Tài liệu Góp phần tra cứu, giải thích các địa danh châu âu trong địa lý 7

A. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong rất nhiều giải pháp đổi mới phương pháp dạy học môn địa lý ở nhà trường phổ thông, đầu tư nhiều hơn vào thiết kế bài dạy và tổ chức dạy học, vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học thì việc đa dạng và phối hợp linh hoạt các hình thức tổ chức dạy học, tích cực sử dụng các phương tiện dạy học để nâng cao vai trò chủ thể của học sinh là một trong những giải pháp quan trọng nhất. Qua thực tế giảng dạy, ngoài việc sử dụng các phương tiện dạy học vừa truyền thống vừa hiện đại, chúng tôi còn tập hợp, kết hợp những phương tiện dạy học phù hợp với nhiều đối tượng học sinh ở địa phương mình. Chương trình địa lý lớp 7 và lớp 8 học sinh được học về thiên nhiên và con người ở các châu lục với rất nhiều mục tiêu về kiến thức và kỹ năng cũng như thái độ và hành vi; trong đó kiến thức về các địa danh nói chung không phải là kiến thức trọng tâm của các bài học nhưng việc có những hiểu biết nhất định về các địa danh sẽ là một trong những phương tiện quan trọng để các em nắm vững kiến thức bài học như về phân tích một biểu đồ khí hậu, kỹ năng làm việc với bản đồ, xác định vị trí địa lý, ghi nhớ địa danh…đặc biệt còn gây hứng thú trong các giờ học địa lý. Hơn ai hết, người giáo viên địa lý là những người thường xuyên phải tiếp nhận các câu hỏi từ anh em, bạn bè, đồng nghiệp, học sinh... như thành phố này ở đâu? Trụ sở cơ quan này nằm ở đâu? Tại sao con sông này lại có nhiều tên gọi khác nhau...Điều này đòi hỏi người giáo viên địa lý phải có những hiểu biết nhất định về các địa danh trên thế giới. Và mặc dù kiến thức về các địa danh này không phải là kiến thức trọng tâm của bài học nhưng người giáo viên cũng phải có trách nhiệm trang bị cho học sinh các kiến thức về địa danh trên thế giới. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 1 - Kiến thức về các địa danh thật ngắn gọn và đơn giản, nhưng nếu giáo viên địa lý, học sinh không có những hiểu biết đó, có những nhầm lẫn thì sẽ bị dư luận xã hội đánh giá là yếu kém, là non kiến thức. - Kết thúc chương trình THCS, nhiều em học sinh không có điều kiện học lên mà họ phải tham gia vào cuộc sống lao động sản xuất, nhiều em xuất khẩu lao động ra nước ngoài. Vì vậy, người giáo viên địa lý cũng cần trang bị cho các em những kiến thức về các địa danh trên thế giới, để khi tham gia vào hoạt động xã hội, xuất khẩu lao động ra nước ngoài thì các em không bị choáng ngợp, mơ hồ về nơi mà mình sẽ đến. - Trong thời đại ngày nay, khi mà việc soạn và giảng dạy bằng giáo án điện tử ngày càng phổ biến thì việc có những tranh ảnh, sơ đồ minh hoạ là rất cần thiết; vì vậy, chúng tôi đã thu thập, tập hợp được một bộ tranh ảnh, sơ đồ…rất giá trị