
end;
p r o c e d u r e n(.lob; in Sliiiig);
f i J . i h , Skills);
cud;
p r o c e d u r e CXNanio; in Sli iug);
l>( N a m e , A u f ) ;
A f N a n i c , Ai-lclr);
end;
|)rocccliircl)(ii;uiic: in Slriim; Age: o u t ini);
end;
ị i r o c c d i i r c l£{[ỉmplL); in Sliiim);
{'(Nniiic);
end;
| ) r o c c ( l u i c l-(,loh: ill Sliiiig; Skills: o uf Skil lTypc);
fiid;
1''. fJAy
c á c cliii(fiig Iriiili coil A, n vii c thổ hiỌii llici) c ú plìáị) c ủ a Atla. 1 [ũy võ iiiỌi
sơ ilổ cííii Inìc hiòii cliốii sự gliiíp nối (liiỉii khidii và gliép Iirti d ữ liộii giffn chiìníi.
Ị i r o c c d i i r c A(x: in Iiilcgci; y; iti oiil integer);
end;
6 - 17
p ro ced u re
B(z: o u t iiU egcrj;
end;
procedure C;
ni/.);
A(x. y);
ctul;
16. 'ỉ liiết k ế mộf sơ clrt m ỏ clun c h o mẠl họ thrtng c á c b àn ghi k h á c h h à n g / kiổni kiĩ trực
luyốii c ủ a iiiỌt ki nh tloaiili tlật hìitig q u a i hư và biổu ciiỏn n ó b ằ n g m ộ i s ư d ổ cấu trúc.
CMc mO cluii nì\() t ron g họ cù a bạn sỏ pliài t hay dổi vì c á c tíiay d ổ i t r o n g luại I h u í bán
liìing? Nế u đ ộ clùi m ã y.ìP c ủ a hộ ihrtng bưu diộn t h ay đ ổ i thì s ao ?
17. G i à sử rằ n g b ạn s ắp lliay dổi kiểu tư(íng ứng với b i ến T ot al t r o n g m ộ t c h ư ơ n g Irình
F O R T R A N c ổ cAu lẹiili:
C A l , L G c t T a x ( Katc. Price, T a x , Tt>tal)
CAu lỌiili nìly sõ (hfn ra lliỏiig b á o gì v¿ các t h ay đ ổi kliác m à b ạ n cđii thực liiỌnV
IK. Ciià si’f r ằng hàni H a n d i c a p (lược ihiốl k í c!ổ líiili t d án và Irả ra ciíc c u ộ c llii có cluĩp
cna Iigư<'ji ch(íi g o l f đ ư ợ c x ác d ịn h t ron g mộl d a n h s ác h t h a m số, nh ưi iũ cCmu vói
viỌc lìkiii này, già sử r ằ n g n ó c ũ n g ihôin m ộ t giá Irị v ào biếii t o à n c ụ c gọi là Far. Nêu
ịiiá liị cù:i l’ai kliời clíiii là 4 vù srt c u ộ c llii c ó cliííp c ủ a Rill là 2, thì kốt q u à cùa phép
lính
l’ar + I laiKlicap( líill)
lli;iy (Ii1i |iliụ llitiẠc lliir tự iiliẠii c;íc g i á Irị VÌU) c ủ a |)lic|) líiili Iiliư l l i ố n à o ?
19. C'lu> (lịnli ngliĩíi vờ hiỌii ứng |)liii.
.•II. lliỌu ứ ng phụ lai lioạ liòni Àii Iiào àii Iiílp t rong inỌl họ p h à n m ổ n i c ó
s ừ d ụ n g c/íc biCn t(ứi\ c ụ c lliay vì cdc b i í n dị a p h ư ư n g ?
c á c m ỏ diin
cti
21. 1 iiỌti ứiig |)liụ c ủa Ihú lự lliực liiỌn pliÓỊ) toiiii 4 / 2 + 6 là g'i7
22. Môt vai tiò ch í n h ciìa p liòiiu Iiliủii sự iroi m niẠl xí Iich iệ p sủn x uất c ỡ vừa là bổ sưiii:
v:'io c á c clu'i trdiie XIKÍI liiỌii Imi m lAni: cửa hìlnu. l l ã y võ nnM S(í d ồ d ò i m clữ liộii niù
li’i (.lòng tiff liỌu chiiyỏii lỊiia pliồiig uIiHii s ự chịu liá c h iihiỌin nhy.
Vò niAt
(lòng (Iff liỌu inA I;’| {|U;1 Irìiih clfing k ý ờ inAl Irin'fiig clíii liiK.
24. ỉ )òi 1Ạ|) lliAng lin biổii cliỏii lioiig sơ clỏ clòiig tlữ liỌu với lliOng lin Iroiig Iiiộl
cAii liúc.
25. Sự kliííc Iiliau giữa CHIÍIII liỌ iiiẠl-iIỏii-iihiổu vì\ nliiổu-clOii-iihiổu
?u.
V õ luẠl si( ( l ỏ C| ii;m họ l l i i í c llii}’ l ii ò i i t l i ỏ i i inAi c Ị i i a n họ g i ữ a
k l i á c l i h ỉ ^ i i g , vì\ M g i r ờ i l liii l i ó n l i o i i g mẠl n h ì \ h ì ^ i i g ă n .
su
dổ
lì\ gì?
bếị), Iigif('
- Xem thêm -
.PDF 
21 
17 
50 
