BO GIAO DUC VA DAO TAO
*
■
i
GIAO TRiNH
TU TUONG
HO CHI MINH
|ANH CHO SINH VlfiN DAI HOC, CAO DANG KH(5l KHONG CHUYfiN
NGANH MAC - LfiNIN, TU TURING HO CHI MINH
(Tai ban cd siia chfla, bd sung)
NHA x u a t b An c h In h t r i q u O c GIA - SU THAT
Ha Noi - 2011
BAN CHi DAO Bl£N SOAN CHUONG TRiNH,
g i Ao tr in h c Ac m 6 n i_Y lu A
• n c h Inh tr i•
- PGS. TS. NGUY§N V |£ t THONG - Td’n g Chu bi$n
- GS. TSKH. BANH TI^N LONG
- PGS. TS. TRAN TH| HA
- TS. PHAN MANH TIEN
- TS. n g u y £ n TI^N h o Ang
- ThS. VO THANH BINH - T6ng Tht/ky
BAN Bl£N SOAN
g i Ao TRINH TU Tl/dNG HO CHf MINH
PGS. TS. PHAM NGOC ANH
(Chu bi&n)
TAP THd t Ac
g iA
- PGS.TS. PHAM NGOC ANH
- GS.TS. MACH QUANG THANG
- GS.TS. NGUYiN NGOC CO
- PGS.TS. VO QUANG HI^N
- TS. LE VAN THINH
*
4
CHU DAN CUA NHA XUAT BAN
Dirdi sir chi dao cua Trung ircfng, tit n5m 2004, B6 Giao due va
Dao tao ph6i hofp v6i Nha xu2!t ban Chinh tri qu6c gia - Sir thSt
xu&t ban b6 giao trinh dung trong cac trtfclng dai hoc va cao dSng
trong ca nifde g6m 5 bd m6n: TrMfc hoc Mac - L£nin, Kinh t£ chinh
tri Mac - L£nin, Chu nghia xa h6i khoa hoc, Lich sir Dang C6ng
san Vi£t Nam, Tir tirtfng H6 Chi Minh. B6 giao trinh da gop phin
quan trong dd'i vefi nhi£m vu giao due ly lu&n chinh tri cho hoc
sinh, sinh vi£n - d6i ngu tri that tre cua nirdc nha, dao tao ngu6n
nhAn lire, ti£n hanh thing ldi sir nghifp dd’i mdi dift nirefe
Trtrcfc thuc ti£n m6i cua sir nghi£p giao due va dao tao,
quan tri£t dirdng 16i v£ ddi mdi c6ng tac tir turcTng, ly lu£ri cua
Dang va chu tnrcfng cai each c6ng tac giang day, hoc t&p b£c dai
hoc va cao dSng noi chung, ngay 18-9-2008, B6 tnrdng Bd Giao
due va Dao tao da ban hanh chifdng trinh mdi va 18 chiifc bi&n
soan, phd'i hefp v6i Nha xu tir sau Dai hdi dai bi£u toan qudc lin thii VII cua
Dang, cdng tac nghi£n ciiu tu ttfdng Hd Chi Minh dtfdc
tien hanh nghiem tuc va dat dtfdc nhufng ket qua quan
1. Dang C6ng san Viet Nam: Van kien Dai hdi dai bi£u toan qudc
lin this VII, Nxb. Sir that, Ha N6i, 1991, tr.127.
10
trong. Nhufng k£t qua nghi£n cufu do da cung c£p lu |n ctf
khoa hoc co sue thuyet phuc de Dai hdi dai bi£u toan
qudc lin thur IX cua Dang (thang 4-2001) va Dai hdi dai
big’u toan qudc lin thuf XI cua Dang (thang 1-2011) xac
dinh kha toan dien va co he thdng nhufng vfi'n d£ cd't y£u
thudc ndi ham khai nifm tu ttfdng Hd Chi Minh. "Tu
ttfdng H6 Chi Minh la mdt h£ thdng quan diem toan dien
va sSu sic ve nhufng van de cd ban cua cach mang Viet
Nam, k£t qua cua sir van dung va phat tri£n sang tao chu
nghia Mac - L£nin vao dieu ki£n cu th§’ cua ntfdc ta, ke
thifa va phat tri£n cac gia tri truy^n thdng tdt dep cua
d&n tdc, ti£p thu tinh hoa v3n hoa nhSn loai; la tai san
tinh thin v6 cung to ldn va quy gia cua Dang va d&n tdc
ta, mai mai soi dtfdng cho stf nghidp cach mang cua nhan
d&n ta gianh thing ldinl.