được lưu giữ trong máy tính cá nhân, trong đó, một số tranh ảnh, sơ đồ chúng tôi đã đưa vào đề tài này. - Trang bị những hiểu biết về địa danh thế giới không chỉ cần thiết đối với giáo viên địa lý, mà nhiều giáo viên các môn học khác như văn học, lịch sử, âm nhạc, mỹ thuật, thể dục…cũng rất cần thiết. - Hiện nay, ở nước ta cũng đã có một số tài liệu về địa danh thế giới do các nhà khoa học chuyên ngành biên soạn rất có giá trị nhưng theo khảo sát của chúng tôi, các tài liệu này chưa đến được với giáo viên và học sinh, đặc biệt là ở các vùng nông thôn, miền núi. - Sự phát triển của Internet đã khiến cho việc tìm kiếm, tra cứu thông tin dễ dàng hơn, kể cả các thông tin về địa danh thế giới. Nhưng cơ sở hạ tầng thông tin, thời gian, trình độ… của giáo viên hiện nay, đặc biệt là ở nông thôn còn nhiều hạn chế khiến họ chưa khai thác hết hữu ích của Internet trong việc tìm kiếm thông tin. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 2 Từ những lí do trên, chúng tôi muốn tập hợp một số địa danh “Góp phần tra cứu, giải thích các địa danh châu Âu trong Địa lý 7” với hai mục đích là vừa tạo ra một nguồn kiến thức vừa tạo ra một phương tiện dạy học trợ giúp cho giáo viên và học sinh trong khi dạy và học phần địa lý châu lục này. Địa danh trên thế giới ở sáu châu lục thì rất phong phú, đa dạng. Chúng tôi có ý định lần lượt tập hợp địa danh theo từng châu lục. Trước tiên, chúng tôi chọn Châu Âu để giới thiệu. Chọn châu Âu để làm đề tài này vì châu Âu là châu lục phát triển sớm nhất, đồng đều nhất, có rất nhiều địa danh gắn liền với học sinh chúng ta thông qua rất nhiều kênh thông tin khác nhau như truyền hình, sách báo, người thân đang học tập và làm việc ở nước ngoài… Các địa danh được lựa chọn để xây dựng, trước hết là các địa danh được đề cập đến trong sách giáo khoa, bao gồm các đối tượng địa lý tự nhiên: núi, sông, hồ, vịnh, biển, bán đảo, đảo…và các địa danh về các đơn vị hành chính: quốc gia, thành phố, vùng công nghiệp…Ngoài ra, chúng tôi còn bổ sung một số địa danh không có trong chương trình và sách giáo khoa nhưng chúng tôi vẫn đưa vào vì nó thường gặp trong cuộc sống, phổ biến trong các cuộc thi kiến thức…Điều này là cần thiết và nó sẽ làm tăng thêm vẻ đẹp, tăng thêm sức hấp dẫn của môn học, làm cho tất cả các giờ địa lý luôn mới mẻ, kích thích sự say mê tìm tòi của học sinh và thêm yêu môn địa lý hơn. Trong mỗi địa danh đưa ra, chúng tôi đều lựa chọn những thông tin đặc trưng về địa lý, văn hoá, lịch sử, tên gọi, danh nhân, sự kiện…Đặc biệt, một số địa danh còn được bổ sung thêm sơ đồ, hình ảnh… Tất cả nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên và học sinh khi sử dụng. Về trật tự sắp xếp và trình bày, chúng tôi sắp xếp các địa danh theo thứ tự các chữ cái đầu tiên A,B,C…Với những tên gọi có nhiều địa danh, chúng Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 3 tôi trình bày những thông tin đã lựa chọn theo mỗi địa danh để làm rõ từng địa danh. Sau đây là những địa danh châu Âu mà chúng tôi đã lựa chọn và tập hợp trong những năm qua. Xin được giới thiệu cùng đồng nghiệp và các em học sinh. B. NỘI DUNG A A-ĐRI-A-TÍCH: Biển trong Địa Trung Hải, nằm giữa bán đảo Ý và bán đảo Ban-căng. Đây là một biển nông, trong đó có nhiều đảo, đặc biệt là nhóm đảo Vơ-ni-dơ. Nằm giữa hai nền văn hoá cổ đại là La Mã và Hi Lạp, biển A-đri-a-tích gắn liền với nhiều truyền thuyết, thần thoại. A-PEN-NIN: 1/. Bán đảo ở Nam Âu, còn gọi là bán đảo Ý hay I-ta-li-a. 2/. A-pen-nin cũng là dãy núi trẻ thuộc hệ An-pi, chạy dài dọc theo bán đảo cùng tên, theo hướng Tây Bắc-Đông Nam, dài khoảng 1.100km, chỗ rộng nhất khoảng 100km, cao trung bình 1.200m. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 4 Một góc dãy A-pen-nin A-TEN: Thành phố thủ đô của nước Cộng hòa Hi Lạp, nằm ở phía Nam bán đảo Ban-căng. A-ten là một thành phố cổ kính, còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử, kiến trúc thời cổ đại, là một trung tâm du lịch nổi tiếng trên thế giới. Đền Pa-the-non, một công trình kiến trúc cổ đại, được xây dựng từ thế kỷ V trước công nguyên ở A-ten. AI-LEN: 1/. Đảo lớn thứ hai trong quần đảo Anh. Diện tích 84.000km 2. Trên đảo có nước Cộng hòa Ai-len và phần đất phía Bắc thuộc liên hiệp Anh. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 5 2/. Quốc gia Cộng hòa ở phía Tây nước Anh, trên phần lớn lãnh thổ đảo Ai-len. Diện tích: 70.000km2, thủ đô: Đu-blin Đảo Ai-len gồm 2 khu vực: Cộng hòa Ai-len (phía Nam) và phần phía Bắc nằm trong Liên Hiệp Anh AI-XƠ-LEN: Đảo ở phía Tây Bắc Châu Âu, nằm giữa bán đảo Xcăng-đina-vi và đảo Grơn-len. Nổi tiếng về băng hà và núi lửa. Trên đảo là quốc gia cùng tên, diện tích khoảng 103.000km 2, thủ đô: Rê-ki-a-vich. Ai-xơ-len theo tiếng Anh là “iceland”, nghĩa là “đảo băng”. Ở Ai-xơ-len có nhiều suối nước nóng, vì vậy người dân ở đây đã sử dụng các hệ thống đường ống dẫn nước nóng tới các hộ gia đình để sử dụng trong mùa đông. AM-XTEC-ĐAM: Thành phố thủ đô của Vương Quốc Hà Lan, một hải cảng quan trọng của Hà Lan và Châu Âu. Sông Am-xten và các nhánh của nó chia cắt thành phố ra các khu vực đảo nhỏ có cầu nối với nhau. Theo tiếng Hà Lan, Am-xtec-đam có nghĩa là “đập trên sông Am-xten”. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 6 Thành phố Am-xtéc-đam những năm 1970 AN-BA-NI: Quốc gia nằm ở phía Tây Nam bán đảo Ban-Căng, thủ đô Tira-na. AN-PƠ: Dãy núi trẻ hình cánh cung chạy theo hướng Đông-Tây, nằm trên lãnh thổ các nước: Pháp, I-ta-li-a, Thụy Sĩ và Áo. Chiều dài: 1200km, rộng từ 135-260km. Đây chính là dãy núi cao nhất châu Âu, với đỉnh cao nhất là Mông Blăng (Bạch Sơn) cao 4810m. Địa hình An-pơ rất hiểm trở nên có rất nhiều đèo, dốc và đường hầm xuyên núi. Theo tiếng Xen-tơ, An-pơ có nghĩa là: “núi cao”. Ngoài dãy An-pơ chính thức, địa danh An-pơ còn dùng để chỉ một số dãy núi cao khác. Ví dụ như: bộ phận phía Nam của dãy núi ven biền phía Đông Ô-Xtrây-li-a gọi là An-pơ Ô-xtrây-li-a, dãy núi trên đảo Niu Di-len Nam gọi là An-pơ Niu Di-len, còn dãy núi trên bán đảo Xcan-đina-vi, giữa biên giới Thụy Điển và Na Uy cũng gọi là An-pơ Xcan-đi-na-vi. Đường đèo dốc trong vùng núi Anpơ. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 7 AN-PƠ ĐI-NA-RICH: Vùng núi trẻ, chạy dọc phía Tây bán đảo Ban Căng. ANH: 1/. Quần đảo ở phía Tây Bắc Châu Âu, bao gồm hai đảo lớn là Grit Brit-tên và đảo Ai-len cùng một số đảo nhỏ. 2/. Quốc gia quân chủ lập hiến ở phía Tây Bắc Châu Âu. Diện tích: 244.000km2, thủ đô: Luân Đôn (Lôn Đôn). Nước Anh là nơi khởi nguồn của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất, đưa nước này trở thành nước công nghiệp phát triển sớm nhất thế giới. Trước chiến tranh thế giới lần thứ II, Anh là nước có nhiều thuộc địa nhất thế giới, chiếm khoảng 1/4 diện tích đất đai trên thế giới. Hiện nay, Anh chỉ còn một số thuộc địa, chủ yếu là các đảo. Tên gọi đầy đủ là Vương quốc Liên Hiệp Anh và Bắc Ai-len. Quốc kỳ Liên hiệp Anh, kết hợp từ quốc kỳ của 4 xứ: Uyên-xơ, Ing-lân, Xcốt-len và ÁO: Quốc gia ở Trung Âu, nằm ở sườn Đông Bắc dãy Anpơ. Diện tích: 83.800km2, thủ đô Viên. Năm 1918, Cộng hòa Áo thành lập, sau khi đế quốc Áo-Hung sụp đổ. Năm 1938, bị phát xít Đức chiếm đóng, đến 1945 được quân đội Đồng Minh giải phóng và công nhận nền độc lập dân chủ (1955). Áo là quốc gia có nền âm nhạc phát triển sớm với tên tuổi của các thiên tài: Mô-da, Hai-đơn, Giô-han-Xtrao… Thủ đô Viên được coi là kinh đô âm nhạc châu Âu thế kỷ XIX. Hiện nay, Viên là nơi đóng trụ sở của nhiều tổ chức quốc tế. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 8 Tượng đài Mô-da ở Viên, Áo Trụ sở cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) tại Viên (Áo) B Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 9 BA LAN: Quốc gia cộng hòa ở Trung Âu. Diện tích: 312.000km 2, thủ đô: Vác-xa-va. Ba Lan là nước đã tài trợ cho Nghệ An xây dựng bệnh viện hữu nghị đa khoa, bệnh viện lớn nhất tỉnh ta hiện nay. BÁC-XÊ-LÔ-NA: Thành phố cảng và là đầu mối giao thông quan trọng của xứ Ca-ta-lăng ở vùng Đông Bắc Tây Ban Nha. Thành phố có đội bóng Bác-xê-lô-na nổi tiếng thế giới. BAN-CĂNG: 1/. Là một bán đảo lớn ở Nam Âu, có hình dáng như một bàn tay xòe. Diện tích khoảng 500.00km2. Đường bờ biển bị cắt xẻ sâu. Địa hình chủ yếu là núi, đồng bằng ít, hẹp, kéo dài theo các triền sông. Trên bán đảo có nhiều quốc gia: An-ba-ni, Xlô-vê-ni-a, Croat-ti-a, Xéc-bi-a, Bô-xni-a