Trong dinh nghia nay, Dang ta da lam ro dtfdc:
M dt la, ban ch&'t cach mang, khoa hoc va ndi dung
cua to toeing Hd Chi Minh: Do la he thdng quan di£?m toan
didn va sau sic v i nhufng van de cd ban cua cach mang Vi§t
Nam, phan anh nhufng vS’n d£ co tinh quy lucit cua cach
mang Viet Nam; to ttfdng H6 Chi Minh cung vdi chu nghia
Mac - LSnin la nen tang to ttfdng, kim chi nam hanh ddng
0
cua Dang va dSn tdc Vi£t Nam.
Haila, ngudn gdc to ttfdng, ly lu&n cua tu ttfdng Hd Chi Minh:
1. Dang C6ng san ViC’t Nam: Vin kien Dai hdi dai biiu toan qudc
ldn thi/Xl, Nxb. Chinh tri qufic gia, Ha N6i, 2011, tr.88.
11
chu nghia Mac - Lenin; gia tri vSn hoa dan tdc; tinh hoa van
hoa nhan loai.
Ba la, gia tri, y nghia, sure hap din, sure sdng lau bdn cua
ttf ttfdng H6 Chi Minh: la tai san tinh thin to ldn cua Dang
va d3n toe, mai mai soi dtfdng cho stf nghi£p cach mang cua
nhan dein ta gianh thang ldi.
Dtfa tren dinh htfdng cd ban cac v5n kifn dai hdi cua
Dang Cong san Viet Nam, cac nha khoa hoc da dtfa ra dinh
nghia: "Tw tu’o'ng HS Chi Minh la m dt
thdng quan diem
toan dien va sau s ic vS nhifng van dS cd ban cua cach m ang
Viet Nam, tif cach mang dan tdc dan chu nhin d in d ih
cach mang xa hdi chu nghia; la k e t qua cua sir van dung
sang tao va ph at trien chu nghia Mac - L£nin vao dieu kien
cu th£ mfdc ta, dong thdi la si/k e t tinh tinh hoa d in tdc va tri
tue thdi dai nhkm giai phong d in tdc, giai phong giai c ip va
giai phong con ngifdi'1.
Du dinh nghia theo cach nao, ttf ttfdng H6 Chi Minh
d£u dtfdc nhin nhan vdi ttf cach la mdt h£ thdng ly luSn.
Hien nay, t6n tai hai phtfdng thtfc tidp can he thdng ttf
ttfdng Hd Chi Minh.
Thvt nhat, ttf ttfdng H6 Chi Minh dtfdc nhan didn nhtf
mdt hd thd'ng tri thtfc td’ng hdp, bao gdm: ttf ttfdng tridt hoc;
ttf ttfdng kinh td; ttf ttfdng chinh tri; ttf ttfdng quan stf; ttf
ttfdng vSn hoa, dao dtfc va nhan v3n.
1. Hdi ddng Trung tfdng chi dao bi£n soan giao trinh qu6c gia
cac b6 m6n khoa hoc Mac - Lenin, ttf ttfdng H6 Chi Minh: Giao
trinh Tu hfctng H6 Chi Minh, Nxb. Chinh tri qu6c gia, Ha N6i,
2003, tr.19.
12
Thu" hai, ttf toeing H6 Chi Minh la he thong cac quan
di£m ve nhufng vhan lam
phong phu, bo’ sung va phat trien cac nguyen ly cd ban
cua chu nghia Mac - Lenin.
Tu tudng Hd Chi Minh thuoc h£ tu tudng Mac - Lenin,
la su van dung va phat trien sang tao chu nghia Mac Lenin vao dieu kien thuc te Viet Nam, vi vay, mon hoc
15
Ttf tudng H 6 Chi Minh vdi m6n hoc Nhung nguyen ly c d
ban cua chu nghia Mac - Lenin co moi quan he chat che.
Mudn nghidn cufu tdt, giang day va hoc tap tdt tu tudng Hd
Chi Minh din phai niSm vufng kien thuc ve nhung nguyen ly
cua chu nghia Mac - Ldnin.
b)
Moi quan h i vdi mdn hoc Dudng loi cach mang cua
Dang Cong san Viet Nam
Hd Chi Minh la ngudi cdng san d iu tidn cua Vidt
Nam; ngudi sang lap, giao due, ren luydn va la lanh tu
cua Dang Cdng san Vidt Nam. Ban than Hd Chi Minh la
ngudi tim kiem, lua chon con dudng, vach ra dudng ldi
cach mang dung dan cho dan toe va lanh dao su nghidp
cach mang Vidt Nam theo muc tidu ddc lap dan t6c g3n
lidn vdi chu nghia xa hdi. Trong quan hd vdi mGn hoc
Dudng ld'i cach mang cua Dang Cdng san Vi£t Nam, tu
tUdng Hd Chi Minh la mdt bd phcln tu tudng cua Dang,
nhifng vdi tu cach la bd p h|n ndn tang tu tudng, kim chi’
nam hanh ddng cua Dang, la cd sd khoa hoc cung vdi chu
nghia Mac - Ldn in dd’ x3y dung dudng ld'i, chidn ludc,
sach ludc cach mang dung dan. Nhu vay, mdn hc
di ddi vdi hanh, phai biit van dung nhung kid'n thufc da ho>c
vao cudc sdng, thuc tiin, phuc vu cho su nghiep cach mamg
cua dat nude.