Hécxê-gô-vi-na, Mac-xê-đô-ni-a, Môn-tê-nê-grô, Bun-ga-ri, Ru-ma-ni, Hi Lạp. Ban Căng là vùng đất có sự đa dạng về tôn giáo và sắc tộc nên hay xảy ra xung đột tôn giáo và sắc tộc. 2/. Là hệ thồng núi, nằm song song ở phía Nam sông Đa-nuyp, có nhiều đỉnh cao trên 2000m. Cao nhất là đỉnh Bô-tep (2376m). Theo tiếng địa phương, Ban-căng có nghĩa là “núi cao”. BAN-TÍCH: Biển kín thuộc Đại Tây Dương, giáp các nước Thụy Điển, Phần Lan, Nga, Lat-vi-a, Lit-va, E-xtô-ni-a, Ba Lan, Đức và Đan Mạch. Đường bờ biển rất khúc khuỷu, nhiều nơi có dạng phi-o. Diện tích khoảng 400.000km2, độ sâu trung bình 60-130m. Do nằm trong vùng có mưa nhiều, nhiều sông đổ vào nên biển Ban-Tích có độ mặn rất thấp (dưới 10‰). Dọc bờ biển Ban-tích có nhiều hải cảng quan trọng của các nước nói trên. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 10 Bản đồ vùng biển Bantích BÉC-LIN: Thành phố thủ đô của Cộng hòa Liên Bang Đức. Sau chiến tranh thế giới thứ II, cùng với sự chia tách nước Đức, Béc-lin bị chia thành hai bộ phận: Đông Béc-lin là thủ đô của Cộng hoà Dân chủ Đức, Tây Beclin thuộc cộng hòa Liên Bang Đức. Thành phố thống nhất trở lại từ năm 1990. Bức tường Bec-lin, chia cắt Đông Đức và Tây Đức BÉC-NƠ: Thành phố thủ đô của Liên bang Thụy Sĩ, nằm trong vùng núi An-pơ. Thành phố được xây dựng từ thế kỷ XII. Theo tiếng địa phương, Béc-nơ có nghĩa là “thành phố gấu”, tên này được đặt gắn với sự kiện người đặt nền móng đầu tiên xây dựng thành phố đã bắn được một con gấu lớn nhất trong vùng. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 11 BÊ-LA-RUT: Nước Cộng hòa nằm ở phía tây phần Châu Âu của Liên Xô cũ, giáp với nước Cộng hòa Ba Lan. Diện tích 208.000km 2, thủ đô: Minxcơ. Bê-la-rút phiên âm theo tiếng Hán là Bạch Nga. Xe Min-xcơ, loại xe khá phổ biến ở nông thôn nước ta được sản xuất ở Bê-la-rút BỈ: Vương quốc ở Tây Âu, nằm ở phía Đông Bắc Cộng hòa Pháp. Diện tích: 30.500km2, thủ đô: Bruc-xen. Bỉ là nước có trình độ công nghiệp phát triển cao. BIỂN BẮC: Biển trong Đại Tây Dương, nằm ở phía Tây Bắc Châu Âu, giữa các bán đảo Xcăng-đi-na-vi, Giut-len và đảo Anh. Diện tích khoảng 544.000km2. Trong biển có nhiều mỏ dầu và khí đốt được khai thác. BIỂN ĐEN: Biển kín thuộc Địa Trung Hải, nằm ở phía Đông Nam Châu Âu, tiếp giáp với Châu Á, diện tích khoảng 412.000km 2. Biển Đen còn có tên gọi theo tiếng Hán là Hắc Hải. Ven biển Đen có nhiều khu du lịch nghỉ dưỡng rất nổi tiếng. BIỂN TRẮNG: Biển thuộc Bắc Băng Dương, ăn lõm vào lãnh thổ Liên Bang Nga. Diện tích khoảng 90.000km 2, độ sâu từ 30-300m. Biển nhận nước của nhiều sông ở phía Bắc Liên Bang Nga đổ vào nên độ mặn rất thấp. Có tên Biển Trắng vì mặt biển bị băng đóng hầu như quanh năm. BOOC-ĐÔ: Thành phố cảng của nước Pháp, nằm bên bờ trái sông Ga-rôn, cách Đại Tây Dương 97km. Boóc-đô nổi tiếng thế giới không phải với tư cách là thành phố cảng mà là nổi tiếng với loại rượu vang được sản xuất từ Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 12 nho. Màu của loại rượu này đã trở thành một tính từ chỉ màu sắc, màu “Booc-đô”. BÔX-NI-A HEC-XÊ-GÔ-VI-NA: Quốc gia ở Nam Âu, trong vùng Bancăng. Diện tích: 51.100km2, dân cư chủ yếu là người Xec-bi-a và người Croat-ti-a theo Đạo Hồi. Là một nước cộng hoà trong Liên Bang Nam Tư cũ, tuyên bố độc lập năm 1990. Thủ đô là: Xa-ra-ê-vô. BỒ ĐÀO NHA: Quồc gia cộng hòa ở Tây Nam Châu Âu, trên bán đảo Ibê-rich. Diện tích: 92.000km2, thủ đô: Li-xbon. Bồ Đào Nha là nước công, nông nghiệp phát triển, và từng là một đế quốc hùng mạnh. Bồ Đào Nha là nơi sinh ra nhiều nhà hằng hải nổi tiếng, khởi nguồn cho các cuộc phát kiến địa lý diễn ra vào thế kỷ XV, XVI như: Cô-lôm-bô, Ma-gien-lăng… Ma-gien-lăng, người đầu tiên đi vòng quanh Trái Đất từ 1519-1522 BRA-TI-XLA-VA: Thành phố thủ đô của nước Xlô-va-ki-a. Thành phố được xây dựng từ thế kỷ XV, hiện còn lưu giữ nhiều công trình kiến trúc văn hoá thời Phục hưng. BRÊ-MEN: Thành phố ở phía Bắc nước Đức. Thành phố là trung tâm kinh tế lớn, đồng thời là cảng quan trọng, đầu mối giao thông lớn của Đức. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 13 BRET: Thành phố của nước Pháp nằm trên bán đảo Brơ-tan, đồng thời cũng là một cảng quân sự bên bờ Đại Tây Dương. Bret là nơi rất điển hình của kiểu khí hậu ôn đới hải dương. BRUC-XEN: Thành phố thủ đô của Vương quốc Bỉ. Đầu mối giao thông và là trung tâm kinh tế lớn của Châu Âu. Bruc-xen là nơi đặt trụ sở của Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO), Liên minh châu Âu (EU)… Trụ sở Liên minh Châu Âu tại Brúc-xen (Bỉ) BUN-GA-RI: Quốc gia ở vùng Ban-căng. Diện tích: 110.000km2, thủ đô: Xô-phi-a. Bun-ga-ri nổi tiếng thế giới về trồng hoa và sản xuất nước hoa. C CA-DAN: Thành phố thủ đô của nước cộng hòa tự trị Tác-ta (Liên Bang Nga), nằm ở bờ trái sông Vôn-ga. Là một trung tâm kinh tế, văn hoá, chính trị quan trọng. Ca-dan điển hình cho kiểu khí hậu ôn đới lục địa. CA-XPI: Là một biển kín phía Đông Nam Châu Âu, chỗ giáp giới giữa Châu Âu và Châu Á. Diện tích trên 350.000km 2. Ca-xpi thực ra là một hồ Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 14 nước mặn lớn, rộng nhất thế giới. Diện tích hiện nay đang bị thu hẹp, vì vậy mực nước trung bình cũng thấp hơn mực nước trong các đại dương. Hồ Caxpi không những có giá trị về giao thông, thủy sản mà ở ven bờ phía tây có nhiều mỏ dầu, khí đã được khai thác. Ca-xpi còn có tên gọi khác là Lý Hải. CAC-PAT: Dãy núi uốn nếp trẻ ở phía Đông Trung Âu, có hình cánh cung với mặt lồi quay về phía Đông Nam, kéo dài trên 1.500km. Dãy Các-pat chạy qua lãnh thổ của nhiều nước: Séc, Xlô-va-ki-a, Hung-ga-ri, Ba Lan, Ucrai-na