c) Quan diem Ifch s ir-c u the
Cung vdi chu nghia duy vSt bien chUng, chung ta cam
18
van dung chu nghia duy vat ljch su vao vi£c nghidn cihi, hoc
tap tu ttfdng H6 Chi Minh. Trong nghien cuu khoa hoc, theo
V.I.Lenin, chiing ta khong dude quen moi lien h£ lich stf can
ban, nghia la phai xem xet mot hien ttfdng nhat dinh da xuat
hi£n trong lich stf nhtf the nao, hien ttfdng do da trai qua
nhiing giai doan phat trien chu yeu nao va dung tren quan
diem cua stf phat trien do de xem xet hien nay no da trd
thanh nhtf th£' nao? N3m vtfng quan diem nay giup chung ta
nh&n thtfc dtfdc ban chit ttf ttfdng H6 Chi Minh.
d) Quan diem toan dien va he thong
Ttf ttfdng Ho Chi Minh la mdt he thd'ng quan di£m
toan di£n va sSu sic ve nhtfng van de cd ban cua cach
mang Vift Nam. Mdt y§u clu v<§ khoa hoc khi nghidn ctfu
tir ttfdng H6 Chi Minh tren birth di£n tong the* hay ttfng bd
phSn la phai lu6n ludn quan tri£t moi li£n h£ qua lai cua
cac yfiu td, cac ndi dung khac rthau trong h£ thd'ng ttf
ttfdng do va phai lay hat nhan cd't loi la ttf ttfdng ddc lap,
ttf do, dan chu va chu nghia xa hdi. V.I.L&nin da titng chi
ro: Mudn thtfc stf hiefu dude stf vat thi can phai nhin bao
quat va nghidn ctfu tat ca cac mat, tat ca mdi li^n h£ va
"quan h£ gian ti£p" cua stf vat do. Trong nghidn ctfu ttf
ttfdng H6 Chi Minh, cln nlm vutag va day du h f thd'ng cac
quan die’m cua Ngtfdi. N£'u tach rdi m6t y£'u td' nao do
khoi he thd'ng se din d£n hieu sai ttf ttfdng Hd Chi Minh.
Chang han, tach rdi ddc lap dan tdc vdi chu nghia xa hdi
la xa rdi ttf ttfdng H6 Chi Minh.
19
e) Quan diem ke thi/a va phat tri£n
H6 Chi Minh la mdt m lu muc ve su vSn dung va phat tri£n
sang tao chu nghia Mac - Lenin vao diiu kien cu the cua Viet
Nam. Ngudi da bd sung, phat tridn sang tao chu nghia Mac L£nin tren nhiiu lmh vuc quan trong va hinh thanh n£n mot
hf thd'ng cat quan didm ly lu |n mdi. Nghien cihi, hoc tap tu
tudng H6 Chi Minh doi hoi khdng chi bi§'t k£' thira, vSn dung
ma con phai bi£'t phat tridn sang tao tu hrdng cua N gudi
trong diiu kien lich su mdi, trong bd'i canh cu the cua dat
nude va qudc t£.
g) Ket hep nghidn cuu cac tac pham vdi thuc tien chi
dao cach mang cua Hd Chi Minh
H6 Chi Minh la mdt nha ly lu^n - thuc tien. Ngudi xay
dung ly luan, vach ra cudng lmh, dudng loi, chu truefng each
mang va true tiep td chufc, lanh dao thuc hifn. Tir thuc tiin,
Ngudi tdng ket, bd sung de’ hoan chinh va phat trien ly luan,
cho n£n tu tudng H6 Chi Minh mang tinh each mang, ludn
ludn sang tao, khdng lac h&u, giao dieu. Nghidn cufu tu
tudng H6 Chi Minh khdng chi can cu vao cac tac pham, bai
vi§'t, bai noi ma cin coi trong hoat ddng thuc tiin cua Ngudi,
thuc tiin each mang dudi su td chufc va lanh dao cua Dang
do Ngudi dufng diu. Vi vay, chi can cuf vao cac bai vi£'t, bai
noi, tac pha’m ciia Ngudi la hoan toan chua d£y du. K£t qua
hanh ddng thuc tiin, chu nghia anh hung cach mang trong
chiin d3iu va x3y dung cua nh&n dSn Vift Nam chinh la ldi
giai thich ro rang gia trj khoa hoc cua tu tudng H6 Chi Minh.