và Ru-ma-ni. Bộ phận lớn nhất của nó nằm trên lãnh thổ Ru-ma-ni. CAN: Thành phố ở phía Nam nước Pháp, kinh đô điện ảnh Châu Âu, nổi tiếng chỉ sau Hô-li-út, hàng năm diễn ra liên hoan phim Can nổi tiếng, giải thưởng cao nhất là Cành Cọ Vàng. CAP-CA: Dãy núi ở phía Đông Nam châu Âu, kéo dài từ Biển Đen đến biển Ca-xpi, là biên giới tự nhiên giữa Châu Âu và Châu Á. Đỉnh cao nhất là En-brut (5.633m) thuộc Châu Á. COOC: Đảo ở phía Nam nước Pháp, trong Địa Trung Hải. Diện tích: 8.700km2. Đảo Cooc là quê hương của Hoàng đế Pháp Na-pô-lê-ông. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 15 NA-PÔ-LÊ-ÔNG (1769-1821) CÔ-PEN-HA-GHEN: Thành phố cảng, thủ đô của Đan Mạch, nằm ở phía Đông bán đảo Giút-len. Cô-pen-ha-ghen theo tiếng địa phương có nghĩa là “kho hàng”. CRA-CÔP: Thành phố ở Ba Lan. Là trung tâm kinh tế, văn hoá, đầu mối giao thông quan trọng, thủ đô cũ của Ba Lan. CROAT-TI-A: Quốc gia ở Nam Âu, trong vùng Ban-căng. Diện tích: 56.540km2, thủ đô: Da-grep. Croat-ti-a là một trong 6 nước cộng hòa thuộc Liên Bang Nam Tư trước đây. Croat-ti-a được thành lập từ thế kỷ X, nhưng Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 16 trong một thời gian khá dài phụ thuộc vào các nước Áo, Hung. Từ 19411945, chịu sự kiểm soát của phát xít Đức-Ý. Từ 1945, trở thành một nước cộng hòa trong Liên Bang Nam Tư, tuyên bố độc lập từ 1990. CRƯM (CRI-MÊ): Bán đảo ở phía Nam nước U-crai-na, nằm trong biển Đen, trung tâm du lịch nghỉ dưỡng nổi tiếng. Tại đây, đã diễn ra một hội nghị quốc tế quan trọng (hội nghị I-an-ta) bàn về việc kết thúc chiến tranh thế giới II và chuẩn bị thành lập Liên Hợp Quốc. Vị trí của bán đảo Crưm trên biển Đen. D DUY-RICH: Thành phố lớn nhất của Thụy Sĩ, là trung tâm kinh tế, thương mại lớn nhất Thụy Sĩ. Duy-rich là một thành phố cổ kính, được xây dựng từ thế kỷ X, hiện nay là trung tâm tài chính lớn nhất thế giới, nơi đặt trụ sở của nhiều tập đoàn tài chính lớn. Duy-rich là thành phố có chất lượng cuộc sống tốt nhất thế giới hiện nay. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 17 ĐA-NUYP: Sông lớn bắt nguồn từ khối núi Rừng Đen trong dãy An-pơ, chảy qua nhiều nước Trung và Đông Âu là Đức, Áo, Hung-ga-ri, Xec-bi-a, Bun-ga-ri, Ru-ma-ni, Môn-đô-va rồi đổ ra biển Đen. Ở đoạn thượng lưu, từ nguồn tới thủ đô Viên (Áo), sông chảy qua một vùng đồi, nên lòng hẹp, nước chảy xiết. Ở đoạn trung lưu và hạ lưu (từ Viên tới Biển Đen), sông chảy êm đềm trên dạng địa hình đồng bằng, lòng sông mở rộng tới 1-2km, bồi đắp nên 2 đồng bằng là đồng bằng Trung Lưu Đa-nuýp và đồng bằng Hạ Lưu Đa-nuyp. Sông Đa-nuyp có diện tích lưu vực khoảng 817.000km 2, có giá trị lớn về giao thông và thủy lợi. Do chảy qua nhiều nước Châu Âu, nên ở mỗi nước sông đều có tên riêng, đó là: Đa-nuyp theo tiếng Pháp; Đônao theo tiếng Đức; Đu-no theo tiếng Hung; Đu-nai theo tiếng Nga… ĐAN MẠCH: 1/. Quốc gia quân chủ lập hiến ở Bắc Âu, nằm trên Bán đảo Giut-len và một số đảo xung quanh. Diện tích: 43.000km 2, thủ đô: Cô-pen-ha-ghen. Đan mạch là một nước nông nghiệp rất phát triển. Nổi tiếng nhất là các ngành: đánh cá, sản xuất nông phẩm, đóng tàu, hàng hải. Đan Mạch là quê hương của An-đéc-xen, tác giả nhiều chuyện cổ nổi tiếng thế giới. 2/. Eo biển nằm giữa các đảo Ai-xơ-len và Grơn-len, nối thông Đại Tây Dương và biển Grơn-len. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 18 ĐỊA TRUNG HẢI: Biển kín thuộc Đại Tây Dương, nằm giữa các lục địa: Âu, Á, Phi, thông với Đại Tây Dương qua eo Gi-bran-ta, thông với Ấn Độ Dương qua kênh đào Xuy-ê và biển Đỏ. Diện tích khoảng 2,5 triệu km 2, độ sâu trung bình khoảng 1.500m. Địa Trung Hải ít có giá trị về nguồn lợi hải sản nhưng có giá trị lớn về giao thông vận tải giữa các châu lục: Á, Âu, Phi. ĐÔN: Sông lớn chảy trên lãnh thổ Liên Bang Nga, ở phía nam đồng bằng Đông Âu, dài 1.970km. Sông có giá trị lớn về giao thông vận tải, nó được nối với sông Vôn-ga bởi kênh đào Vôn-ga - Đôn. Sông Đôn còn có cách gọi tên tiếng Việt khác là sông Đông. ĐƠ-NI-EP: Sông bắt nguồn từ cao nguyên Van-đai, chảy trên lãnh thổ nước Liên Bang Nga, U-crai-na, Bê-la-út. Chiều dài 2.285km, lưu vực 500.000km2. Sông có giá trị rất lớn về giao thông và thuỷ điện (dọc con sông có hơn 10 nhà máy thủy điện). ĐỨC: Quốc gia ở Trung Âu. Từ sau đại chiến thế giới thứ II, nước Đức chia làm hai: Cộng hoà dân chủ Đức với thủ đô là Bec-lin và Cộng hoà Liên bang Đức, thủ đô là Bon. Năm 1990, nước Đức thống nhất, lấy tên là Cộng hoà Liên Bang Đức, thủ đô là Bec-lin. Đức là nước có trình độ phát triển cao, là nền kinh tế thứ 3 thế giới hiện nay (sau Mỹ và Nhật Bản). E E-XTÔ-NI-A: Quốc gia cộng hòa nằm bên bờ biển Ban-tích, diện tích: 45.100km2, thủ đô: Ta-lin. E-xtô-ni-a là một quốc gia cộng hòa thuộc liên bang Xô-viết trước đây, tuyên bố độc lập từ năm 1991. Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 19 Một góc thành cổ ở thành phố Ta-lin, thủ đô của E-xtô-ni-a G GI-BRAN-TA: Eo biển nối Địa Trung Hải với Đại Tây Dương. Eo có chiều rộng 15km, bị kẹp bởi mỏm cực Nam bán đảo I-bê-rich (thuộc Tây Ban Nha) và lục địa Phi (thuộc lãnh thổ Ma-rốc). Đang có dự án xây dựng cầu vượt qua eo biển này. GIƠ-NE-VƠ: 1/. Hồ nằm ở biên giới Pháp và Thụy Sĩ, diện tích: 58.000km 2. Là một thắng cảnh nổi tiếng thế giới, có giá trị về du lịch. Còn có tên là hồ Lêman. 2/. Thành phố ở Thụy Sĩ, nằm bên bờ hồ cùng tên và sông Rôn. Trung tâm kinh tế, văn hoá nổi tiếng của Châu Âu. Giơ-ne-vơ là trung tâm du lịch với nhiều khách sạn cao cấp. Giơ-ne-vơ là nơi đóng trụ sở của nhiều Gãp phÇn tra cøu, gi¶i thÝch c¸c ®Þa danh ch©u ¢u trong §Þa lý 7 20