20
Clian ly la cu th£’, cach mang la sang tao. Sir sang tao cach
mang cua H6 Chi Minh trtfdc h it la sir sang tao v i tir duy ly
lu^n, v i chien ltfdc, v i dudng ldi cach mang. Diiu do giuf vai
trd quy£t dinh hang d iu d in den thing ldi cach mang giai
phong dSn tdc. Tir ttfdng, ly luSn cach mang cua H6 Chi
Minh da gop phin lam phong phii th£m va phat tridn ly lu3n
cach mang cua thdi dai, trtfdc hit la v i cach mang giai phong
d^n tdc. Ttf ttfdng H6 Chi Minh da toa sang vtfdt ra ngoai
bi&n gidi qu6c gia Vi£t Nam, d in vdi cac d&n tdc va nhfin
dSn lao ddng th£'gidi.
2. Cac phtfdng phap cu the
Vdi y nghia chung nhS't, phudng phap dtfdc hiiu la cach
thtfc d i c£p tdi hi£n thtfc, cach thtfc nghidn ctfu cac hien
ttfdng cua ttf nhi£n va cua xa hdi. Phtfdng phap la hf thd'ng
cac nguyen tic diiu chinh nh&n thirc va hoat ddng cai tao
thtfc tiin xuS't phat tif cac quy luSt v&n ddng cua khach th£
dtfdc nh^n thtfc.
•
•
-
Gitfa phtfdng phap nghidn ctfu va ndi dung nghidn
ctfu cd mdi li£n h£ mfit th iit va chi phd'i lin nhau; phtfdng
phap phai tr£n cd sd vSn ddng cua ban th&n ndi dung; ndi
dung nao phtfdng phap defy. Vi vSy, ngoai cac nguySn tic
phtfdng phap lu3n chung, vdi mdt ndi dung cu th§’ cin
phai v3n dung mdt phtfdng phap nghidn ctfu cu thd’ phu
hdp. Trong do, vide v&n dung phtfdng phap Ijch stf
(nghidn ctfu stf vdt va hidn ttfdng theo qua trinh phat sinh,
t6n tai, phat tridn) va phtfdng phap ldgich (nghidn ctfu
21
mdt cach tdng quat nhim tim ra dtfdc cai ban chat vd'n co
cua sif vat, hidn ttfdng va khai quat thanh ly luan) la hd't
stfc cin thid't trong nghidn ctfu, giang day, hoc tap hr
ttfdng H6 Chi Minh.
- Van dung phtfdng phap lien nganh trong nghidn ctfu
hi ttfcfng H6 Chi Minh. La mdt nha khoa hoc, nha ttf ttfdng,
H6 Chi Minh da thd hidn ttf ttfdng cua minh nhtf mdt he
thdng, bao quat nhiiu lmh vtfc: ttf ttfdng tridt hoc, ttf ttfdng
kinh te, ttf ttfdng chinh tri, ttf ttfdng quan stf, ttf ttfdng v5n
hoa, ttf ttfdng dao dtfc..., trong moi ltnh vtfc lai co the’ tim
tha'y nhiing he thd'ng nho. Trtfdc mdt ddi ttfdng nghidn ctfu
da dang va phong phu nhiiu m3t nhtf vay thi khdng mdt
lmh vtfc nao co du nSng ltfc bao quat hd't dd’ dtfa ra mdt
bufc tranh td?ng thd’ v i ttf ttfdng H6 Chi Minh. Vi thd', cin
thid't phai ap dung cac phtfdng phap lidn nganh khoa hoc
xa hdi nhan van, ly luan chinh tri dd’ nghidn ctfu hd thd'ng
ttf ttfdng H6 Chi Minh, cung nhtf mdi tac pham ly lu3n
ridng bidt cua Ngtfdi.
- Dd’ nghidn ciiu ttf ttfdng H6 Chi Minh dat dtfdc trinh
dd khoa hoc ngay mdt cao hdn cin phai ddi mdi va hidn dai
hoa cac phtfdng phap nghidn ctfu cu thd’, trdn cd sd khdng
ngifng phat tridn, hoan thidn v i ly luan va phtfdng phap
lufn khoa hoc ndi chung. Trong nghidn ctfu hd thd'ng ttf
ttfcing H6 Chi Minh hidn nay, cac phtfdng phap cu thd’
thtfdng dtfdc ap dung cd hidu qua la: phan tlch, td’ng hdp, so
sanh, ddi chid'u, thd'ng kd trie ltfdng, v5n ban hoc, diiu tra
diin da, phong va'n nhan chting lich stf, v.v.. Mdi phtfdng
22
- Xem thêm -